1
Inhoudsopgave VOORWOORD ................................................................. FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. INLEIDING........................................................................ FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. DE COMMISSIE ............................................................... FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. CIJFERS EN STATISTIEKEN ......................................... FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. CIJFERS:......................................................................................FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. SPREIDING OVER GEMEENTE .........................................................FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. AANVRAGEN MONUMENTENVERGUNNING BEHANDELD IN DE CRK....FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. SECOND OPINION .........................................................................FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. BEZWAARSCHRIFTEN ....................................................................FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. WERKEN MET DE WELSTANDSNOTA ......................... FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. BELEIDSADVISERING.....................................................................FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. STEDENBOUWKUNDIGE ONTWIKKELINGEN ......................................FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. CULTUURHISTORIE .......................................................................FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD.
1. .......................................................................................................................... W ONINGBOUW ................................................................FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. KLEINE BOUWPLANNEN .................................................................FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. AANBEVELINGEN .......................................................... FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. PAPIER EN WERKELIJKHEID. ..........................................................FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD.
Foto’s voorzijde: Heidezicht
2
Voorwoord In de Commissie voor Ruimtelijke Kwaliteit Bussum (CRK) komen veel verschillende grote en kleine bouwplannen aan de orde. De commissie stelt zich bij elk afzonderlijk bouwplan de vraag of een positief advies recht doet aan het streven naar ruimtelijke kwaliteit in de gemeente. De principes, op grond waarvan de CRK tot een advies komt over afzonderlijke omgevingsaanvragen, zijn vastgelegd in de gemeentelijke welstandsnota. Deze welstandsnota vormt samen met het ruimtelijk beleid van structuurvisies (die de gemeente Bussum nu nog niet heeft) en bestemmingsplannen een stevig beleidsdocument dat tot doel heeft regie te voeren over de openbare ruimtelijke kwaliteit van de gemeente. In dit jaarverslag komt aan de orde op welke wijze de commissie toepassing heeft gegeven aan het gemeentelijk welstandsbeleid. In 2011 is voortgang gemaakt met het actualiseren van de welstandsnota Bussum van 2003. Dit omdat de vigerende welstandsnota op sommige onderwerpen, zoals erfafscheidingen en zonnepanelen, te kort schiet en op andere gebieden geen gelijke tred meer houdt met de veranderende regelgeving op het gebied van de ruimtelijke ordening (verruiming categorie vergunningsvrije bouwwerken ook in beschermde dorpsgezichten). In de nieuwe welstandsnota kan ingespeeld worden op de gevolgen van de Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (WABO) die in de loop van 2011 duidelijk werden. Door de actualisatie van de welstandsnota is het mogelijk om de samenhang met de nieuwe actuele bestemmingsplannen, die door de gemeente Bussum in de afgelopen tijd zijn vastgesteld of in de nabije toekomst nog worden vastgesteld, in het welstandsbeleid te verankeren. Ook worden in de nieuwe welstandsnota de mogelijkheden onderzocht om een verantwoord en transparant welstandsbeleid te voeren met minder en eenvoudigere regels. Naar verwachting zal in de loop van het jaar 2012 de nieuwe welstandsnota door de gemeenteraad van Bussum worden vastgesteld. Het vaststellen van een nieuwe welstandsnota is een belangrijke stap in het gemeentelijk welstandsbeleid. Echter op het gebied van ruimtelijk beleid zijn er nieuwe ontwikkelingen gaande zoals de Modernisering van de Monumentenzorg (MoMo), de ‘kan’ bepaling en de Omgevingswet die grote gevolgen hebben voor de ruimtelijke kwaliteitszorg. Terugkijkend op het jaar 2011 laat, ook in Bussum, zien dat de bouwwereld het zwaar te verduren heeft. Plannen van enige omvang waren in 2011 een zeldzaam verschijnsel. Gelukkig waren er in Bussum genoeg kleinere projecten te bewonderen waar opdrachtgevers samen met ontwerpers erin slaagden om ruimtelijke kwaliteit te genereren met een positieve weerslag op de openbare ruimte. In dit jaarverslag zijn uiteenlopende projecten opgenomen die blijk geven van deze ruimtelijke kwaliteit, de weg daar naar toe en de rol van de CRK hierin. Bij plannen waarin de CRK in een vroegtijdig stadium adviseert leert de ervaring dat deze vroegtijdige interventies veel beter landen bij aanvragers, initiatiefnemers en ontwerpers en dat de mogelijkheden om doelgericht bij te sturen veel groter zijn. Overigens betreft het CRK advies niet alleen projecten van particuliere aanvragers. Ook de gemeente en andere overheidsinstanties vragen de commissie om advies als het gaat om inrichtingsplannen, geluidwerende voorzieningen, structuurvisies, bestemmingsplannen en nota’s van uitgangspunten. Als commissie gaan wij ervan uit dat dit jaarverslag u een goed beeld geeft van de inspanningen om de advisering op het gebied van ruimtelijke kwaliteit professioneel en volgens gemeentelijk beleid te laten plaatsvinden. Wij zijn graag bereid de bevindingen in dit jaarverslag met u te bespreken zodat de advisering steeds nauwkeuriger kan worden afgestemd op de uitgangspunten die u als gemeentebestuur van belang vindt. Ook nodigen wij raadsleden van harte uit om eens een openbare vergadering van de commissie bij te wonen en direct kennis te nemen van de praktijk van welstandsen monumentenadvisering. Wij bedanken de gemeente Bussum en alle betrokkenen bij de bouwplannen die afgelopen jaar aan ons zijn voorgelegd, voor het vertrouwen en voor de prettige samenwerking. Ir. Ben Ewals, voorzitter Commissie Ruimtelijke Kwaliteit gemeente Bussum
3
Inleiding De Commissie Ruimtelijke Kwaliteit (CRK) doet hierbij verslag van haar werkzaamheden in 2011. Niet alleen is dat een wettelijke vereiste, maar de commissie vindt het zelf ook van belang om het college van burgemeester en wethouders, de gemeenteraad en geïnteresseerden te informeren over het werk van de commissie. In het kader van de noodzakelijke transparantie en openbaarheid, maar juist ook om het bestuurlijk en maatschappelijk draagvlak voor het welstandswerk verder uit te bouwen. Met het jaarverslag legt de commissie verantwoording af over het werk. Tevens nodigt ze gemeentebestuurders, maar zeker ook andere geïnteresseerde inwoners, uit mee te denken over de ruimtelijke kwaliteit en hoe we dat met elkaar kunnen bereiken en waarborgen. Dit jaarverslag geeft een beeld van de werkwijze van de commissie, het aantal adviesaanvragen en het aantal positieve en negatieve adviezen. De Commissie Ruimtelijke Kwaliteit adviseert over de gehele breedte van de ruimtelijke inrichting. Om die reden participeren naast architectuur de disciplines monumenten, stedenbouw en cultuurhistorie. Voor het verkrijgen van een zo compleet mogelijk beeld van het advieswerk, kiezen we ervoor om per thema één of meer projecten in beeld te brengen als voorbeeld van de behandelde plannen. Bovendien wordt aangegeven hoe de CRK in haar advisering met deze plannen is omgegaan. Dit gebeurt aan de hand van de volgende thema’s: beleidsadvisering stedenbouwkundige ontwikkelingen cultuurhistorie woningbouw veel voorkomende kleine bouwactiviteiten
