INLEIDING... 3 HOOFDSTUK 1. BEGRIPSOMSCHRIJVINGEN... 4

Gewijzigde Beleidsregels Wmo 2015

INLEIDING

.................................................................................................................................. 3

HOOFDSTUK 1.

BEGRIPSOMSCHRIJVINGEN ................................................................................ 4

HOOFDSTUK 2.

UITGANGSPUNTEN VAN DE WMO....................................................................... 5 2.1 Inleiding.............................................................................................................. 5 2.2 Afwegingskader ................................................................................................. 5 2.2.1 Eigen Kracht ............................................................................................. 5 2.2.2 Andere wetgeving..................................................................................... 6 2.2.3 Algemeen gebruikelijke voorziening......................................................... 6 2.2.4 Algemene voorziening .............................................................................. 6 2.2.5 Maatwerkvoorziening ............................................................................... 6

HOOFDSTUK 3.

PROCEDURE .......................................................................................................... 8 3.1 Informatie en Advies .......................................................................................... 8 3.2 Procedure van de melding ................................................................................. 8 3.2.1 Melding hulpvraag .................................................................................... 8 3.2.2 Cliëntondersteuning ................................................................................. 8 3.2.3 Gemotiveerd persoonlijk plan ................................................................... 8 3.2.4 Het gesprek .............................................................................................. 9 3.2.5 Advisering…………………………………………………………………….10 3.2.6 Het verslag ............................................................................................. 10 3.2.7 Aanvraag ................................................................................................ 10 3.3 Procedure van besluitvorming maatwerkvoorziening ...................................... 10 3.3.1 Beschikking ............................................................................................ 10 3.3.2 Privacy .................................................................................................... 11

HOOFDSTUK 4.

CRITERIA VOOR EEN MAATWERKVOORZIENING .......................................... 12 4.1 Hoofdverblijf ..................................................................................................... 12 4.2 Goedkoopst adequaat ..................................................................................... 12 4.3 Verantwoordelijkheden cliënt versus college................................................... 12 4.4 Gebruikelijke zorg…………………………………………………………………..12

HOOFDSTUK 5.

REGELS VOOR EEN PERSOONSGEBONDEN BUDGET (PGB) BIJ EEN MAATWERKVOORZIENING ................................................................................. 13 5.1 Doel van een pgb ............................................................................................. 13 5.2 Voorwaarden waaraan voldaan moet worden om een pgb te kunnen krijgen 13 5.2.1 Weigeringsgronden tegen het verstrekken van een pgb ....................... 13 5.2.2 Inzetten sociaal netwerk of mantelzorgers ............................................. 14 5.2.3 Trekkingsrecht ........................................................................................ 14 5.2.4 Eigen verantwoordelijkheden van de budgetbeheerder......................... 14 5.2.5 Kwaliteiteisen van dienstverlening ......................................................... 14 5.3 Hoogte pgb ...................................................................................................... 15 5.4 Pgb voor voorzieningen en voor ondersteuning .............................................. 15 5.4.1 Voorzieningen ........................................................................................ 15 5.4.2 Ondersteuning ........................................................................................ 16 5.5 Pgb omzetten in een voorziening in natura (en andersom) ............................. 16 5.6 Besteding pgb in het buitenland ...................................................................... 16

HOOFDSTUK 6.

REGELS VOOR EIGEN BIJDRAGE VOOR ALGEMENE VOORZIENINGEN EN MAATWERKVOORZIENINGEN ...................................................................... 17 6.1 Algemene voorziening ..................................................................................... 17 6.2 Eigen bijdrage maatwerkvoorzieningen ........................................................... 17 6.2.1 De duur van de eigen bijdrage ............................................................... 17 6.2.2 De procedure .......................................................................................... 17

1


HOOFDSTUK 7.

MAATWERKVOORZIENINGEN ............................................................................ 18 7.1 Woonvoorzieningen ......................................................................................... 18 7.1.1 Normaal gebruik van de woning ............................................................. 18 7.1.2 Bezoekbaar huis..................................................................................... 18 7.1.3 Woningsanering ..................................................................................... 18 7.2 Vervoer ............................................................................................................ 19 7.2.1 Doel van de vervoersvoorziening ........................................................... 19 7.2.2 Regiotaxi ................................................................................................ 19 7.2.3 Collectief vervoer versus individueel vervoer ......................................... 19 7.3 Vervoersmiddelen ............................................................................................ 19 7.3.1 Aangepaste fietsen................................................................................. 20 7.3.2 Scootmobiel ............................................................................................ 20 7.3.3 Gesloten buitenwagen/brommobiel........................................................ 20 7.3.4 Auto-aanpassingen ................................................................................ 20 7.4 Rolstoelvoorziening ......................................................................................... 20 7.4.1 Sportvoorziening .................................................................................... 20 7.5 Begeleiding ...................................................................................................... 21 7.5.1 Begeleiding individueel ........................................................................... 21 7.5.1.1 Individuele Begeleiding Basis ............................................................. 21 7.5.1.2 Individuele Begeleiding Speciaal ........................................................ 21 7.5.2 Begeleiding groep ................................................................................... 21 7.5.2.1 Begeleiding Groep Licht ....................................................................... 22 7.5.2.2 Begeleiding Groep Basis ...................................................................... 22 7.5.2.3 Begeleiding Groep Speciaal ................................................................. 22 7.5.2.4 Vervoer naar begeleiding groep ........................................................... 23 7.5.3 Kortdurend verblijf (logeren) .................................................................... 23 7.5.4 Beschermd wonen .................................................................................. 23 7.5.4.1 Toegang tot Beschermd Wonen .......................................................... 24 7.5.4.2 Omvang bepalen .................................................................................. 24 7.6 Maatschappelijke opvang ................................................................................ 25 7.6.1 Toegang tot maatschappelijke opvang .................................................. 25 7.7 Vrouwenopvang ............................................................................................... 25 7.8 Huiselijk geweld en kindermishandeling .......................................................... 25 7.9 Gestructureerd huishouden ............................................................................. 25 7.9.1 Omvang van gestructureerd huishouden ............................................... 26 7.9.2 Ernstig vervuilde huishoudens ............................................................... 26 7.10 Persoonlijke verzorging………………………………………………………….26 7.10.1 Zorgverzekeringswet ……………………………………………………..26 7.10.2 Wmo 2015……………………………………...…………………………..26

HOOFDSTUK 8.

TEGEMOETKOMING IN DE MEERKOSTEN ....................................................... 28 8.1 Vervoerskosten ................................................................................................ 28 8.2 Verhuis- en inrichtingskosten .......................................................................... 28

HOOFDSTUK 9.

OVERIGE BEPALINGEN ...................................................................................... 29 9.1 Hardheidsclausule ........................................................................................... 29 9.2 Overgangsrecht ............................................................................................... 29 9.3 Slotbepalingen ................................................................................................. 29

Bijlage 1: Lijst van afkortingen .......................................................................................................... 31

2


INLEIDING De verordening geeft uitvoering aan de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (hierna: Wmo 2015). De wet, verordening, beleidsregels en het Financieel besluit vormen een onlosmakelijk samenhangend geheel, waarbij de één voortborduurt op de ander en nader concretiseert. De wet staat boven de verordening die op haar beurt boven de beleidsregels staat. Ten behoeve van een logische opbouw en een goed begrip van het afwegingskader, valt er niet te ontkomen aan enige herhaling van bepalingen uit de wet en verordening. Formeel zijn deze herhalingen overbodig omdat ze reeds in een 'hoger' document geregeld zijn, maar anders dreigen deze beleidsregels tot 'losse onleesbare brokken' uiteen te vallen. 1

De Wmo 2015 en de verordening leggen veel bevoegdheden bij het college. De uitvoering hiervan zal echter in de regel namens het college gedaan worden (in mandaat) door deskundige Wmoconsulenten en medewerkers van de Sociaal Wijkteams. In de Wmo 2015 wordt bekeken wat redelijkerwijs verwacht mag worden van de cliënt en zijn sociaal netwerk. Daarna wordt gekeken of algemene voorzieningen hem in staat stellen om deel te nemen aan het maatschappelijk verkeer en zelfstandig te functioneren in de maatschappij. Indien deze oplossingen nog onvoldoende zijn, wordt gekeken of een maatwerkvoorziening verstrekt kan worden. Bij het verstrekken van een maatwerkvoorziening ligt de focus op de te bereiken resultaten van de ingezette voorzieningen.

1

Bijlage 1: Lijst van afkortingen

3


HOOFDSTUK 1.

BEGRIPSOMSCHRIJVINGEN

Budgetbeheerder

de persoon die het geld van het pgb beheert en de administratie daarover voert voor de cliënt; de budgetbeheerder kan ook de cliënt zelf zijn.

Cliënt

persoon die gebruik maakt van een algemene voorziening of aan wie een maatwerkvoorziening of persoonsgebonden budget is verstrekt of door of namens wie een melding is gedaan als bedoeld in artikel 2.3.2, eerste lid van de Wmo 2015.

Mantelzorg

hulp ten behoeve van zelfredzaamheid, participatie, beschermd wonen, opvang, jeugdhulp, het opvoeden en opgroeien van jeugdigen en zorg en overige diensten als bedoeld in de Zvw, die rechtstreeks voortvloeit uit een tussen personen bestaande sociale relatie en die niet wordt verleend in het kader van een hulpverlenend beroep.

4


HOOFDSTUK 2.

UITGANGSPUNTEN VAN DE WMO 2015

2.1 Inleiding De uitgangspunten van de Wmo 2015 zijn: - participatie, zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid; - de positie van de cliënt wordt versterkt door gebruik te kunnen maken van de mogelijkheid van cliëntondersteuning in de toegangsprocedure; - een onderscheid wordt gemaakt tussen melding en aanvraag; - verplicht informatie verstrekken door de gemeente over de mogelijkheid om cliëntondersteuning in te zetten; - de duur van de eigen bijdrage van de cliënt kan vastgesteld worden tot maximaal de kostprijs is betaald; - het leveren van maatwerk.

2.2 Afwegingskader In de afweging van de vraag hoe deelgenomen kan worden aan het maatschappelijk verkeer en zelfstandig functioneren in de maatschappij worden de volgende gebieden betrokken: 1. wat kan iemand nog zelf doen; 2. kan gebruikelijke hulp volstaan; 3. kan de sociale omgeving bijdragen; 4. kunnen andere voorliggende (wettelijke) voorzieningen ingezet worden; 5. kunnen algemeen gebruikelijke voorzieningen gebruikt worden; 6. kunnen algemene voorzieningen ingezet worden; 7. kunnen maatwerkvoorzieningen noodzakelijk zijn. Altijd wordt gekeken wat de cliënt zelf kan organiseren. Een maatwerkvoorziening is pas aan de orde als geen van de eerdere mogelijkheden tot voldoende resultaat leidt. Schematisch: Zelf oplossen 1. Eigen kracht

Gebruikelijke hulp Sociale omgeving

2. Voorliggende wetgeving 3. Algemeen gebruikelijke voorziening 4. Algemene voorziening 5. Maatwerkvoorziening

2.2.1 Eigen Kracht Zelf oplossen: primair stimuleert de gemeente de burger zelf de regie te voeren en eigen mogelijkheden te benutten. Daarvoor kijkt de Wmo-consulent of de medewerker van het Sociaal Wijkteam naar de persoonlijke eigenschappen van de cliënt, zijn talenten en vaardigheden, zingeving, in combinatie met zijn directe omgeving. Gebruikelijke hulp: dit is hulp die naar algemeen aanvaarde opvattingen in redelijkheid mag worden verwacht van de echtgenoot, ouders, inwonende kinderen of andere huisgenoten. Partners en inwonende gezinsleden staan elkaar bij in de normale dagelijkse zorg, zoals taken in het gezamenlijke huishouden, administratie, schoonmaken, elementaire zorgtaken, bezoek aan familie/instanties/arts, etc. Voor het vaststellen van de hoeveelheid ondersteuning die ouders/gezinsleden redelijkerwijs zonder betaling bieden, is de leidraad “gebruikelijke ondersteuning (volwassenen) en boven gebruikelijke ondersteuning (jeugd)” van toepassing welke door het CIZ is opgesteld (Verordening Wmo 2015 art.1 en art. 8).

