Inhoudsopgave Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1.
2.
3.
Inleiding in de btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 1.1.
Wat zijn ‘kostprijsverhogende belastingen’? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
1.2.
De btw in historisch perspectief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
1.3.
Het karakter van de btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
1.4.
Indirecte belasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
1.5.
Btw op hoofdlijnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
Btw-ondernemerschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 2.1.
Btw-ondernemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
2.2.
Btw-nummer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
In welke gevallen bent u btw verschuldigd? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 3.1.
Onderscheid goederen en diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
3.2.
Goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
3.3.
3.4.
4.
3.2.1.
De levering van goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
3.2.2.
Bijzondere situaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 3.3.1.
Het verrichten van diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
3.3.2.
Bijzondere situaties
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
Btw en ruilprestaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 3.4.1.
Waardering voor de btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
3.4.2.
Heffingsmaatstaf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
3.4.3.
Btw over álle tegenprestaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
3.4.4.
Deels in geld ontvangen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
3.4.5.
Facturering bij ruiltransacties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
3.4.6.
Aftrek van voorbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Btw berekenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 4.1.
Vergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
4.2.
Btw-tarieven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 4.2.1.
Goederen en diensten met verschillende tarieven . . . . . . . . . . . . . . 17
4.2.2.
Forfaitaire berekeningsmethoden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
4.2.3.
Btw-vrijstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
4.2.4.
Plaats van btw-heffing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
I | © Uw btw-aangifte, -aftrek en -teruggaaf in 2015
5.
Btw en de auto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 5.1.
Voor- en nadelen van de auto privé . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
5.2.
Voor- en nadelen van het gebruik van de auto van de zaak (ondernemingsvermogen) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
5.3.
Privégebruik door de ondernemer (eenmanszaak, Vof, maatschap) . . . . . . . . . 24
5.4.
Privégebruik van de auto van de zaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
5.5.
Kilometeradministratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 5.5.1.
6.
5.6.
Catalogusprijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
5.7.
Gebruik (bestel)auto alleen voor woon-werkverkeer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
Onroerende zaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 6.1.
Verhuur van een onroerende zaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 6.1.1.
6.2.
7.
8.
De kilometeradministratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
90%-norm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
Verkoop van een onroerende zaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
Kleineondernemersregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 7.1.
Kleine ondernemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
7.2.
Belastingvermindering voor kleine ondernemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
7.3.
(Voorlopige) vermindering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
7.4.
Ontheffing administratieve verplichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Internationaal zakendoen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 8.1.
Zakendoen binnen de EU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 8.1.1.
8.2.
8.3.
8.4.
Overzicht EU-landen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
Levering van goederen binnen de EU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 8.2.1.
Intracommunautaire levering van goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
8.2.2.
Intracommunautaire verwerving van goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
8.2.3.
Installatie- of montageleveringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
8.2.4.
Afnemer is particulier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
8.2.5.
Btw terugvragen uit andere EU-landen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
Zakendoen buiten de EU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 8.3.1.
Invoer van goederen uit landen buiten de EU . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
8.3.2.
Uitvoer van goederen naar landen buiten de EU . . . . . . . . . . . . . . . 50
Internationale diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 8.4.1.
Business-to-business(b2b-)diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
8.4.2.
Business-to-consumer(b2c-)diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
II | © Uw btw-aangifte, -aftrek en -teruggaaf in 2015
9.
Factureren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 9.1.
Wanneer moet u een factuur uitreiken? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
9.2.
Inhoud van de factuur (factuurelementen) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
9.3.
Vereenvoudigde factuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 9.3.1.
Vier verplichte factuurelementen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
9.3.2.
Uitzonderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
9.4.
Elektronisch factureren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
9.5.
Verleggingsregelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
9.6.
9.5.1.
Verleggingsregeling voor aannemers en onderaannemers . . . . . . . 61
9.5.2.
Verleggingsregeling voor leveringen en diensten door buitenlandse ondernemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
9.5.3.