4
De commissie Samenstelling Voorzitter Extern deskundige Extern deskundige Extern deskundige Burgerlid Ambtelijk secretaris Ambtelijke adviseur
: ir. B. Ewals, stedenbouwkundige : ir. D.J.G. van Wieringhen Borski, architect : mw dr. P.K.M. van Roosmalen, architectuurhistorica : de heer ir. R. Bosch van Drakestein, (restauratie) architect : mevrouw J.H. Hendriks-van Kouterik : mevrouw mr. J.C. van Diest : mevrouw ir. L. Beenke, stedenbouwkundige
Gemandateerd lid van de CRK in kleine commissie welstand Extern deskundige : ir. D.J.G. van Wieringhen Borski, architect Secretaris : mevrouw G. Wijdenes (vervangend secretaris CRK) Vervanging leden De leden van de commissie worden benoemd voor een periode van 3 jaar, met de mogelijkheid om eenmaal tot herbenoeming over te gaan voor wederom 3 jaar. Vergaderingen De CRK vergadert wekelijks. Om de week worden de kleine bouwplannen beoordeeld door de kleine commissie, waarin één gemandateerd lid van de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit zitting heeft. De grotere bouwplannen of twijfelgevallen worden op de agenda van de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit (CRK) geplaatst die om de week samenkomt. De reguliere Wabo (Wet Algemene bepalingen omgevingsrecht) vergunning kan bestaan uit de activiteit bouw, sloop, aanleg, reclame, APV, uitweg, milieu, monument en kap. De termijn waarbinnen deze vergunningen moet worden afgehandeld is 8 weken. Het streven van de gemeente Bussum is om vergunningen zo spoedig mogelijk te verlenen. De CRK vergadert iedere week om te voorkomen dat door de welstandsbeoordeling vertraging ontstaat. Wekelijks vindt er een overleg plaats tussen medewerkers van de afdeling Vergunningen & Handhaving (behandelend ambtenaar en juridisch adviseur) en een stedenbouwkundige van de afdeling Ruimte over de nieuwe aanvragen omgevingsvergunning die niet voldoen aan de bepalingen in het bestemmingsplan en waarvoor een ontheffing van het bestemmingsplan vereist is. Indien de gemeente wil meewerken aan een ontheffing wordt het plan geagendeerd voor de CRK. De plannen die binnen het gebied van het beschermd dorpsgezicht vallen worden - behoudens de dakkapellen, dakramen en kleine aanbouwen - vrijwel allemaal door de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit beoordeeld. De kleine plannen worden door het gemandateerd lid in de kleine commissie behandeld. De vergadering van de CRK wordt bijgewoond door een ambtelijk adviseur, die de CRK adviseert op stedenbouwkundig gebied. Bij voorkeur dezelfde stedenbouwkundige die zitting heeft in de werkgroep bouwplannen.
5
Cijfers en Statistieken In het verslagjaar kwam de CRK in totaal 44 keer bijeen, waarvan 17 vergaderingen van de grote commissie en 27 vergaderingen van de kleine commissie. Volgens gemeentelijke opgaaf werden er in 2010 in totaal 376 bouwplannen op het aspect welstand getoetst.
Cijfers: Jaar 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Aanvragen bouwvergunning 315 391 351 287 376 252 (520 aanvragen omgevingsvergunning)
Aanvragen schetsplannen 34 72 80 78 72 74
Door kleine Cie.behandeld 287 266 251 176 207 206
Door CRK behandeld 89 84 (149) 145 82 133 157
De CRK adviseert naast aanvragen omgevingsvergunning voor de activiteit bouw, reclame, en aanleg en sloop in beschermd dorpsgezicht en wijzigen monument ook over stedenbouwkundige plannen, ontwerpbestemmingsplan en plannen voor de herinrichting van de openbare ruimte. Het aantal plannen dat aan de CRK wordt voorgelegd is sinds 2007 toegenomen door de aanwijzing van het beschermd dorpsgezicht in juli 2007. Bouwactiviteiten in de beschermde dorpsgezichten zijn altijd vergunningplichtig. De aanvragen voor deze gebieden, het grootste deel van Het Spiegel en Brediuskwartier, zijn dan ook duidelijk toegenomen. In totaal werden er in 2011 647 adviezen door de CRK (inclusief kleine commissie) aan het college van burgemeester en wethouders gegeven.
Alle plannen die een CRK advies nodig hebben vergunningen 1e keer akkoord CRK vergunningen 2e keer akkoord CRK vergunningen 3e keer akkoord CRK vergunningen 4e keer akkoord CRK
e
e
e
e
1 2 3 4 kwart kwart kwart kwart 68% 67% 66% 60% 18% 22% 27% 22% 12% 8% 7% 16% 2% 3% 0% 2% 100% 100% 100% 100%
aantal vergunningen met CRK advies e e e e 1 2 3 4 kwart kwart kwart kwart 44 40 39 33 12 13 16 12 8 5 4 9 1 2 0 1 65 60 59 55
Tot deze 647 adviezen behoren ook de adviezen die de CRK geeft op grond van het bestemmingsplan “Brediuskwartier”en “Het Spiegel – Pr. Hendrikpark”. Wijzigings- en ontheffingsbevoegdheden uit de genoemde bestemmingsplannen, alsmede aanlegvergunningen en sloopvergunningen worden uitsluitend toegepast/verleend indien uit een advies van de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit en de groendeskundige van de gemeente blijkt dat de met het beschermde dorpsgezicht samenhangende waarden niet onevenredig worden aangetast. De CRK toetst aanvragen voor een aanlegvergunning. Een aanlegvergunning is verplicht in gevallen dat een tuin wordt aanpast, waarbij de tuin wordt opgehoogd of afgraven, en bij het aan- of verleggen van paden en/of terrassen of het rooien van beplanting hoger dan 2 meter. Bijna alle aanvragen betrof de kap van bomen die niet beschermd zijn via de Kapverordening. De waarden die samenhangen met het beschermde dorpsgezicht en die bij het advies van de Commissie Ruimtelijke
6
Kwaliteit en de groendeskundige worden betrokken zijn voor het Spiegel: - de stedenbouwkundig-historische en landschappelijke waarde van het aaneengesloten villagebied, dat in eerste aanleg eind 19e eeuw is opgebouwd uit verschillende, door particulieren ontwikkelde villagebiedjes; - de parkachtige hoofdstructuur die bestaat uit een stratenpatroon van ring- en radiaalwegen, doorsneden door kronkelige wegen, deels landschappelijk aangelegd, deels organisch ontstaan in combinatie met aanleg van particuliere tuinen; - de overwegend vrijstaande villabebouwing met architectuurhistorische waarde, een staalkaart van de Nederlandse architectuur uit de 19e en 20e eeuw; - het afwisselende straatbeeld dat is gecreëerd door het bijzondere samenspel van het kronkelige stratenpatroon, de beplanting, de situering van de bebouwing en de verhouding bebouwd-onbebouwd;
en voor het Brediuskwartier: - de openbare, ononderbroken groenstructuur met plantsoenen, waterpartijen en hoogteverschillen, gedeeltelijk voortkomend uit de oude zandafgraving, gedeeltelijk meer gecultiveerd van karakter; - de aansluiting van de openbare groenstructuur op het groen van de privé-tuinen, waarbij de kleinere plantsoenen en de bomenlanen structurerende elementen zijn; - de wisselwerking tussen de stedenbouwkundige aanleg en de groenstructuur, waarbij de verhouding open-gesloten en groenbebouwing nauwkeurig op elkaar zijn afgestemd; - de afwisseling van twee-onder-eenkapwoningen, villa's en de onderling samenhangende arbeiderswoningen in één en dezelfde stedenbouwkundige, parkachtige uitleg, waardoor de wijk zowel kenmerken van een tuindorp als van een villapark heeft; - de uniforme architectuurstijl, het gebruik van baksteen, hout en pannen, soms zelfs identiek binnen de wijk en meer specifiek binnen de straat; - de gemiddeld hoge kwaliteit van de bebouwing, gevarieerd en gedetailleerd in vormgeving.