5


Sociale omgeving: verwijst naar het netwerk van familie, buren, vrienden en kennissen in de directe omgeving van de burger. De sociale omgeving is mogelijk bereid om (een deel van) de ondersteuning te bieden. Denk aan boodschappen doen of andere kleine klussen. Onder sociale omgeving valt ook mantelzorg. Deze vorm van ondersteuning gaat voor op ondersteuning van de gemeente. Mantelzorg kan aanvullend zijn op vormen van professionele zorg. In het persoonlijk plan van of namens de cliënt kan de cliënt de wens uitsproken worden om het sociale netwerk of mantelzorgers in te willen zetten (Verordening Wmo 2015 art.8), ook de gemeente zal hier aandacht aan schenken in het gesprek. De sociale omgeving is belangrijk voor de ondersteuning van de cliënt. Om de cliënt te ondersteunen kan de sociale omgeving een melding doen bij de gemeente ten behoeve van de cliënt. Daarnaast kan iemand uit de sociale omgeving b.v. de mantelzorger aanwezig zijn bij het gesprek dat de Wmoconsulent of de medewerker van het Sociaal Wijkteam heeft met de cliënt. Indien uit het gesprek blijkt dat de mantelzorger overbelast dreigt te raken kan overwogen worden om een maatwerkvoorziening toe te kennen aan de cliënt; daardoor wordt de mantelzorger ontlast. Naast de gebruikelijke hulp kan een cliënt of zijn budgetbeheerder de mantelzorger een maximaal aantal uren per week een vergoeding verlenen met een pgb. Bij de beoordeling van het aantal uren zal gebruik gemaakt worden van de Indicatiewijzer van het CIZ. De gemeente zal beleid ontwikkelen waaruit de jaarlijkse waardering voor de mantelzorger blijkt (artikel 16 van de verordening). De jaarlijkse blijk van waardering voor mantelzorgers van cliënten in de gemeente bestaat in ieder geval uit een uitnodiging voor de dag van de mantelzorg. 2.2.2 Andere wetgeving Andere (wettelijke) voorzieningen zijn o.a. de Wet langdurige zorg (Wlz), de Zorgverzekeringswet (Zvw), Wet passend onderwijs, Jeugdwet, ZW en WIA. Dergelijke voorzieningen gaan voor op de Wmo 2015 (Verordening Wmo 2015 art.1 en art. 8). 2.2.3 Algemeen gebruikelijke voorziening Soms kan een ondersteuningsvraag worden opgelost met een algemeen gebruikelijke voorziening. Deze gaan voor op maatwerkvoorzieningen (Verordening Wmo 2015 art.8). Het college moet wel onderzoeken of de aangevraagde voorziening ook de cliënt als algemeen gebruikelijk kan worden beschouwd. Algemeen gebruikelijk is mede afhankelijk van de persoonskenmerken van de cliënt. Indien een algemeen gebruikelijke voorziening met aanpassingen een adequate oplossing biedt voor een probleem, komen alleen de betreffende aanpassingen in aanmerking voor vergoeding. In de Wmo 2015 worden de volgende richtlijnen gehanteerd voor het begrip algemeen gebruikelijk: - de voorziening is niet alleen voor iemand met een beperking bedoeld; - de voorziening is voor iedereen gewoon te koop bij bedrijven of winkels; - de voorziening is in prijs vergelijkbaar met soortgelijke producten; - de voorziening kan voor personen zonder beperkingen in een financieel vergelijkbare positie tot een normaal aanschaffingspatroon gerekend worden. 2.2.4 Algemene voorziening Algemene voorzieningen zijn algemeen vrij toegankelijke voorzieningen waarvan iedereen gebruik kan maken, daarvoor is geen beschikking nodig. Algemene voorzieningen kunnen ook welzijnsvoorzieningen zijn. Daarmee bieden deze voorzieningen een snelle en adequate compensatie voor de beperkingen die iemand ervaart. 2.2.5 Maatwerkvoorziening In de Verordening Wmo 2015 is maatwerkvoorziening omschreven (art. 8). Maatwerk is het op de behoeften, persoonskenmerken en mogelijkheden van een persoon afgestemd geheel van diensten, hulpmiddelen, woningaanpassingen en andere maatregelen: 1°. ten behoeve van zelfredzaamheid, daaronder begrepen kortdurend verblijf in een instelling ter ontlasting van de mantelzorger, het daarvoor noodzakelijke vervoer, alsmede

6


hulpmiddelen, woningaanpassingen en andere maatregelen; 2°. ten behoeve van participatie, daaronder begrepen het daarvoor noodzakelijke vervoer, alsmede hulpmiddelen en andere maatregelen; 3°. ten behoeve van beschermd wonen en opvang. Het is aan het college om een maatwerkvoorziening te verstrekken, ter bevordering van de zelfredzaamheid of participatie van de cliënt, voor zover er geen andere oplossingen voor de hulpvraag vóórliggen. Uitgangspunt voor een Wmo-verstrekking is niet louter de diagnose of beperking van de cliënt. De Wmo 2015 betrekt uitdrukkelijk ook de eigen mogelijkheden van de cliënt of zijn sociale netwerk bij de oplossing van zijn probleem. Het college ondersteunt de cliënt waar hij beperkingen ervaart in zijn zelfredzaamheid en participatie in het maatschappelijk verkeer. Het Financieel besluit regelt alle financiële bepalingen, w.o. de hoogte van de eigen bijdrage en de tarieven van het persoonsgebonden budget (pgb). Jaarlijks stelt het college deze bedragen vast, één en ander wel binnen de kaders van het Uitvoeringsbesluit Wmo 2015.

7


HOOFDSTUK 3.

PROCEDURE

3.1 Informatie en Advies Wanneer een cliënt behoefte heeft aan informatie en advies over voorzieningen in Rijswijk kan hij terecht bij o.a. de zorgaanbieders, stichting Welzijn Rijswijk, MEE, Veilig Thuis, ouderenbonden, de kerken, het KCC, het Zorgloket en bij de Sociaal Wijkteams. Soms blijkt na een korte vraagverkenning dat informatie en advies voldoende is voor een cliënt om het ondervonden probleem op te lossen. Indien het verstrekken van informatie en advies niet voldoende blijkt te zijn, kan de cliënt een melding doen.

3.2 Procedure van de melding In de Wmo 2015 is een uitvoerige beschrijving van de toegangsprocedure opgenomen. De procedure voor een maatwerkvoorziening kent een aantal stappen die in de verordening is genoemd: A. Melding en onderzoek: De fase van de melding bestaat uit de volgende onderdelen: 1. melding hulpvraag (artikel 2 in de Verordening Wmo 2015); 2. cliëntondersteuning (artikel 3 in de Verordening Wmo 2015); 3. vooronderzoek en indienen van een persoonlijk plan (artikel 4 in de Verordening Wmo 2015); 4. het gesprek (artikel 5 in de Verordening Wmo 2015); 5. het verslag (artikel 6 in de Verordening Wmo 2015); 6. aanvraag (artikel 7 in de Verordening Wmo 2015); De maximale termijn voor de meldingsprocedure is zes weken. B. Besluitvorming: 1. criteria voor een maatwerkvoorziening (artikel 8 in de Verordening Wmo 2015). 2. advisering (artikel 9 in de Verordening Wmo 2015). 3. het opstellen en verzenden van de beschikking (artikel 10 in de Verordening Wmo 2015). De besluitvormingsfase heeft een maximale termijn van twee weken. 3.2.1 Melding hulpvraag De cliënt of zijn directe omgeving meldt mondeling of schriftelijk bij het college dat hij een hulpvraag heeft. Het college bevestigt de melding schriftelijk aan de cliënt. De bevestiging omvat: - schriftelijke informatie over de mogelijkheid van het indienen van een persoonlijk plan en de criteria waaraan een persoonlijk plan dient te voldoen; - informatie over cliëntondersteuning. In spoedeisende gevallen als bedoeld in artikel 2.3.3 van de wet treft het college na de melding onverwijld een tijdelijke maatwerkvoorziening in afwachting van de uitkomst van het onderzoek. 3.2.2 Cliëntondersteuning De cliënt kan zich tijdens de procedure laten bijstaan door iemand uit zijn eigen omgeving of een cliëntondersteuner. De gemeente wijst de cliënt op de mogelijkheid van kosteloos beschikbare cliëntondersteuning. 3.2.3 Gemotiveerd persoonlijk plan Na de melding van de hulpvraag kan de cliënt een gemotiveerde aanvraag indienen. Daarbij heeft de cliënt, wanneer het gaat om een maatwerkvoorziening, de mogelijkheid om een persoonlijk plan in te leveren. Het persoonlijk plan gaat vooraf aan het gesprek en is onderdeel van het onderzoek. Door het opstellen van een persoonlijk plan wordt de cliënt gestimuleerd na te denken over zijn zorgvraag, deze uit te werken en te concretiseren, en tevens het doelbereik en daarmee de kwaliteit van de zorg te evalueren.

8


In een persoonlijk plan moet een aantal omstandigheden beschreven worden, welke vervolgens door het college onderzocht moet worden (waaronder artikel 2.3.2 lid 4 Wmo 2015): a. de behoeften, persoonskenmerken en de voorkeuren van de cliënt; b. de mogelijkheden om op eigen kracht of met gebruikelijke hulp zijn zelfredzaamheid of zijn participatie te verbeteren of te voorzien in zijn behoefte aan beschermd wonen of opvang; c. de mogelijkheden om met mantelzorg of hulp van andere personen uit zijn sociale netwerk te komen tot verbetering van zijn zelfredzaamheid of zijn participatie. De vraag wordt beantwoord of er al mantelzorg is en hoe deze er dan uitziet; d. de behoefte aan maatregelen ter ondersteuning van de mantelzorger van de cliënt. De ondersteuningsmogelijkheden voor de mantelzorger zodat deze niet overbelast wordt en raakt; e. de mogelijkheden om met gebruikmaking van een algemene voorziening of door het verrichten van maatschappelijk nuttige activiteiten te komen tot verbetering van zijn zelfredzaamheid of zijn participatie, onderscheidenlijk de mogelijkheden om met gebruikmaking van een algemene voorziening te voorzien in zijn behoefte aan beschermd wonen of opvang; f. de mogelijkheden om door middel van samenwerking met zorgverzekeraars en zorgaanbieders als bedoeld in de Zvw en partijen op het gebied van publieke gezondheid, jeugdhulp, onderwijs, welzijn, wonen, werk en inkomen, te komen tot een zo goed mogelijk afgestemde dienstverlening met het oog op de behoefte aan verbetering van zijn zelfredzaamheid, zijn participatie of aan beschermd wonen of opvang; g. welke bijdragen in de kosten de cliënt met toepassing van het bepaalde bij of krachtens artikel 2.1.4 van de wet, verschuldigd zal zijn. De cliënt kan in het persoonlijk plan opschrijven wat de voorkeur is van welke personen / organisaties de ondersteuning gaan leveren. 3.2.4 Het gesprek Wanneer na de melding verdere vraagverheldering of verdieping nodig blijkt te zijn dan zal de consulent of de medewerker van het Sociaal Wijkteam eerst een vooronderzoek doen naar de al beschikbare informatie binnen de gemeente. Daarna zal het gesprek worden gevoerd. De cliënt kan zich laten bijstaan door zijn mantelzorger en/of een cliëntondersteuner. Uitgangspunt bij het gesprek is de eigen verantwoordelijkheid van de cliënt om het probleem zelf of met steun van zijn omgeving op te lossen. De Wmo-consulenten en de sociaal wijkteams zijn geschoold in het voeren van het gesprek. Hiervoor kan gebruik gemaakt worden van de “Zelfredzaamheidmatrix” (ZRM) dat door de GGD is ontwikkeld. Het gesprek is het uitgangspunt tijdens het uitgebreide onderzoek naar de situatie van de cliënt. Daarbij is aandacht voor: - de behoeften, persoonskenmerken en de voorkeuren van de cliënt; - het gewenste resultaat van het verzoek om ondersteuning; - de mogelijkheden om op eigen kracht of met gebruikelijke hulp te voorzien in zijn behoefte; - de mogelijkheden om met mantelzorg of hulp van andere personen uit zijn sociaal netwerk te komen tot verbetering van zijn zelfredzaamheid of zijn participatie; - de behoefte aan ondersteuning van de mantelzorger(s) van de cliënt; - de mogelijkheden om door middel van voorliggende voorzieningen of door zorgverzekeraars en zorgaanbieders in de behoefte te voorzien aan maatschappelijke ondersteuning - dat bij een maatwerkvoorziening een eigen bijdrage van de cliënt gevraagd kan worden; - in het gesprek is het verplicht om (indien van toepassing) de eigen bijdrage te noemen en (zo mogelijk) te berekenen. Als een cliënt voor een pgb wil kiezen, wordt uitgelegd hoe de procedure voor een pgb in werking treedt. Cliënten moeten vooraf goed weten wat het pgb inhoudt en welke verantwoordelijkheden zij of hun budgetbeheerder daarbij heeft (zie hoofdstuk 1 voor definities). Om in aanmerking te kunnen komen voor een pgb dient de cliënt, binnen veertien dagen na het gesprek, een budgetplan in te dienen bij het college. Het budgetplan omvat de uitwerking van de benodigde zorg en de daarmee samenhangende kosten voor een persoonsgebonden budget. De gemeente heeft een format vastgesteld waaraan een budgetplan plan minimaal moet voldoen. Het budgetplan moet volledig zijn ingevuld en omschrijven welke zorg er op welk moment nodig is en op

