INHOUDSOPGAVE WOORD VOORAF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . v
HOOFDSTUK I DE BRANDVERZEKERING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Deel I: De brandverzekering-zaakverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Afdeling 1. Aard van de brandverzekeringsovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Afdeling 2. Toepasselijke wetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 I. Toepassingsgebied van het KB van 24 december 1992 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 II. Uitsluitingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 III. Wettelijkheidsvraagstuk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Afdeling 3. Totstandkoming van de verzekeringsovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 I. Het verzekeringsvoorstel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 II. De verzekeringsaanvraag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 III. De voorafgetekende polis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Afdeling 4. De verzekerde risico’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 I. Brand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 II. Bijkomende dekkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 A. Verplichte bijkomende dekkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 1. De wet op de landverzekeringsovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 1.1. Reddingskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 1.2. Schadegeval buiten de verzekerde goederen . . . . . . . . . . . . . . 9 1.3. Natuurrampen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 2. Het Brandverzekeringsbesluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 2.1. Aanslag en arbeidsconflict . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 2.2. Storm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 B. Facultatieve bijkomende dekkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Afdeling 5. De verzekerde personen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Afdeling 6. De duur en de wijziging van de verzekeringsovereenkomst . . . . . . . . . . . 21 I. De duur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 II. De wijziging van de verzekeringsovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Afdeling 7. De minimumwaarborgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 I. Verzekerde risico’s en verzekerde personen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Intersentia
vii
Handboek bijzonder gereglementeerde verzekeringscontracten
II. III. IV. V. VI.
Waardering van het verzekerde goed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sanctionering van de onjuiste opgave van het risico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sanctionering van de niet-aangifte van een risicoverzwaring . . . . . . . . . . . Verdeling van de schadelast bij samenloop van verzekeringen . . . . . . . . . . Oververzekering en onderverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De overdraagbaarheidsclausule . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De evenredigheidsregel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Uitzonderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VII. Sanctionering van de verplichting de schade te voorkomen . . . . . . . . . . . . VIII. Omvang van de vergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Nieuw- of herbouwwaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Aangenomen waarde of andere waarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Vrijstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IX. Uitkeringstijdstip van de vergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Wederopbouw of wedersamenstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Vervanging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Andere gevallen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Regels gemeenschappelijk aan voornoemde gevallen . . . . . . . . . . . . . . 1. Termijnverlenging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Rechten van hypothecaire en bevoorrechte schuldeisers . . . . . . . . Afdeling 8. Overgang en overdracht van het verzekerde goed . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Overgang ingevolge overlijden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Overdracht onder levenden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 9. Scheidsrechterlijk beding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
24 25 27 29 31 31 32 32 33 35 35 35 40 40 42 43 44 44 45 46 47 49 49 50 52
Deel II: De aansprakelijkheidsverzekering in geval van brand . . . . . . . . . . . . . . . 53 Afdeling 1. Algemeenheden – toepasselijke wetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. De verzekering van het huurrisico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Huurdersaansprakelijkheid bij brand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Bijzondere bepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Onderverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Omvang en uitkeringstijdstip van de vergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Rechtstreekse vordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Eigen recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Excepties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. De verzekering tegen het verhaal van derden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Het verhaal van derden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Bijzondere bepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . viii
53 53 54 57 58 58 60 60 61 62 63 63 64
Intersentia
Inhoudsopgave
A. Over- en onderverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 B. Omvang en uitkeringstijdstip van de vergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 C. Rechtstreekse vordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 Deel III: De wet van 30 juli 1979 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake brand en ontploffing voor inrichtingen toegankelijk voor het publiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 Afdeling 1. Preventie van branden en ontploffingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. De objectieve aansprakelijkheid en overeenkomstige verplichte verzekering inzake brand en ontploffing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Objectieve aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Verplichte aansprakelijkheidsverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Eigen recht van de slachtoffers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Excepties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Subrogatie van de verzekeraar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. Sancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
67 68 69 71 71 72 73 74 74
HOOFDSTUK II DE GEZINSAANSPRAKELIJKHEIDSVERZEKERING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 Afdeling 1. Aard van de gezinsaansprakelijkheidsverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Toepasselijke wetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. De wet op de landverzekeringsovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. KB van 12 januari 1984 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Overgangsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Wettelijkheidsvraagstuk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. De verzekerde risico’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. De burgerlijke aansprakelijkheid buiten overeenkomst met betrekking tot het privéleven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Artikelen 1382-1386bis B.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Objectieve aansprakelijkheden en hinder uit nabuurschap . . . . . . . . . C. Milieuschade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Bewijslast . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Bijkomende dekkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Rechtsbijstand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Onvermogen van derden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Andere dekkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
75 76 76 76 77 79 79 80 81 81 85 85 85 86 86 87 87
Intersentia
ix
Handboek bijzonder gereglementeerde verzekeringscontracten
III.