Spreiding over gemeente Hieronder wordt aangegeven over welke welstandsgebieden de aanvragen bouwvergunning en de schetsplannen verspreid zijn.
Centrum Oudere dorp Dorpsgebied het Spiegel Villagebied het Spiegel Villagebied Brediuskwartier Villagebied Prins Hendrikpark Woongebied Godelindebuurt Bussum Zuid-West en Kolonel Palmkazerne Woongebied Zuid-Oost Bedrijventerrein De Nieuwe Vaart
2006 41 51 22 76 35 3 40
2007 27 63 14 86 35 2 26
2008 32 65 18 115 54 6 17
2009 30 45 9 46 31 5 10
20 80
14 80
17 63
7 53
1
2
-
1
7
2010 67 33 13 114 86 3 23 11 67 -
2011 23 43 18 94 44 6 5 3 52 2
Aanvragen monumentenvergunning behandeld in de CRK In 2011 zijn acht aanvragen omgevingsvergunning voor het onderdeel wijzigen monument ontvangen. De aanvragen zijn, soms onder voorwaarden, vergund. Met de inwerkingtreding van de Wabo (oktober 2010 en de Erfgoedverordening Bussum 2010) zijn de termijnen veranderd voor het verlenen van gemeentelijke en provinciale monumenten. De termijn is verkort van een half jaar naar acht weken. Er hoeft geen ontwerpbesluit meer ter inzage te worden gelegd. Per 1 januari 2012 wordt ook de termijn voor het verlenen van een vergunning voor rijksmonumenten verkort naar acht weken. De aanvragen omgevingsvergunning voor de activiteit monumenten worden beoordeeld door de gecombineerde Commissie Ruimtelijke Kwaliteit, waarin een architectuurhistorica zitting heeft, en waarin voor die gevallen zitting wordt genomen door een extra extern deskundige, te weten de heer ir. R.G. Bosch van Drakestein, restauratie-architect.
rijksmonument
Dr Abr. Kuyperlaan 1a (Fort Werk IV)
rijksmonument
Nwe ’s-Gravelandseweg 26
Provinciaal monument
Stationsweg 3
Gemeentelijk monument
Koningslaan 6
Provinciaal monument rijksmonument
Stationsweg 3
rijksmonument
Oud Bussumerweg 70
rijksmonument
Lindelaan 11
Nwe ’s-Gravelandseweg 26
het plaatsen van hekken, banken en trappen voor verbetering van de veiligere toegankelijkheid van het monument het oprichten van een loggia en het plaatsen van een whirlpool bij de woning het wijzigen van de ruimten van het gebouw, het wijzigen van de bestaande stationsrestauratie naar een Julia's, Seats2meet en Kiosk, en het aanpassen van de indeling en de renovatie van het interieur het veranderen van de gevels van de woning, het wijzigen van het dak en het maken van een overkapping aan de achtergevel het oprichten van een stalen portaal op het perron ten behoeve van een herhalingsseinlicht het intern wijzigen van een rijksmonument en het vervangen van enkele kozijnen. het onderhouden van het kerkgebouw (verrichten van restauratiewerkzaamheden) het schilderen en renoveren van de gevels
8
Second opinion Eerder ontving de CRK een verzoek van de gemeente Laren om een second opion te geven op een advies van de welstandscommissie van Laren. In 2011 adviseerde de CRK op verzoek van de gemeente Weesp over een aanvraag omgevingsvergunning voor het plaatsen van een nokwindturbine op het dak van een woning waarover haar eigen welstandscommissie negatief had geadviseerd. De CRK stelde vast dat het plan onder voorwaarden voldeed aan de bepalingen in de welstandsnota van Weesp. De CRK was van oordeel dat de turbine door haar plaatsing, vorm en afmeting niet de verschijningsvormkwaliteit van de woning noch de belevingskwaliteit van de omgeving zeer negatief beïnvloedt. De waarde van de buurt, te weten de heldere structuur en rustige woonomgeving, werd hiermee niet aangetast. De turbine diende wel in dezelfde kleur van het dak te worden uitgevoerd en over de gehele breedte van de woning geplaatst te worden. Verder adviseerde de CRK het plan aan te merken als standaardplan zodat bij eventuele toekomstige aanvragen in het bouwblok de turbine doorloopt over de nok van de daken en er zo één samenhangend beeld ontstaat. De CRK was van mening dat dit plan voldoet aan redelijke eisen van welstand.
Bezwaarschriften In twee gevallen zijn er bezwaarschriften ingediend tegen het besluit van het college voor het verlenen van een omgevingvergunning waarbij het tevens ging om het advies van de CRK. Het betrof hier verleende omgevingsvergunning voor: Regentesselaan 3, het plaatsen van een dakkapel in het dakvlak van de zij- en achtergevel van de woning Brinklaan 117, het slopen van een bijgebouw, het wijzigen van het entreehek, het verplaatsen van de uitweg, het herinrichten van de tuin en maken hekwerk t.b.v. het kinderdagverblijf Enkele omwonenden maakten bezwaar tegen de verleende vergunning voor het plaatsen van een dakkapel. Zij voerden aan dat Het Spiegel aangewezen is als beschermd dorpsgezicht. Een groot aantal nieuwe dakkapellen past daarin niet, omdat het oorspronkelijke karakter van het huis wordt aangetast. De commissie merkte in dit verband op dat de vergunde dakkapel, waarover zij positief had geadviseerd, niet gericht is op openbaar groen of op de openbare weg en om die reden getoetst kan worden aan de ambtelijke toetsingscriteria voor dakkapellen in achterkant situaties, zoals beschreven in de welstandsnota. De vergunde dakkapel aan de zijkant voldoet voor wat betreft maatvoering aan deze toetsingscriteria. Tevens voldoet de dakkapel aan de aanvullende criteria voor dakkapellen in het beschermde dorpsgezicht, zoals verwoord op pagina 35 van de Welstandsnota. Van een aantasting van de waarden die samenhangen met het beschermde dorpsgezicht is geen sprake. Dit nadere advies is overgenomen in het besluit op bezwaar. Hiertegen zijn bezwaarden niet in beroep gegaan. De vergunning is in stand gebleven. Enkele bewoners van de appartementen in de Vituskerk tekenden bezwaar aan tegen de komst van een kinderdagverblijf in de voormalige kosterswoning. Parijen zijn onderling tot een andere inrichting van de buitenruimte gekomen zodat er minder overlast ontstaat voor de bewoners. Het gewijzigde plan werd gezien als een revisie op een reeds verleende omgevingsvergunning voor een perceel gelegen naast een rijksmonument en in een gebied waar bijzonder welstandsniveau van toepassing
9
is. De CRK adviseert positief over de wijzigingen op het achterterrein. Voor wat betreft de wijzigingen op het voorterrein, dat zichtbaar is vanaf de openbare weg, merkt de CRK het volgende op. De uitrit wordt verbreed van 4.2 m naar 5 meter aan de straatzijde. Dit zal betekenen dat er meer verharding komt en dat dit ten koste gaat van het groen op het voorterrein. De CRK verlangt om die reden een groenplan voor de gehele voorzijde. Hieruit moet blijken waar verharding en waar groen komt en welke materialen er worden toegepast. Worden er bijvoorbeeld speeltoestellen op het speelterrein geplaatst? Bij de eerdere behandeling begreep de CRK dat er sprake is van een groen front. Of hier inderdaad sprake van is moet thans blijken uit het groenplan. Er is geen eenheid in de hekwerken De CRK adviseert te kiezen voor een eenduidige vormgeving. Het plan is hierop aangepast en het plan is mede beoordeeld aan de hand van het groenplan. Op die manier kan de CRK immers toetsen of het plan past in haar omgeving. De CRK adviseerde positief.
