Handboek GAS afl 10 basisboek.book Page 9 Thursday, January 29, 2009 3:20 PM
INHOUDSTAFEL
Inhoudstafel I.
WEGWIJZER
II.
INSTRUMENTARIUM
Inhoudstafel DEEL 1 Gemeentelijke administratieve sancties Hoofdstuk 1. Situering en historiek 1. WAT ZIJN GEMEENTELIJKE ADMINISTRATIEVE SANCTIES? 1.1. Doel van de wetgever in 1999 1.2. Wat zijn de krachtlijnen van de basiswet van 13 mei 1999? 1.3. Relatie met het lokaal integraal veiligheidsbeleid 1.4. Bevoegdheid van de federale wetgever? 1.5. Relatie tot het EVRM en het strafrecht 1.5.1. Waarborgen EVRM 1.5.2. Eisen van artikel 6 EVRM 1.5.3. Verhouding tot het strafrecht 2. WELKE SOORTEN ADMINISTRATIEVE SANCTIES ZIJN ER? 2.1. Er zijn vier soorten administratieve sancties 3. WIE BEPAALT WAT IN AANMERKING KOMT VOOR ADMINISTRATIEVE SANCTIE? 3.1. Keuzevrijheid gemeenteraad: strafrechtelijke sanctie of administratieve sanctie 3.2. Via het gemeentelijke politiereglement 3.3. Verbod op samenloop 4. WAT KAN DE GEMEENTE ADMINISTRATIEF SANCTIONEREN? 5. WAAROM IS DE WET IN 2004 GEWIJZIGD? 5.1. Wat zijn de belangrijkste wetswijzigingen? 5.2. Welke inbreuken zijn gedepenaliseerd? 5.2.1. Welke gedragingen stonden er in Titel X? 5.2.2. Wat stond er in de Besluitwet van 29 december 1945?
Afl. 8, april 2008
1 1 3 8 9 10 10 11 12 13 13 14 14 15 16 17 19 21 22 24 25
I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 1
Handboek GAS afl 10 basisboek.book Page 10 Thursday, January 29, 2009 3:20 PM
INHOUDSTAFEL
6.
7. 8.
5.3. Wat zijn ‘gemengde’ inbreuken? 5.3.1. Welke strafbare feiten uit de Strafwet kan de gemeente administratief sanctioneren? 5.3.2. Welke zijn de ‘gemengde’ inbreuken? 5.3.3. Geen verplichting voor gemeenten 5.3.4. Afstemming met politie en parket noodzakelijk WAAROM IS DE WET IN 2005 OPNIEUW GEWIJZIGD? 6.1. Reparatiewet van juli 2005: nachtlawaai terug in de Strafwet 6.1.1. Wat was het probleem? 6.1.2. Wat zijn de gevolgen? 6.2. De belangrijkste wijzigingen op een rijtje TASK FORCE EN COMITÉ VAN EXPERTEN GAS GEVOLGEN VAN HET MILIEUHANDHAVINGSDECREET VOOR GAS
Hoofdstuk 2. Procedure administratieve geldboete 1. INLEIDING 2. WIE LEGT DE ADMINISTRATIEVE GELDBOETE OP? 2.1. Gemeentesecretaris of ander gemeentelijke ambtenaar 2.2. Provinciale ambtenaar 3. WIE KAN INBREUKEN VASTSTELLEN? 3.1. Politieambtenaren en hulpagenten 3.2. Gemeenschapswacht-vaststeller 3.3. Ambtenaren van vervoersmaatschappijen 3.4. Bewakingsagenten 4. VASTSTELLING VIA PROCES-VERBAAL 4.1. Voorwaarden van het proces-verbaal/bestuurlijk verslag 4.2. Wat is de bewijskracht van een proces-verbaal? 4.3. Wie ontvangt het proces-verbaal? 5. HOE VERLOOPT DE EIGENLIJKE SANCTIEPROCEDURE? 5.1. Ambtenaar ontvangt proces-verbaal/bestuurlijk verslag 5.2. Kennisgeving aan overtreder en verweerprocedure 5.3. Mondelinge verdediging 5.4. Beslissing tot administratieve geldboete 5.4.1. Boete moet proportioneel zijn 5.4.2. Verplichting tot motivering 5.4.3. Waarschuwing 5.4.4. Mag de ambtenaar de wettigheid van het reglement beoordelen? 5.4.5. Kennisgeving van beslissing I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 2
26 26 26 28 29 31 31 31 32 33 35 37 1 1
1
4 5 6 6 102 102 11 12 13 13 16 16 16 17 19 19 20 20 21 21
Afl. 8, april 2008
Handboek GAS afl 10 basisboek.book Page 11 Thursday, January 29, 2009 3:20 PM
INHOUDSTAFEL
6.