x
Uitsluitingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Verplichte uitsluitingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Contractuele aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Professionele aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Aansprakelijkheid bij brand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Facultatieve uitsluitingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. De burgerrechtelijke aansprakelijkheid buiten overeenkomst onderworpen aan een verplichte verzekering (art. 6, 1°) . . . . . . . . 2. De schade veroorzaakt aan de verzekeringnemer, zijn samenwonende echtgenoot en alle bij hem inwonende personen (art. 6, 2°) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. De materiële schade aan huispersoneel (art. 6, 3°) . . . . . . . . . . . . . 4. De schade voortvloeiend uit de extra-contractuele aansprakelijkheid die leiders, aangestelden of organisatoren van jeugd- of gelijkgestelde bewegingen dragen voor daden van personen voor wie ze moeten instaan (art. 6, 4°) . . . . . . . . . . . . . . 5. De schade die rechtstreeks of onrechtstreeks het gevolg is van nucleaire risico’s (art. 6, 5°) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. De schade voortvloeiend uit grove fouten, die op uitdrukkelijke en beperkende wijze in de algemene voorwaarden van de polis zijn bedongen en begaan worden door een verzekerde die de jaren van onderscheid heeft bereikt (art. 6, 6°) . . . . . . . . . . 7. De schade aan roerende of onroerende goederen of aan dieren die een verzekerde onder zijn bewaking heeft (art. 6, 7°) . . . . . . . . 8. De schade veroorzaakt door het gebouw of een deel van het gebouw, dat door de verzekeringnemer niet gebruikt wordt als hoofdverblijf (art. 6, 8°) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. De schade veroorzaakt door tuinen met een oppervlakte van meer dan 1 ha (art. 6, 9°) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. De schade veroorzaakt door personen- of goederenliften (art. 6, 10°) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11. De stoffelijke schade veroorzaakt door vuur, brand, ontploffing of rook ingevolge vuur of brand ontstaan in of overgeslagen van het gebouw waarvan de verzekerde eigenaar, huurder of bewoner is (art. 6, 11°) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12. De schade veroorzaakt door gebouwen ter gelegenheid van de bouw, wederopbouw of aanpassingswerken (art. 6, 12°) . . . . . 13. De stoffelijke schade veroorzaakt door grondverschuivingen (art. 6, 13°) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14. De schade veroorzaakt door het gebruik van zeilboten van meer dan 200 kg, motorboten of luchtvaartuigen, door het
88 88 88 89 90 90 90
92 92
92 92
92 93
94 94 94
94 95 95
Intersentia
Inhoudsopgave
beoefenen van de jacht met inbegrip van de wildschade, evenals de schade veroorzaakt door rijpaarden waarvan de verzekerde eigenaar is en door andere huisdieren (art. 6, 14° tot 17°) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 Afdeling 4. De verzekerde personen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 I. De verzekeringnemer en samenwonende echtgeno(o)t(e) . . . . . . . . . . . . . . 96 II. De bij de verzekeringnemer inwonende personen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 A. Het begrip “inwonenden” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 B. Studenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 C. Dienstplichtigen en gewetensbezwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 D. Conventionele uitbreidingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 III. Huispersoneel en gezinshelpers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 IV. Bewakers van kinderen en dieren van de verzekeringnemer . . . . . . . . . . . . 99 Afdeling 5. De omvang van de vergoeding – vrijstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 I. Lichamelijke schade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 II. Stoffelijke schade – vrijstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 III. Reddingskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 Afdeling 6. De werking van de gezinsaansprakelijkheidsverzekering . . . . . . . . . . . 103 I. De leiding van het geschil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 II. Eigen recht van de benadeelde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105 A. Begripsomschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105 B. Tegenwerpelijke excepties en regresvordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 C. Verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 Afdeling 7. De duur van de verzekeringsovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
HOOFDSTUK III DE VERPLICHTE AANSPRAKELIJKHEIDSVERZEKERING INZAKE MOTORRIJTUIGEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 Afdeling 1. Aard van de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Toepasselijke wetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Het toepassingsgebied van de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Het begrip motorrijtuig . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Verzekeringsplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Onder welke voorwaarden geldt de verzekeringsplicht? . . . . . . . . . . . B. Op wie rust de verzekeringsplicht? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Uitzonderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Staat en openbare instellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Intersentia
109 110 111 111 113 113 115 117 117 xi
Handboek bijzonder gereglementeerde verzekeringscontracten
