dossier
Deel I - Welk krediet heeft u nodig? 1. Enkele vuistregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 1.1. Kortetermijnkredieten voor ‘kosten’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 1.1.1. Wat is uw ‘behoefte aan bedrijfskapitaal’? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 1.1.2. Ook uw dienstenbedrijf heeft behoefte aan bedrijfskapitaal . . . . . . . . . 3 1.1.3.
Uw omzet stijgt en dus heeft u meer cash nodig . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
1.1.4.
Concrete voorbeelden verduidelijken dit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
1.1.5. Impact van de crisis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 1.1.6.
Gezonde balans op de korte termijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
1.2. Investeren met kredieten die meer dan één jaar lopen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 1.2.1. Hoeveel jaar loopt dat krediet het best? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 1.2.2. Hoeveel moet u terugbetalen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
– Hoe kunt u als ondernemer tegenwoordig een krediet aanvragen én vastkrijgen?
Inhoudstafel
2.1. Lenen of een krediet opnemen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
©
2. Meest courante kredietvormen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 2.2. Kortetermijnkredieten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 2.2.1.
Kaskrediet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
2.2.2. Krediet ‘vaste voorschotten’ (zgn. straight loan) . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 2.2.3. Afbetalingskredieten op 12 maanden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 2.3. Langetermijnkredieten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 2.3.1.
Investeringskrediet: vast of variabel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
2.3.2.
Roll-overkrediet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
2.3.3.
Krediet ‘herfinanciering bedrijfskapitaal’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
3. Alternatieven voor de/uw bank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 3.1. Bankgarantie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 3.2. Leasing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 3.2.1.
‘Klassieke’ financiële leasing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
3.2.2. Operationele leasing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 3.2.3. (Financiële) renting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 3.2.4. Aandachtspunten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
II
dossier 3.3.1. U ‘verkoopt’ uw facturen aan een factor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 3.3.2. Waarom zou u uw behoefte aan bedrijfskapitaal via een factor financieren? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 3.3.3. Ook als de overheid uw klant is . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 3.3.4. Aandachtspunten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 3.4. Werken met wissels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 3.5. Kredietverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 3.5.1. Wat is het? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 3.5.2. Wanneer is dat interessant? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 3.6. Documentair krediet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 3.7. Overheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 3.7.1. Participatiefonds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 3.7.2. ParticipatieMaatschappij Vlaanderen of PMV . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 3.7.3. Belgische Maatschappij voor Internationale Investeringen (BMI/SBI) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 3.7.4. Kredietbemiddelaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 3.8. Privé lenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 3.9. Extern een investeerder vinden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 3.9.1. Investeringsvennootschappen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
– Hoe kunt u als ondernemer tegenwoordig een krediet aanvragen én vastkrijgen?
3.3. Factoring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
3.9.3. Wanneer is dat effectief een piste? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
©
3.9.2. Business angels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 3.10. Lenen bij familie, vrienden of kennissen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 3.10.1. Win-winlening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 3.10.2. Beter lenen vanaf het einde van het jaar dan in januari van het jaar erop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 3.10.3. Sinds 1 januari 2011 niet alleen meer voor starters én veel soepelere regels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 3.10.4. Driemaal winst, als u in vennootschap zit… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
4. Hoeveel krediet heeft u nodig en op welke termijn? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 4.1. U leidt de dans… en niet uw bank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 4.2. Wat zijn uw plannen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 4.2.1. ‘Gewone’ investering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 4.2.2.
Investeringsproject . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
4.3. Wat financiert u zelf? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 4.3.1.
Druk van de Basel III-normen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
4.3.2.
“Minimaal 20%”, zegt de bank… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
4.3.3. Hoe ‘verkoopt’ u uw eigen inbreng op papier? . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 4.4. Uw plannen in concrete cijfers gegoten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
III
dossier 5.1. Welk interesttarief hoort er bij welk krediet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 5.1.1.
Hoeveel kost uw investeringskrediet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
5.1.2.
Hoeveel kost een wentelkrediet of een roll-overkrediet? . . . . . . . . . . . 42
5.1.3. Hoeveel kost een krediet ‘vaste voorschotten’? . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 5.1.4.
Hoeveel kost een kaskrediet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
5.2. Uw bank goochelt met procenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 5.3. Bereken zelf uw aflossingstabel(len) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 5.4. Nieuwe financiële lasten in concrete cijfers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
Deel II - Hoe zal u dat terugbetalen? 1. Hoe (financieel) gezond bent u nu? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 1.1. Ratio’s: “ja, maar…” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 1.1.1.