7. 8.
5.5. Beroepsprocedure 5.6. Uitvoering van de beslissing 5.7. Verjaringstermijn WAT IS DE SPECIFIEKE PROCEDURE BIJ ‘GEMENGDE’ INBREUKEN? 6.1. ‘Zware gemengde’ inbreuken: parket moet ‘groen licht’ geven 6.2. ‘Lichte gemengde’ inbreuken: parket kan impliciet ‘groen licht’ geven 6.3. Dubbele kwalificatie: parket kan impliciet ‘groen licht’ geven WAT IS DE PROCEDURE VOOR MINDERJARIGEN? 7.1. Bedrag beperkt tot 125 euro 7.2. Extra waarborgen voor minderjarigen WAT IS DE BEMIDDELINGSPROCEDURE? 8.1. Wat is het doel van de bemiddelingsprocedure? 8.2. Welke voorwaarden zijn er voor de bemiddeling? 8.3. Is de bemiddelingsprocedure verplicht? 8.4. Wat is verschil met bemiddeling in strafzaken?
Hoofdstuk 3. procedure andere administratieve sancties 1. INLEIDING 2. WIE LEGT DEZE SANCTIE OP? 3. VOORAFGAANDE WAARSCHUWING VERPLICHT 4. TOEPASSINGSGEBIED 5. VASTSTELLING VAN DE INBREUK 6. HET OPLEGGEN VAN DE SANCTIE 7. BEROEPSPROCEDURE Hoofdstuk 4. De bemiddeling 1. INLEIDING 2. WAT IS BEMIDDELING? 3. DE BEMIDDELINGSPROCEDURE KADERT IN HET OPLEGGEN VAN EEN GEMEENTELIJKE ADMINISTRATIEVE SANCTIE 4. DOEL VAN DE BEMIDDELING: HERSTEL OF VERGOEDING VAN DE SCHADE 5. DE BEMIDDELAAR OF BEMIDDELINGSDIENST 6. DE BETROKKEN PARTIJEN BIJ EEN BEMIDDELING 7. EEN BEMIDDELINGSREGLEMENT 8. PROCEDURELE EN FORMELE ASPECTEN
Afl. 8, april 2008
23 25 26 27 29 31 33 35 35 36 37 37 38 39 39 1 1 2 3 3 3 5 1 1
3 4 7 9 11 11
I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 3
Handboek GAS afl 10 basisboek.book Page 12 Thursday, January 29, 2009 3:20 PM
INHOUDSTAFEL
8.1. Dient de bemiddeling plaats te vinden vooraleer de beslissing omtrent het opleggen van een administratieve sanctie wordt genomen? 8.2. Vanaf wanneer kan de bemiddelingsprocedure worden aangevat ? 8.2.1. Administratieve geldboete 8.2.2. Schorsing, intrekking, sluiting 8.3. Verder verloop van de bemiddelingsprocedure 8.4. Resultaat van de bemiddeling 8.5. Weerslag van het resultaat op de eventuele administratieve sanctie 9. AFBAKENING T.O.V. ANDERE SOORTEN BEMIDDELINGEN 10. IN WELKE GEVALLEN IS HET MOEITE WERK TE MAKEN VAN BEMIDDELING 11. WAARDEN EN VISIE
11 12 12 13 13 15 15 16 16 18
DEEL 2 Andere bestuurlijke maatregelen III.
TOEPASSING EN PRAKTIJK
Inhoudstafel Hoofdstuk 1. Gemeentelijke administratieve sancties voor inbreuken op de gemeentelijke politieverordening 1. INLEIDING 2. VOORAFGAANDE OPMERKINGEN 3. LAWAAI 3.1. Algemeen: de Geluidshinderwet en VLAREM 3.1.1. Geluidshinderwet is kaderwet 3.1.2. Inrichtingen en activiteiten met en milieuvergunning 3.2. Nachtlawaai en lawaai overdag 3.3. Machines 3.3.1. Productnormen 3.3.2. Waar en wanneer machines gebruiken 3.4. Verkeer 3.4.1. Laten draaien van de motor van een voertuig 3.4.2. Toeterende autokaravanen 3.4.3. Lawaaierige voertuigen en ladingen 3.4.4. De bellende ijsverkoper
I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 4
1 1 2 3 3 4 4 5 6 6 7 8 8 8 9 10
Afl. 8, april 2008
Handboek GAS afl 10 basisboek.book Page 13 Thursday, January 29, 2009 3:20 PM
INHOUDSTAFEL
4.