Werken met de welstandsnota Via de volgende thema’s worden één of meer projecten in beeld gebracht als voorbeeld van de behandelde plannen in de CRK, waarbij wordt aangegeven hoe de CRK in haar advisering met deze plannen is omgegaan.
beleidsadvisering stedenbouwkundige ontwikkelingen cultuurhistorie woningbouw veel voorkomende kleine bouwactiviteiten
Beleidsadvisering I - Gegevens Typologie Adres Welstandsgebied Bijzonderheden Opdrachtgever Stedenbouwkundige Opgave Adviezen
Ontwikkelingsvisie Brinklaan Noord Oudere Dorp Verdieping van de gebiedsvisie van 23 september 2010 Gemeente Bussum Gemeente Bussum Nota van Uitgangspunten 10 januari 2012
II - Opgave en besprekingen Op basis van de vastgestelde gebiedsvisie van 23 september 2010 voor het noordelijk deel van de Brinklaan is de Nota van Uitgangspunt een verdieping van deze visie met concrete handvatten voor herontwikkelingen binnen het plangebied. Na de formulering van algemene randvoorwaarden voor ontwikkelingen binnen het gebied wordt in de Nota aan de hand van profielen nadrukkelijk de maaten uitvoering van de Brinklaan, de Bussummervaart en de Vaartweg in beeld gebracht. Vervolgens worden zes verschillende ontwikkelingsgebieden binnen het plangebied beschreven. Per gebied worden puntsgewijs de ruimtelijke randvoorwaarden voor herontwikkeling benoemd. De Nota wordt afgesloten met een beschrijving van de procesmatige randvoorwaarden. Nadat de commissie bij eerdere gelegenheid het plangebied in ogenschouw kon nemen is de Nota van Uitgangspunten in de zitting van 10 januari 2012 besproken met de opstellers en voorzien van commentaar. De CRK sprak waardering uit over de Nota in zijn geheel. Inhoudelijk onderstreept de CRK het belang van het alzijdige karakter van bebouwing aan de vaart. Zowel vanaf de weg als vanaf de vaart moet sprake zijn van een voorgevelsituatie. De CRK geeft verder ter overweging om te onderzoeken of het langsparkeren langs deze toegangsweg vermeden kan worden en of er ruimte gecreëerd kan worden voor een vrij-liggend fietspad. Ter hoogte van de kerk, ontwikkelingsgebied 4, adviseert de CRK om meer vrije ruimte te creëren. Bij de bepaling van de maximale bouwhoogte adviseert de CRK om rekening te houden met de bezonning op de bestaande bebouwing aan de overzijde van de vaart. Tenslotte is de CRK van mening dat de kade langs de gehele vaart eenduidig vormgegeven moet worden.
10
III - Samenvatting en evaluatie De gemeente Bussum neemt de adviezen ter harte en implementeert deze zoveel als mogelijk in de definitieve Nota van Uitgangspunten. Ten aanzien van de profilering van de Brinklaan blijkt het om verkeerstechnische en ruimtelijke redenen niet mogelijk te zijn om af te zien van langsparkeren en een vrij liggend fietspad in het profiel op te nemen. IV – Afbeeldingen
Stedenbouwkundige ontwikkelingen I - Gegevens Typologie Adres Welstandsgebied Bijzonderheden Opdrachtgever Stedenbouwkundige Opgave Adviezen
Herinrichtingsplan Ceintuurbaan Woongebied Zuid-Oost Toets aan Nota van Uitgangspunten van maart 2011 Gemeente Bussum Gemeente Bussum Voorontwerp herinrichting 29 maart 2011
II - Opgave en besprekingen De Ceintuurbaan is een van de belangrijkste ontsluitingswegen in Bussum en ook voor de regio een belangrijke verkeersader. Er is sprake van een spanningsveld tussen alle functies en voorzieningen waaraan de Ceintuurbaan ruimte moet bieden. Zo leggen de volgende functies beslag op deze ruimte; regionale ontsluitingsweg, route gevaarlijke stoffen / exceptioneel transport, regionale fietsroute, route openbaar busvervoer, onderdeel van de bomenhoofdstructuur, onderdeel van de hoofdgroenstructuur, hoofdtracé nutsvoorzieningen, woonstraat, parkeervoorzieningen bewoners en containerstandplaatsen flatbewoners. Het project herinrichting Ceintuurbaan heeft dan ook als doelstelling om een zo goed als mogelijke balans te vinden tussen al deze functies en daarbij ook nog eens de verkeersveiligheid te verbeteren, het parkeren beter te reguleren, de geluidhinder te reduceren en de groenstructuur te versterken. Op basis van de in maart opgestelde Nota van Uitgangspunten voor herinrichting van de Ceintuurbaan wordt het voorontwerp aan de CRK voorgelegd op 29 maart 2011. Ten aanzien van de
11
ruimtelijke kwaliteit hamert de CRK erop om de groenstrook zo robuust als mogelijk te houden en de bestaande bomen zoveel als mogelijk te handhaven. Het plan om de bomen op het wegvak Laarderweg – T.B. Huurmanlaan te vervangen wordt door de CRK verworpen. Verder vraagt de CRK om aandacht voor een goede, uitgekiende en gelijkmatige straatverlichting zonder dat het aantal lantaarnpalen hoeft toe te nemen. III - Samenvatting en evaluatie Het belang van de hoofdgroenstructuur waarin bestaande bomen een belangrijke rol vervullen wordt onderschreven. In de verdere uitwerking zullen de bestaande bomen waar mogelijk gespaard worden. IV – Afbeeldingen
plangebied Ceintuurbaan
ontwerptekening van het gedeelte Ceintuurbaan waar de nieuwe rotonde van de Dr. Abraham Kuyperlaan is geplaatst en de parallelweg opnieuw is ingericht
12
Cultuurhistorie I - Gegevens Typologie Adres Welstandsgebied Bijzonderheden Architect Opgave Adviezen
woonhuis Koningslaan 39 villagebied het Spiegel (bijzonder welstandniveau) geen G.J.W. van Luit: Denc, Bussum uitbreiden van de woning aan zij- en achtergevel 23 november 2010 (vooroverleg), 15 maart 2011, 26 april 2011, 10 mei 2011, 24 mei 2011, 31 mei 2011
II - Opgave en besprekingen De opdrachtgevers/eigenaren van het pand, een sober vormgegeven woonhuis uit de jaren vijftig/zestig van de twintigste eeuw op een ruime, royaal beplante kavel, zijn voornemens de woning zowel aan het exterieur als aan interieur te verbouwen. De aanleiding voor de wijzigingen is de behoefte aan een groter woonoppervlak en een eigentijdse inrichting. Het uitgangspunt voor de wijzigingen is zoveel mogelijk de oorspronkelijke architectuur van de woning te respecteren en de wijzigingen een passend antwoord te laten geven op die architectuur. Dat de opdrachtgevers/eigenaren bijzonder veel affiniteit en waardering voor het oorspronkelijk ontwerp van hun woning hebben blijkt tijdens de diverse ontmoetingen met de CRK. Op basis van stapels boeken en ander documentatiemateriaal over toonaangevende architecten en architectuur uit de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw, maken ze duidelijk wat en wie de inspiratiebronnen zijn, lichten ze toe welke afwegingen aan beslissingen ten grondslag liggen en hoe en waar materialen en kleuren worden gevonden en bepaald. Het ontwerp van de uitbreiding die architect en opdrachtgevers aanvankelijk presenteren tijdens de besprekingen met de CRK betreft een nieuwe, rechthoekige vleugel van twee bouwlagen (souterrain, maaiveld) aan de noordoost-zijde van de woning. De uitbreiding komt in de plaats van een deel van de oorspronkelijke woning en een later aan de woning toegevoegde uitbouw. In een later stadium worden aan deze ingreep nog een verhoging ter hoogte van de bestaande keuken en een horizontale opbouw op het dak aan de tuinzijde van de bestaande woning toegevoegd. Met uitzondering van de verhoging ter hoogte van de keuken, die naar het oordeel van de CRK teveel de karakteristiek van de woning aantast waardoor het totaalbeeld teveel gefragmenteerd raakt, en de afmetingen en positie van de dakopbouw, is de CRK positief over het ontwerp, de uitwerking en de materialisering van de gepresenteerde wijzigingen. Ten aanzien van de dakopbouw adviseert de CRK de architect deze meer in overeenstemming te brengen met de belijning van de woning of geheel weg te laten. Het aangepaste ontwerp voor de dakopbouw dat vervolgens wordt voorgelegd is overeenkomstig de eerste suggestie: de opbouw is verlengd en zorgvuldig gepositioneerd tussen de op het dak aanwezige schoorstenen. De CRK is positief over de voorgestelde oplossing die naar haar mening zeer passend is in het totaalbeeld van de ver(nieuw)bouwde woning.
