Inhoud p. WOORD VOORAF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
V
TITEL I. ALGEMEEN DEEL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1
§ 1. Het recht op geschriften . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Het repertorium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Wat is het repertorium? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Het klaarmaken en de formaliteiten i.v.m. het repertorium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Vermeldingen in het repertorium . . . . . . . . . . . . . . 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Formulering bij enkele meest courante akten . . . 3. Bijzonderheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Speciale inschrijvingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Registratie van akten in het algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Taal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Termijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Plaats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Betaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . f. Non bis in idem – Algemeen vast recht op akten van bekrachtiging, bevestiging, hermaakte akte enz. . . . g. Afhankelijke en onafhankelijke bepalingen . . . . . . . h. Opschortende of ontbindende voorwaarde . . . . . . . i. Rechtshandelingen onderworpen aan een machtiging, goedkeuring of bekrachtiging van de hogere overheid j. Voor de heffing van de registratierechten is de fiscus een derde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . k. Vermeldingen in notarie¨le akten van het registratierelaas van aangehaalde onderhandse akten . . . . . . l. Afgeven van uitgiften of uittreksels van notarie¨le akten – Registratierelaas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . m. Controle – Bewijsmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . n. Teruggave van registratierechten . . . . . . . . . . . . . . o. Verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3 4 4
Kluwer – Notarieel Fiscaal Recht
4 5 5 6 7 8 8 8 16 16 18 19 22 24 26 32 32 34 35 35 44 47 VII
INHOUD
p. Vervolgingen en gedingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . q. Inlichtingen te verstrekken door de ontvanger . . . . r. Waarde van de administratieve beslissingen – Motivering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Directe belastingen en B.T.W. in het algemeen en het notariaat
47 48 50 51
TITEL II. BIJZONDER DEEL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
59
Hoofdstuk 1. Huwelijkscontracten – Wijziging huwelijkse voorwaarden – Samenlevingscontracten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
61
§ 1. Huwelijkscontracten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Voorafgaande fiscale formaliteiten . . . . . . . . . . . . b. Tarief voor de registratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Gemeenschapsregimes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Scheidingsregimes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Verklaringen in de notarie¨le akte . . . . . . . . . . . . . d. De notaris als raadsman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Wijziging huwelijkse voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Voorafgaande fiscale formaliteiten . . . . . . . . . . . . b. Tarief voor de registratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Grondslag voor de registratie . . . . . . . . . . . . . . . . d. Verklaringen in de notarie¨le akte . . . . . . . . . . . . . e. De notaris als raadsman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . f. Onrechtstreekse of vermomde schenking? . . . . . . . . § 3. Akte ter handhaving of tot verlies van de huwelijksvoordelen (art. 334ter B.W.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Samenlevingscontracten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
61 61 61 61 63 63 63 66 66 66 67 67 68 68
Hoofdstuk 2. Verkopen (uit de hand of openbaar) . . . . . . . . . . . . . .
71
§ 1. Voorafgaande fiscale en sociale formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . A. De fiscale en sociale verwittigingen (art. 433 e.v. W.I.B. en art. 62, § 2 en 93ter e.v. W.B.T.W.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Wie heeft de plicht tot verwittiging? . . . . . . . . . . . c. Aan wie te verzenden? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Voor de directe belastingen . . . . . . . . . . . . . . .