5.
6.
3.5. Muziek 3.5.1. Elektronisch versterkte muziek 3.5.2. Inrichtingen die volgens Vlarem een vergunning nodig hebben 3.5.3. Inrichtingen die geen vergunning nodig hebben 3.5.4. Boomcars 3.6. Luidsprekers en geluidsinstallaties 3.7. Dieren 3.8. Vuurwerk 3.9. Veldkanonnen AFVAL, SLUIKSTORTEN, HONDENPOEP, WILDPLAKKEN EN DERGELIJKE 4.1. Afval 4.2 Vuilniszakken 4.3. Hondenpoep 4.4. Verbranden van bepaalde stoffen 4.5. Wildplakken 4.6. Reclamedrukwerk VOORBEELDEN UIT DE OMZENDBRIEF 5.1. Opzettelijk aanrichten van schade aan planten in openbare parken en plantsoenen 5.2. Handel en bezit van schadelijke middelen zoals lachgas 5.3. Het zonder voorafgaande schriftelijke toestemming aanbrengen van bedradingen, toestellen of andere verbindingen, uitgaande van een privé-initiatief 5.4. Het laten baden van huisdieren in visvijvers of waters van openbare parken en plantsoenen of er de sierdieren aan te vallen 5.5. Het hinderen van het verkeer door een hond niet aan de lijn te houden 5.6. Het bedekken van straatnaamborden en huisnummers 5.7. Het voeren van wilde of verwilderde dieren 5.8. Wildplassen 5.9. Het opstellen van woonwagens op plaatsen die daarvoor niet worden ingericht 5.9.1. Op het openbaar domein 5.9.2. Op privé-domein OPGEHEVEN WETTELIJKE BEPALINGEN 6.1. Titel X, Boek II, Wet van 8 juni 1867 – Strafwetboek (B.S., 9 juni 1867)
Afl. 8, april 2008
11 11 13 13 16 16 16 17 17 18 18 20 21 21 22 23 23 23 24
24 25 25 25 25 26 26 26 27 27 27
I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 5
Handboek GAS afl 10 basisboek.book Page 14 Thursday, January 29, 2009 3:20 PM
INHOUDSTAFEL
7.
8.
6.2. Besluitwet van 29 december 1945 houdende verbod tot het aanbrengen van opschriften op den openbare weg (B.S., 4 januari 1946) BESTAANDE WETTELIJKE EN DECRETALE STRAFBEPALINGEN 7.1. Milieuvergunning 7.2. Geluidshinder 7.3. Verkeerswetgeving 7.4. Vuurwerk 7.5. Het Bosdecreet 7.6. Het Afvalstoffendecreet 7.7. Het Veldwetboek 7.8. Andere wetten WAT GEMEENTELIJKE POLITIEVERORDENINGEN ZOAL SANCTIONEREN
Hoofdstuk 2. Casus vaststelling en afhandeling van lawaai veroorzaakt door een grasmachine 1. UITGANGSPUNT 2. SITUATIE 2.1. Wie stelt de feiten vast? 2.2. Wie is overtreder? 2.3. Wat gebeurt er met het PV? 2.4. Procedure opstarten 2.5. Bemiddeling 2.6. De reactie van de verweerder 2.7. De hoorzitting 2.8. De ambtenaar beslist 2.9. De betekening en de uitvoering van de beslissing 2.10. Beroep 3. CONCLUSIE Hoofdstuk 3. Modellen Model 1. Het model van de legitimatiekaart Model 3. brief tot opstarting van de administratieve procedure (met bemiddelingsprocedure aangetekend) Model 4. Beslissing Model 5. Model van kennisgeving aan stafhouder Model 6. Modelreglement gemeentelijke administratieve sancties vlaamse overheid I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 6
34 35 35 35 36 36 37 37 37 38 39
1 1 2 2 2 2 3 4 4 4 5 5 5 1 2 4 6 7
Afl. 8, april 2008
Handboek GAS afl 10 basisboek.book Page 15 Thursday, January 29, 2009 3:20 PM
INHOUDSTAFEL
Hoofdstuk 4. Voorbeelden Voorbeeld 1. Voorbeeld van een algemeen reglement op de administratieve sancties (Stad Gent) Voorbeeld 2. Voorbeeld van een politieverordening op de openbare rust en de veiligheid (Stad Gent) Voorbeeld 3. Voorbeeld van een politieverordening op het sluitingsuur van drankgelegenheden en het openhouden van die gelegenheden na het gewone sluitingsuur (Stad Gent) Voorbeeld 4. Politiereglement op het parkeren met beperkte parkeertijd, betalend parkeren en parkeren voorbehouden aan bewoners Voorbeeld 5. Aanwijzing van een provinciale ambtenaar (Provincie Vlaams-Brabant) Voorbeeld 6. Akkoord aanwijzing provinciale ambtenaar (Provincie Vlaams-Brabant) Voorbeeld 7. Model – Functieomschrijving beteugelende ambtenaar (Provincie Vlaams-Brabant) Voorbeeld 8. Kennisgeving administratieve sanctie (Stad Antwerpen) Voorbeeld 9. Beslissing administratieve santie (Stad Antwerpen) Hoofdstuk 5. Praktijken Praktijk 1. De provinciale beteugelende ambtenaar Praktijk 2. De GAS in Antwerpen: eerste afslag richting Stadsetiquette Praktijk 3. De toepassing van de GAS in een meergemeentezone Praktijk 4. Het “Nero-project” Praktijk 5. VVSG-onderzoek naar de toepassing van de GAS Praktijk 6. Bestuurlijke handhaving van nachtwinkels en phone-shops IV.
