Inhoudsopgave. Van de redactie

Inhoudsopgave

Van de redactie

D

e maand mei is een maand van gedenken en vieren. 4 mei de ‘dodenherdenking’. Tegenwoordig spreken we liever over het herdenken van mensen die omgekomen zijn tijdens oorlogshandelingen en bij vredesoperaties, ’waar ook ter wereld’. 5 mei is er dan de Bevrijdingsdag. We vieren de vrijheid in het land waarin wij leven. En eens in de 5 jaar is dat nu een nationale feestdag. Mijn indruk is echter dat we moeite hebben om hier echt inhoud aan te geven.

Opinie door Taakgroep Eredienst.................... 2 Open Doors, Ethiopië ................................. 3 Meditatie door ds. Henk van Veen .................. 4 Geloof op maandag door Dick Broere en Johan Kooiman ........... 5 Berichten van de pastores wijkteams west en oost .......................... 6 In memoriam .......................................... 7 Nacht van gebed ...................................... 7 Mutaties Emmaüs ..................................... 7 Van de kerkenraad .................................... 8 Acceptgiro/ Bijdrage voor KERKMAG 2015 ...... 9 Van de taakgroepen en commissies Collecteopbrengsten april ...................... 10 Financiële thermometer Emmaüs ............. 10 Verantwoording giften .......................... 10 Exploitatie 2014 .................................. 10 Inloopavond Jaarrekening 2014 PGB .......... 11 Inzameling voor de voedselbank ............... 11 Ontmoetingen onder de koffie ................. 11 Cantorij 25 jaar ...................................... 12 Mutaties Emmaüs .................................... 13 Ap Normaal ............................................ 14 Amnesty brief mei ................................... 14 Rommelmarkt Ontmoetingskerk ................... 15 Opbrengst Sinterklaascentrale ..................... 15 Leesrooster Taizé .................................... 16 Teksten uit het Nieuwe Liedboek .................. 17 Kerk en media Contactbanden ................................... 18 Kerkplein 15 ...................................... 18 B.O.C.-nieuws ........................................ 19 Recept worteltaart World Servants ............... 19 Agenda Kerk in de week ............................ 19 Kinderpagina Kindernevendienst ............................... 20 Kidsclub en Liesje ................................ 20 Jongerenpagina CAT-Kamp 2015 .................................. 21 Zomerkamp Lunteren ............................ 21 Nieuws World Servants Jongeren .............. 21 Uit de pers Wat betekent Pinksteren? ...................... 22 Bijbel in eigen taal voor Krim Tartaren ....... 23 Wie is de Heilige Geest? –Alpha ............... 23 Prikbord ............................................... 24 Ruimte reserveren? .................................. 25 Pagina Hervormd Bodegraven-Nieuwerbrug ...... 26 Mutaties Hervormd Bodegraven-Nieuwerbrug ... 27 Met verlof in ons midden ........................... 27 Kerkdiensten Prot. Wijkgemeente Emmaüs ...... 28 Weeksluitingen Vijverhof ........................... 28 Dovendiensten ........................................ 28 Acceptgiro/ Bijdrage voor KERKMAG 2015 ..... 29

En dan hebben we deze maand als thema “2 jaar Nieuw Liedboek”. Ook iets om te vieren? Voor sommigen een bevrijding, zoals u kunt lezen in de bijdrage van Ds. Henk van Veen. Voor anderen (te) veel vrijheid? In ieder geval kunnen we zeggen dat er voor elk wat wils in te vinden is. Lees de bijdrage vanuit de Taakgroep Eredienst en van een paar van onze organisten. In dit nummer van KERKMAG ook aandacht voor de jaarlijkse actie ‘Bijdrage KERKMAG!’ Dit jaar verspreiden we uit kostenoverwegingen geen acceptgiro’s. Wij vertrouwen erop dat u zelf uw bijdrage overmaakt op de rekening van KERKMAG. Die vindt u in het artikel over de bijdrage en in het colofon. Zoals onlangs tijdens een kerkdienst al aangekondigd staat het recept van de worteltaart van de maaltijdenactie van de World Servants Jongeren in deze KERKMAG. Probeert u het ook eens! En ervaar dat onbekend ook best eens lekker kan zijn. Tot slot, maar daarom niet minder belangrijk, vieren we deze maand Hemelvaart en Pinksteren. De komst van de Geest in onze wereld en in ons leven. Vuur in onze harten en een frisse wind door ons leven. Laat het feest zijn in onze huizen! Uit uw verborgenheid hebt Gij vervuld het perk van deze tijd met Gods geduld. Uw woord doet telkens weer de harten branden. Gij blijft nabij, o Heer, met zegenende handen. (Lied 662-3, tekst Jan Wit)

Namens de redactie van KERKMAG Gert Bregman Voor KERKMAG van juni 2015 moet de kopij op 29 mei 2015 binnen zijn! Let op: gebruik het juiste e-mailadres:

[email protected]

KERKMAGazine BODEGRAVEN

1

mei 2015

Opinie Het Nieuwe Liedboek en Emmaüs

T

wee jaar geleden alweer werd in mei het Nieuwe Liedboek ten doop gehouden. In Wijkgemeente Emmaüs zijn we het officieel gaan gebruiken vanaf eerste Advent, 1 december 2013. Maar voor die tijd al, vanaf september 2013, begonnen we met het instuderen van 2 nieuwe liederen per maand, na de kerkdienst, samen met de cantorij en cantororganist Jan Slappendel.

Daarvoor hebben we dus onze cantorij en cantororganist nodig! Ondersteuning bij een onbekend lied. En als solo- of voorzang bij andere, nieuwe liedvormen, die binnen Emmaüs wel steeds meer gebruikt worden, maar nog geen gemeengoed zijn. Veel meer dan in het Liedboek van 1973 staan er liturgische gezangen in, gezangen dus die bij de vaste onderdelen van de liturgie horen: kyrie – en gloria-liederen, bijvoorbeeld. Verder voor- en solozangen, antifonen, acclamaties. Wat Jan betreft had er daarvan nog wel meer in mogen komen. We hadden tenslotte al een schat aan materiaal in het dienstboek! (Kijkt u voor het gebruik in de liturgie eens in het NLB op blz. 1605 e.v.!) De psalmen hebben hun herkenbare plaats voor in het NLB gehouden. Soms is er een a-, b-, c-toevoeging. Dat zijn liederen die qua tekst op de betreffende psalm gebaseerd zijn en in het LB ’73 apart, bij de gezangen stonden. Een voorbeeld: 146a, dat vroeger gezang 20 was, en 146c, het vroegere gezang 21. Eigenlijk heel (theo) logisch. Een goede vondst, het schept duidelijkheid.

Omdat de cantororganist een belangrijke muzikale rol heeft in de eredienst, had de Taakgroep Eredienst met Jan een gesprek over de ervaringen met het Nieuwe Liedboek (NLB) binnen Emmaüs. En dan vooral de muzikale ervaringen. Jan, hoe is het NLB in Emmaüs ‘geland’? Het Liedboek is goed geïntroduceerd, het is een goed besluit geweest om ervoor te kiezen dat iedere kerkganger een eigen Liedboek heeft en dat we niet alles via de beamer projecteren. De ondertitel is namelijk: Zingen en bidden in huis en kerk. Er staan naast liederen ook gebeden, gedichten en korte teksten in. Doe er dus thuis ook iets mee! Een gebed bij de maaltijd, een gedicht als afsluiting van je dag.

Er is geen nieuwe psalmberijming gekomen. Zie je dat als een gemiste kans?

Ja, met het NLB is er een enorme keuzemogelijkheid: zo’n 1100 liederen, plus die teksten! Jan ziet geen reden om nog uitgebreid buiten het NLB te gaan winkelen. Met die grote inhoudelijke verscheidenheid is wel de vraag: welke muzikale en tekstinhoudelijke keuzes maakt Emmaüs? Het is een uitdaging voor de liturgiemakers om met de rijke mogelijkheden van het NLB door te gaan en niet te blijven steken in wat we al kennen of wat zo lekker zingt of van buiten het NLB nieuwe teksten op bekende melodieën te halen. We moeten er tenslotte wel weer jaren mee vooruit. In de komende tijd moeten we bekijken wat er ‘nog meer in zit’. OK, er zijn wel liederen die op het eerste gezicht te hoog gegrepen lijken, maar: doe er als gemeente maar je best voor! De kerkdienst wordt toch ook wel ‘godsdienstoefening’ genoemd? Het gevaar is dat er veel ongebruikt blijft. Omdat het onbekend is.

Nou, dat was wel een heel karwei extra geweest. Je berijmt zó maar niet die 150 psalmen opnieuw, dat is ‘monnikenwerk’. Recht doen aan de grondtekst, vertalen naar modern Nederlands , het hoge poëtische niveau handhaven en ook nog metrisch goed zingbaar… Ja, dan was het NLB nu nog niet klaar geweest.


De muzikale inhoud van de liederen? Bij sommige liederen mist Jan muzikale kwaliteit. Kerkmuziek is geen ‘begeleiding bij een liedje’. Hij wil graag een kwalitatief hoogwaardige muzikale lijn bewaren. Dat betekent, dat een lied, zowel melodisch als tekstueel, zich niet bij het eerste gebruik laat kennen. Daar moet je soms moeite voor doen. Kijk naar de teksten van Willem Barnard, Sytze de Vries, Huub Oosterhuis, dat is pure poëzie, dat zijn niet zomaar ‘gezongen versjes’.

2

mei 2015

Ethiopië: Zeven christenen onterecht vast

In het NLB staan minder Opwekkingsliederen dan sommigen misschien gehoopt hadden. De teksten en de muziek van deze liederen kunnen onze cantor niet altijd bekoren. Jan: De muzikale uitvoering daarvan werkt niet op de traditionele manier. Opwekking begeleiden met orgel? Daarvoor kun je beter een combo hebben. En dat is niet wat we in Emmaüs standaard als begeleiding willen. Denk aan de praktijk in de pinkstergemeentes, daar wordt geen orgel meer gebruikt. Verder zijn de teksten (theologisch) vaak heel mager en ontzettend ik-gericht. Zo ondergraaf je het samen-gemeente-zijn.

T

ijdens een doopdienst op 25 april in de stad Asela zijn zeven christenen gearresteerd. Ze zitten vast omdat ze illegale bijeenkomsten zouden hebben bijgewoond. De kerk ontkent de aanklacht en geeft aan officieel toestemming te hebben gekregen voor de samenkomsten. Politieagenten arresteerden de drie leiders van de kerk en vier gemeenteleden die onlangs christen zijn geworden. “De situatie in de gevangenis is erg moeilijk. Meer dan 168 gevangenen zitten samen in een krappe ruimte. ’s Nachts hebben de christenen net genoeg ruimte om op hun zij te liggen. Eén van hen moet slapen in de toiletruimte”, zegt een persoon die de christenen opzocht in de gevangenis.

Met de basisscholen wordt elke maand een ‘Lied van de Maand’ gekozen. Een mooie verbinding Kerk – School – Thuis? Jan vindt dat wel een aandachtspunt. De opzet was: maak de kinderen vertrouwd met het NLB. Hij geeft het advies: Kijk gericht óók naar het NLB. Nu wordt toch nogal eens buiten het Liedboek gezocht, waarbij vooral YouTube een rol speelt. Muzikaal gezien vindt Jan dat ‘geen blijvertjes’, de liederen komen en gaan en beklijven niet. Welke muzikale bagage geven we kinderen mee voor hun verdere leven? Zal er over vijftig jaar nog in ‘Vijverhof’ gezamenlijk een geestelijk lied gezongen kunnen worden?

De leider van de kerk in Asela zei in reactie hierop: “God heeft deze situatie in de hand. We prijzen onszelf gelukkig dat we op deze manier voor Christus mogen lijden. Bovendien leven we nog, terwijl vele anderen in het verleden de dood vonden.” Ondanks de moeilijke omstandigheden proberen hij en de andere christenen het evangelie uit te leggen aan hun medegevangenen.

Samenvattend: het NLB biedt een rijke schat aan liturgische mogelijkheden in onze vieringen. En we zijn nog lang niet uitgestudeerd. Dus: soms voor de dienst of soms in de dienst (met de cantorij) zullen we nog stevig blijven oefenen.

 Dank dat de zeven christenen moed en kracht

hebben ontvangen om van Jezus Christus te getuigen in de gevangenis.  Bid dat waarheid en gerechtigheid centraal staan en dat de aanklacht wordt ingetrokken.  Bid om Gods bescherming voor de kwetsbare gemeenschap van nieuwe gelovigen, en om wijsheid voor de kerkleiders.

