Inhoud • Ambulancewens werkt samen met Seminarie • Kinderen leren over leven en dood in de dierentuin • Basiscursus palliatieve zorg voor verzorgenden • Rouwverwerkingsgroep voor nabestaanden • Nationaal Programma palliatieve zorg (NPPZ) • Zorgmodule palliatieve zorg • In doeken gewikkeld • Niet-reanimeren tattoo ook rechtsgeldig • Ondersteuning huisarts bij zorg voor migranten met kanker • Boek ‘Medereiziger’ over perspectief naaste • Onderscheiding Signalering in de palliatieve fase is ‘kroon op werk verzorgenden’ • Handreiking Zorg voor mensen die bewust afzien van eten en drinken • Informatie over Palliatieve Zorg in Nederland • Veranderingen palliatieve zorg vanaf 2015 • Rouw en kinderen • NVVE Jongeren starten met café Doodnormaal • Agenda Beste lezer, Voor u ligt de eerste nieuwsbrief van het nieuwe jaar. Een jaar waarin het nodige verandert; het Nationaal Programma Palliatieve zorg start, de financiering verandert op vele vlakken. Maar veranderingen bieden ook kansen en uitdagingen die mogelijk tot verbeteringen leiden. Sommige dingen zijn iets minder veranderlijk; het Netwerk Palliatieve Zorg Eemland bestond in december 2014 precies 10 jaar. Op 22 januari hebben we dit feestelijk gevierd met een jubileum symposium met een College Tour met hoogleraar hospicezorg Saskia Teunissen. Het netwerk zet zich ook in 2015 weer voor de volle 100% in voor betere palliatieve zorg. Veel plezier met deze nieuwsbrief. Greet van der Zweep Coördinator netwerk palliatieve zorg Eemland
Regionieuws Ambulancewens werkt samen met Seminarie Binnenkort start er een samenwerking tussen Ambulancewens en het Seminarie uit Amersfoort. Ambulancewens mag gratis gebruik maken van de woningen die nog niet verkocht zijn in hun complex. Dus als er een wens binnenkomt voor een paar dagen er even tussenuit, dan kunnen zij bij hen gratis overnachten. Kijk hier voor meer informatie.
Kinderen leren over leven en dood in de dierentuin Alle kinderen krijgen te maken met de dood. Of dit nu een huisdier is, iemand uit de buurt of een familielid. Met de excursie ‘Leven en dood van de olifant en Zoo’ in een dierentuin in uw regio wil Yarden Vereniging in samenwerking
met olifantenkenner Marjo Hoedemaker kinderen van de bovenbouw in het basisonderwijs spelenderwijs leren over leven, dood en afscheid. Bekijk hier het filmpje. Basisscholen kunnen zich aanmelden via de site van Yarden
Basiscursus palliatieve zorg voor verzorgenden Het Netwerk Palliatieve Zorg Eemland organiseert jaarlijks de basiscursus palliatieve zorg voor verzorgenden samen met het ROC Midden Nederland en de andere netwerken palliatieve zorg in de regio Utrecht. Er zijn wijzigingen gekomen in hoe de cursus georganiseerd wordt. De eerstvolgende cursus start op 9 maart in Utrecht. Voorheen organiseerde elk netwerk in samenwerking met het ROC de cursus in de eigen netwerkregio. In Eemland startte dit standaard in september in wzc de Lichtenberg. Voortaan zullen de cursussen plaatsvinden op locaties van het ROC en niet meer van het netwerk, concreet gezegd Utrecht of Zeist. Daarnaast worden de cursussen ook niet meer per netwerk, maar voor de hele regio Utrecht georganiseerd. Dit betekent dat er collega’s uit de hele regio zullen deelnemen. Ten slotte zal de cursus dit jaar geactualiseerd worden. De Signaleringsbox blijft daarbij het uitgangspunt.
