Hageland BUITENGEWOON. Hageland

BUITENGEWOON Contacten TOERISME VLAAMS-BRABANT

DIENST TOERISME TIENEN

Provincieplein 1, 3010 Leuven T 016 26 76 20 F 016 26 76 76 E [email protected] W www.toerismevlaamsbrabant.be

Grote Markt 4, 3300 Tienen T 016 80 56 86 016 80 56 87 016 80 57 38 F 016 82 27 04 E [email protected] W www.tienen.be

“ De combinatie van natuur, het landelijke karakter, stadjes vol geschiedenis en dat snuifje pure rock-’n-roll geven het Hageland zijn onweerstaanbare aard.”

ALLES VOOR EEN BUITENGEWOON BEZOEK AAN HET HAGELAND

DIENST TOERISME ZOUTLEEUW

TOERISME DIEST Koning Albertstraat 16A, 3290 Diest T 013 35 32 74 F 013 32 23 06 E [email protected] W www.toerismediest.be

BEZOEKERSCENTRUM HORST EN HAGELAND Kasteel van Horst, Horststraat 28 3220 Sint-Pieters-Rode T 016 62 33 45 F 016 62 11 12 E [email protected] W www.kasteelvanhorst.be

BEZOEKERSCENTRUM RUFFERDINGE Molenberg 4, 3400 Landen T 011 88 34 68 F 011 83 27 62 E [email protected] W www.landen.be

DE TUINEN VAN HOEGAARDEN Houtmarkt 1, 3320 Hoegaarden T 016 76 78 43 F 016 76 79 19 E [email protected] W www.gemeentehoegaarden.be

BEZOEKERSCENTRUM WEZEMAAL Kerkstraat 16, 3111 Wezemaal T 016 61 64 40 F 016 61 64 15 (Vrijetijdscentrum Mena) E [email protected] W www.rotselaar.be

TOERISME LEUVEN Stadhuis, Naamsestraat 1, 3000 Leuven T 016 20 30 20 F 016 20 30 03 E [email protected] W www.visitleuven.be

V.u. Toerisme Vlaams-Brabant, Provincieplein 1, 3010 Leuven, ondernemingsnummer: 0422.667.404 T 016 26 76 20, [email protected], www.toerismevlaamsbrabant.be

Lakenhalle, Grote Markt, 3440 Zoutleeuw T 011 78 12 88 F 011 78 44 84 E [email protected] W www.zoutleeuw.be

Buitengewoon Hageland? Hoezo, buitengewoon? Is het De Witte van Zichem of die van Hoegaarden die het Hageland zo buitengewoon maakt? Of het stoere Kasteel van Horst met zijn slotgracht? De duizenden pelgrims rond de basiliek van Scherpenheuvel of de tienduizenden festivalgangers op de weide van Rock Werchter? Het middeleeuwse Zoutleeuw of het Merovingische Landen? Misschien wel de geuren van de appelbloesems in de lente of het aroma van de bekroonde Hagelandse wijn? De authentieke cafeetjes of mysterieuze bossen? Of is het gewoon alles samen wat het Hageland zo helemaal anders dan anders maakt? Zo verschrikkelijk onweerstaanbaar? Ontdek het zelf!

REGIOGIDS HAGELAND

DIENST TOERISME AARSCHOT Elisabethlaan 103, 3200 Aarschot T 016 56 97 05 F 016 56 97 22 E [email protected] W www.toerismeaarschot.be www.aarschot.be

Hageland

Zondigen op Werchter, biechten in Scherpenheuvel De witte van Hoegaarden, of de witte van Zichem? Holle wegen, volle glazen. De beste Hagelandse wijnen

ONTDEK HET HAGELAND MOBIEL

Pootje baden in Diest, bootje varen in Zoutleeuw

DIENST TOERISME SCHERPENHEUVEL-ZICHEM Basilieklaan 16, 3270 Scherpenheuvel-Zichem T 013 77 20 81 F 013 78 25 54 E [email protected] W www.scherpenheuvel-zichem.be

PROEF HET

PROEF HET

Hageland VLAAMS-BRABANT

Hageland VLAAMS-BRABANT

Kom op adem in het Hageland Het Hageland, daar kan je pas echt op adem komen. Even weg van de drukte uitwaaien in de velden en de natuur, ingepalmd worden door de hartelijkheid van de mensen in de dorpen of door de onbevangen charme van de provinciestadjes. Met de fiets of te voet door de heuvels beleef je de streek op z’n best. Maar ook te paard, in een ballon of zelfs met een ezel kan je op weg. Kinderen leven zich helemaal uit in de Provinciedomeinen Halve Maan en Het Vinne, speuren naar kaboutertjes in de bossen of laten hun verbeelding de vrije loop in het Kasteel van Horst. Het Hageland, dat is ook heerlijk tafelen in een karakteristieke brasserie met een frisse Hagelandse wijn of een streekbiertje erbij. Elk dorp of stadje heeft wel een eigen culinaire specialiteit waar de inwoners maar al te graag mee uitpakken. Net als met hun verleden, trouwens. De stadjes bulken van historisch erfgoed: eeuwenoude kerken, de mooiste begijnhoven en boeiende musea. Veel tradities leven nog steeds, vooral in de vorm van festiviteiten. Eeuwenoude processies zijn nog altijd ware volksfeesten. En van feesten en muziek, daar kennen ze in Werchter alles van. Deze handige regiogids staat vol tips, tricks, ideeën en adresjes. Blader van thema naar thema en begin alvast te plannen! Tot dan. Toerisme Vlaams-Brabant

SITUERING VAN HET HAGELAND Het Hageland strekt zich uit in het oosten van Vlaams-Brabant, de provincie in het hart van Vlaanderen en België. Met de drukte van Brussel achter je, nog voorbij kunststad Leuven, kom je in een charmante en landelijke streek met mysterieuze bossen en heuvelflanken vol wijngaarden, sfeervolle stadjes en hartelijke dorpen.

GROENE GORDEL Leuven

HAGELAND

BRUSSEL

VLAAMS-BRABANT

Inhoud 08 Zalig zacht slapen B&B, hotel of vakantiewoning?

12

Ongeremd fietsen Met de fiets, mountainbike, driewieler of inlineskates op weg

20

Wandelen is ontdekken Wandelideetjes en kant-en-klare routes

28

Hageland Anders Ruiterroutes, Ballonvaarten, wellness, en andere originele formules

38

Op stap met kinderen De tofste speeltuinen en plezantste activiteiten

44

Een spannend verleden Verrassend erfgoed en boeiende musea

52

6 charmante stadjes Aarschot, Diest, Landen, Scherpenheuvel-Zichem, Tienen en Zoutleeuw

66 Festiviteiten en feesten Muziek, kunst en sfeer

72

Hagelandse smaken Culinaire specialiteiten en eetadresjes

82

Beste buren Leuven en de Groene Gordel

Ontdek de activiteiten in de Hagelandse gemeenten en steden van A tot Z op pagina 89.

INHOUD

3

t

ppun

knoo

26 EL

RD NE GO GROE

kn

oo

95

GR

OE

NE

GO

RD

EL

pp

un

t

Het Hageland,

een hartelijke kennismaking! De regio strekt zich uit van het Tremelo van Pater Damiaan tot Oranjestad Diest, van de bossen in Bierbeek tot de grenzen met Haspengouw in Landen. Tussen de heuvels kronkelen de Winge, de Kleine en Grote Gete, de Velpe en de Demer zich naar hun monding. Op hun weg snijden ze door stille dorpjes en charmante steden.

Middeleeuwse wijntraditie

In het oosten van Vlaams-Brabant, weg van de drukte van Brussel en voorbij universiteitsstad Leuven, geven beboste heuvels het landschap karakter. Het Hageland is een groene en hartelijke streek, uitnodigend zoet als de suikerbieten op de velden, parelend als de streekwijn, gezond als het blozende fruit aan de bomen.

In de lente staan de bloesems van de dikke rijen fruitbomen in bloei, wat de streek nog mooier maakt. Het Hageland is na Haspengouw de grootste fruitleverancier van het land. Het fruit dat geluk heeft, verdwijnt in lekkere taarten en pittige jenevers. Op de zuiderhellingen groeien wijnranken. Al sinds de middeleeuwen maken de Hagelanders wijn met ups en downs, maar in de jaren 1970 begon de wijnteelt aan een nooit geziene heropleving. Vandaag kan de

Hagelandse wijn rekenen op een officiële Europese erkenning als kwaliteitswijn met een gecontroleerde oorsprongsbenaming.

Uitkijken voor weerwolven De heuvels zijn een geschenk van de zee. Op het eind van het tertiair, zo’n 15 miljoen jaar geleden, kon je in Diest op het strand wandelen. Toen de tertiaire zee zich terugtrok, verhardden de zandbanken tot heuvelruggen van ijzerzandsteen. Bossen en groen palmden de heuvels in. De naam

Hageland duikt voor het eerst op in de 16de eeuw en betekent zo veel als land vol hagen en kreupelhout. Zelfs tot begin vorige eeuw stond het Hageland bekend als een onherbergzame streek, ruw en bebost. Het leefgebied van struikrovers en wolven, en volgens de dorpsverhalen ook van dwaallichtjes en weerwolven. Toch maar beter uitkijken als je gaat wandelen in het Walenbos, het Troostembergbos, het Chartreuzenbos of de Hagelandse Vallei, je weet maar nooit wat er zich schuilhoudt achter de bomen.

“ De combinatie van natuur, het landelijke karakter, stadjes vol geschiedenis en dat snuifje pure rock-’n-roll geven het Hageland zijn onweerstaanbare aard.” An Bijnens, 36 jaar —

Romeinen en kasteeldames Ondanks het ruwe van het ooit ondoordringbare landschap, was de streek al vroeg bewoond. De Gallo-Romeinen voelden zich thuis in hun vicus in Tienen. Hun leefgewoonten zijn netjes gereconstrueerd in het stadsmuseum Het Toreke. De Merovingers bliezen verzamelen in Landen, met Pepijn van Landen als bekend voorbeeld. Tijdens de middeleeuwen floreerde Zoutleeuw. Het stadje ontsnapte aan de Beeldenstorm waardoor de Sint-Leonarduskerk vandaag nog kan uitpakken met een verbluffend, authentiek interieur. Denk even de auto’s weg en de tijd lijkt wel stil te hebben gestaan op de mooie Grote Markt.

Van Rock Werchter tot het fabuleuze Kasteel van Horst. Het Hagelandse erfgoed sluit je niet op in een saai museum.

PROEF HET

Hageland VLAAMS-BRABANT

Toen aartshertogen Albrecht en Isabella de bekende basiliek in Scherpenheuvel lieten bouwen, heersten de Prinsen van Oranje over Oranjestad Diest. En in de 17de eeuw gaf de bedrijvige kasteelvrouw Maria-Anna van den Tympel het Kasteel van Horst zijn machtige, tijdloze vorm. En

voorts heb je Pater Damiaan, Ernest Claes, en meer recent Rock Werchter: namen die in ons collectieve geheugen gegrift staan.

Onweerstaanbaar Deze combinatie van natuur, het landelijke karakter, stadjes vol geschiedenis en dat snuifje pure rock-’n-roll geven het Hageland zijn onweerstaanbare aard. Een prachtig fietsen wandelland, perfect voor een daguitstap, een weekend weg of langer. Met de kaart van het Fietsnetwerk VlaamsBrabant, een wandelboekje of de wandelnetwerkkaart Hagelandse Heuvels ben je meteen op weg. Zalige slaapadresjes vind je genoeg want de Hagelanders zijn hartelijke mensen. Koppig, naar het schijnt, maar op een charmante manier. En ze houden van lekker eten en drinken. Nestel je na een tocht maar eens op een zonnig terras en bestel een streekbier of –wijntje, of probeer een volledig streekmenu. Wedden dat je terugkomt?

Boordevol ideetjes Een trip naar het Hageland begint bij het plannen. Deze handige gids staat vol ideetjes, tips en weetjes, netjes verdeeld in thema’s: zalig zacht slapen, ongeremd fietsen, wandelen is ontdekken, Hageland Anders, een spannend verleden, feesten en festiviteiten en Hagelandse smaken. Sla eerst de overzichtskaart open, prik een bestemming en begin dan alvast te dromen van je bezoekje terwijl je door de thema’s struint. Helemaal achteraan vind je een index met elke gemeente van het Hageland. Tot binnenkort!

“ Logeren is meer dan slapen, het is je onderdompelen in de streek.”

Err wach E wachten en je mooie drome en in het Ha agelan nd. Warm welkom Met de koffer, de rugzak of de aktetas, logeren in het Hageland is altijd een beetje een belevenis. Je vindt er zalige b&b’s die uitkijken over bossen, velden en wijnhellingen, campings in het groen, comfortabele vakantiewoningen en luxueuze stadshotels. En overal wacht je een warm welkom, de tips en tricks van je Hagelandse gastvrouw of gastheer krijg je er bovenop.

Ook fietsers en ruiters Boek een culinair arrangement en maak kennis met de smaken van de streek. Ben je op doorreis met de fiets, klop dan aan bij een fietsvriendelijk gastenverblijf dat alles in huis heeft voor de vermoeide fietser. Vaak kan je ook fietsen huren. Te paard? Dan kan je terecht bij een ruitervriendelijke b&b.

Droomlocaties Wil je een echt origineel slaapadres? Kies dan voor een onvergetelijke droomlocatie. Een voormalig stationsgebouw als vakantiewoning. Een verfijnd kasteeltje dat uitkijkt over het bos. Een eeuwenoud molencomplex boven de Demer. Een machtige vierkantshoeve die het landschap domineert. In het Hageland kan het allemaal.

OVERNACHTEN

9

“ De geur van versgebakken brood en de eerste zon op de heuvelflank.” — Dirk Maes, 52 jaar.

01 GASTENKAMERS Kom tot rust in een supergezellige b&b waar de gastheer of gastvrouw je hartelijk ontvangt en je graag wegwijs maakt in de streek. In de stad, tussen de velden of aan de rand van het bos, een oude hoeve of een moderne nieuwbouw, je vindt zeker het geknipte logeeradres. ’s Ochtends wacht je een stevig ontbijt met lekkere streekproducten en ’s avonds kan je misschien wel mee aanschuiven voor het diner.

02 OP HOTEL In elke Hagelandse stad en daarbuiten vind je stijlvolle zakenhotels en warme familiehotelletjes. Vlakbij het winkelcentrum of op een zucht van Leuven, en toch rustig gelegen en alle comfort bij de hand.

03 BOERDERIJVAKANTIES Ravotten op een hooizolder of mee de koeien melken? Voor kinderen is een vakantie op de boerderij een heel avontuur. Beleef het landelijke leven in het Hageland van op de eerste rij.

TIP Vind jouw gedroomde logeeradres in het Hageland op www.toerismevlaamsbrabant.be/logeren.

10

OVERNACHTEN

04 VAKANTIEWONINGEN Voor een geslaagd weekendje in alle vrijheid met vrienden of familie, kies je voor een toffe vakantiewoning. Een historische pastorij, een kasteelhoeve, een treinstel, een oud stationsgebouw of een luxueus verblijf waar de fietsen en de sauna voor je klaar staan.

05 ZAKELIJK Een luxueus hotel waar je zakenrelatie zich thuis voelt? Een vergaderlocatie met de mogelijkheid om te overnachten? Een b&b waar je na een meeting nog een teambuildingactiviteit kan organiseren? Het kan allemaal. De rust van het Hageland is trouwens het perfecte toevluchtsoord na een hectische werk- of vergaderdag in Leuven.

CAMPINGS EN TREKKERSHUTTEN Met de tent, de caravan of de woonwagen op weg? Dan kan je in Averbode terecht. En als je te voet of met de fiets onderweg bent en alleen een bed en een dak boven je hoofd zoekt, dan boek je toch gewoon een trekkershut in Provinciedomein Halve Maan. Ook kampeerwagens vinden er een plekje. 06

Een volledig overzicht van vergaderfaciliteiten, teambuildingactiviteiten en bijhorende logiesmogelijkheden vind je op www.meetingleuven.be. OVERNACHTEN

11

Ong geremd

“Met de wind in de haren de wijnhelling af.”

Gedroomd fietsland Het Hageland is een zalig fietsland waar uitgestrekte landschappen, mooie holle wegen, verborgen fietswegeltjes, hellingen en stadjes en dorpen elkaar afwisselen. Je kan hier eindeloos fietsen. Letterlijk, want de knooppunten van het Fietsnetwerk Vlaams-Brabant kan je combineren tot in het oneindige.

Volg de nummers

Een ontspannende fietsnamiddag met het gezin of in volle vaart de helling af met de mountainbike? Fietsers vinden altijd hun weg in het Hageland.

Fietsen op het fietsnetwerk is heel eenvoudig. Kies je vertrekpunt op de fietskaart en teken je route uit door de nummers van de knooppunten waar je langs komt te noteren in de juiste volgorde. Daarna volg je met de fiets gewoon de route van nummer tot nummer, dus van knooppunt tot knooppunt, door de wegwijzers te volgen. In Hoegaarden en Landen sluit het Fietsnetwerk Vlaams-Brabant aan op de RAVeL-routes, een fietsvriendelijk netwerk van verlaten jaagpaden en spoorbermen dat heel Wallonië doorkruist.

Haal de fietskaart De Fietskaart Vlaams-Brabant inclusief fietsgids kost 9 euro. Je kan ze kopen bij de toeristische diensten in het Hageland, of bestellen via www.toerismevlaamsbrabant.be. We doen je alvast graag enkele suggestielussen aan de hand waarmee je meteen de streek kan verkennen. Deze fietslussen kan je ook gratis downloaden via www.toerisme vlaamsbrabant.be/fietsen.

ONGEREMD FIETSEN

13

TIP Een tocht op het fietsnetwerk uitstippelen? Heel gemakkelijk via het internet. Duid op de digitale kaart aan hoe je wil rijden en de routeplanner berekent meteen je traject. Klik naar www.toerismevlaamsbrabant.be/routeplanner voor een aanbod aan routeplanners.

Fietsen op het fietsnetwerk Op het Fietsnetwerk Vlaams-Brabant stippel je heel gemakkelijk een toffe fietslus uit. Geen idee waar te beginnen? Ontdek onze suggestielussen online. 01 BIER- EN BIETENROUTE 42,2 KM Tienen, Landen, Hoegaarden

03 WIJNROUTE 22,2 KM + 21,3 KM Holsbeek, Tielt-Winge, Rotselaar

In Hoegaarden vertrek je voor een stevige rit naar Tienen en terug, langs wijdse landschappen en pittoreske dorpjes als Hoksem, Hakendover en Wange. De bieten die je onderweg op het veld ziet, gaan naar de beroemde Suikerfabriek in Tienen. Proef in bierdorp Hoegaarden zeker een Witte van Hoegaarden, een Alpaïde of een ander streekbier.

Met het Kasteel van Horst als uitvalsbasis fiets je de Hagelandse wijnstreek in. Op de wijnhellingen ga je recht op de trappers en onderweg geniet je van een zuiders landschap. Hou even halt aan het Bezoekerscentrum van de Hagelandse wijn in Wezemaal. Kies één van de twee lussen of combineer ze voor een hele dag fietsplezier.

Vertrek: De Tuinen van Hoegaarden, Houtmarkt 1, 3320 Hoegaarden Knooppunten: 16, 14, 35, 13, 24, 64, 62, 60, 56, 57, 63, 15, 16

OP ZOEK NAAR ROCK EN DEVOTIE 42 KM Leuven, Haacht, Kampenhout, Boortmeerbeek, Tremelo, Rotselaar 02

Vertrek: Kasteel van Horst, Horststraat 28, 3220 Holsbeek Knooppunten lus 1 (22,2 km): 65, 63, 64, 82, 29, 99, 98, 65 Knooppunten lus 2 (21,3 km): 65, 98, 97, 74, 73, 05, 65

IN HET SPOOR VAN DE ROMEINEN 37,7 KM Tienen, Linter, Landen 04

Met het Kanaal Leuven-Dijle als leidraad verlaat je Leuven en verken je de verrassende streek van Werchter en Tremelo. Breng onderweg een bezoek aan het belevingscentrum Rock Werchter X, aan het Damiaanmuseum en het Witloofmuseum in Kampenhout.

Waar kan je beter vertrekken dan aan museum Het Toreke in Tienen voor een fietstocht in het spoor van de Romeinen? Het museum toont je hoe de GalloRomeinen 2000 jaar geleden in de streek leefden. De tocht richting Landen gaat over oude Romeinse wegen en langs authentieke tumuli.