Jan, hartelijk dank voor je inbreng in dit opiniestuk. Noor van der Ploeg, Taakgroep Eredienst


3

mei 2015

Meditatie Waarom ik dankbaar ben voor het Nieuwe Liedboek Toen ls kind op “De School met de Bijbel” in Nieuwe Pekela leerde ik psalmen en gezangen en liederen van Johannes de Heer. Met meester Weber gingen we soms met een zanggroepje van kinderen naar de hervormde kerk om daar in de dienst te zingen. Op de baptistenzondagsschool bij ons om de hoek zongen we allerlei opwekkingsliedjes bij de gitaar, maar in de gereformeerde kerk zongen we bijna uitsluitend psalmen plus een klein bundeltje “Enige gezangen”. Thuis ook met Kerst en met Pasen zongen we bij het orgel.

Nu Sinds 2013 hebben we als protestanten al weer twee jaar het Nieuwe Liedboek. Met een selectie – ook uit die nieuwe bundels- van meer dan 1000 liederen. Bovendien vind je er een schat aan gebeden en gedichten tussen de liederen door. Wat heb ik in de Kersttijd genoten van al die prachtig vertaalde Engelse carols. Wat een aanwinst die Taizéliederen, Opwekkingsliederen en liederen uit Iona en die prachtige Scandinavische liederen en melodieën. Veel van die Engelse hymnes en Opwekkingsliederen uit het BBC-programma “Songs of Praise” kan ik nu zomaar in mijn eigen kerk zingen. Nee, “Ere zij God”staat er niet in, omdat het een mars is, daarom gaat de commissie nu voor straf een jaar naar de diensten van het Leger des Heils.

A

Maar in de gereformeerde kerk werd het toen - qua liederen - geen Kerst en ook geen Pasen. Zelfs het “Ere zij God” mocht ín de kerstmorgendienst pas na de zegen gezongen worden. Daarom ging ik in mijn middelbare schoolleeftijd met een groep vrienden naar de kerstnachtmis, want daar werd tijdens de communie een hele serie kerstliederen door de organist ingezet en door het volk spontaan meegezongen. De liederen van Johannes de Heer en Youth for Christ en later van Opwekking zongen we thuis bij het orgel en ook met gitaarbegeleiding op de jeugdgroep en de Bijbelkring, maar in de gereformeerde kerk was er voor die liederen toen geen plaats.

Dankbaar Dankbaar ben ik dat ik uit de engte ben geleid van het bijna alleen maar psalmen in de kerk te mogen zingen in de ruimte van Kolossenzen 3. Dankbaar ben ik omdat het verknipte leven van thuis en school en jeugdgroep en kerk tot eenheid is geworden, omdat ik in de kerk nu uit al die werelden en sferen de liederen mag aanheffen. Dankbaar ben ik voor de definitieve doorbraak in de liederencultuur van de kerk, nu er niet meer voor één soort is gekozen maar er openheid en respect voor alle liederentradities wordt getoond. Het is waar: het bestaat nog, enkelingen en groepen, die zweren bij maar één traditie: óf de psalmen, óf Huub Oosterhuisliederen, óf Opwekkingsliederen. Maar in dit Liedboek is principieel plaats voor kwaliteitsliederen uit elke traditie. Ik voel me nu daarom in dit opzicht in de kerk meer thuis als ooit tevoren.

Later Gelukkig werden in 1960 de 29 “Enige gezangen” uitgebreid tot 119. Ja, ook het “Ere zij God” stond er in! Eindelijk konden ook wij die feestliederen in de kerk zingen. In 1973 werd “het Liedboek voor de kerken”geïntroduceerd met 491 gezangen. Wat een ongekende mogelijkheden werden toen geboden! Paulus schrijft in Kolossenzen 3:16b: “Zing met heel uw hart psalmen, hymnen voor God en liederen die de Geest u vol genade ingeeft”. Ook sinds 1973 heeft de Geest kennelijk niet stil gezeten. Er verschenen zoveel nieuwe bundels. Van Huub Oosterhuis, van ds. Troost, uit de communiteit van Taizé, uit de gemeenschap van Iona, Zingend geloven, Geroepen om te zingen, Opwekking, de Evangelische bundel, Tussentijds en vast nog wel meer!


Ds. Henk van Veen

4

mei 2015

Geloof op maandag

D

aar was het dan, het nieuwe Liedboek. “Al die liederen gaan we nooit kennen” zegt u. Nee, dat denk ik ook niet, maar kent u wel alle psalmen? En die bestaan toch al iets langer! We hoeven ook niet alles te kennen, als we dit boekwerk maar op de juiste manier kunnen gebruiken. Dus als u een melodie te moeilijk vindt om te zingen, doe dan niet het liedboek dicht, maar lees eens de tekst van dat lied. En misschien staat er wel een gedicht bij. Dat gaan we nooit zingen. Dat staat er om (thuis) te lezen. Ook weer een aanwinst. Dat hebben we nog nooit gehad!

Het Nieuwe Liedboek……

T

oen de Emmaüsgemeente 2 jaar geleden besloot om deze nieuwe bundel in de erediensten te gaan gebruiken, waren sommigen van ons daar al flink mee aan het oefenen geslagen. Allereerst onze eigen cantorij natuurlijk en later zijn er ook meerdere mogelijkheden voor gemeenteleden geweest om zich de nieuwe teksten en melodieën eigen te maken.

Ook voor ons organisten komt er hopelijk een betere tijd. Als de predikanten/voorgangers het Nieuwe Liedboek t.z.t. beter hebben leren kennen, kunnen we alles uit één boek zingen, dus geen stapel bundels meer maar nog maar één. Nou ja, voor u is het één boek. Voor ons nog steeds twee volle, zware, dikke mappen. Maar deze liggen gelukkig in de kerk(en).

Er werden de laatste jaren liturgieën samengesteld uit een veelheid van bundels en dat is met dit boek drastisch verminderd. Als organist wist je soms niet waar je jouw muziek vandaan moest halen. In dit boek is nu een grote keus aan liederen, deels afkomstig uit ons vorige Liedboek en uit andere bundels.

Ik heb er zin in. Samen met u oude, maar ook nieuwe liederen te zingen. Zelfs liederen die we weer “terug” hebben.

Daarnaast zijn er ook veel nieuwe liederen in deze bundel opgenomen die recht doen aan ons hedendaagse taalgebruik en geloofsbeleving. Tekstdichter Sytse de Vries bv. geeft ons in lied 267 een prachtige tekst om b.v. in een avonddienst de dag te besluiten. “Wees bij ons, wees ons een geleide bij het verdwijnen van de dag”. Mooi is, dat er na dat lied dan een gedicht staat van Andries Govaart: “Hier is je bed, het wacht op je slaap, nog even kijken wat je achterlaat voor je vertrekt naar dromenland. Ook daar is er een, je bent in Gods hand”.

Doen we ook met dit liedboek weer 40 jaar? Dat weet niemand, maar laten we nu eerst maar eens thuis raken in deze bundel. Veel “zing plezier”. Johan Kooiman

Muzikaal gezien kunnen we ons hart ophalen aan een veelheid van bekende liederen, maar ook aan nieuwe melodieën. Op Palmzondag zongen we b.v. lied 187 over de Tempelreiniging: “Runderen, schapen en duiven te koop”. Een onbekende melodie van Yme van der Valk, maar heel fraai om te zingen. Ik mocht het spelen in De Ark in Reeuwijk. “Onze Vader in de hemel”, lied 1006, gedicht door Gerard van Midden, begint bij ons een favoriet te worden….. en terecht. Prachtige melodie van Gerard van Amstel en goed te zingen en te spelen. Een welkome bundel volgens mij! Dick Broere KERKMAGazine BODEGRAVEN

5

mei 2015

Berichten van de pastores

Seizoen erwijl buiten de natuur zich uitbundig laat zien met alle lentekleuren, kijken wij vooruit naar het einde van dit kerkelijk seizoen, en ronden langzaamaan af, bereiden ons voor op zomer. Achter de schermen wordt nagedacht en gewerkt aan het nieuwe seizoen.

Kerkdiensten inksteren het grote feest van God-in-mensen valt dit jaar op zondag 24 mei. Promising Voices komt enkele liederen zingen en zoals beloofd breng ik een ander koffertje mee voor het kindermoment. Er zal gewoon nevendienst zijn.

Pastoraat We leven mee met ieder die te maken heeft met ziekte en zorgen. Verschillende gemeenteleden verbleven in het ziekenhuis, enkelen revalideren op dit moment.

Zondag 31 mei vieren we Trinitatis, d.w.z. we doen een poging te doordenken dat God zich openbaart als Vader, Zoon en Geest. Da Capo uit Boskoop komt zingen. En op 14 juni hopen we nieuwe kerkenraadsleden te bevestigen en medewerkers voor te stellen.

T

P

Overlijden In deze maand overleed mevr. A. van der Neut – de Ruiter. Het In Memoriam vindt u op pagina 7.

Rommelmarkt De voorbereidingen zijn al weer in volle gang en we hopen voor zaterdag 6 juni op veel mensen, zonneschijn en een hoge opbrengst.

Esther Dijkstra - Rensen

Studie Inmiddels maak ik flink vordering met de 'Permanente Educatie'. Dit houdt in dat we elke vijf jaar zes cursussen volgen, meestal aan de Protestantse Theologische Universiteit en één maand vrij studeren. De synode heeft bepaald dat alle gemeentepredikanten zo'n programma volgen en de eerste periode loopt van september 2012 tot september 2017. In de komende weken volg ik de vijfde cursus; deze gaat over het boek Ruth, vindt plaats op twee dagen in Amsterdam en wordt geleid door docent Marjo van de Korpel, één van onze gastpredikanten. Voor september heb ik de maand studieverlof gepland. School en examens Veel kinderen en jongeren hadden vakantie in mei, maar wie examen doet zal vooral gewerkt hebben. Hen allen wensen we sterkte en een goede uitslag.

wijkteam west pastores: Esther Dijkstra ds. Leo Webbink wijkteam oost pastores: Ivanka Druijf ds. Bram Tack KERKMAGazine BODEGRAVEN

Vakantie Veel ouderen gaan in juni op reis; hopelijk hebt u allen goed weer en mag u veel moois zien en beleven.  0348-501859  06-36256808

Ik wens u een maand met veel goeds en geloof mede namens Ivanka Druijf, Ds. Bram Tack

 030-6361630  0172-645351

6

mei 2015

In Memoriam Op 5-6 juni a.s. in ’t Rustpunt Kerkstraat 23 Bodegraven

Adriaantje Annetje van der Neut – de Ruiter

Wat is de Nacht van Gebed? ijdens de Nacht van Gebed wordt er door christenen in Nederland en België gebeden voor de christenen uit de vervolgde kerk. De Nacht van Gebed wordt georganiseerd vanuit Open Doors.

T

O

p 23 april overleed Adriaantje Annetje van der Neut – de Ruiter. Zij werd 90 jaar. Jaantje werd geboren op de Zuid-Hollandse eilanden en kwam tijdens de oorlogsjaren in onze streken terecht. Zij werkte op een boerderij in Papekop en ontmoette daar haar man, met wie zij uiteindelijk in Bodegraven kwam wonen. Inmiddels hadden ze vier kinderen gekregen. Zij heeft veel meegemaakt: volwassen geworden tijdens de oorlog, een opgroeiend gezin in de moeilijke jaren van de wederopbouw en later ook de zorg om de gesteldheid van haar man.

Wanneer is de Nacht van Gebed? De Nacht van Gebed vindt in 2015 plaats op vrijdag 5 en zaterdag 6 juni. We beginnen vrijdagavond om 22.00 uur en gaan door tot zaterdagmorgen 06.00 uur. Iedereen is (op elk tijdstip) van harte welkom in 't Rustpunt, Kerkstraat 16, Bodegraven Wat gebeurt er tijdens de Nacht van Gebed? Tijdens de Nacht van Gebed worden er filmfragmenten getoond over vervolgde christenen of over een land waar christenen worden vervolgd. Daarna kunt u aan de hand van de gebedspunten voor die personen of dat land bidden. Er zijn verschillende gebedsrondes.

Dat was de reden dat zij al op ‘jonge’ leeftijd in Rijngaarde kwam wonen: ze was pas 63! Daar heeft ze als vrijwilliger veel betekend voor anderen. Ze was erg actief en onafhankelijk ingesteld. Tot op hoge leeftijd ging ze zelfstandig met het openbaar vervoer op familiebezoek.