9


welke manier de zelfredzaamheid (daar waar mogelijk) gerealiseerd wordt. Het vergroten van de zelfredzaamheid en participatie is omschreven in concrete resultaten. Door een concrete omschrijving wordt achteraf getoetst of de gestelde doelen worden gerealiseerd. Tijdens het gesprek krijgt de cliënt alle informatie (mondeling, brochure, formulieren) die nodig is voor het opstellen van het budgetplan. Indien uit het gesprek blijkt dat een aanvraag door een ander bestuursorgaan behandeld moet worden of als de cliënt een verzoek heeft ingediend bij de verkeerde gemeente heeft de gemeente een doorzendplicht (art. 2:3 Awb). 3.2.5 Advisering Om tot een goede beoordeling van de aanvraag te komen, kan de Wmo consulent een extern advies vragen bij een door het college aangewezen adviesinstantie. Een passing van een maatvoorziening (bijvoorbeeld een rolstoel), het inmeten en maken van een offerte door aannemers die woningen aanpassen kan onderdeel uitmaken van de advisering. 3.2.6 Het verslag Van het gesprek worden door de gespreksvoerder aantekeningen gemaakt die altijd tot een verslag worden uitgewerkt. Als na het gesprek meer onderzoek nodig blijkt te zijn dan wordt daarvan ook een verslag gemaakt. Dit heet een onderzoeksverslag. Het onderzoeksverslag wordt aan het gespreksverslag toegevoegd. Het verslag moet een weergave zijn van de uitkomsten van het gesprek en het eventuele onderzoek en wordt binnen 14 dagen na het gesprek en/of onderzoek naar de cliënt gezonden. De cliënt heeft de mogelijkheid in het verslag correcties en aanvullingen aan te brengen. Deze komen niet in de plaats van het oorspronkelijke verslag, maar worden aan het oorspronkelijke verslag toegevoegd. Uit het onderzoek kan een arrangement ontstaan uit het gebruik van eigen kracht, voorliggende wetgeving, algemeen gebruikelijke voorzieningen of algemene voorzieningen eventueel aangevuld met een of meerdere maatwerkvoorzieningen. De cliënt tekent het verslag voor gezien of akkoord en zorgt ervoor dat een getekend exemplaar binnen uiterlijk 14 dagen wordt geretourneerd aan het college. Als de cliënt tekent voor gezien, kan hij daarbij tevens aangeven wat de reden is waarom hij niet akkoord is. Daarnaast kan worden aangetekend dat het verslag tevens als aanvraag kan dienen. Daarmee wordt voorkomen dat een separate aanvraag ingediend moet worden. Wanneer duidelijk is dat de termijn van 6 weken overschreden gaat worden dient er op dat moment een uitstelbericht naar de cliënt verzonden te worden. In deze brief moet de reden van uitstel benoemd worden en moet een uiterlijke termijn van afhandeling genoemd worden. De reden van uitstel dient gerelateerd te zijn aan het aanvullende onderzoek. De cliënt kan aangeven als hij het gespreksverslag of onderzoeksverslag niet wenst te ontvangen. 3.2.7 Aanvraag Als het verslag niet vermeldt dat het als een aanvraag dient, zal de cliënt een officiële aanvraag moeten indienen bij het college via een door het college vastgesteld aanvraagformulier. Nadat de aanvraag bij het college is binnengekomen bestaat de procedure uit de volgende fases: 1. is de aanvraag compleet, zo niet terugsturen naar cliënt met verzoek deze aan te vullen en een nieuwe termijn hiervoor te geven; 2. de afwegingen die gemaakt worden in het gespreksverslag en/of onderzoeksverslag.

3.3 Procedure van besluitvorming maatwerkvoorziening 3.3.1 Beschikking Het toetsen van het persoonlijk plan en de afwegingen die daarbij gemaakt worden, wordt in het onderzoeksverslag de toetsing genoemd.

10


De totale beoordeling van het arrangement leidt tot een beschikking. Voordat de gemeente een beschikking verzendt wordt het persoonlijk plan en het onderzoeksverslag getoetst en de afwegingen die daarbij worden gemaakt. De cliënt ontvangt, binnen 2 weken na de aanvraag, een beschikking op grond van de Wmo 2015. Wanneer duidelijk is dat de termijn van 2 weken overschreden gaat worden dient er op dat moment een uitstelbericht naar de cliënt verzonden te worden. In deze brief moet de reden van uitstel benoemd worden en moet een uiterlijke termijn van afhandeling genoemd worden. In artikel 10 van de Verordening Wmo 2015 staat een aantal eisen voor beschikkingen: 1. In de beschikking tot verstrekking van een maatwerkvoorziening wordt in ieder geval gemotiveerd aangegeven of deze als voorziening in natura of als pgb wordt verstrekt en wordt tevens aangegeven hoe bezwaar tegen de beschikking kan worden gemaakt. 2. Bij het verstrekken van een maatwerkvoorziening in natura wordt in de beschikking in ieder geval vastgelegd: a. welke de te verstrekken voorziening is en wat het beoogde resultaat daarvan is; b. wat de ingangsdatum en duur van de verstrekking is; c. hoe de voorziening wordt verstrekt, en indien van toepassing; d. welke andere voorzieningen relevant zijn of kunnen zijn. 3. Bij het verstrekken van een maatwerkvoorziening in de vorm van een pgb is in de beschikking in ieder geval vastgelegd: a. voor welk resultaat het pgb kan worden aangewend; b. welke kwaliteitseisen gelden voor de besteding van het pgb; c. wat de hoogte van het pgb is en hoe hiertoe is gekomen; d. wat de duur is van de verstrekking waarvoor het pgb is bedoeld; e. de wijze van toezicht en verantwoording van de besteding van het pgb. 4. Als sprake is van een te betalen eigen bijdrage wordt de cliënt daarover in de beschikking geïnformeerd. Tegen de beslissing is bezwaar en beroep mogelijk volgens de Awb. 3.3.2 Privacy Bij verzamelen en verwerken van persoonsgegevens wordt de Wet bescherming persoonsgegevens in acht genomen. De privacywetgeving heeft betrekking op de hele procedure.

11


HOOFDSTUK 4.

CRITERIA VOOR EEN MAATWERKVOORZIENING

4.1 Hoofdverblijf Een voorwaarde om voor een maatwerkvoorziening in aanmerking te komen is dat de cliënt zijn hoofdverblijf in Rijswijk heeft. Hoofdverblijf wordt als volgt gedefinieerd: de woonruimte, bestemd en geschikt voor permanente bewoning, waar een persoon zijn vaste woon- en verblijfplaats heeft en in de Basisadministratie Persoonsgegevens en Reisdocumenten (BPR) staat ingeschreven dan wel zal staan ingeschreven, dan wel het feitelijk woonadres indien een persoon met een briefadres is ingeschreven. Hoofdverblijf betekent meer dan alleen ingeschreven staan in het BPR; de cliënt moet daadwerkelijk het grootste deel van de tijd in de gemeente verblijven. Als de cliënt kan aantonen dat hij op korte termijn in Rijswijk komt wonen, kan -als hij nog niet staat ingeschreven in het BPR- de melding in behandeling worden genomen.

4.2 Goedkoopst adequaat De naar objectieve maatstaven gemeten "goedkoopst adequate" voorziening geldt als norm voor de verstrekking (Verordening Wmo 2015 art. 8 lid 5). Adequaat houdt in dat de voorziening haar doel moet bereiken op het gebied van zelfredzaamheid en/of participatie. Voldoen meerdere voorzieningen aan dit criterium, dan zal de gemeente de goedkoopst adequate voorziening beschikken. Indien de cliënt een duurdere voorziening wil (die eveneens adequaat is) komen de meerkosten voor rekening van de cliënt. In dergelijke situaties zal de verstrekking plaatsvinden in de vorm van een pgb gebaseerd op de goedkoopst adequate voorziening.

4.3 Verantwoordelijkheden cliënt versus college In de Wmo 2015 wordt uitgegaan van wederzijdse inspanningen van zowel de gemeente als de cliënt. Er wordt zowel een beroep gedaan op de gemeente om uitgebreid alle mogelijkheden om tot oplossingen te komen te onderzoeken, als op de eigen kracht van de cliënt van wie wordt verwacht eerst zelf naar oplossingen te zoeken voordat bij de gemeente om ondersteuning wordt gevraagd. De cliënt heeft de verantwoordelijkheid om het college volledig en vroegtijdig informatie te verschaffen in de omstandigheden of wijzigingen in de omstandigheden.

4.4 Gebruikelijke zorg Indien de zorg geleverd wordt door een familielid of een bekende uit het sociale netwerk kan een pgb alleen verstrekt worden als die persoon bovengebruikelijke zorg levert. Hiermee wordt bedoeld dat het aantal uren uitstijgt boven de normen die vallen onder de gebruikelijke hulp. Voor het vaststellen van de hoeveelheid ondersteuning die ouders/gezinsleden redelijkerwijs zonder betaling bieden is de leidraad “gebruikelijke ondersteuning (volwassenen) en boven gebruikelijke ondersteuning (jeugd)” van toepassing welke door het CIZ is opgesteld. Van de richtlijnen van het CIZ maakt de gemeente werkprotocollen waarin o.a. de regels van gebruikelijke zorg worden opgenomen.

12


HOOFDSTUK 5.

REGELS VOOR EEN PERSOONSGEBONDEN BUDGET (PGB) BIJ EEN MAATWERKVOORZIENING

5.1 Doel van een pgb Een pgb kan een geschikt instrument zijn voor de cliënt om zijn leven naar eigen wensen en behoeften in te vullen. Een pgb kan ingezet worden als de cliënt / budgetbeheerder: - regie kan uitoefenen in de levering van de zorg; - zelf kan bepalen wie de zorg levert en het moment waarop de zorg geleverd moet worden; - een vaste hulpverlener wenst; - ondersteuning kan kiezen en inkopen die voor hem passend is. Dat wil zeggen passend bij zijn leefsituatie en leefstijl; - onplanbare zorg nodig heeft. Het pgb is een verstrekkingsvorm die bij uitstek geschikt is voor mensen die zelf de regie over hun leven kunnen voeren. Aan het verstrekken van een pgb is wel een aantal voorwaarden verbonden die hieronder genoemd worden.