Vertrek: Grote Markt, 3000 Leuven Knooppunten: 93, 31, 32, 28, 97, 20, 77, 41, 21, 22, 23, 25, 71, 72, 30, 35, 31, 93

Vertrek: Grote Markt, 3440 Zoutleeuw Knooppunten: 24, 64, 62, 60, 56, 55, 52, 53, 82, 57, 63, 62, 64, 24

14

ONGEREMD FIETSEN

FRUITBOMEN EN LANDSCHAPPEN 47,9 KM Glabbeek, Kortenaken, Linter, Tienen, Zoutleeuw Vertrek in Zoutleeuw voor een stevige tocht door de fruitstreek. Je komt door velden en fruitboomgaarden, bolt kilometers over een autovrije oude spoorbedding, en af en toe moet je stoppen om te genieten van het landschap. Een aanrader tijdens de bloesemperiode. 05

“Recht op de trappers tot boven op de Ransberg om dan tussen de fruitbomen door met een vaart naar beneden te racen.” — Jan Meus, 45 jaar.

Vanuit Leuven de Hagelandse Heuvels in 34 KM Leuven, Holsbeek, Lubbeek Vanuit Leuven trap je de heuvels van het Hageland binnen. Snel verstomt alle geluid aan de Abdij van Vlierbeek. Je komt onder meer langs de Abdij van Park en het Kasteel van Horst. De Gempemolen is een ideale halte voor een hapje en een drankje. Vertrek: Grote Markt, 3000 Leuven of Provinciedomein Kessel-Lo, Holsbeeksesteenweg, 3010 Kessel-Lo Knooppunten: 83, 29, 99, 98, 65, 98, 97, 96, 22, 21, 67, 85, 86, 87, 73, 33, 80, 83

Vertrek: Grote Markt, 3440 Zoutleeuw Knooppunten: 51, 21, 50, 58, 59, 26, 8, 7, 20, 61, 44, 45, 46, 49, 192, 48, 51

06 REYNVAERTROUTE 39,8 KM Diest, Scherpenheuvel-Zichem

Reynvaertkruid is een andere naam voor het boerenwormkruid waarmee de overheerlijke Diestse Kruidkoek gemaakt is. Deze fietsroute leidt je langs vele zoete plekjes: van de halve maantjes van Biscuiterie Stuckens tot de ijsjes van de likdreef in Averbode en de noppen van Scherpenheuvel. Vertrek: Provinciedomein Halve Maan, Omer Vanaudenhovelaan 48, 3290 Diest Knooppunten: 33, 32, 58, 25, 18, 56, 57, 59, 93, 38, 34, 33

Al deze fietslussen op het fietsnetwerk zijn ook gratis downloadbaar op toerismevlaamsbrabant.be/ fietsen

ONGEREMD FIETSEN

15

TIP Na een bezoek aan het Kasteel van Horst volg je de Wijnroute door de streek, om te eindigen op het terras van ’t Wagenhuis aan de voet van de burcht.

Met de mountainbike Zin in een sportieve mountainbiketocht? De heuvels, bossen en velden van het landelijke Hageland vormen het gedroomde parcours. Bewegwijzerde routes leiden je langs de meest gewaagde en mooiste wegeltjes. Kies de lus op jouw maat, of combineer lussen en routes voor een meerdaagse, sportieve uitdaging. PYNNOCK 11 KM (rode lus), 15 KM (groene lus), 27 KM (blauwe lus) Holsbeek

ZOUTLEEUW-GEETBETS 17 KM (blauwe lus), 36 KM (groene lus) Geetbets, Kortenaken, Zoutleeuw

Met het Kasteel van Horst als ankerpunt beklim je enkele steile hellingen in Holsbeek, Nieuwrode, Sint-Pieters-Rode en Kortrijk-Dutsel. Bospaden en asfalt wisselen elkaar af.

Beklim de hellingen van Ransberg en trap door Geetbets, Budingen en Zoutleeuw. Veel asfaltwegen maken deze route geschikt voor beginners.

01

Vertrek: Sportschuur, Sint-Maurusstraat 2, 3220 Holsbeek. Sint-Lambertuskerk, Dorp, 3270 Nieuwrode.

16

ONGEREMD FIETSEN

02

Vertrek: De Passant, Sint-Truidensesteenweg 1a, 3340 Zoutleeuw. Parking Geetbets, Drinkteilstraat/ Steenstraat, 3454 Geetbets. Zaal ‘Den Berg’, Dorpsstraat 97a, 3470 Kortenaken.

03 AARDGAS NATUURPAD 18 OF 26 KM (blauwe lussen) Scherpenheuvel, Zichem

Door de bossen en veldwegen – en af en toe asfalt – van Scherpenheuvel, Zichem en Averbode. Vertrek: Domein De Vijvers, Abdijstraat 5, 3271 Averbode. Sporthal, August Nihoulstraat 72, 3270 Scherpenheuvel.

05 DIEST 27 KM (gele lus), 38 KM (groene lus), 48 KM (rode lus) Diest, Bekkevoort

Enkele fikse hellingen door bossen, weiden en af en toe asfalt, in de omgeving van Diest, Schaffen en Assent. Vertrek: Sportcentrum Karteria, Kluisbergstraat z/n, 3290 Diest

04 DE 4 HEUVELS 10 KM (groene lus), 13 KM (rode lus), 22 KM (blauwe lus) Rotselaar

06 DEMERLAND 18 KM (blauwe lus), 22 KM (rode lus), 24 KM (groene lus) Aarschot, Begijnendijk

Een golvend parcours over veldwegen, bospaden en single tracks in Rotselaar, Werchter en Wezemaal.

Door bossen en velden verken je de groene omgeving van Aarschot, Langdorp en Gelrode.

Vertrek: Sporthal De Meander, Vakenstraat 18, 3110 Rotselaar-Heikant

07 IJZERZANDSTEENROUTE 18 KM (blauwe lus), 30 KM (rode lus) Diest

Een fikse route rond Diest, tot in Schaffen en op de hellingen langs de autoweg E314. In Provinciedomein Halve Maan vind je een afspuitinstallatie waarmee je jouw fiets kan schoonmaken. Vertrek: Sportcentrum Karteria, Kluisbergstraat z/n, 3290 Diest, Provinciedomein Halve Maan, Omer Vanaudenhovelaan 48, 3290 Diest

Je kan al deze mountainbikeroutes downloaden via toerismevlaamsbrabant.be/ fietsnetwerk

Vertrek: Stedelijke Sporthal, Demervallei 8, 3200 Aarschot

ONGEREMD FIETSEN

17

“Ook op drie wielen kan ik zonder hindernissen tussen de bloesems fietsen”

— Peter Janssens, 38 jaar.

FIETSVRIENDELIJK C A F E / R E S TA U R A N T

2012

Voor inlineskates en handbikes

Toegankelijke fietsroutes Om echt iedereen te laten genieten van het Hagelandse landschap, tekende Toerisme Vlaams-Brabant enkele uiterst toegankelijke fietslussen uit. De routes werden nagekeken en getest door het Toegankelijkheidsbureau vzw. Op elke route is er een sanitaire halte en een eet- en drinkstop. Je vindt deze lussen in de brochure ‘Grenzeloos toegankelijk’, gratis te bestellen of downloaden via www.toerismevlaamsbrabant. be/publicaties.

01 STALEN ROS ROUTE 23,3 KM Zoutleeuw, Geetbets, Linter

De oude spoorbedding tussen Tienen en Diest vormt vandaag een prachtige, grotendeels autovrije fietsroute. Je volgt dit fietspad voor een groot stuk tijdens je ontdekkingstocht door de vallei van de Grote Gete.

03 GRENZELOOS FIETSEN 14,25 KM Tienen

Van in het hart van Tienen rij je het landschap rond de stad in, langs historische gebouwen, industriële complexen en uitgestrekte velden. Vertrek: Museumcafé, Grote Markt 4, 3300 Tienen

Een sportieve tocht met de inlineskates of de handbike? Vijf uitgestippelde routes leiden je langs veilige wegen waar je geen daverende kasseistrook of onverwachte helling te vrezen hebt. De routes staan netjes uitgestippeld en uitgetekend in het handige boekje ‘Inline & handbike toertochten’ dat je gratis kan bestellen via www.toerismevlaamsbrabant.be/publicaties. De vijf routes: Toertocht Aarschot-Haacht (30,9 KM), Toertocht TienenHalen (21 KM), Toertocht Leuven-Werchter (25,3 KM), Toertocht Lakeroute (36,2 KM), Toertocht WijgmaalKessel-Lo (18,8 KM)

Fietsvriendelijke eet- en slaapadresjes Even stoppen voor een frisse pint, een hapje of gewoon om even op adem te komen? Een meerdaagse fietstrip? Of wil je een fiets huren? Op de fietskaart staan de fietsverhuurdiensten en de fietsvriendelijke horeca netjes opgesomd. Er liggen veel cafés, tavernes en restaurants met het fietsvriendelijke label op je weg. Je vindt er onder meer fietsstalling, een reparatieset en EHBO-kit, toeristische informatie en zo meer. Ook de fietsvriendelijke logeeradresjes garanderen je een onthaal dat is afgestemd op de noden van de fietstoerist. Net als bij de fietsvriendelijke cafés zijn alle faciliteiten op maat van fietsers.

Vertrek: Provinciedomein Het Vinne, Ossenwegstraat 70, 3440 Zoutleeuw

02 VINNERONDE FIETSROUTE 16,3 KM OF 20,4 KM Zoutleeuw

Een tocht langs valleien en boomgaarden, zo kenmerkend voor de streek. Het mooie centrum van Zoutleeuw is de kers op de taart. Vertrek: Provinciedomein Het Vinne, Ossenwegstraat 70, 3440 Zoutleeuw

18

ONGEREMD FIETSEN

ONGEREMD FIETSEN

19

“Elk charmant dorpscafeetje staat aangekondigd op de wandelkaart”

Over de mooiste paden

Beklim een wijnhelling, en terwijl je op adem komt op de top geniet je van het uitzicht over de groene vallei. Ga met je handen over een eeuwenoud monument als je er voorbij wandelt en voel de verweerde muren. Heradem in een dichtbegroeid bos. Bewonder de traagheid van het landschap als het zachtjes voorbijglijdt.

Wandelen in het Hageland verveelt nooit. Tientallen wandellussen doorkruisen de streek en tonen je de mooiste natuur, dorpsgezichten en historisch erfgoed, en met de wandelnetwerken de Merode – goed voor 500 km wandelwegen - en Hagelandse Heuvels – 300 km – stippel je zelf een tocht op maat uit. Even de benen strekken of een heel wandelweekend er op uit, het kan allemaal.

De wandelnetwerken Hagelandse Heuvels en de Merode hanteren hetzelfde knooppuntensysteem als het fietsnetwerk: op de wandelkaart vind je alle routes van het netwerk. Waar twee of meer wandelroutes elkaar kruisen, is er een genummerd knooppunt. Je hoeft dus gewoon de nummertjes te noteren van de wandeling die je wilt maken, en dan de bordjes volgen die je onderweg ziet. Het netwerk is in twee richtingen bewegwijzerd. Even rusten onderweg? De wandelkaart Hagelandse Heuvels verklapt je waar je authentieke dorpscafeetjes, bezienswaardigheden en mooie vergezichten mag verwachten.

WANDELEN

21

De Hagelandse heuvels op Meteen op stap op het Wandelnetwerk Hagelandse Heuvels? We suggereren je graag zes lussen als eerste kennismaking. Heb je de smaak te pakken, bestel dan de wandelkaart met infogids van de Hagelandse Heuvels (9 euro) via www.toerismevlaamsbrabant.be/publicaties, of koop ze bij de toeristische diensten in het Hageland.

Kerkstr

knooppunt wandelroute (onverhard)

Molenbeek

wandelroute (kassei)

80

318 0,2 317

eetgelegenheid

0,9

60

rustbank

321

picknicktafel

316

kerk

merkwaardig gebouw

ez e

80

322 0,5

80

323

uitzichtpunt

t

Muggenberg

0,4

kapel

raa ldst sve Pla

ge ms tra at

wandelroute (verhard)

Ki

318

0,6

WANDELEN

60

t

22

MolenbeekWersbeek

85 Sint-Laurentiuskerk, Halensebaan z/n, 3461 Molenbeek-Wersbeek 80

0,4

Vertrek: Bezoekerscentrum van de Hagelandse wijn, Kerkstraat 16, 3111 Wezemaal Knooppunten: 6, 62, 63, 65, 74, 64, 61, 6

Muggenbergwandeling

raat nsst

Het Bezoekerscentrum van de Hagelandse Wijn is het perfecte vertrekpunt om het wijndorp Wezemaal te verkennen. Je beklimt de Wijngaardberg en wandelt tussen lange rijen wijnranken. Ze worden beschermd door een unieke ijzerzandstenen wijnmuur, een beschermd monument. Een tip: de laatste zaterdag van augustus kan je de Hagelandse wijnen proeven tijdens de Wezemaalse wijnfeesten.

Vertrek: Parking Sint-Laurentiuskerk, Halensebaan, 3461 Molenbeek-Wersbeek Knooppunten: 318, 321, 322, 323, 315, 316, 317, 318

neke Bon

Vertrek: Sint-Mauruskerk, Gebr. Van Tiltstraat 1, 3220 Holsbeek Knooppunten: 1, 11, 16, 108, 106, 107, 109, 110, 17, 11, 1

WIJNGAARDBERGWANDELING 7,3 KM Rotselaar 04

Maak kennis met het agrarische Hageland met een wandeling langs akkers, weilanden en fruitboomplantages in Molenbeek-Wersbeek. Je vertrekt aan de Sint-Laurentiuskerk en al snel wandel je over onverharde wegeltjes met ferme uitzichten over de velden. De watertoren van Meensel-Kiezegem en de schotelantennes van het Belgische leger doorbreken het landschap, en op je weg terug heb je een bijzonder fraai zicht op de Sint-Laurentiuskerk.

aa t estr Dell

Vertrek in het centrum van Holsbeek voor een tocht langs de mooiste groene plekjes van het dorp. In het stille Dunbergbroek kan je met al je zintuigen genieten van bloemen als de dotterbloem, de brede en gevlekte orchis en de kleine valeriaan. In het Chartreuzenbos groeien zomereik, berk en beuk, en helemaal boven heb je een prachtig vergezicht over de Wingevallei.

Vertrek: Parking Onze-LieveVrouwekerk, Bergstraat, 3380 Tielt-Winge Knooppunten: 2, 22, 23, 243, 241, 242, 231, 229, 230, 226, 225, 157, 222, 221, 21, 2

MUGGENBERGWANDELING 5,6 KM Bekkevoort 06

aa

DUTSELHOEKWANDELING 6,8 KM Holsbeek 02

Vertrek: Parking Kasteel van Horst, Horststraat 28, 3220 Sint-Pieters-Rode Knooppunten: 141, 142, 138, 137, 59, 237, 235, 236, 139, 140, 144, 143, 141

Start aan de Onze-Lieve-Vrouwekerk van Tielt-Winge voor een tocht door het knappe maar vochtige Walenbos. De natuur is er overweldigend: het zeldzame Elzen-Berkenbroek is een zeer zeldzaam bostype in Vlaanderen. Het hoge grondwaterpeil heeft het bos te danken aan de vele bronnetjes aan de voet van de Roeselberg en de Alsberg. Na de natuurpracht wacht je nog een beklimming van de Houwaartseberg, waar je je tussen de wijngaarden in Zuid-Frankrijk waant.

Tiensebaan

Vertrek: Parking 2 Provinciedomein Kessel-Lo, Beemdenstraat, 3010 Kessel-Lo Knooppunten: 4, 41, 42, 4

Aan de voet van het Kasteel van Horst vertrek je voor een stevige wandeling met veel moois onderweg. Het kasteel zelf uitera a rd , maar ook het schilderachtige Sint-Jozefskapelletje, holle wegen, vergezichten, een kabbelend beekje, een watermolen, het Troostembergbos en de Thunenhoeve met haar rijke geschiedenis. Twee eigentijdse horecazaken nodigen je uit om even te verpozen.

VAN BERG TOT BERGWANDELING 10,7 KM Tielt-Winge 05

80

315

Dorshaagstraat

© Toerisme Vlaams-Brabant

2,6

60

Deze korte wandeling brengt je dwars door het Lovenarenbroek en langs twee prachtige vijvers naar de gewijde stilte van de Abdij van Vlierbeek. Het Lovenarenbroek was ooit een groot moerasgebied aan de voet van de Kesselberg, maar tegenwoordig is het een mooi educatief natuurgebied in het Provinciedomein Kessel-Lo.

03 BROEKEMWANDELING 10 KM Holsbeek

80

LOVENARENBROEKWANDELING 3,7 KM Kessel-Lo 01

80

80

WANDELEN

23

“ Je kan eindeloos combineren en toch loop je niet verloren”

Prinsheerlijk platteland Domein de Merode strekt zich uit in het grensgebied van de provincies Antwerpen, Limburg en Vlaams-Brabant, en omvat delen van Scherpenheuvel-Zichem, Diest en Aarschot. Het is een bosrijk gebied met abdijen, kastelen, mooie dorpjes en verborgen wegeltjes. Het wandelnetwerk de Merode telt meer dan 500 kilometer wandelwegen die je naar hartenlust kan combineren. De kaart met infogids kost 8 euro, te bestellen via www.toerismevlaamsbrabant.be/publicaties of bij de lokale toeristische diensten. Twee suggestielussen ter kennismaking: 01 PELGRIMSWANDELING 12,4 KM ScherpenheuvelZichem

Van de bedevaartsstad Scherpenheuvel wandel je naar Zichem, het dorp van De Witte. Je stapt over de spoorwegbedding van ‘Het boemelke’, de trein die ooit reed tussen de twee dorpskernen. Bewonder onderweg de Maagdentoren, een 14de-eeuwse grenstoren in een groen landschap. Vertrek: achterzijde van de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek, Scherpenheuvel Knooppunten: 244, 148, 140, 120, 209, 283, 141, 136, 375, 135, 134, 208, 138, 383, 139, 406, 137, 244

24

WANDELEN

TIP Provinciedomein Het Vinne is heel toegankelijk voor mensen met een beperking. Je kan er aangepaste fietsen huren en met een rolstoel voor alle terreinen zelf een tocht rond het meer maken.

Toegankelijke wandelroutes Iedereen wil genieten van het Hagelandse landschap, ook mensen met een beperking. Daarom tekende Toerisme Vlaams-Brabant met de hulp van vzw Toegankelijkheidsbureau enkele toegankelijke wandellussen uit. Op elke route is er een sanitaire halte en een eet- en drinkstop. Je vindt deze lussen in de brochure ‘Grenzeloos toegankelijk’, gratis te bestellen via www.toerismevlaamsbrabant.be/publicaties. Alle routes zijn ook gratis downloadbaar op www. toerismevlaamsbrabant.be/ wandelen

01 TIENEN HEEN EN WEER 3 KM Tienen

03

HEERLIJK HOELEDEN 3 KM Kortenaken

Vertrek aan het Suikermuseum voor een wandeling door het oude gedeelte van Tienen. De Onze-Lieve-Vrouw-ten-Poelkerk, de vistrappen op de Grote Gete, het begijnhof … Elk bouwsel heeft zijn kleurrijke verleden.

Een wandeling door Hoeleden, een kleine deelgemeente van Kortenaken, tussen de landerijen en fruitboomgaarden naar de vallei van de Grote Gete. Vertrek: Kerkplein, 3471 Hoeleden

Vertrek: Museumcafé, Grote Markt 4, 3300 Tienen

WARANDEROUTE RUMMEN 3,4 KM Geetbets 04

LANDELIJK LINTER 3 KM Linter

02

Een gezellige brasserie als vertrekpunt, gevolgd door een wandeling tussen de velden, langs kasteeltjes, over een oude spoorbedding en een nieuwe salamanderhut. Landelijk Linter ten voeten uit.