Waarom 's nachts bidden? Jezus trok zich terug om de hele nacht te bidden. Paulus en Silas gingen om middernacht in de gevangenis in gebed en de gemeente van Petrus bleef 's nachts vol vuur bidden, toen Petrus gevangen zat. Talloze keren spreekt de Bijbel van onophoudelijk bidden, dag én nacht. Vervolgde christenen hebben uw gebed hard nodig.

In het najaar van 2014 voelde ze haar einde naderen. Ze wilde voorbereid zijn. Ze zocht liederen uit en een Bijbelgedeelte. Ze schreef zelfs een dankwoord. Half april namen haar krachten snel af. Ze vertelde dat ze ging sterven en dat ze naar Jezus verlangde. Overdag was steeds familie aanwezig en ’s nachts kwam er andere zorg. Het waren bijzondere dagen.

Waarom een Nacht van Gebed? Voor ons is gebed de sleutel om een verschil te maken. In ons leven en in het leven van vervolgde christenen. Want de Here God verleent kracht aan het gebed van Zijn kinderen. Vervolgde christenen weten dit. "Bid voor ons" is dan ook vaak het eerste dat ze aan ons vragen als wij hen opzoeken. Zij hebben dit gebed hard nodig. Ook bij hen slaat immers angst en vertwijfeling toe. Dagelijks worstelen velen van hen met verdriet, woede en uitzichtloosheid. Maar in hun nood kunnen ze niet anders dan zich tot Hem wenden die alle macht heeft. Zij vragen ons om naast hen te komen staan in gebed en samen God te aanbidden en te vragen om een ommekeer in hun situatie.

Op 29 april namen we afscheid van haar in de Dienst van Woord en Gebed. Het ging over psalm 23 en over de naam die langs de wolken ruist. Er werden herinneringen gedeeld, waaruit de onderlinge liefde bleek. Zij is begraven op Vredehof. Op de rouwkaart stond het gedicht van de voetstappen in het zand. Mensen worden gedragen, mogen Gods aanwezigheid ervaren. Dat wensen wij hen die haar zo zullen missen.

Kom ook op vrijdag 5 juni. Geef een paar uur om voor onze vervolgde geloofsgenoten te bidden!

Esther Dijkstra-Rensen

Voor meer info zie www.opendoors.nl Alfred Esch (coördinator Bodegraven)  06-30959478


7

mei 2015

Van de kerkenraad

Dorpskerk e hebben de overgang van de Salvatorkerk naar de Ontmoetingskerk al weer even achter de rug, maar indirect speelt dit onderwerp nog steeds op de achtergrond in de kerkenraad. Met het afscheid van de Salvatorkerk hebben we ook afscheid genomen van de Dorpskerk, maar Emmaüs is nog in gesprek met de hervormde wijken 1 en 2 over het gebruik van de Dorpskerk. Aanvankelijk dacht de kerkenraad aan een ruil tussen de Dorpskerk en de Ontmoetingskerk, bijvoorbeeld enkele keren per jaar op zondagmorgen. Aan hervormde zijde is dit echter ‘een brug te ver’, omdat er geen enkele band is met de Ontmoetingskerk. Wel is er het aanbod gekomen van een dienst op zondagmorgen om bijvoorbeeld 11.00 uur.

Vacatures De kerkenraad maakt zich zorgen over de vacatures die in juni ontstaan na het aftreden van een aantal ambtsdragers en medewerkers. Met name bij de Taakgroep Pastoraat ontstaat een tekort, maar er zijn ook nog vacatures bij de Taakgroepen Diaconie, Jongeren, KiAWW en Beheer&Financiën. Hierbij een oproep aan iedereen om te overwegen zich de komende periode in te zetten voor onze wijkgemeente Emmaüs en te ervaren hoe verrijkend het kan zijn om samen te werken aan de opbouw van de gemeente.

W

Feest van de Geest De kerkenraad heeft besloten om ook volgend jaar rond Pinksteren weer mee te doen met het regionale kunstproject ‘Feest van de Geest’.

Besloten is om van dit aanbod geen gebruik te maken, omdat er vanuit de Emmaüskerkenraad bij nader inzien meer waarde wordt gehecht aan onderlinge ontmoeting, dan aan gebruik van elkaars gebouwen. Dit onderwerp is ook aan de orde geweest in de Algemene Kerkenraad die gevormd wordt door afgevaardigden van enerzijds de hervormde wijken 1 en 2 en anderzijds Emmaüs. Daar is besloten dat de AK zowel Hervormd als Emmaüs zal uitnodigen voor een gesprek. In dat gesprek kan ter sprake komen op welke manier zo’n ontmoeting vorm zou kunnen worden gegeven.

Ziekte ds. Leo Webbink De behandelende artsen hebben helaas moeten aangeven dat onze wijkpredikant ds. Leo Webbink zijn werk in ieder geval niet voor 1 juli zal kunnen hervatten. Wij wensen Leo beterschap en veel sterkte. Jaarrekening De jaarrekening over 2014 is vastgesteld en de kerkenraad is verheugd dat we het afgelopen jaar voor het eerst sinds enkele jaren positief hebben kunnen afsluiten.

Paaskaarsen Het is binnen Emmaüs een goede gewoonte om de paaskaarsen, die een jaar lang zijn gebruikt, te geven aan personen die zich extra verdienstelijk hebben gemaakt voor onze gemeente. Dit jaar zijn de paaskaarsen toebedacht aan de beide voorzitters van de Algemene Kerkenraad: Petra Verra en Gert van Barneveld en aan Johan den Hertog, die tot juni 2014 voorzitter is geweest van onze eigen Emmaüs-kerkenraad.

Een hartelijke groet vanuit het scribaat, Jan Buruma en Gert Jan Meijers

Twee jaar Liedboek Een nieuw liedboek dat was fijn lekker zingen samen zijn

Preektafel Onze wijkpredikanten Bram Tack en Leo Webbink hebben het idee opgevat om enkele keren de zondagse morgendienst direct na afloop in kleine kring te bespreken. Naast één van hen zullen enkele leden van de Taakgroep Eredienst en van het Moderamen aan het gesprek deelnemen en worden gemeenteleden uitgenodigd ook aan te schuiven. De bespreekpunten zullen zijn: reactie op de dienst, wat vond je mooi en wat zou je anders doen? Tijd: ongeveer een half uur op 17 mei, 12 juli en 4 oktober na de morgendienst.


Iedere maand op school leren vertrouwd raken repeteren Gaat goed!

8

mei 2015

Acceptgiro / Bijdrage 2015

E

Hoe helpt u KERKMAGazine te bekostigen? Wij adviseren een bijdrage van: - € 20,- voor de lezers in Bodegraven - € 35,- voor degenen die KERKMAGazine per post ontvangen. Wilt u meer geven dan wordt dat uiteraard door ons zeer op prijs gesteld. Uw bijdrage is aftrekbaar van de belasting.

lf keer per jaar valt KERKMAG bij u op de deurmat. Daar kijkt u misschien niet altijd meer van op. Maar bijzonder is het wel! Door het werk van al die vrijwilligers die elk hun eigen bijdrage leveren, lukt het steeds weer een zeer lezenswaardig blad te maken. Een magazine waar we terecht trots op mogen zijn. KERKMAG maakt het reilen en zeilen van onze gemeente tastbaar. En het speelt een belangrijke rol in de onderlinge verbondenheid en betrokkenheid. En het is een belangrijk symbool geworden van de eenheid die we zijn geworden.

U kunt middels telebankieren uw bijdrage overmaken. Of u kunt zelf een overschrijvingsopdracht invullen en deze inleveren bij uw bank. Let op dat u het juiste rekeningnummer en de juiste tenaamstelling gebruikt:

KERKMAG is de moeite waard. Help ons om dit prachtige blad uit te kunnen geven. En te zorgen dat het ook in de toekomst op uw deurmat blijft vallen.

NL93RABO 011 63 88 099 PGB Emmaüs inzake KERKMAGazine Bodegraven

Bovenstaande tekst vond ik in mijn ‘KERKMAGarchief’. Het dateert uit 2010 en is van de hand van Dick Knetsch, destijds voorzitter van de toenmalige Federatiekerkenraad.

Wij rekenen op uw medewerking en uw bijdrage! Namens de redactie van KERKMAG, Gert Bregman

In dit nummer van KERKMAGazine treft u geen acceptgiro aan. Echter; net als voorgaande jaren vragen we u een bijdrage te leveren aan de bestrijding van de onkosten die het maken van een blad als KERKMAG met zich meebrengt. Dit jaar vragen wij u om zelf uw bank opdracht te geven een bedrag naar de rekening van KERKMAG over te maken. Het laten maken van acceptgiro’s vormt voor ons een behoorlijke kostenpost. Daarnaast betalen wij ook nog een tarief per acceptgiro voor verwerking door de bank. Deze kosten willen wij graag vermijden.


9

mei 2015

Van de taakgroepen en commissies Beheer en Financiën Collecteopbrengsten april

Verantwoording giften

2-apr Diaconie € 199,03 H. Avondmaal (Armoede in Bdg) € 294,55 Kerkenwerk Emmaüs € 192,37 4-apr Paaszangdienst (Dwelling Places) € 63,50 Kerkenwerk Emmaüs € 43,95 5-apr Diaconie € 865,69 Kerkenwerk Emmaüs € 649,37 12-apr Diaconie € 466,27 Spaardoosjes € 63,99 Kerkenwerk Emmaüs € 346,11 19-apr Diaconie (Appelboomproject) € 849,25 Kerkenwerk Emmaüs € 500,25 26-apr Diaconie (Appelboomproject) € 693,32 Kerkenwerk Emmaüs € 401,92 april Busjes tbv Kinderen in Myanmar € 272,00 Totaal april € 5.901,57

 Via Bram Tack ontvangen € 20,- en € 50,- voor

het kerkenwerk van Emmaüs.  Via mevrouw Peters € 10,- ontvangen voor het bloemenfonds.  Op de bankrekening € 100,- ontvangen voor het kerkenwerk van Emmaüs. Dank aan alle gevers en geefsters. Pieter Tijsterman, penningmeester

Exploitatie 2014 Protestantse Wijkgemeente Emmaüs

I

n de vergadering van de Kerkenraad van15 april is de jaarrekening 2014 vastgesteld. Het resultaat van 2014 is positief en kwam uit op een bedrag van € 3.586,- terwijl in de begroting nog was uitgegaan van een tekort van € 36.180. De verbetering van het resultaat is vooral veroorzaakt door het niet opvullen van de vacature die is ontstaan door het vertrek van kerkelijk werker Henk van Veen, ontvangen ziekengelduitkering en een hogere opbrengst van de vrijwillige bijdragen. Het ontvangen ziekengeld is een incidentele meevaller en met de twee andere posten is in de begroting van 2015 al rekening gehouden. Zoals het er nu uitziet zal de opbrengst van de vrijwillige bijdragen in 2015 wat minder opbrengen dan verwacht.

Financiële Thermometer Emmaüs

H

ieronder de stand van zaken met betrekking tot de ontvangen vrijwillige bijdragen, collecten en giften/ acties opgenomen tot en met april. De vrijwillige bijdragen betreffen het totaal van kerk, diaconie en KIAWW. Hiervan is 89% voor de kerk, 6% voor de diaconie en 5% voor KIAWW. Pieter Tijsterman, penningmeester Vrijwillige bijdragen Begroot 2015 Toegezegd Ontvangen tot en met april Nog te ontvangen toezeggingen

€ € € €

347.000 350.300 170.000 180.300

Ontvangen zonder toezegging Nabetaling 2014 tot en met april Totaal ontvangen

€ € €

1.000 3.200 174.200

Collecten wijkgemeente Begroot 2015 Ontvangen tot en met april Nog te ontvangen

€ € €

26.000 8.200 17.800

Giften algemeen Begroot 2015 Ontvangen tot en met april

€ €

3.000 2.200

Nog te ontvangen

€

800


Bij het nemen van de pijnlijke maatregelen om uit de tekorten te komen is afgesproken dat zodra de financiën het toelaten dit zal worden ingezet voor pastorale zorg door uitbreiding van uren kerkelijk werkers. Gezien het positieve resultaat 2014, de kostendekkende begroting 2015 en de opbrengst uit de verhuur van de Salvatorkerk is die financiële ruimte nu aanwezig. Daarom is in de Kerkenraad besloten om de vacature kerkelijk werker zo snel mogelijk te gaan opvullen. Elders in deze uitgave treft u een bericht aan over de inloopavond van de jaarrekening 2014 van de Protestantse Gemeente Bodegraven. Tijdens deze inloopavond kunt u naast het inzien van en vragen stellen over de jaarrekening van de Protestantse Gemeente Bodegraven dit ook doen voor de afzonderlijke onderdelen Emmaüs en Hervormd. Pieter Tijsterman, penningmeester

10

mei 2015

Inzameling voor de voedselbank

Inloopavond Jaarrekening 2014 Protestantse Gemeente Bodegraven

Beste gemeenteleden,

O

p donderdag 11 juni aanstaande houdt het College van Kerkrentmeesters een inloopavond ter kennisneming van en informatie over de jaarrekening 2014. Vanaf 19.30 uur bent u van harte welkom in het kerkelijk bureau aan de Oude Markt 1. Tot 20.00 uur zijn daar de penningmeesters van Emmaüs (Pieter Tijsterman) en Hervormd (Leon Mans) aanwezig voor toelichting en informatie.