2. Gewoonlijk in het buitenland gestalde voertuigen . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. Totstandkoming van de verzekeringsovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 5. Het bewijs van de verzekeringsovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Tussen verzekeraar en verzekeringnemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Jegens derden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 6. De verzekerde risico’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 7. De verzekerde personen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. De houder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. De bestuurder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. De vervoerde personen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. De werkgever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V. Dekking uitgesloten bij diefstal, geweldpleging of heling . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 8. De gedekte schade en de omvang van de vergoeding . . . . . . . . . . . . . . . I. Gedekte schade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Van de dekking uitgesloten schade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. Omvang van de vergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemene regel: onbeperkte dekking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Uitzonderingen: beperkte dekking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. Van de dekking uitgesloten benadeelden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 9. De werking van de verplichte motorrijtuigenverzekering . . . . . . . . . . . I. Eigen recht van de benadeelde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Niet-tegenwerpelijke excepties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. Tegenwerpelijke excepties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. Verhaalrecht van de verzekeraar (regresvordering) . . . . . . . . . . . . . . . . . . V. Mechanismen ter bespoediging van de schadeafwikkeling . . . . . . . . . . . . . A. De rechtstreekse vordering tegen de motorrijtuigenverzekeraar . . . . B. De schaderegelaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De behandeling en afwikkeling van de schadevergoedingseis . . . . . . . D. Het informatiecentrum en schadevergoedingsorgaan . . . . . . . . . . . . . 1. De informatieopdracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. De vergoedingsopdracht bij ontstentenis van antwoord of voorstel vanwege de verzekeraar en bij ontstentenis van schaderegelaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 10. De premie en het bonus-malusstelsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. De berekeningscriteria van de premie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Het bonus-malusstelsel (a posteriori personalisatiestelsel) . . . . . . . . . . . . A. Vóór het Koninklijk Besluit van 16 januari 2002 . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Sinds het Koninklijk Besluit van 16 januari 2002 . . . . . . . . . . . . . . . . . III. Het Tariferingsbureau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 11. De overdracht van het motorrijtuig . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 12. Het geschil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xii
119 122 123 123 124 126 132 133 134 135 135 136 139 139 142 143 143 147 147 150 150 151 155 157 166 167 168 169 172 173
175 177 177 180 180 183 185 187 189
Intersentia
Inhoudsopgave
I. Territoriaal bevoegde rechter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Materieel bevoegde politierechter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. Verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. Tegenwerpelijkheid van het vonnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 13. Het Gemeenschappelijk Waarborgfonds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Tussenkomstgevallen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Niet-geïdentificeerd motorrijtuig . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Toevallig feit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Diefstal, geweldpleging en heling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Geen verzekering of niet geïdentificeerde verzekeringsonderneming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Ingetrokken toelating of faillissement van de verzekeraar . . . . . . II. Gedekte schade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. Uitgesloten benadeelden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
189 190 194 196 198 199 200 202 206 206 207 210 212
HOOFDSTUK IV DE LEVENSVERZEKERING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215 Afdeling 1. Aard van de levensverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Toepasselijke wetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Geldigheidsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. Totstandkoming, inwerkingtreding en duur van de overeenkomst . . . . Afdeling 5. De verzekerde risico's . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. De verzekering bij overlijden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De verzekering voor het hele leven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De tijdelijke overlijdensverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De overlevensverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. De verzekering bij leven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De verzekering op uitgesteld kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De verzekering op lijfrente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Onmiddellijke lijfrente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Uitgestelde lijfrente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. De gemengde verzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. Specifieke levensverzekeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De volksverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De schuldsaldoverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De rekeningverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. De groepsverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Niet-betaling van de premies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Beëindiging van de arbeidsovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
215 216 217 218 220 220 221 222 222 222 223 223 224 224 224 225 225 226 227 229 231 232
Intersentia
xiii
Handboek bijzonder gereglementeerde verzekeringscontracten
