Inhoudsopgave: natuur- en landschapsperceptie. ontwikkeling landbouw en impact op natuur en landschap

module 1

INLEIDING

Hoofdstuk module 1 2

Inhoudsopgave:

•

natuur- en landschapsperceptie

•

ontwikkeling landbouw en impact op natuur en landschap

•

Vlaams beleidskader agrarisch natuur- en landschapsbeheer

•

stellingen agrarisch natuur- en landschapsbeheer


natuur- en landschapsperceptie

landschapsperceptie module 1

landschap = onze zichtbare omgeving als resultaat van natuurlijke processen en menselijk handelen landschap = dynamisch verschijnsel dat continu onderhevig is aan verandering

en er telkens anders uit ziet

landschap ervaren module 1

totaalkarakter van een gebied “een element krijgt slechts betekenis door zijn omgeving”

landschap ervaren Hoofdstuk module 1 1

Wat is volgens u een mooi landschap?

Geef een score tussen 0 en 10 aan volgende foto‟s.












conclusie uit onderzoek Stedula: • landbouwers: • hoogste waardering bestaande landbouwlandschap • minder waardering voor ruigte (half-open) moeras of water • natuurbeheerders: • meer belang aan voorkomen vegetatie • positiever tegenover meer gesloten, groene landschappen


perceptie is sterk persoonsgebonden

en afhankelijk van: • voorkennis

• persoonlijke herinneringen • specifieke context


afwisseling en natuurlijkheid: belangrijkste kwaliteiten voor aantrekkelijkheid landschappen



natuurperceptie module 1

Natuur = levende organismen, hun habitat, de ecosystemen waarvan zij deel uitmaken en de daarmee verbonden uit zichzelf functionerende ecologische processen, ongeacht of deze al dan niet voorkomen in aansluiting op menselijk handelen, met uitsluiting van de cultuurgewassen, de landbouwdieren en de huisdieren.


Natuurbeeld = de uiting van wat men concreet onder natuur verstaat.


natuur en landbouw: 2 culturele tradities in West-Europa


Bron: picasaweb



Elk beschermt zijn natuur, afhankelijk van zijn visie stedeling: als plek om te recreëren landbouwer: als grondstof om te bewerken en van te leven jager: als hulpbron die moet beheerd worden om wild te kunnen oogsten natuurbeschermer: als terrein dat vooral tegen andere moet beschermd worden …


evolutie natuur- en landschapsbeheer

evolutie natuur- en landschapsbeheer module 1

agrarisch natuur- en landschapsbeheer = relatief nieuw begrip

landschap resultaat eeuwenlange boerenarbeid mens wenst sinds zijn bestaan de natuur te beheersen


rond 1800: •

landschapsvormende activiteiten beperkt

•

kleinschalige familielandbouw

•

boeren en natuur nauw verbonden

•

landschapselementen functie in landbouw


eind 19de eeuw:

•

industrialisatie, kunstmest en schaalvergroting → Δ landschapsvormende invloed

•

toenemende bezorgdheid natuur

na WO II: •

grootschaligheid, specialisering en mechanisering → effect op productie, natuur en landschap

•

doorbraak natuur- en milieubewustzijn


recent: gewijzigde verhoudingen •

landbouw: – besef afstemming natuur en milieu nodig

•

natuur: – besef belang landbouw bij bestendigen natuurwaarden nieuwe mogelijkheden voor samenwerking in natuur- en landschapsbeheer


agrarisch natuur- en landschapsbeheer =

“alle activiteiten van landbouwers, al dan niet in samenwerking met anderen en al dan niet tegen vergoeding of beloning, die het behoud en/of de ontwikkeling beogen van natuur- en landschapswaarden”


natuur op agrarische bedrijven: • beheerpakket agrarisch natuurbeheer VLM (ha onder beheer)

bron: Dumortier et al., 2007


inzet landbouwers in Natuurreservaten: • 70% van erkende reservaten in beheer van Natuurpunt samenwerking met landbouwers