O

p zondag 24 mei, eerste pinksterdag, zullen wij opnieuw een inzameling houden voor de voedselbank. Al uw non-foodartikelen en langhoudbare producten mag u voor of na de dienst weer inleveren in de daarvoor bestemde dozen. Ook voor de kinderen geldt dat speelgoed dat volledig en heel is weer ingeleverd mag worden op de daarvoor gereedstaande tafel.

De jaarrekening 2014 van de Protestantse gemeente te Bodegraven is een samenvoeging van de afzonderlijke jaarrekeningen van de Hervormde Gemeente Bodegraven-Nieuwerbrug en de Protestantse Wijkgemeente Emmaüs. Zowel de gezamenlijke jaarrekening als de jaarrekeningen van de clusters liggen ter inzage. Desgewenst kan een exemplaar worden verkregen en meegenomen.

De voedselbank Bodegraven is vanaf november van dit jaar actief in Bodegraven zelf en wordt gerund door een groep enthousiaste vrijwilligers die zich iedere donderdagmiddag weer inzetten voor het verdelen van de pakketten. Nu de distributie vanuit Bodegraven zelf plaats vindt betekent dit ook dat al wat opgehaald wordt verdeeld wordt onder de inwoners van Bodegraven.

Hieronder een samenvatting van de gezamenlijke exploitatierekening over 2014: Het jaar 2013 werd afgesloten met een verlies van € 18.575,-. Dit jaar (2014) laat een positief resultaat zien van € 49.373,-. Opbrengsten Lasten kerkelijke gebouwen en overig eigendom Pastoraat Kosten overig personeel Lasten kerkdiensten, catechese, etc. Verplichtingen landelijke kerk Kosten beheer en administratie Mutaties aan fondsen en voorzieningen Totaal lasten Positief resultaat

We hopen weer te mogen rekenen op een goede opbrengst. Namens de diaconie, Jolanda Goede Artikelen: Wasmiddel, tandpasta, zeep, badschuim, jam, hagelslag, pindakaas, verpakte kaas, fruit in blik, soep in blik, sauzen, frisdrank, sapjes, iets te snoepen voor de kinderen, enz.

918.426 194.955 398.032 132.621 54.120 42.221 23.946 23.158 869.053 49.373

I

edere laatste dinsdag van de maand zijn er ontmoetingsochtenden waar een aantal mensen van de taakgroep diaconaat aanwezig zijn om onder het genot van een kopje koffie of thee en in een ontspannen sfeer een praatje te maken en naar elkaar te informeren.

Het positieve resultaat wordt voornamelijk veroorzaakt door diverse incidentele meevallers zoals bijvoorbeeld de openstaande vacatureplaats in de hervormde wijk 1. Wanneer we door de incidentele meevallers heen kijken, zien we dat per saldo de ontvangsten en uitgaven in het jaar 2014 beheersbaar zijn gebleken. Wij zijn daarom temeer dankbaar u de jaarrekening te mogen presenteren.

Op dinsdagochtend 26 mei staan de deuren van ’t Centrum van de Ontmoetingskerk weer vanaf 09.30 uur tot 11.30 uur open. Loop eens binnen en neem iemand mee die nog nooit kwam. Dat kan een goede buur of vriend zijn of zomaar een kennis uit het dorp. Iedereen is hartelijk welkom.

Wilt u een exemplaar van de jaarrekening thuisbezorgd krijgen, bel of mail mij dan. Namens het College van Kerkrentmeesters, Leon Mans, penningmeester  0172-619594 [email protected]


Taakgroep Diaconaat

11

mei 2015

T

oen in 1990 werd besloten een cantorij op te richten was ik best verbaasd. Hoe ging dat? Jan heeft dat nooit geopenbaard, maar ik denk door zijn goede directe lijn met ds. Elderman. Ik was gelukkig met de start. Ik zong al in het kinderkoor van ‘juf’ Dit Koning. Daarna als tenor in het onvergetelijke ‘Sheharim koor’, waarvan ik in 1980 afscheid heb genomen. Daarna tien jaar zangstilte. Toen Jan het idee van een cantorij opperde, heb ik direct ja gezegd. Voor mij was dat zingen op al die zaterdagen mijn rustpunt van de week. Ik was, nu terugkijkend, krankzinnig bezig: eigen zaak, gezin, wethouder, voorzitter van diverse besturen. En dat uurtje geconcentreerd zingen op alle zaterdagen van vijf tot zes in de middag. Altijd moeilijk, vierstemmig, gedoe met sopranen en alten. Wij: mannen, tenoren en bassen, altijd wat terughoudender. Ik genoot ervan, en mis het! Jan was altijd ‘under control’. Nooit dwingend, nooit belerend, altijd rustig. Het succes van deze cantorij komt mijns inziens volledig door zijn inzet. Wij waren maar individuele stemmen, waar hij de homogene kwaliteit uit wist te halen.

Cantorij 25 jaar

I

n de dienst van zondag 10 mei is tijdens een feestelijke viering in de Ontmoetingskerk uitgebreid stilgestaan bij het 25-jarig jubileum van de cantorij. Tijdens een gezellige jubileumavond op zaterdag 9 mei haalden cantor Jan Slappendel, oud-lid Koos Karssen en huidig lid Nelie de Haan herinneringen op. Hieronder een verkorte versie van deze herinneringen.

Koos Karssen

I

n welk jaar ik de cantorij instapte weet ik niet meer precies, maar wel dat ik erg moest wennen, als nieuwkomer, aan de cultuur in de cantorij. Binnen komen, even tegen vijf uur, één uur zingen en daarna strak om zes uur allemaal weer weg. Ik heb later begrepen dat het tijdstip van oefenen ontstaan is vanwege een aantal middenstanders op de cantorij. Tot tegen vijf uur werken op zaterdag en daarna een uur zingen dus juist die tijd kwam hen goed uit. En waarschijnlijk ook de anderen. Hierdoor is er weinig tijd om even contact te hebben met je mede-cantorijleden. Tijdens repetities soms even met je zangbuurvrouw of -buurman een praatje, maar daar blijft het bij. Er zijn natuurlijk wel uitzonderingen, bv. als we zingen in de kerkdienst. Dan hebben we tijdens een kop koffie voor of na de dienst gelukkig wel even tijd voor elkaar. Maar in tijd van verdriet, ziekte of vreugde bij een van de cantorijleden is er zeker wel die arm om je heen of even een praatje. Wat heel bijzonder is, tijdens het instuderen van een lied met elkaar, dat je geraakt kan worden door een tekst, een melodie. Je voelt dan de verbondenheid. Voor mij heel kostbaar.

Het begin Op 31 oktober 1989 kwam een brief bij de kerkenraad van de Gereformeerde kerk van Bodegraven binnen met het verzoek om te spreken over de oprichting van een cantorij (binnenskamers was er met predikanten Elderman en Zoutman en organisten al regelmatig over gesproken). Naast het Liedboek (van 1973) werd er in den lande op vele plaatsen nieuwe kerkmuziek geschreven. De bundels Zingend Geloven, de Amsterdamse katernen, repertoire van Huub Oosterhuis, enz. gaven invulling aan de beperktheid van het Liedboek. De kerkenraad stuurde het verzoek door naar de commissie Eredienst, die het in haar decembervergadering besprak. Dat resulteerde in een officieel verzoek dat besproken werd in de januarivergadering van de kerkenraad, in het bijzijn van enkele commissieleden en de toekomstige cantor. Daar werd, na uitgebreid overleg, besloten dat voor een proefperiode van één jaar de cantorij van start kon gaan met vier medewerkingen per jaar. Toen dat licht op groen stond, konden, via een oproep in Kerkcontact, zanglustigen zich melden en in mei begonnen we met een twintigtal zangers, keurig verdeeld over de vier stemsoorten, met de repetities.

De cantorij bestaat 25 jaar en daarmee hebben we ook 11 jubilerende leden (allen vanaf het begin lid) en een jubilerende cantor. Tijdens een gezellige jubileumavond met partners en oud-leden hebben we daar dankbaar bij stilgestaan.

De eerste kerkdienst waaraan werd meegewerkt vond plaats op 23 september 1990, met een antifoon, een gezongen kyrie, een dooplied en een psalm in wisselzang. En er zouden nog vele diensten volgen met medewerking van de cantorij, die nu Emmaüscantorij heet.

Ik spreek de wens uit dat de cantorij nog vele jaren inspirerend mag zijn in onze Emmaüsgemeente en daarbuiten. Nelie de Haan

Jan Slappendel KERKMAGazine BODEGRAVEN

12

mei 2015

Dhr. P.A.J. Crisson van Paulus Potterstraat 18, 2406TX Alphen a/d Rijn, (W-3) naar Bergmolen 8, 2406KX, Alphen a/d Rijn, (W-3) Dhr. L.B. Koole van Oud-Bodegraafseweg 112, 2411BZ, (W-4) naar Vlietkade 35, 2411BZ, (W-3) Dhr. C.G.K. Smidt van Warmoeskade 31, 2771NE, Boskoop, (W-4) naar Kralingse Kerklaan 252, 3065CA, Rotterdam, (W-4) Mevr. N. Koster van Brugstraat 15F, 2411BM, (W-3) naar Vlietkade 35B, 2411BZ, (W-3) Mevr. M.J.J. Claris – van Lobenstein van Bourgondischelaan 3, 2411KJ, (O-3) naar Rijngaarde 129, 2411EW, (RVOM-R) Dhr. D. Rosbergen Mevr. J.M. Rosbergen – Filippo van Populierenhof 45, 2411SX, (W-6) naar Groene Zoom 69, 2411SM, (W-6) Vertrokken naar Utrecht Dhr. M.G. Kwakernaak Rond de Watertoren 9, 2411SE, (W-2)

De cantorij wordt toegezongen

Mutaties Emmaüs

naar Amersfoort Mevr. G. van Zoest – de Jong Henegouwerhof 38, 2411JZ, (O-3)

Gedoopt Op zondag 3 mei 2015 Sam Samuel Christiaan Kooiman zoon van Chris en Marloes Kooiman

naar Leiden Dhr. R.J. van Dijk Reigeroord 3, 2411LD, (O-4) naar Rotterdam Dhr. K.T. Lingen Hooijerdijk 43, 2411ZT, (O-6) naar Wehl Dhr. C. van Muiswinkel Mevr. L.W. van Muiswinkel-van Rijn Weijland 31A

Gehuwd Op vrijdag 1 mei Daisy Melinde Fleur Struijk en Dirk Engelbert Frederik de Koning ’s-Gravenhof 6, 2415CB, (O-2) Verhuisd Dhr. P. Bukman van Kapberg 43, 2411LK, (O-2) naar Horstlaan 27, 2411WE, (O-1) Dhr. L. Langerak van Ambachtshof 26, 2411GH, (W-4) naar Buitenkerk 36, 2411PB, (W-2)

Op eigen verzoek uitgeschreven Dhr. J.P. Kalisvaart Mevr. L. Kalisvaart-van der Wel Dhr. L.J. Kalisvaart Mevr A.F. Kalisvaart Mevr. L.N. Kalisvaart Scheisloot 32. 2411WL, (O-1)

Dhr. A. Ooms van Fluwelensingel 110, 2806CH, Gouda naar Burg v D de Bruijnstr 23, 2411AP, (RVOM-V)

Overleden Op 23 april op de leeftijd van 90 jaar Mevr. A.A. van der Neut – de Ruiter Rijngaarde 230, 2411EX, (RVOM-R)


13

Geef uw verhuizing door aan het kerkelijk bureau

mei 2015

Ap Normaal verwondert zich elke maand over een bizar nieuwsbericht. Hoe denkt de Bijbel hierover?