5.2 Voorwaarden waaraan voldaan moet worden om een pgb te kunnen krijgen 1. de cliënt dient uiterlijk binnen veertien dagen na het gesprek, een budgetplan te overhandigen bij de gemeente (zie hiervoor paragraaf 3.2.3); 2. de pgb dient in Nederland besteed te worden. Er bestaat geen recht op pgb voor zover het is bestemd voor besteding in het buitenland, tenzij het college hier vooraf expliciet toestemming voor verleent, zie ook paragraaf 5.6; 3. als de cliënt de maatwerkvoorziening in de vorm van een pgb geleverd wil hebben moet de cliënt of zijn budgetbeheerder in staat zijn om een budgetplan te maken en een zorgverleningovereenkomst af te sluiten met de Sociale Verzekeringsbank (SVB). 5.2.1 Weigeringsgronden tegen het verstrekken van een pgb In de wet staat dat het college een persoonsgebonden budget kan weigeren (artikel 2.3.6 lid 5): a. voor zover de kosten van het betrekken van de diensten, hulpmiddelen, woningaanpassingen en andere maatregelen van derden hoger zijn dan de kosten van de maatwerkvoorziening of; b. indien het college eerder toepassing heeft gegeven aan artikel 2.3.10, eerste lid, onderdeel a, d en e. Als er een ernstig vermoeden is dat de budgetbeheerder problemen zal hebben met het omgaan met een pgb zal overwogen worden of een pgb wel de juiste leveringsvorm is voor de maatwerkvoorziening. Situaties waarbij het risico groot is dat het pgb niet besteed wordt aan het daarvoor bestemde doel: A. de budgetbeheerder handelingsonbekwaam is; B. de budgetbeheerder niet over voldoende organisatie - en regelvermogen en verantwoordelijkheidsbesef beschikt; C. de budgetbeheerder als gevolg van dementie, een verstandelijke handicap of ernstige psychische problemen onvoldoende inzicht heeft in de situatie; D. er sprake is van verslavingsproblematiek bij de budgetbeheerder; E. er sprake is van schuldenproblematiek bij de budgetbeheerder; F. er eerder misbruik/fraude gemaakt is (van het pgb) door de budgetbeheerder. Bovenstaande opsomming is niet limitatief. Er kunnen andere situaties denkbaar zijn waarin het verstrekken van een pgb niet gewenst is. Deze situaties vereisen altijd een individuele afweging. In deze situaties kan een pgb worden geweigerd. Om een pgb af te wijzen op contra-indicaties, moet er enige feitelijke onderbouwing zijn waarop het afwijzingsbesluit is gebaseerd. De onderbouwing wordt in de beschikking vermeld (Verordening Wmo 2015 art.11).

13


5.2.2 Inzetten sociaal netwerk of mantelzorgers Naast de gebruikelijke hulp kan een cliënt of zijn budgetbeheerder de mantelzorger een maximaal aantal uren per week een vergoeding verlenen met een pgb. Bij de beoordeling van het aantal uren zal gebruik gemaakt worden van de Indicatiewijzer van het CIZ. 5.2.3 Trekkingsrecht In de Wmo 2015 is de verplichting opgenomen dat gemeenten pgb’s uitbetalen in de vorm van trekkingsrecht. Dit houdt in dat de gemeente het pgb niet op de bankrekening van de budgetbeheerder stort, maar op rekening van het servicecentrum pgb van de SVB. De budgetbeheerder laat via declaraties of facturen aan de SVB weten hoeveel uren ondersteuning zijn geleverd. De SVB zorgt vervolgens voor de uitbetaling aan de zorgverlener. De niet bestede pgb bedragen worden door de SVB na afloop van de verantwoordingsperiode terugbetaald aan de gemeente. Het is belangrijk dat cliënten vooraf goed weten wat het pgb inhoudt en welke verantwoordelijkheden zij daarbij hebben. De budgetbeheerder krijgt informatie (mondeling, brochure, formulieren) bij de melding en tijdens het gesprek. Die informatie is nodig voor het opstellen van een budgetplan en de budgetbeheerder wordt verwezen naar de SVB voor het opstellen van een zorgverleningsovereenkomst. Daarnaast verzorgt het servicecentrum pgb van de SVB voorlichting en ondersteuning van budgetbeheerders. De SVB draagt zorg voor de juridische en arbeidsrechtelijke aspecten (rechtmatigheid) van de inhuur van zorgverleners. Voor ondersteuning en eisen ten aanzien van de af te sluiten zorgverleningovereenkomst (overeenkomsten met zorgverleners) verwijst de gemeente naar de SVB. Ook de pgb’s voor een woningaanpassing of andere maatwerkvoorzieningen moeten worden overgemaakt naar de SVB. Na controle van de facturen zal de SVB de ingezonden facturen betalen. De gemeente is wel zelf verantwoordelijk voor de kwaliteitscontrole over de geleverde voorziening. Een aantal maatwerkvoorzieningen worden echter rechtstreeks aan de budgetbeheerder uitbetaald; welke voorzieningen dat zijn zal worden genoemd in het Financieel besluit Wmo 2015. 5.2.4 Verantwoordelijkheden van de budgetbeheerder De budgetbeheerder is verantwoordelijk voor: a. het inkopen van de individuele voorziening, het hulpmiddel of de hulp. In de hoogte van het pgb zitten ook de kosten van het verplichte onderhoudscontract voor de voorziening. Het bedrag is een vastgesteld maximaal bedrag van de door de gemeente aanvaarde kosten; b. verantwoording afleggen aan de gemeente en de SVB over het pgb en de kwaliteit van de geleverde maatwerkvoorziening. Degene die ingeschakeld wordt voor hulp is verantwoordelijk voor het doorgeven van loongegevens aan de belastingdienst (Verordening Wmo 2015 art.11). 5.2.5 Kwaliteiteisen van dienstverlening De gemeente stelt als voorwaarde aan de kwaliteit van zorgverlening dat: 1. degene die uit het sociaal netwerk begeleiding of zorg verleent, die zorg en begeleiding kan verlenen naar de eisen die in het persoonlijk plan staan vermeldt en dat de kwaliteitseisen overeenkomen met de eisen van de gemeente; 2. de inzet van deze professionele zorgverleners aantoonbaar effectief en doelmatig is; 3. de professionele zorgverleners die door middel van een pgb betaald worden in het bezit dienen te zijn van een gelijkwaardige kwalificatie als professionele zorgverleners die Zorg in Natura (ZIN) bieden. Nadat de maatwerkvoorziening in de vorm van een pgb is toegekend, controleert de gemeente de kwaliteit en de dienstverlening die uitgevoerd wordt door middel van de pgb (Verordening Wmo 2015 art.13). Gedurende het jaar kan de gemeente o.a. een steekproef houden bij de pgb-beheerder of de cliënt door bijvoorbeeld een huisbezoek en/of een administratieve controle uit te voeren (rechtmatigheid) en de inhoudelijke zorgverlening en ondersteuningsvraag met de cliënt / budgetbeheerder te bespreken (doelmatigheid).

14


Als onrechtmatigheden of ondoelmatig gebruik van het pgb wordt geconstateerd kan het college besluiten om voorwaarden te stellen aan voortzetting van het pgb of het verstrekken van het pgb te heroverwegen en eventueel in te trekken. Bij het beoordelen van de kwaliteit weegt het college mee of de diensten, hulpmiddelen, woningaanpassingen en andere maatregelen in redelijkheid geschikt zijn voor het doel waarvoor het pgb wordt verstrekt.

5.3 Hoogte pgb Het tarief voor een pgb is mede gebaseerd op een door de budgetbeheerder opgesteld persoonlijk plan over hoe het pgb besteed gaat worden (Verordening Wmo 2015 art.11). Het pgb is toereikend om effectieve en kwalitatief goede zorg in te kopen en bedraagt ten hoogste de kostprijs van de in de betreffende situatie goedkoopst adequate maatwerkvoorziening in natura. De hoogte van een pgb voor dienstverlening is opgebouwd uit verschillende kostencomponenten, zoals salaris, vervanging tijdens vakantie, verzekeringen en reiskosten. Het pgb voor voorzieningen dient in beginsel toereikend en vergelijkbaar te zijn met de natura voorziening. De kosten van de individueel afgestemde aanpassingen worden op grond van de offerte van de hulpmiddelenleverancier vastgesteld. De situatie waarin het door de cliënt beoogde aanbod duurder is dan het aanbod van het college betekent dus niet bij voorbaat dat het pgb om die reden geheel geweigerd wordt. Cliënten kunnen zelf bijbetalen wanneer het tarief van de door hen gewenste aanbieder duurder is dan het door het college voorgestelde aanbod. De hoogte van het pgb is afhankelijk van wie de begeleiding levert. De beoordeling van de situatie van de cliënt bepaalt wat voor soort begeleiding nodig is. In de hoogte van de tarieven voor individuele begeleiding en begeleiding groep wordt een onderscheid gemaakt in: a. een aantoonbaar gediplomeerd verzorger waaronder zzp-ers; b. een niet-professional zoals een persoon behorend tot het sociale netwerk van de zorgvrager maar ook, werkstudenten, zzp-ers zonder diploma’s e.d. Als de pgb in uren wordt berekend mogen de kosten nooit meer bedragen dan de prijs per klasse. De gemeente keert een “bruto” pgb uit aan het SVB, hierop is nog geen eigen bijdrage in mindering gebracht. De eigen bijdrage wordt bij de cliënt geïnd door het CAK. Het college stelt in het Financieel besluit Wmo 2015 regels vast ten aanzien van de hoogte van het berekenen van het pgb.

5.4 Pgb voor voorzieningen en voor ondersteuning 5.4.1 Voorzieningen Programma van eisen (PvE) Wanneer de cliënt kiest voor een pgb krijgt hij na indicatie bij de beschikking een PvE waar de voorziening aan moet voldoen. De cliënt kan op basis van dit PvE zelf de voorziening aanschaffen. Als de cliënt een andere voorziening wil, kan hij daarvoor kiezen onder de voorwaarde dat de voorziening geen (andere) belemmeringen oproept. De voorziening die de cliënt aanschaft moet wel de beperking op hetzelfde niveau compenseren zoals in het PvE wordt gesteld en niet slechts een deel van het probleem oplossen. Duur van de toekenning De voorziening in de vorm van pgb wordt toegekend voor een periode dat afhankelijk is van de gebruikelijke levensduur van de voorziening. De periode waarvoor de voorziening wordt toegekend zal beschreven worden in de beschikking.

15


5.4.2 Ondersteuning Ondersteuning aan de cliënt kan in de volgende vormen worden geboden: individuele begeleiding, groepsbegeleiding, kortdurend verblijf en hulp bij het huishouden. Duur van de toekenning De periode waarvoor de voorziening wordt toegekend zal beschreven worden in de beschikking. Die periode is afhankelijk van de situatie van de cliënt, de mogelijke veranderingen in de situatie en de veranderende ontwikkelingen in het aanbod.

5.5 Pgb omzetten in een voorziening in natura (en andersom) Als een pgb geen gepaste leveringsvorm is voor de cliënt kan de gemeente een voorziening in natura als alternatief aanbieden. De cliënt kan één keer per jaar wisselen tussen het pgb en een verstrekking in natura (of andersom). Indien de cliënt een voorziening in natura omgezet wil zien in een voorziening in pgb wordt rekening gehouden met de gebruikelijke levensduur van de voorziening.

5.6 Besteding pgb in het buitenland Er bestaat geen recht op pgb voor zover het is bestemd voor besteding in het buitenland, tenzij het college hier vooraf expliciet toestemming voor verleent. De cliënt dient uiterlijk een maand voor het verblijf in het buitenland om toestemming te vragen bij het college. Als de cliënt niet tijdig aan het verblijf in het buitenland toestemming van het college heeft gekregen, wordt de maatwerkvoorziening ingetrokken en eventueel wordt tot terugvordering overgegaan. Indien het nodig is kan het college extern advies vragen over de wenselijkheid en noodzaak van het verblijf in het buitenland. Bij verleende toestemming dient de hoogte van het pgb heroverwogen te worden (zie financieel besluit). Een maximaal termijn van 13 weken wordt aangehouden als termijn dat in het buitenland verbleven kan worden met een pgb. Na 13 weken wordt de beslissing voor de maatwerkvoorziening ingetrokken. De eisen uit de wet, verordening en deze beleidsregels gelden ook voor besteding van het pgb in het buitenland, denk daarbij bijvoorbeeld aan de kwaliteit van dienstverlening en verantwoording van de pgb (Verordening Wmo 2015 art.11 lid 6 en 7). Het recht op pgb vervalt per definitie als de cliënt geen hoofdverblijf meer heeft in de gemeente Rijswijk. In hoofdstuk 5.3 wordt geschreven over de hoogte van het pgb. Die regels gelden ook voor cliënten die in het buitenland verblijven.

16


HOOFDSTUK 6.

REGELS VOOR EIGEN BIJDRAGE VOOR ALGEMENE VOORZIENINGEN EN MAATWERKVOORZIENINGEN

De Wmo 2015 maakt een onderscheid tussen de bijdragen in de kosten van algemene voorzieningen en maatwerkvoorzieningen (Verordening Wmo 2015 art.12).

6.1 Algemene voorziening Organisaties kunnen zelf een bijdrage vragen door bijvoorbeeld een verplicht lidmaatschap of bijdrage aan b.v. een activiteit. Die financiële bijdrage geldt voor alle gebruikers van die voorziening en wordt geïnd door de betrokken organisaties.

