JAARVERSLAG 2010
COLOFON Uitgave: Samenstelling: Eindredactie: Foto’s: Datum:
Centrum Maatschappelijke Ontwikkeling Flevoland Fred Feenstra Sonja Zimmerman, Ada de Jong Ratna Groenheijde april 2011
INHOUD Inleiding
5
CMO Flevoland
7
Programma Samen
9
Programma Jeugd
15
Programma Zowelwerk
19
Programma COS
23
Programma Onderzoek Kennisdeling Informatie
27
Netwerken
31
Interne organisatie
35
3
INleiding Dit is het eerste jaarverslag van het Centrum Maatschappelijke Ontwikkeling (CMO) Flevoland. Deze nieuwe organisatie is voortgekomen uit Axion en Zorgbelang Flevoland. Beide organisaties hadden een eigen netwerk. Dat hebben we in 2010 weten uit te bouwen. CMO Flevoland heeft daardoor nieuwe opdrachten kunnen verwerven. Wij zijn in staat gebleken kwaliteit te blijven leveren en als nieuwe organisatie het kwaliteitslabel Certiked te behouden. Deze successen hebben er mede toe geleid dat er in korte tijd één organisatie is ontstaan met een meerwaarde voor de samenleving in Flevoland. CMO Flevoland is op vele terreinen actief. We hebben aandacht voor arbeidsmarktvraagstukken, jeugd, ontwikkelingssamenwerking, cliëntenbelangen, samenlevingsvraagstukken, kwaliteit in instellingen voor welzijn en zorg. Zoveel beleidsterreinen, die elkaar aanvullen, dat is een unieke en een vruchtbare combinatie. Hiermee onderscheiden we ons van de CMO ‘s in de rest van Nederland. In de gesprekken die wij hebben met bestuurders van provincie en gemeenten, horen wij tevreden tot zeer tevreden geluiden over ons. Wij constateren vertrouwen in de deskundigheid van onze medewerkers. De klanten voor wie we een offerte uitbrengen, komen bij ons terug. Wij blijven ook in de komende jaren hard nodig omdat er in Flevoland nog steeds een forse achterstand is in voorzieningen, er komen steeds meer mensen die steun kunnen gebruiken, die gebaat zijn bij goede zorg- en welzijnsvoorzieningen. De wereld wordt sneller, complexer en harder; daar worden mensen de dupe van. Er wordt meer van mensen verwacht. Zelfredzaamheid is het sleutelbegrip. Door die zelfredzaamheid zien wij verschuivingen tussen informele zorg, formele zorg en vrijwilligerswerk. Dit gaat allemaal niet vanzelf, daar is ondersteuning bij nodig. Wij willen de voorwaarden voor maatschappelijke participatie blijven verbeteren, zeker voor de kwetsbare groepen. Om dat te bereiken, verzamelen en verspreiden wij kennis, verbinden wij ideeën, mensen en organisaties en initiëren en onderhouden wij relevante netwerken. Wij hebben het overzicht en zetten ons in voor een versterking van een verantwoordelijke Flevolandse samenleving. In dit jaarverslag kunt u lezen hoe wij dat dit in 2010 hebben gedaan en wat wij hebben bereikt.
Chris Leeuwe Bestuursvoorzitter
Peter de Vreede Directeur CMO Flevoland
5
6
CMO Flevoland De wereld om ons heen verandert en wij veranderen mee. Sinds 18 mei 2010 zijn wij, ook juridisch, één sterke organisatie in Flevoland. Uniek qua brede samenstelling en daarmee voorloper in Nederland. Doordat wij halverwege 2010 zijn gefuseerd, geeft dit jaarverslag eigenlijk een beeld van werkzaamheden van drie organisaties: een stukje van onze twee voorgangers en een stukje van het nieuwe CMO Flevoland.
Axion en Zorgbelang F levoland fuseren tot CMO
Axion en Zorgbelang Flevo land fus eren op 18 mei. Ook de Pro vincie Flevo land is Zij gaan verder als Centrum gelukkig met het eindresu voor Maatschappelijke Ontltaat. Gedeputeerd e John Bos wikkeling (CMO) Flevola liet wend. ten dat F
Axion en Zorgbelang Flevoland Axion en Zorgbelang Fle voland zijn het afgelopen jaar al gestart naar elkaar toe te groeien. Zo is er sprake van één directie. Peter de Vr eede is directeur van Zorgb elang Flevoland en van Ax ion. Chris Leeuwe is bestu ursvoorzitter van beide org anisaties. Beide organisatie s zijn in hetzelfde pand gehuisv est en hebben één gezame nlijk uitvoeringsplan voor 20 10.
levoland hie rin voorop loopt. “Mijn Centrum voor Maatsc collega’s van hapde an- pelijke dere provinc Ontwikkeling ies hebben al veel Het is voor belangstellin het eerst g voor dit re sultaat Zorgbelang-organis dat een oftewel ze zi atie jn een beetje en jaloers een Centrum voor op Flevoland M aaten willen dit goede schappelijke Ontwikkeling voorbeeld g raag goed volgen”. samen verder gaan als één Hij vroeg d e organisatie scherp CMO. te zijn op de effectiviteit en Dit meldt Flevopost. kwaliteit van soc iale vernieuw ing. De gedeputeerde participanam ook ee n van recteur Peter de Vreede maatschappelijke de eerste pro Di ducten, een ar de fusie van tie. In aanloop na boekje g met indruk lan be t he er ov rak nnen sp wekkende v is CMO Flevoland bego erhalen ieor vo van sterke vro rg zo e ed go welzijn en een afdeuwen, in ontv - met het opzetten van ten angst. ën Over deze cli e rk ste ij arb wa n deree talentontwik ek, Kennisdeling keling, ook een van sionaliteit ling Onderzo fes pro en s tie isa an org alleen de speerpunte en Informatie, die niet m n van aro Da de provincie n. zij ijk erl onontbe , schreef hij is verzain het vo- gestructureerd kenn Fle voorwoord O CM n va e ssi mi de is ert en onder meer: melt maar ook analyse “Ontete rb wikkelen van ve t he n aa en land: werk zelfbewusthei . d, het naar b voorwaarden voor deelt
CMO FLEVOLAND Tijdens de fusiebijeenkomst gaf de dagvoorzitter ons de boodschap mee onze ‘mentale oogkleppen’ af te zetten om de nieuwe uitdagingen die op ons pad zouden komen, te zien en te grijpen. Dit advies hebben wij ter harte genomen. Wij hebben gezocht naar een manier van werken die aansluit bij de vraagstukken die op ons afkomen. Wij hebben ons voorbereid op de uitdagingen, die horen bij een provincie die groeit en oplossingen moet vinden voor daarmee samenhangende problematiek. Een provincie vol ambities, die ook te maken heeft met achterblijvende inkomsten en met de discussie over welke kerntaken zij wil/kan behouden.
werken aan oplossingen. Niemand aan de kant in Flevoland is daarbij het leidende devies.
Het Centrum Maatschappelijke Ontwikkeling werkt aan het verbeteren van de voorwaarden voor maatschappelijke participatie in Flevoland CMO Flevoland is een adviesorganisatie met een netwerk in en kennis van Flevoland.