1 7
17 19 21 25 27 301 303 31 43 55 61 86 129
WETGEVING
Wet van 8 juni 1867 – Strafwetboek (B.S., 9 juni 1867) Nieuwe Gemeentewet van 24 juni 1988 – Gecoördineerde versie (B.S., 3 september 1988) Gemeentedecreet van 15 juli 2005 – Gecoördineerde versie (B.S., 31 augustus 2005)
Afl. 10, december 2008
I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 7
Handboek GAS afl 10 basisboek.book Page 16 Thursday, January 29, 2009 3:20 PM
INHOUDSTAFEL
Koninklijk besluit van 7 januari 2001 tot vaststelling van de procedure tot aanwijzing van de ambtenaar en tot inning van de boetes in uitvoering van de Wet van 13 mei 1999 betreffende de invoering van gemeentelijke administratieve sancties (B.S., 2 februari 2001) Omzendbrief van 25 mei 2004 aangaande het gebruik van vogelschrikkanonnen in de land- en tuinbouw Koninklijk Besluit van 5 december 2004 houdende vaststelling van de minimumvoorwaarden waaraan de gemeenteambtenaren moeten voldoen, zoals bepaald in artikel 119bis, § 6, tweede lid, 1° van de nieuwe gemeentewet (B.S., 29 december 2004) Omzendbrief OOP 30bis van 3 januari 2005 aangaande de uitvoering van de wetten van 13 mei 1999 tot invoering van gemeentelijke administratieve sancties, van 7 mei 2004 tot wijziging van de Wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming en de nieuwe gemeentewet en van 17 juni 2004 tot wijziging van de Nieuwe Gemeentewet (B.S., 21 januari 2005) Omzendbrief OOP 30ter van 10 novermber 2005 waarbij uitleg verschaft wordt bij de wijziging van artikel 119bis van de Nieuwe Gemeentewet krachtens de wet van 20 juli 2005 houdende diverse bepalingen (B.S., 24 november 2005) Omzendbrief. COL 1/2006 van het College van Procureurs-generaal bij de hoven van beroep, 22 november 2007. Wet van 15 mei 2007 tot instelling van de functie van gemeenschapswacht, tot instelling van de dienst gemeenschapswachten en tot wijziging van artikel 119bis van de Nieuwe Gemeentewet (B.S., 29 juni 2007) Decreet van 21 december 2007 tot aanvulling van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid met een titel XVI “Toezicht, handhaving en veiligheidsmaatregelen” (B.S., 29 februari 2008) V.
RECHTSPRAAK
Arrest van het Arbitragehof van 11 januari 2006 Vonnis van de politierechtbank van Maaseik van 12 juni 2006 Vonnis van de politierechtbank van Antwerpen van 20 juni 2006 Vonnis van de politierechtbank van Antwerpen van 27 juni 2006
I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 8
Afl. 10, december 2008
Handboek GAS afl 10 basisboek.book Page 17 Thursday, January 29, 2009 3:20 PM
INHOUDSTAFEL
Vonnis van de politierechtbank van Leuven van 29 juni 2006 Vonnis van de politierechtbank van Antwerpen van 4 oktober 2006 VI.
VERWIJZINGEN
Afl. 9, november 2008
I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 9