Het Warandebos van Rummen, bij Geetbets, was ooit een jachtgebied voor de adel. Vandaag krijgt de natuur er alle kansen. Vertrek: Sporthal De Warande, Ketelstraat 54, 3450 Rummen

Vertrek: Brasserie Timeless Heidestraat 46, 3350 Linter

DEMERVALLEIWANDELING 12,1 KM Aarschot

02

Met de Demer als houvast wandel je door het groene ommeland van Aarschot. De Heimolen is één van de oudste molens van Vlaanderen en is sinds 1944 beschermd als cultuurhistorisch monument. De Demerbroeken en de Molenheide zijn dan weer pareltjes van de natuur. Vertrek: Heimolen, Windmolenstraat, 3201 Langdorp Knooppunten: 259, 255, 408, 414, 409, 415, 155, 262, 210, 259

Tuinideeën opdoen In de Tuinen van Hoegaarden doe je een pak tuininspiratie op. Wandel door de mooist aangelegde tuinen in het vier hectare grote Kapittelpark, en voor elk type tuinier is er wel een tuin te vinden: een exotentuin, een kringlooptuin, een stadstuin, een schaduwtuin, een prairietuin, een rozentuin, noem maar op. Ondertussen ravotten de kinderen in het kinderfort, bestuderen het insectenhotel of plenzen in de waterspeeltuin. Het terras van brasserie Kapittelhuys, in een knap 18de eeuws pand, kijkt uit over de tuinen. Houtmarkt 1, 3320 Hoegaarden T 016 76 78 43 E [email protected] W www.detuinenvanhoegaarden.be

WANDELEN

25

“Volgen we de Demervallei of wandelen we de fruitstreek in?” —

René Mertens, 41 jaar

Wandelen in de

Demervallei OP STAP IN HET HAGELAND

20 wandelingen

Handige wandelgidsjes

Velpevallei

De mooiste kant-en-klare wandelingen staan netjes gebundeld in handige wandelgidsjes. Te bestellen via www.toerismevlaamsbrabant.be/publicaties, of koop ze bij de toeristische diensten in het Hageland.

Bierbeek Boutersem Glabbeek Kortenaken Lubbeek

OP STAP IN HET HAGELAND

20 wandelingen

Aarschot Begijnendijk Bekkevoort Diest Rotselaar

Op stap in ‘t groen

Scherpenheuve Scherpenheuvel Tremelo

LANDSCHAPSWANDELINGEN HAGELAND 9 EURO Deze handige wandelbox telt tien wandelkaarten die je door waardevolle natuurgebieden en typerende Hagelandse landschappen gidsen. Zowel de natuurliefhebber, de recreant als de toerist raakt vast en zeker onder de indruk van het natuurschoon van de streek. De wandelingen gaan door Aarschot, Bekkevoort, Diest, Lubbeek, Scherpenheuvel-Zichem, Tielt-Winge en Holsbeek. 05

01

WANDELGIDS VELPEVALLEI

6 EURO Met de Velpe als houvast slingeren twintig wandelingen zich door het hart van het Hageland, door de gemeenten Bierbeek, Boutersem, Glabbeek, Kortenaken en Lubbeek. Je wandelt door eindeloze akkers en weiden, natuurgebieden en bossen, langs fruitboomgaarden, kasteeltjes en vierkantshoeves.

02

WANDELGIDS HAGELANDS HASPENGOUW

6 EURO Vijftien wandelingen in de prachtige streek waar het Hageland en het Haspengouw samenvloeien. Je ontdekt schilderachtige landschappen, holle wegen en verrassend erfgoed in brouwersdorp Hoegaarden, Merovingisch Landen, suikerstad Tienen en landelijk Linter.

26

WANDELEN

WANDELNETWERK GETEVALLEI 6 EURO Een netwerk van dertien wandellussen die je kan combineren zo lang je wilt langs de mooiste plekjes van Geetbets, Linter en Zoutleeuw. Geniet het hele jaar door van prachtige vergezichten, monumenten en andere bezienswaardigheden. In het voorjaar kleuren de vele fruitboomgaarden de streek in witte en roze tinten. Niet te missen. 03

TOPOGIDS STREEKGR HAGELAND 9 EURO GR-paden zijn wandelroutes van minstens 100 kilometer die je herkent aan de bekende wit-rode of geel-rode markeringen. In het Hageland zijn enkele van deze paden gecombineerd tot een rondwandeling van 223 km. Ze staat beschreven in een handige Topogids. Ideaal voor wie enkele dagen te voet de prachtige, glooiende streek wil verkennen. 04

WANDELGIDS DEMERVALLEI 6 EURO Kies uit twintig wandellussen die je met de kronkelende Demer als gids door dit noordelijke stukje Hageland leiden. Haal kattenkwaad uit met de Witte van Zichem, ga op de koffie bij Pater Damiaan en proef een wijntje in Bekkevoort. In Werchter vloeit de Demer samen met de Dijle, en geloof het of niet: op de weide van Werchter is het meestal even stil als in de rest van de Demervallei. 06

Je hoeft in het Hageland nooit lang te zoeken naar een mooi wandelbos of een waardevol natuurgebied waar je de benen kunt strekken en volop genieten van het groen. Het glooiende landschap is er mee bezaaid. We selecteerden enkele groene pareltjes waar een wandeling telkens een beetje een avontuur is. Het Walenbos in Sint-Joris-Winge is één van de grootste elzenbroekbossen van Vlaanderen. Een wandelparadijs ook: kleine wandelwegen doorkruisen het hele bos maar toch worden grote delen gespaard van te veel wandelaars om de natuur er nog meer kansen te geven. Vergeet je laarzen niet, het Walenbos is heel vochtig. Het Troostembergbos in Houwaart is net als het Chartreuzenbos in Holsbeek een restant van de aloude bossen die ooit het hele Hageland overwoekerden. Het Troostembergbos bedekt de 82,5 meter hoge Bensberg. Het is een echt wandelbos met beuken, tamme kastanje en berken. Het natuurgebied De Hagelandse Vallei – 100 ha groot - bestaat uit het Kloosterbroekbos, het Dunbergbos en de omgeving van het Kasteel van Horst. In het Dunbergbroek maken Canadapopulieren plaats

voor een open landschap met hier en daar een zompig broekbosje. Het vochtige Kloosterbroekbos geurt in het voorjaar naar de massaal bloeiende daslook, en de omgeving van het Kasteel van Horst vormt een groen landschap met vijvers, bossen, weilanden en veel stilte. De vallei van de Demer vormt tussen Testelt, Zichem, Averbode en Diest het verscheiden natuurgebied De Demerbroeken. Aan Huize Ernest Claes, het geboortehuis van de schrijver, vertrekken enkele bewegwijzerde wandelingen door het gebied. In Diest vind je het Webbekoms Broek, vlak naast Provinciedomein Halve Maan. Het 240 ha groot natuurgebied toont prachtige rietvelden, hooien graslanden. In Provinciedomein Het Vinne in Zoutleeuw kan je op knuppelpaadjes tussen het riet helemaal rond het grootste binnenmeer van Vlaanderen wandelen. Een echt vogelparadijs.

Meer weten over de Hagelandse groene parels? Voor alle informatie over de prachtige bossen en natuurgebieden die het Agentschap voor Natuur en Bos in het Hageland beheert, kan je klikken naar www.natuuren bos.be. Of vraag het de boswachters van de beheerregio Hageland zelf:

Agentschap voor Natuur en Bos Vlaams-Brabant Beheerregio Hageland Hertstraat 24A 3221 Nieuwrode T 016 24 17 40 E [email protected] W www.natuurenbos.be

WANDELEN

27

“ In alle stilte hoog boven het Hageland zweven.”

Vliegen of rollen? Te land, ter zee of in de lucht. Beleef het Hageland eens op een andere manier.

Uiteraard is het Hageland het wandel- en fietsland bij uitstek, maar voor wie eens wat anders wil, zijn er tal van boeiende en originele manieren om de streek te verkennen en te beleven. Met de scooter bijvoorbeeld, terwijl een digitale gids je de weg wijst en leuke anekdotes oprakelt. Of waarom geen ballonvaart? Van hoog in de lucht zie je hoe de streek zich als een geplooid deken uitspreidt. En met rolski’s aan je voeten kan je het hele jaar door langlaufen.

Helemaal relax Liever niet te veel beweging? Laat je dan rondrijden op de rug van een ezel of in een huifkar, of al eens gehoord van een huiftrac? Helemaal

tot rust kom je in een van de vele wellnesscentra, want ook dat is het Hageland. Puur genieten van een verwenmassage, een saunabeurt of een relaxerende schoonheidsbehandeling.

Op een drafje Paardenliefhebbers halen helemaal hun hart op, want het is zalig om door de bossen en velden te draven of galopperen. Er zijn veel uitgestippelde ruiter- en menroutes die je heel eenvoudig kan downloaden via www.toeris mevlaamsbrabant.be/paardentoerisme.

HAGELAND ANDERS

29

“ Opletten voor lage takken in de holle weg en dan in volle galop door de velden.” — Lieven Van Rillaer, 55 jaar.

Te paard Dravend door de Hagelandse bossen en velden overvalt je een absoluut gevoel van vrijheid. De streek telt heel wat mooie men- en ruiterroutes, zowel voor beginners als voor gevorderden. De routekaarten en gps-bestanden kan je gratis downloaden. Klik door via het handige overzicht op www.verliefdopvlaamsbrabant.be. ROCK WERCHTER RUITERROUTE Haacht, Rotselaar 01

27 KM Volg de meanders van de Dijle door Haacht naar de immense festivalweide van Rock Werchter.

02 TIELTSE RUITERROUTE Holsbeek, Tielt-Winge

30 KM Draaf door het heuvelachtige landschap van TieltWinge en omgeving. Af en toe kan je stevig galopperen en soms gaat het steil naar boven.

RILLAARSE RUITERROUTE Aarschot 03

27 KM Een vleugje crosscountry langs de Demer. Met kronkelige paadjes, een afdaling en af en toe een beekje over.

30

HAGELAND ANDERS

WITTE ASTILBE RUITERROUTE Holsbeek, Lubbeek, Tielt-Winge

06 TIELTSE MENROUTE Holsbeek, Tielt-Winge

30 KM Voor geoefende menners, want het gaat aanzienlijk naar boven en beneden. Het niveauverschil garandeert je wel enkele prachtige vergezichten.

04

10 KM Een korte wandeling als eerste kennismaking met de golvende streek van Lubbeek en Sint-Pieters-Rode.

BABELOMPAD RUITER- EN MENROUTE Boutersem, Hoegaarden, Tienen 05

21 KM Door het zuidelijk stukje Hageland, voor wie op zoek is naar de uitgestrektheid van de velden en boomgaarden.

DE HEL RUITER- EN MENROUTE Boutersem, Tienen

HEUVELLANDPAD RUITER-EN MENROUTE Bekkevoort, Glabbeek, Kortenaken, Tielt-Winge

WOLFSDONKPAD RUITERROUTE Aarschot, Scherpenheuvel-Zichem

30 KM Helling op en helling af door het Hagelandse heuvelland in de streek rond Tielt-Winge, langs boomgaarden, velden, weiden en af en toe een bos.

22 KM Door de Merodebossen en langs de Likdreef in Averbode. Voor ruiters die houden van bos, natuur, zandpaden, avontuur en ijsjes.

21 KM OF 25 KM Vertrek aan de Memelhoeve in Meldert voor een tocht op de taalgrens, door velden, holle wegen en het Mollendaalbos. De menroute is iets korter dan de ruiterroute maar volgt grotendeels hetzelfde traject.

HALVE MAANPAD RUITERROUTE Bekkevoort, Diest

KASTEEL VAN HORST RUITERROUTE Holsbeek, Rotselaar

27 KM Vertrek aan Provinciedomein Halve Maan voor een tocht over pittige hellingen en holle wegen, zoals De Kluis, de diepste holle weg van de regio.

27 KM Je waant je een ridder als je vertrekt aan het historische waterkasteel van Horst en over de veldwegen van Holsbeek richting de Hagelandse heuvels van Wezemaal rijdt.

HAGELANDSE PARELS RUITERROUTE Bekkevoort, Tielt-Winge

HAGELANDSE KLUISBERG RUITER- EN MENROUTE Bekkevoort

25 KM Een heel rustig traject in en rond Bekkevoort, door holle wegen en over veldpaadjes, met vergezichten tot de basiliekkoepel van Scherpenheuvel.

25 KM Langs de hellende wijnheuvels in Assent en omgeving. Niet voor doetjes of beginners, want er komt stevig klimwerk aan te pas.

09

20 KM Een hemel op aarde voor ruiters- en menners. Met adembenemende landschappen in de streek van Tienen en Boutersem. SINT-ERMELINDIS RUITER- EN MENROUTE Bierbeek, Hoegaarden 10

RUITERROUTE VINNEPAD Kortenaken, Linter, Zoutleeuw 07

26 KM Parkeer je paardentrailer of –vrachtwagen op de ruime parking van Provinciedomein Het Vinne en draaf door het zacht golvende landschap in de vallei van de Grote en de Kleine Gete.

GROTE GETEPAD RUITER- EN MENROUTE Glabbeek, Linter, Tienen

12

13

15

16

08

37 KM Een pad voor geoefende ruiters en menners die er een hele dag op uit willen trekken. Het landschap is afwisselend, van brede zandwegen dwars door de velden tot de beschutte dijk van de Grote Gete.

11

14

RIJNRODEPAD RUITERROUTE Bekkevoort, Diest, Kortenaken 17

27 KM Doorkruis de gemeenten Kortenaken en Bekkevoort langs rijen en rijen fruitbomen De landschappen zijn prachtig, en als letterlijk hoogtepunt beklim je de Rijnrodeberg.

HAGELAND ANDERS

31

Andere viervoeters

01

Ben je een dierenvriend maar zit je toch maar liever niet hoog op een paard? Laat je dan toch gewoon trekken door enkele dappere Brabanders of kies voor de ezel als metgezel. 01 MENSTAL OHAJ Kortenaken

03 EZELBOERDERIJ DE HOEF Scherpenheuvel-Zichem

De karren van menstal Ohaj spreken tot ieders verbeelding. Ofwel draaf je in een huifkar door de mooiste holle wegen en idyllische landschappen van de Hagelandse dorpjes, ofwel kies je voor een authentiek herenrijtuig uit de 19de eeuw. Twee of drie mooie haflingers zorgen voor de paardenkracht.

Aan de rand van het natuurgebied Demerbroeken in Messelbroek staan een tiental ezelinnen in de wei. Bart en Inge en hun drie kinderen zijn gek op de dieren. Ze nodigen je graag uit in hun Ezelboerderij De Hoef om samen met de ezels op tocht te gaan door de natuur. Tijdens de vakanties zijn er leuke activiteiten, en waarom geen tof verjaardagsfeestje met een ezel erbij? De Hoef is ook een zorgboerderij want de ezels en het boerderijleven hebben een rustgevend effect. En wie interesse heeft in natuurlijke huidverzorgingsproducten, die vindt er hier op basis van biologische ezelinnenmelk.

Molenstraat 7 bus b 3473 Waanrode G 0495 33 94 53 E [email protected] W www.menstalohaj.be

02 DE BALKENDE HOEVE Aarschot

Trek met een ezel als metgezel door de natuur rond Aarschot. Voor een dag of enkele dagen met overnachting in een tent of een toffe b&b. Of kies voor een plezant verjaardagsfeestje, een picknick of een andere activiteit tussen de ezels. Kinderen en jongeren met een mentale handicap of met gedragsproblemen kunnen hier bovendien terecht voor ezeltherapie. Nieuwrodesesteenweg 64 3200 Aarschot E debalkendehoeve @hotmail.com W www.debalkendehoeve.be

Amerstraat 39 3272 Messelbroek G 0476 93 78 11 E [email protected] W www.dehoef.com

04 MET DE HUIFTRAC Rotselaar

Al gehoord van een huiftrac? Dat is een overdekte huifkar met tafels en banken op en getrokken door een tractor. Tof om in groep een halve dag de streek van Rotselaar te verkennen op een originele manier. Je stopt aan elke bezienswaardigheid en ook een natje en een droogje horen er bij. Ridderslaan 35 3110 Rotselaar T 016 44 80 23 G 0478 74 64 01 E [email protected]

32

HAGELAND ANDERS

“ Door het bos met een ezel als gids: de kinderen vonden het super.” — Evelien Moyaers, 38 jaar.

EZELSTOETERIJ DE KWADENHOEK Rotselaar 05

07

Vertrek met een groep ezels aan de stallen van Ezelstoeterij De Kwadenhoek voor een tocht door de Hagelandse Vallei. De wandelwegen brengen je door de natuurgebieden van Kloosterbroek en Dunbergbroek, een hele belevenis voor jong en oud. Ideaal om met een grotere groep te doen want per tocht kunnen er tot tien ezels mee. En de dieren kennen de routes goed zodat ze zelf hun weg vinden. Kareelovenstraat 2 3110 Wezemaal T 016 44 67 64 G 0495 23 43 67 E [email protected] W ezelstoeterijdekwadenhoek.be

07 HET BOLHUIS Diest

HUIFKARTOCHTEN RUFFERDINGE Landen 06

Stoere Brabantse trekpaarden trekken een huifkar in echte ‘Far West’-stijl door het mooie Hagelands-Haspengouwse landschap. Je kan kiezen uit vier routes langs kastelen, fruitplantages, stille dorpjes en statige vierkantshoeves. Voor groepen tot 30 personen. Molenberg 2 3400 Landen T 011 88 34 68 E [email protected] W www.landen.be

07

Met de ezels Melanie en Camille als wandelkameraden stap je door het groen van het natuurgebied Dassenaarde en het Asdonkbos, een superleuke gezinsuitstap. Is een van de jonge stappertjes moe, dan kan hij uitrusten op de rug van de ezel. In het pakzadel vind je de picknick voor onderweg, een wandelkaart en wat ezelsnoepjes. Je kan ook een langere tocht maken, en zelfs twee dagen lang de heuvels van het Hageland verkennen. Asdonkstraat 49 3294 Molenstede T 013 33 85 12 G 0473 94 79 08 E [email protected] W www.bolhuis.be

HAGELAND ANDERS

33

04

02

Rollen, vliegen, drijven, bollen of zoeven: het Hageland helemaal anders.

INLINESKATES EN HANDBIKES Bind de inlineskates aan of stap de handbike op en maak een sportieve tocht door het Hageland. Vijf uitgestippelde routes leiden je langs veilige wegen waar je geen daverende kasseistrook of onverwachte helling te vrezen hebt. De routes staan netjes uitgestippeld en uitgetekend in het handige boekje ‘inline & handbike toertochten’ dat je gratis kan bestellen via www.vlaams brabant.be/publicaties. De vijf routes: 30,9 km Toertocht Aarschot-Haacht 21 km Toertocht Tienen-Halen 25,3 km Toertocht Leuven-Werchter 36,2 km Toertocht Lakeroute 18,8 km Toertocht Wijgmaal-Kessel-Lo

34

HAGELAND ANDERS

SCOOTERTOCHTEN Toer met de scooter door het Hageland terwijl een digitale gids je de geheimen, sagen en mythen van de streek toefluistert. Kies uit twee fraaie, uitgestippelde routes: de Horst en Wijnroute (55km) en de Ware Witte Route (50 km). Je kan deze routes ook met de elektrische fiets of een 2pk’tje – een geit – doen. 04

Helemaal anders

01

01

02 OP ROLLETJES Linter

Skiën in de zomer? Dat kan in het Hageland. Rolskiën is langlaufen maar dan met ski’s op wieltjes. Adventure Ent verhuurt rolski’s en tekende enkele veilige, bewegwijzerde parcours uit in de buurt van Tienen en Linter. G 0495 20 72 13 E [email protected] W www.adventure-ent.be

03 JU MET DE GEIT Bol een hele dag met een authentieke 2pk door het Hageland en geniet onderweg van een lunch in brasserie De Gempemolen. De formule ‘Ju met de geit’ kost 189 euro en is een pakket van Vivabox. Heel tof om als geschenk te geven, en zeker om te krijgen.

W www.vivabox.be W www.locadream.be

GreenCity Tours T 016 76 68 14 E [email protected] W www.GreenCityTours.be

OP HET WATER Begijnendijk 05

Glij met een kajak of kano over het water van de Demer van Zichem naar Aarschot, of verder door helemaal tot Werchter waar de Demer en de Dijle samenvloeien. Tof als school- of groepsuitstap, of als een sportieve ontdekkingstocht met het gezin.

06

06

BALLONVAARTEN Bewonder het Hageland uit de lucht en laat het landschap zachtjes onder je door glijden. De Hagelandse ballonvaarders nemen je graag mee voor een onvergetelijke vlucht. En na een zachte landing krijg je een luchtdoopcertificaat mee naar huis. 06

Balloon Flights Kwabeekstraat 4 3370 Boutersem T 016 35 35 35 E [email protected] W www.balloonflights.be

06

Rainbow Ballooning Dungelstraat 66 3440 Zoutleeuw G 0476 94 99 30 E [email protected] W www.rainbowballooning.be

03

Willekenslaan 114 3130 Betekom T 016 53 58 90 G 0495 20 63 63 E [email protected] W www.kanocenter.be

HAGELAND ANDERS

35

TIP Eerst een boswandeling om uit te waaien en zuurstof op te slaan, dan totaal ontspannen in een wellnesscentrum, en je kan er opnieuw tegen.