CMO Flevoland heeft in 2010 vijf programma’s uitgevoerd die in dit jaarverslag apart behandeld worden: - Samen; - Jeugd; - Zowelwerk; - Wereldburgers en Duurzaamheid; - Weetvan. CMO Flevoland sluit in haar werkzaamheden aan bij landelijke trends, Flevolandse ontwikkelingen en gemeentelijke vraagstukken. Daarnaast hebben onze adviseurs hun ogen en oren open voor de vragen, knelpunten en wensen van onze doelgroepen. Tot de sterke kanten van CMO Flevoland behoren kennis over wat er speelt in Flevoland, een groot netwerk en het leveren van maatwerk. CMO Flevoland werkt voor een belangrijk deel in opdracht van de provincie. Taken zijn daarin: het hebben en verkrijgen van inzicht in de sociale kwaliteit van de Flevolandse samenleving, het signaleren van knelpunten en het samen met gemeenten en maatschappelijke organisaties zoeken naar en 8
Motto
Niemand aan de kant in Flevoland
Wij hebben er hard aan gewerkt - en zijn er in geslaagd - om zo snel en zo goed mogelijk van twee organisaties één te maken. Het werd vergemakkelijkt doordat we al een tijdlang in hetzelfde gebouw huisden. Nu we, begin 2011, dit jaarverslag schrijven kunnen we stellen dat CMO Flevoland haar plek in de provincie veroverd heeft. Wij zijn er om de kwaliteit van dienstverlening in zorg en welzijn te bevorderen!
Missie
Programma’s en thema’s
Een belangrijke uitdaging voor CMO Flevoland in 2010 was om meer samenhang aan te brengen tussen onze projecten. Al onze projecten zijn nu gegroepeerd in thema’s. Meerdere thema’s vormen een programma. Ieder project kent een projecttrekker, die verantwoordelijk is voor het projectresultaat. Projecten met dezelfde thematiek zijn in een thema geplaatst. De projecttrekkers werken samen om projecten af te stemmen op resultaten per thema. Deze resultaten per thema worden in dit jaarverslag aangegeven. De programma’s vallen onder de verantwoordelijkheid van de managers. Ieder programma heeft een eigen hoofdstuk in dit jaarverslag. Een overzicht van de bestede uren per programma en thema is als bijlage opgenomen. Een resultatenverslag per project is als onderlegger toegevoegd voor de provincie.
Kennis van Flevoland
CMO Flevoland is de kennis- en adviesorganisatie die weet wat er speelt in Flevoland. Wij zijn op de hoogte van de sociale kaart van deze provincie, maar willen onze kennis ook gebruiken om belangrijke onderwerpen, die spelen op het sociaal domein, te agenderen. In 2010 zijn wij daarom begonnen met een nieuwe werkwijze, van verzamelen, analyseren en delen van kennis die dit mogelijk maakt. Met het aantrekken van een onderzoeker hebben wij dit jaar een goede stap gezet in het vergroten van onze verzamel- en analyse mogelijkheden en vaardigheden.
PROGRAMMA SAMEN
Frans Schuurman
Nog niet overal in Flevoland zijn de bushaltes toegankelijk voor mensen met een lichamelijke beperking. CMO Flevoland heeft, verdeeld over alle zeven wegbeheerders, vijftig haltes beoordeeld. Dit heeft heel wat in beweging gebracht, voor veel wegbeheerders was het een eye-opener. Ambtenaren weten nu meer over wat er allemaal bij komt kijken om bushaltes toegankelijk te maken. De puntjes op de i volgen nu vanzelf. Er worden nog steeds haltes en bussen aangepast.
9
CMO FLEVOLAND Flevoland is een provincie in ontwikkeling met een bevolking die in alle gemeenten groeit. De bevolkingstoename in Almere is net zo groot als die van alle andere gemeenten bij elkaar. CMO Flevoland vindt het belangrijk dat het voorzieningenniveau in Flevoland gelijke tred houdt met de groei van de bevolking. In onze publicatie “Blik op Flevoland” van juni 2010 wezen we er al op dat Flevoland, in vergelijking met de rest van het land, gemiddeld meer bewoners heeft met een laag of middelbaar opleidingsniveau. Flevolanders doen het economisch gezien goed: ze verdienen gemiddeld beter dan mensen met een vergelijkbaar opleidingsniveau in Nederland. De arbeidsparticipatie is hoog. De arbeidsparticipatie van allochtonen behoort tot de hoogste van het land. Maar er zijn aandachtspunten: - De maatschappelijke participatie is nergens lager dan in Flevoland, dit is terug te zien in de bereidheid tot vrijwilligerswerk en de beperkte belangstelling voor cliëntenorganisaties; - Het voorzieningenniveau wordt in diverse rapporten lager gewaardeerd dan in de rest van het land; - Het lagere opleidingsniveau resulteert in een lagere sociaal economische status; de gezondheidsbeleving van mensen is daardoor slechter dan gemiddeld; - De verwachte vergrijzing vraagt om nieuwe voorzieningen en nieuwe gezondheidsconcepten; - De voorgenomen kanteling van het gemeentelijk welzijnsbeleid is nog maar net begonnen, terwijl tegelijkertijd bezuinigingsmaatregelen worden genomen; - De toegankelijkheid van openbare voorzieningen voor mensen met een beperking is nog geen breed gedragen beleidsthema. Het programma Samen houdt zich bezig met bovenstaande beleidsterreinen. Het programma is ontstaan door samenvoeging van de programma’s: Meetellen & meedoen en Kwaliteit van Zorg & Dienstverlening. De samenvoeging leidde tot een groter team, dat in staat is meer samenhang tussen haar werkzaamheden aan te brengen. Het programma omvatte in 2010 de volgende thema’s: 10
- - - - - - -
Gezond in Flevoland Informele Zorg Signalering en opvolging van trends in de zorg Vrijwillige participatie Participatie van kwetsbare groepen Welzijnswerk Nieuwe Stijl Dienstverlening
Gezond in Flevoland
Flevoland is een jonge provincie, met een gemiddeld lage sociaal economische status, die zich voorbereidt op toenemende vergrijzing. Flevoland kampt met een achterblijvend voorzieningenniveau. Uit de gezondheidsmonitor van de GGD is gebleken dat eenzaamheid en een slechte gezondheidsbeleving hier in sterke mate voorkomen. Hierbij zijn verschillende risicogroepen te onderscheiden die maatschappelijk ook minder actief zijn. Het is belangrijk om aandacht voor deze groepen te krijgen in de zorgketens. In 2010 hebben wij projecten succesvol afgerond op het gebied van: - de beleving van ketenzorg voor alcoholverslaafden en hun mantelzorgers, - advisering van praktijkondersteuners GGZ - het maken van een overzicht van dagactiviteiten voor GGZ patiënten.
Informele zorg
Het kabinet zet in op meer en blijvende inzet van informele zorg. Daarom is het van belang dat er goed beleid komt dat rekening houdt met de zorgvrager, maar ook met draagkracht van mensen die informele zorg verlenen. In 2010 hebben wij: - een onderzoek uitgevoerd naar de prevalentie van mantelzorg bij Autisme Spectrum Stoornissen, - het provinciaal overleg informele zorg ondersteund; - met ketenpartners maatregelen besproken om de gevolgen van de bezuinigingen op de AWBZ op te vangen; - nieuwe kennis en inzichten verzameld die wij hebben gedeeld met beleidsmakers en ondersteuners; - een signaleringskaart ouderenmishandeling en een handelingsprotocol ontwikkeld voor professionals in de zorg.
CMO FLEVOLAND Participatie van kwetsbare groepen
Dit thema richt zich op het kunnen en mogen meedoen in de samenleving. Voor veel mensen is deelname vanzelfsprekend. Voor mensen met een ziekte of beperking, een andere culturele achtergrond, taalachterstand, enzovoort is dat niet altijd het geval. Binnen dit thema ondersteunen onze adviseurs (zelf)organisaties, instellingen en overheden om ook deze groepen binnen de poorten te krijgen en te houden. Wij streven hierbij naar het realiseren van inclusief beleid, beleid dat het mogelijk maakt dat iedereen mee kan doen. Het beleidsvoornemen Agenda 22 van de Verenigde Naties vormt hierbij een belangrijk uitgangspunt. CMO Flevoland heeft de volgende resultaten behaald: - ontwikkelen van inclusief beleid voor een buurtvoorziening in Lelystad in het kader van Agenda 22, hierdoor is meer aandacht gekomen voor het betrekken van mensen met een psychiatrische achtergrond in het sociaal cultureel werk; - in samenwerking met Alleato en het ministerie van VROM voor de Gemeenschappelijke Integratie Agenda bijeenkomsten georganiseerd over de thema’s Onderwijs en Actief Burgerschap.