71
VIII
69 69
71 71 72 72 76 76 76
Notarieel Fiscaal Recht – Kluwer
INHOUD
2. Voor de B.T.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Voor de provincie en gemeente . . . . . . . . . . . . . d. Bij welke akten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Bij iedere vervreemding van een onroerend goed 2. Bij hypotheekstellingen (leningen, kredietopeningen) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Inzake akten in het buitenland verleden m.b.t. Belgische onroerende goederen . . . . . . . . . . . . . e. Verplicht bij eigenaars als vruchtgebruikers van onroerende goederen – Quid bij echtgenoten? . . . . . 1. Bij echtgenoten gehuwd onder een gemeenschapsstelsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Bij echtgenoten gehuwd onder scheiding van goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . f. Vorm van de fiscale verwittiging . . . . . . . . . . . . . . g. Inhoud van de fiscale verwittiging . . . . . . . . . . . . . h. Termijnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Reactie van de ontvanger – De fiscale notificatie – Verdere plichten voor de notaris . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. De notaris als raadsman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Aansprakelijkheid van de notaris . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Provincie- en gemeentetaksen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Kadastrale formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. De indeling van de bodem in percelen met ieder een nummer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Plichten voor de notaris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Wanneer vraagt de notaris het uittreksel uit de kadastrale legger en plan aan? . . . . . . . . . . . . . . . b. Waar zal de notaris die aanvraag doen? . . . . . . . . . c. Termijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Hoe aanvragen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Vorm van formulieren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Inhoud van deze formulieren . . . . . . . . . . . . . . e. Antwoord van het kadaster . . . . . . . . . . . . . . . . . f. Verdere plichten van de notaris . . . . . . . . . . . . . . . 4. Verrichtingen op het kadaster na het verlijden van de akte a. Het opnemen van de mutaties op het kadaster . . . . b. Vergrotingen, afbraken, nieuwbouw . . . . . . . . . . . c. Verplichting bij een verkaveling . . . . . . . . . . . . . . Kluwer – Notarieel Fiscaal Recht
77 78 78 78 80 80 80 82 84 85 85 86 87 93 94 94 95 95 98 100 100 102 102 102 102 103 103 103 104 104 105 105 IX
INHOUD
d. Verkeerde kadastrale gegevens in de akte – Bezwaren tegen het kadaster . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Occulte hypotheek van de fiscus voor de inning van de successierechten – Borgstelling voor erfgenamen wonende in het buitenland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Anti-witwas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Tarief voor registratie of B.T.W. – Verklaringen in de akte . . . A. Principie¨le heffing aan 10 % (12,5 %) registratierechten . . . B. Aankoop van een landgoed, een bescheiden woning of een bouwgrond bestemd daartoe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Onmiddellijke vermindering (bij akte) . . . . . . . . . . . . . 2. Latere vermindering door teruggave . . . . . . . . . . . . . . a. Bouwgronden bestemd voor bescheiden woning of een goed om te vormen tot een woning . . . . . . . . . b. K.I. nog niet vastgesteld (art. 56) . . . . . . . . . . . . . 3. Indien geen vermindering kan worden bekomen . . . . . . C. Aankopen door bouwmaatschappijen van algemeen nut . . . D. Aankopen door beroepsuitoefenaars . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Aankopen door met regeringspremie begunstigde personen . F. Aankopen met B.T.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Bijzondere gevallen van taxatie aan het vast recht of kosteloos 1. Aanwijzing van lastgever of commandverklaring . . . . . 2. Rouwkoop en zuivering: 159, 28 . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Overdracht van vruchtgebruik op blote eigenaar . . . . . 4. Kosteloze registratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . H. Bijzondere situaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Verkoopakten met een opschortende of ontbindende voorwaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Tontinebedingen en bedingen van aanwas of terugvalling a. In hoofde van de kopers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. In hoofde van de verkopers . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Aankoop met uitgestelde betaling van de koopsom (bv. lijfrentebetaling van de koopprijs in schijven) . . . . . . . . 4. Akten van bekrachtiging, bevestiging, aanvulling of verbetering (inzake bv. verkoopakten) zijn slechts onderworpen aan het vast recht (art. 13 W. Reg.) . . . . . . . . . 5. Verkrijgende verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Verklaring van afwezigheid hoger bod . . . . . . . . . . . . . 7. Afzonderlijke verkrijging van gebouwen (of hout op stam) en van de grond, of vice versa (art. 74-75 W. Reg.) X
105
106 107 107 107 112 113 138 138 140 141 141 142 146 148 160 160 165 166 166 167 167 169 169 172 174
175 175 175 176
Notarieel Fiscaal Recht – Kluwer
INHOUD