07

04

02

05

Puur verwennerij Zalig zweten, een deugddoende massage, ontspannen in een stoombad of jacuzzi, een verkwikkend beautyarrangement of met een aromatherapie het laatste restje stress uit je lichaam jagen. 01 JADE WELZIJN CENTER Kies uit twee formules die al je zintuigen prikkelen: het arrangement Momentum (4 uur) en Discover (20 uur) garanderen puur genieten, met onder meer sauna, hamam, massage, champagne en meer genotprikkels.

04 GODIVA Een ruime privésauna waar je zowel gezellig met z’n tweetjes als in groep kan genieten van de jacuzzi en biosauna met kleurentherapie, infraroodsauna met sterrenhemel, stoomcabine en een heerlijke relaxruimte.

Peuterstraat 16 3130 Begijnendijk G 0473 29 31 38 E [email protected] W www.mijnwelzijn.be

Halderstraat 177 3390 Houwaart G 0473 78 37 69 W www.saunagodiva.be

SAUNACENTER HOLSBEEK Een beetje stomen, dan flink opwarmen in de sauna en ten slotte lekker loom ronddobberen in het zwembad. Voel alle koude en stress uit je lichaam wegtrekken en geniet met volle teugen. 05

LA NOSTRA VITA Een antistressmassage, een gelukzalige saunabeurt of een volledig verwenarrangement? In Sauna La Nostra Vida gaan sauna, wellness en beauty hand in hand. Je gaat herboren naar huis. 02

08

“Eerst de sauna, dan de jacuzzi en ten slotte een antistressmassage. Kan het nog meer relax?”

PUR’O De beste beautyproducten en de meest relaxerende behandelmethoden brengen lichaam en geest in evenwicht. Pur’O brengt een totaalconcept waar jij centraal staat, met oog voor kwaliteit, resultaat en relaxatie. 03

01

— Linda Deputter, 46 jaar.

Turnhoutsebaan 244 3294 Molenstede T 013 55 63 00 E [email protected] W www.lanostravita.be

St-Gillisplein 6 bus 2 3300 Kumtich T 016 82 49 69 E [email protected] W www.pur-o.be

36

HAGELAND ANDERS

07 SAUNA PHOENIX Terwijl je heerlijk ontspant in de sauna, geniet je van een panoramisch zicht over de streek. En nadien ga je het koudwaterbad of de whirlpool in. Er is ook een biosauna, infraroodsauna, stoombad, een heerlijke lichaamsmassage en veel meer.

Steenweg op Sint-Truiden 442 3401 Walshoutem T 011 58 03 88 E [email protected] W www.saunaphoenix.be

08 ECOWELLNESS Een oase van rust in het landelijke Geetbets waar je volledig kan herbronnen. Maak je geest helemaal leeg op het zonneterras, in de Finse sauna, de overdekte jacuzzi, het verwarmde zwembad of andere faciliteiten.

Hulsbeekstraat 134 3450 Geetbets G 0473 18 45 64 E [email protected] W www.ecowellness.be

Kapeldreef 1 3220 Holsbeek G 0476 54 09 09 E [email protected] W saunacenterholsbeek.com

06 SAUNACENTER ELZENHOF Alles om zalig weg te dromen: een eucalyptussauna met kleurtherapie, een biosauna, een buitensauna en een infraroodsauna, stoombad, jacuzzi, zwembad, solarium, voetbad, massage en meer verwenfaciliteiten.

Hazelaarstraat 36 3391 Tielt-Winge T 016 73 34 10 E [email protected] W saunacenterelzenhof.be

HAGELAND ANDERS

37

“Lopen, gillen, klimmen, zwaardvechten, voluit ravotten in de Hagelandse bossen.”

Stappen en trappen

Op stap met

Klimmen en klauteren

Een prinses redden uit een kasteeltoren. Aankloppen bij een kabouterhuisje. Als een cowboy in een huifkar een onbekende streek verkennen. Opgelet, want in het Hageland kan kinderfantasie behoorlijk op hol slaan!

Jonge avonturiers ravotten voluit in de bossen van het Hageland. In het Walenbos en het Troosembergbos kunnen ze ongeremd hollen en klauteren, maar in het Kabouterbos kijken ze toch maar beter uit hun doppen of ze trappen misschien wel op een sprookjesfiguurtje. De provinciedomeinen garanderen hele dagen vol plezier voor het hele gezin: volg de knuppelpaadjes rond en op het water in Het Vinne in Zoutleeuw, plons in het openluchtzwembad in het domein Halve Maan in Diest of dobber in een elektrobootje over de vijver in Provinciedomein Kessel-Lo

Met zijn glooiende bossen, natuurgebieden en landschappen is het Hageland een echt wandel- en fietsparadijs. Ook voor kinderen. Op het fietsnetwerk Vlaams-Brabant en het wandelnetwerk Hagelandse Heuvels stippel je zo een kindvriendelijke lus uit langs de tofste bezienswaardigheden.

Ezels en paarden Liever als een onvervalste cowboy met een huifkar de streek verkennen? Of met een ezel op wandel? Dat kan allemaal! Maar er is nog veel meer te doen: boeiende musea, stoere kastelen, surfplezier, leerrijke natuurpret, en veel meer kinderavonturen.

KINDEREN

39

“Eerst wandelen over het water, dan klauteren op de uitkijktoren in Het Vinne.” 01 TUINEN VAN HOEGAARDEN De kinderen ravotten in het kinderfort of de waterspeeltuin, speuren naar het wriemelende dierenleven in en rond het insectenhotel of snuiven prikkelende geuren in de kruidentuin op. En ondertussen doe je als papa of mama ideetjes op voor de eigen tuin, want de Tuinen van Hoegaarden in het mooie Kapittelpark zijn een bron van tuininspiratie. Hier vind je opmerkelijke combinaties van bloembollen, vaste planten, een- en tweejarige planten, struiken en bomen. Je ontdekt ook een kringlooptuin, exotentuin, rozentuin, vijvertuin, stadstuin, biertuin en andere verrassende tuinen.

Houtmarkt 1 3320 Hoegaarden T 016 76 78 43 E detuinenvanhoegaarden@ telenet.be W detuinenvanhoegaarden.be

PROVINCIEDOMEIN KESSEL-LO Een echt uitleefpark voor gezinnen met jonge kinderen, net over de rand van het Hageland. In de speeltuinen met klim- en klautertorens, de roeibootjes, het verwarmde ploeterbad, de elektrobootjes, de dierenweide en de sportterreinen ben je zonder moeite een hele dag zoet. 02

Gemeenteplein 5 3010 Kessel-Lo T 016 25 13 92 E provinciedomein.kessello@ vlaamsbrabant.be W www.vlaamsbrabant.be/ kessello

40

KINDEREN

TIP Een plezante daguitstap met het gezin? Combineer een bezoekje aan het Suikermuseum in Tienen met een picknick in de Tuinen van Hoegaarden.

— Artuur Claes, 8 jaar.

PROVINCIEDOMEIN HALVE MAAN Diest 03

05

Waag je op de 54 meter lange waterglijbaan en plons het openluchtzwembad in, hou je evenwicht op de waterfietsen, speel een spelletje minigolf of werk je in het zweet op de fitnesstoestellen. Hou je van de natuur? Kies dan het bezoekerscentrum als vertrekbasis om het natuurgebied Webbekoms Broek of de Wallen rond Diest te verkennen. Je ziet, voor iedereen valt er wat te beleven. De perfecte daguitstap voor het hele gezin.

06

07

03

01

Omer Vanaudenhovenlaan 48 3290 Diest T 013 31 15 28 E provinciedomein.diest@ vlaamsbrabant.be W www.vlaamsbrabant.be/diest

DE BALKENDE HOEVE Aarschot 04

Trek met een ezel als metgezel door de natuur rond Aarschot. Voor een dag of enkele dagen met overnachting in een tent of een toffe b&b. Of kies voor een plezant verjaardagsfeestje, een picknick of een andere activiteit tussen de ezels. Kinderen en jongeren met een mentale handicap of met gedragsproblemen kunnen hier bovendien terecht voor ezeltherapie. Je gastvrouw is Sara Demaret, zelf verknocht aan ezeltjes. Samen met haar man kocht ze de hoeve in 2009 en toverde ze om tot een gezellige, kleinschalige ezelhoeve. Nieuwrodesesteenweg 64 3200 Aarschot E debalkendehoeve@ hotmail.com W www.debalkendehoeve.be

PROVINCIEDOMEIN HET VINNE Zoutleeuw 05

Maak een avontuurlijke tocht rond het grootste natuurlijke binnenmeer van Vlaanderen, tussen het metershoge riet langs knuppelpaden, schuilhutten en uitkijktorens. Of volg het speelse zintuigenbeleefpad of het sportieve Olympische pad, ravot in het speelbos of in de speeltuin waar heel wat speelvormen aangepast zijn aan kinderen met een beperking. Wip ook eens binnen in het bezoekerscentrum en geniet van een terrasje in Bistro Het Vinne. Ossenwegstraat 70 3440 Zoutleeuw T 011 78 18 19 E provinciedomein. [email protected] W www.vlaamsbrabant.be/ zoutleeuw

06 KASTEEL VAN HORST Sint-Pieters-Rode

07 HET KABOUTERBOS Tielt-Winge

Als je het binnenplein van deze machtige waterburcht op stapt, wandel je de wereld van dappere ridders en mooie prinsessen in. De Rode Ridder zelf heeft hier nog gewoond! Ga met het hele gezin op ontdekking door het kasteel en beklim de smalle torentrap tot boven op de donjon. En nadien geniet je na in Het Wagenhuis, het gezellige streekgasthof aan de voet van de burcht.

In het Kabouterbos wandel je tussen levensgrote kabouterhuisjes terwijl een gids de mooiste sprookjes vertelt. Elke derde zondag van de maand van mei tot september gaat hij op pad, telkens in de voetsporen van een ander sprookjesfiguur. Je kan ook een wandeling reserveren met de klas of als hoogst origineel kinderfeestje. Een heel plezante, fantasievolle uitstap voor kinderen van 3 tot 12 jaar.

Horststraat 28 3220 Holsbeek T 016 62 33 45 E kasteel.horst@ erfgoed-vlaanderen.be W www.kasteelvanhorst.be

Oudepastoriestraat 22 3390 Tielt-Winge T 016 53 66 94 E [email protected] W www.tielt-winge.be

“Met mijn ridderpak aan ben ik klaar om het Kasteel van Horst te bestormen” — Seppe Aerts, 6 jaar.

KINDEREN

41

TIP Een superidee voor een geslaagd verjaardagsfeestje: vraag alle vriendjes om zich als echte cowboy uit te dossen en trakteer hen op een heuse huifkar- of ezelstocht.

HET BOLHUIS Diest 08

HUIFKARTOCHTEN RUFFERDINGE Landen 09

Met de ezels Melanie en Camille als wandelkameraden stap je door het groen van het natuurgebied Dassenaarde en het Asdonkbos, een superleuke gezinsuitstap. Is een van de jonge stappertjes moe, dan kan hij uitrusten op de rug van de ezel. In het pakzadel vind je de picknick voor onderweg, een wandelkaart en wat ezelsnoepjes. Je kan ook een langere tocht maken, en zelfs twee dagen lang de heuvels van het Hageland verkennen. En waarom geen boerderijvakantie tussen de ezels? Natuurboerderij Het Bolhuis verhuurt een knap ingericht hoeveverblijf of een authentieke woonwagen. Asdonkstraat 49, 3294 Molenstede T 013 33 85 12 G 0473 94 79 08 E [email protected] W www.bolhuis.be

08

Stoere Brabantse trekpaarden trekken een huifkar in echte ‘Far West’-stijl door het mooie Hagelands-Haspengouwse landschap. Je kan kiezen uit vier routes langs kastelen, fruitplantages, stille dorpjes en statige vierkantshoeves. Voor groepen tot 30 personen. Molenberg 2, 3400 Landen T 011 88 34 68 E [email protected] W www.landen.be

RECREATIEDOMEIN TER HEIDE Rotselaar 10

Een groot zandkasteel maken en daarna een frisse duik? Of met een surfplank de wind opzoeken? Daarvoor hoef je helemaal niet naar de kust. In Domein Ter Heide, ook wel gekend als ‘De

Plas van Rotselaar’, kan je volop zwemmen, surfen, hengelen, zonnen en - als het echt berenkoud is - ijsschaatsen. Vakenstraat 18, 3110 Rotselaar T 016 61 64 50 E [email protected] W www.rotselaar.be

11 MENSTAL OHAJ Kortenaken

Cowboy of prins? Aan jou de keuze, want de karren van Menstal Ohaj spreken tot ieders verbeelding. Ofwel draaf je in een huifkar door de mooiste holle wegen en idyllische landschappen van de Hagelandse dorpjes, ofwel kies je voor een authentiek antiek herenrijtuig uit de 19de eeuw. Twee of drie mooie haflingers zorgen voor de paardenkracht. Molenstraat 7 bus b 3473 Waanrode G 0495 33 94 53 E [email protected] W www.menstalohaj.be

EZELSTOETERIJ DE KWADENHOEK Rotselaar 12

Vertrek met een groep ezels aan de stallen van Ezelstoeterij De Kwadenhoek voor een tocht door de Hagelandse Vallei. De wandelwegen brengen je door de natuurgebieden van Kloosterbroeck en Dunbergbroeck, een hele belevenis voor jong en oud. Ideaal om met een grotere groep te doen want per tocht kunnen er tot tien ezels mee. En de dieren kennen de routes goed zodat ze zelf hun weg vinden.

13 SUIKERMUSEUM TIENEN De virtuele professor Zucchero reduceert je tot een stofje, een niemendalletje ter grootte van een molecule, en hij neemt je - met een audiogids speciaal voor kinderen - mee op een kleurrijke tocht op zoek naar de zoete smaak van suiker. Een tof, interactief museum waar je de wondere wereld van suiker en zoetigheden echt beleeft.

Grote Markt 6, 3300 Tienen T 016 80 57 37 E [email protected] W www.erfgoedsitetienen.be

14 POPPENTHEATERMUSEUM Tienen

Kasper, Jan Klaasen, Woltje, De Neus en Tijl, het zijn allemaal bewegende theaterpoppen die een plaatsje kregen in het Poppentheatermuseum. Dit museum bevat een collectie van 250 marionetten en handpoppen uit verschillende werelddelen en uit het Tiense Poppentheater Tijl dat al meer dan 50 jaar bestaat. Je krijgt er uitleg over de verschillende soorten poppentheater (schimmenspel, papierentheater, …). Oude Leuvensestraat 18, 3300 Tienen T 016 81 34 38 G 016 82 44 89 E [email protected] W www.tienen.be

Kareelovenstraat 2, 3110 Wezemaal T 016 44 67 64 G 0495 23 43 67 E [email protected] W www.ezelstoeterijdekwadenhoek.be

13

12

10

11

42

KINDEREN

KINDEREN

43

“Het harnas van Filips Willem van Oranje, alsof hij er net uitgestapt is.”

Geen stoffige musea en aftandse monumenten in het Hageland, maar Romeinse goden, stevige rockmuziek, ondernemende kasteeldames en gelauwerde schrijvers.

Bier en rockmuziek De middeleeuwen herleven De Hagelanders koesteren hun verleden, dus vergeet de stoffige museumkasten en druilerige kerkbezoeken maar. Verwacht je aan levendige, interactieve bezoekerscentra en fiere historische gebouwen. Het Kasteel van Horst is een absolute must, maar je moet ook eens tussen de witte begijnhofhuisjes in Diest kuieren of een kaarsje branden in de basiliek van Scherpenheuvel, Vlaanderens bekendste bedevaartsoord. De Grote Markt van Zoutleeuw lijkt zo uit de middeleeuwen geplukt en in de Abdij van Averbode lijkt de tijd van geen tel.

De geboortehuizen van pater Damiaan en Ernest Claes zijn unieke musea, net als het Suikermuseum in Tienen, het bierbezoekerscentrum ’t Wit Gebrouw in Hoegaarden of het Stedelijk Museum Aarschot. Interactief, boeiend, tof. En vooral het nieuwste museum van de streek moet je bezoeken: Rock Werchter X is een ode aan het beste festival van de wereld. Je (her)beleeft er vier decennia rockgeschiedenis aan de hand van affiches, muziek, foto’s, beelden en weetjes.

ERFGOED EN MUSEA

45

Het begon allemaal in 1975, toen enkele muziekfanaten het Rock & Blues Festival organiseerden op de Chiroterreinen van Werchter. Vandaag is Rock Werchter het mekka van elke muziekliefhebber in ons land en daarbuiten. Het belevingscentrum Rock Werchter X vertelt het verhaal van intussen al vier decennia rockgeschiedenis aan de hand van affiches, weetjes, beelden, namen en muziek. Kijk mee achter de schermen, herbeleef de hoogtepunten en verdiep je in de vloedgolf van leuke cijfers en weetjes van meer dan 1000 concerten, miljoenen bezoekers en 500 artiesten uit 20 landen. Rock Werchter X is een ode aan dit beste festival van de wereld. Amerstraat 1 3118 Werchter T 016 61 64 15 E [email protected] W www.rockwerchterx.be

02 DAMIAANMUSEUM Tremelo

Bijna twee eeuwen geleden trok de boerenzoon Jozef De Veuster uit Ninde – bij Tremelo - met niet meer dan een koffer naar het eiland Molokaï om er voor de leprapatiënten te zorgen. Hij bekocht zijn onvoorwaardelijke inzet en liefde met zijn leven. Tot vandaag inspireert pater Damiaan: hij werd verkozen tot ‘Grootste Belg’ en in 2009 volgde de heiligverklaring. Het geboortehuis van de heilige Damiaan staat nog steeds in Ninde. Het is een museum waar je het leven als zendeling van deze held en heilige ontdekt. Je kan enkele heel 46

ERFGOED EN MUSEA

merkwaardige stukken bewonderen zoals de kist waarin Damiaan in 1889 werd begraven en in 1936 per schip naar ons land werd gebracht. Pater Damiaanstraat 37 3120 Tremelo T 016 53 05 19 E [email protected] W www.damiaanvandaag.be

BEZOEKERSCENTRUM HAGELANDSE WIJN Rotselaar 03

Al in de middeleeuwen was de Hagelandse wijn befaamd en sinds enkele decennia groeien er weer volop wijnranken op de zuidelijke hellingen van de heuvels van ijzerzandsteen. In het bezoekerscentrum van de Hagelandse wijn in het voormalige gemeentehuis van wijndorp Wezemaal leer je alles over de geschiedenis van de wijnbouw in de streek. Sinds de herinrichting die het bezoekerscentrum begin 2013 onderging, kan je er de Hagelandse wijn en wijnbouw interactief ontdekken en maandelijks een andere wijn proeven. Onder het bezoekerscentrum bevindt zich een wijnkeldertje waar groepen vanaf 15 personen zich aan een smakelijke proeverij kunnen wagen. Gezondheid! Kerkstraat 16 3111 Wezemaal T 016 61 64 40 E [email protected] W www.rotselaar.be

STEDELIJK MUSEUM Aarschot 04

Beleef de geschiedenis van Aarschot van op de eerste rij, van de prehistorie tot vorige eeuw. Een stoffig museum? Helemaal niet! Dit museum is niet zomaar een rij met vitrines: de

voorwerpen komen echt tot leven. Je stapt in een tafereel uit de Eerste Wereldoorlog, je hoort marktzanger Rik Viool aan het woord, kinderen kunnen ‘echt’ de Demer afvaren en in een reuzengroot aquarium zie je alle vissoorten die nu in de Demer voorkomen. De mooie stem van Jessie De Caluwé neemt je via de audiogids op sleeptouw. Bovendien zijn er geregeld verrassende tijdelijke tentoonstellingen. Elisabethlaan 103 3200 Aarschot T 016 56 84 51 E [email protected] W www.aarschot.be

05 KASTEEL VAN HORST Holsbeek

De machtige vierkante woontoren van het Kasteel van Horst kijkt al eeuwen uit over het groen van de streek. De Heren van Horst bouwden hier in de 13de eeuw een versterkte hoeve, en twee eeuwen later kwam de Donjon er bij. Het was de uiterst bedrijvige kasteelvrouw Maria-Anna van den Tympel die het kasteel in de 17de eeuw zijn huidige vorm gaf. Ze bouwde ook Het Wagenhuis, dat is vandaag een bezoekerscentrum en een stijlvol streekgasthof. Ooit zou hier de Rode Ridder gewoond hebben, althans volgens de stripverhalenreeks. Voor de fans: lees er het verhaal ‘De Heren van Rode’ maar eens op na. Een grootschalige restauratie geeft het kasteel zijn aloude glorie terug. Horststraat 28 3220 Holsbeek T 016 62 33 45 E kasteel.horst@ erfgoed-vlaanderen.be W www.kasteelvanhorst.be

HUIZE ERNEST CLAES Scherpenheuvel-Zichem 06

Het Kempische hoevetje aan de rand van het natuurgebied Demerbroeken lijkt zo uit het boek ‘De Witte van Zichem’ gestolen. Niet te verbazen, want het is het geboortehuis van Ernest Claes (18851968). Vandaag is het een museum vol foto’s, herinneringen en voorwerpen die een beeld schetsen van het werk en leven van de schrijver. In de schuur is er een klein natuurbezoekerscentrum, en wandel eens de Demerbroeken in zoals Ernest zelf ongetwijfeld ook zo vaak gedaan heeft.