Vrijwillige participatie
De provincie Flevoland scoort nog steeds laag als het gaat om het aandeel van vrijwilligers in de samenleving. CMO Flevoland zet zich in om de infrastructuur voor vrijwilligerswerk te verbeteren. Gemeentelijke aandacht voor vrijwilligerswerk is aanwezig, maar de verwachtingen vanuit de rijksoverheid worden steeds hoger. Bij de decentralisatie van verantwoordelijkheden van rijk naar gemeenten, betekent dit dat gemeenten meer moeten doen met minder middelen. Zonder lokaal vrijwilligersbeleid kunnen gemeenten deze verantwoordelijkheden niet uitvoeren. CMO Flevoland ondersteunt bij het opzetten en implementeren van vrijwilligersbeleid.
Welzijn Nieuwe Stijl
Het afgelopen jaar is de discussie over Welzijn Nieuwe Stijl gestart door het rijk. Met welluidende slogans als “Eropaf” moet een kanteling in het welzijnswerk worden bereikt. Hierdoor moeten mensen weer meer naar elkaar om leren kijken. Om dit te bereiken, is het nodig dat gemeenten, en welzijnsaanbieders hun beleid zo veranderen dat dit mogelijk wordt gemaakt. CMO Flevoland is hier op de volgende manier bij betrokken: - ondersteuning van welzijnsbeleid in de gemeente Dronten; - deelname aan de landelijke kerngroep: Welzijn Nieuwe Stijl; - uitvoerend senior adviseur bij het landelijk project Welzijn Nieuwe Stijl; - kennisdeling met andere
ga
welzijnsambtenaren in alle gemeenten van de provincie Flevoland; - begeleiding van lokale welzijnsorganisaties zoals: o GOL Lelystad o Stichting Buurtwerk Urk o Voorgangers van stichting Welzijn Lelystad.
Greet K ammin
CMO FLEVOLAND In 2010 hebben wij het volgende gedaan: - input geleverd voor de provinciale beleidsdiscussie over de nota kadertraining vrijwilligers - ondersteunen van vrijwilligerssteunpunten bij vrijwilligersbeleid (Goed Geregeld, In Veilige Handen en Maatschappelijke Stages) - ondersteunen van NL Doet (voorheen MADD) en de Provinciale Vrijwilligersprijs Het onderzoek naar virtuele buurtnetwerken bleek niet uitvoerbaar door onvoldoende aanknopingspunten in Flevoland. Een alternatieve literatuurstudie zou te weinig meerwaarde hebben toegevoegd aan bestaand materiaal.
Dienstverlening
CMO Flevoland werkt op aanvraag voor overheden en zorg- en welzijnsinstellingen. Het kan gaan om advieswerk van uiteenlopende aard en onderwerpen. De gemeenschappelijke noemer voor dit werk is dienstverlening. Deze dienstverlening vindt meestal plaats in een combinatie van provinciale ondersteuning en financiering door derden. De dienstverlening heeft een additioneel karakter en geen winstoogmerk. De volgende projecten zijn succesvol uitgevoerd: - Steunpunt Vrijwilligerswerk en Informele Zorg Zeewolde; - Toetsing van openbare gebouwen en openbaar vervoer op bereikbaarheid, toegankelijkheid, bruikbaarheid en veiligheid; - Opzetten van een trainingsmodule voor Ondersteuning Eigen Regievoering in verzorgingshuizen; - Betrekken van gebruikersgroepen bij WMO beleid en zorginkoop; - Ziekenhuisboekje voor mensen met een verstandelijke beperking; - Expertise Innovatieve zorg: onderzoeksopzet naar de effectiviteit van nieuwe zorgmethodes vanuit cliëntperspectief (Project Verzorgend Wassen Mantelzorg). Het onderzoek wordt in 2011 uitgevoerd. - Ondersteunen WMO raad Almere en Noordoostpolder 12
- Ondersteunen WMO Breed Overleg Almere en Noordoostpolder Signaleren en opvolging van trends in de zorg De landelijke overheid benadrukt de eigen verantwoordelijkheid van patiënten en consumenten en hun organisaties. Door deze beleidswijziging ziet de provinciale overheid geen taak meer in het ondersteunen van cliëntenorganisaties in de zorg. CMO Flevoland heeft daarom minder dan in het verleden geïnvesteerd in het ondersteunen van cliëntenorganisaties. Wij merken nu al dat dit een wissel trekt op deze organisaties. Flevoland kampt met een lagere participatiegraad van vrijwilligers in het algemeen. Dit is goed te merken aan een hoge mate van kwetsbaarheid van de cliëntenorganisaties in Flevoland. Zonder actieve ondersteuning verwachten wij in de komende jaren een drastische afname van cliëntenorganisaties. Hiermee verspelen wij sociaal kapitaal dat in de loop der jaren is opgebouwd. Daarom is het verstandig om het opgebouwde kapitaal niet volledig af te schrijven. In 2010 is alleen nog maar overleg gevoerd met organisaties die hier zelf om verzochten. Hierdoor zijn frequentie en bereik met bijna de helft afgenomen. De vrijgekomen tijd is ingezet voor de ontwikkeling van nieuwe participatievormen waarmee wij in de toekomst meer cliëntsignalen kunnen opvangen. Maar die vormen zijn er nu nog niet en hun effectiviteit is nog niet bewezen.
Informatie en Klachtenopvang Gezondheidszorg
Een onderdeel van CMO Flevoland is de afdeling “Informatie en Klachtenopvang Gezondheidszorg”, kortweg IKG. Het IKG heeft als uitgangspunt dat ontwikkelingen in de zorg en de veranderde positie en rol van de patiënt om meer zeggenschap vragen voor de patiënt. Het gaat om versterking van de individuele zorgvrager, versterking van groepen zorgvragers en versterkte collectieve belangenbehartiging. Om dit te kunnen doen, moeten ervaringen, meningen, wensen en klachten van patiënten
CMO FLEVOLAND en cliënten in de zorg worden gebundeld. Daarmee krijgt de patiënt/consument een stem waarmee rekening wordt gehouden. Het IKG is op alle werkdagen telefonisch bereikbaar, houdt spreekuren in Lelystad, Emmeloord en Almere, werkt laagdrempelig en is onafhankelijk. De dienstverlening is gratis. Kerntaken zijn informeren, adviseren, ondersteuning en signalering.
juist in Flevoland was er ook nog eens weinig voor geregeld. Niet alleen is het nu goed geregeld. De aanpak is ook een voorbeeld voor Nederland. CMO Flevoland zorgt ervoor dat alle gemeenten in Flevoland van de aanpak op de hoogte zijn en met elkaar samenwerken.
Het IKG heeft haar eigen website www.ikg-flevoland.nl en bereikte dit jaar 428 cliënten met vragen en klachten over de zorg. Wij signaleren een toename van gecompliceerde klachten en kwetsbare klagers ten opzichte van voorgaande jaren. Dit soort kwesties vraagt een intensieve begeleiding. Ook hebben wij het afgelopen jaar een aantal misstanden aan de orde gesteld, zoals de kwestie ANSA, waarbij een zorginstelling ervan werd verdacht gefraudeerd te hebben met de Persoons Gebonden Budgetten. Door dit soort complexe dossiers is de werkdruk de afgelopen jaren sterk toegenomen.
