Inhoud Voorwoord door prof. dr. Manu Keirse 11 Voorwoord door priester Rik Devillé 15 Proloog. Een Belgisch jaar als geen ander Keerpunt Nederland 18 Een wereldwijd probleem 20
17
1. Seksueel misbruik in de wereldkerk 23 1.1. De Amerikaanse koploper 23 Opvang van ‘gevallen’ priesters 24 Klokkenluider Thomas Doyle 25 Het aartsbisdom Chicago 27 Geen eenzame wolven 28 Het John Jay-verslag 30 De aartsbisschop van Milwaukee 31 Een waterval van schadeclaims 32 Amerikaanse bisschop naar de gevangenis? 33 1.2. Canada, Australië en Nieuw-Zeeland 34 Een weeshuis in Saint John’s, Newfoundland 34 Canadese aboriginals in het vizier 35 Australië en Nieuw-Zeeland 38 1.3. De Ierse bom en de Britse eilanden 40 Maynooth College en grootseminarie 41 Hoe Brendan Smyth zovele jaren kon ontkomen 41 Het Ryanrapport 42 Het bisdom Ferns 44 De commissie-Murphy 45 Benedictijner wantoestanden in Engeland en Wales 47
1.4. Het continentale Europa 48 De bisschop van Sankt-Pölten 50 De aartsbisschop van Poznan 51 Onheil in Beieren 52 Jezuïetencolleges in opspraak 53 Frankrijk en Italië 55 1.5. Wereldwijde uitlopers 55 De legionairs van Marcial Maciel 56 Celibataire krampen 57 2. Seksueel misbruik in België en Nederland 61 2.1. Van Dupont naar Dutroux. Het eerste keerpunt 62 Devillet en Hubermont 63 Vanderlyn en Borremans 63 Dood van een Dendermondse non 64 Dutroux en Fourniret 66 Op zoek naar netwerken 67 2.2. De Vlaamse Werkgroep Mensenrechten in de Kerk 68 Devillé versus Danneels 69 300 meldingen van seksueel misbruik 71 De Limburgse priester Joseph C. 72 Misbruik van mentaal gehandicapte jongeren 73 Waar of niet waar? 75 2.3. De commissies Halsberghe en Adriaenssens 77 De commissie-Halsberghe 78 Een parochiepriester in Schoten 79 Een ontgoochelde Halsberghe stapt op 80 De commissie-Adriaenssens 81 La guerre des juges 84 2.4. Met Vangheluwe op drift. Het tweede keerpunt 87 Danneels onder vuur 89 Bisschoppen op de dool 90 De bijzondere Kamercommissie 92 Nieuwe meldingen 95 2.5. De Nederlandse explosie 97 Een lege plek in Den Haag 98 Bisschoppelijke roergangers 99
Hulp & recht 101 Fraters en broeders 102 De commissie-Deetman 103 De commissie-Samson 106 We wisten het niet 107 3. Het katholieke beleid bij seksueel misbruik uitgedaagd 109 3.1. Vaticaanse richtlijnen 113 Crimen sollicitationis 114 De delictis gravioribus 116 3.2. Parallelle justitie op de tocht 118 Voorrang voor de burgerlijke rechtbanken 119 Parallelle justitie: een oud zeer 121 3.3. Bestuurlijk onvermogen 123 Ontkenning bij daders en slachtoffers 124 Lof van de hypocrisie 124 Nultolerantie 126 3.4. Op zoek naar schuldigen 129 De schuld van het celibaat 130 De schuld van de homo’s 133 De schuld van de jaren zestig 135 De schuld van het Vaticaan 138 De scheutist ‘die er nooit uitstapte’ 140 3.5. Therapeuten aan het woord 141 Wunibald Müller 142 Marie Keenan 145 3.6. Het kerkelijke sekstaboe 148 Sodomie 149 Haat voor het menselijke geslacht 151 De dode hoek van het kerkelijke sekstaboe 152 4. Wetenschappelijk onderzoek over pedofilie 155 4.1. Wat is pedofilie? 156 Pedofielen kicken op nog prepuberale kinderen 157 Hoe wordt men pedofiel? 158 4.2. Het maatschappelijke taboe 159 Believers en disbelievers 160
De les van Oude Pekela 161 Van taboe naar omerta 163 4.3. Wat verklaringen van slachtoffers ons leren 164 De feiten zijn wel echt gebeurd 165 Het kind creëert zijn externe werkelijkheid 166 Subjectieve versus objectieve werkelijkheid 166 Traumata 168 Pathologische verdraaiingen en pseudoherinneringen 170 Normale kinderlijke angsten en fantasieën 171 Gevolgen van externe factoren op de realiteit van het kind 172 Liegen kinderen of liegen daders over seksueel misbruik? 174 4.4. Slachtoffers van ritueel of satanisch misbruik? 176 De Eperse incestzaak 178 Dutroux en de X-dossiers 179 Satanic Panic 180 Wie gelooft nog in de duivel? 182 4.5. Wat we over kinderseksnetwerken weten 182 Lannings visie: genuanceerd en zo objectief mogelijk 183 Twee types van kinderseksnetwerken 184 Een kwestie van terminologie 186 Kritiek op Lanning 188 5. De tentakels van het backlash-fenomeen 191 5.1. De backlash bij detectie van seksueel misbruik 191 Het spaghetti-arrest en de X-dossiers 193 Het sneldodende effect van de polarisering 196 Een continuüm met twee extremen 198 Het monster van de Ardennen 199 5.2. Kenmerken van believers en disbelievers 200 Standpunten en premissen 200 Selectief bronnenonderzoek 201 Vlugge besluitvorming en weinig zelfkritiek 203 Slachtoffers en andersdenkenden 204 Particuliere belangen primeren op algemene belangen 206 5.3. Een objectief-wetenschappelijk alternatief 206 Logische premissen en duidelijke bewijzen 207 De risico’s van het vak 207
De memoires van Bourlet 210 5.4. Hoe de backlash het onderzoek onderuit kan halen 210 Mechanisme van de backlash 212 1. Pesterijen en intimidatie 212 2. Geruchten en roddels 213 3. Dreigen met sancties of inperkende maatregelen nemen 215 4. Professioneel en sociaal isolement 216 5. Onderzoekers op een dwaalspoor brengen 216 5.5. Onderliggende oorzaken van de backlash 218 Gebrek aan kennis of aan informatie 219 Het maatschappelijke taboe, de blinde vlek 220 Politieke mechanismen 220 Maligne mechanismen 221 Epiloog. Werk aan de winkel 223 Schuld en boete 223 Verborgen verdriet 225 Open vragen 227 Bijlage 1. Overzicht van publicaties en wetenschappelijke activiteiten van Karel Pyck in verband met kindermisbruik en het backlash-fenomeen 231 Bijlage 2. Lijst van licentiaatsverhandelingen over kindermishandeling en het maatschappelijke taboe daaromtrent, die onder leiding van prof. dr. Karel Pyck aan de KU Leuven ingediend en goedgekeurd werden 237 Literatuurlijst 241