Waarnaar kijkt de bank? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
1.1.2.
Die ratio’s kunnen de toekomst niet voorspellen . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
1.2. Wat zijn uw (echte) referentiecijfers? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 1.3. Uw rating . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
– Hoe kunt u als ondernemer tegenwoordig een krediet aanvragen én vastkrijgen?
5. Wat kost(en) uw krediet(en) u de komende jaren? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
1.3.2. Goed genoeg? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
©
1.3.1. U kunt die zelf berekenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 1.3.3. Of voor verbetering vatbaar? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
2. Hoe ziet u de toekomst? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 2.1. Uw voorspellingen en waarop u zich baseert . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 2.1.1. Hoe zal uw omzet evolueren en waarom bent u daar zo van overtuigd? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 2.1.2. Hoe zullen uw kosten evolueren? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 2.2. Vat alles samen in een financieel plan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 2.2.1. Cijfers: de taal van uw bankier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 2.2.2. Financieel plan in de praktijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
IV
dossier 1. Wie vraagt het krediet aan? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 1.1. U, uw achtergrond en uw toekomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 1.2. Risico’s voor u/uw zaak en hoe u daarmee omgaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 1.2.1.
Commercieel risico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
1.2.2.
Operationeel risico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
1.2.3.
Juridisch en milieurisico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
1.2.4.
Structuurrisico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
1.3. Ook dat bepaalt uw rating . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
2. Misschien zijn uw cijfers toch niet helemaal wat ze zijn… . . . . . . . . . . . . . 70 2.1. Niet alles met waarde is ‘tastbaar’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 2.2. Niet alles wordt naar waarde geschat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 2.2.1.
Wat zijn uw gebouwen echt waard? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
2.2.2.
Wat is uw machinepark echt waard? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
2.2.3. Rekening-courant van de zaakvoerder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
– Hoe kunt u als ondernemer tegenwoordig een krediet aanvragen én vastkrijgen?
Deel III - Niet alleen de cijfers tellen
©
Deel IV - Onderhandelen over bijkomende waarborgen 1. Uw bank kan zonder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 2. Waarover kunt u onderhandelen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 2.1. Kapitaal verhogen (of de huidige inbreng gewoon achterstellen)? . . . . . . . . . . . . . 74 2.2. Hypotheek (of alleen een volmacht)? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 2.3. Pand op de handelszaak (of alleen een volmacht)? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 2.4. Persoonlijke borgstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 2.4.1.
‘Alle sommenborgtocht’ hoeft echt niet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
2.4.2. Persoonlijk borg? Krediet per krediet bekijken… . . . . . . . . . . . . . . . . 76 2.4.3. Uw familie als borg? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 2.5. Kredietverzekering of factoring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 2.6. Vlaams Waarborgfonds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 2.6.1. ‘Gewone’ waarborgregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 2.6.2. Gratis waarborg als u hinder ondervindt van wegenwerken . . . . . . . . 78 2.6.3. Sinds april 2012 goedkope ‘groene’ waarborgregeling . . . . . . . . . . . . 78
V
dossier 1. Eerst een goed gesprek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 2. Wie beslist er? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 2.1. Uw bankdirecteur (steeds minder vaak) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 2.2. Kredietafdeling neemt uw dossier onder de loep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 2.3. (Al dan niet te onderhandelen) kredietvoorstel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
3. Nazorg wint aan belang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
Deel VI - Hoe gaat u zelf aan de slag? 1. Inspirerende modellen van kredietdossiers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 1.1. Investeringsproject incl. onroerend goed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 1.2. Financieel plan productlancering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
– Hoe kunt u als ondernemer tegenwoordig een krediet aanvragen én vastkrijgen?
Deel V - Hoe wordt uw kredietaanvraag behandeld?
2.1. Checklist: analyse kredietvoorstellen & onderhandelen over betere kredietvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
©
2. Handige checklist, rekentool en lijst van financiële bronnen . . . . . . . . . . . 86
2.2. Rekentool aflossingstabel ‘vaste mensualiteiten’ en ‘vaste kapitaalaflossingen’ . . 86 2.3. Lijst belangrijkste websites voor financiële informatie en/of partners . . . . . . . . . . . 86
VI