“Nog niet overal in Flevoland zijn de bushaltes toegankelijk voor mensen met een lichamelijke beperking. CMO Flevoland heeft, verdeeld over alle zeven wegbeheerders, vijftig haltes beoordeeld. Dit heeft heel wat in beweging gebracht, voor veel wegbeheerders was het een eye-opener. Ambtenaren weten nu meer over wat er allemaal bij komt kijken om bushaltes toegankelijk te maken. De puntjes op de i volgen nu vanzelf. Er worden nog steeds haltes en bussen aangepast.’’
Bereikbaarheid, toegankelijkheid, bruikbaarheid en veiligheid
Ouderenmishandeling en ontspoorde zorg
Zorgen voor een ander is een hele opgave. Zeker wanneer je het gevoel krijgt dat je er alleen voor staat en er geen einde aan lijkt te komen. Dan is het risico op mishandeling groot. Zorgmedewerkers komen soms in situaties terecht waarbij ze wel voelen dat er iets niet pluis is. CMO Flevoland heeft een signaleringskaart ontwikkeld waarmee zij kunnen nagaan of er sprake kan zijn van ouderenmishandeling of ontspoorde zorg. Deze kaart bleek een schot in de roos. `Ik moet je wat vertellen! Het werkt! Er was een nieuwe manager die met het verhaal kwam dat ze bij een gezin een “niet-pluis” gevoel had, je weet wel… Ik heb haar de signalenkaart gegeven en het basishandelingsprotocol uitgelegd, ze was er helemaal blij mee. Ze kon er goed mee uit de voeten, heeft ze gebruikt en het traject liep goed. Ze was heel blij dat ze een goede leidraad had.` Het onderwerp is overal een taboe en
Stapp
STOP Ouder enmis hande Ontsp ling/ oorde zorg
enplan : 1. Sta open v oor sig 2. Kijk nalen of het vermoe 3. Ove de rleg me t leidin n klopt aandac ggeven de/ 4. Volg htsfunctiona ris/colle het pro ga’s tocol v 5. Nee an uw m instellin 6. Ga o contact op m g et SHG ver tot acties Signal en bij pleger • uitp ontspo utting, orde z frustrat org beleven ie, gee n erken • geb ning rek aan kennis • over v an ziek sc teb • geen hrijding van d e eigen eeld alterna grenze tief zie • sche n n efgegro eide re zorgde latie m antelzo • tege rger/ve nwerkin rg of ag • vera ressie v nderde erz m • man telzorg achtsverhoud orgde ingen tegen w il en da nk
CMO FLEVOLAND
14
PROGRAMMA JEUGD
Annick van der Hoeven
Het was mooi te ontdekken tijdens het project Zomerondernemer hoe Flevolandse jongeren al ‘out of the box’ denken. Je zag tijdens de intakes al de twinkeling in hun ogen bij het toelichten van hun bedrijfsidee. Zomerondernemer is de kans voor jongeren om hun talenten te ontwikkelen en te benutten!
15
CMO FLEVOLAND
Veilig opgroeien naar zelfstandigheid
Flevoland is de jongste provincie van Nederland. Er zijn naar verhouding veel jongeren. Ouders beginnen vroeger aan kinderen en het aantal kinderen per gezin is hoger dan gemiddeld. Ook de komende jaren verwacht Flevoland een geboorteoverschot. Maar er zijn belangrijke aandachtspunten: - in Flevoland verlaten relatief meer kinderen voortijdig het onderwijs; - er zijn relatief meer zwakke en zeer zwakke scholen in Flevoland dan elders; - er is een oververtegenwoordiging van mbo 1 en 3 onder de jeugd van Flevoland; - leerlingen ervaren knelpunten bij de overgang naar een nieuwe onderwijsinstelling; - allochtone jongeren zijn oververtegenwoordigd op zwakke en zeer zwakke scholen - relatief meer kinderen maken gebruik van de Jeugdzorg dan landelijk. Een apart programma Jeugd is nodig om jongeren de ontwikkelingskansen te geven die zij en Flevoland nodig hebben. CMO Flevoland heeft het afgelopen jaar in dit programma aan drie thema’s gewerkt: - werken aan sluitende ketens; - de stem van de jongere: werken aan (nieuwe) methoden om jongeren te betrekken bij hun weg naar zelfstandigheid; - cliëntenperspectief in de jeugdzorg.
Sluitende ketens:
In hun groei naar zelfstandigheid doorlopen jongeren verschillende vormen van onderwijs. Sommige jongeren hebben daarnaast ook hulpverlening nodig. Om alle (kwetsbare) kinderen en jongeren mee te kunnen laten doen aan de Flevolandse samenleving, is het van belang dat professionals met elkaar afstemmen en samenwerken zodat voorzieningen op elkaar aansluiten en de ondersteuning het best aansluit op de behoeften van jongeren. CMO Flevoland zet zich er voor in om deze keten van voorzieningen beter op elkaar af te stemmen. In 2010 hebben wij daarin het volgende bereikt: 16
Nieuwe manager
“Van 2003 tot 2010 werkte ik binnen het team Jeugd aan verschillende projecten op het gebied van jeugdbeleid, jeugdzorg, voorkomen voortijdig schoolverlaten en aanval op jeugdwerkloosheid. Vanaf 1 september 2010 ben ik manager bij CMO Flevoland. In deze functie stuur ik het team Jeugd met 6 adviseurs aan. Daarnaast ben ik verantwoordelijk voor Kwaliteit, Kennisdeling, P&O, PR en Secretariaat. Het is mijn persoonlijke missie om CMO Flevoland nog beter op de Flevolandse kaart te zetten. Dit wil ik doen door samen met onze deskundige en ervaren adviseurs de kwaliteit van onze dienstverlening continu te verbeteren.” Sonja Zimmerman
Organisaties en instellingen die een opdracht hebben in jeugdwelzijn, jeugdzorg, onderwijs en werk kennen elkaar en weten elkaar te vinden. Enkele voorbeelden: - Voor peuterspeelzalen zijn procesbeschrijvingen gemaakt voor de professionalisering van de medewerkers en een overdrachtssysteem naar het primair onderwijs.
CMO FLEVOLAND - Jeugdwelzijnwerkers uit heel Flevoland komen regelmatig bijeen onder onze professionele begeleiding. - Op ons initiatief is er een start gemaakt met jeugdzorg 2.0 in Flevoland. Werkers, Cliëntenraadsleden, cliënten en andere belanghebbenden uit de keten hebben met elkaar afspraken gemaakt over sociale innovatie en nieuwe media in de hulpverlening en zorg voor jongeren. - CMO Flevoland was procesbegeleider van de 5e Week van de Jeugdzorg. - Begeleiders van Jonge mantelzorgers kunnen gebruik maken van het Draagkracht/Draaglast model van MEZZO. - Er zijn nu 94 organisaties aangesloten bij het samenwerkingsverband ESAR. Hier kunnen signalen over risicokinderen worden gemeld. In 2010 zijn in totaal 2.751 signalen afgegeven in ESAR waarvan 575 gematcht konden worden met andere informatie/observaties. Dit is een forse stijging ten opzichte van 2009, toen 1689 signalen werden afgegeven en 112 matches ontstonden.