E. De fondsenverzekering of unit-linked levensverzekering (tak 23) . . . Uitsluitingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Oorlog en gelijkaardige feiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Zelfmoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Doodstraf en deelneming aan een misdaad of wanbedrijf . . . . . . . . . D. Andere uitsluitingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Bewijslast . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Lot van de gekapitaliseerde premies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 6. De begunstigde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Aanduiding van de begunstigde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De echtgenoot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De kinderen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Geen of vooroverleden begunstigde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Beding ten gunste van een derde en aanvaarding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. Tegenwerpelijke excepties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. Herroeping van de begunstiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 7. De verplichtingen van de verzekeringnemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Juiste opgave van het risico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Spontane mededelingsplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Sanctionering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Aids . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Erfelijkheidsonderzoek (Genetic screening) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Het onbetwistbaarheidsbeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Mededeling van risicoverzwaringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. Betaling van de premie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 8. De premie en de wiskundige reserve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. De premieberekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De verzekering bij overlijden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De verzekering bij leven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De gemengde verzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. De rechten op de wiskundige reserve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Recht van afkoop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Recht van reductie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Recht van voorschot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Recht van inpandgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Recht van overdracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Winstdeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 9. Echtgenoten en levensverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Bekwaamheid van onder een gemeenschapsstelsel gehuwde echtgenoten * De mede-echtgenoot is begunstigde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . * Een derde is begunstigde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V.
xiv
235 237 237 239 240 241 243 245 246 246 247 248 248 249 251 251 253 253 254 257 259 260 261 262 263 264 265 265 266 266 266 267 270 271 272 274 275 276 277 277 277
Intersentia
Inhoudsopgave
II. III.
Verzekeringsprestatie: eigen of gemeenschappelijk goed? . . . . . . . . . . . . . Gevolgen van een scheiding op de uit de overeenkomst voortspruitende rechten en op de handhaving van de begunstiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De rechten voortspruitend uit de polis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De begunstiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 10. De vervanging en de overname van de levensverzekeringsovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 11. De verjaring van de verzekeringsprestatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
279 280 280 281 282 285
HOOFDSTUK V DE RECHTSBIJSTANDSVERZEKERING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287 Afdeling 1. Aard van de rechtsbijstandsverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Toepasselijke wetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. KB van 12 oktober 1990 en wet van 25 juni 1992 op de landverzekeringsovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Toepassingsgebied KB 12 oktober 1990 – uitsluitingen . . . . . . . . . . . . . . . 1. Geschillen of risico’s in verband met het gebruik van zeeschepen (art. 2, 1° KB). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Verzekeraar van de burgerrechtelijke aansprakelijkheid (art. 2, 2° KB). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Verzekeraar van hulpverlening (art. 2, 3° KB). . . . . . . . . . . . . . . . III. Overgangsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. Wettelijkheidsvraagstuk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. De verzekerde risico’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Verzekerde is verwerende partij . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Verzekerde is eisende partij . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. De dekkingswaarborgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Gerechtelijke kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Buitengerechtelijke kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. Andere diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. Verleende dekking en goede trouw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V. De objectiviteitsclausule . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Meningsverschillen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De objectiviteitsclausule . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Informatieplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 5. Beschermingsbepalingen ten gunste van de verzekerden . . . . . . . . . . . . I. Afzonderlijke overeenkomst of hoofdstuk en afzonderlijke premie . . . . . II. Beheerformules inzake schaderegeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Ratio legis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Intersentia
287 292 292 293 293 293 294 294 295 296 297 298 300 300 302 302 303 305 305 306 306 307 309 309 310 310 xv
Handboek bijzonder gereglementeerde verzekeringscontracten
B. Gescheiden beheer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Schaderegelingskantoor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Aanstelling van een vrij gekozen advocaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Algemene beoordeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Vrije dienstverlening en vrijheid van vestiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. Belangenconflictenregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. Rechtsbijstandsverzekering als bijkomend risico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 6. De verhouding tussen de rechtsbijstandsverzekeraar en de advocaat . . Afdeling 7. De duur van de verzekeringsovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
311 312 313 315 316 316 319 320 323
SELECTE BIBLIOGRAFIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 325
TREFWOORDENREGISTER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331
xvi
Intersentia