Demonstrant gevangen om politieke reden Meibrief 2015: Russische Federatie

Uit het nieuws

E

en Amerikaanse in San Antonio dacht een prijs te hebben gewonnen toen ze in de verpakking van een mueslireep een klein groen zakje met dollartekens ontdekte. Na onderzoek bleek het te gaan om cocaïne. De vrouw nam bij het zien van het zakje contact op met de leverancier. Die zei van niks te weten en adviseerde haar de politie in te schakelen. Die constateerde na onderzoek dat er cocaïne in het zakje zat.

S

ergei Krivov werd in oktober 2012 gearresteerd omdat hij meedeed aan de Bolotnaya protesten in Moskou. Hij werd veroordeeld tot 4 jaar gevangenisstraf voor ‘deelname aan massarellen’ en ‘geweld tegen een politieagent’.

Onderzocht wordt nu hoe de drugs in de verpakking van de reep terecht zijn gekomen. Fabrikant General Mills weet nu al zeker dat dit niet in een van haar fabrieken is gebeurd.

Uit de Bijbel

J

Duizenden mensen liepen mee in een, door de autoriteiten toegestane, protestmars tegen de beëdiging van Poetin als president. Bij de nauwe ingang tot het Bolotnaya plein, vlakbij het Kremlin, stuitten ze op een blokkade van de politie.

in Gewone Taal Genesis 44:1-13

ozef heeft een plan

Jozef zei tegen zijn belangrijkste dienaar: ‘Vul de zakken van die mannen met graan. Doe er zo veel mogelijk in. Doe ook hun geld er weer in. En in de zak van de jongste broer moet je niet alleen het geld leggen, maar ook mijn zilveren beker’. De dienaar deed wat Jozef gezegd had.

In het gedrang ontstonden opstootjes tussen de betogers en de politie. De politie besloot daarop de demonstratie te beëindigen waarbij honderden mensen werden opgepakt en politiegeweld werd gebruikt. De meesten kwamen later weer vrij. Een aantal demonstranten werd onder meer aangeklaagd voor het ‘deelnemen aan massarellen’. Amnesty is van mening dat de aanklachten politiek gemotiveerd zijn.

De volgende ochtend vroeg mochten de broers met hun ezels vertrekken. Toen de broers de stad uit waren zei Jozef tegen de dienaar: ‘Ga die mannen snel achterna. Als je ze ingehaald hebt, moet je zeggen; Mijn meester is heel goed voor jullie geweest. Maar jullie hebben hem slecht behandeld! Waarom hebben jullie zijn zilveren beker meegenomen?’

Schrijf alsjeblieft vóór 1 juni 2015 naar de Russische openbare aanklager en roep hem op om Sergei onmiddellijk vrij te laten. Na de morgendienst van 10 mei zijn de brieven aangereikt.

De dienaar ging achter de broers aan, en zei tegen hen wat Jozef gezegd had. De broers zeiden: ‘Hoe kunt u dat nu zeggen? Zoiets zouden wij nooit doen!’. De dienaar ging zoeken. Hij begon bij de oudste en hij eindigde bij de jongste. Hij vond de beker in de zak van Benjamin. Toen schrokken de broers heel erg.

Truus Nell, Michiel Karssen, Edith Vermeij

Wilt u de brief nog per e-mail krijgen, stuur dan een mailtje naar Asha Bruinsma  [email protected] Het werk van Amnesty en uw bijdrage hieraan heeft resultaat. Kijk op www.amnesty.nl

Het volledige (en spannende) verhaal leest u in Genesis 42 tot en met 45. KERKMAGazine BODEGRAVEN

14

mei 2015

voor de aanschaf van een beamer in de Lutherkerk.

Naast de verkoop van prachtige (tweedehands) goederen, draait het Rad, met aan het einde van elk blok een prachtige hoofdprijs. Er zijn uiteraard weer oliebollen, de kinderen kunnen worden geschminkt en in ’t Centrum zijn diverse versnaperingen te koop.

Rommelmarkt Ontmoetingskerk 2015

N

og even en het is weer zover. Er is al heel veel geregeld door de commissie en de medewerkers. We hebben met alle medewerkers van vorig jaar contact gehad over hun deelname voor dit jaar. Mocht je niet benaderd zijn, of als 'nieuwe' medewerker mee willen doen, bel of mail dan even met Ada  611338  [email protected]

We hopen u allemaal te ontmoeten op zaterdag 6 juni, van 08.30 tot 13.30 uur! Vriendelijke groet, De Rommelmarktcommissie, Ada, Ellen, Elsbeth, Rob en Frank

De resterende inzamelmomenten van goederen zijn bij 't Centrum: zaterdag 23 mei 09.30 – 11.00 uur maandag 1 t/m donderdag 4 juni van 19.00 – 20.00 uur. We kunnen nog flink wat kleding gebruiken. Dus in het kader van de voorjaarsschoonmaak en -opruim, duik de kledingkast in en lever mooie kleding in. Dit jaar ondersteunen we met de opbrengst drie doelen: 1. De World Servants zullen dit jaar weer in verschillende werelddelen de handen uit de mouwen gaan steken en moeten ook zelf inzamelingen doen om de werken te kunnen bekostigen. Door mee te helpen bij de rommelmarkt, kunnen zij dus een bijdrage ontvangen voor hun goede werk.

Geluk voor kinderen hier is geluk voor kinderen daar!

O

nlangs ontving Stichting Local Care uit handen van één van de bestuursleden van de Sinterklaascentrale een cheque van € 3500,-. Dit prachtige bedrag is bij elkaar gebracht door de vele vrijwilligers die de goede Sint via de Sinterklaascentrale een handje hebben geholpen.

2. Local Care gaat nog veel mensen helpen in de bergen van Pakistan. Daar staat, in een verafgelegen gebied, een medische hulppost die van levensbelang is voor zwangere vrouwen en hun pasgeboren baby's. In het Centrum worden ook andere medische handelingen verricht, zoals hulp bij (verkeers)ongelukken, medicijnen verstrekken aan chronisch zieken en eenvoudige laboratoriumtesten. Omdat er in een straal van ruim 40 km. geen andere medische hulppost is, moeten de mensen lange afstanden lopen om hier geholpen te worden. Deze post is dus van levensbelang en Local Care helpt deze post in stand te houden. (www.stichtinglocalcare.nl).

Het geld is bestemd voor de kinderen in de kindertehuizen en TBC-centrum in Rivne, Oekraïne en zal door Pastor Viktor en zijn vrouw Natasha in overleg met de kindertehuizen worden besteed aan kleding, speelgoed en naaimachines. Alle vrijwilligers en alle gezinnen en bedrijven die hebben meegedaan: heel hartelijk dank! Marleen Blijleven, Sinterklaascentrale Greet Meijers, Stichting Local Care

3. En tenslotte doen we een bijdrage aan de kerk KERKMAGazine BODEGRAVEN

15

mei 2015

Taizé-leesrooster 20 mei t/m 12 juni 20 wo (Gn 2:5-9) God maakte de mens en blies hem levensadem in de neus. Zo werd de mens een levend wezen. 21 do (Ps 4) Velen zeggen: “Wie maakt ons gelukkig?” Heer, laat het licht van uw gelaat over ons schijnen. 22 vr (Ef 4:1-7) Wees steeds bescheiden, zachtmoedig en geduldig, en verdraag elkaar uit liefde. Span u in om door de samenbindende kracht van de vrede de eenheid te bewaren die de Geest u geeft.

28 do (Mc 13:5-13) Jezus zei tot zijn leerlingen: Wanneer jullie worden weggevoerd om te worden uitgeleverd, maak je dan vooraf geen zorgen over wat je zult gaan zeggen; zeg wat jullie op dat tijdstip wordt ingegeven, want jullie zijn het niet die dan spreken, maar het is de heilige Geest. 29 vr (Joh 15:18-27) Jezus zei tot zijn leerlingen: Wanneer de Geest van de waarheid komt, die ik van de Vader naar jullie zal zenden, zal die over mij getuigen.

30 za (Mt 28:16-20) Jezus zei tot zijn leerlin23 za (Ez 36:24-27) De Heer zegt: Ik zal jullie gen: Mij is alle macht geeen nieuw hart geven, ik geven in de hemel en op zal je versteende hart uit de aarde. Ga dus op weg je lichaam halen en je er en maak alle volken tot mijn leerlingen, door hen een levend hart voor in te dopen in de naam van de plaats geven. Ik zal de Vader en de Zoon en jullie mijn geest geven. de heilige Geest, en hun 24 zo (1 Joh 4:12-21) te leren dat ze zich moeNiemand heeft God ooit ten houden aan alles wat gezien. Maar als we elik jullie opgedragen heb. kaar liefhebben, blijft God in ons en is zijn lief- 31 zo (Rom 8:14-17) de in ons ten volle werke- Paulus schreef: U hebt de Geest niet ontvangen om lijkheid geworden. opnieuw als slaven in 25 ma (1 Kor 1:10-13) angst te leven, u hebt de Laat er geen verdeeldheid Geest ontvangen om Gods onder u zijn; wees volko- kinderen te zijn, en om men één van zin en één hem te kunnen aanroepen van gevoelen. met “Vader”. 26 di (1 Tim 4:12-16) 1 ma (Joh 14:1-12) Paulus schreef aan Timo- Jezus zei tot zijn leerlinteüs: Veronachtzaam de gen: In het huis van mijn genade die je geschonken Vader zijn veel kamers; is niet. zou ik anders gezegd hebben dat ik een plaats voor 27 wo (1 Tim 2:1-8) jullie gereed zal maken? God wil dat alle mensen worden gered en de waar- 2 di (2 Kor 8:7-15) heid leren kennen. Wees vrijgevig. U kent de liefde die onze Heer Jezus Christus heeft gegeven: hij is omwille van u arm geworden. KERKMAGazine BODEGRAVEN

teksten voor elke dag

3 wo (Joh 7:25-30) Jezus zei: Ik ben niet namens mezelf gekomen; ik ben gezonden door iemand die betrouwbaar is. Ik ken hem, omdat ik bij hem vandaan kom en hij 9 di (Mc 6:30-44) mij heeft gezonden. Jezus en zijn leerlingen voeren naar een afgele4 do (Mc 14:12-26) Terwijl Jezus en zijn leer- gen plaats, om daar alleen te kunnen zijn. Uit lingen aten, nam Jezus een brood, sprak het ze- alle steden haastten de mensen zich naar die gengebed uit, brak het brood, deelde het uit en plaats en kwamen er eerzei: Neem hiervan, dit is der aan dan zij. Toen Jezus de grote menigte zag, mijn lichaam. voelde hij medelijden 5 vr (Kol 1:15-20) met hen, omdat ze leken In Christus heeft God in op schapen zonder herheel zijn volheid willen der. wonen en door hem en 10 wo (Fil 2:1-4) voor hem alles met zich Paulus schreef: Handel willen verzoenen. niet uit geldingsdrang. 6 za (Heb 12:1-2) Heb niet alleen uw eigen Nu wij door zo’n menigte belangen voor ogen, maar geloofsgetuigen omringd ook die van de ander. zijn, moeten ook wij de last van de zonde, waarin 11 do (Lc 6:12-19) we steeds weer verstrikt Op een van die dagen raken, van ons afwerpen trok Jezus zich terug op de berg om te bidden. De en vastberaden de wedstrijd lopen die voor ons hele nacht bleef hij tot ligt. Laten we daarbij de God bidden. 12 vr (Ps 18) blik gericht houden op Jezus, de grondlegger en De Heer gaf mij ruimte, voltooier van ons geloof. bevrijdde mij, omdat hij mij liefhad. 7 zo (2 Kor 4:16—5:10) Wij richten ons niet op de zichtbare dingen maar op de onzichtbare, want de zichtbare dingen zijn tijdelijk, de onzichtbare eeuwig. 8 ma (Lc 9:46-48) Jezus zegt: Wie een kind in mijn naam bij zich opneemt, neemt mij op; en wie mij opneemt, neemt hem op die mij gezonden heeft.

16

mei 2015

Teksten uit het Nieuwe Liedboek Hierheen Adem

Om Christus’ wil zijn bij verblijd

H

O

ierheen, Adem, steek mij aan, stuur mij uit jouw verste verte golven licht.

m Christus’ wil zijn wij verblijd. Hij heeft in alle menselijkheid - een zoon die naar zijn vader aardt God in het vlees geopenbaard.

Welkom armeluisvader welkom opperschenker welkom hartenjager.

Loof Hem, die van de Geest ontving voor altijd zijn rechtvaardiging, de Geest, die Hem herleven doet in mensen, menselijk vlees en bloed.

Beste tranendroger lieve zielsbewoner mijn vriend mijn schaduw

Hij die, ontheven hemelhoog, te stralend voor het sterflijk oog, aan de engelen verschenen is in ‘t licht van zijn verrijzenis -

Even rusten voor de tobbers en zwoegers, voor krampachtigen een verademing, ben je.