De stem van de jongeren
De stem van jongeren zelf en hun inbreng, is van belang om de kans van slagen van maatregelen te vergroten. Het biedt ook kansen voor het verzamelen van informatie. Wij zoeken methoden om de jeugd te bereiken op een manier die hen aanspreekt en te betrekken bij het oplossen van problemen die zij ervaren. Kijkend naar het kind en het gezin in zijn omgeving zien we dat die omgeving er heel anders uitziet dan bijvoorbeeld 20 jaar geleden. Denk alleen maar aan de enorme impact op de ontwikkeling van kinderen van alles wat te maken heeft met communicatie: internet, mobiele telefoon, e-mailcontacten, msn, facebook, twitter. Kinderen en jongeren communiceren op andere manieren dan volwassenen. Willen wij kinderen en jongeren blijven begrijpen en bereiken dan zullen we deze snelle ontwikkelingen minstens moeten bijhouden. In 2010 hebben we daarin het volgende bereikt:
- Er is een systeem opgezet voor het verbeteren van de participatie van kwetsbare jongeren op de arbeidsmarkt (life coach jobs for now). Wij ondersteunen dit project onder meer door middel van methodiekbeschrijvend onderzoek; - Wij hebben een periodiek enquêtesysteem jeugd van Flevoland (nu of nooit) ondersteund; - Een systeem voor vrijwillige coaching van ROC leerlingen is opgezet, uitgevoerd en overgedragen.
Cliëntenperspectief in de jeugdzorg
Het is belangrijk dat instellingen een duidelijk beleid hebben voor participatie van cliënten en hun ouders, zowel op papier als in de praktijk. Iedere instelling organiseert dit op een eigen manier, vaak door middel van cliëntenraden. Om inzicht te krijgen in het participatiebeleid en de uitvoering daarvan bij de jeugdzorginstellingen is het zinvol zowel de cliënten, als de zorguitvoerders en het management te horen. Signalen die bij een specifieke instelling naar voren gebracht worden, blijven echter altijd binnen de instelling. Om te voorkomen dat instellingen
JOBS
FOR N OW
GEEFT JO NGERE
N EEN KA NS
DOE
TU MEE ?
CMO FLEVOLAND afzonderlijk van elkaar aan de slag gaan met dezelfde signalen is het ook van belang deze op collectief niveau te bundelen. In 2010 is het ons gelukt om: - alle betrokken organisaties met elkaar in gesprek te krijgen (Bureau Jeugdzorg, andere aanbieders en cliëntenorganisaties); - de betrokken organisaties te informeren over de mening van cliënten over de geboden dienstverlening; - de beleidsmakers te overtuigen de aanbevelingen te implementeren in hun beleidsstukken.
Dienstverlening
Naast deze geplande thema’s zijn er ook nog andere diensten aangeboden vanuit het programma Jeugd. Het ging hier om aparte dienstverlening voor de provincie Flevoland: - Het project Zomerondernemer waarbij jongeren de kans kregen hun talent als ondernemer te ontplooien, met begeleiding van CMO Flevoland en de Rabobank, alsmede een groot aantal coaches. - Gastlessen in de klas, waarbij provinciale politici jongeren kennis hebben laten maken met provinciale politiek en het belang ervan hebben aangegeven.
Zomerondernemer
De provincie Flevoland wil ondernemerschap
18
onder jongeren bevorderen. Daarom heeft CMO Flevoland het project Zomerondernemer uitgevoerd. Vijfendertig jongeren hebben kennis gemaakt met het ondernemerschap en een derde gaat hier ook mee verder. De jongeren hebben geleerd buiten hun eigen gezichtsveld te kijken, hun creativiteit in te zetten, breed te denken en vooral lekker aan de slag te gaan. CMO Flevoland zorgde voor projectondersteuning, werving en begeleiding van de jongeren en voor een analyse Ik vond het heel professioneel dat ik op alle vragen een antwoord kreeg en tijdig de informatie die ik nodig had, ontving.
van de resultaten van het project. Door het project Zomerondernemer, dat een vervolg krijgt in 2011, kunnen jongeren zich breder oriënteren. Ze leren ook dat ze breder kunnen participeren met betrekking tot werk; ze leren dat ondernemen ook een mogelijkheid is. Door dit project kunnen ze experimenteren, iets doen waar ze goed in zijn, hun eigen regie behouden en eigen talenten ontwikkelen. CMO Flevoland regelt contacten tussen jongeren en de coaches. Die kunnen zich daardoor voor 100% op de jongeren richten.
ZOWELWERK
Özlem Serin
Dit jaar is een samenwerkingsverband tot stand gekomen om de instroom van lager opgeleiden naar de zorg te verbeteren. Dat is hard nodig, want er zijn meer mensen nodig in de zorg. Met de juiste begeleiding kunnen mensen zonder de juiste vooropleiding toch een zorgdiploma halen. Samenwerking tussen zorginstellingen, opleiders en uitkeringsinstanties is daarbij van groot belang. CMO Flevoland brengt al deze partijen bij elkaar.
19
CMO FLEVOLAND
Voldoende gekwalificeerd personeel in zorg en welzijn
Het vinden en behouden van voldoende gekwalificeerd personeel is een belangrijk aandachtspunt voor de toekomst van de zorg. Met een vergrijzende bevolking en minder jonge mensen die een baan in de zorg ambiëren, is hier extra aandacht voor nodig. In Flevoland is dit een extra uitdaging. Flevoland werkt immers nog hard aan het realiseren van voldoende voorzieningen. Er zijn weliswaar meer jonge mensen dan elders, maar ze zijn gemiddeld lager opgeleid en kiezen vooralsnog niet voor een toekomst in de zorg. Zowelwerk ondersteunt werkgevers in de zorg, maar ook in welzijn, bij: - het ontwikkelen van doorstroombeleid (Website en Loopbaancentrum Zowelwerk); - instroomtrajecten voor lager opgeleiden en jongeren; - intercultureel werken in zorg en welzijnsorganisaties; - levensfasebewust personeelsbeleid; - regie Actieplan Jeugdwerkloosheid Zorg en Welzijn Flevoland; - Jobcoach jongeren bij ROC Friese Poort; - het project Leerlingen begeleiden leerlingen bij Emelwerda college in samenwerking met Hoge School Windesheim. Daar waar mogelijk werken wij samen met andere programma’s binnen CMO Flevoland. De taken die Zowelwerk uitvoert, zijn voor een groot deel gefinancierd met geld van derden. Het provinciale budget wordt vooral ingezet bij het ontwikkelen en instandhouden van het kennisdeel en netwerken zoals het Directeurenoverleg zorgorganisaties. Uit de netwerken heeft Zowelwerk signalen opgehaald en beleidsinformatie doorgeven.
Zowelwerk is aangesloten bij Regio Plus: het landelijk samenwerkingsverband van regionale arbeidsmarktorganisaties in zorg en welzijn. De thema’s waar Zowelwerk zich in 2010 op heeft gericht: - imago, - instroom, - doorstroom en behoud van personeel, - aansluiting beroepsonderwijs-beroepspraktijk.
Imago vormt een belangrijk onderdeel van de werkzaamheden van Zowelwerk; imago van zorg en welzijn bij jongeren en volwassenen. In 2010 zijn 5 teams van beroepsvoorlichters samengesteld, geleverd vanuit deelnemende zorginstellingen. Zij geven voorlichting in het basisonderwijs, vmbo, havo en mbo. Betere ambassadeurs zijn niet te vinden. De projectleider van het onderdeel Imago heeft leskoffers ontwikkeld en samengesteld. Deze worden met uitgeschreven lessen en een spel uitgeleend aan onderwijsinstellingen door heel Flevoland. Landelijk heeft dit initiatief navolging gekregen bij een aantal andere regionale arbeidsmarktorganisaties zorg en welzijn. Ook heeft Zowelwerk op banenbeurzen en activiteiten acte de presence gegeven, met als jaarlijkse hoofdactiviteit De Open dag van de Zorg. Deze Dag van de Zorg was in 2010 weer een groot succes; 18 deelnemende zorginstellingen en ca 1400 bezoekers in Lelystad en Almere. De website is vernieuwd en wordt goed bezocht, zowel door werkgevers als werkzoekenden.