13
III – Samenvatting en evaluatie Met de uitbreiding en de dakopbouw die een eigentijdse variant zijn van de oorspronkelijke architectuur van de woning, wordt een zuiver maar uitermate sober ontwerp uit de jaren vijftig/zestig getransformeerd tot een spannende, zorgvuldig vormgegeven en gedetailleerde eenentwintigsteeeuws woonhuis dat zich moeiteloos voegt in de groene omgeving. Een resultaat dat in relatief korte tijd werd gerealiseerd dankzij het feit dat zowel de architect als de opdrachtgevers eerst met de CRK in vooroverleg traden. Doordat beiden bovendien tijdens alle besprekingen met de CRK aanwezig waren, was het voor de CRK mogelijk met alle betrokken partijen een constructieve en goede dialoog te voeren. IV - Afbeeldingen
Woonhuis Koningslaan 39: bouwvlak bestaand (links) en gewijzigd (rechts)
Woonhuis Koningslaan 39: bestaande gevels voor- en achterzijde
Woonhuis Koningslaan 39: definitief gewijzigde gevels voor- en achterzijde
Woonhuis Koningslaan 39: rendering definitief ontwerp voor- en achterzijde
14
Woonhuis Koningslaan 39: situatie juni 2012 (Foto’s: Dirk-Jan Wieringen Borski, Amsterdam) I - Gegevens Typologie Adres Welstandsgebied Bijzonderheden Architect Opgave
Adviezen
villa/woning Nieuwe ’s-Gravelandseweg 26 villagebied het Spiegel (bijzonder welstandniveau) rijksmonument Carl-hans Boomsma: BOVOR, Nederhorst den Berg Plaatsen van een zwembad en whirlpool; Plaatsen van een hekwerk aan de straatzijde en repareren van het bestaande hek langs de zijen achtertuin; Vervangen van ramen en restauratie van de dakkapel; Heroprichten van een loggia 10 mei 2011, 19 juli 2011, 23 augustus 2011, 13 september 2011, 27 september 2011, 11 oktober 2011 (2 adviezen), 1 december 2011, 20 december 2011
II - Opgave en besprekingen De bebouwing op de Nieuwe ’s-Gravelandseweg, een rijksmonument, bestaat uit een vrijstaande villa van twee bouwlagen met een rechthoekig grondplan. De woning is opgetrokken uit baksteen en gedekt met een rode dakpannen zadeldak. Haaks op de noordgevel van de woning is een garage van een bouwlaag gesitueerd. De villa, een ontwerp uit 1934 van de architect F.A. Eschauzier, is gelegen op een ruime kavel. In 2000 is aan de villa de status van rijksmonument toegekend. De reden voor deze toekenning is dat het pand een goed geproportioneerd en vrijwel gaaf voorbeeld is van villabouw uit het interbellum in de stijl van de Delftse School, gesitueerd is in villagebied het Spiegel en een ontwerp van Eschauzier is. De opdrachtgevers/eigenaren van de woning zijn voornemens enkele ingrepen aan het interieur, het exterieur en in de tuin te realiseren. Een wens is de bouw van een zwembad en een whirlpool in de achtertuin. Een andere wens is het heroprichten van de inmiddels afgebroken oorspronkelijke loggia aan de zuidwest-zijde van de woning. Daarnaast willen de opdrachtgevers/eigenaren een hek plaatsen langs de Nieuwe ’s-Gravelandseweg en de bestaande hekken langs de zij- en achtertuin herstellen, enkele ramen vervangen en de dakkapel (aan de achtergevel) restaureren. Hoewel de loggia ten tijde van de beschrijving van de villa ten behoeve van het monumentenregister al niet meer bestond, staat de CRK positief tegenover het voornemen van de opdrachtgevers/eigenaren de loggia in zijn oorspronkelijke verschijningsvorm terug te bouwen. In de beschrijving van de villa uit het monumentenregister is de loggia beschreven als een segmentboogvormig element met een plat dak, een dichte achterwand en een rij ronde kolommen aan de voorzijde. Daarnaast wordt melding gemaakt van een groot rond raam in de zijmuur en een ijzeren hekwerk op het dak aan de zijde van de woning. Hoewel het ontwerp voor de te herbouwen loggia in grote lijnen overeenkomt met deze beschrijving constateert de CRK op basis van het historische beeldmateriaal, dat de architect aan de CRK overlegt, echter ook dat het gepresenteerde ontwerp op belangrijke punten afwijkt van dit beeldmateriaal. Het meest opvallende verschil is de aanwezigheid van een groot rond raam in de achterwand van de loggia. Een raam dat in de beschrijving en in het ontwerp voor de reconstructie ontbreekt maar op het beeldmateriaal wel te zien is. Bovendien merkt de CRK op dat ook de detaillering van het voorliggende ontwerp op plaatsen aanzienlijk afwijkt van het vermeende oorspronkelijke ontwerp. Aangezien de opdrachtgevers/eigenaren beogen de loggia in zijn oorspronkelijke vorm te reconstrueren, adviseert de CRK de opdrachtgevers/eigenaren en de architect
15
nader bouw- en architectuurhistorisch onderzoek te doen en daarvoor met name het archief van Eschauzier in het Nederlands Architectuurinstituut te raadplegen. Aangezien het historisch bronmateriaal onvolledig blijkt en dus geen volledige zekerheid kan worden verkregen over het oorspronkelijk ontwerp en de materialisering daarvan, wisselen de architect en de CRK tijdens de volgende twee besprekingen over de loggia uitgebreid en constructief met elkaar van gedachten over het architectuurhistorisch meest gewenste ontwerp voor de te herbouwen loggia. Met name de positie en roedeverdeling van het raam in de achterwand, de kolommen aan de tuinzijde en het hekje op het dak zijn punten van discussie. Over het definitieve ontwerp dat de architect in de laatste bespreking aan de CRK presenteert oordeelt de CRK positief omdat het, naar het oordeel van zowel de architect als de CRK het oorspronkelijke ontwerp zo dicht mogelijk nadert. De enige afwijking van het definitieve ontwerp ten opzichte van het vermeende oorspronkelijke ontwerp is de bestrating van de loggia. Hoewel zeer waarschijnlijk is dat de oorspronkelijk bestrating een voorzetting was van het oorspronkelijke natuurstenen terras achter de woning, maar dit terras inmiddels is verwijderd, is de CRK bereid in dit opzicht tegemoet te komen aan de wensen van de opdrachtgevers/bewoners en in plaats van een stenen bestrating een licht verhoogde, houten vloer toe te staan. Over de aanleg van een zwembad en, in een later