Hij is aanwezig in het woord, dat wordt gepredikt en gehoord in heel de wereld en geloofd, en dat ons zegent hoofd voor hoofd.

Onmogelijk mooi licht overstroom de afgrond van mijn hart, jou zo vertrouwd. God ben jij, zonder jou is alles nacht en ontij, wreedheid, schuld,

Om Christus’ wil zijn wij verblijd, die inging in Gods heerlijkheid en voor Gods ogen, stralend schoon, is wat wij zullen zijn, - de Zoon.

maar jij maakt schoon. Verflenst mijn bloem - geef water zalf mijn wonden.

NLD 665

Stijf sta ik, toegang verboden, ijzig. Ontdooi mij, koester mij. Vreemd ga ik, zoek mij.

O God die op het pinksterfeest

O

God die op het pinksterfeest uw Geest uitstort op alle vlees en uit de hemel nederdaalt op alle tong en taal,

Ik zeg ja jij, doe nee. Vergeld mijn twijfel met vriendschap zeven maal duizend maal.

stort nu in ons het goede woord dat wordt geloofd met het gehoor en indaalt als een zoete wijn waarvan wij dronken zijn,

Niets ben ik zonder jou. Dood wil ik naar jou toe. Dan zal ik lachen. Huub Oosterhuis - naar de pinkstersequens ‘Veni sancte Spiritus’

dat Jood en Griek en Arabier uw daden horen, nu en hier, dat U Romein en Aziaat in eigen taal verstaat!

NLB blz. 1143

O stormwind die ons huis vervult, vuur dat zich over elk verdeelt, maak onze eigen woorden tot de eigen taal van God! NLB 674 KERKMAGazine BODEGRAVEN

17

mei 2015

Kerk en Media

C

Het cd-boek met aan te vragen muziek is in te zien in ’t Centrum van de Ontmoetingskerk, de boekentafel in de Dorpskerk, bij de Contactbandenbrievenbus in Rijngaarde en op aanvraag te verkrijgen bij de medewerkers van Contacbanden.

ontactbanden: het verzoekplatenprogramma met geestelijke muziek, door en voor luisteraars, is te beluisteren:  Elke woensdagavond van 19.00 tot 20.00 uur via de kerkradio en de computer op www.pge.nu (opnames diensten – Ontmoetingskerk – meeluisteren).  Elke donderdagavond van 21.00 tot 22.00 uur op radio Bodegraven  (103.4 via de kabel of 107.8 via de ether).  Via de website van de Emmaüsgemeente kunt u de uitgezonden programma’s alsnog beluisteren (opnames diensten – Contactbanden).

Digitaal: het Contactbandenboek met alle aan te vragen muziek is ook in te zien op www.pge.nu – wie is wie – Contactbanden – cb-boek We wensen u veel gebruiksgemak met deze digitale aanvulling. Een eventuele bijdrage is welkom op rekening NL81 INGB 0000555439 t.n.v. Contactbanden te Bodegraven.

20 en 21 mei Vanavond brengen we een nieuw programma met muzikale groeten en felicitaties voor jarigen tot en met 21 mei. We wensen u een goed luisteruur toe.

Veel luistergenoegen toegewenst en een hartelijke groet van het team van Contactbanden.

25 mei Uw aanvragen voor verjaardagen tot en met 4 juni ontvangen wij graag op de onderstaande adressen. Ook een muzikale groet of muziek ter bemoediging wordt erg gewaardeerd. Hartelijk dank daarvoor. Uw verzoeken zijn welkom tot 25 mei 19.00 uur.

Kerkplein 15

27 en 28 mei Vanavond kunt u luisteren naar de herhaling van het voorgaande programma. 3 en 4 juni Hartelijk welkom bij een nieuw programma van Contactbanden.

K

erkplein 15 is het zondagmorgenprogramma van Radio Bodegraven, de lokale omroep voor Bodegraven, de Meije en Nieuwerbrug. In het programma Kerkplein 15 is iedere week een kerkdienst te beluisteren vanuit één van de deelnemende kerk-/geloofsgenootschappen.

8 juni Graag ontvangen we uw bijdrage voor de volgende Contactbandenuitzending die zal worden uitgezonden op 17 en 18 juni. Jarigen tot deze datum kunt u blij maken met een muzikale felicitatie, maar ook uw groeten en medeleven willen wij graag doorgeven.

De planning voor de komende weken is als volgt: 24 mei

10 en 11 juni Herhaling van de voorgaande uitzending.

31 mei 7 juni

Uw verzoek voor een muzikale felicitatie, groet, bemoediging of medeleven is van harte welkom op een van onderstaande adressen: • door een e-mail aan [email protected] • Contactbanden p/a Watersnip 46, 2411 MD,  611923 (Nel Ubels) • Contactbandenbrievenbus in Vijverhof (bij de balie) • Contactbandenbrievenbus in Rijngaarde (in de hal) • bij de medewerkers van Contactbanden. KERKMAGazine BODEGRAVEN

14 juni

PGB Hervormd Wijk 1, Dorpskerk Ds. M.J. van Oordt PGB Hervormd Wijk 1, Dorpskerk Ds. P.F. Bouter en Ds. W. Poldervaart PGB Emmaüs, Ontmoetingskerk Mw. Ds. G. Blom, Utrecht PGB Emmaüs, Ontmoetingskerk Ds. A.P. Tack

Zondag 31 mei worden in de dienst in de Dorpskerk Jan Pieter en Angelique Weerheim en hun kinderen verwelkomd die terugkeren na een aantal jaren werken en wonen in Azië. Zondag 14 juni worden in de dienst nieuwe ambtsdragers bevestigd.

18

mei 2015

Andere religieuze programma’s bij Radio Bodegraven:

B.O.C.-nieuws

Op donderdagavond kunt u luisteren naar: Gospel time Gewijde Muziek Contactbanden Toetsen & Snaren

van van van van

19.00 20.00 21.00 22.00

-

20.00 21.00 22.00 23.00

O

uur uur uur uur

p zaterdag 23 mei komen wij uw oud papier en karton weer ophalen.

De opbrengst van 21 maart was 87.060 kg (4 weken).

Het programma Gewijde Muziek van donderdagavond wordt op zondagmorgen herhaald van 8.00 - 9.00 uur, dus voorafgaand aan Kerkplein 15 dat om 9.00 uur begint en tot 12.00 uur duurt.

Overige ophaaldagen in 2015: 20 juni 18 juli 15 augustus 19 september

Kerkplein 15 is te ontvangen op de volgende frequenties: 103,4 via de kabel en 107.8 via de ether. Gert Bregman Eindredacteur Kerkplein 15  0172-616692  [email protected]

17 oktober 21 november 12 december

Uw B.O.C.-team

World Servants Jongeren Recept Worteltaart Ingrediënten voor 18 porties

Bereidingswijze Verwarm de oven voor op 180°C. Vet een bakblik van 20x30cm in en bestrooi licht met bloem. Meng de olie, suiker, eieren en wortels in een blender of keukenmachine. Pureer tot een glad mengsel.

250 ml zonnebloemolie 400 gr suiker 4 eieren 250 gram wortels, geschild en gesneden 300 gr bloem 0.5 zakje bakpoeder

Schenk het wortelmengsel in een kom en voeg hier door een zeef de bloem en bakpoeder bij. Meng goed door met een houten lepel. Schenk het beslag in de ingevette vorm. Bak ca. 40 minuten in de voorverwarmde oven. Laat het afkoelen, haal dan de cake uit de vorm.

Agenda Kerk in de week Datum 20 mei 20 mei 23 mei 23 mei 26 mei 29 mei 5 juni 5 juni 6 juni 6 juni 10 juni 11 juni

Tijd 19.45 09.30 09.30 15.15 22.00 08.30 09.00 19.30

Activiteit Bezorging KERKMAG nr. 5: mei Ledenavond Passage BOC Inzameling Rommelmarkt Ontmoetingskerk Ontmoeting onder de koffie Kopijsluiting KERKMAG nr.6: juni Kidsclub spelletjesmiddag Nacht van Gebed Rommelmarkt Ontmoetingskerk Inleveren oude metalen World Servants Bezorging KERKMAG nr. 6: juni Inloopavond Kerkrentmeesters


19

Plaats ‘t Anker ‘t Centrum ’t Centrum ’t Centrum ‘t Rustpunt ’t Centrum Buitenkerk 57a Kerk. bureau Oude Markt 1

mei 2015

Kindernevendienst

Kidsclub knutselmiddag dieren

I

O

Liedje: Een vlammetje hier, een vlammetje daar. Een heleboel vlammetjes bij elkaar. Zeg weet je het al, vandaag is het feest: voor jou en voor mij kwam de Heilige Geest.

Daarna keken we een korte video en zongen we een paar liederen. Tenslotte maakten de kinderen leuke dieren van Playmais.

p 17 april was er Kidsclub knutselmiddag met als thema: Dieren. De kinderen knutselden eerst mooie vlinders of andere dieren van papier.

n de maand mei worden de verhalen verteld uit Johannes. Het verhaal waarin Jezus zichzelf vergelijkt met een wijnrank en zijn volgelingen de ranken zijn. Ook het verhaal waarin Jezus vertelt over Gods liefde voor de mensen. Jezus geeft de opdracht aan de mensen om elkaar lief te hebben. Met Pinksteren natuurlijk het verhaal over de Heilige Geest.

Een vlammetje hier, Een vlammetje daar. We doen onze vlammetjes bij elkaar. Dan is het een vuur, Dan is het een feest: wij danken de Heer Voor de Heilige Geest!

Op vrijdag 5 juni is de laatste Kidsclub van dit seizoen. We gaan dan spelletjes doen en houden een Bingo. Tot dan! Groetjes, Mirjam Wieman, Nelleke Kraan en Nathalie de Boer

Spelletjesmiddag 5 juni

Thema: Spel en Bingo Waar: Op de jeugdzolder van ’t Centrum, via buitentrap Wanneer: Vrijdag 5 juniapril van 15.15 tot 17.00 uur. Je mag gelijk uit school komen. Wie: Kinderen van groep 3 t/m groep 7 Kinderen uit groep 1 en 2 mogen komen met een ouder/verzorger Info: [email protected]

Twee jaar Liedboek (2) Alle psalmen zijn hetzelfde Op school leerde ik er al van Mooie teksten staan er ook in die je lezen of bidden kan. Het went al best, maar nog niet alles het kan dus nog jaren mee, dat is maar goed ook en vraag je me wat ik ervan vind, zeg ik: ''OK" het vriendje van


20

mei 2015

I

edereen van 12 t/m 18 jaar is van harte uitgenodigd voor het CAT-kamp! Dit jaar gaan we in het weekend van 28 t/m 30 augustus naar een mooie accommodatie in Voorthuizen.

World Servants Jongeren

E

r is weer veel gebeurd sinds jullie voor het laatst van ons gehoord hebben. Op 15, 17 en 18 april vond onze maaltijdenactie plaats. Het thema van dit jaar was Zuid-Amerika en de menukaart zag er als volgt uit:

De voorbereidingen voor leuke activiteiten zijn al in volle gang en het belooft weer een erg gezellig weekend te gaan worden! Je kunt je opgeven voor dit gezellige weekend door een mailtje te sturen naar [email protected]. Opgeven kan tot 15 juni! Doe dit daarom snel.

voorgerecht hoofdgerecht dessert

We hopen natuurlijk dat jullie allemaal weer mee gaan en nieuwe vrienden/ vriendinnen vanuit de kerk zijn natuurlijk ook altijd welkom!

tomatensoep arraz con pollo (rijst met kip) worteltaart

De avonden waren goed gevuld en wij kregen alleen maar positieve reacties: het was een groot succes. Op 2 en 3 mei vond het voorbereidingsweekend van World Servants plaats. Hier hebben wij kennis gemaakt met de groep waarmee wij aankomende zomer op project zullen gaan. Ook werden wij overspoeld met informatie over ons project. Het was een superleuk weekend. Wij hebben er nu allemaal nog veel meer zin in.

Groetjes, Het CAT-kamp team Annamarie, Eline, Frank en Lynnette

Mede door het succes van de maaltijdenactie kunnen wij nu al bekend maken dat al het geld bij elkaar is. De verplichte € 20.000,- hebben wij bij elkaar. Met het geld dat wij nu nog verdienen, gaan wij meedoen met de challenge. Deze challenge omvat alle kosten voor de afbouw van ons project (per persoon € 235,-). Het geld dat wij dan nog over hebben, willen wij aan de groep van volgend jaar geven. Hoeveel dit zal worden, zullen wij tijdens de uitzwaaidienst op 28 juni bekend maken.