Rouwverwerkingsgroep voor nabestaanden In het Toon Hermans Huis Amersfoort (THHA) start vanaf maandag 9 februari 2015 de Rouwverwerkingsgroep voor Nabestaanden. Deze gespreksgroep voor mensen die een dierbare verloren hebben aan kanker komt wekelijks 7x bijeen van 14.00 – 16.00 uur. De begeleiding is in handen van Karen Rutgers – van Wijlen, psycho-oncologisch therapeut en Ellen Lith, vrijwilliger in het THHA. Voor deelname aan deze bijeenkomsten wordt een eigen bijdrage van € 70,-- per persoon gevraagd. Meer informatie is te krijgen bij het Toon Hermans Huis Amersfoort: 033 - 465 52 27 of
[email protected].
Nationaal Programma palliatieve zorg (NPPZ) In de vorige nieuwsbrief gaven we informatie over de start van het Nationaal Programma Palliatieve zorg. Daarin vertelden we dat samenwerkende partijen in de regio Utrecht de intentie hebben uitgesproken om de palliatieve zorg in deze regio te verbeteren. Dit doen we door zorg & consultatie, onderzoek & ontwikkeling, onderwijs & deskundigheidsbevordering en maatschappelijke zichtbaarheid met elkaar te verbinden en zo een constante verbetercyclus te realiseren. Inmiddels is de samenwerking tussen de netwerken palliatieve zorg, het IKNL en het UMC Utrecht vastgelegd in een intentieverklaring tot samenwerking. Verder is er een eerste subsidieaanvraag gedaan bij ZonMw. Hierin zijn zaken benoemd als het verder verstevigen van de samenwerking, implementatie van Goede Voorbeelden Palliatieve zorg, inbedden van palliatieve zorg in het basis opleidingen en het doen van onderzoek in de palliatieve zorg.
Zorgmodule palliatieve zorg In het najaar hebben we u via deze nieuwsbrief geïnformeerd over het bestaan van de Zorgmodule palliatieve zorg. Dit is een document dat concreet beschrijft wat goede palliatieve zorg inhoudt. Zeven organisaties en de netwerken palliatieve zorg waarin zij participeren testen deze Zorgmodule of die in de praktijk bruikbaar en uitvoerbaar is. Elk van de zeven organisaties en netwerken testen met een eigen accent. Eén van de organisaties is GGz Centraal in Amersfoort. Deze test met name of de zorgmodule bruikbaar is in de zorg aan palliatieve patiënten met een psychiatrische aandoening. Na de zomer is deze test afgerond. Dan verwacht men de volgende resultaten: • Een handvat voor andere organisaties die de zorgmodule gaan implementeren. • Advies om de zorgmodule eventueel bij te stellen. • De mogelijkheden onderzoeken om van de zorgmodule een verzekerbaar product te maken.
In doeken gewikkeld Praten over de dood is niet makkelijk. Gelukkig is er op dit moment veel aandacht voor palliatieve zorg en het sterven. De mogelijkheden worden daarmee ook groter en wordt de zorgverlening persoonlijker en meer op maat naar de wens van de cliënt. Ook wat betreft de uitvaart groeit de behoefte om het afscheid persoonlijk vorm te geven, en wordt er gezocht naar nieuwe mogelijkheden. Zo kan een overledene in doeken gewikkeld worden begraven of gecremeerd, als alternatief voor de kist. De wikkeldoek of wade is gemaakt van natuurlijke stoffen en zorgt voor een zacht en persoonlijk afscheid. De overledene is nog
even dichtbij. Unieke en handgemaakte wades van prachtige stoffen zijn onder andere te vinden bij Atelier Alewijn in Amersfoort. Voor meer informatie kun je de website bekijken http://www.atelieralewijn.nl
Landelijk nieuws Niet-reanimeren tattoo ook rechtsgeldig Een tatoeage met de tekst die aangeeft dat de drager ervan niet gereanimeerd wil worden, is volgens minister Schippers van Volksgezondheid rechtsgeldig. Schippers benadrukte dat ieder mens altijd het recht heeft medische hulp en dus ook reanimatie te weigeren en dat zij expres geen uniforme uiting van dit bijzondere behandelverbod wenst. “Een behandelverbod mag in alle vormen worden aangegeven en is bindend zolang er sprake is van ‘schrifttekens’. Hier valt dus ook een tatoeage onder”, zo bevestigt een VWS woordvoerder desgevraagd aan de NVVE.