8. Koop met lasthebber of sterkmaking . . . . . . . . . . . . . . I. Teruggave bij wederverkoop binnen de twee jaar . . . . . . . . J. Gerechtelijke of minnelijke ontbinding van de koop . . . . . . K. Aankoop voor een vennootschap in oprichting . . . . . . . . . . L. Afstand van vruchtgebruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Grondslag voor de registratie of B.T.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Verkoop van de volle eigendom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Begrip prijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Begrip lasten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Begrip voordelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Verkoop van een vruchtgebruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Verkoop van een blote eigendom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Abattement en meeneembaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Abattement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Meeneembaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Bijzonderheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. De notaris als raadsman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. In verband met de directe belastingen en gemeentetaksen . . 1. Meerwaardebelastingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. De meerwaardebelasting op onbebouwde onroerende goederen bij fysieke personen (art. 90, 88, a en b W.I.B.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. De meerwaardebelasting op bebouwde onroerende goederen voor natuurlijke personen (art. 90, 108 W.I.B.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Taxatie van speculatieve occasionele winsten bij onroerende verhandelingen door natuurlijke personen (art. 90, 18 W.I.B.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Aanslag op de meerwaarde van een onroerend goed, bestemd voor de uitoefening van het beroep of handel van de verkoper en aan afschrijvingen onderworpen in de boekhouding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Meerwaarden gerealiseerd door vennootschappen . . 2. Jaarlijkse belastingen op onroerend goed . . . . . . . . . . a. De onroerende voorheffing – Directe belastingen – Verminderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. 1. De eigenaar is een natuurlijk persoon . . . . . . . 1. Het eigendom is niet verhuurd . . . . . . . . . 2. Het eigendom is verhuurd . . . . . . . . . . . . 3. Informatie n.a.v. een verkoop . . . . . . . . . Kluwer – Notarieel Fiscaal Recht
177 177 181 181 182 182 182 183 186 189 190 193 193 193 200 213 214 214 214
214
225
228
232 237 238 238 243 243 243 247 XI
INHOUD
a. 2. De eigenaar is een vennootschap . . . . . . . . . . a. 3. De eigenaar is een niet-verblijfhouder . . . . . . . a. 4. Eigendom in het buitenland . . . . . . . . . . . . . . b. Taks op leegstand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Gemeentebelastingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Registratie van aannemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Toepassingsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Clausules in de notarie¨le akte . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Verkoop op lijfrente of tegen een levensonderhoud . . . . 4.bis. Aankoop op naam van een ouder voor het vructgebruik en op naam van het kind voor de bloot eigendom . . . . 5. Aankoop op naam van de vennootschap of op naam van de vennoot – Eventueel met vruchtgebruik . . . . . . . . . . 6. Verkoop door vennootschap aan bestuurder – Zaakvoerder – Werkend vennoot of andersom . . . . . . . . . . . . . . 7. Aankoop als beroepsgoed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. Vastgoedcertificaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. Bekomen van premies – Aftrekbare uitgaven . . . . . . . . 10. Tekenen en indicie¨n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11. Wederbelegging van de verkoopprijs . . . . . . . . . . . . . . 12. Landbouwquota . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13. Aankoop door een niet-rijksinwoner . . . . . . . . . . . . . . 14. Al dan niet belastbaarheid van interesten bij niet-tijdige betaling van de koopprijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15. Aftrekbaarheid van aankoopkosten . . . . . . . . . . . . . . . 16. Afschrijvingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17. Witwaspraktijken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18. Onroerende voorheffing – Faillissement . . . . . . . . . . . . 19. Belastbaarheid van de prijs als beroepsinkomen . . . . . . 20. Overprijs bij gesplitste koop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21. Aftrekbare uitgaven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. In verband met de registratierechten . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Gehoudenheid tot de registratierechten . . . . . . . . . . . . 2. Bijkomende registratierechten, naast de verkooprechten a. Koop – Betaling van de prijs door een derde – Bijkomende schenkingsrechten . . . . . . . . . . . . . . . b. Koop – Kosteloze voordelen bedongen ten gunste van een derde – Bijkomend schenkingsrecht (of zelfs verkooprecht) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XII
247 247 248 251 252 256 256 257 259 259 260 261 267 268 268 269 270 278 279 280 280 280 280 281 281 281 281 282 282 282 282 282
283
Notarieel Fiscaal Recht – Kluwer
INHOUD
c.
