Chianti Classico Commanderij Hageland
ITALIA : ENOTRIA TELLUS
ITALIA • Grootste producent ter wereld • Verschuiving van kwantiteit naar kwaliteit
Evolutie wetgeving Inheemse druivenrassen Rooien van wijngaarden Aanplant internationale druivenrassen ( Super Toscans)
De Italiaanse wijnwetgeving • 1963 – D.O.C. – oorsprongsbenaming wettelijk vastgelegde productiezones wettelijk vastgelegde productievoorschriften • 1992 – Wet Goria – DOCG DOC IGT VDT
De d.o.c. en d.o.c.g. •
2012 : 337 DOC’s en 73 DOCG’s ( Chianti Classico in 2002)
•
de productievoorschriften voor deze classificatie: o omschrijving/afbakening van de productiezone; o vereiste en toegestane druivenvariëteiten in %; o typologie van de bodemgesteldheid; o maximale druivenopbrengst per wijnstok per hectare en maximale wijnopbrengst (om overproductie en daarmee kwaliteitsverlies van de wijn tegen te gaan); o vinificatietechnieken en rijpingstijd en wijze (op welk type houten vaten, in tanks en/of op fles); o basiskarakteristieken van de wijn in kleur, geur en smaak o zuurgehalte, minimale alcoholgehalte, eventuele restsuikers o Docg: nog strengere productievoorschriften en controle (2 tests ) hiervan
D.O.C. •
Op het o o
•
DOC Naam van de productieregio
Facultatief zijn de volgende vermeldingen: o o o
•
etiket zijn de volgende vermeldingen verplicht:
Subzones (Chianti Rufina) Soort product (bijv. Vin Santo etc.) Productiemethode (bijv. vendemmia tardiva)
Extra aanwijzingen op het etiket zoals: o o o
Classico - voor wijnen uit het meest oorspronkelijke deel van een productiegebied (Chianti Classico); Riserva – voor wijnen die een langere wettelijke rijpingstijd hebben gehad; Superiore – voor wijnen met een hoger alcoholgehalte (1%) dan hun naamgenoten zonder de toevoeging Superiore.
Zowel ‘Riserva’ als ‘Superiore’ impliceren een hogere kwaliteit
•
De controle op de naleving van het reglement wordt uitgevoerd door de overkoepelende Consortia, de daartoe bevoegde ministeriële instanties en anti-fraude instellingen.
•
DOC-wijnen die vijf jaar lang van onvoldoende kwaliteit blijken te zijn, kunnen gedegradeerd worden tot IGT.
EVALUATIE VAN DE WET • IGT - Indicazione Geografica Tipica : o o
o o
de aanduiding van het geografische gebied (bijvoorbeeld Toscana, Latium of de Veneto), druiven minstens 85% afkomstig uit het geografische gebied waarvan zij de naam dragen vrijheid van productiemethode Meer mogelijkheden van druivensoorten, inheemse en internationale en cépagewijnen
• Op het etiket zijn de volgende vermeldingen verplicht: o o o o o
IGT Naam van het gebied Facultatief zijn onder andere de volgende vermeldingen: Druivensoorten (max. 2) Oogstjaar
Doc staat niet garant: o Herkenbare stijl
(vb wijnen uit een doc kunnen zowel droog, halfzoet, stil, passito, frizzante of spumante zijn) o Kwaliteit o Correcte controle
Docg is geen equivalent van premier cru – of grand cru classificatie
Variëteit van Inheemse druiven
De geschiedenis • 13e eeuw: geschiften over wijncultuur in Chianti
• 1716 legia del Chianti : Gaiole, Castellina,Radda • Medio 19e eeuw : Baron Bettino Ricasoli legt de fundamenten voor een blend Chianti:
70% sangiovese; 15% canaiolo; malvasia & trebbiano blanco 15% • 20e eeuw : uitbreiding van de regio: minder kwaliteitsvolle zones worden in Chianti toegelaten in 1966 door wet bevestigd
• 1970 – 90 Reactie van enkele wijnbouwers – Marcesi Piero Antinori & Family invasie Bordelese druiven - vbTignanello; invoering Bordelese barrique
•
laatste 15 jaar: wetenschappelijk onderzoek naar de beste clonen van
sangiovese – een edele druif – • Gallo nero op de hals van de fles = van folklore tot kwaliteitslabel - lid van het consortium
De wijn - CHIANTI CLASSICO DOCG •
De benaming Chianti Classico geldt enkel voor rode wijnen over 7,140 ha
•
Enkel wijnen van wel afgebakende percelen uit 9 gemeentes mogen de benaming Chianti Classico dragen: Greve, San Casciano, Tavarnelle, Barberino, Radda, Gaiole, Castellina, Castelnuovo Berardenga en Poggibonsi.
•
De samenstelling van de wijn moet uit minstens 80% Sangiovese bestaan. Er mag aangevuld worden met max. 20% o o o
• • • • •
Canaiolo nero, Colorino, Cabernet Sauvignon, Merlot of Syrah Het aanvullen met witte druivenrassen is verboden (2005).