I

n de eerste week van de zomervakantie is het weer zover, het zomerkamp in Leusden gaat weer van start. Hét kamp voor jongens en meiden van 9 tot en met 13 jaar uit Bodegraven en omgeving. Het belooft ook dit jaar een hele gezellige en gave week te worden! Midden in het bos is een groot kampeerterrein. Op ons tentenkamp hebben we naast slaaptenten ook een groepstent, waar we eten, zingen, spelletjes doen en de dagopening en dagsluiting houden. Tijdens de week gaan we ook veel op pad. We gaan zwemmen en doen veel spellen in het bos, zoals levend stratego.

Omdat de vergunning al betaald is, gaan wij 30 mei nog wel auto’s wassen bij de Formido. Voor € 5,kunt u hier weer uw auto laten wassen tussen 9.00 en 13.00 uur. Wij hopen dat u allen langs komt.

Het kamp wordt georganiseerd door de Protestante Gemeente Bodegraven. Naast een algemeen thema is er de hele week ook een Bijbels thema. Hier praten, zingen en lezen we over. Op zondag hebben we een eigen kampdienst. Dit alles gebeurt in een ontspannen en ongedwongen sfeer.

PS. Het recept van de worteltaart staat op p. 19

Natuurlijk mag je je vrienden en vriendinnen ook mee nemen. Wees er wel op tijd bij want we hebben maar een beperkt aantal plaatsen! We hopen dat jij er bij bent deze zomer! Voor meer informatie kun je een mailtje sturen naar [email protected] of kijk op Facebook.com/KampLeusden Tim van Rijn KERKMAGazine BODEGRAVEN

21

mei 2015

Uit de pers Wat betekent Pinksteren?

Omdat het joodse Wekenfeest - als men de eerste en de laatste dag van een periode meetelt - de vijftigste dag was, noemde men het in het Grieks ook Pentekostè, wat 'vijftig' betekent. Het woord Pinksteren is hiervan afgeleid. De Griekse woorden haemera pentaekostae betekenen de 'vijftigste dag'. Deze aanduiding raakte in het jodendom ingeburgerd voor het Wekenfeest. Het feest werd ook door andere termen aangeduid: pneumatos parousia in het Grieks en Adventus Spiritus Sancti in het Latijn.

O

p deze vijftigste dag na Pasen, de laatste dag van de paastijd, wordt in de christelijke kerken herdacht dat de Heilige Geest neerdaalde over de apostelen. Deze geschiedenis wordt beschreven in het Nieuwe Testament. Op wat later de eerste pinksterdag is gaan heten gebeurde concreet het volgende. De gelovigen waren in een huis bijeen toen er binnen plotsklaps een geluid van een grote windvlaa g zic h voordeed en er een soort vlammen verschenen die zich boven de hoofden van de aanwezigen verspreidden - beter bekend als "vurige tongen". De gelovigen werden met de Heilige Geest vervuld en begonnen buiten het huis op luide toon het evangelie in allerlei vreemde talen te verkondigen met als gevolg dat er een grote massa mensen afkomstig uit allerlei windstreken op hen afkwam. De apostel Petrus nam vervolgens het woord en hield een lange toespraak waarna er ongeveer drieduizend mensen zich bij hen aansloten.

Afgezien van het oudtestamentische Tobit 2:1, waar Pinksteren en het Wekenfeest naast elkaar voorkomen, treft men het woord Pinksteren alleen in het Nieuwe Testament aan. Op heel wat plaatsen werd Pinksteren tevens Sinksen genoemd. In Vlaanderen is dit woord nog altijd goed ingeburgerd. Het is afgeleid van de Latijnse vertaling van pentekostè, namelijk quinquagesima. Ander namen voor Pinksteren zijn: bloeifeest, roospasen, snijfeest, bloemenpasen of bloemenoosteren. In principe valt pinksterzondag altijd op de vijftigste dag na Pasen. Evenwel afhankelijk van het aantal dagen van de maanden waarin respectievelijk Pasen, Hemelvaartsdag en Pinksteren vallen, is het best mogelijk dat Pinksteren op de negenenveertigste dag na Pasen plaatsvindt. De redenering is de volgende: Hemelvaartsdag volgt veertig dagen na Pasen, altijd op een donderdag en Pinksteren valt op de negende of tiende dag na Hemelvaartsdag, altijd op een zondag.

Tevens wordt de geboorte van de (katholieke) kerk herdacht.

In de 15de eeuw waren de eerste, tweede en derde Pinksterdag feestdagen. Hoewel pinkster drie nog wel bekend is, wordt tegenwoordig alleen eerste pinksterdag gevierd. In sommige streken is men het pinksterfeest echter als een tweedaagse viering blijven beschouwen, zodat voor velen tweede pinksterdag een vrije dag is.

In tegenstelling tot Kerstmis en Pasen kent Pinksteren tegenwoordig geen wereldse uiterlijkheden meer. Oude gebruiken zoals vanuit de nok van de kerk duiven loslaten en vurige ballen en bloemen naar beneden werpen, zijn in de loop der tijd verloren gegaan.

bron: Wereldfeesten Almanak

Datum, naam en oorsprong van Pinksteren Pinksteren wortelt in het joodse Wekenfeest (Sjavoeot). Oorspronkelijk was het een dankfeest voor de binnengehaalde oogst. In de 2de eeuw na Christus kwam de nadruk te liggen op het herdenken van het verbond tussen God en Israël, de gebeurtenis bij de Sinai, toen God aan Mozes de wet gaf. De christenen namen deze feestdag over om de nederdaling van de Heilige Geest over de apostelen te gedenken. De christenen zagen een parallel: met Pinksteren is het de Geest van Christus die de nieuwe wet geeft en die de christenen (uit joden- en heidendom) verenigt tot een nieuw volk van God.


22

mei 2015

Geef de Bijbel in eigen taal aan Krim Tartaren

Wie is de Heilige Geest?

J

e hebt er misschien wel eens van gehoord: de Vader, Zoon en Heilige Geest. Ik weet nog goed dat onze dominee er in mijn puberjaren niet in geslaagd is om mij uit te leggen wie de Heilige Geest is. Ik wil niet zeggen dat het alleen aan hem lag. Voor een groot deel lag het aan mezelf, want de meisjes op de bijbelles waren veel leuker dan de Heilige Geest. Maar, eerlijk is eerlijk, het is ook lastige materie. En nu mag ik jou in ongeveer 550 woorden uitleggen wie de Heilige Geest is.

D

e Bijbel is voor miljoenen mensen in Nederland een bron van inspiratie voor elke dag. Zeker omdat Bijbel in onze eigen taal is geschreven, komen de woorden dichtbij. Hoe anders is dat voor gelovigen die verlangen naar troost en hoop, maar een Bijbel in hun moedertaal moeten missen.

Beetje vaag ook wel, de Heilige Geest, vind je niet? Bij de Vader heb je wel een beeld, net zoals je dat ook kunt hebben bij Jezus. Maar de Heilige Geest? Als je er dan toch een plaatje bij zou moeten bedenken dan zou dat waarschijnlijk het meest lijken op de geest uit de film Aladdin. Je wrijft op een oude olielamp en hoppa, daar is de geest.

De bewoners van de Krim, het Oekraïense schiereiland, beschikten tot nu toe alleen over de Bijbel in het Russisch, de taal van hun overheerser. Tientallen jaren is door het Institute for Bible Translation (IBT) hard gewerkt aan een Bijbel in het Krim Tataars. Eindelijk is het zover: de complete vertaling is klaar. Nu moet de Bijbel nog gedrukt en verspreid worden. Want ieder gezin op de Krim moet een Bijbel krijgen. Kerk in Actie wil het IBT daar graag in ondersteunen.

Maar misschien is de Heilige Geest toch minder vaag dan je denkt. Je zou kunnen zeggen dat de Vader het initiatief nam bij het creëren van deze wereld. De Zoon, Jezus, nam het initiatief om jou van je zonden te verlossen (lees maar in één van de eerdere blogs; www.alpha-cursus.nl/blog/ waarom-stierf-jezus-1)

In veel kerken wordt daarvoor op zondag 24 mei gecollecteerd.

Steun dit werk

U kunt dit werk steunen door uw bijdrage over te maken op rekening

De Heilige Geest neemt het voortouw om jou als mens te helpen. Net als de geest uit de film Aladdin. In één keer schoot hij uit de lamp om te helpen. Zo kan het ook in jouw leven gaan. Hoppa, in één keer kan de Heilige Geest in je komen “wonen”. Hij wil graag een relatie met je aangaan en je helpen bij het vervullen van je diepste hartenwens. Je hoeft gelukkig niet een vlekkeloos leven te hebben geleefd of aan allerlei formules, wetten en voorschriften te voldoen voordat je de Heilige Geest kunt ontvangen. De Bijbel leert ons, dat als je Jezus erkent als je Verlosser en Redder en tot God de Vader bidt, dan heb je, hoppa, de Heilige Geest al ontvangen. Hij vermengt Zich met jouw geest. Hij helpt je, Hij denkt met je mee, Hij troost je, Hij motiveert je om je talent te ontwikkelen. Kortom, een beetje extra power in je leven.

NL89 ABNA 0457 457 457 t.n.v. Kerk in Actie te Utrecht, o.v.v. het projectnummer 'Z 009446' of doneer online. Hartelijk dank!

Dit aansturen doet Hij nooit tegen jouw zin in. De Heilige Geest is een Gentleman en zal je nooit geweld aan doen. Stapje voor stapje helpt Hij je een nog mooier mens van je te maken, ten minste als jij dat ook wilt. Wil je meer weten over wie de Heilige Geest is? Zoek dan een Alpha-cursus bij jou in de buurt! KERKMAGazine BODEGRAVEN

23

mei 2015

Prikbord

D

e vele brieven, kaarten, telefoontjes en warme woorden bij het afscheid van mijn lieve man, onze zorgzame vader, schoonvader en opa

L

angs deze weg bedanken wij iedereen voor de felicitaties en lieve wensen die wij persoonlijk, per kaart of per mail mochten ontvangen ter ere van ons 25-jarig huwelijksfeest. Wij hebben dit als extra gouden randjes ervaren op een toch al feestelijke dag!

Koos Cluistra hebben ons diep ontroerd en waren voor ons allen een grote steun.

Ans en Adriaan Baan

Het is voor ons een troostrijke gedachte dat hij in zijn leven zoveel heeft betekend voor anderen.

V

an het wilde westen naar het verre oosten, het is zo makkelijk gezegd. Het was al heel lang onze wens en nu wordt het toch echt. In de tweede helft van mei gaan de Muizen naar de Achterhoek verhuizen. We hopen dat het daar net zo fijn mag zijn, als hier in Nieuwerbrug aan den Rijn.

Wij danken u hartelijk voor uw medeleven en steun. Gerrie Cluistra-van Eck Kinderen en kleinkinderen Bodegraven, mei 2015

Hartelijke groeten, Cor en Leny van Muiswinkel

Beste mensen,

H

eel hartelijk dank voor het prachtige boeket uit de kerk dat ik na mijn ziekenhuisopname mocht ontvangen. Ook de mooie kaarten met bemoedigende woorden deden mij erg goed.

Nieuw adres: Dr. Blomstraat 4 7031 BW Wehl tel: 0314646105

Hartelijke groeten, Truus de Goede

Beste gemeente leden,

O

p 17 maart waren wij 60 jaar getrouwd. Dat hebben we 16 april op een zonnige dag met kinderen, kleinkinderen, familie en vrienden gevierd.

H

Bedankt voor de felicitaties via telefoon, email en in het bijzonder voor de vele kaarten met goede wensen. Van de kaarten hebben wij een slinger gemaakt en deze opgehangen in de feestzaal. Zo waren jullie ook bij ons feest.

Naar aanleiding van een vermelding in de zondagsbrief, hebben we veel vragen gekregen over hoe het met me gaat. De uitslagen die ik heb gekregen geven aan dat ik artrose heb in de linker lende wervel. Van de bovenarm is het nog onzeker of het Kalher is. Er is besloten om drie maanden af te wachten en dan verder onderzoek te doen. Ook krijg ik elke zes weken een botversterker, waarvan ik geen bijwerkingen heb.

artelijk dank voor de vele kaarten, telefoontjes, e-mails en persoonlijke aandacht. Het sterkt ons om te weten dat u zo veel met ons mee leeft.