Aankoop met een bijkomende heffing van een hypotheekrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Prijsbewimpeling – Tekortschatting – Controleschatting a. Prijsbewimpeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Tekortschatting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Controleschatting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Onjuiste benaming van de overeenkomst – Veinzing . . . 5. Ontbinding van de koop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. In verband met B.T.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. In verband met de successierechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Aankoop met splitsing vruchtgebruik – Blote eigendom (art. 9 W. Succ.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Verkoop met voorbehoud van vruchtgebruik (art. 11 W. Succ.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Gevolg van de verkoop van onroerende goederen op het pensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
283 284 284 287 290 292 296 300 301 301 303 304
Hoofdstuk 3. Openbare verkoop van lichamelijke roerende goederen (art. 77 tot 80) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
307
§ § § § §
307 308 309 309 310
1. 2. 3. 4. 5.
Voorafgaande formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tarief voor de registratie of B.T.W. . . . . . . . . . . . . . . . Grondslag voor de heffing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vermeldingen in de notarie¨le akte . . . . . . . . . . . . . . . . Gewone verkoop (niet openbaar) van roerende goederen
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
Hoofdstuk 4. Andere overdrachten of aanwijzing van zakelijke rechten op in Belgie¨ gelegen onroerende goederen, gelijkgesteld met de verkoop van een onroerend goed . . . . . . . . . . . . . . . . .
315
Hoofdstuk 5. Basisakte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
331
§ 1. Voorafgaande formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Heffing via registratie of B.T.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
331 331
Hoofdstuk 6. Verkavelingsakte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
337
§ 1. Voorafgaande formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Heffing via registratie of B.T.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
337 337
Kluwer – Notarieel Fiscaal Recht
XIII
INHOUD
Hoofdstuk 7. Ruiling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
339
§ 1. Voorafgaande formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Heffing via registratie of B.T.W. – Verklaringen in de akte . . .
339 339
Hoofdstuk 8. Hypothecaire leningen (Hypotheekvestigingen – Inpandgeving van handelszaak – Vestiging van een landbouwvoorrecht (art. 87 tot 93)) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
345
§ § § § §
1. 2. 3. 4. 5.
Voorafgaande formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tarief voor de registratie – Verklaringen in de akte . . . . . . . . . Grondslag voor de registratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hypotheekrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De notaris als raadsman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Bijzondere aftrek voor de enige woning . . . . . . . . . b. Aftrekbaarheid van interesten . . . . . . . . . . . . . . . . c. Belastingsvermindering voor kapitaalaflossingen . . . d. Belastingsvermindering voor premies van een individuele levensverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Aftrek als bedrijfsverlies door borg . . . . . . . . . . . . f. Belastbaarheid van de interesten van leningen . . . . g. Kennisgeving van de door de lener gegeven waarborgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . h. Tussenkomst in de rentevoet voor leningen . . . . . . i. Indiciair onderzoek (art. 341 W.I.B.) . . . . . . . . . . .
345 348 353 354 355 355 357 361
Hoofdstuk 9. Onherroepelijke volmacht tot hypothekeren . . . . . . . . .
369
§ 1. Voorafgaande formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Tarief voor de registratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Directe belastingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
369 370 371
Hoofdstuk 10. Opheffingsakten – Akte rangregeling . . . . . . . . . . . . .
373
§ 1. Opheffing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Voorafgaande formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Tarief voor de registratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Rangregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Voorafgaande formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Tarief voor de registratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
373 373 373 374 374 375
XIV
364 365 366 366 367 367
Notarieel Fiscaal Recht – Kluwer
INHOUD
c.
De notaris als raadsman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
375
Hoofdstuk 11. Vennootschapsakten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
377
§ 1. Voorafgaande formaliteiten of onderzoeken . . . . . . . . . . . . . . § 2. Tarief en grondslag voor registratie of B.T.W. – Verklaringen in de akte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Inbreng van goederen in een ‘Belgische’ vennootschap . . . . 1. Tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Grondslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Verklaringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Neerlegging ter griffie van de oprichtingsakte . . . . . . . . B. Vermeerdering van het maatschappelijk kapitaal zonder nieuwe inbrengen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Grondslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Verklaringen in de akte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Kapitaalvermindering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Verlenging van duur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Omvorming van een vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Grondslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Wijziging van het doel van de vennootschap . . . . . . . . . . . G. Overbrenging van de werkelijke en/of statutaire zetel naar Belgie¨ of andersom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Grondslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . H. Fusie – Splitsing – Inbreng van een bedrijfstak . . . . . . . . . . 1. Tarief en grondslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Verklaringen in de akte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. De ontbinding van een vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . J. Vereffening en verdeling van de vennootschap . . . . . . . . . . 1. Tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Grondslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Verklaringen in de akte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . K. Geen verplichting meer tot voorafgaande registratie van neer te leggen documenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Formaliteiten na akte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. De notaris als raadsman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. In verband met de directe belastingen . . . . . . . . . . . . . . . .