bron: Geysels et al. 2003


agrarisch natuur- en landschapsbeheer =

ontwikkelingsproces behoud en ontwikkeling van natuur en landschap centraal

module 1 2 Hoofdstuk

Vlaams beleidskader natuur- en landschapsbeheer

Vlaams beleidskader natuur- en landschapsbeheer module 1

NATUURBELEID

LANDBOUWBELEID

LANDSCHAPSBELEID

BELEID RO

Natuurdecreet

Mid Term Review

Landschapsdecreet

Decreet RO

toeslagrechten randvoorwaarden

Landschapsatlas toestemming erfgoed

gebiedsgericht beleid: VEN IVON NR SBZ Algemene bepalingen: natuurvergunning natuurmelding zorgplicht

Mestdecreet mestbankaangifte bemestingsplan inscharingscontract

Plattelandsontwikkeling BO vergoeding Natuur

stedenbouwkundige vergunning


juridische kader NATUURBELEID in Vlaanderen = Natuurdecreet + uitvoeringsbesluiten

„gebiedsgericht beleid‟ bijzondere aandacht • VEN • IVON • Natuurreservaten • SBZ


VEN = GEN + GENO

IVON = NVWG + NVBG bron: www.ven-ivon.be


bron: INBO, 2008


bron: GIS Vlaanderen, 2008


NATUURBELEID

LANDBOUWBELEID

LANDSCHAPSBELEID

BELEID RO

Natuurdecreet

Mid Term Review

Landschapsdecreet

Decreet RO








juridische kader MESTbeleid in Vlaanderen

= Mestdecreet + uitvoeringsbesluiten evolutie mestbeleid:

transport mestoverschot afzetgebieden indicatieve bemestingsnorrnen + structurele verminderen mestoverschot brongerichte maatregelen, oordeelkundig bemesten en mestverwerking kwetsbare zone + derogatieverzoek


Mestbankaangifte info mestflow Vlaanderen

ieder landbouwbedrijf: 2 ha cultuurgrond 50 are groeimedium 300 kg P/jaar mestproductie


Bemestingsplan planning mestgebruik op perceelsniveau

incl. bemestingsregister = dagboek uitvoering bemestingsplan


Inscharingscontract landbouwer laat vee grazen bij derden

•

eigenaar of pachter perceel: bemestingsrechten

•

inschaarder (eigenaar vee): mestbankaangifte


NATUURBELEID

LANDBOUWBELEID

LANDSCHAPSBELEID

BELEID RO

Natuurdecreet

Mid Term Review

Landschapsdecreet

Decreet RO








LANDBOUWbeleid: Mid Term Review (MTR)

rechtstreekse inkomenssteun gekoppeld aan randvoorwaarden: 1. beheerseisen uit 19 Europese richtlijnen en verordeningen 2. minimumnormen bodemerosie, organische stof bodem, bodemstructuur , … 3. behoud totale oppervlakte „blijvend grasland‟

toeslagrecht (MTR-recht): landbouwer recht op steunbedrag/ha


19 verordeningen en richtlijnen 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19.

Vogelrichtlijn (79/409/EEG) Habitatrichtlijn (92/43/EEG) Grondwaterrichtlijn (80/68/EEG) Slibrichtlijn (86/278/EEG) Nitraatrichtlijn (91/676/EEG) Richtlijn identificatie en registratie van dieren (92/102/EEG) Verordening identifcatie- en registratieregeling voor runderen (1760/2000/EEG ) Uitvoeringsverordening oormerken, paspoorten en bedrijfsregisters (911/2004/EEG ) Verordening identificatie- en registratieregeling voor schapen en geiten (21/2004/EEG) Richtlijn 91/414/EEG op markt brengen gewasbeschermingsmiddelen Richtlijn 96/22/EG verbod op gebruik, in veehouderij, bepaalde stoffen met hormonale en thyreostatische werking Verordening (EG) algemene beginselen en voorschriften van levensmiddelenwetgeving Verordening (EG) preventie, bestrijding en uitroeiing van bepaalde overdraagbare spongiforme encefalopathieën Richtlĳn 2003/85/EG bestrĳding mond- en klauwzeer Richtlijn 92/119/EEG bestrijding bepaalde dierziekten en specifieke maatregelen t.a.v.vesiculaire varkensziekte Richtlijn 2000/75/EG bestrijding en uitroeiing van bluetongue Richtlijn 91/629/EEG minimumnormen ter bescherming van kalveren Richtlijn 91/630/EEG minimumnormen ter bescherming van varkens Richtlijn 98/58/EG minimumnormen voor bescherming van voor landbouwdoeleinden gehouden dieren


