Inleiding CBCT voor tandartsen en tandarts specialisten
Hero Breuning
CBCT • Relatief nieuw, in 2000 was de eerste CBCT scanner commercieel verkrijgbaar • De apparaten die beschikbaar zijn variëren allemaal in Kv, mA en FOV • Voordeel tov CT is lagere stralingsbelasting, nadeel minder contrastresolutie • Bot is beter zichtbaar, weke delen minder goed afgebeeld • Het opstellen van richtlijnen en normen is een dynamisch proces
Inspectie volksgezondheid • Inspectie voor volksgezondheid stelt aanvullende eisen aan het gebruik van CBCT’s aan tandartsen. • Deze zijn vastgelegd in een ministeriele regeling op basis van artikel 54 van het besluit stralingsbescherming (vanaf 01‐01‐2014) • Deze deskundigheid is vereist voor een tandarts die verwijst voor het maken van een CBCT en voor een tandarts die een CBCT maakt • Tandartsen zijn bevoegd als zij bekwaam zijn • Een tandarts moet de beelden technisch en inhoudelijk goed kunnen beoordelen • Tandartsen moeten verantwoorde zorg leveren • Zorg afgestemd op de reële behoefte van de patiënt • Tandarts moet voldoen aan eisen van de kernenergie wet (KEW dossier)
Kennis vereisten volgens het Ministerie voor volksgzondheid • • • • • •
Voor tandartsen en tandarts specialisten Expliciet kennis van stralingsdosis Stralingsdosis beperkende maatregelen Interpreteren van de data set Kennis van artefacten Kennis van de normale anatomie en van de pathologie
• Voor MKA specialisten: • Zij beschikken over een betere radiodiagnostische kennis en moeten het niveau 4AM behaald hebben (achterhaald?) • Zelf een CBCT apparaat? • Boven de 100Kv vergunning aanvragen; daar onder een melding doen
NMT standpunt • Er is geen reden om routinematig CBCT opnamen te maken omdat het nut hiervan nog niet voldoende bewezen is • De straling dosis 10 tot 100 keer zo hoog is ???? • Voor kaakchirurg kan een CBCT gewenst zijn als traditionele documentatie te weinig informatie oplevert • Bij het verwijderen van een verstandskies is een CBCT niet vanzelfsprekend • MKA specialisten kunnen in een ziekenhuis setting radiologen raadplegen
Programma 10‐01‐2014, ochtend •
8.30‐9.00 Ontvangst, koffie en registratie
•
9.00‐9.30 Inleiding: van 2D naar 3D, docent Hero Breuning
•
9.30‐10.30
Conventionele röntgendiagnostiek, Wil van der Sanden
• 10.30‐11.00
Pauze
• 11.00‐12.30
Risico’s van röntgenstraling, docent Wout Moerman
• 12.30‐13.30 Lunch, kantine tandheelkunde
Programma 10‐01‐2014, middag • 13.30‐14.45
Weefsel reacties door straling, docent Wout Moerman
• 14.45‐15.30
Wetgeving en de ondernemer in de gezondheidszorg,docent Wout Moerman
• 15.30‐16.00
Pauze
• 16.00‐17.00
Techniek voor het maken van een CBCT opname, docent Thomas Maal
• 17.00‐17.30
Kwaliteit van CBCT opnames en veiligheid, docent Thomas Maal
• 17.30‐17.45 Gebruik van de iCat viewer • 18.00‐ 19.30 Diner, kantine tandheelkunde
Programma 10‐01‐2014, avond • 19.30‐20.00
Hoe gebruik je CBCT beelden? Docent AIOS MKA
• 20.00‐21.00
Oefenen in het gebruik van CBCT beelden. Aios mka
• 21.00
Afsluiting dag 1
• U wordt in de gelegenheid gesteld om thuis een proefexamen te maken over de stof die de eerste dag gepresenteerd is. Dit examen kunt u digitaal maken en retourneren. • GEGEVENS OP DE MEMORY STICK