377
Kluwer – Notarieel Fiscaal Recht
377 377 377 389 396 397 398 398 399 399 399 399 400 400 400 400 401 401 401 402 402 406 407 407 407 413 413 414 414 414 414 XV
INHOUD
1. Antimisbruikbepaling – Ruling . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Fiscale voor- en nadelen van de oprichting van een vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Voordelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Nadelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Welke vennootschapsvorm kiezen? . . . . . . . . . . . . 3. Meerwaardebelastingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Bij inbreng in vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Bij verkoop van onroerende goederen in de loop van het bestaan van de vennootschap . . . . . . . . . . . . . c. Overdrachten van belangrijke deelnemingen (aandelen) in vennootschap (art. 90, 98 W.I.B.) . . . . . . . . d. Verkoop van alle of het merendeel van de aandelen in een vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Fiscale aspecten of gevolgen van een reeks akten of operaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Oprichting – Retroactiviteit . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Oprichting – Fictieve oprichting . . . . . . . . . . . . . . c. Oprichting – Kapitaalverhoging – Indiciair onderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Oprichting – Zetelverplaatsing – Vrije vestiging binnen Europa – Taxplanning . . . . . . . . . . . . . . . . e. Oprichting – Overgewaardeerde inbrengen . . . . . . . f. Oprichting – K.B. 15-150 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . g. Kapitaalverhoging – Agio of uitgiftepremie op een onbeschikbare reserve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . h. Kapitaalverhoging – Inbreng door andere vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . i. Kapitaalvermindering en -verhoging – Uitkering van reserves . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . j. Kapitaalverhoging en -vermindering – Simulatie . . . k. Fusie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Overneming van een vennootschap om verliezen te recupereren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Toepassing – Verlenging van de duur na het verstrijken ervan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . l. Splitsing – Inbreng algemeenheid – Bedrijfstak . . . . m. Omvorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . n. Vereffening en verdeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XVI
414 417 417 421 422 423 423 427 428 430 432 432 433 434 434 435 435 436 437 437 439 440 440 444 446 447 448 449
Notarieel Fiscaal Recht – Kluwer
INHOUD
o. p. q. r.
Inkoop of verkrijging van eigen aandelen . . . . . . . . Aflossing van kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wederinkoop van aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . Aankoop door de vennootschap van een goed van een zaakvoerder, bestuurder of werkend vennoot . . s. Overdracht van aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . t. Openbaarmaking van belangrijke deelnemingen in ter beurze genoteerde vennootschappen . . . . . . . . . . . u. Tegenstelbaarheid – Wijziging jaarrekening . . . . . . 5. Enkele mogelijkheden tot belastingbesparing . . . . . . . . a. Inbreng in of verhuring van een onroerend goed aan de vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Overname van een bedrijf via een holdingvennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Het oprichten van een patrimoniumvennootschap om belastingen op onroerende goederen te neutraliseren d. Vastgoed- of immobilie¨nvennootschap . . . . . . . . . . e. Professionele vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . f. Een management-vennootschap . . . . . . . . . . . . . . g. Andere bijzondere vennootschappen – Sponsoring . h. Aftrekbaarheid van leningsinteresten aangegaan om aandelen te verkrijgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . i. Het ten laste nemen van vennootschapsverliezen door bedrijfsleiders (zaakvoerder – bestuurder – werkend vennoot) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . j. Verkrijging van aandelen door werknemers . . . . . . k. Stockoptions of aandelenopties . . . . . . . . . . . . . . . l. Winstdelende bezoldiging (arbeidsdividend) of toekenning van winstbewijzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Fiscale behandeling van leningen door de vennootschap aan vennoten of voorschotten door de vennoten aan de vennootschap toegestaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Leningen door de vennootschap aan vennoten . . . . b. Voorschotten door vennoten en bestuurders aan de vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. De winwinlening toegestaan door particulieren aan een K.M.O. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Fiscale behandeling van voordelen toegestaan aan bedrijfsleiders (werkende vennoten, bestuurders, zaakvoerders) of aan het personeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kluwer – Notarieel Fiscaal Recht
452 453 454 454 454 455 456 456 456 460 462 472 473 476 477 478
479 481 482 484
485 485 486 487
488 XVII
INHOUD
B.