NATUURBELEID

LANDBOUWBELEID

LANDSCHAPSBELEID

BELEID RO

Natuurdecreet

Mid Term Review

Landschapsdecreet

Decreet RO








LANDBOUWbeleid: Plattelandsontwikkeling

Programma voor Plattelandsontwikkeling (PDPO) •

ondersteunen economische leefbaarheid Vlaamse land- en tuinbouwbedrijven

•

versnelde ontwikkeling verbrede activiteiten, biologische landbouw en markt hoeveproducten

•

inschakelen land- en tuinbouwers in natuurontwikkeling binnen agrarische structuur (BO)


VLM Beheerovereenkomsten

= 5-jarig contract tussen landbouwer en Vlaamse Overheid •

natuur- en milieubeheer op bedrijf

•

tegen vergoeding uitvoering beheersmaatregelen

•

kader van natuurwetgeving

•

kader van mestwetgeving


NATUURBELEID

LANDBOUWBELEID

LANDSCHAPSBELEID

BELEID RO

Natuurdecreet

Mid Term Review

Landschapsdecreet

Decreet RO








LANDSCHAPSbeleid in Vlaanderen = Landschapsatlas

ankerplaats

bron: www.agiv.be


NATUURBELEID

LANDBOUWBELEID

LANDSCHAPSBELEID

BELEID RO

Natuurdecreet

Mid Term Review

Landschapsdecreet

Decreet RO








RUIMTELIJKE ORDENING-beleid

Stedenbouwkundige vergunning: • artikel 99 decreet RO: alle activiteiten en handelingen waarvoor stedenbouwkundige vergunning vereist is

module 1 2 Hoofdstuk

stellingen agrarisch natuur- en landschapsbeheer

stellingen agrarisch natuur- en landschapsbeheer module 1

Agrarisch natuur- en landschapsbeheer is

win-win voor landbouw en natuur: ieder doet immers dat waar hij goed in is.


Landbouwers staan traditioneel het dichtst bij de natuur en hebben know-how:

het is

logisch dat zij als eerste

worden aangesproken om het buitengebied te beheren.


Agrarisch natuur- en landschapsbeheer is

kosten- en tijdsbesparend voor natuurbeheerders, terwijl het voor landbouwers

een

extra inkomen kan betekenen


Agrarisch natuur- en landschapsbeheer vraagt van beide partijen veel

toegevingen.


Agrarisch natuur- en landschapsbeheer loopt

mank door de bureaucratie en gebrek aan lange termijnsvisie van de overheid.


Agrarisch natuur- en landschapsbeheer zorgt voor het ontstaan van een

betere onderlinge verstandhouding tussen landbouwers en natuurbeheerders.


Agrarisch natuur- en landschapsbeheer is slechts op een

beperkt aantal locaties mogelijk.


In het agrarisch natuur- en landschapsbeheer is het moeilijk

geschikte partners te vinden.


Agrarisch natuur- en landschapsbeheer draagt bij aan een versterking

van de lokale

biodiversiteit.


Agrarisch natuur- en landschapsbeheer wekt

waardering op voor boer en terreinbeheerder.


Agrarisch natuur- en landschapsbeheer moet

geëvalueerd worden op de resultaten voor natuur. De overheid moet daar de nodige middelen en medewerkers voor voorzien.

module 1

BEDANKT VOOR UW AANDACHT!

VRAGEN? bronnen foto‟s: RLH Proclam Oliver Dochy Karina Hendriks Het virtuele land

Inhoudsopgave: natuur- en landschapsperceptie. ontwikkeling landbouw en impact op natuur en landschap

Recommend Documents