6.2 Eigen bijdrage maatwerkvoorzieningen Een cliënt is een bijdrage in de kosten verschuldigd voor een maatwerkvoorziening. De hoogte van de eigen bijdrage wordt vastgesteld door het CAK op basis van de persoonlijke gegevens van de cliënt en het geïndiceerde leveringsbudget dat door de gemeente aan het CAK is doorgegeven. Het college besluit over de hoogte en de indexeringen van de eigen bijdrage in het Financieel besluit Wmo 2015. 6.2.1 De duur van de eigen bijdrage De Wmo 2015 legt een grotere eigen verantwoordelijkheid bij de burger waarbij de gemeente een vangnet wil zijn voor mensen die niet zelf (met hun sociale netwerk) in staat zijn problemen het hoofd te kunnen bieden. De hoogte van de eigen bijdrage wordt vastgesteld in het Financieel besluit Wmo 2015. De eigen bijdrage mag niet hoger zijn dan de werkelijke kosten van de voorziening. De eigen bijdrage wordt beëindigd als de termijn van de toekenning is afgelopen. 6.2.2 De procedure De systematiek voor het berekenen van de eigen bijdrage is vastgelegd in een Algemene Maatregel 4 van Bestuur . De inning geschiedt door het CAK. De gemeente Rijswijk kiest ervoor om deze landelijke systematiek over te nemen in het gemeentelijk beleid. Wettelijk is geregeld dat het CAK de eigen bijdrage vaststelt, oplegt en int.  de gemeente stuurt de cliëntgegevens naar het CAK. Voor begeleiding groep en begeleiding individueel stuurt de zorgaanbieder de gegevens aan het CAK voor zover dat zorg in natura betreft. Als de begeleiding in pgb geleverd wordt geeft de gemeente de gegevens door aan het CAK;  indien van toepassing verstrekt de zorgaanbieder gegevens over de daadwerkelijk geleverde diensten aan het CAK;  het CAK stelt de eigen bijdrage vast;  het CAK stuurt een definitieve beschikking naar de cliënt;  het CAK stuurt de factuur waarop de eigen bijdrage voor het pgb in rekening wordt gebracht, naar de cliënt;  het CAK stelt de middelen (verkregen uit eigen bijdragen) beschikbaar aan de gemeenten.

4

Uitvoeringsbesluit Wmo 2015

17


HOOFDSTUK 7.

MAATWERKVOORZIENINGEN

In hoofdstuk 2 is beschreven dat nadrukkelijk gekeken wordt naar eigen kracht van de cliënten. Uiteindelijk zou het mogelijk kunnen zijn dat een maatwerkvoorziening verstrekt moet worden om deel te kunnen nemen aan het maatschappelijk verkeer en zelfstandig functioneren in de maatschappij te vergroten (Verordening Wmo 2015 art.8).

7.1 Woonvoorzieningen Om langer zelfstandig te kunnen blijven wonen in de eigen leefomgeving zijn er voorzieningen die dit mogelijk maken. In deze paragraaf volgt een toelichting op verschillende soorten woonvoorzieningen en een aantal begrippen die bij de beoordeling van de noodzaak van een voorziening een rol spelen. Wij onderscheiden de volgende woonvoorzieningen:  losse woonvoorzieningen; voorzieningen die niet nagelvast, dus verplaatsbaar zijn;  bouwkundige woonvoorzieningen; nagelvaste voorzieningen. Relatief goedkope hulpmiddelen (waarvan de kosten van transport en reiniging voor her-verstrekking niet opwegen tegen de kosten van verstrekking van een nieuw hulpmiddel), zullen in eigendom worden verstrekt. Losse voorzieningen zijn veelal voorliggend op bouwkundige woonvoorzieningen. Een locatie die bestemd is voor doelgroepen (bijvoorbeeld woonservicelocatie) dient door de verhuurder bouwtechnisch geschikt gemaakt te worden voor de verhuur aan de doelgroep. Indien van toepassing zal het aanpassen van doelgroepengebouwen gebeuren conform de afspraken zoals die door het college gemaakt zijn of worden met de (toekomstige) eigenaar van deze woningen. Bouwkundige woonvoorzieningen in natura (met uitzondering van traplift en drempelhulpen) worden eigendom van de woningeigenaar. De woningeigenaar is verantwoordelijk voor onderhoud en reparatie van die voorzieningen. Trapliften en drempelhulpen worden altijd in bruikleen (natura) verleend. Deze zijn her-inzetbaar waardoor kapitaalvernietiging kan worden voorkomen. 7.1.1 Normaal gebruik van de woning Een woningaanpassing heeft als doel het normaal gebruik van de woning mogelijk te maken. Onder normaal gebruik wordt verstaan dat de elementaire woonfuncties mogelijk moeten zijn: slapen, lichaamsreiniging, toiletgang, het bereiden en consumeren van voedsel en het zich verplaatsen in de woning. Voor kinderen komt daarbij het veilig kunnen spelen in de woning. Er worden geen hobby- of studeerruimtes aangepast of bereikbaar gemaakt, omdat het hier geen elementaire woonfuncties betreft. Ook worden geen aanpassingen vergoed voor voorzieningen met een therapeutisch doel zoals dialyseruimte en therapeutisch baden. 7.1.2 Bezoekbaar huis Wanneer de cliënt in Rijswijk woont en hier staat ingeschreven kan één woning waar hij regelmatig op bezoek komt (bijvoorbeeld van ouders) bezoekbaar gemaakt worden. Bezoekbaar houdt in dat de cliënt toegang heeft tot de woning, één verblijfsruimte (bijvoorbeeld de woonkamer) en het toilet bruikbaar is. Er worden geen aanpassingen vergoed om het logeren mogelijk te maken. 7.1.3 Woningsanering Wanneer sprake is van aantoonbare medische beperkingen ten gevolge van bijvoorbeeld astma of allergie (zolang de allergie niet voortvloeit uit de aard van de gebruikte materialen in de woning of de bouwtechnische staat van de woning), waardoor vervanging van vloerbedekking of gordijnen noodzakelijk is kan hiervoor een maatwerkvoorziening worden verstrekt. De gemeente zal een extern medisch advies vragen met betrekking tot de noodzaak van de woningsanering. In principe worden alleen de slaapkamer en de woonkamer gesaneerd.

18


7.2 Vervoer 7.2.1 Doel van de vervoersvoorziening Deelnemen aan het maatschappelijk verkeer cq sociale verbanden aangaan, brengt met zich mee dat men zich met een vervoermiddel in de directe leefomgeving moet kunnen verplaatsen. Wanneer een cliënt een probleem ervaart op het gebied van zelfredzaamheid en participatie in relatie tot het vervoer kan daarvoor gezocht worden naar een oplossing. Er wordt onderzocht in hoeverre men zelf in de vervoersbehoefte kan voorzien, hulp kan inschakelen van het eigen netwerk of gebruik kan maken van een algemene voorziening. In heel uitzonderlijke situaties zal een individuele maatwerkvoorziening verstrekt kunnen worden. In het gesprek tussen de gemeente en de cliënt zal overlegd worden voor welke verplaatsingen op welke afstanden de beperkingen ondervonden worden en hoe deze het beste zijn op te lossen. De verplaatsingen moeten passen in het kader van het leven van alledag. De vervoersvoorziening is niet bedoeld om te reizen naar bijvoorbeeld een sociale werkplaats of verplaatsingen in het kader van een betaalde baan. Het woon-werkverkeer valt niet onder de Wmo 2015, daarvoor blijven werkgever en werknemer gezamenlijk verantwoordelijk. Leerlingenvervoer is geregeld in de gelijknamige verordening. Doelgroepenvervoer in het kader van begeleiding komt aan de orde in de paragraaf over begeleiding. Alle buitenregionale vervoersdoelen vallen buiten de reikwijdte van de Wmo 2015. Daarvoor wordt door het Ministerie van VWS Valys beschikbaar gesteld. Valys is een vervoerssysteem voor bovenregionaal vervoer en valt buiten de verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders. 7.2.2 Regiotaxi De regiotaxi is een vraagafhankelijk collectief vervoerssysteem van deur tot deur en van deur tot halte en vice versa. Reizigers kunnen een rit aanvragen waarbij de gewenste vertrektijd en de herkomst en bestemming aan een centrale wordt doorgegeven. De regiotaxi voert de rit uit waarbij rekening wordt gehouden met een marge van vertrek en een maximale omrijtijd. Bij beperkingen op het gebied van vervoer ligt het primaat bij de regiotaxi. Dat wil zeggen dat wanneer men geen gebruik kan maken van het reguliere OV, vervoer met eigen auto of van vervoer door mensen uit de omgeving, Wmo-consulenten of leden van het Sociaal Wijkteam onderzoeken of de cliënt gebruik kan maken van de regiotaxi. Als een inwoner zich niet meer dan 800 meter (eventueel met hulpmiddelen) zelfstandig kan verplaatsen en/of niet met het OV kan reizen, dan kan de inwoner een indicatie krijgen voor een Wmo vervoersvoorziening en wordt door de gemeente een Wmo-vervoerspas verstrekt. Reizigers die de beschikking hebben over een Wmo-vervoerspas kunnen tegen het gereduceerd tarief reizen. Het reizen tegen een gereduceerd tarief is mogelijk tot een maximaal aantal zones per rit (één opstapzone en vijf reiszones) en een maximaal aantal zones per jaar. Uitzonderingen op het aantal zones zijn uitsluitend mogelijk om humanitaire redenen op basis van individueel te bepalen noodzaak. Uitgangspunt is dat maximaal 1500 kilometer per jaar worden toegekend. De reiziger met een Wmo-vervoerspas kan gedurende de reis een loophulpmiddel, rolstoel of scootmobiel meenemen in het vervoer. Ook kan een medereiziger (tegen het OV-tarief) of een begeleider (gratis, mits medisch gezien noodzakelijk) meereizen. Voor begeleiding kan een OVbegeleidingskaart worden aangevraagd bij de NS. 7.2.3 Collectief vervoer versus individueel vervoer Wanneer medisch onderbouwd is dat de regiotaxi geen geschikte oplossing is, dient beoordeeld te worden of een individuele vervoersvoorziening zoals een vergoeding voor de meerkosten voor gebruik van (individuele service-) taxi of eigen auto noodzakelijk is. Bij vergoeding van de meerkosten is het uitgangspunt maximaal 1500 kilometer per jaar.

7.3 Vervoermiddelen Hieronder wordt een aantal maatwerkvoorzieningen voor vervoer nader toegelicht.

19


7.3.1 Aangepaste fietsen Er zijn fietsen, zoals de driewielfiets en een duofiets, die speciaal ontworpen en bestemd zijn voor mensen met een beperking en alleen bij gespecialiseerde bedrijven worden verkocht. Een fiets met lage instap, fiets met hulpmotor of elektrische fiets zijn niet speciaal ontworpen voor mensen met een beperking en worden in de reguliere handel verkocht. Daarom worden deze fietsen in beginsel als algemeen gebruikelijk beschouwd, ook al zijn de aanschafkosten hoger dan van een normale fiets. Uitzonderingen zullen beoordeeld worden door de gemeente. 7.3.2 Scootmobiel Een scootmobiel is bedoeld voor vervoer op de korte en middenlange afstanden. Als een scootmobiel door de gemeente is verstrekt zal de gemeente beoordelen of de voorziening doelmatig gebruikt wordt door het opnemen van de kilometerstand van de scootmobiel. Daarna zal heroverwogen worden of een scootmobiel een geschikte voorziening is. 7.3.3 Gesloten buitenwagen/brommobiel Een gesloten buitenwagen is een overdekt voertuig dat niet harder dan 45 km rijdt en waarvoor aparte (verkeers)regels gelden. De gesloten buitenwagen dient onderscheiden te worden van de brommobiel, die eveneens niet harder dan 45 kilometer rijdt, maar waarvoor geen aparte verkeersregels gelden. De brommobiel is niet specifiek voor gehandicapten bedoeld en wordt als algemeen gebruikelijk beschouwd. Een gesloten buitenwagen wordt door de aanvrager vaak als gewenste oplossing voor het vervoersprobleem beschouwd, maar is meestal niet de goedkoopst adequate oplossing. Alleen als op basis van (medisch) advies is vastgesteld dat geen van de andere (voorliggende) voorzieningen voldoet kan een gesloten buitenwagen worden overwogen. 7.3.4 Auto-aanpassingen Als een cliënt zonder autoaanpassingen geen gebruik kan maken van zijn auto en het collectief vervoer niet voldoet, kan overwogen worden of een autoaanpassing wordt vergoed. Bij autoaanpassingen wordt beoordeeld of het specifiek voor mensen met een beperking bedoelde voorzieningen betreft die meer kosten dan gebruikelijke autoaanpassingen. Bij verstrekking van autoaanpassingen is het daarom redelijk om van de aanvrager te verlangen dat hij aantoont dat de aan te passen auto de investering nog waard is (dus naar verwachting nog minimaal 5-7 jaar mee kan, een autokeuring dient dit vast te stellen). Boven € 4.000 dient de aanpassing door de cliënt verzekerd te worden tegen diefstal en vandalisme.