De maximum opbrengst bedraagt 52,5 hl/ha. De benaming Riserva mag enkel gebruikt worden bij lagering gedurende 24/18 maanden, waarvan 3 maanden op fles. Het alcoholpercentage moet minstens 12 % bedragen en minstens 12,5 % voor een Riserva. Irrigatie wordt enkel in noodtoestanden toegestaan. Chaptalisatie is nergens toegestaan in Italia,
Het klimaat •
Een mild Middellandse Zeeklimaat
• De zomers zijn droog en heet, de winters zijn zacht en nat •
Hitte en gebrek aan regen kunnen gedurende het hele bloei en groeiseizoen problemen geven
• De wijngaarden zijn aangeplant op vaak steile hellingen tot op een hoogte van 250-500 m
• ‘Microklimaten’ worden veroorzaakt door het effect van hoogte ( brengt frisheid van de wijn) en ligging (zuidwaarts – rijpheid van de wijn)
De bodem / terroir • ondergrond: rijk aan kalk en mineralen. • de bodem van zand en klei gecombineerd met leisteen • op de beste plaatsen de typische Chinati galestro, een soort vlokkerige kalkmergel.
galestro
albarese
De druivenrassen
sangiovese 'een genie met een moeilijk en bizar karakter’ Giacomo Tachis
sangiovese
De SANGIOVESE • • • •
•
Deze druif is bijna zeker van Toscaanse origine en is de meest geplante druif in Italië met ongeveer 100.000 hectare produceert ze 10% van alle wijn in het land overheersend geteeld in Toscana en Emilia-Romagna; geplant in 16 van de 20 verschillende streken zou afgeleid zijn van het Toscaanse dialect sangiovannina, wat duidt op een vroeg kiemende druif of van het Latijnse sanguis Iovis, wat bloed van Jupiter betekent interpretatie = belangrijk product. Sangiovese Grosso en Sangiovese Piccolo, de grootte van de druif.
Kenmerken van de sangiovese • •
•
•
veel subvariëteiten en clonen ( reeds 30 verschillende in Montalcino ) (R24 en T19) met zeer verschillende gedragspatronen wat betreft productie volume, ( naargelang de bodems, blootstelling, hoogtes, beschikbaarheid van water en groeimethoden) 'labiele' soort: dunne schil, zeer weergevoelig , maar tegelijkertijd ook zeer makkelijk aanpasbaar, ( in staat tot zeer snelle wijzigingen, zelfs morfologisch in de vorm van het blad, de tros en de grootte van de druif afhankelijk van haar directe omgeving).
grote verschillen: qua suikergehalte, zuurtegraad, kwaliteit polyphenolen tussen twee ranken geplant op een verschillende plek in dezelfde wijngaard. In tegenstelling tot Merlot of Cabernet Sauvignon,die zich op ongeveer dezelfde manier zal gedragen van de ene gemeente of wijngaard tot de andere. ( met slechts lichte verschillen in suikergehalte of zuurtegraad)
•
druif heeft een redelijk lange groeitijd nodig, wordt geoogst van midden september tot ver in oktober
• • •
druiven van een gemiddelde kleur een stevige doch gebalanceerde aciditeit belang van rijpe tannines.
•
Overgeproduceerd onder slechtere condities, zal een mindere Sangiovese zuur in de slechte zin van het woord zijn en zwak wat betreft aroma's en kleur.
•
haar vermogen om zeer goed samen te smelten met andere druivensoorten, zowel als ze in kleinere of grotere hoeveelheden gebruikt wordt.
Aroma’s •
de morello kers of Amerikaanse zure kers
•
Moerbei (R24)
•
Gedroogde theebladeren
•
Pruimen
•
Maar ook kruidigheid, tabak, leder, en kastanjes
Andere primaire en secundaire aroma’s
CASTELLINA
GAIOLE
Hoogst gelegen gemeente Permanent briesje wind
Calogero Cali
134 clones geanalyseerd 19 4 verkozen RDC (eigen clone)
100 ha wijngaard – 15 ha olijfgaarden – 850 ha eigendom Op heuvels tussen 380 en 860 meter
Analytische fiche
Greve in Chianti
Chianina
Giovanni Manetti Sinds 1968 aangekocht Consultant Franco Bernabei
80 ha wijngaarden Heuvels op 350 tot 450 m galestro
Concha d’Oro
biodynamische teelt sinds 2000 - compost met hoornen Chianina koe 90% sangiovese – 10% cabernet sauvignon,syrah,pinot noir
CASTELNUOVO BERARDENGA
Domein van 80 ha: 23 ha wijngaard
GAIOLE
Hoogst gelegen gemeente Permanent briesje wind
Alessandro Sderci
20 ha - 2 wijngaarden – 2 terroirs –
2 ‘crus ‘ ARGENINA – LA PIEVE
3 ha ARGENINA : op 310 m - meer zuidwaarts – wijngaard van zuid-west tot zuid-oost meer klei in bodem
Rotsachtig – diepgaande wortels Gemengd met leisteen – drainage - bodem droogt snel op
160 ha: 31 ha wijngaard
Verschillende terroirs: zand, klei,kalk,alkali, vulkanisch, calcium
Microklimaat : grote verschillen dag/nacht
Oudste wijngaarden: 30 à 40 jaar ‘green harvest’ Sinds 1990 : 5000 stokken per ha Oogst : 1,2 kg druiven per stok Organische cultuur
15 dagen fermentatie & maceratie op schil 20 maanden op eiken houten vaten Gebotteld 28/01/2009 – 4.976 flessen Alcohol 14,43% Aciditeit 6,19 g/liter Suiker 3,23 g /liter
Radda in chianti
Giovanella Stanti
900 ha wijngaard – olijfgaarden - bos op een hoogte van 600 meter
5 verschillende wijngaarden : Casavecchia – Campo a Pitti – Docciola – Campo al fonte – Santa Maria Novella Verschillende bodems: zandsteen en kalk
Vin santo
100% sangiovese The black label
14 dagen fermentatie + 7 dagen maceratie Malolactische gisting in januari en februari Opvoeding op Sloveens hout en Franse eik gedurende 24 maanden
arrivederci