TIP In de voormiddag op zoek naar het Gallo-Romeins verleden van Tienen, en na de lunch in ’t Kouterhof in Hoegaarden duik je in ’t Wit Gebrouw de biergeschiedenis van het dorp in.

05

© 2012 Standaard Uitgeverij / WPG Uitgevers België nv

ROCK WERCHTER X Rotselaar 01

Ernest Claesstraat 152 3270 Scherpenheuvel-Zichem T 013 77 20 81 E toerisme@ scherpenheuvel-zichem.be W scherpenheuvel-zichem.be

04

07 MUSEUM HET TOREKE Tienen

Een slordige tweeduizend jaar geleden was Tienen al druk bewoond door Gallo-Romeinen. De streek heette toen Germania Inferior en waar vandaag het station is, was er toen een vicus. Een wijk, zeg maar. Opgravingen legden indrukwekkende vondsten bloot die een unieke blik bieden op het dagelijkse leven, de rituelen en gebruiken van toen. Die vondsten kan je bewonderen in museum Het Toreke op de Erfgoedsite aan de Grote Markt van Tienen waar een interactieve tentoonstelling je terug in de tijd katapulteert. Laat je toekomst voorspellen door de GalloRomeinse goden of speel zelf antropoloog en stel een opgegraven skelet samen.

03

07

02

Grote Markt 6 3300 Tienen T 016 80 57 37 E [email protected] W www.erfgoedsitetienen.be

ERFGOED EN MUSEA

47

TIP Beklim de Wijngaardberg in Wezemaal en bezoek daarna het Bezoekerscentrum van de Hagelandse Wijn. Proef de wijn in één van de lokale herbergen Wisemaele of Bij Boeres.

08 ‘T WIT GEBROUW Hoegaarden

11 GROTE MARKT Zoutleeuw

09

De Witte van Hoegaarden kent iedereen: een zalig dorstlessend biertje in een robuust zeshoekig glas, heerlijk fris op een zonnig terras. In bezoekerscentrum ’t Wit Gebrouw beleef je het brouwproces van dit zachte witbier, van koperen ketel tot het bottelwerk. Je leert er ook de boeiende geschiedenis van het bierdorp Hoegaarden – 250 jaar geleden waren er liefst 38 brouwerijen - en de legenden en pittige verhalen. En na afloop van je bezoek kan je het Hoegaardse witbier proeven in het Kouterhof.

10

12

14

Stoopkensstraat 24a 3320 Hoegaarden T 016 76 74 33 E [email protected] W www.twitgebrouw.be 09 SUIKERMUSEUM Tienen

Is suiker eigenlijk wel gezond? Waarom smaakt het zo zoet? Heeft suiker ook een kunstige kant? Dat kom je te weten in het interactieve Suikermuseum op de Grote Markt in Tienen. Professor Zucchero, je virtuele gids, reduceert je tot een niemendalletje ter grootte van een molecule en neemt je mee op sleeptouw. Het Suikermuseum maakt deel uit van de Erfgoedsite Tienen zodat je een uitstap moeiteloos kan combineren met een boeiend bezoek aan museum ‘Het Toreke’ waar je het Gallo-Romeinse verleden van de stad herbeleeft.

13

Grote Markt 6 3300 Tienen T 016 80 57 37 E [email protected] W www.erfgoedsitetienen.be

BEZOEKERSCENTRUM RUFFERDINGE Landen 10

Deze oude, zeldzame watermolen is een boeiend bezoekerscentrum en de perfecte uitvalsbasis om de streek te verkennen. Plan je wandel- of fietstocht door de streek en geniet nadien op het terras van Taverne Rufferdinge. De uitgestelde archeologische vondsten en maquettes nemen je mee naar het verleden van Landen. Ooit woonde Pepijn van Landen (580-640) hier en op de archeologische site Sinte-Gitter vind je sporen uit die periode in de vorm van twee Merovingische graven. Molenberg 4 3400 Landen T 011 88 34 68 E [email protected] W www.landen.be

De Grote Markt van Zoutleeuw is een schitterende historische parel, omgeven door de mooiste eeuwenoude gebouwen. Bewonder het gotische stadhuis, gebouwd tussen 1530 en 1538, en speur naar dat vleugje ontluikende renaissance. Meteen ernaast getuigt de Lakenhalle van de welvaart van toen. Nu is het een gezellige brasserie. Het Spiegelhuis in renaissancestijl is een fraai markthuis, maar het meest indrukwekkende gebouw is zonder twijfel de gotische Sint-Leonarduskerk. Met de bouw ervan werd gestart in de 13de eeuw, en omdat Zoutleeuw ontsnapte aan de Beeldenstorm bleef het oorspronkelijke laat-gotische interieur grotendeels bewaard. Blikvanger is de unieke sacramentstoren uit 1552, die is achttien meter hoog en telt tweehonderd handgesneden beeldjes uit het Oude en Nieuwe Testament. Grote Markt 3440 Zoutleeuw T 011 78 12 88 (dienst toerisme) E [email protected] W www.zoutleeuw.be

ONZE-LIEVEVROUWBASILIEK Scherpenheuvel 12

Volgens de legende van Scherpenheuvel vond een herder op een dag een Mariabeeldje in een boom. Toen hij dat mee naar huis wilde nemen, werd het beeldje zwaarder bij elke stap die hij nam en hij gaf zijn pogingen uiteindelijk op. Aartshertogen Albrecht en Isabella raakten zo gecharmeerd door het verhaal dat ze prompt een imposante koepelkerk lieten bouwen. De basi-

liek werd ingewijd in 1627 en is daardoor meteen de oudste van de Lage Landen. Ze is opgetrokken als een zevenster – een heilig getal – in renaissance- en barokstijl. De basiliek is al eeuwen het meest bekende bedevaartsoord van Vlaanderen. Elk jaar zakken duizenden pelgrims te voet af naar het stadje om Maria te aanbidden. Vooral in de meimaand verandert Scherpenheuvel dan tot een bruisende stad vol kleurrijke kraampjes en terrasjes. Isabellaplein 3270 Scherpenheuvel T 013 77 20 81 (dienst toerisme) E toerisme@ scherpenheuvel-zichem.be W scherpenheuvel-zichem.be

ABDIJ VAN AVERBODE Een gewijde rust valt over je heen als je door het 14de-eeuwse poortgebouw van de machtige abdij van Averbode stapt. Hier lijkt de tijd geen vat op de dingen te hebben: norbertijnen struinen nog steeds in traditionele pij het binnenplein over naar de barokke abdijkerk zoals ze al eeuwen geleden deden. De abdijgemeenschap telt nog ongeveer 78 leden, de helft ervan woont in de abdij, de andere helft leeft en werkt over heel de wereld. De abdij werd gesticht in 1135. Vandaag is het vooral een bezinningscentrum, maar misschien herinner je de abdij ook als uitgeverij en drukkerij van jeugdmagazines als DoReMi, Vlaamse Filmkes, Zonnestraal, Zonnekind en Zonneland. De drukkerij is er niet meer, de magazines nog wel. In de hoek van het domein ligt boekhandel De Drie Provinciën waar je naast boeken ook religieuze voorwerpen en versgebakken abdijbrood vindt. Voor de 13

poorten van de abdij gaat het er wat wereldser aan toe in de ‘Likdreef’, waar de ijsventers elkaar verdringen met de lekkerste ambachtelijke ijsjes. Naast de abdij ligt het Mariapark met grote, grijze beeldengroepen die de kruisweg voorstellen. De beelden zijn opgetrokken in 1935-1936 in cementrustiek. Van deze kunststijl zijn er nog maar weinig voorbeelden te vinden in ons land. Abdijstraat 1 3271 Averbode T 013 78 04 40 W www.abdijaverbode.be

14 BEGIJNHOF Diest

De witte huisjes van het begijnhof van Diest, een heel charmant en eeuwenoud stukje Unescowerelderfgoed, ademen nog steeds de sfeer van sereniteit, harmonie en het besloten karakter van het middeleeuwse begijnenleven. Het begijnhof werd gesticht in 1253, de mooie Sint-Catharinakerk kwam er bij in de 14de eeuw. Elke eerste zondag van de maand is er een uiterst gezellige boekenmarkt in de straatjes. Het is dan snuisteren geblazen tussen tweedehandsboeken en oude documenten. In één van de feeerieke begijnenhuisjes vind je Xaverius, het Vlaams Centrum voor Eet- en Tafelcultuur. Je herkent het huisje aan de kleine, geurige kruidentuin voor de deur die meer dan tweehonderd keukenkruiden telt. Begijnenstraat 3290 Diest T 013 35 32 74 (dienst toerisme) E [email protected] W www.toerismediest.be

ERFGOED EN MUSEA

49

TUMULI Tienen (Grimde), Landen 15

De Gallo-Romeinen lieten hun afdrukken stevig in het landschap van Tienen en Landen in de vorm van tumuli, of graftomben. Je herkent ze als kleine, opvallende heuvels die uit het landschap naar boven komen. Je vindt er in Overwinden, Walsbets en Waasmont, maar de opmerkelijkste tumuli staan in Grimde. Drie heuvels vormen het grafmonument van Marcus Probius Burrus, een voorname inwoner van de Gallo-Romeinse vicus bij Tienen. Opgravingen in 1892 brachten onder meer een prachtige camee, een verlovingsring en een gouden staafje met de naam van de overledene aan de oppervlakte. Tumuli Grimde Sint-Truidensesteenweg 100 3300 Tienen T 016 80 56 87 E [email protected] W www.tienen.be

DE MOLENS VAN AARSCHOT In Aarschot zie je altijd wel ergens de wieken van een molen boven de bomen of de huizen uit steken. In de binnenstad rijzen De ‘s Hertogenmolens al sinds de 16de eeuw hoog boven het water van de Demer op. Vandaag is er een originele brasserie met feestzalen en een hotel gevestigd. De houten Moedermeule in Gelrode werd oorspronkelijk in 1667 in Mechelen opgericht. Sinds 1833 staat hij op de Hondsheuvel als baken voor fietsers en wandelaars. Het is er zalig op het terras of aan het haardvuur van de taverne aan de voet van de molen. 16

De Molen van Schoonhoven – een watermolen aan de rand van 50

ERFGOED EN MUSEA

Aarschot – dateert uit de achttiende eeuw. Hij werd gerestaureerd door Ecopower en wekt duurzame elektriciteit op voor een tiental gezinnen. De Heimolen in Langdorp staat al sinds 1662 vrijwel onaangeroerd in het groen van de heide. Dan heb je nog de Witte Molen aan de rand van de stad, en de watermolen te Leefdaele in Rillaar. W www.toerismeaarschot.be

17 ROMAANSE KERKJES Wezeren, Walsbets

Wezeren en Walsbets, twee charmante deelgemeenten van Landen, hebben knappe romaanse kerkjes. De Sint-Amanduskerk van Wezeren dateert uit de 13de eeuw. De stoere toren deed dienst als verdedigingstoren want Wezeren lag op de grens van het hertogdom Brabant en het prinsbisdom Luik. Het altaar met elf rozetten in dateert uit de tijd van de Merovingers (7de eeuw). De Sint-Jan-de-Doperkerk van Walsbets werd gebouwd rond 1200. Ook hier deed de mas-

sieve toren dienst als toevluchtsoord. De toren heeft geen trappen. Wie zich wilde verschuilen klom via een ladder naar boven en trok dan de ladder achter zich aan.

TIP In de Wandelgids Velpevallei vind je de mooiste wandelingen langs machtige vierkantshoeves. De gids kost 6 euro en is te bestellen via www.toerismevlaamsbrabant.be.

Sint-Jan-de-Doperkerk Montenakenstraat z/n 3401 Walsbets Sint-Amanduskerk Wezerenstraat z/n 3401 Wezeren T 011 88 34 68 E [email protected] W www.landen.be

15

18 NECROPOLIS Tienen (Grimde)

In de romaanse Sint-Pieterskerk in Grimde, een gehucht aan de rand van Tienen, rusten 140 gesneuvelde Belgische soldaten. Ze stierven op het slagveld in Sint-Margriete-Houtem en Grimde op 18 augustus 1914. Het kerkje werd na de Eerste Wereldoorlog gerestaureerd en omgebouwd tot necropolis.

17

16

Pastorijstraat 220 3300 Tienen W www.tienen.be

Bouwen met ijzerzandsteen De heuvels van ijzerzandsteen werden eeuwenlang gretig ontgonnen om er huizen, kerken en tuinmuren mee te bouwen. De Romeinen bouwden al wijnkelders met de roestbruine stenen. Toen de steden zich in de 10de en 11de eeuw ontwikkelden, werden de eerste kerken in ijzerzandsteen gebouwd. De Romaanse toren van de Sint-Catharinakerk in Kortrijk-Dutsel in ongezaagde ijzerzandsteen is allicht de oudste van heel Vlaams-Brabant. Tijdens de late middeleeuwen kreeg de gotische stijl in combinatie met de roestbruine stenen een eigen naam: Demergotiek. De Sint-Sulpitiuskerk in Diest is daar een schitterend voorbeeld van. Overal zie je de karakteristieke steen: in de basiliek van Scherpenheuvel, in de Onze-Lieve-Vrouwekerk van Aarschot, en vooral ook in de wijnmuur op de wijngaardberg in Wezemaal. Deze muur werd gebouwd in de 19de eeuw om de wijngaarden te beschermen tegen de noorderwind.

MACHTIGE VIERKANTSHOEVES Bierbeek, Boutersem, Landen 19

De grandioze vierkantshoeves in het Hagelandse landschap zijn doorgaans twee- tot driehonderd jaar oud. Vaak werden ze gebouwd in opdracht van landheren, kloosterordes of Leuvense universiteitscolleges. Het gesloten erf moest veiligheid bieden en hier en daar zie je nog schietgaten aan de toegangspoort. De meeste hoeves verloren hun boerderijfunctie en werden een vrijetijdsboerderij, kregen een woonfunctie of zijn een prachtig

gastenverblijf zoals het Aulnenhof in Walshoutem of de Kasteelhoeve in Wange. In dit zuidelijk stukje Hageland rond Landen, Bierbeek en Boutersem vind je trouwens de meeste hoeves. Het Jezuïetenhof in Opvelp en het Bordingenhof in Bierbeek ogen gewoonweg schitterend. Er zijn nogal wat hoeves met de naam Heilige Geesthoeve. Daar werden vroeger de armen en zieken uit de regio geholpen, een beetje als voorloper van de OCMW’s. De Blauwschuurhoeve in Neervelp verdient zeker een vermel-

ding. Aan de schuur van de hoeve is een bijzondere legende verbonden. De pachter had dat jaar een goede oogst maar hij kampte met plaatsgebrek. Hij riep de hulp van de duivel in om de schuur groter te maken. In ruil voor zijn ziel zou de duivel de schuur in één nacht tijd bouwen. De duivel bouwde en bouwde en het leek er op dat de pachter zijn ziel verloren zou zijn. Net als de duivelse werkkracht de laatste stenen in de nok van het dak wilde passen, wekte de boerin de haan die meteen begon te kraaien. Tierend verdween de duivel, zonder de ziel van de boer. ERFGOED EN MUSEA

51

“Winkeltjes of een terrasje doen?”

charmantte

Volop winkelen

In de plooien van het heuvelende Hageland liggen zes charmante provinciestadjes verborgen. Elk met een eigen geschiedenis, historisch erfgoed en stadslegendes, maar ook met gezellige winkelstraten, terrasjes en een levendige sfeer.

Zoals Diest en Aarschot, wervelende winkelstadjes die fier uitpakken met hun rijke verleden. Wandel maar eens door de feeërieke straatjes van het begijnhof in Diest en voel de geschiedenis in elke kasseisteen. En tussen deze twee steden vind je Scherpenheuvel, het bekendste en mooiste bedevaartsoord van het land.

Sporen van vroeger De Grote Markt van Zoutleeuw lijkt zo uit de middeleeuwen geplukt, terwijl de Merovingers hun sporen nalieten in het stadje Landen. Tienen is de tintelende stad van de suiker en één van de grootste stadsfestivals van ’t land. Kijk ook eens in het hoofdstuk ‘Erfgoed en musea’ voor nog meer bezienswaardigheden in de Hagelandse stadjes

6 CHARMANTE STADJES

53

Aarschot parel van

het Hageland Een bruisende stad vol speelse standbeelden, exclusieve winkeltjes, historische gebouwen en een levendig cultuurcentrum. Aarschottenaars worden ook wel ‘kasseistampers’ genoemd. In de 18de eeuw moest de nachtwachter met klompen patrouilleren. Zo konden de inwoners horen dat ze niet in de kroeg zaten.

01 ’S HERTOGENMOLENS Hertog Willem de Croy liet in het begin van de 16de eeuw alle watermolens op de Demer samenvoegen tot een indrukwekkend watermolencomplex. Vandaag is er een hotel en een gezellige brasserie gevestigd.

03 CC HET GASTHUIS Het Gasthuis, de voormalige kraamkliniek van Aarschot, is vandaag het kloppende culturele hart van de stad. De moderne theaterzaal programmeert het hele jaar door bijzondere voorstellingen, er zijn vaak boeiende tentoonstellingen te zien en napraten kan in de mooie brasserie. Het oude gebouw is ook de moeite op zich. Het kloostergebouw en de kapel werden opgetrokken in 1655, de nog bestaande apotheek werd al in 1767 ingericht.

02 STANDBEELDEN Bijna op elke straathoek staat er een verrassend standbeeld. Vaak vertellen ze een legende of een vergeten stadsverhaal, zoals het beeld van marktzanger Rik Viool, de Kasseistamper of de Demerwachter. En wie herkent er de vier stadsarbeiders van het legendarische fragment uit het televisieprogramma Echo, op de tonen van Louis Neefs’ ‘Als ik ooit ‘ns vijf minuten tijd heb’?

01

STEDELIJK MUSEUM AARSCHOT Het verleden van Aarschot komt echt tot leven in de interactieve museum. Stap een tafereel uit de Eerste Wereldoorlog binnen, luister naar marktzanger Rik Viool of vaar de Demer af. 04

ONZE-LIEVEVROUWEKERK De Onze-Lieve-Vrouwekerk is een parel van Demergotiek uit de 14de en 15de eeuw. Het uitbundige barokinterieur kreeg de kerk in de 17de eeuw.

06 BEGIJNHOF Al in de 13de eeuw woonden er begijntjes in Aarschot, maar na een reeks plundertochten bleef er van de huisjes niet veel meer over. De gebouwen werden in enkele fasen weer opgebouwd en in 1763 voltooid. Nog één vleugel uit die tijd bleef bewaard.

05

02

07

SINT-ROCHUSTOREN De robuuste Sint-Rochustoren op de Grote Markt dateert van 1300. Het beeldje van SintRochus in een nis is misleidend, de toren deed tot 1794 dienst als gevangenis, folter- en gijzelaarskamer. Later, toen folteren uit de mode was, werd het een politiekantoor. 07

05 06

STADSWANDELING

03

EEN BEELD VAN EEN WANDELING

© Johan Van Rensbergen

04

Volg het spoor van standbeelden en ontdek de stadsverhalen van Aarschot. Download deze stadswandeling via toerismevlaamsbrabant.be. Toerisme Aarschot Elisabethlaan 103 3200 Aarschot T 016 56 97 05 E [email protected] W www.aarschot.be

54

6 CHARMANTE STADJES

6 CHARMANTE STADJES

55

“In de grafkelder van de Sint-Sulpitiuskerk ligt Filips Willem van Oranje. Luguber detail: zijn hart en ingewanden staan in een tonnetje aan het voeteinde van de kist.” — stadsgids Calixte.