7.4 Rolstoelvoorziening Wij onderscheiden de volgende rolstoelvoorzieningen:  handmatig voortbewogen rolstoel;  elektrisch voortbewogen rolstoel;  aanpassingen aan de rolstoel. Met aanpassingen wordt bedoeld: extra onderdelen die niet standaard op een rolstoel zitten, maar wel noodzakelijk zijn voor de cliënt. Accessoires zijn doorgaans niet noodzakelijk, maar wenselijk en worden daarom niet vergoed. Voor rolstoelen geldt dat voor kortdurend gebruik een beroep kan worden gedaan op de uitleenservice van andere organisaties. 7.4.1 Sportvoorziening Wanneer het voor de cliënt zonder sporthulpmiddel niet mogelijk is om een sport te beoefenen en de kosten hiervoor aanzienlijk hoger zijn -dan de gebruikelijke kosten die een persoon zonder beperkingen heeft voor dezelfde (of een vergelijkbare) sport-, kan een sportvoorziening worden verstrekt. Dat kan een sportrolstoel zijn maar ook een ander hulpmiddel. De aanvrager moet aantonen dat er sprake is van een actieve sportbeoefening. Verwacht mag worden dat de levensduur van een sportvoorziening minimaal drie jaar is.

20


7.5 Begeleiding De gemeente is verantwoordelijk voor het verstrekken van maatwerkvoorzieningen waaronder de volgende functies: 1 begeleiding individueel - basis (plus klein deel persoonlijke verzorging) - speciaal 2 begeleiding groep - licht - basis - speciaal - vervoer 3 kortdurend verblijf (logeren) De inzet van de maatwerkvoorziening begeleiding is gericht op het zo zelfredzaam mogelijk kunnen (blijven) meedoen van cliënten op het moment dat dit (even) niet geheel zelfstandig lukt en/of het sociale netwerk en/of algemene voorzieningen dit niet (volledig) kunnen bereiken (Verordening Wmo 2015 art.8 en 13). De maatwerkvoorziening begeleiding is nadrukkelijk gericht op het versterken dan wel behoud van de zelfredzaamheid en mogelijkheden om mee te doen in de samenleving. Al naar gelang de problematiek en de persoonlijke omstandigheden van de cliënt indiceert de Wmoconsulent een bepaald volume in uren of aantal dagdelen.

7.5.1 Begeleiding individueel Met de Individuele begeleiding wordt met cliënten gewerkt aan het verhogen van participatie en versterken van zelfredzaamheid op onder andere verschillende levensgebieden: financiën, dagbesteding, huisvesting, huiselijke relaties, psychisch functioneren, verslaving, sociaal netwerk, praktisch functioneren, maatschappelijke participatie en justitie. 7.5.1.1 Individuele Begeleiding Basis Het bieden van activiteiten gericht op bevordering, behoud of compensatie van de zelfredzaamheid. Ondersteunen bij beperkingen op het vlak van zelfregie over het dagelijks leven, waaronder begeleiding bij tekortschietende vaardigheden in zelfregelend vermogen. Indien noodzakelijk is dit op afroep beschikbaar. De Individuele Begeleiding kan ook vanuit doelmatigheid worden georganiseerd in kleine groepjes cliënten. Denk hierbij bijvoorbeeld aan coaching / training op het gebied van financiën. Onder de groep Individuele Begeleiding Basis valt ook de functie persoonlijke verzorging. De functie persoonlijke verzorging valt grotendeels onder de verantwoordelijkheid van de Zvw / zorgverzekeraars. Een klein onderdeel van de persoonlijke verzorging valt onder de Wmo 2015 en is daarmee een taak van de gemeente. 7.5.1.2 Individuele Begeleiding Speciaal Ondersteunen bij langdurig tekortschietende zelfregie over het dagelijkse leven. Het accent ligt op handhavingsdoelen, maar er is tevens aandacht voor activerende elementen. Cliënten die in aanmerking komen voor gespecialiseerde begeleiding kennen complexe en zware medische problematiek veelal op psychisch gebied. Hierbij vraagt Begeleiding Speciaal in het algemeen een hoger kwalificatieniveau van de zorgaanbieder.

7.5.2 Begeleiding groep Bij groepsbegeleiding wordt met de cliënt gewerkt aan het behoud en de ontwikkeling van (arbeids)vaardigheden. Met de inzet van de dagbesteding heeft de cliënt een evenwichtig dagnachtritme, heeft hij regie over de invulling van zijn dag en kan zijn vrije tijd indelen. De cliënt doet mee in de samenleving en hij heeft sociale contacten die vereenzaming voorkomen. Door de inzet van dagbesteding wordt de mantelzorger ontlast waardoor deze het langer kan volhouden.

21


7.5.2.1 Begeleiding Groep Licht Dagactiviteit voor cliënten die als gevolg van hun beperkingen niet kunnen deelnemen aan gewoon werk of begeleid werk (maatschappelijke integratie niet mogelijk). Bij deze vorm van dagbesteding is minder begeleidingscapaciteit nodig dan bij Begeleiding Groep Basis en Speciaal. Arbeidsmatige dagbesteding is één van de activiteiten die behoren tot de begeleiding groep. Arbeidsmatige dagbesteding betekent: het leveren van een geringe arbeidsprestatie onder 5 begeleiding. De activiteiten zijn gericht op productie of dienstverlening. De begeleiding is enerzijds gericht op ondersteuning, coaching (motivatie, werknemersvaardigheden) en anderzijds op het creëren van veiligheid en structuur. De eventuele opbrengst van de productie draagt bij aan de kosten. Voor de cliënt heeft deze vorm van dagbesteding veelal de functie van werk, zonder daarvoor loon te ontvangen. Arbeidsmatige dagbesteding bestaat uit:  een werkplek waarin de capaciteiten van betrokkene optimaal tot hun recht komen en waarvan het veiligheidsrisico is bepaald;  een takenpakket passend bij de (ontwikkelings)mogelijkheden;  het leren van praktische vaardigheden ten behoeve van het uitvoeren van de werkzaamheden;  het ontwikkelen van de motivatie, zelfwerkzaamheid, zelfredzaamheid en participatie;  het aanleren van algemene beroepsvaardigheden;  het leren van sociale en communicatieve vaardigheden;  het verbeteren van het niveau van maatschappelijke participatie;  het vergroten van zelfvertrouwen, autonomie en zelfbepaling;  het verkleinen van risico’s op vereenzaming;  het verkleinen van risico’s voor de omgeving, zoals in geval van overlast. De trajecten dienen bij te dragen aan de mogelijkheden om uit te stromen naar beschut, begeleid of ondersteund werk, betaald werk, vrijwilligerswerk of deelname aan (basis)voorzieningen in de buurt. 7.5.2.2 Begeleiding Groep Basis Dagprogramma met accent op begeleiding in groepsverband, gericht op bijhouden en/of aanleren van vaardigheden; eventueel aangevuld met lichte assistentie bij persoonlijke zorg. 7.5.2.3 Begeleiding Groep Speciaal Dagbesteding in groepsverband. Het dagprogramma zal bijdragen aan verlichting van sociaal isolement van de betreffende cliënt, of aan verlichting van de zorg thuis door mantelzorgers. Deze cliënten hebben vaak oriëntatie beperkingen in tijd, plaats, ruimte en persoon. Ook zijn er problemen met geheugen, denken, motivatie en concentratie in combinatie met gedragsproblemen. Er is voor deze vorm van dagbesteding vaak een intensieve inzet van begeleiding nodig. Dagbesteding met intensieve begeleiding vereist vanwege de complexe problematiek intensieve gespecialiseerde begeleiding en/of toezicht. Behalve bij het aanbrengen van structuur heeft de cliënt ook gespecialiseerde begeleiding en/of toezicht nodig bij zelfzorg en/of communicatie. De inhoud van deze dagbesteding sluit aan bij de capaciteiten en wensen van de cliënt. Dagbesteding met intensieve begeleiding is gericht op: - behouden of vergroten van de zelfredzaamheid door het aanleren, oefenen of bijhouden van vaardigheden; - activeren, stabiliseren of verbeteren van het functioneren; - leren omgaan met beperkingen; - voorkomen of begeleiden van achteruitgang; - participeren in de maatschappij; - ondersteunen, ontlasten of voorkomen van overbelasting van de mantelzorger.

5

De productiedruk moet aangepast kunnen worden aan de capaciteiten en mogelijkheden van de cliënt.

22


Met het oog op het hebben van een ingevulde dag kan aan de cliënt een individuele maatwerkvoorziening worden toegekend. Bij activiteiten die gericht zijn op het behoud van niveau kan worden gedacht aan ouderen met dementie of cliënten met een andere progressieve beperking voor wie hoogst haalbaar is dat bepaalde vaardigheden behouden blijven. Verder wordt de compensatie beperkt tot maximaal 9 dagdelen per week zodat er min of meer een parallel getrokken wordt met een 5-daagse werkweek en de daarbij behorende vrije uren, omdat op dit moment een full-time baan gemiddeld 36 uur beslaat. 7.5.2.4 Vervoer naar begeleiding groep Bij een indicatie voor Begeleiding Groep zal ook worden onderzocht of de cliënt in staat is om de locatie van de dagbesteding te bereiken. Wanneer een cliënt in staat is met het OV te reizen (eventueel na oefenen onder begeleiding) of met de fiets of een ander vervoersmiddel zelfstandig (of onder begeleiding van mantelzorg of vrijwilliger, indien beschikbaar) de dagbesteding kan bereiken dan is dat uiteraard voorliggend. Wanneer dit niet mogelijk is zal vervoer van en naar de dagbesteding worden geïndiceerd. De zorgaanbieders zijn verantwoordelijk voor het verzorgen van het vervoer. De meeste zorgaanbieders van dagbesteding hebben afspraken met vervoersbedrijven die de cliënt van huis of bij een vast verzamelpunt ophalen en naar de dagbesteding brengen en halen. Hierdoor wordt nu bij de keuze voor een bepaalde locatie dagbesteding voor een cliënt al rekening gehouden met reisafstand en zijn initiatieven ontwikkeld om cliënten te leren zelfstandig met het OV te reizen. Deze ontwikkeling zal onder de Wmo zeker worden voortgezet. Onderzocht wordt of het vervoer naar begeleiding groep op termijn mogelijk kan aansluiten bij een andere vorm van groepsvervoer zoals bijvoorbeeld het collectief vervoer. 7.5.3 Kortdurend verblijf (logeren) Bij kortdurend verblijf woont een cliënt thuis maar logeert hij kort, maximaal 3 etmalen per week, in bijvoorbeeld een Wlz-instelling zoals een verpleeghuis of logeerhuis. Om deze zorg te krijgen heeft de cliënt een beschikking tot verstrekken van een maatwerkvoorziening nodig. Kortdurend verblijf kan worden ingezet als het noodzakelijk is de persoon te ontlasten die normaal gesproken (mantel)zorg aan de cliënt levert. Daarnaast moet de cliënt zijn aangewezen op zorg met permanent toezicht. Het toezicht kan gericht zijn op: 1. het bieden van fysieke zorg zodat tijdig kan worden ingegrepen bij bijvoorbeeld valgevaar, of complicaties bij een ziekte; 2. het verlenen van zorg op frequente en/of ongeregelde tijden, omdat de cliënt zelf niet (meer) in staat is om hulp in te roepen; 3. het preventief ingrijpen bij gedragsproblemen (voorkomen van escalatie en gevaar). In de locatie waar de cliënt kortdurend verblijft wordt de dagelijkse zorg overgenomen. Wanneer verpleging nodig is moet hiervoor apart een indicatie worden afgegeven op grond van de Wlz en komt het ten laste van de zorgverzekeringswet. Behandeling behoort nadrukkelijk niet bij kortdurend verblijf. De cliënt is zelf verantwoordelijk voor vervoer van en naar de instelling voor kortdurend verblijf. Hij kan hiervoor gebruik maken van eigen vervoer of van hulp uit het eigen sociale netwerk. Wanneer de cliënt beperkingen heeft op het gebied van vervoer zal hij doorgaans in het bezit zijn van een pasje voor de regiotaxi, waarmee hij zich naar de instelling kan vervoeren. Als meer dan 3 etmalen per week zorg nodig is in een instelling is er sprake van opname waarvoor een indicatie op grond van Wlz moet worden gesteld. Het is denkbaar dat hierop in specifieke situaties een uitzondering kan worden gemaakt om bijvoorbeeld verblijf van een week, zodat mantelzorg op vakantie kan, mogelijk te maken. Dan moet wel vaststaan dat andere oplossingen, zoals bijvoorbeeld een respijtzorg vergoeding door de zorgverzekeraar geen optie is.