Indicaties voor CBCT • Orthodontie • Gewoonlijk OPG en Headplate, • CBCT kan bij impacties geindiceerd zijn als de traditionele foto’s geen uitsluitsel geven • CBCT bij schizis en orthognathische chirurgie is acceptabel • Parodontologie • CBCT dient niet standaard toegepast te worden, wel als aanvullend onderzoek, als hierdoor invasieve ingrepen vermeden kunnen worden
Indicaties CBCT • Endotontologie • De AmericanAssociation of endodonists and the American Academy of Oral and Maxillofacial Radiology zijn van mening dat een CBCT als aanvulling op ander onderzoek gemaakt kan worden • Implantologie • CBCT alleen voor de gecompromitteerde patient die daartoe in een gespecialiseerde praktijk behandeld wordt. • Gnathologie • CBCT na voorafgaand MRI onderzoek kan geïndiceerd zijn
Samenvatting
• Geen foto maken geeft de meest effectieve reductie van stralen • ALARA principe • Rekening houden met de leeftijd en gevolgen van straling per patient
Guidelines • • • • • •
European Acedemy of Dental and Maxillofacial Radiology International Association of Dental and Maxillofacial Radiology American Association of Dental and Maxillofacial Radiology SevendtexCT guidelines (Evedence based guidelines) 2011 en 2.0 Veiligheid voor anderen: Britse richtlijn: Guidance on the safe use of Denatal Cone beam CT equipment (2010)
Geintergreerde 3D beelden • Plameca Promax
Van 2D naar 3D
• Een schedel is 3 dimensionaal
Een schedel is 3D
• Een 2 D beeld van de schedel is altijd onjuist
Mandibula
Anatomie van de mandibula Caput mandibulae
Processus coronoideus
Collum mandibulae
Ramus mandibulae
Angulus mandibulae
Corpus mandibulae (Para)symphyse
Incisura semilunaris
Foramen mandibulae Dentes
Processus alveolaris Tuberositas masseterica
Foramen mentale
25
OPT is een “slice”
iCat viewer
TMJ en OPT
CT en TMJ
• CT image 1 mm slide thickness
CBCT en TMJ
Na volume rendering met In Vivo Dental
Pathologie
3D beeldvorming
Pathologie in 3D
Mandibula fractuur in 2D
Chirurgie: BSSO
Maxilla
Maxilla in 2D
Onduidelijk beeld
Kan een tandarts dit beoordelen?
• Kan een specialist MKA dit beoordelen?
Evaluatie sinus
Evaluatie sinus
Implantaat planning en CBCT
Patiënt van professor G Meijer
Patient van professor G Meijer
Augumentatie maxilla
Patient van professor G Meijer
Mallen voor plaatsing van implantaten
54
Patient van professor G Meijer
55
Sinus probleem?
Positie cuspidaat
Positie cuspidaat
Endodontie
Twee jaar oude endodontische behandeling 14 maanden later
CBCT
“Gemiste” kanalen
• Op CBCT’s meer afwijkingen geconstateerd (34% meer; p<0.001)
Complicaties
Parodontale problemen
Botlamel
Parodontale problemen
• Bifurcatie probleem
Paradontale diagnostiek
• Volume rendering
Trauma
Peri apical radiograph
CBCT sagittal view Reveiling luxation and alveolar fracture
Uit een publicatie van de American Association of Endodontics
Programma 10‐01‐2014, ochtend •
8.30‐9.00 Ontvangst, koffie en registratie
•
9.00‐9.30 Inleiding: van 2D naar 3D, docent Hero Breuning
•
9.30‐10.30 Conventionele röntgendiagnostiek, Wil van der Sanden
• 10.30‐11.00
Pauze
• 11.00‐12.30
Risico’s van röntgenstraling, docent Wout Moerman
• 12.30‐13.30 Lunch, kantine tandheelkunde