stadium, een whirlpool is de CRK terughoudend. Aangezien de tuin niet is beschreven als onderdeel van het rijksmonument en niet bekend is of de oorspronkelijke tuinaanleg is ontworpen in relatie tot de villa, bieden deze aspecten de CRK geen houvast voor haar oordeel over de door de opdrachtsgevers/eigenaren gewenste faciliteiten in hun tuin. Aangezien vanuit de Welstandsnota geen bezwaren zijn tegen de aanleg van beide voorzieningen en zowel het zwembad als de whirlpool zorgvuldig gedetailleerd en gematerialiseerd zijn, besluit de CRK over de aanleg van beiden positief te adviseren. Nadat de architect het ontwerp voor de te plaatsen en te vervangen hekken in overeenstemming heeft gebracht met de daarvoor in de Welstandsnota aangegeven bepalingen, adviseert de CRK ook daarover positief. De aanvraag van een vergunning voor de vervanging van enkele ramen en de restauratie van de dakkapel aan de achterzijde die tijdens de tweede bespreking aan de CRK wordt voorgelegd, verrast de CRK enigszins maar geeft ze desalniettemin eveneens een positief advies. De reden voor het positieve advies is dat de vervangingen de historisch karakteristieke elementen herstellen en de verschijningsvorm van de villa gehandhaafd blijft. III - Samenvatting en evaluatie De beoordeling van de diverse ingrepen aan het exterieur en in de tuin van de Nieuwe ’sGravelandseweg 26 was, door het ontbreken van enige samenhang tussen deze ingrepen, wat moeizaam. Doordat de opdrachtgevers/eigenaren de plannen niet vanaf de eerste bespreking als een samenhangend geheel aan de CRK voorlegden, duurde het geruime tijd voordat de CRK inzicht in en grip op alle ingrepen had. Een weinig gelukkige situatie omdat de villa vanwege zijn architectuur en ligging van bijzondere waarde is en het mede aan de CRK is deze waarde te bewaken – waarvoor een totaalbeeld onontbeerlijk is. Hoewel de herbouw van de oorspronkelijke loggia minder eenvoudig bleek dan aanvankelijk voorzien, zijn de architect, de opdrachtgevers/eigenaren en de CRK van mening dat het definitieve ontwerp voor de te reconstrueren loggia een zo getrouw mogelijke reconstructie is van de oorspronkelijke loggia en daarmee een waardevolle toevoeging aan het exterieur van de villa. IV - Afbeeldingen
16
Nieuwe ’s-Gravelandseweg 26: perceel met aanduiding woonhuis (beneden) en nieuw te plaatsen zwembad (midden) en whirlpool (boven)
Nieuwe ’s-Gravelandseweg 26: foto van zuidgevel met loggia (links) en gevelsteen met de naam van de architect van de villa (rechts)
Nieuwe ’s-Gravelandseweg 26: foto’s van de villa met tuin rond 1950
Nieuwe ’s-Gravelandseweg 26: historisch bronmateriaal over de villa. Links ongedateerd, rechts ca 1940
Nieuwe ’s-Gravelandseweg 26: definitief ontwerp loggia
Woningbouw I - Gegevens Typologie Adres
vrijstaande woning Willemslaan 30A te Bussum
17
Gebied Bijzonderheden Architect Opgave Adviezen
Villagebied het Spiegel (bijzonder welstandsniveau) geen J.F. Kodde van Kodde Architecten te Amsterdam vergroten woning en wijzigen gevels 26 oktober 2010, 7 december 2010, 11 januari 2011
II - Opgave en besprekingen Aanwezig zijn de opdrachtgever en architect. Het is een ingrijpende ingreep die het karakter van de woning flink aantast en niet eerder voorbesproken met de CRK. Het plan voldoet niet aan de bepalingen uit de welstandsnota. In een uitzonderlijk geval kan de CRK toetsen aan de algemene welstandscriteria in plaats van de gebiedsgerichte criteria. Voor een dergelijke insteek is het plan geheel niet overtuigend. De massa is begrijpelijk maar de architectonische uitwerking is dat geheel niet. Zowel het industriële karakter als de overgang tussen de twee massa’s zijn niet akkoord. In de tweede zitting geeft de opdrachtgever aan het huidige karakter van de woning te willen behouden. Dit tot vreugde van de CRK. De gevelopeningen, dakhelling en materialisering zijn echter niet passend bij het bestaande karakter. De CRK vraagt extra aandacht voor de detaillering en geeft de overweging deze forse ingrepen een duidelijk eigen karakter te geven zodat de oorspronkelijke woning beter te lezen blijft. De CRK wijst erop dat er wellicht een aanlegvergunning nodig is voor het aanleggen van een terras. In de laatste zitting zijn de opmerkingen van de CRK verwerkt en maakt het een zorgvuldig gedetailleerde en gebalanceerde indruk. III - Samenvatting en evaluatie De ingrepen zoals voorgesteld zijn duidelijk afwijkend van de bestaande bouw maar respecteren het oorspronkelijke karakter. Hierdoor is ook goed te zien wat oud is en wat nieuw. Een uitkomst die bij deze opgave het helderste beeld geeft. Over het geheel is de opzet helder. In de uiteindelijke uitvoering is de uitbouw aan de achtergevel niet geheel uitgevoerd zoals besproken en vergund. Er is een dicht stuuk element ingevoegd in de open pui wat verstorend werkt. Daarnaast is de uitvoering grof te noemen en niet herkenbaar als de originele detaillering. Het lijkt erop dat er bij de uitvoering geen begeleiding van de architect heeft plaatsgevonden en er door de uitvoerende partij is geïmproviseerd. Wat wel een gemiste kans geeft. IV – Afbeeldingen
18
I - Gegevens Typologie Adres Gebied Bijzonderheden Architect Opgave Adviezen
woning Iepenlaan 22 te Bussum Dorpsgebied het Spiegel (regulier welstandsniveau) geen Wietse B. Ligthart Bouw- en tekenburo renoveren en koppelen van 2 huizen 10 januari, 24 januari, 31 januari, 14 februari
II - Opgave en besprekingen Op de Iepenlaan 22 staan 2 gebouwen. Het rechterpand met een dorps- industrieel karakter, het linker met een dorps-woning karakter. De wens van de opdrachtgever is om van de 2 gebouwen 1 woning te maken. De CRK is enthousiast dat het pand wordt gerenoveerd en het maken van een tussenlid tussen de beide panden. Een afwijkende en ingetogen toevoeging, zowel in materiaal als vorm, kan het karakter versteken. Een tussenlid dat binnen de contouren van de mansardekap valt. Ook de dakkapellen moeten passen bij het specifieke gebouw in grootte, vorm en materiaal.