Diest

Oranjestad

01

02

03

Diest is een heel gezellige winkelstad, bezaaid met knappe historische monumenten. Dat rijke verleden heeft de stad aan de Nederlanders te danken: drie eeuwen lang zwaaide het Huis van Oranje-Nassau hier de plak. Maar Diest is ook languit luieren op het strand, een Loterbol – het lokale bier – drinken op een terrasje op de Grote Markt of kuieren tussen feeërieke begijnhofhuisjes.

TIP Eerst de winkelstraatjes van de binnenstad en dan volop uitleven in Provinciedomein Halve Maan. Voor ieder in het gezin valt er wel wat te beleven in Diest. 04

BEGIJNHOF Eén van de oudste, grootste en mooiste begijnhoven van de Lage Landen. De witte huisjes en kasseistraatjes ademen nog steeds de sfeer van sereniteit, harmonie en het besloten karakter van het middeleeuwse begijnenleven. Het begijnhof werd gesticht in 1253, de mooie Sint-Catharinakerk kwam er bij in de 14de eeuw. Elke eerste zondag van de maand kan je snuisteren tussen oude boeken tijdens de heel gezellige boekenmarkt in de straatjes. 01

STADSMUSEUM DE HOFSTADT Hoe zag prins Filips Willem er uit in vol ornaat? En welke historische schatten koestert de stad? Dat ontdek je in het Stadsmuseum De Hofstadt onder het stadhuis naast de kerk. Pronkstuk is ‘De Annunciatie’ van Hendrick ter Brugghen. 02

56

6 CHARMANTE STADJES

GEBOORTEHUIS SINT-JAN BERCHMANS De eerste Belgische heilige was niet Pater Damiaan, maar Jan Berchmans (1599-1621). Zijn geboortehuis aan de – hoe kan het anders - Sint-Jan Berchmansstraat heet De Gulden Maene, het is een kapel ter ere van deze patroonheilige van de studenten. 03

PROVINCIEDOMEIN HALVE MAAN Een openluchtzwembad met zandstrand en waterglijbaan, een roeivijver, klim- en klautertuigen, minigolf … In het Provinciedomein Halve Maan ben je een hele dag zoet. Vlakbij kan je wandelen in het Webbekoms Broek, een 240 ha groot natuurgebied met prachtige rietvelden, hooi- en graslanden.

SINT-SULPITIUSKERK Al sinds de 14de eeuw domineert de Sint-Sulpitiuskerk de Grote Markt, de kerk is een knap staaltje Demergotiek. In het hoogkoor bevindt zich de grafkelder van Filips Willem (1554-1618), telg uit de Oranje-Nassau dynastie en heerser over de stad. Hier bevindt zich eveneens de rijkelijk gevulde schatkamer met waardevolle religieuze kunst. 05

STADSWANDELING

VOLG HET SPOOR VAN DE ORANJES Waar begin je aan een verkenningstocht door Diest? De bewegwijzerde stadswandeling In het Spoor van de Oranjes brengt je langs de belangrijkste bezienswaardigheden. Download de wandeling via www.toerismevlaamsbrabant.be Toerisme Diest, Koning Albertstraat 16a, 3290 Diest T 013 35 32 74 E [email protected] W www.toerismediest.be

05

06

04

EEUWENOUDE HUIZEN In de smalle zijstraten van de Grote Markt stoot je op mooie eeuwenoude, beschermde huizen zoals het Dambord, de Lakenhal en het Hof van Nassau. De oude huizen dateren uit de tijd dat huizen geen huisnummer maar een naam hadden. Het oudste historische gebouw van Diest is de Onze-Lieve-Vrouwekerk. Ze werd gebouwd tussen 1253 en 1288. 06

06

6 CHARMANTE STADJES

57

“Het doet je toch wat als je voor meer dan duizend jaar oude graven staat “

Landen

— Georges Stevens, 67 jaar.

01

4 Provinciënstad

SINT-AMANDUSKERK (WEZEREN) Een pracht van een romaans kerkje uit de 13de eeuw. De stoere toren deed dienst als verdedigingstoren want Wezeren lag op de grens van het hertogdom Brabant en het prinsbisdom Luik. Het altaar met elf rozetten in dateert uit de tijd van de Merovingen (7de eeuw).

02 SINTE-GITTER Op de archeologische site SinteGitter, net buiten de stad, duik je het verleden in. Ooit had de historische figuur Pepijn van Landen (580-640), een voorvader van Karel de Grote, hier zijn villa. Archeologen legden onder meer twee Merovinginsche graven en kerkfundamenten van meer dan duizend jaar oud bloot.

58

6 CHARMANTE STADJES

SINT-JAN-DE-DOPERKERK (WALSBETS) Een charmant oud kerkje, gebouwd rond 1200 met een ongewone plattegrond. De massieve toren deed dienst als toevluchtsoord tegen rondtrekkende rovers- en soldatenbenden. Er zijn geen trappen: wie zich wilde verschuilen klom via een ladder naar boven en trok dan de ladder achter zich aan. 03

04 DE BEEMDEN Natuurgebied de Beemden is de plek om een frisse neus te halen in Landen. Het gebied is bijna 7 ha groot en er lopen twee gemarkeerde wandelpaden door. De zeven vijvers nodigen uit om een vislijn uit te werpen en kinderen kunnen ravotten in de kleine speeltuin.

04

05 04

De stad Landen ligt op het snijpunt van vier provincies: Limburg, Luik, Waals- en Vlaams-Brabant. Een heel landelijke streek, omringd met weidse akkers, boomgaarden en hier en daar een motte of een Romeinse grafheuvel die uit het landschap oprijst. Een mooie omgeving om te wandelen en fietsen, maar ook om het rijke verleden en het vaak enorm oude erfgoed te verkennen. 01

03

BEZOEKERSCENTRUM RUFFERDINGE Alleen al voor de watermolen is een bezoek aan centrum Rufferdinge de moeite. De geschiedenis van de oude, zeldzame graanwatermolen gaat terug tot de 13de eeuw. Maar Rufferdinge is ook een boeiend bezoekerscentrum en de perfecte uitvalsbasis om de streek te verkennen. De uitgestelde archeologische vondsten en maquettes nemen je mee naar het verleden van Landen. Na je bezoek is het fijn napraten op het terras van de taverne die gevestigd is in het oude molengebouw.

02

05

05

TIP Kerststallentocht in december langs de geklasseerde dorpjes Walsbets en Wezeren met hun mooie romaanse kerkjes.

05

STADSWANDELING

DOOR HET VERLEDEN VAN LANDEN De Vestenwandeling volgt grotendeels de nu verdwenen middeleeuwse stadsmuren – de vesten - van Landen en neemt je mee door de geschiedenis van de stad. Download de wandeling via toerismevlaamsbrabant.be. Toerisme Landen Molenberg 4, 3400 Landen T 011 88 34 68 E diensttoerisme@ landen.be W www.landen.be

6 CHARMANTE STADJES

59

01 KRAAMPJES De kleurrijke kraampjes vol kaarsen, Mariabeeldjes en prullaria maken onverbrekelijk deel uit van de bedevaartfolklore en geven de stad extra sfeer. Net als de tearooms met namen van heiligen en mythologische figuren rond de basiliek.

ScherpenheuvelZichemPelgrimsstad

02 HET GULDEN VLIES Het Gulden Vlies, een fraaie renaissancewoning die uitkijkt op de basiliek, dateert van 1601. Het was het geliefde logeeradres van aartshertogen Albrecht en Isabella.

Hét bedevaartsoord van het land waar het verleden voelbaar is, maar ook een kleurrijk, sfeervol stadje waar pelgrims, kraampjes en winkeltjes voor leven in de brouwerij zorgen.

04

03

02

STADSWANDELING

PELGRIMS EN KEERSKATTEN Een ‘keerskat’ is de oude naam van de vrouwen die de bedevaarders vroeger ‘besprongen als katten’ om hun koopwaar, hoofdzakelijk kaarsen, te verkopen. De wandeling Pelgrims en Keerskatten toont je het bedevaartsoord in een notendop. Download de wandeling via toerismevlaamsbrabant.be. Toerisme Scherpenheuvel-Zichem Basilieklaan 16, 3270 Scherpenheuvel T 013 77 20 81 E [email protected] W scherpenheuvel-zichem.be

60

6 CHARMANTE STADJES

ONZE-LIEVEVROUWEBASILIEK De oudste koepelkerk en de meest bekende bedevaartskerk van de Lage Landen. Aartshertogen Albrecht en Isabella lieten de imposante basiliek in 1627 bouwen in de vorm van een zevenster, een heilig getal. De enorme koepel telt 298 vergulde sterren. 03

05 HUIZE ERNEST CLAES In het geboortehuis van Ernest Claes (1885-1968) – een authentiek Kempisch hoevetje in Zichem – herinneren foto’s, boeken en voorwerpen aan het werk en leven van de bekende schrijver. Ga ook eens kijken naar de standbeelden van De Witte en Ernest Claes op het mooie marktplein van Zichem en voor de kerk.

04 WATERPUT Naast de basiliek vind je een waterput die de bewoners eeuwenlang van drinkwater voorzag. Hij werd in het jaar 1632 met de hand uitgegraven: liefst 62 meter diep.

01

05

01

“Kleurrijke kraampjes, volle terrasjes, honderden pelgrims en daartussen de imposante koepel van de basiliek.” — pelgrim Jos Leemans, 55 jaar.

6 CHARMANTE STADJES

61

“En na het Suikermuseum een zoet gebakje op een terras van het één na grootste marktplein van Vlaanderen. ” — Elise Arnauts, 35 jaar.

Tienen

Tintelende

05

03

07

STAD

Op de Erfgoedsite aan de Grote Markt krijg je meteen een blik op twee troeven van de stad: de wereld van suiker in het Suikermuseum en het Gallo-Romeinse verleden in museum Het Toreke. Maar Tienen is ook een winkelstad met parels van kerken, verrassend erfgoed en een stevig stadsfestival. 01

SUIKERMUSEUM

Waarom smaakt suiker zo heerlijk zoet? En kan je er ook kunstwerken mee maken? Dat en veel meer over suiker leer je in het interactieve Suikermuseum op de Grote Markt in Tienen. Professor Zucchero, je virtuele gids, reduceert je tot een niemendalletje ter grootte van een molecule en neemt je mee op sleeptouw.

02

BEGIJNHOF

De ruïne van de begijnhofkerk in Tienen is een hoogst origineel wandelpark. De kerkbogen en andere restanten geven het parkje een heel apart, historisch karakter. De kerk brandde af in 1976, de meeste oorspronkelijke begijnenhuisjes werden al bij bombardementen in 1944 vernield. Het begijnhof werd vermoedelijk rond het jaar 1240 gesticht en kende een bloei in de 14de en 15de eeuw. 62

6 CHARMANTE STADJES

03 HET TOREKE Hoe leefden de Gallo-romeinen een slordige 2000 jaar geleden in Tienen? In museum Het Toreke kan je de indrukwekkende vondsten bewonderen die archeologen hebben blootgelegd. Ze bieden een unieke blik op het dagelijkse leven, de rituelen en gebruiken van toen.

04 PAARDENPROCESSIE Op Paasmaandag galopperen tientallen paarden op volle snelheid rond de Tiense Berg in Hakendover. Ze doen dat drie keer en bijna rakelings langs de duizenden toeschouwers. Een spectaculair tafereel dat teert op een legende uit het jaar 690.

SINT-GERMANUSKERK Een wel heel oude kerk, want oorspronkelijk was de SintGermanuskerk een bescheiden abdijkerkje uit de 9de eeuw. Door opeenvolgende verbouwingen, 05

04

uitbreidingen en restauraties kan je nu zowat de hele geschiedenis aan stijlen ontwaren, van romaans tot hooggotisch en barok.

STADHUIS Een Griekse tempel op de Grote Markt? Stadsarchitect Drossaert bouwde een pand in 1836 tot een neoclassicistische tempel met kolommen en Korinthische zuilen. Het doet dienst als stadhuis.

06

06

ONZE-LIEVEVROUW-TEN-POELKERK Deze imposante kerk met haar 70 meter hoge toren wordt beschouwd als de wieg van de Brabantse hooggotiek. De oudste delen dateren van 1358, de barokke spits kwam er bovenop in 1654. 07

TIP Aan de Grote Markt vind je heel wat bezienswaardigheden: de Onze-Lieve-Vrouw-ten-Poelkerk, het stadhuis, museum Het Toreke en het Suikermuseum. STADSWANDELING

VROUWENWANDELING

01

Geen wandeling uitsluitend voor vrouwen, maar een wandeling langs de ‘vrouwelijke kant’ van Tienen. Meteen ontdek je de verborgen schoonheid en de geschiedenis van de stad. Download de wandeling via toerismevlaamsbrabant.be. Toerisme Tienen Grote Markt 4 3300 tienen T 016 80 56 86 E toerisme.tienen@ skynet.be W www.tienen.be

6 CHARMANTE STADJES

63

HALLE De Halle, opgetrokken op de 12de-eeuwse vestigingswal naast het stadhuis, was het handelscentrum van de stad. Je kan er vandaag heerlijk tafelen in een sfeervolle taverne. 01

Zoutleeuw Kunstschrijn van

02 SINT-LEONARDUSKERK Een gotisch huzarenstukje, gebouwd tussen de 13de en de 16de eeuw. Vooral in de kerk moet je een kijkje nemen. Omdat Zoutleeuw ontsnapte aan de Beeldenstorm bleven het oorspronkelijke laat-gotische interieur en veel kunstschatten grotendeels bewaard. Blikvanger is de unieke sacramentstoren uit 1552. Elke eerste zondag van de maand zijn er om 15u30 gratis rondleidingen.

Vlaams-Brabant Zoutleeuw bloeide in de middeleeuwen en de haven op de Kleine Gete bracht welvaart. De Leeuwenaren bouwden prachtige gebouwen, en omdat de stad ontsnapte aan de Beeldenstorm is Zoutleeuw tot vandaag het kunstschrijn van Vlaams-Brabant.

01 03

02

STADHUIS Het vrij kleine maar fraaie stadhuis dateert uit de 16de eeuw. Het is gotisch maar al met een snuifje renaissance. Op de tweede verdieping kan je gratis archeologische vondsten bewonderen die in de buurt werden opgegraven. 03

04 HELEN-BOS Maak zeker eens de wandeling naar het pittoreske dorpje HelenBos. De bewegwijzerde Bethaniawandeling vertrekt op de Grote Markt en voert je onder meer langs een aloude kasseiweg naar het prachtige bocagelandschap in de Getevallei. Volg de zeshoekige bordjes met rode opdruk.

HET VINNE Het grootste natuurlijke binnenmeer van Vlaanderen heeft alles te bieden voor een avontuurlijke en plezante uitstap. Maak een stevige wandeling over knuppelpaden tussen het riet, speur naar ontelbare watervogels, volg het Olympisch pad of het Zintuigenbeleefpad of laat een gps-toestel je leiden op een ontdekkingstocht door het domein. In het bezoekerscentrum laat een interactieve tentoonstelling je voelen, luisteren, ruiken en zien naar wat het domein nog allemaal te bieden heeft. Nadien geniet je op het terras van Bistro Het Vinne terwijl de kinderen zich uitleven in de speeltuin. 05

01 03

05

STADSWANDELING

HET MIDDELEEUWSE ZOUTLEEUW

05

“De sacramentstoren was wel indrukwekkend, maar geef mij maar de knuppelpaadjes over het water van Het Vinne” — Marieke Rillaerts, 13 jaar.

64

6 CHARMANTE STADJES

04

De Leeuwse wandeling dompelt je onder in de pracht en praal van deze middeleeuwse stad. Download de wandeling via toerismevlaamsbrabant.be. Toerisme Zoutleeuw Grote Markt 3440 Zoutleeuw T 011 78 12 88 E [email protected] W www.zoutleeuw.be

6 CHARMANTE STADJES

65

festiviteite en en

Feestgedruis en zwaardengekletter

Een uitbundig wijnfeest, een devote processie of een oorverdovend rockfestival. In het Hageland is er altijd wel een feest aan de gang!

Feestneuzen zijn het wel, die Hagelanders. Altijd al geweest. Al in de prille middeleeuwen was een Mariabeeldje in een boom voldoende om er een hele legende en een bedevaart aan vast te hangen. Nog steeds trekken pelgrims uit heel het land te voet naar Scherpenheuvel. Een overwinning op de pest? Waarom geen groots feest vieren, dachten de Aarschottenaren, en sindsdien zet de Sint-Rochusverlichting de stad elk jaar opnieuw in een feeërieke gloed. Minder rustig gaat het er aan toe tijdens de paardenprocessie in Hakendover waar tientallen stevige paarden rakelings langs de duizenden toeschouwers galopperen. En rond het Kasteel van Horst gaan feestdolle ridders elkaar met zwaarden te lijf tijdens de jaarlijkse Kasteelfeesten. Als ze maar eerst niet de Wijnfeesten in Wezemaal bezoeken, want dat zou wel eens ongelukkig kunnen aflopen.

“Luid meezingen of stil de sfeer opsnuiven.”

Geen feest zonder muziek Jaarmarkten, processies, braderieën, er valt altijd wat te vieren! En geen feest zonder muziek, dat beseffen ze in Werchter maar al te goed. Het muziekfestival Rock Werchter is een begrip. Ook Suikerrock in Tienen hoeft geen voorstelling meer. Het kleinere Boerenrock misschien wel, en zo zijn er nog meer kleine festivals en straatfeesten die je gewoon tijdens een bezoek aan het Hageland moet ontdekken. FEESTEN EN FESTIVITEITEN

67

“Het is pas echt vakantie als het muziekfeest losbarst op de Grote Markt van Tienen tijdens Suikerrock.” 01 LENTEPLANTENBEURS Hoegaarden

naar het dorpje Hakendover lokt op Paasmaandag.

Weekend voor Palmzondag

W www.pp-h.be

Als de lente in het land is, zakt elke tuinliefhebber af naar de Tuinen van Hoegaarden voor de grote Lenteplantenbeurs. Gespecialiseerde standhouders tonen hun meest geurige en kleurrijke bloemen, er zijn gratis rondleidingen en workshops voor iedereen met een beetje groene vingers. W detuinenvanhoegaarden.be

KERSTSTALLENTOCHT Landen 02

SINT-LEONARDUSPROCESSIE Zoutleeuw 04

Pinkstermaandag

Een parel van een volkstraditie: de Sint-Leonardusprocessie trekt al sinds 1274 op tweede Pinksterdag door de pittoreske straten van Zoutleeuw. Honderden inwoners figureren in een bonte optocht die het leven van de patroonheilige uitbeeldt.

W http://users.telenet.be/ kerststallen

PAARDENPROCESSIE Hakendover (Tienen) 03

BUNKPOP, RADAR, STRANDFUIF Glabbeek 05

Begin augustus

Het begon met een hoopje zand, wat muziek en frisse pintjes, maar intussen groeide de Strandfuif uit tot een stevig driedaags zomerfestival. De eerste dag staat er stevige rock en pop op het programma tijdens Bunkpop. Dag twee geven wereldbekende dj’s het beste van zichzelf tijdens Bunktek, ofwel Radar. En dag drie is gereserveerd voor de sfeervolle, exotische Strandfuif.

68

FEESTEN EN FESTIVITEITEN

lang op zijn grondvesten. Het epicentrum ligt op de bekende rockweide waar het kruim van de internationale rock- en popwereld tienduizenden jongeren in beweging brengt. Het begon met een klein festival in een tent op de Chiroterreinen, maar vandaag is Rock Werchter het bekendste en beste rockfestival ter wereld. Wie stond in zijn jonge(re) jaren niet op de weide van Werchter? En in de weken voor het grote muziekgeweld loopt de weide al eens vol tijdens de festivals TW Classic en Werchter Boutique.

in het landschap, in een oude schuur of een andere plek in het open landschap van Landen, Linter en Zoutleeuw. De hele route is bewegwijzerd en ongeveer 35 kilometer lang. Een originele en kunstzinnige daguitstap met de fiets, motor of auto.

W www.rockwerchter.be

De tweede zondag van augustus heersen de fietsers over het Hageland. Aarschot, Begijnendijk, Diest, Scherpenheuvel-Zichem en – over de provinciegrens – Herselt en Tessenderlo organiseren dan de Fietseling, een sportief evenement dat elk jaar duizenden deelnemers over fietsveilige straten door de streek gidst. Tochten van 15 tot 110 kilometer, voor sportieve en recreatieve fietsers.