Via Anneke Knetsch kregen we prachtige viooltjes, waar we nog steeds van genieten. Dankbaar zijn we dat we dit alles mochten vieren. Een hartelijke groet, Fie en Jan Kempe De Deel 23

Het geeft altijd veel spanning als je voor controle moet komen watvoor uitslag je te horen zal krijgen. Wij zijn dankbaar voor hoe het tot nog toe gaat. Vriendelijke groet, Ali & Jan Kastelein

N

amens de familie danken wij een ieder voor het medeleven na het overlijden van onze (schoon)moeder. Dick en Michelle de Jong-Mennega KERKMAGazine BODEGRAVEN

24

mei 2015

Uitnodiging

Wilt u een ruimte reserveren? Ontmoetingskerk of een ruimte in ’t Centrum?

D

e PCOB afd. Bodegraven-Reeuwijk nodigt u uit voor de zomermiddag op dinsdag 14 juli om 14.30 uur in de grote zaal van Rijngaarde te Bodegraven.

Neem contact op met Marja Sandifort:  06-17075312  [email protected]

Op deze middag willen we de zomer vieren met muziek en een High Tea.

Kerkzaal of vergaderruimte in de Lutherkerk?

Een High Tea is theedrinken met een heleboel lekkere hapjes, zoals kleine sandwiches, mini gebakjes, plakjes cake en bonbons.

Neem contact op met Henk Pauw:  0172-616138  [email protected]

De eigen bijdrage is € 3,50 per persoon. Aanmelden kan voor 1 juli. Bel Ineke Post  0172-613906 of kijk op www. pcobbodegraven-reeuwijk.nl

Geef duidelijk aan:  Datum en tijd  Om welke ruimte het gaat  Met hoeveel personen u komt  Welke wensen er zijn voor koffie en/of thee  Welke andere wensen er zijn

Speciale vakantie aanbieding

L

Wie helpt? Clubleiding voor Kidsclub gezocht!

Wat is het toch leuk om de kinderen straks te zien genieten van de activiteiten die op de camping worden verzorgd, of een lekkere fietstocht te maken in de bossen, of op een warme dag naar het Henschotermeer te wandelen en te plonzen. Ook voor ouder(s) is het dan een stukje ontspanning. En de kinderen hebben straks op school ook weer een mooi vakantieverhaal te vertellen.

Helaas kan Nelleke Kraan vanaf september niet meer komen helpen bij de Kidsclub. Nathalie en ik willen in september dolgraag verder de Kidsclub, maar samen lukt ons dat niet. (Om de Kidsclubmiddagen goed en veilig te laten verlopen, zijn per middag minstens drie vrijwilligers nodig.)

ukt het u niet in verband met beperkte financiële middelen (bv door een scheiding) om deze zomer op vakantie te gaan, dan bieden wij onze caravan aan in Woudenberg. Deze is voor een zacht prijsje per week te huur voor gezinnen met basisschoolkinderen, in de periode van 03-07 t/m 29-08.

N

athalie de Boer, Nelleke Kraan en ik kijken met elkaar terug op een leuk seizoen Emmaüs Kidsclub! De kinderen vinden het op de Kidsclub erg leuk en gezellig! Eén keer per maand op vrijdagmiddag op de jeugdzolder (van september t/m juni) met gemiddeld 15 kinderen per middag knutselen, een Bijbelverhaal kijken en zingen. In april hebben we met 13 kinderen diertjes geknutseld. (Zie het fotoverslag daarvan op de kinderpagina.)

Wie wil ons komen helpen met ideeën en/of handige handen? Ben je enthousiast? Heb je vragen? Bel of mail me gerust!

Info: Elsbeth Rolloos  0172-618303  [email protected]

Mirjam Wieman  [email protected]  0172 617274

Mede namens George, Desiree en Theo


25

mei 2015

Kerkdiensten Hervormd Bodegraven-Nieuwerbrug zondag 24 mei Dorpskerk Bethlehemkerk maandag 25 mei Dorpskerk Bethlehemkerk zondag 31 mei Dorpskerk Brugkerk Bethlehemkerk zondag 7 juni Dorpskerk Bethlehemkerk zondag 14 juni Dorpskerk Bethlehemkerk zondag 21 juni Dorpskerk Bethlehemkerk

Eerste Pinksterdag Ds. M.J. van Oordt Ds. P.F. Bouter Ds. P.F. Bouter Ds. M.J. van Oordt

wijk 1 wijk 2 wijk 2 wijk 1

Tweede Pinksterdag Kand. W. Braaksma Ds. W.L. Westland, Lelystad

wijk 2 wijk 1

9.30 18.30 9.30 18.30

Ds. P.F. Bouter/Ds. W. Poldervaart, Welkomsdienst JP&A Ds. M.J. van Oordt Ds. M.J. van Oordt, KOB-dienst Kand. G.L. Anker, Zwijndrecht


9.30 18.30 9.30 18.30

Ds. Ds. Ds. Ds.

W.J. Gorissen, Voorthuizen P.F. Bouter P. Molenaar, Barneveld W. Dekker, Oosterwolde


9.30 18.30 9.30 18.30

Ds. M.J. van Oordt, Voorber. H.A. Dr. M. van Campen, Ede Ds. P.F. Bouter Ds. M.J. van Oordt


9.30 18.30 9.30 18.30

Ds. Ds. Ds. Ds.


9.30 18.30 9.30 18.30 9.30 9.30

M.J. van Oordt, H.A. M.J. van Oordt, H.A. en nabetr. P.F. Bouter, H.A. P.F. Bouter, H.A. en nabetr.

Wijkgemeente 2 Predikant: Ds. P.F. Bouter, Burg. G.R. Vonklaan 15, 2411 AX  612590, [email protected] Scriba: W. Braaksma, Dronensingel 149, 2411 GX  651269, [email protected] Bijstand in het pastoraat: Ds. C.J.W. Verboom, Zwenkgras 13, 2411 DZ  619245, [email protected]

Wijkgemeente 1 Predikant: Ds. M. J. van Oordt, Dirk Bavolaan 10, 2411 TX  612589, [email protected] Scriba: A.J. Smits, Oude Markt 1, 2411 AW  06-38256050, [email protected] Bijstand in het pastoraat: Ds. C.J.W. Verboom, Zwenkgras 13, 2411 DZ  619245, [email protected] KERKMAGazine BODEGRAVEN

26

mei 2015

Mutaties Hervormd Bodegraven-Nieuwerbrug Vertrokken Fam. J. van Os van Bourgondischelaan 43 naar Reeuwijk Mevr. M.J.H. Blijleven van Wilhelminastraat 49 naar Wageningen

Geboren Op 9 april Simon Hendrik Borgdorff (Simon), Dronensingel 141, 2411 GX Bodegraven Op 13 april Davita Bouwman, Koninginneweg 160, 2411 XW Bodegraven Op 2 april Loïs Evanne Kalkman (Loïs), 1672-laan 38, 2411 TW Bodegraven

Uitgeschreven naar de Gereformeerde Gemeente te Gouda Dhr. A. de Jong, Nieuwstraat 64. Overleden Op 14 april Sara Kortland-van Leeuwen, geboren op 25 februari 1924. Erasmushof 1, 2411 NX Bodegraven. Op 14 april Rommert Doop, geboren op 14 oktober 1931, van Dobben de Bruijnstraat 23, 2411 AP Bodegraven. Op 17 april Aaltje Breedijk-van Leeuwen, geboren op 11 september 1919. Wilde Veenen 1, 2751 EE Moerkapelle. Op 18 april Catharina Adriana Zaal, geboren op 3 mei 1928. Oranjehof 70, 2411 XA Bodegraven. Op 22 april Maria Margaretha Franke-Venema, geboren op 7 juni 1935. Hoefslag 58, 2411 WB Bodegraven. Op 31 maart Jacob Hoogenboom, geboren op 11 december 1940. Leidsche Poort 32, 2411 SG Bodegraven.

Ingekomen Uit Woudrichem Dhr. G.D. Timmerman, Boesemsingel 60, 2411 KX Bodegraven Uit de Hervormde gemeente van Waarder Mevr. M. Dijkman, Prinses Irenestraat 8, 3466 LM Waarder Uit de Hervormde gemeente van Zwammerdam Fam. J.J. de Wit, Voshol 2, 2411 NP Bodegraven Verhuisd Fam. W.D. Hoogendoorn van Zuidzijde 2 naar Groene Ree 39, 2411 ZE Bodegraven Dhr. J.W.J. Kamp van Zomerhuis 4 naar Elzenhof 51, 2411 HN Bodegraven Dhr. T. de Wit van Sportlaan 21 naar Rijngaarde 6, 2411 EV Bodegraven Mevr. B.L. van Rijn (Dronensingel 3D) naar Treebord 19, 2811 EA Reeuwijk Fam. M. de Krijger van De Deel 10 naar Leidsche Poort 20, 2411 SG Bodegraven Dhr. E. Bode van Noordstraat 57c naar Burg. van Dobben de Bruijnstraat 23, 2411 AP Bodegraven Fam. C. Boogaard van Groene Zoom 69 naar Dirk Bavolaan 1, 2411 TX Bodegraven

Met verlof in ons midden

J

aap, Els en hun kinderen Benjamin, Thomas, Juliette en Lucas komen weer in ons midden!

Wilt u ze op uw/jouw manier een hartelijk welkom heten? Zij gaan tijdens hun verlofperiode wonen in Veldzicht, Koningsmarck 92.

Ja, u leest het goed. Zij komen voor drie maanden met verlof en hopen zaterdag 16 mei in Bodegraven te arriveren. Zij hebben een zeer hectische tijd achter de rug, daarom willen ze eerst even rustig op verhaal komen.

Tevens willen we u hartelijk bedanken voor uw steun, betrokkenheid en gebed.

U zult ze in ons dorp vast wel een keer tegenkomen en anders in de kerk.

Een hartelijke groet, ook namens ons zendingsechtpaar,

Persoonlijk kunt u dit gezinnetje ook ontmoeten op zaterdagmiddag 30 mei in het Anker. Zij willen u dan graag vertellen over hun "werk" in Oost Azië. Vanaf 14.45 uur is er koffie, om 15.00 uur begint het programma. We hopen velen van u /jullie dan te ontmoeten om Jaap & Els en de kinderen te begroeten! KERKMAGazine BODEGRAVEN

Johan van der Vlist, secretaris TFC,  615481

27

mei 2015

Kerkdiensten Iedere zondag is er tijdens de morgendienst oppas voor de kleinsten en kindernevendienst voor groep 0 t/m 7 (tenzij anders aangegeven )

zondag 24 mei 9.30 Ontmoetingskerk 18.30 Lutherkerk

1e Pinksterdag - Kerk in Actie Wereldwijd Ds. A.P. Tack Gezinsdienst Mw. Ds. P.J. Vlasblom-Bennink, Nunspeet Zangdienst

zondag 31 mei 9.30 Ontmoetingskerk 18.30 Lutherkerk

(Trinitatis) Ds. A.P. Tack Ds. A.P. Tack

m.m.v. Zanggroep Da Capo, Boskoop Jongerendienst

zondag 7 juni 9.30 Ontmoetingskerk 9.30 Jeugdzolder 18.30 Lutherkerk

Mw. Ds. G. Blom, Utrecht Tienerdienst Dirk Jan Warnaar

Groep 8 en klas 1 en 2 v.o. Songs of Praise

zondag 14 juni 9.30 Ontmoetingskerk 18.30 Lutherkerk

Bevestiging ambtsdragers Ds. A.P. Tack Ds. D. Westerneng, ’s Gravenpolder

zondag 21 juni 9.30 Ontmoetingskerk

Mw. I. Druijf-den Hoedt

18.30 Lutherkerk

Gezins/overstapdienst m.m.v. Kids4Fun o.l.v. Mieke Brusse Geen kindernevendienst

Ds. A.P. Tack

Weeksluitingen Vijverhof 23 mei 30 mei 6 juni 13 juni

Dhr. L. Verduijn Dhr. P.v.d. Zee Mw. G. Postma Ds. Mw. H. Keur

Chr. Gem. koor Nieuwerbrug “De Vrolijke Fluiters” Mw. A. v.d. Bleek en Suzan Hille Mw. N. v.d. Vlist en Mw. A. de Vries

Interkerkelijke diensten voor doven en slechthorenden 24 mei 9.30 doven en horenden 7 juni 9.30 doven en horenden 14 juni 10.00 doven en horenden


Ds. M.I.T. Buruma Ds. F. v. Dijke Ds. F. v. Dijke

28

De Bron De Lichtkring De Rank

Alphen a/d Rijn Alphen a/d Rijn Montfoort

mei 2015

Inhoudsopgave. Van de redactie

Recommend Documents