19
In de tweede zitting is het plan aangepast aan eerdere adviezen. Het wordt op volume en massa getoetst, later zullen de details besproken worden. Aangegeven wordt dat het tussen lid terug moet liggen van het voorste huis. In de kleine commissie wordt het plan verder afgehandeld. Het plan is uitgewerkt zoals besproken, een stoer, ingetogen afwijkend tussenlid van zink. Alleen de entreedeur valt nu uit de toon. In een dergelijk lid hoort een meer industriële pui. In de laatste zitting is de pui mee ontworpen met het tussenlid en heeft een meer industrieel karakter. De CRK geeft complimenten voor de inzet en het resultaat.
III - Samenvatting en evaluatie In de eerste zitting komt opdrachtgever samen met de architect voor een pre-advies. De aanwezigheid van beiden maakt een goede en heldere communicatie mogelijk doordat alles direct met beiden besproken kan worden. Het ontwerp, materiaalkeuze en detaillering zijn zeer zorgvuldig. Helaas blijkt na de oplevering in de uitvoering de bijbehorende industriële deur niet uitgevoerd maar vervangen te zijn door een dissonante klassiek deur. IV - Afbeeldingen
Tekeningen bestaande en nieuwe situatie
. Foto’s oude situatie
20
foto’s nieuwe situatie I - Gegevens Typologie Adres Gebied Bijzonderheden Architect Opgave Adviezen
woning Nassaulaan 5 te Bussum Dorpsgebied het Spiegel (regulier welstandsniveau) geen Equipe Amsterdam dakopbouw 23 november 2010, 4 januari 2011, 26 april 2011
II - Opgave en besprekingen De opdrachtgever heeft een kamer tekort en staat voor de keuze verhuizen of 1 kamer uitbreiden. De wens is om te blijven wonen. In principe is de welstandsnota in het Spiegel behoudend van aard en worden aanpassingen zeer kritisch bekeken. Het vraagt om een secuur vormgegeven ingreep met respect voor het bestaande. In de eerste zitting komt de architect met een heldere ontwerp welke volgens de CRK mogelijkheden schept. Het is duidelijk als een nieuwe ingreep vormgegeven. De CRK begrijpt in deze specifieke opgave de meerwaarde van een duidelijk afwijkende toevoeging. Het huidige ontwerp wordt hierdoor gerespecteerd. De CRK geeft aan dat het concept nog helderder wordt als de uitkijk over de voorgevel alleen uit glas zou bestaan en bescheiden de dakhelling volgt. Naar aanleiding van de welstandsnota wordt een houten opbouw voorgesteld. De CRK ziet voor deze opgave echter liever een minder kwetsbaar materiaal. In de tweede zitting heeft de architect de opmerkingen van de CRK meegenomen. Voor de bekleding is zink gekozen, een mooi verouderend materiaal, met een zeer zorgvuldige detaillering van verspringende lagen breedtes en velsnaden die om de hoek in verstek doorlopen. III - Samenvatting en evaluatie In het beschermd dorpsgezicht zijn aanpassingen alleen toegestaan indien zorgvuldig ontworpen. Naast het inschakelen van een goede architect is het wenselijk in een vooroverleg de plannen voor te leggen. Door de architect is in overleg met de opdrachtgever en de welstand veel aandacht besteed aan de detaillering en materiaalkeuze. Het geheel is duidelijk een onderscheidend volume van de oorspronkelijke woning wat een helder beeld geeft. Dit wordt in deze opgave zeer gewaardeerd.
21
Hoewel de Welstandnota in dit gebied hout voorschrijft heeft de dialoog met de architect en opdrachtgever duurzaam materiaal gebruik van zink opgeleverd en gedraagt de opbouw zich als eigenwijze mooi verouderende toevoeging. Tijdens de uitvoering is de architect niet geheel betrokken geweest en is de uitvoering niet geheel conform ontwerp. Iets wat we helaas vaker constateren. Een duidelijk zorgvuldig ontwerp dat een eigen interpretatie krijgt tijdens de uitvoering. IV – Afbeeldingen
zorgvuldige detaillering van ramen en zinkbanen
Kleine bouwplannen I - Gegevens Typologie Adres Welstandsgebied Architect Opgave Adviezen
woning daterend van begin 1900 Koningslaan 18 Villagebied het Spiegel (bijzonder welstandniveau) Carl-Hans Boomsma: BOVOR, Nederhorst den Berg bouwaanvraag voor het plaatsen van een carport bij de woning 12 april 2011 en 1 maart 2011
II - Opgave en besprekingen Voor de huidige garage wil de eigenaar een carport/overkapping bouwen. De initieel voorgestelde carport met een ronding sluit in het geheel niet aan bij de bouwstijl van het pand. De commissie adviseert de vorm van de carport te laten aansluiten bij de bouwstijl van het huis. Verder wordt er gesuggereerd het dak transparant te houden en in de lengte voor de garage te plaatsen om de zichtbaarheid te minimaliseren en de carport los te zetten van de garage. Bij de aangepaste aanvraag heeft de eigenaar verder onderzoek gedaan en komt met een voorstel dat aansluit bij de adviezen van de commissie. De CRK adviseert positief.