7.5.4 Beschermd wonen Bij het ‘beschermd wonen’ gericht op participatie gaat het om de burger die een beschermde woonomgeving en toezicht nodig heeft, maar voor wie er geen noodzaak is voor opname in een instelling vanwege een psychiatrische behandeling (beschermd wonen gericht op behandeling is onderdeel van de Zorgverzekeringswet). Het betreft die zorgvrager die vanwege zijn psychische beperkingen op meerdere momenten van de dag begeleiding en toezicht nodig heeft. De zorgverlening moet hem op relevante (onverwachte)

23


momenten ondersteunen bij de oordeelsvorming over essentiële zaken in het dagelijkse bestaan. Hij kan de consequenties van eigen handelen niet overzien. Het mogelijke gevaar kan optreden als gevolg van het ontbreken van voldoende regie en regelvermogen. Vanwege de psychische problemen is hij niet (altijd) in staat tijdig een zorgverlener op te roepen. Er doen zich dagelijks ongeplande zorgmomenten voor, waarbij de zorgverlener het initiatief moet nemen om op deze momenten de zorg te verlenen. Ook erkent betrokkene niet altijd de behoefte aan zorg, waardoor mogelijk gevaar kan ontstaan. Het wachten op de komst van de zorgverlener als zich ongeplande zorgmomenten voordoen brengt hem niet in levensgevaar. Het kerndoel van verblijf op basis van ‘beschermd wonen’ is gericht op het creëren van de noodzakelijke voorwaarden om samenhangende zorg te kunnen leveren die in de thuissituatie van de zorgvrager niet adequaat of niet effectief geleverd kan worden. De zorgbehoefte is niet op te lossen met andere (voorliggende) voorzieningen en/of extramurale zorg. Rijswijk kent een aantal woningen met cliënten met een indicatie voor beschermd wonen. Deze cliënten doen een beroep op voorzieningen van de gemeente Rijswijk. Over de uitstroom (als een cliënt vanuit de beschermde woonvorm naar een zelfstandige woning gaat) worden werkafspraken gemaakt met Den Haag. 7.5.4.1 Toegang tot Beschermd Wonen De verantwoordelijkheid voor Beschermd Wonen is door het Rijk belegd bij alle gemeenten. Bij de (centrum-)gemeente ligt de regierol, zij ontvangt de middelen voor Beschermd Wonen. Een zorgvrager komt voor verblijf ’beschermd wonen’ in aanmerking als: 1. hij een psychiatrische aandoening of beperking heeft; 2. hij gezien de zorgbehoefte meer dan 3 etmalen is aangewezen op een beschermende woonomgeving. Een zorgvrager kan ‘beschermd wonen’ nodig hebben als hij door zijn beperkingen niet in staat is zelfstandig te leven en een mogelijk gevaar voor zichzelf of anderen vormt. De bescherming richt zich primair op de zorgvrager, niet op zijn omgeving of de maatschappij. Het mogelijke gevaar ontstaat omdat: 1. de zorgvrager niet in staat is een adequaat oordeel te vormen in het dagelijkse bestaan; hij heeft vaak regieproblemen; en/of 2. de zorgvrager vaardigheden of remmingen mist om zich staande te houden in een zelfstandige woonomgeving; en/of 3. de zorgvrager op relevante momenten niet in staat is om hulp in te roepen; het betreft het niet adequaat kunnen alarmeren, vanwege beperkingen. Het gaat dan om: inzicht in risico’s, eigen wensen duidelijk kunnen maken, hanteren van alarmeringsapparatuur. Voor elk van de cliënten die vanuit de lokale infrastructuren van de gemeente zoals de sociale wijkteams of specialistenpools, worden aangedragen voor de toegangsprocedure Beschermd Wonen, dient het voor 95% zeker te zijn dat deze ook in aanmerking gaat komen voor deze maatwerkvoorziening. Het moment van de melding aan het College als bedoeld in artikel 2.3.2, lid 1 van de wet, geldt als formeel meldingsmoment voor de aanvraag van de maatwerkvoorziening Beschermd Wonen en derhalve als start van de maximaal 6 weken nemende onderzoekstermijn. Beschermd Wonen is landelijk toegankelijk. Dit betekent dat ook cliënten uit andere gemeenten dan de regiogemeenten in onze regio gebruik kunnen maken van Beschermd Wonen. Als iemand uit een andere regio zich in onze regio meldt voor Beschermd Wonen is het vanzelfsprekend dat nagegaan wordt welke informatie bij de gemeente/regio van herkomst beschikbaar is. 7.5.4.2 Omvang bepalen De gemeente Den Haag bepaalt vanuit haar regierol het (gemiddeld) aantal etmalen per week en de geldigheidsduur van het besluit voor Beschermd Wonen tevens aan de hand van de prognose ten aanzien van de ziekte/aandoening, duur van de beperkingen en de mogelijkheden van de sociale omgeving.

24


De beschikking op de aanvraag om een maatwerkvoorziening ten behoeve van Beschermd Wonen zoals genoemd in artikel 2.3.5. van de wet, wordt gegeven door het College van de gemeente waar de aanvraag is ingediend. Rijswijk heeft het College van B&W van de gemeente Den Haag mandaat verleend ter zake van de beschikking.

7.6 Maatschappelijke opvang Kerntaak van de maatschappelijke opvang is het bieden van tijdelijk verblijf aan mensen zonder dak boven hun hoofd, gekoppeld aan zorg en begeleiding en/of het verhelpen van een crisis. Cliënten van de maatschappelijke opvang kampen vaak met meerdere, elkaar beïnvloedende problemen. Zo is er vaak sprake van een combinatie van dak- en thuisloosheid, justitieproblematiek, schulden, psychiatrische, somatische en/of verslavingsproblematiek en/of werkloosheid of het ontbreken van zinvolle dagbesteding. Dit maakt de hulpvraag vaak complex en veelomvattend. De cliënten hebben hierdoor vaak te maken met instanties en hulpverleners uit verschillende maatschappelijke sectoren. 7.6.1 Toegang tot maatschappelijke opvang De gemeente Den Haag regelt de toegang tot maatschappelijke opvang voor inwoners van Rijswijk. De consulenten in Rijswijk verwijzen de betreffende inwoners naar Daklozenopvang Den Haag (DAK).

7.7 Vrouwenopvang Organisaties voor vrouwenopvang bieden, overal in Nederland, opvang en hulp aan vrouwen -en hun eventuele minderjarige kinderen- die slachtoffer zijn van huiselijk geweld, loverboys/ jeugdprostitutie of mensenhandel. De vrouwen en hun kinderen kunnen tijdelijk in een instelling voor vrouwenopvang verblijven. Ze kunnen gebruik maken van basisvoorzieningen als crisisopvang, een individueel hulpverleningstraject, hulpverlening aan de kinderen en nazorg. 7.7.1 Toegang tot vrouwenopvang Binnen de vrouwenopvang worden mishandelde vrouwen en hun minderjarige kinderen opgevangen en begeleid, die daar op basis van de landelijk gestandaardiseerde criteria voor in aanmerking komen. Er zijn om die reden geen specifieke beleidsregels geformuleerd voor de toegang tot vrouwenopvang. Deze vrouwen kwamen tot nu toe, vanwege veiligheidsredenen, per definitie van buiten de Haaglanden regio. De toeleiding naar vrouwenopvang wordt uitgevoerd door Wende, de vrouwenopvang-organisatie in Den Haag. Wende is één van de landelijk aangewezen aanmeldplaatsen voor advies en intake ten behoeve van de landelijke verdeling van vrouwen binnen de vrouwenopvang.

7.8 Huiselijk geweld en kindermishandeling De regiogemeenten in Haaglanden hebben gezamenlijk één regiovisie huiselijk geweld en kindermishandeling opgesteld voor de jaren 2015-2018. Veilig Thuis en het lokale veld geven invulling aan de regiovisie.

7.9 Gestructureerd huishouden Het kunnen voeren van een gestructureerd huishouden maakt langer zelfstandig wonen in de eigen leefomgeving mogelijk. Ten aanzien van het adequaat voeren van een huishouden hanteert iedere burger zijn eigen normen. Enige objectivering is nodig wanneer een maatwerkvoorziening aan de orde is. De normering geeft aan hoeveel uren/minuten nodig zijn om het huis schoon en leefbaar te houden. De normering wordt gebaseerd op het protocol indicatiestelling voor huishoudelijke verzorging van het CIZ door voor de gemeente is aangepast. Deze normering is niet alles bepalend. Telkens dient de consulent rekening te houden met de specifieke persoonskenmerken van de zorgvrager. Rijswijk kent 2 typen hulp bij het huishouden (HH): 1. HH1; hierbij ligt de nadruk op het overnemen van huishoudelijke taken (schoonmaken waarbij cliënt zelf kan aangeven wat er moet gebeuren); 2. HH2; hierbij ligt de nadruk op de regiefunctie. Dit type hulp is voor mensen die zelf niet goed kunnen aangeven wat precies schoongemaakt moet worden of moeite hebben bij het organiseren van het huishouden. Dit type ligt dicht tegen de functie begeleiding en dient in samenhang

25


bekeken te worden. In incidentele gevallen zal verzorging van kinderen en/of maaltijdvoorziening onderdeel uit kunnen maken van de indicatie. 7.9.1 Omvang van gestructureerd huishouden De omvang van de in te zetten hulp wordt door meerdere factoren bepaald: a. protocol indicatiestelling voor huishoudelijke verzorging en protocol gebruikelijke zorg. De consulent hanteert deze protocollen als richtlijn. Ervan afwijken is mogelijk, zowel naar boven als naar beneden, het te bereiken resultaat staat namelijk centraal. Komt de cliënt gezien de persoonlijke situatie toe met minder uren dan de norm, dan beschikt de consulent een lager aantal uren. Daar moet wel een heldere en acceptabele motivering aan ten grondslag liggen. Hetzelfde geldt wanneer er gezien het gewenste resultaat meer uren nodig zijn; b. het niveau sociale woningbouw: de essentiële ruimten worden schoongehouden nl. de woonkamer en keuken, de slaapkamers, toilet en badkamer, balkon en berging, voor zover deze ruimtes daadwerkelijk gebruikt worden; excl. de tuin. Als mensen zelfstandig samenwonen op één adres en gemeenschappelijke ruimtes delen, wordt verwacht dat het aandeel in het schoonmaken van de gedeelde ruimtes bij uitval van één van de bewoners wordt overgenomen door één van de anders bewoner(s). Hulp bij het huishouden heeft dan alleen betrekking op de eigen woonruimte(n) van de cliënt. In geval van kamerverhuur is de (mede) huurder geen huisgenoot van wie gebruikelijke hulp wordt verwacht. Huishoudelijke hulp is niet aan de orde in vakantiewoningen, tweede woningen en hotels/pensions. 7.9.2 Ernstig vervuilde huishoudens Ernstig vervuilde huishoudens dienen aangemeld te worden bij de GGD. Na sanering van de woning is het mogelijk een kortdurend traject te indiceren gericht op het aanleren van vaardigheden om het huis zelfstandig schoon te houden. Toekenning dient in samenspraak met hulpverlener onderbouwd te worden, zodat cliënt waar het kan in eigen kracht gezet wordt.