Daarnaast worden uren ingezet op de in- en doorstroom van Flevolandse inwoners die verder van de arbeidsmarkt afstaan. Voor de projecten wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van aanvullende financiering uit landelijke subsidies. 20
Imago
Instroom
De vraag naar personeel groeit, ook in zorg- en welzijnsberoepen. Steeds minder schoolverlaters en herintreders kiezen voor werken in de zorg- en welzijnssector. De landelijke tendens laat zien dat er knelpunten zullen ontstaan in bijvoorbeeld de
CMO FLEVOLAND categorie verzorgenden, vooral als er een groter beroep gedaan gaat worden op de zorg door een groeiend aantal ouderen. Het vergroten van instroom in opleidingen kan bijdragen aan het voorkomen van tekorten. Hierbij wordt ook gedacht aan groepen die nog niet zo ruim vertegenwoordigd zijn. Een aantrekkelijk imago van het beroep is van belang om leerlingen en anderen te interesseren voor dit werk. In 2010 hebben wij hiervoor de volgende projecten uitgevoerd: - Leerlingen ondersteunen Leerlingen - Flevocoach 2=cool - Servicepunt Zorg & Welzijn Flevoland - Website Zowelwerk - Ketenaanpak instroom Zorg ( Handen aan de Ploeg voor handen in de Zorg) - Imago Zorg en Welzijn - Regie Actieplan Jeugdwerkloosheid Flevoland (Z&W) - Instroom specifieke doelgroepen - Netwerk Stagenota (Prov)
Behoud
Werkgevers krijgen steeds meer te maken met ouderen die langer doorwerken. Rekening houden met specifieke aspecten van ouderen in het werk en een meer gemengde leeftijdsopbouw in teams is van belang. Het verdient aanbeveling in het personeelsbeleid rekening te houden met deze ontwikkelingen. Werkgevers moeten voorzien in een personeelsplanning die vooruitloopt op de te verwachten uitstroompatronen. Nu daarop inspelen verkleint de kans op grote problemen later. Zowelwerk heeft voor dit thema vanuit het Loopbaancentrum activiteiten uitgevoerd, met als maatschappelijk doel: Methodieken ontwikkelen om instellingen en organisaties te ondersteunen bij het behouden van medewerkers. Hieronder valt een project dat zich richt op levensfase bewust personeelsbeleid. Voor dit project zijn ook provinciale uren ingezet.
Doorstroom en ontwikkeling van Doorscholing
Ondersteuning van mobiliteit en ontwikkeling van personeel is een noodzakelijke activiteit. Dit vraagt begeleiding van medewerkers naar andere plekken. Om hierin goed te kunnen voorzien, is nadere uitbouw van de mobiliteits- en loopbaanoriëntatieactiviteiten van Zowelwerk nodig. Het afgelopen jaar is aan dit thema aandacht besteed vanuit het Loopbaancentrum Zowelwerk: - Loopbaanoriëntatie Stichting de Schoor in Almere - leggen van contacten met Zorginstellingen die dit item reeds opgenomen hebben in beleid.
Aansluiting Beroepsonderwijs versus beroepspraktijk
De aansluiting van beroepsonderwijs op de beroepspraktijk vraagt veel aandacht. Toerusting van zittend personeel op huidige en toekomstige taken is van belang. Goed op de praktijk afgestemde scholing is een voorwaarde om kwalitatief goede zorg en diensten te kunnen blijven leveren. Zowelwerk is betrokken geweest bij de volgende drie projecten: - Maatwerktrajecten opleidingen voor nog niet gekwalificeerd personeel niveau 2 Flevoziekenhuis - Regiotafel Jeugdwerkloosheid en stuurgroep Stagenota - Ontwikkelen van het project Gezamenlijke Doorscholing voor zittend personeel bij VVT instellingen in Flevoland
CMO FLEVOLAND
22
Programma Wereldburgers en Duurzaamheid (COS)
Astrid Mettendaf
Ik zet mij graag in om jongeren in Flevoland bewust te maken van de acht milleniumdoelen.
23
CMO FLEVOLAND Het Centrum voor Internationale Samenwerking Flevoland (COS) is onderdeel van CMO Flevoland. Dit centrum voert het programma Wereldburgers en Duurzaamheid uit. Het programma wordt voor het grootste deel gesubsidieerd met landelijke bijdragen. Het jaar 2010 is een roerig jaar geweest voor de werkzaamheden van het COS in Nederland. Naast de uitvoering van onze projecten, moest er veel tijd worden besteed aan het vervangen van de subsidie vanuit de Nationale Commissie voor internationale samenwerking en Duurzame Ontwikkeling (NCDO) na 2010, door nieuwe inkomsten. Dit is gelukkig grotendeels gelukt door de honorering van de SBOS tender. Naast aandacht voor internationale samenwerking, zette dit programma het thema Duurzaamheid op de kaart in Flevoland. Het programma richt zich op drie thema’s: Wereldburgers, Internationale samenwerking en Duurzaamheid.
Wereldburgers
COS Flevoland vindt dat onderwijs een belangrijk voertuig is om draagvlakverbreding en begrip voor mondiale vraagstukken als klimaatverbetering, internationale afhankelijkheid, millenniumdoelen en vrede en veiligheid, in te bedden bij de bevolking van Flevoland. Onder de noemer Onderwijs in internationaal perspectief wilden wij (ook) in 2010 de Flevolanders en met name het Flevolandse onderwijs bereiken door middel van de ‘Mondiale Speurtocht en ‘Onderwijs en Wereldburgerschap’. Dit jaar zijn de volgende projecten uitgevoerd: - Moedernacht - KPA cursus (Trainingen gericht op particuliere initiatieven uit Flevoland) - Vriendschapsband Flevoland-Dmitrov - Mondiale Speurtocht - Onderwijs en Wereldburgerschap - Wereldmarkt bij het Bevrijdingsfestival
Internationale samenwerking
Cos Flevoland streeft naar kennisvergroting rond (de resultaten van) internationale samenwerking (I.S) en Millenniumdoelen bij het brede publiek 24
in Flevoland, waarbij wordt ingezet op het behouden en verdiepen van draagvlak voor I.S. In 2010 heeft COS Flevoland zich daarbij nadrukkelijk ingezet voor projecten die zich richten op de ‘communicatie over de resultaten van internationale samenwerking’. Hieronder vallen de volgende projecten: - Fair Trade campagne - Verhalen van ver, dichtbij verteld - Verspreid het positieve virus - Wandelen voor water - Serviceloket COS - Publieksevenementen zoals de wereldmaaltijd
Milleniumdoelen
In 2000 hebben regeringsleiders van 189 landen afgesproken om vóór 2015 de belangrijkste wereldproblemen aan te pakken. Er zijn acht concrete doelstellingen vastgelegd: de millenniumdoelen. De armoede halveren en minder mensen met honger Elk kind naar school
Mannen en vrouwen gelijkwaardig
Minder kindersterfte
Verbetering van de gezondheid van moeders Bestrijding van hiv/aids, malaria en andere dodelijke ziektes Bescherming van het milieu, iedereen schoon drinkwater en minder mensen in sloppenwijken Toegang tot betaalbare medicijnen, een eerlijk handelssysteem, minder schulden voor ontwikkelingslanden
CMO FLEVOLAND In Flevoland gebeurt er heel veel rondom de millenniumdoelen. Zij leven bij zowel burgers als bedrijven en gemeenten. COS Flevoland activeert organisaties om mondiaal te denken en lokaal te handelen. De wereldmaaltijd is een van deze acties. De Wereldmaaltijd is een moment waarbij de deelnemers en COS Flevoland stilstaan bij de Flevolandse initiatieven voor ‘een betere wereld’. Het bundelen van krachten is de kern. Bijvoorbeeld een schooldirecteur die met een vrijwilliger van Unicef bedenkt dat zij komend jaar een benefiet kerstdiner gaan organiseren. De lokale initiatieven worden transparanter en COS prikkelt en inspireert de doelgroep om deze belangrijke thema’s in hun eigen omgeving nog meer op de kaart te zetten.
verankerd in de lessen. Verder zijn er in het gebouw besparende maatregelen genomen en worden de eco-doelstellingen van de school uitgedragen. Het certificaat voor een duurzame school is de Groene Vlag. De Groene Vlag is in Europa een erkende prijs. Het lijkt erop dat Helen Parkhurst begin 2011 de Groene Vlag binnenhaalt!