22
IV - Afbeeldingen
I - Gegevens Typologie Adres Welstandsgebied Architect Opgave Adviezen
woning onderdeel van 2 onder 1 kap Isaac da Costalaan 6 Villagebied Brediuskwartier (bijzonder welstandniveau) B.M. van Rossum van Rossicon B.V. vervangen bestaande dakkapellen en uitbreiding met een dakkapel aan de voorzijde 23 augustus 2011, 6 september 2011 en 27 september 2011
II - Opgave en besprekingen De aanvraag betreft het vervangen van dakkapellen aan de zij- en achterzijde en het uitbreiden met een dakkapel aan de voorzijde. De dakkapellen aan de achter en zijkant van het huis zijn momenteel niet in stijl van het jaren 30 gebouw uitgevoerd. In de huidige situatie is er geen dakkapel aan de voorzijde van het huis. Om de zolder beter te kunnen indelen is er lichtinval nodig aan de voorzijde van het gebouw. In de welstandsnota staat dat hoge dakvlakken karakteristiek zijn voor de bebouwing in het Brediuskwartier. Dus dat pleit voor een onveranderde voorzijde, maar in de gehele buurt zijn dakkapellen aan de voorzijde van de gebouwen aanwezig. De commissie besluit derhalve dat er wel een dakkapel gemaakt kan worden aan de voorzijde maar dat deze goed in verhouding moet zijn met
23
ste
het dakvlak. In het 1 voorstel is de dakkapel te groot en lijnt niet met ramen van de verdieping eronder. Een complicerende factor is dat het belendende pand een uitbouw met dakinzet heeft die tot het oorspronkelijke ontwerp van de 2 onder 1 kap behoort. De dakkapel mag niet te dicht bij deze dakinzet komen om het beeld harmonieus te houden. De dakkapellen aan de zij- en achterzijde worden gewijzigd en in stijl gebracht met de bouwstijl van het woonhuis. De drie voorgestelde dakkapellen krijgen allen dezelfde jaren 30 stijl en komen op een hoogte te liggen. Het advies van de commissie aan de eigenaar is de dakkapel aan de voorzijde uit te lijnen met de ramen op de eerste verdieping en de dakkapel terug te brengen naar twee in plaats van drie ramen. Hierdoor komt de dakkapel niet te dicht bij de dakinzet van het buurpand. De aanpassingen van de dakkapellen aan de zij- en achterkant zijn een grote verbetering. Na aanpassing van de tekening wordt goedkeuring verleend en het geheel zal de uitstraling van het pand binnen het beschermd dorpsgezicht verbeteren. IV – Afbeeldingen
I - Gegevens Typologie Adres Welstandsgebied Architect Opgave Adviezen
woning onderdeel van 2 onder 1 kap Burgemeester s’Jacoblaan 12 Villagebied Brediuskwartier (bijzonder welstandniveau) Denc Architecten plaatsen aanbouw aan de achterzijde van de woning en het uitbreiden van de woning aan de zijgevel 7 juni en 26 juli 2011
II - Opgave en besprekingen Het betreft hier een rietgedekte woning uit de 30-er jaren waar de nieuwe eigenaren een uitbreiding van het woonoppervlak wensen. Door de commissie Ruimtelijke Kwaliteit is gekeken naar de aansluiting van het dak van de nieuwe uitbouw aan het huidige woonhuis. De aansluiting leek in eerste instantie niet te kloppen. Het advies van de commissie betrof de samenhang van de aanbouw en een aantal geledingen in de nieuwe aanbouw die niet voldoende zorgvuldig waren uitgewerkt. Indien in dit geval de aansluitingen niet goed op tekening staan zouden bij de uitvoering allerlei last-minute ingrepen gedaan moeten worden om het goed passend te maken die negatieve invloed kunnen hebben op de harmonie van de aanbouw en het pand zelf. Ook zou dit kunnen betekenen dat de uitvoering van het project niet meer klopt met ingeleverde tekeningen. Dit kan leiden tot problemen bij handhaving aangezien de afgestempelde tekeningen het referentiemateriaal vormen bij de vaststelling van goede uitvoering van het project.
24
De opdrachtgever is opnieuw aan het werk gegaan met het commentaar en heeft aanpassingen gemaakt die beter aansluiten bij de stijl van het pand, die eenduidiger zijn en een heldere overgang vormen tussen nieuwbouw en het bestaande woonhuis. De aanbouw aan de zijkant is zeer bescheiden en er wordt hierbij gebruik gemaakt van de huidige raampartij zodat zoveel mogelijk van de oorspronkelijke architectuur behouden blijft. De commissie de meende dat na zorgvuldig herontwerp deze uitbreiding beter zou aansluiten bij het pand. De in 2 instantie aangeleverde tekeningen werden akkoord bevonden en hierop volgde een positief advies. IV – Afbeeldingen
bestaande en nieuwe situatie
I - Gegevens Typologie Adres Welstandsgebied Architect Opgave
Adviezen
woning onderdeel van 2 onder 1 kap Tesselschadelaan 9 Villagebied Brediuskwartier (bijzonder welstandniveau) Melssen Bouwadvies BV Uitbreiden van de woning aan de achtergevel, het realiseren van een dakkapel in het zijgeveldakvlak, het wijzigen van het dak met diverse extra ramen en het verwijderen van een schoorsteen 7 juni en 26 juli 2011
II - Opgave en besprekingen Het pand is aan drie zijden zichtbaar vanaf de openbare weg en bovendien is het onderdeel van een ensemble in beschermd dorpsgezicht. De geplande ingrepen zijn relatief zichtbaar vanaf de openbare weg. De commissie vraagt in eerste instantie om beeldmateriaal van het andere ensemble aan de overzijde van de weg. Om het beeld zoveel mogelijk in evenwicht te houden wordt besloten dat ste dakramen op de 1 verdieping niet passend zijn en dat de schoorsteen een beeldbepalend element is. Verder wordt gesuggereerd dat het beter is om de ramen in het dakvak aan de zijkant, in dit geval straatkant, gelijk te maken aan de ramen in het ‘ensemblepand’ aan de overzijde van de weg. Dit de betekent niet één raam plaatsen, maar twee losse ramen. Het veluxraam op de 2 verdieping dient dan te vervallen aan deze zijde van het huis. Door de aanvrager wordt gehoor gegeven aan deze suggesties en de CRK adviseert positief over het plan.
25
IV – Afbeeldingen
Aanbevelingen Papier en werkelijkheid. Een welwillende opdrachtgever komt samen met zijn architect langs in het welstandsoverleg. De wens over het ontwerp kan direct worden kort gesloten in een dialoog met de CRK. Een helder en consequent uitgangspunt. Met overgave en aandacht doorgevoerd tot in het detail. Ook de kleine ingrepen. Smaak doet niet meer ter zake maar de liefde voor de bebouwde omgeving, en de wil om hieraan op een duurzame manier aan bij te dragen. Zorgvuldig, geheel in stijl van het bestaande of gewaagd en onderscheidend, er is veel mogelijk. Met oog voor detail, de terug liggende slanke dakrand, het omslaan om de hoek in verstek, verspringende maten, de bijzondere materiaalkeuze, tot de laatste schroef doordacht. Één of twee behandelingen in de commissie is genoeg. Dat zou de meest wenselijke situatie zijn. En dan de uitvoering. Het belangrijkste moment, het moment waar een ontwerp wordt verzilverd: waarop de investering en aandacht wordt uitbetaald. In de praktijk zijn er wisselende bijeenkomsten. Het loopt uiteen van het alsnog indienen van een illegaal bouwwerk ter goedkeuring, iets waar de welstand niet positief tegenover staat. Het snel indienen van een plannetje om de goedkeuringsstempel met minimale aandacht binnen te halen, waarbij de CRK probeert op zijn minst de redelijke eisen van welstand op tafel te krijgen. Tot zeer gedreven en liefdevolle ontwerpen die tot enthousiaste discussies leiden en een duurzame architectuur en omgeving opleveren. Groot of klein doet hierbij niet ter zake. Tussen de afstempeling van een plan door de voorzitter voor akkoord tot de oplevering kan er echter nog veel gebeuren. De werkelijkheid blijkt weerbarstig, de aannemer wil niet, vrije interpretatie van de opdrachtgever van een vergunningstekening, geen begeleiding van de architect, geld op. De weg is lang en onvoorspelbaar. De dakrand wordt toch maar geschroefd trespa zonder profilering, bij nader inzien toch geen glas, even ietsje hoger, raampje erbij, toch die andere deur die niet was afgesproken. Is het onwil, opzet, pech of onkunde? Ook dit jaar zien we het weer in veel van de besproken plannen. Als na oplevering de foto’s bekeken worden blijkt het een en ander toch anders uitgevoerd. Natuurlijk kan dat, er zijn er overmacht situaties maar te vaak stuiten we op onwil.
26
Bussum is een prachtig dorp met veel ruimtelijke en architectonische kwaliteit. De reden waarom mensen hier graag wonen of naar toe komen. Als bewoners eenmaal hun woning betrokken hebben zie je vaak een ander gedrag. Niet meer gericht op de omgeving maar afschermen en naar binnen gericht. Niet waar Bussum bekend om staat. Samen is er de mogelijkheid de kwaliteit te handhaven en zelfs nog te verbeteren. Aandacht voor beschermde gebieden, maar ook aandacht voor de onbeschermde geeft een duurzame omgeving waar nog lang met plezier gewoond en geleefd kan worden door iedereen.
27