Verleggingsregeling voor levering van afval en oude materialen . . . 62
9.5.4.
Verleggingsregeling voor de levering van fraudegevoelige goederen . . 63
Margeregeling
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
9.6.1.
Individuele regeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
9.6.2.
Globalisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
9.6.3.
Inkoopverklaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
9.6.4.
Reisbureauregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
9.7.
Landbouwregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
9.8.
Creditnota . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
9.9.
Boete . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
10. Administratieve verplichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 10.1. Administratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 10.2. Btw-administratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 10.3. Horizontaal toezicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71 10.4. Administratie- en boekhoudsoftware . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 10.4.1. Keurmerkeisen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 10.5. Fiscale bewaarplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
11. Btw-aangifte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 11.1. Aangiftebelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 11.2. Elektronische btw-aangifte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 11.2.1. Elektronisch aangifte doen via het aangifteprogramma van de Belastingdienst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 11.2.2. Aangifte doen via commerciële administratie- of boekhoudsoftware . . 76 11.2.3. Aangifte laten verzorgen door een belastingconsulent . . . . . . . . . . . 76 11.3. Factuurstelsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 11.3.1. Oninbare vorderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 11.4. Kasstelsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 III | © Uw btw-aangifte, -aftrek en -teruggaaf in 2015
11.5. Btw-afdracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 11.6. Btw-aangifte over het laatste aangiftetijdvak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 11.6.1. Privégebruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 11.6.2. Auto van de zaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 11.6.3. Personeelsvoorzieningen, relatiegeschenken en giften . . . . . . . . . . 80 11.6.4. Kleineondernemersregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 11.6.5. Belaste én vrijgestelde omzet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 11.7. Aanvullen of wijzigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 11.7.1. Verplicht corrigeren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 11.7.2. Overige wijzigingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 11.8. Op tijd btw-aangifte doen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 11.9. Naheffingsaanslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 11.10.Verzoek, bezwaar en beroep bij btw-aangiften . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 11.11.Btw-teruggaaf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 11.12.Opgaaf ICP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 11.13.Intrastat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 11.14.Mini One Stop Shop (MOSS) eu-btw-aangifte elektronische diensten . . . . . . . . 88
12. Btw-aftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 12.1. Btw-aftrek (aftrek van voorbelasting) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 12.2. Voorwaarden btw-aftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 12.3. Gemengd gebruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 12.4. Investeringsgoederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 12.5. Niet-aftrekbare btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 12.5.1. Horecabestedingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 12.5.2. Personeelsvoorzieningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 12.5.3. Relatiegeschenken of giften . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 12.5.4. Regeling bedrijfskantine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 12.6. Bijzondere regelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 12.6.1. Vereenvoudigde factuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 12.6.2. Tankbonnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 12.6.3. Openbaar vervoer en taxidiensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 12.6.4. Afnemen van een landbouwer (‘landbouwregeling’) . . . . . . . . . . . . . 95 12.6.5. Diefstal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
13. Belastingcontrole . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 13.1. De belastingcontrole . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 13.2. Horizontaal toezicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 13.3. Verticaal toezicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 13.4. Controlerapport . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 IV | © Uw btw-aangifte, -aftrek en -teruggaaf in 2015
14. Boetes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 14.1. U betaalt te laat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 14.2. U betaalt niet of te weinig . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 14.3. U doet geen of te laat aangifte (aangifteverzuim) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 14.4. Vergrijpboete . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
15. Tips en actualiteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 15.1. Extra controle op btw-balansschulden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 15.2. Betalingsregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 15.3. Btw-nummer op uw internetpagina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 15.4. Strafrechtelijke vervolging bij opzettelijk niet betalen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 15.5. Verbouwen en herstellen van woningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 15.6. Btw op zonnepanelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
16. Overzicht van de Download Zone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
V | © Uw btw-aangifte, -aftrek en -teruggaaf in 2015