C. D. E.
8. De deelneming al dan niet van de medewerkende echtgenoot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Beide echtgenoten zijn vennoot . . . . . . . . . . . . . . . b. Een echtgenoot alleen is vennoot . . . . . . . . . . . . . 9. Varia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. Aansprakelijkheid van bestuurders voor fiscale en sociale schulden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . In verband met de registratierechten . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Overdrachten van aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Inbreng in of verkoop achteraf aan een vennootschap . . 3. Overdracht van alle aandelen aan een nieuwe groep vennoten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Overdracht van aandelen – Verkoop vermomd onder de vorm van inbreng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Regularisatie van een onregelmatige V.O.F. en omvorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Onderhandse verlenging van een vennootschap . . . . . . 7. Aanwas in vennootschappen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . In verband met de successierechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . In verband met de B.T.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . In verband met de sociale zekerheid . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Deelneming al dan niet van de meewerkende echtgenoot (en wettelijk samenwonende) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Beide echtgenoten zijn vennoot . . . . . . . . . . . . . . . b. Een echtgenoot alleen is vennoot . . . . . . . . . . . . . 2. Het sociaal statuut van de zaakvoerder – bestuurder – commissaris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Bijdrageplicht voor de vennootschap . . . . . . . . . . . . . .
491 492 493 494 494 494 494 495 497 497 498 498 499 499 500 502 502 502 503 505 507
Hoofdstuk 12. Economisch samenwerkingsverband . . . . . . . . . . . . . .
509
Hoofdstuk 13. V.Z.W. – Stichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
511
§ § § § §
511 511 513 513 513
1. 2. 3. 4. 5.
Voorafgaande formaliteiten . . . . Tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Grondslag . . . . . . . . . . . . . . . . Verklaringen in de notarie¨le akte De notaris als raadsman . . . . . .
XVIII
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
Notarieel Fiscaal Recht – Kluwer
INHOUD
Hoofdstuk 14. Volmacht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
517
§ 1. Tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Verklaringen in de notarie¨le akte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
517 517
Hoofdstuk 15. Akte toestemming tot adoptie . . . . . . . . . . . . . . . . . .
519
§ 1. Tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Verklaringen in de notarie¨le akte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De notaris als raadsman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
519 519 519
Hoofdstuk 16. Akte erkenning buitenhuwelijks (natuurlijk) kind . . . .
521
§ 1. Tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Verklaringen in de notarie¨le akte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De notaris als raadsman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
521 521 521
Hoofdstuk 17. Akte toestemming tot huwen of adoptie, of akte machtiging tot handeldrijven . . . . . . . . . . . . . . . . . .
523
§ 1. Tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Verklaringen in de notarie¨le akte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
523 523
Hoofdstuk 18. Inventaris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
525
Hoofdstuk 19. Echtscheidingsakten Inventaris – Regelingsakte – Akte vaststelling vervulling opschortende voorwaarde na echtscheiding . . . . . . . . .
527
§ § § § §
1. 2. 3. 4. 5.
Voorafgaande formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tarief voor de registratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Grondslag voor registratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verklaringen in de notarie¨le akte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De notaris als raadsman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. In verband met de directe belastingen . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Onderhoudsgeld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Aparte aangifte voor de belastingen . . . . . . . . . . . . . . B. In verband met de registratierechten . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Schenking aan de kinderen, als voorwaarde van de echtscheiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Schenking aan echtgenoot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kluwer – Notarieel Fiscaal Recht
527 527 529 529 529 529 529 534 536 536 537 XIX
INHOUD
3. Toebedeling van praktisch alle goederen aan een echtgenoot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Toekenning vruchtgebruik op eigen goed . . . . . . . . . . . 5. Aankoop door een scheidende echtgenoot tijdens de procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Meeneembaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. In verband met de B.T.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. In verband met het rust- en overlevingspensioen . . . . . . . . . E. In verband met het successierecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
538 538 538 539 540
Hoofdstuk 20. Huurcontracten – Erfpacht – Opstal – Onroerende leasing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
541
§ § § § §
. . . . .