Ondersteuning huisarts bij zorg voor migranten met kanker Huisartsen krijgen steeds meer te maken met oudere migranten met kanker. Pharos heeft voor huisartsen filmmateriaal en een (na)scholingsmodule ontwikkeld om hun kennis en communicatievaardigheden en migrantenpatiënten te verbreden. De filmpjes voor patiënten gaan onder andere over hoe je met elkaar over kanker kunt praten, wat de rol van de huisarts kan zijn en ook het onderwerp palliatieve zorg komt aan de orde. Patiënten kunnen de filmpjes thuis bekijken waarna een vervolgconsult gepland wordt om het na te bespreken. De filmpjes zijn ook te gebruiken voor scholing en training. Deze filmpjes zijn beschikbaar in de talen: Berbers, Marokkaans Arabisch en Turks. Pharos ontwikkelde daarnaast een (na)scholingsmodule voor AIOS en huisartsen. Deze module bestaat uit onderdelen die als afzonderlijke programma’s gebruikt kunnen worden. Naast epidemiologie en preventie komen sociaal culturele aspecten en communicatie aan de orde. Het materiaal bevat onder andere casuïstiek, een factsheet, een kennisquiz en videobeelden. Veel aandacht is besteed aan palliatieve zorg waarbij een indringende film over de laatste levensfase van een oude Marokkaanse patiënt geboden wordt. Het ontwikkelde materiaal is onderdeel van het Pharos project Migranten, huisarts en kanker en financieel mogelijk gemaakt door KWF Kankerbestrijding. De onderwijsmodule wordt door Pharos verspreid onder de opleidingsinstituten voor huisartsen en kan bij Pharos besteld worden. De dvd’s kunnen, uitsluitend door huisartsen(praktijken), in de webshop worden besteld. Meer informatie is te vinden op de site van Pharos.
Boek ‘Medereiziger’ over perspectief naaste Medereiziger, steun voor de partner van een ongeneeslijk zieke van Marcella Tam beoogt steun te bieden aan partners van mensen die gaan sterven. Als partner was de auteur zelf medereiziger op een reis die door niemand uitgekozen en gewild was, maar die wel gemaakt moest worden. De enorme inzet en liefde waarmee ze dit heeft gedaan, is voelbaar op iedere pagina. Dat geeft dit boek een extra waarde en betekenis. In Medereiziger komen ook de ervaringen van andere partners aan bod, want geen mensenleven is hetzelfde, hoe universeel de laatste reis ook is. Steeds weer lezen we hoe anderen – vrienden, familie, buren, zorgverleners – ook hun steentje hebben bijgedragen om de reis zo dragelijk mogelijk te maken. Dat geeft dit boek een brede basis en herkenbaarheid. Dit boek bundelt persoonlijke verhalen, theoretische inzichten en de vertaling daarvan in praktische handvatten en biedt vragen om verder op te reflecteren. ISBN 9789078094586, kosten circa €24,50.
Onderscheiding Signalering in de palliatieve fase is ‘kroon op werk verzorgenden’ De projecten Signalering palliatieve zorg door verzorgenden en Palliatieve thuiszorg (PaTz) hebben een parel ontvangen voor hun bijdragen aan betere signalering en samenwerking in de palliatieve zorg. Beide projecten kenmerken zich volgens ZonMw door een zorgvuldige aanpak en succesvolle implementatie. Deze parel werd op 26 november tijdens de openingsavond van het Nationaal Congres Palliatieve zorg uitgereikt.
Voor meer informatie over de parel voor het PaTz project, klik hier. Voor meer informatie over de parel voor de Signaleringsbox, klik hier.