Duurzaamheid
COS Flevoland heeft in 2010 ingezet op het versterken van de banden met het regionale bedrijfsleven en de agrarische sector op het gebied van internationaal duurzaam ondernemen. De tijd is rijp is om in specifieker verband actie te plegen om Internationaal Duurzaam Ondernemen (IDO) te promoten: de koudwatervrees bij de ondernemers/agrariërs is afgenomen. COS heeft dankzij volhardendheid via genoemde partners vertrouwen als IDO partner gewonnen. Daar komt bij dat dit project nu ingezet kan worden in relatie tot diverse andere projecten, waaronder projecten zoals Fair Trade- en Millenniumgemeenten. Betrokken ondernemers/agrariërs worden ook voor andere COS-activiteiten uitgenodigd en komen zo in contact met andere netwerken van het COS.
ten Doe sc Dorine
Een voorbeeld van Check it out: Mede dankzij onze inspanningen is het milieuonderwijs in de onderbouw van het Helen Parkhurst College inmiddels
hot
De volgende projecten zijn met succes uitgevoerd in 2010: - Verduurzaming Natuursteen - Check it out
CMO FLEVOLAND
26
programma weet van
Bernhard Weicht
In het najaar kregen we de opdracht van de provincie om een rapport voor Provinciale Staten te schrijven. In dit rapport moest duidelijk worden waar de sociale opgave voor Flevoland ligt. Met dit rapport is CMO de breedte en de diepte ingegaan. Er waren heel veel gegevens voorhanden. Maar nergens werden verbanden en relaties gelegd tussen alle onderwerpen. Wij hebben dit verband wel aangebracht. In “Blik op Flevoland 2011” onderwerpen waar de Provincie de komende jaren, volgens ons, aandacht aan zou moeten besteden.
27
CMO FLEVOLAND Om zorg en welzijn in beweging te zetten, moet je weten wat er speelt in Flevoland. Informatie, onderzoek, cijfers over de sociale staat van de Flevolandse samenleving zijn niet altijd voorhanden. Als er al informatie te vinden is, vindt men deze niet altijd gemakkelijk gebundeld op één plek.
Onderzoek en Informatie
CMO Flevoland heeft zich in 2010 ingezet om op een gestructureerde manier met kennis en informatie om te gaan. Ieder project van de organisatie moet een bijdrage leveren aan het verzamelen van informatie en kennis over zorg en welzijn in de provincie. De organisatie heeft daarom een kenniscirkel ingevoerd, waarbij iedere uitvoerend medewerker wel op enige manier is betrokken. Het zenuwcentrum voor al deze kennis is het team van onderzoek en informatie. Zij verzamelt niet alleen informatie maar geeft ook aan waar extra kennis nodig is om op een efficiënte manier te kunnen werken. Daarnaast stelt zij deze kennis beschikbaar voor professionals binnen en buiten CMO Flevoland. Hierin werkt het team samen met de GGD Flevoland. Hoogtepunt in 2010 was de opdracht van de provincie Flevoland om een document te maken waarmee het nieuwe college en de statenleden hun sociale agenda kunnen bepalen. Dit onderzoek wordt in 2011 afgerond. Dit jaar zijn de volgende onderzoeken uitgevoerd: - Onderzoek dementie Flevoland - Onderzoek nazorg jeugdzorg - Onderzoek ontwikkelingskansen dichtbij - Onderzoeksopzet gevolgen AWBZ - Blik op Flevoland 2010 - Factsheet Sociaal economische status in relatie tot gezondheid (in samenwerking met GGD, publicatie in 2011) - Aanzet tot Blik op Flevoland 2011 - Onderzoek ASS (Autistisch Spectrum Stoornissen)
ten behoeve van zorggebruikers in Flevoland. Hieruit ontstaan sociale kaarten op gemeenteniveau voor specifieke zorggebruikers. Deze sociale kaarten willen we in 2011 via Internet delen. Op iets langere termijn willen wij deze sociale kaarten koppelen aan informatiesystemen van de GGD en/of andere partners in de zorg. Dit vraagt niet alleen om kennis van verzamelen, en bijhouden van sociale kaarten, maar ook om technische kennis van moderne communicatie. Wij hebben de ambitie om deze informatie te delen met een breed publiek, maar het bieden van een website alleen is hiervoor niet voldoende. In toenemende mate stuurt het team het verzamelen van gegevens aan over cliëntervaringen in Flevoland. In 2010 vond een oriëntatie plaats op het gestructureerd verzamelen van cliëntervaringen door middel van: - Periodiek verspreide vragenlijsten - Meldacties gezondheidszorg - Analyse cliëntregistratie IKG
De kennis die wij opdoen willen wij delen met belanghebbenden in de provincie zoals overheden en zorg- en welzijnsinstellingen. Om dit te bereiken hebben we in 2010 ingezet op twee ontwikkelingen: - Uitbreiding van ons trainingsaanbod om op meer terreinen ondersteuning te bieden. - Samenwerking met de GGD om kennis te delen via de website Flevoscoop. Voor wat het eerste betreft, hebben wij belangrijke stappen gezet. In 2011 verwachten wij een breder trainingsaanbod te presenteren en het aantal verkochte trainingsuren te verdubbelen. Voor wat de samenwerking met de GGD aangaat, onze eerste verkenning heeft voldoende aanknopingspunten voor samenwerking opgeleverd, concrete stappen tot kennisdelen verwachten we in 2011 te zetten.
Daarnaast is het team in 2010 verantwoordelijk geweest voor het verzamelen van cliëntinformatie 28
Kennisdeling en deskundigheidsbevordering
Communicatie
De medewerkers PR en de systeembeheerder vormen samen het team Communicatie en PR.