541 541 548 551 551
Hoofdstuk 21. Schenkingsakten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
557
§ 1. Wanneer een schenkingsakte? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Voorafgaande formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Tarief voor de registratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Gewoon schenkingsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Vlakke tarieven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Schenking van roerende goederen in Vlaanderen, Brussel en Wallonie¨ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Schenkingen van aandelen – Familieondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Tariefvermindering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Verminderingen wegens kinderlast . . . . . . . . . . . 2. Schenking van bouwgronden in Vlaanderen . . . . 3. Schenking van de gezinswoning als hoofdverblijfplaats in Brussel en Wallonie¨ . . . . . . . . . . . . . . d. Bijzondere tarieven (art. 140 W. Reg.) . . . . . . . . . . e. Vast recht of kosteloos (art. 159-161 W. Reg.) . . . . f. Soms ook B.T.W. (cumulatief) . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Grondslag voor registratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Verklaringen in de notarie¨le akte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
557 567 567 567 575
1. 2. 3. 4. 5.
XX
Voorafgaande formaliteiten . . . . . . Tarief voor de registratie of B.T.W. Grondslag voor de registratie . . . . . Verklaringen in de akte . . . . . . . . . De notaris als raadsman . . . . . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
537 537
575 580 585 585 586 589 590 591 592 592 598
Notarieel Fiscaal Recht – Kluwer
INHOUD
a. In verband met het toepasselijk tarief . . . . . . . . . . b. In verband met de grondslag . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. De notaris als raadsman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. In verband met de directe belastingen . . . . . . . . . . . . . . . . B. In verband met registratie- en successierechten . . . . . . . . . . 1. Vermijden van te hoge successierechten . . . . . . . . . . . . 2. Bedingen van aanwas en terugvalling bij schenkingsakte 3. Schenking van aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Aandelen op naam (in B.V.B.A., N.V. enz.) . . . . . . b. Aandelen aan toonder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Ontbinding van de schenking . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
598 599 600 600 602 602 602 605 605 607 608
Hoofdstuk 22. Ascendentenverdeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
609
§ § § § §
. . . . .
609 609 610 611 612
Hoofdstuk 23. Verdelingsakten – Akten afstand-deling . . . . . . . . . . .
613
§ 1. Voorafgaande formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Tarief voor de registratie – Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . a. Tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Andere registratierechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Grondslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Verklaringen in de notarie¨le akte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. De notaris als raadsman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Zoeken naar de fiscaal gunstigste weg . . . . . . . . . . b. Meerwaardebelasting op onbebouwde onroerende goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
613 614 614 617 622 625 630 631 631
Hoofdstuk 24. Giften tussen echtgenoten tijdens huwelijk . . . . . . . . .
633
§ 1. Tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Voorafgaande formaliteiten – Verklaringen in de notarie¨le akte § 3. De notaris als raadsman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
633 633 633
1. 2. 3. 4. 5.
Voorafgaande formaliteiten . . . . Tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Grondslag . . . . . . . . . . . . . . . . Verklaringen in de notarie¨le akte De notaris als raadsman . . . . . .
Kluwer – Notarieel Fiscaal Recht
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
631
XXI
INHOUD
Hoofdstuk 25. Notarie¨le testamenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
635
§ § § §
Tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voorafgaande formaliteiten – Verklaringen in de notarie¨le akten Bijzonderheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De notaris als raadsman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
635 635 635 636
Hoofdstuk 26. Het internationaal testament . . . . . . . . . . . . . . . . . .
639
Hoofdstuk 27. Proces-verbaal van neerlegging onder de minuten van een eigenhandig testament . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
697
§ 1. Tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Voorafgaande formaliteiten – Verklaringen in de notarie¨le akte
639 639
Hoofdstuk 28. Akte van legaataflevering, aanvaarding of verwerping van een nalatenschap, een legaat of contractuele erfstelling, van vaststelling van een inbreng of inkorting van een gift
641
Hoofdstuk 29. Akte van bekendheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
643
§ 1. Tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Voorafgaande formaliteiten – Verklaringen in de notarie¨le akte
643 643
ZAAKREGISTER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
645
1. 2. 3. 4.
XXII
Notarieel Fiscaal Recht – Kluwer