Handreiking Zorg voor mensen die bewust afzien van eten en drinken De laatste tijd wordt er steeds meer geschreven over de keuze van mensen om te sterven door bewust te stoppen met eten en drinken. De Knmg heeft samen met V&VN een handreiking over uitgebracht. Bewust afzien van eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen hoeft bij mensen na het zestigste levensjaar niet te worden ontraden. Artsen, verpleegkundigen en verzorgenden moeten patiënten die voor deze weg kiezen goed voorbereiden en begeleiden en hen adequate palliatieve zorg geven. Daar komen veel vragen bij op. De KNMG en V&VN ondersteunen hulpverleners met de praktische handreiking ‘Zorg voor mensen die bewust afzien van eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen’. De handreiking gaat niet in op de vraag of stoppen met eten en drinken een goede weg is. Meer informatie staat op de site van Knmg.
Informatie over Palliatieve Zorg in Nederland Agora heeft een factsheet gemaakt over Palliatieve zorg in Nederland. Op die factsheet staan zaken als wat palliatieve zorg is, wie zich landelijk bezig houden met palliatieve zorg zoals landelijke organisaties en de netwerken palliatieve zorg en wat belangrijke ontwikkelingen zijn. Een breed document met veel informatie voor mensen die zich willen verdiepen in de palliatieve zorg en beleidsmakers. De factsheet is de te downloaden van de site van Agora. Voor aanvullingen, vragen of opmerkingen over deze factsheet kun u mailen naar jweststrate@agora. nl .
Veranderingen palliatieve zorg vanaf 2015 De organisatie en vergoeding van palliatief-terminale zorg verandert in 2015. Welke instantie verantwoordelijk wordt, hangt af van de situatie van de cliënt. Twee dingen zijn daarbij belangrijk. Palliatief-terminale zorg is in verzekeringstermen persoonlijke zorg, verpleging en begeleiding in de laatste levensfase. Een indicatie voor palliatief-terminale zorg (PTZ) is mogelijk als iemand een levensverwachting heeft van minder dan drie maanden. De indicatie is vervolgens onbeperkt geldig. De zorg zelf blijft hetzelfde in 2015. De organisatie en vergoeding wordt wel anders geregeld. Welke instantie verantwoordelijk wordt, hangt af van de situatie van de cliënt. Twee zaken zijn belangrijk: waar woonde de cliënt toen hij de PTZ-indicatie kreeg (thuis of in een verpleeghuis/ verzorgingshuis) en waar krijgt de cliënt nu zorg? Het antwoord op deze vragen bepaalt de vergoeding voor palliatief-terminale zorg. Op de website Hoeverandertmijnzorg.nl leest u er meer over. De info is ook te bekijken in het document Palliatiefterminale zorg in 2015.
Rouw en kinderen Omgaan met jongeren en kinderen die rouwen, dat vraagt speciale aandacht. Monuta heeft vanuit hun ervaring een website gemaakt om ouders, maar ook jongeren en kinderen zelf, te helpen bij de rouwverwerking. Monuta werkt hiervoor samen met rouwdeskundige Leoniek van der Maarel, gespecialiseerd in rouwverwerking bij jongeren. U kunt zich bijvoorbeeld aanmelden voor een lezing bij een vestiging van Monuta bij u in de buurt, het ebook downloaden of het online seminar over dit thema terugkijken.
NVVE Jongeren starten met café Doodnormaal De NVVE Jongeren organiseerden op maandag 12 januari het eerste Café Doodnormaal in Amsterdam. Om het gesprek over jongeren en het zelfgekozen levenseinde mogelijk te maken organiseren de NVVE Jongeren café Doodnormaal. Of het nu gaat om het zelfgekozen levenseinde in de verre, of juist heel nabije toekomst. Of het gaat over jezelf, over familie of vrienden of om het principe van zelfbeschikking. Aan de hand van stellingen en casussen is tijdens café Doodnormaal het gesprek aangegaan over het zelfgekozen levenseinde. Café Doodnormaal is een maandelijks terugkerende bijeenkomst dat iedere keer in een andere (studenten)stad wordt georganiseerd.
Agenda