07 SUIKERROCK Tienen

Einde juli

De Grote Markt van Tienen is eind juli vier dagen lang the place to be voor elke muziekfan en festivalganger, want dan palmt Suikerrock de binnenstad in. Met meer dan 100.000 bezoekers is Suikerrock één van de grootste stadsfestivals van het land. En elke dag is er een ander genre te ontdekken, met de laatste festivaldag – zondag – als traditionele familiedag. W www.suikerrock.be

W www.strandfuif.be

TEMPUS ARTI Landen - Linter - Zoutleeuw

ROCK WERCHTER Rotselaar

Augustus - september

Paasmaandag

Een processie als geen ander: na een zegening galopperen vele tientallen paarden op volle snelheid drie keer rond de Tiense Berg terwijl ze een dikke stofwolk achter zich laten. Een heel indrukwekkend schouwspel dat elk jaar duizenden kijklustigen

— Jonas Peeters, 17 jaar.

W www.zoutleeuw.be

25 december tot 6 januari

Een heel bijzondere tocht brengt je naar de kerken van Waasmont, Walsbets en Wezeren, landelijke dorpjes van Landen, waar de kerststallen elk jaar enkele duizenden wandelaars lokken. Een moment om even stil te staan bij de betekenis van Kerstmis, maar evengoed om van het prachtige landschap te genieten. Met een beetje geluk is dat al gehuld in een licht sneeuwtapijt.

07

06

Einde juni - begin juli

Eind juni, het einde van het schooljaar en de schoolbanken lopen leeg richting Werchter. Het anders zo rustige dorpje davert vier dagen

08

De driejaarlijkse (volgende editie 20/5) zomerse kunstroute Tempus Arti is een heel bijzonder en uniek project: internationale kunstenaars laten zich inspireren door de streek en plaatsen hun installaties op wel heel verrassende locaties. Midden

W www.tempus-arti.org

09 FIETSELING Aarschot - Begijnendijk Diest - Scherpenheuvel Zichem

03

02

Tweede zondag augustus

05

W www.fietseling.org

10 PAARDENMARKT Geetbets

10

Laatste maandag augustus

Tijdens Rummen Kermis, eind augustus, kan je kuieren over de jaarmarkt of paarden in alle maten en gewichten over het hoofd aaien tijdens de traditionele paardenmarkt. Gezelligheid troef tijdens dit stukje plattelandsfolklore. W www.geetbets.be

FEESTEN EN FESTIVITEITEN

69

10 KASTEELFEESTEN HORST Sint-Pieters-Rode (Holsbeek)

12 BOERENROCK Kortenaken

Midden augustus

Einde augustus

Midden augustus herleven de middeleeuwen in en rond het Kasteel van Horst. De Pynnockridders brengen een moordende spektakelshow met zwaardvechten, steekspelen, mooie jonkvrouwen en dappere helden. Snuister tussen de spulletjes van de middeleeuwse markt, luister naar verhalenvertellers en minstrelen, voel de gloed van vuurspuwers en beklim de woontoren van het trotse kasteel.

Stevige rock, dj-beats, een opwarmparty en een programma op kindermaat: Boerenrock in Kortenaken lokt het laatste weekend van augustus elk type festivalganger. Kleiner en gezelliger dan de grote broers in Werchter en Tienen, maar telkens met een stevige en verrassende affiche.

W pynnockriddershorst.info

WIJNFEESTEN WEZEMAAL Rotselaar

W www.boerenrock.be

15 augustus

De pest is dan misschien wel uitgeroeid, de Aarschottenaren nemen liever geen risico. Elk jaar op 15 augustus vereren ze Sint Rochus om de stad te vrijwaren van de ziekte. De stad baadt dan in het feeërieke licht van duizenden en duizenden kaarsjes. Het schouwspel wordt gekruid met muziek, theater en andere culturele activiteiten.

Begin september

In september, aan het einde van de zomer, baadt het begijnhof van Diest een zondagavond lang in het licht van honderden kaarsjes en oogt het nog feeërieker dan anders. De hele dag door zijn de kasseistraatjes ingepalmd door een boerenmarkt, en vanaf 19 uur gaat de kaarsverlichting aan. Sfeervolle muziek maakt het plaatje volledig.

Gebruik de mobiele site tijdens je bezoek aan Vlaams-Brabant en ontdek de leukste plekjes.

W www.toerismediest.be 13

Laatste zaterdag augustus

SINT-ROCHUSVERLICHTING Aarschot 11

BEGIJNHOF BIJ KAARSLICHT Diest 14

Op de laatste zaterdag van augustus hoef je de ronde van het Hageland niet te doen om alle wijnen uit de streek te proeven. De wijnboeren verzamelen in wijndorp Wezemaal en schenken hun geliefde drank aan hun eigen wijnstand tijdens de jaarlijkse Wijnfeesten. Koop een origineel wijnglas en proef à volonté, beklim de Wijngaardberg en geniet van oude ambachten, streekproducten, muziek en ambiance. W www.rotselaar.be

W www.toerismeaarschot.be

15 KAARSKENSPROCESSIE Scherpenheuvel

Zondag na Allerheligen

De zondag na Allerheiligen gaat de Kaarskensprocessie uit in het bedevaartsoord Scherpenheuvel, een traditie die teruggaat tot het jaar 1629. Toen heerste de pest in de regio en bedevaarders zochten bescherming bij OnzeLieve-Vrouw. Het beeldje van Onze-Lieve-Vrouw wordt meegedragen in een rondgang rond de basiliek. De hele dag is het dan feest in de stad, met marktkraampjes en veel sfeer. W www.scherpenheuvel.be

14

13

Scan deze QR-code met je smartphone en ontdek Vlaams-Brabant op m.toerismevlaamsbrabant.be 70

FEESTEN EN FESTIVITEITEN

“Confituur, taarten, vruchtensap, jenever: Hagelanders zijn heel creatief met hun fruit.”

Wijn en bier

Hagelandse

Smaken Een fris Hagelands wijntje in de zon. Een parelend bier van het vat. Een blozende appel recht van de boom. Een streek beleef je pas echt door ervan te proeven!

De heuvels van ijzerzandsteen geven het Hageland niet alleen zijn typische, glooiende landschap, maar ze zorgen ook voor heerlijke wijn. Reeds in de middeleeuwen groeiden er wijnranken op de zuiderhellingen. Vandaag kan de Hagelandse wijn rekenen op een officiële Europese erkenning als kwaliteitswijn met een gecontroleerde oorsprongsbenaming. In het Streekbezoekerscentrum van de Hagelandse Wijn in Wezemaal kom je er alles over te weten. Ook bier vloeit rijkelijk want de Hagelander brouwt graag. Hoegaarden kent iedereen, maar wat denk je van biertjes als Wolf, Walsberger, Tiense Zoeg, Tumulus, Nondedju, Meneer, Broeder Jacob, of Jack-Op?

Appels en peren Hoe verder je opschuift richting Haspengouw, hoe meer appel- en perenboomgaarden er in het landschap verschijnen. In de lente kleurt

de streek wit en roze van de geurende bloesems. De Hagelanders maken heerlijk vruchtensap, taarten en andere zoetigheden met al dat fruit.

Eigen specialiteiten En elk dorp en stadje heeft wel een eigen specialiteit. Probeer de noppen in Scherpenheuvel, of de kruidkoek in Diest. Proef heerlijke charcuterie, kaas, koffie, pittige jenevers en meer verrassende smaken. Er zijn veel gezellige eetadresjes waar streekproducten op de kaart staan, en verwacht je na een overnachting in een b&b aan een heerlijk ontbijt met lekkers uit de regio.

HAGELANDSE SMAKEN

73

Hageland, wijnland

Knooppunten: 6, 62, 63, 65, 74, 64, 61, 6.

Toetsen van bloesem, frisse fruitaroma’s, een speelse lichtvoetigheid alsof de lente zich in een glas nestelt. De Hagelandse wijn mag er zijn. BEZOEKERSCENTRUM HAGELANDSE WIJN Al in de middeleeuwen was de Hagelandse wijn befaamd en sinds enkele decennia groeien er weer volop wijnranken. In het bezoekerscentrum van de Hagelandse wijn in het voormalige gemeentehuis van wijndorp Wezemaal leer je alles over de wijnbouw in de streek. Het centrum onderging een stevige herinrichting en is nu een boeiende interactieve kennismaking met de wijn en de streek. Proef er de wijn van de maand, leer hoe je degusteert, ontdek de geschiedenis en maak kennis met de wijnbouwers. Een korte kennismakingsfilm neemt je mee naar de wijngaarden en wijnbedrijven in het Hageland. Het centrum is meteen ook een uitvalsbasis om de wijngaardberg te beklimmen of met de fiets de wijnroute te volgen. 01

Kerkstraat 16 3111 Wezemaal T 016 61 64 40 E [email protected] W www.rotselaar.be

WIJNWANDELINGEN EN –FIETSTOCHTEN Wandelen of fietsen tussen de wijnranken geeft je vast en zeker een zomers gevoel. Alsof je ergens in het zuiden van Europa op vakantie bent. Je kan lukraak een wijnhelling uitpikken en de wandelpaden volgen of een beproefde wandeling of fietslus volgen. 02

Twee suggesties: De Wijngaardbergwandeling (7,3 km) volgt de knooppunten van het wandelnetwerk Hagelandse Heuvels en brengt je op de top van de Wijngaardberg. Vertrek: Bezoekerscentrum Hagelandse wijn, Kerkstraat 16, 3111 Wezemaal

01

02

De dubbele fietslus Wijnroute vertrekt aan het Kasteel van Horst en heeft de knooppunten van het Fietsnetwerk VlaamsBrabant als leidraad. Vertrek: Kasteel van Horst, Horststraat 28, 3220 Holsbeek Knooppunten lus 1 (22,2 km): 65, 63, 64, 82, 29, 99, 98, 65. Knooppunten lus 2 (21,3 km): 65, 98, 97, 74, 73, 05, 65 De kaartjes van deze fiets- en wandellussen kan je gratis downloaden op www.toerismevlaamsbrabant.be

WIJNFEESTEN WEZEMAAL Ieder jaar verzamelen de Hagelandse wijnboeren de laatste zaterdag van augustus in wijndorp Wezemaal. Ze schenken er dan hun geliefde drank aan hun eigen wijnstand. Koop een origineel wijnglas en proef à volonté, beklim de Wijngaardberg en geniet van oude ambachten, streekproducten, muziek en ambiance. 03

W www.rotselaar.be

INFORMATIEBORDEN Aan de wijngaarden in het Hageland vind je informatieborden die je meer vertellen over de wijn en de wijnbouwer. Neem je graag meteen een kijkje achter de schermen van de wijnboerderij? Dan kan je met de hulp van je smartphone een digitaal bezoekje brengen.

Domein Chartreuzenberg Chartreuzenberg 7 3220 Holsbeek T 016 44 76 29 E herman@ vangoidsenhoven.be

OP BEZOEK BIJ EEN WIJNBOUWER Ben je benieuwd hoe de fruitige Hagelandse wijn gemaakt wordt? Breng dan een bezoek aan een echte wijnbouwer. De volgende wijnbouwers leiden je graag in groep rond op hun wijndomein.

Steenen Muur vzw Kerkstraat 16 3111 Wezemaal G 0473 17 30 69 E eduard-monsecour@ skynet.be W www.steenenmuur.be

04

05

Danouise Haldertstraat 160 3390 Houwaart G 0495 18 77 37 E [email protected] W www.danouise.be

Wijndomein Hagegoud Glabbeekstraat 217 3450 Geetbets G 0473 48 27 21 E [email protected] W www.hagegoud.be Wijngaard Liemau Solleweg 4 3390 Houwaart G 0494 85 11 94 E [email protected] W www.liemau.be

Domein Kluisberg Rijnrode 5 3460 Assent T 013 33 78 69 E [email protected] W www.kluisberg.be

Molenbergher Sint-Jobsweg z/n 3221 Nieuwrode T 0495 56 83 14 W www.molenbergher.be Kunst & Wijnhoeve Elzenbosch Rijnrode 66 3460 Assent T 013 44 20 06 E [email protected] W users.skynet.be/elzen bosch

Ten Bunder Speelhovenstraat 3 3200 Aarschot T 016 56 33 94 E [email protected] Uylenbergher Matantjesstraat 7 3220 Sint-Pieters-Rode T 016 62 26 45 E [email protected] W www.uylenbergher.be

Hageling Wijnbouw Vianderdal 23 3300 Tienen T 016 81 58 87 E [email protected] W www.hageling-bio.be

“Eerst tussen de wijnranken de Wijngaardberg op, dan op een terrasje nagenieten van het resultaat van de oogst van vorig jaar.”

Meer weten over de Hagelandse wijn? www. toerismevlaamsbrabant.be/ wijn

— Veerle Soetaerts, 35 jaar.

03

05

05

74

HAGELANDSE SMAKEN

HAGELANDSE SMAKEN

75

01

02

03

Hageland, bierland

’T WIT GEBROUW Verdiep je in de wereld van het bekendste witbier en het bierdorp waar het gebrouwen wordt: Hoegaarden. Volg het brouwproces en sta versteld bij de geschiedenis, legenden en verhalen van het dorp en de streek. Stoopkensstraat 24A 3320 Hoegaarden T 016 76 74 33 E [email protected] W www.twitgebrouw.be

02

“Na een kijkje in de gistingstanks smaakt een streekbiertje nog beter.” — Wim Cauwenberghs, 40 jaar.

76

HAGELANDSE SMAKEN

02 BROUWERIJ DE VLIER Marc Andries is gepassioneerd door bier. Als ingenieur werkte hij bij verschillende gekende brouwerijen en richtte dan een eigen brouwerij op. Met succes. De meester-brouwer maakt onder meer Kessel Blond, Kessel 69, enkele zalige aperitiefbieren zoals de Ferme Framboos en seizoensbieren.

Leuvensebaan 219 3220 Holsbeek G 0473 83 94 63 E [email protected] W www.brouwerij-devlier.com

BROUWERIJ-DISTILLEERDERIJ CRAYWINCKELHOF Brouwer Louis Schrevens is gek op Schotland en dat merk je aan zijn bieren. Zijn Straffe Hagelander rijpt in een lange rij eiken vaten – gehaald in Schotland - op het Craywinckelhof. Hij stookt trouwens ook zijn eigen whisky. De brouwer organiseert workshops brouwen, waarbij je zelf je bier kan maken. 05

Brouwen zit de Hagelanders in het bloed, al van toen elk dorp nog zijn eigen bier tapte in de herbergen onder de kerktoren. Deze biertraditie leeft verder in de vele kleine en grotere brouwerijen. Enkele brouwerijen kunnen bezocht worden. 01

07

BROUWERIJ KORTRIJK-DUTSEL In het dorpje Kortrijk-Dutsel, in de idyllische plooien van het Hageland, brouwt Valerie Stoens het zachte, verfrissende aperitiefbier dUtsel. Daarvoor gebruikt ze alleen de beste mout en granen en ze toont je met plezier hoe ze het doet. 03

Lindestraat 21 3220 Kortrijk-Dutsel T 016 43 47 60 E brouwerijkortrijkdutsel@ gmail.com W www.brouwerijkortrijk dutsel.be

BROUWERIJ VISSENAKEN Bierfanaten Rudy Scheys en Philippe Smolders hebben een visie: groei en winst maken is van geen tel, de liefde voor het bier en het delen van hun brouwkennis wel. 04

Metselstraat 74 3300 Vissenaken T 016 82 13 77 W www.vissenaken.info/ brouwerij

Molendries 23 3210 Lubbeek T 016 77 22 77 E [email protected]

HUISBROUWERIJ LOTERBOL Het enige, echte Diestse stadsbier, gegroeid uit de vroegere stadsbrouwerijen De Brouwketel en Duysters. Elke eerste zaterdag van de maand is café Loterbol open en kan je op afspraak ook de brouwerij bezoeken. 06

Michel Theysstraat 58a 3290 Diest T 013 77 10 07 E [email protected] W www.loterbol.be

CAFÉ BROUWERIJ NIEUWHUYS De kleinste brouwerij in het oudste huis van Hoegaarden, met een gezellig café erbij. Jan 07

Dewachter en Mieke De Backer doen de biertraditie van het dorp alle eer aan. Ernest Ourystraat 2 3320 Hoegaarden T 016 81 71 64 E [email protected] W www.nieuwhuys.be

08 OP BIERUITSTAP Verken Hageland, bierland te voet of met de fiets:

Diest, mijn bierstad In de 19de eeuw was brouwen de belangrijkste economische bedrijvigheid in Diest. Brouwerij Loterbol maakt nog steeds lekker bier, en ook het traditionele Gildenbier vloeit er nog rijkelijk. Tijdens deze wandeling – met stadsgids of een brochure – leer je alles over het Diestse bierverleden. Toerisme Diest Koning Albertsstraat 16A 3290 Diest T 013 35 32 74 W www.toerismediest.be

06

De Tuinen van Hoegaarden Houtmarkt 1 3320 Hoegaarden T 016 76 78 43 W www.detuinenvanhoegaar den.be

Bier- en bietenroute Fiets van bierdorp Hoegaarden naar suikerstad Tienen. Je rijdt door velden en de dorpjes Hoksem, Hakendover en Wange. Deze fietslus volgt het Fietsnetwerk Vlaams-Brabant. Vertrek: De Tuinen van Hoegaarden, Houtmarkt 1, 3320 Hoegaarden Knooppunten (42,2 km): 16, 14, 35, 13, 24, 64, 62, 60, 56, 57, 63, 15, 16 De kaart van deze fietslus kan je gratis downloaden op www.toerismevlaamsbrabant. be/fietsen

BIER

EEN RONDJE VLAAMS-BRABANT

WWW.TOERISMEVLAAMSBRABANT.BE † WWW.VISITLEUVEN.BE

Brouwleerpad Hoegaarden telde in 1758 niet minder dan 38 brouwerijen, en nog steeds wordt er volop bier gebrouwen. Hoegaardier Albert Guilluy ploos het brouwersverleden van zijn dorp uit. Met een gratis wandelboekje in de hand kan je zelf op historische ontdekkingstocht.

Meer weten over de rijke brouwtraditie van het Hageland en VlaamsBrabant? Bestel snel de gratis brochure ‘Bier, een rondje Vlaams-Brabant’ via www.vlaamsbrabant.be/ publicaties. HAGELANDSE SMAKEN

77

Hagelands fruit

01

Zolang de Hagelanders het zich herinneren, kweken ze fruit. Vroeger perziken, aardbeien en pruimen, vandaag vooral appels en peren. Het Hageland is naast Haspengouw de belangrijkste fruitleverancier van ons land.

“Een flinke portie energie opdoen? Wandel eens tussen de lentebloesems van de Hagelandse fruitstreek.”

01 RUIK DE BLOESEMS Een fietstocht of wandeling door de Hagelandse fruitstreek in het voorjaar is een echte aanrader. De bloesems kleuren het landschap wit en roze en van wintervermoeidheid is meteen geen sprake meer. De fietsroute ‘Fruitbomen en landschappen’ (47,9 km) vertrekt aan de Sint-Leonarduskerk van Zoutleeuw voor een stevige tocht door de fruitboomgaarden.

— Hilde Lesange, 67 jaar.

01

Vertrek: Grote Markt, 3440 Zoutleeuw Knooppunten: 51, 21, 50, 58, 59, 26, 8, 7, 20, 61, 44, 45, 46, 49, 192, 48, 51

01

Ook te paard of met de menkar kan je door de boomgaarden draven. Volg de ruiterroute Vinnepad (26 km), de ruiter- en menroute Grote Getepad (37 km) of de ruiterroute Rijnrodepad (27 km). De routekaarten en gps-bestanden kan je gratis downloaden via het handige overzicht op

04

FEED-FOOD-HEALTH-CAMPUS: INNOVATIEF MET VOEDING In Tienen verrijst de Feed-Food-HealthCampus, waar bedrijven die onderzoek verrichten naar voeding hun kennis en krachten bundelen. De Bosch-site aan de rand van de stad wordt getransformeerd tot een innovatief en kennisgericht richt werkmilieu voor onderzoek, ontwikkeling en productie. Kortom, alles watt bedrijven nodig hebben om goed te kunnen nen functioneren in een ecologisch en duurzaam kader. De campus wil il het Hageland op de kaart zetten als s regio waar traditionele land- en tuinbouw en voedselproductie heel innovatief uit de hoek kunnen komen.

www.toerismevlaamsbrabant. be/paardentoerisme

W www.ffhtienen.be 02

78

HAGELANDSE SMAKEN

TAARTEN, JENEVERS EN CONFITUUR De Hagelanders maken de lekkerste dingen met hun appels en peren. Bakkerij Rubbens in Tielt-Winge is bekend om de Tieltse appeltaart. Bakker Benny Swinnen uit Hoegaarden maakt heerlijke Tattepoem, een dichtgeplooid appeltaartje. Op het fruitbedrijf Vanhellemont bedenkt moeder Jeannine Nijs de lekkerste recepten, van pittige jonagoldjenever tot 02

perenadvocaat en appelconfituur. Vers fruitsap is de specialiteit van het bedrijfje Fructus uit Neerlanden. Recht van de boom de fles in.