CMO FLEVOLAND Deze medewerkers zorgen voor de interne en externe communicatie van de organisatie en haar programma’s. Hierbij maken zij gebruik van websites, intranet, bijeenkomsten, nieuwsbrieven en in toenemende mate sociale media. 2010 was voor hen een hectisch jaar, waarin de huisstijl van twee fuserende organisaties moest worden vervangen door een nieuwe huisstijl. Tegelijkertijd is er gebruik gemaakt van de gelegenheid om een aantal vernieuwingen door te voeren. Dit heeft geresulteerd in: - Een nieuwe huisstijl met een nieuwe frisse website; - Ombouw van de drie andere websites van CMO Flevoland (Zowelwerk, Zorgbelang/ IKG en COS Flevoland); - Beter gebruik van onze websites; - Meer gebruik van sociale media, zoals Twitter en Linkedin;
Het aan tal bezo ekers da klikt va t na de n onze w eerste p ebsite n agina d de web e emt af. irect we site stee Dit bete g ds meer kent da gaan ge t b e z bruiken oekers Bezoek ers op w
ww.cm
o-flevo
land.nl
Het aan tal bezo ekers da eerste m t de nie aanden uwe we na de fu bsite be van het sie flink zocht is jaar daa t o de e g lde het enomen iets bov g e . m In en het g iddeld a d e lo op emidde antal be onderzo lde van zoekers eken wij d t e o v t orige w of een w manier ebsite. ebsite a is om m In 2011 lleen no eer geïn g wel d teressee e juiste rden te informe ren. CMO So
cial Me
dia Foll
owers
Het aan tal volg ers op T willen v witter n oor 201 eemt ie 1 een cr dere ma uitvoere o s s and toe m n om ke ediaal c . We nnis te o m munica delen o tiebeleid ver Welz ijn en Z org. 29
CMO FLEVOLAND
Themabijeenkomsten
We begonnen in januari met twee inspirerende lezingen over de Ja-cultuur en Ondersteuning Eigen Regievoering door respectievelijk prof. Hans Becker en dr. Lineke Verkooijen. Deze combinatie bleek een schot in de roos. Prof. Becker vertelde dat iedereen (management, medewerker, familie, cliënt, vrijwilliger) iedere wens wat betreft eigen regie positief tegemoet treedt. Indien de wensen niet direct vervuld kunnen worden, gaan de hulpverleners een dialoog aan. Dr. Lineke Verkooijen legde uit dat vraagsturing nadenken is over de vraag hoe je de invloed van de cliënt inhoud kunt geven. Dus niet u vraagt en wij draaien maar hoe kun je fundamenteel iets veranderen? Keuzes maken alleen is leuk maar niet nuttig als niemand er iets mee doet. Een van de resultaten van deze bijeenkomst was een excursie van een groep geïnteresseerde mensen naar een van de verzorgingshuizen van professor Becker, Humanitas in Rotterdam, september 2010. Het thema sloeg zo aan dat wij besloten hebben voor het voorjaar 2011 nogmaals dr. Verkooijen uit te nodigen om dieper op vraagsturing in te gaan. De volgende lezing was tijdens onze fusiebijeenkomst met Hans Kamps als spreker. Hij signaleerde drie ontwikkelingen: 1) Vergrijzing 2) Dreigende tweedeling op de arbeidsmarkt. 3) Versnippering in de jeugdzorg. Hij benadrukte de taak van de CMO op deze drie gebieden en waarschuwde ons ervoor dat een sterke uitgangspositie nog niet garant staat voor succes. “Als je een etappe wilt winnen moet je weten waar de finish is.” In het najaar besteedden we aandacht aan de zorg voor kwetsbare ouderen. Aan de openingswens van Ellen Kruize, directeur van de Meerpaal, om samen met CMO Flevoland en de deelnemers aan het eind van de middag ‘iets’ in handen te hebben, werd voldaan. De inleider, onderzoeksjournaliste Stella Braam, liet 30
ons aan de hand van ontroerende anekdoten over haar ouders zien dat het leven van een kwetsbare oudere gekenmerkt wordt door verlies en eenzaamheid. Maar als je naar de taal van de rapporten van personeel van zorginstellingen kijkt, krijg je niet altijd de indruk dat zij zich voldoende inleven in en begrip hebben voor de bewoner. Hier ligt nog veel werk voor CMO Flevoland. Zij onderstreepte dat alles mogelijk is als je op het juiste moment de juiste mensen inspireert. En dit is nu juist wat wij als CMO Flevoland met deze themabijeenkomsten willen bereiken.
Leuk om erbij t e zijn, goed georganis eerd, en... wat leuk dat H ome-Start als voorbeeld w ordt genoemd! Home-Start
d voor info Deze dag is goe eling derenmischand u o ft re t e b t a w beslist interessant en NOODZAAK Humanitas
Goede en interessante bijeenkomst, omdat ik eindelijk een antwoord heb gevonden betreft passie in m’n werk leiding s k e r p s ge atie en t n prettig. e s g r e r e P m a ella Bra ructief! t s n o door St c en oudend h r e d n O voland. e l F n i g n de sla En nu aa
NETWERKEN
Peter de Vreede
Netwerken worden voor CMO Flevoland steeds belangrijker. Hierbij gaat het om delen van informatie, uitwisseling van ideeën en projecten, signaleren van ontwikkelingen, gezamenlijk werken aan en verkrijgen van nieuwe opdrachten, uitvoeren van deelactiviteiten, vinden van geschikt personeel, kennis over en uitwisseling van good practices etc.
31
CMO FLEVOLAND Onze organisatie is aangesloten bij een groot aantal regionale en landelijke netwerken. Deze netwerken zorgen ervoor dat wij goed op de hoogte blijven van de laatste landelijke ontwikkelingen en in staat zijn om onze Flevolandse partners van actuele informatie te voorzien. Daarnaast was er noodzakelijkerwijs aandacht voor en extra inzet op aangekondigde landelijke bezuinigingen op het gebied van internationale samenwerking, het achterblijven van opdrachten door het uitblijven van een nieuw kabinet en de bezuinigingen bij provincie en gemeenten die hun schaduw vooruit wierpen. De kabinetsplannen rondom Welzijn Nieuwe Stijl vroegen om inzet van centra voor maatschappelijke ontwikkeling. Onze samenwerking met Zorgbelang Nederland vroeg extra inspanning omdat een landelijke fusie met de NPCF wordt onderzocht. Ook hebben wij met
32
commerciële adviesbureaus gekeken wat wij voor elkaar kunnen betekenen. Daardoor is er meer in de netwerken geïnvesteerd dan anders. Onze inzet heeft het volgende opgeleverd: - Continuering van een deel van de subsidie voor Internationale Samenwerking; - Subsidiering van tenminste vijf adviestrajecten Welzijn Nieuwe Stijl in 2011; - Zorgbelang Nederland zet een nieuwe stap in de samenwerking met de NPCF; - Meer aandacht en middelen voor de bestrijding van de jeugdwerkloosheid in Flevoland; - Met adviesbureau Verkooijen en Beima gaan wij in verzorgingshuizen een werkwijze introduceren die leidt tot meer eigen regievoering door de cliënt. Hiervoor is ook buiten de provincie belangstelling.
Interne organisatie
Rinie Slager
Om het werk in de teams mogelijk te maken is ondersteuning nodig. Ieder programma heeft een eigen secretaresse en leidinggevende. Verder heeft de organisatie een afdeling PZ en financiën, een netwerk- en websitebeheerder en twee PR- medewerkers.
33
CMO FLEVOLAND
Bestuurssamenstelling
In mei 2010 trad het nieuwe bestuur aan. Het bestuur is samengesteld uit de volgende personen: Chris Leeuwe (voorzitter) Jo Wolters (vice-voorzitter) Eep Bronkhorst (secretaris) Martien Rienks (penningmeester), afgetreden in juli 2010 Laura Bouwmeester-den Broeder (algemeen lid)
Personeelssamenstelling
CMO Flevoland heeft op 31 december 2010 een personeelsbestand van 48 medewerkers (35 FTE).
Leeftijd
sopbou
Meer d
an de h
elft van
w CMO
de med
Arbeids verzuim
ewerke rs
Flevola
nd 2010
is 46 jaa
r of oud
CMO Fle voland 2
010
34
Het gem iddeld z iektever Hierme zuim is e scoren weer to we gelijk t onder voor we aan het 5% ged lzijninst g aald. e e m ll in id gen (tu d Er ware e ld e percent ssen de n in 201 a g 4 0 e -6%). geen m kunnen edewer maken kers die van het gebruik zwange hebben rschaps verlof.
er.
CMO FLEVOLAND
Neringpassage 107 8224 JB Lelystad Tel. nr.: 0320 - 244 259 Fax nr.: 0320 - 280 639 Email:
[email protected] Website: www.cmo-flevoland.nl www.twitter.com/cmoflevoland