7.10 Persoonlijke verzorging De volgende regels gelden voor nieuwe cliënten vanaf 1 januari 2015 en voor bestaande cliënten vanaf 1 januari 2016: 7.10.1 Zorgverzekeringswet In de Zvw is bepaald dat mensen aanspraak hebben op verpleging en verzorging zoals verpleegkundigen die plegen te bieden wanneer zij behoefte hebben aan geneeskundige zorg, of een hoog risico daarop. Deze zorg maakt onderdeel uit van het basispakket van verzekerden. De (wijk)verpleegkundige bepaalt de behoefte aan verpleging en verzorging van de verzekerde naar aard, inhoud en omvang. De toevoeging “of een hoog risico daarop” is de basis voor inzet van enkel persoonlijke verzorging, zoals hulp bij het opstaan of het wassen. Bijvoorbeeld bij mensen op een hoge leeftijd die nog niet direct behoefte hebben aan geneeskundige zorg, maar wel een hoog risico hebben hieraan behoefte te krijgen. De (wijk)verpleegkundige heeft nadrukkelijk de ruimte om, op basis van de professionele afweging, persoonlijke verzorging te bieden in een situatie waar nog geen sprake is van dominante medische problematiek. De (wijk)verpleegkundige bepaalt op basis van het criterium van behoefte aan geneeskundige zorg, of een hoog risico daarop, de aard, inhoud en omvang van de zorg zoals verpleegkundigen die plegen te bieden. De zorg maakt onderdeel uit van het basispakket van alle verzekerden. Voorbeelden: het bieden van zorg aan ouderen, mensen met een lichamelijke handicap of mensen met een chronische ziekte zoals diabetes en multiple sclerose. 7.10.2 Wmo 2015 De behoefte aan persoonlijke verzorging kan ook samenhangen met de behoefte aan begeleiding. Deze verzorging houdt dan geen verband met de behoefte aan geneeskundige zorg of een hoog risico daarop. De Wmo 2015 regelt de gemeentelijke verantwoordelijkheid voor het ondersteunen van mensen die er niet op eigen kracht of met hulp van hun sociale netwerk in slagen zelfredzaam te zijn of te

26


participeren in de samenleving. De omschrijving van zelfredzaamheid bevat twee elementen: • het uitvoeren van de noodzakelijke algemene dagelijkse levensverrichtingen • het voeren van een gestructureerd huishouden. Algemene dagelijkse levensverrichtingen (ADL) zijn de handelingen die mensen dagelijks in het gewone leven verrichten. Het begrip ADL wordt gebruikt om te bepalen in hoeverre iemand zelfredzaam is. De persoonlijke verzorging van mensen valt binnen deze begripsbepaling. Iemand die als gevolg van beperkingen ADL-verrichtingen niet zelf kan doen, zal hulp nodig hebben en, indien hij zoveel hulp nodig heeft dat het niet verantwoord is dat hij zonder enige vorm van (vrijwel) continu toezicht en hulp leeft, misschien zelfs niet langer thuis kan blijven wonen. Gemeenten zijn op basis van het zorgvuldig onderzoek op grond van de Wmo 2015 gehouden passende ondersteuning te verlenen aan mensen die behoefte hebben aan ondersteuning bij hun zelfredzaamheid en participatie. Voor de zelfredzaamheid van mensen zijn de volgende algemene dagelijkse levensverrichtingen van belang: in en uit bed komen, aan- en uitkleden, bewegen, lopen, gaan zitten en weer opstaan, lichamelijke hygiëne, toiletbezoek, eten/drinken, medicijnen innemen, ontspanning, sociaal contact. Voorbeelden: het bieden van ondersteuning bij de persoonlijke verzorging van iemand met een verstandelijke handicap of psychiatrische aandoening.

27


HOOFDSTUK 8.

TEGEMOETKOMING IN DE MEERKOSTEN

Op grond van artikel 17 van de verordening kan een tegemoetkoming in de meerkosten worden verstrekt aan personen met een beperking of chronische psychische of psychosociale problemen die daarmee verband houdende aannemelijke meerkosten hebben ter ondersteuning van de zelfredzaamheid en participatie. De tegemoetkoming dekt niet alle kosten. Deze tegemoetkoming wordt middels een beschikking toegekend. Per 1-1-2015 is er een tegemoetkoming in de meerkosten mogelijk voor: taxikosten, rolstoeltaxikosten, vervoerskosten eigen auto en verhuis- en inrichtingskosten. Een financiële tegemoetkoming is geen maatwerkvoorziening. De tegemoetkoming wordt op de rekening van de cliënt gestort. De tegemoetkoming wordt maandelijks uitbetaald met uitzondering van de vergoeding voor verhuis- en inrichtingskosten. Over de tegemoetkoming in de meerkosten wordt geen eigen bijdrage geheven. De maximale hoogte van de tegemoetkoming in de meerkosten wordt in het financieel besluit vastgelegd.

8.1 Vervoerskosten Wanneer medisch onderbouwd is dat de regiotaxi geen geschikte oplossing biedt, dient beoordeeld te worden of een cliënt in aanmerking komt voor een tegemoetkoming in de meerkosten. Hieronder vallen een vergoeding voor (rolstoel)taxikosten en kosten voor vervoer met eigen auto. Bij de tegemoetkoming in de meerkosten is het uitgangspunt dat de tegemoetkoming betrekking heeft op vervoersmogelijkheden van maximaal 1500 kilometer per jaar. Indien een cliënt, vanaf 16 jaar, een vervoersvoorziening in bruikleen heeft gekregen en tevens in aanmerking komt voor een tegemoetkoming in de meerkosten voor de vervoerskosten, dan wordt maximaal 50% van de tegemoetkoming toegekend.

8.2 Verhuis- en inrichtingskosten Een aanvraag voor een tegemoetkoming in de meerkosten van een verhuizing, dient beoordeeld te worden aan de hand van de individuele situatie van de cliënt. Daarbij zijn de persoonskenmerken, behoeften en financiële capaciteit van de cliënt van belang. Er dient een uitgebreide belangenafweging gemaakt te worden, waarbij alle belangen worden meegenomen. Hierbij kan gedacht worden aan: - leeftijd; - gezinssituatie; - woonsituatie; - type woning (incl. eigendom/huur); - inschrijving als woningzoekende; - aanwezigheid van voorzieningen in de directe omgeving; - sociaal netwerk; - financieel vermogen. Deze omstandigheden zijn voorbeelden waarmee rekening gehouden kan/moet worden en het betreft dus ook geen limitatieve opsomming. Steeds zullen alle individuele omstandigheden beoordeeld moeten worden. Indien de aanvraag verband houdt met een verhuizing van een adequate naar een inadequate woning komt cliënt niet in aanmerking voor een tegemoetkoming in de meerkosten van de verhuizing.

28


HOOFDSTUK 9.

OVERIGE BEPALINGEN

9.1 Hardheidsclausule Het college kan in bijzondere gevallen ten gunste van de cliënt afwijken van de bepalingen van deze verordening indien toepassing van de verordening tot onbillijkheden van overwegende aard leidt (Verordening Wmo art.22).

9.2 Overgangsrecht AWBZ-cliënten De VNG heeft het overgangsrecht van de AWBZ op hoofdlijnen als volgt beschreven: - uitgangspunt is dat cliënten met een AWBZ indicatie die in 2015 doorloopt, de uit die indicatie voortvloeiende rechten en plichten (zoals de omvang van de aanspraak en de te betalen bijdrage) behouden tot het einde van de indicatie, maar uiterlijk tot 1 januari 2016; - hetzelfde uitgangspunt geldt voor cliënten die in de AWBZ een persoonsgebonden budget ontvangen. Voor deze cliënten geldt wel dat zij geen geld meer krijgen op eigen rekening, maar dat het trekkingsrecht al in gaat en betalingen plaatsvinden via de Sociale Verzekeringsbank (SVB); - voor cliënten die gebruik maken van beschermd wonen, geldt een overgangstermijn van vijf jaar. De cliënten die gebruik maken van een pgb voor beschermd wonen zullen jaarlijks een beschikking ontvangen over het pgb; - cliënten die wel een AWBZ indicatie hebben, maar feitelijk nog geen zorg afnemen, behouden het recht op die zorg, zoals die beschreven is in de indicatie. Zij moeten wel de gemeente in de gelegenheid stellen om, in gezamenlijk overleg, te bezien op welke wijze de zorg het beste kan worden ingevuld; - voor cliënten die op basis van de AWBZ doventolkzorg ontvangen – die niet door het CIZ wordt geïndiceerd – is bepaald dat de overgangsperiode aansluit bij de wijze waarop deze vorm van zorg is toegekend, maar uiterlijk tot 1 januari 2016. Cliënten die door het CIZ zijn geïndiceerd voor ondersteuning ‘doventolk in de leefsituatie’ kunnen zich melden bij Sensoor. Het VNG heeft namens de gemeenten een contract afgesloten met deze organisatie; - voor de voormalig AWBZ-voorzieningen die in 2015 geleverd worden door de gemeente geldt dat de regeling eigen bijdrage van toepassing blijft gedurende het overgangsjaar. Het overgangsrecht in de Wmo 2015 geldt voor bestaande AWBZ cliënten, die: - op 1 januari 2015 18 jaar of ouder zijn en een geldige indicatie hebben voor AWBZ zorg; - op 1 januari 2015 18 jaar of ouder zijn en een indicatie hebben voor beschermd wonen. Daarnaast gelden nog de volgende uitzonderingen: - cliënten met een ZZP die deze per 1 januari 2015 niet verzilveren in verblijf, maar gebruik maken van extramurale zorg, vallen onder de overgangsregeling van de Wet langdurige zorg (Wlz). Zij kunnen tot 1 januari 2016 alsnog kiezen voor verblijf op grond van de Wlz. Het overgangsrecht voor deze cliënten van de Wlz bepaalt dat zij uiterlijk 1 januari 2016 schriftelijk kenbaar moeten maken of zij willen verblijven in een instelling op grond van de Wlz, of op grond van de Wmo 2015 thuis willen blijven wonen. Zolang cliënten deze keuze niet maken, krijgen zij, tot uiterlijk 31 december 2015, de zorg vanuit de Wlz. In het eerste half jaar van 2015 worden deze cliënten gesproken en geherindiceerd. Wanneer de cliënt het eens is met directe ingang van de nieuwe indicatie en daarmee het recht op de AWBZindicatie laat vervallen, is dit mogelijk. In alle andere situaties geldt het wettelijke overgangsrecht zoals hierboven is beschreven en gaat de nieuwe indicatie per 1-1-2016 met uitzondering van beschermd wonen (5 jaar overgangsrecht). Het kan overigens wel voorkomen dat tijdens de laatste maanden van de AWBZ-indicatie, de zorg door een andere leverancier wordt geleverd dan men voorheen gewend was.

9.3 Slotbepalingen 1.

Met ingang van 1 januari 2016 worden de Beleidsregels Wmo 2015 Rijswijk ingetrokken.

2.

Deze aangepaste Beleidsregels worden aangehaald als: Beleidsregels Wmo 2015.

29


3.

Deze Beleidsregels Wmo 2015 treden in werking met ingang van 1 januari 2016.

Aldus vastgesteld door het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Rijswijk in zijn vergadering van 22 december 2015.

Het college van burgemeester en wethouders van Rijswijk,

de secretaris,

de burgemeester,

drs. A. de Baat

drs. M.J. Bezuijen

30


Bijlage 1: Lijst van afkortingen ADL Awb AWBZ BPR CAK CIZ OV pgb PvE SVB VNG WIA Wlz Wmo WSW ZIN Zvw ZRM ZZP Zzp-ers

Algemeen Dagelijkse Levensverrichtingen Algemene wet bestuursrecht Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten Basisregistratie persoonsgegevens en reisdocumenten Centraal Administratie Kantoor Centraal Indicatieorgaan Zorg Openbaar Vervoer persoonsgebonden budget Programma van Eisen Sociale Verzekeringbank Vereniging Nederlandse Gemeenten Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen Wet langdurige zorg Wet maatschappelijke ondersteuning Wet sociale werkvoorziening Zorg in Natura Zorgverzekeringswet Zelfredzaamheidmatrix Zorg Zwaarte Pakket zelfstandige zonder personeel

31

INLEIDING... 3 HOOFDSTUK 1. BEGRIPSOMSCHRIJVINGEN... 4

Recommend Documents