NEEM EEN KIJKJE ACHTER DE SCHERMEN VAN ENKELE ECHTE FRUITTEELTBEDRIJVEN: FRUITTEELTBEDRIJF VANHELLEMONT De familie Vanhellemont uit Meensel-Kiezegem runt meer dan een milieuvriendelijk fruitbedrijf. Naast hun verse sappen zijn ze ook befaamd voor hun afgeleide producten. Groepen zijn steeds welkom voor een boeiende rondleiding in het bedrijf. En voor lekker vers fruit op elk uur van de dag is er de fruitautomaat. 03

Heibosstraat 17 3391 Meensel-Kiezegem T 016 63 32 35 E [email protected] W www.fruitvanhellemont.be

04 HEALTHY FRUIT Bij het fruitteeltbedrijf Healthy Fruit van de familie Drillieux doorloop je het hele productieproces, van de teelt tot de consument. Nadien proef je een vers appel- of perensapje en krijg je vers fruit mee naar huis. In groep? Dan neemt de gastheer je graag mee op een huifkartocht door de fruitboomgaarden.

Vinnestraat 45 c 3440 Zoutleeuw T 011 58 95 24 G 0495 84 43 81 E [email protected] W www.healthyfruit.be

HAGELANDSE SMAKEN

79

Streekproducten kopen en proeven Het beste souvenir? Een lekkere streekspecialiteit. NEEM EEN SMAAK MEE NAAR HUIS In streekwinkels, horeca, de toeristische diensten, bezoekerscentra en bij de streekproducenten vind je lekkere streekhoekjes met specialiteiten. Een potje honing van Torfs, een potje pittige Lubbeekse mosterd, een zak Diestse halve maantjes, een streekbiertje of een fles Hagelandse wijn? Perfecte souvenirs aan je bezoek aan het Hageland. Je kan bij deze streekhoekjes ook een straf streekpakket laten samenstellen. Leuk als geschenk! Je vindt de lijst met streekhoekjes op www.straffestreek.be. LEKKERE STREEKGASTRONOMIE Als er streekproducten op de kaart staan, weet je dat je goed zit. In het Hageland kan je echt genieten van lekkere streekgastronomie in sfeervolle bistro’s en restaurants met karakter. Vaak hebben de horecazaken zelf een nauwe, historische band met de streek. Een oude herberg die een tweede leven begint, of een geklasseerde molen of hoeve.

DE GEMPEMOLEN Uitbater Hans Meus tovert de lekkerste streekschotels uit zijn koksmuts in de knappe, historische Gempemolen. De geschiedenis van deze watermolen gaat terug tot het jaar 1229. Elke eerste zondag van de maand zet Hans de molen in werking. 02

Gempstraat 56 3390 Sint-Joris-Winge T 016 48 73 07 E [email protected] W www.gempemolen.be

03 HET KOUTERHOF Ooit de koeienstallen van een herenboerderij, vandaag een sfeervol restaurant. Het gebouw maakt deel uit van de Brouwerij van Hoegaarden. Geen wonder dat er duchtig met het witbier gekokkereld wordt. Alle traditionele bieren en speciaalbieren van de brouwerij staan op de kaart.

Stoopkensstraat 24 3320 Hoegaarden T 016 76 74 33 E [email protected] W www.kouterhof.be

HOF VAN VLAANDEREN VZW Eén van de oudste herbergen van de regio. Hier vind je een uniek arbeidszorgproject. Mensen met een beperking maken er heerlijk gebak, streekbroodgerechten en ander lekkers. Geniet ervan op het zonnige terras of bezoek de winkel en neem enkele authentieke streekproducten mee naar huis. 04

JOS THEYS BOERDERIJ Dit is niet zo maar een restaurant, het is een eet- en kijkboerderij die zweert bij een eerlijke keuken. Het respect dat de runderen en kalveren hier krijgen, proef je op je bord. 01

Sluisbeekstraat 9 3220 Holsbeek T 016 62 35 25 E [email protected] W www.jostheys.be

80

HAGELANDSE SMAKEN

Langdorpsesteenweg 246 3201 Langdorp G 0494 12 27 97 E [email protected]

05 AULNENHOF Het is stijlvol dineren in de fiere, witte vierkantshoeve in het landelijke Walshoutem. De stallingen werden omgevormd tot restaurant en in de feestzalen stoot je op authentieke elementen zoals voederbakken die verwijzen naar het boerenleven. Er zijn ook negen luxueuze hotelkamers en een bruidssuite.

05

“Een sabayon Hoegaarden Rosée als dessert in Het Kouterhof in Hoegaarden. Heerlijk!” — Ann Stroeykens, 51 jaar.

02

Walshoutemstraat 74 3401 walshoutem T 011 83 22 87 E [email protected] W www.aulnenhof.be

06 BISTRO HET VINNE Deze gezellige bistro kijkt uit over de speeltuin van Provinciedomein Het Vinne. Het is heerlijk op het zomers terras of aan het winters haardvuur na een wandeling rond het meer, terwijl de kinderen ravotten op de speeltuigen.

03

Ossenwegstraat 70 3440 Zoutleeuw G 0478 78 42 44 E [email protected] W www.hetvinne.be

HERBERG IN DE STER - BIJ BOERES Toen de eeuwenoude herberg In de Ster – Bij Boeres het in 1989 voor bekeken hield, sloegen de broers Johan en Dirk Claes de handen in elkaar. Ze kochten en restaureerden het pand met de ongedwongen sfeer van een oude dorpskroeg.

Xaverius

07

01

Kerkstraat 6 3111 Wezemaal T 016 89 38 19 E [email protected] W www.bijboeres.be TIP Laat je als afsluiter van je bezoek aan het Hageland verwennen met een culinair streekmenu in De Gempemolen.

In het feeërieke begijnhof van Diest springt één huisje extra in het oog door de geurige kruiden in het voortuintje. Topchef Felix Alen promoot er met Xaverius, het Vlaams Centrum voor Eet- en Tafelcultuur, een gezonde voeding, een creatieve keuken, streekproducten en het algemene tafelgebeuren. En dit met kookdemonstraties, workshops, wijncursussen, een culinaire bibliotheek, alles in het belang van heerlijk eten. Xaverius ontwikkelde ook enkele streekspecialiteiten zoals de Begijnenkoek. Heilige Geeststraat 11a 3290 Diest T 013 32 57 51 E [email protected] W www.xaverius.be

HAGELANDSE SMAKEN

81

De beste buren Provinciehoofdstad Leuven is meer dan een goede buur van het Hageland. Al sinds de stad in de 10de eeuw de hoofdplaats werd van het Graafschap Leuven, is de stad het kloppende bestuurshart van de streek. Een culturele hotspot, een bruisende stad in de zomer en vol studentenleven tijdens het academiejaar, met gedurfde stadsvernieuwingsprojecten en historische architectuur. En als je de stad door bent, kom je in de Groene Gordel waar je herademt in onvergetelijke kasteelparken, museumtuinen en bossen als het Zoniënwoud, het Meerdaalwoud en

Spring eens binnen bij de buren van het Hageland: Leuven en de Groene Gordel. Je wordt er met open armen ontvangen.

Heverleebos. Eerst beland je in het Dijleland, waar de Dijlevallei zich door de Druivenstreek naar het indrukwekkende Afrikamuseum kronkelt en waar het traditionele grondwitloof nog op de velden staat. Boven Brussel kom je in de Brabantse Kouters. Hier grazen fiere Belgische trekpaarden – de Brabanders – in de weiden rond brouwerij Palm. De bakermat van dit paardenras vind je in Vollezele in het Pajottenland. Brueghel vond zijn inspiratie in het glooiende landschap en net als toen zoeken de wilde gisten Brettanomyces Bruxellensis zich een weg naar de gistingstanks van het lambiekbier.

“ Leuven als springplank naar het Hageland.”

Veelzijdig Leuven Wie het Hageland echt wil ontdekken, kan niet voorbij Leuven. De provinciehoofdstad drukt al eeuwenlang haar stempel op de omgeving. Vroeger als belangrijkste stad van het hertogdom Brabant, nu als levend hart van de provincie. Leuven is een kunststad met veel gezichten: modern en historisch, een culturele hotspot en een bierhoofdstad, met blokkende studenten en bruisende zomerfeesten. Een citytrip naar Leuven? Dan moet je natuurlijk flink wat cultuur opsnuiven, en dan begin je toch gewoon in M, het volledig vernieuwde stadsmuseum. Er is altijd wel een tijdelijke, spraakmakende tentoonstelling aan het lopen en ook de eigen kunstcollectie is behoorlijk indrukwekkend. Net als het gebouw trouwens, een gedurfd ontwerp van architect Stéphane Beel. Het STUK kunstencentrum, cultuurcentrum 30CC en het Openbaar Entrepot voor de Kunsten (OPEK) vullen de stad met meer kunst en cul84

ONZE BUREN

tuur. Aan het Martelarenplein pakt muziekcentrum Het depot uit met een stevige concertaffiche.

Historische pracht Eigenlijk hoef je maar rond te kijken in Leuven om cultuur op te doen: historische parels als het fabelachtige stadhuis, de imposante Sint-Pieterskerk en de mooiste abdijen, begijnhoven en pleinen contrasteren fijntjes met frisse stadsvernieuwingsprojecten. Bewonder de strakke lijnen

va de stationsomgeving, van ssta tatitition ta onso on somgev so evin het hernieuwde hern he rnieuw uwde de Fochplein Fochple F – voortaan Rector De Somerplein – en de tot voor kort wat verloederde Vaartkom waar nu moderne woon- en kantoorprojecten de buurt doen herleven.

Bier en muziek Een terrasje, een trendy bar of een authentieke kroeg zijn nooit ver te zoeken in Leuven. Een stukje traditie dat niet alleen met de universiteitsstudenten te maken heeft, maar ook met de brouwerstraditie van de stad. Wie kent er Stella Artois niet? De voorloper van brouwerij Artois – nu AB Inbev – was al in 1336 actief. Ook huisbrouwerij Domus brouwt nog in de schaduw van het stadhuis. The place to be als het op bier aankomt, is de Oude Markt. Het plein is omzoomd met cafés en terrasjes en heet niet voor niets ‘de langste toog van Europa’. Tijdens het zomerse stadsfestival Marktrock moeten de terrasjes aan de kant. Er klinkt altijd wel ergens muziek in de stad. Tijdens de zomermaanden is het echt ‘Hartje Zomer’, met het muziekfestival Beleuvenissen, het culinaire evene-

ment Hapje Tapje, de beiaardconcerten Ladeuzebells, de concertreeks De Zomer van Sint Pieter, noem maar op. Maar ook de rest van het jaar bruist de stad tijdens Leuven Kermis, de jaarlijkse kerstmarkt, de stadsbraderie De Langste Dag en veel meer festiviteiten.

Oudste unief Maar er is ook tijd voor ernst, vooral tijdens het academiejaar. De Katholieke Universiteit Leuven is de oudste unief van de Lange Landen. Tijdens het academiejaar loopt Leuven vol met een slordige 30.000 universiteitsstudenten. Ze brengen leven, vullen de aula’s en de fakbars, geven de stad nog meer kleur. En de universiteit deelt haar geschiedenis met Leuven. Dat zie je aan statige academische gebouwen zoals de universiteitsbibliotheek aan het Ladeuzeplein en de veertiende-eeuwse universiteitshal.

ONZE BUREN

85

“ In het voorjaar kleuren miljoenen boshyacinten het Hallerbos paars, de perfecte manier om de winter te vergeten.”

De Groene Gordel De Groene Gordel, de andere helft van de provincie Vlaams-Brabant, is de bovenste beste buur van het Hageland. De streek omarmt hoofdstad Brussel als een brede gordel van groene kasteelparken, mooie tuinen en grote bossen die het landschap een adellijke toets geven. Verrassend vorstelijk groen

Excentrieke markiezin

Als je van het Hageland richting Brussel gaat en Leuven achter je laat, kom je vanzelf in de Groene Gordel. Eerst kom je door het Dijleland, ten noorden van Brussel vind je de Brabantse Kouters en in het zuiden en het westen het heuvelachtige Pajottenland. Ondanks de nabijheid van Brussel, is het hier verrassend groen. Het landelijke van het Hageland heeft plaats geruimd voor de mooiste parken, uitgestrekte bossen en verbazende museumtuinen. Wandel eens door het Warandepark van Tervuren, de majestueuze ‘achtertuin’ van het vermaarde Afrikamuseum, in het spoor van hertogen, edeldames en koningen.

Of struin als een kasteelheer door de dreven van het kasteelpark van Gaasbeek om dan door de indrukwekkende leeuwenpoort te stappen en het slot zelf te verkennen. Ooit was het een versterkte, middeleeuwse burcht, maar de excentrieke markiezin Arconati Visconti gaf het gebouw op het einde van de negentiende eeuw een romantische facelift. Er zijn nog veel meer parken en tuinen te ontdekken: snuif de geur op van duizenden rozen in rozentuin Coloma, bezoek de Nationale Plantentuin in Meise waar je meer dan 18.000 verschillende plantensoorten uit heel de wereld kan bewonderen, of doe tuinideeën op in de

86

ONZE BUREN

rotstuin van het Provinciedoro mein Huizingen.

Oerbos Het uitgestrekte Zoniënwoud, de groene long van Brussel, is een restant van het oerbos dat zich 10.000 jaar geleden uitstrekte van de oevers van de Rijn tot aan de Noordzee. Net als het boscomplex Meerdaalwoud en Heverleebos dat met zijn statige bomendreven een echt paradijs is voor wandelaars, fietsers en ruiters. En in het Hallerbos moet je in het voorjaar absoluut het ontluikende tapijt boshyacinten gaan bewonderen om dat echte lentegevoel te pakken te krijgen.

Wandel- en fietsland Je merkt het al, de Groene Gordel is net als het Hageland een echt wandel- en fietsland. Het fietsnetwerk Vlaams-Brabant leidt je langs de mooiste en veilige fietswegen. Een wandelsuggestie? Stippel zelf een wandeling uit langs de knooppunten van de wandelnetwerken Pajottenland en Zuid-Dijleland.

Stoere trekpaarden Tussen al dat groen grazen stoere Belgische trekpaarden, ook wel Brabanders genoemd. Het Pajotse dorpje Vollezele is de bakermat van dit fiere paardenras. Waarom dit zo is, kom je te weten in het Museum van het Belgisch Trekpaard. Vandaag trekken de sterke paarden geen ploegen meer, maar ze trekken je wel graag in een huifkar door het landschap. Het trekpaard staat symbool voor het bier Palm, gebrouwen in Steenhuffel. In de stoeterij van de brouwerij maak je kennis met wel twintig imposante Brabanders.

Wilde gisten Over bier gesproken, hét bier van het Pajottenland is de geuze. De wilde gisten Brettanomyces Bruxellensis in de Zennevallei zetten al sinds de middeleeuwen een proces van spontane gisting op gang. Dat levert het oerbier lambiek op. Een proces van mengen en nagisten – ofwel: geuzesteken – zorgt voor zachtzure, parelende geuze. Andere heerlijke specialiteiten uit de Groene Gordel zijn het witloof en de zoete tafeldruif. ONZE BUREN

87

Index AARSCHOT 16/24/30/31/32/40/46/54/55/69/70/75/80 BEGIJNENDIJK 16/34/37/69 BEKKEVOORT 16/23/31/75 BIERBEEK 31/51 BOUTERSEM 30/31/51 DIEST 14/16/31/33/37/40/42/48/56/ 57/69/70/77/81 GEETBETS 16/18/24/37/69/75 GLABBEEK 14/30/31/68 HOEGAARDEN 14/30/31/40/48/68/76/77/80 HOLSBEEK 14/16/22/30/31/37/40/46/70/75/76/80 KORTENAKEN 14/16/24/30/31/32/40/70 LANDEN 14/32/37/42/48/51/58/59/68/80 LINTER 14/18/24/30/34/68 LUBBEEK 15/30/77 ROTSELAAR 14/16 /22/30/31/32/40/46/68/70/74/80 SCHERPENHEUVEL-ZICHEM 14/16/24/31/32/46/48/60-61/69/70 TIELT-WINGE 14/22/27/30/31/37/40/75/79/80 TIENEN 14/18/24/30/31/37/40/46 /48/62/63/68/76 TREMELO 14/46 ZOUTLEEUW 14/16/18/30/40/48 /64/65/68/79/80

Gemeenten en deelgemeenten AARSCHOT Aarschot/Gelrode/Langdorp/Rillaar BEGIJNENDIJK Begijnendijk/Betekom BEKKEVOORT Assent/Bekkevoort/ Molenbeek-Wersbeek BIERBEEK Bierbeek/Korbeek-Lo/ Lovenjoel/Opvelp BOUTERSEM Boutersem/Kerkom/Neervelp/ Roosbeek/Vertrijk/Willebringen DIEST Deurne/Diest/ Kaggevinne/Molenstede/Schaffen/Webbekom GEETBETS Geetbets/Grazen/Rummen GLABBEEK Attenrode-Wever/ Bunsbeek/Glabbeek-Zuurbemde/Kapellen HOEGAARDEN Hoegaarden/Meldert/Outgaarden HOLSBEEK Holsbeek/ Kortijk-Dutsel/Nieuwrode/Sint-Pieters-Rode KORTENAKEN Hoeleden/Kersbeek-Miskom/Kortenaken/Ransberg/Stok/ Waanrode LANDEN Attenhoven/Eliksem/Ezemaal/Laar/Landen/ Neerlanden/Neerwinden/Overwinden/Rumsdorp/Waasmont/ Walsbets/Walshoutem/Wange/Wezeren LINTER Drieslinter/ Melkwezer/Neerhespen/Neerlinter/Orsmaal/Overhespen/ Wommersom LUBBEEK Binkom/Linden/Lubbeek/Pellenberg ROTSELAAR Rotselaar-Centrum/Rotselaar-Heikant/Werchter/ Wezemaal SCHERPENHEUVEL-ZICHEM Averbode/Messelbroek/ Scherpenheuvel/Testelt/Zichem TIELT-WINGE Houwaart/ Meensel-Kiezegem/Sint-Joris-Winge TIENEN Bost/ Goetsenhoven/Hakendover/Kumtich/Oorbeek/Oplinter/ Sint-Margareta-Houtem/Tienen/Vissenaken TREMELO Baal/ Tremelo ZOUTLEEUW Budingen/Dormaal/Halle-Booienhoven/ Helen-Bos/Zoutleeuw

Colofon Deze regiogids is een initiatief van Toerisme Vlaams-Brabant vzw / augustus 2012 Concept en coördinatie: Gonda Craeninckx I Vormgeving: Absoluut I Copywriting: Bart Claes (www.wartaal.be) Foto’s: © Toerisme Vlaams-Brabant, Lander Loeckx, Dominic Verhulst, Toerisme Leuven, Ivan Deleus, www.straffestreek.be/Luk Collet, Harrie Spelmans, Filippe Verdrengh, Theo Peeters, Marco Mertens, Staf Laurent, Omer Volont, Daniël Rys, Tuinen van Hoegaarden, Edison, Kasteel van Gaasbeek, Dorien Fets, smittysweb.be, BLOSO, Standaard Uitgeverij / WPG Uitgevers België nv, Ives Vanweddingen, Johan Pietercil, Katrien De Marez, Erfgoed Vlaanderen vzw: Daniël de Kievith en Stefan Dewickere, Live Nation/Rock Werchter, Stef Gilissen, Toerisme Aarschot, Jan Kempenaers, ArcheoNet Vlaanderen/Erf-goed.be I Cartografie: Elke Feusels I Eindredactie: Jeroen Mertens, Annie Vanderbiest, Sanne Lauwers I Druk: Claes Printing I Wettelijk depot: D/2012/4058/10 Deze brochure is met de grootste zorg samengesteld. Toerisme Vlaams-Brabant vzw is niet aansprakelijk voor eventuele wijzigingen en/of onnauwkeurigheden in de opgenomen gegevens.

www.toerismevlaamsbrabant.be