Inhoud. Regio Kantoren Bedrijfsruimte. Nederland Almere Amsterdam en omgeving Breda en omgeving Den Haag en omgeving 12 50

FACTSHEETS | MEDIO 2014

Inhoud

Regio

Kantoren

Bedrijfsruimte

Nederland

4

42

Almere

6

44

Amsterdam en omgeving

8

46

Breda en omgeving

10

48

Den Haag en omgeving

12

50

Ede en Veenendaal

14

52

Eindhoven en omgeving

16

54

Friesland

18

56

Gooi en Eemland

20

58

Groningen, Assen en Emmen

22

60

Haarlemmermeer

24

62

’s-Hertogenbosch, Tilburg en Waalwijk

26

64

Limburg

28

66

Rotterdam en omgeving

30

68

Stadsregio Arnhem Nijmegen

32

70

Twente

34

72

Utrecht en omgeving

36

74

Zwolle, Apeldoorn en Deventer

38

76

Algemene en vastgoedgegevens

40

78

3


Nederland

Kantorenmarkt

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad

2.271.000

8.208.000 m2

49.585.000 m2

0,7%

2013 t.o.v. 2012

medio 2014 t.o.v. ultimo 2013

1,4%


Opname

Leegstand

Huurprijs*

486.000 m2

7.771.000 m2 (15,7%)

€ 132 per m2/jaar

e

0,1%

e

1 helft 2014 t.o.v. 1 helft 2013


0,2%

0,2%

1,0%

medio 2014 t.o.v. ultimo 2013 *Excl. evt. incentives

Index kantoorbanen

Voorraad in gebruik

2007=100

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

110

50.000

105

47.000

100

44.000

95

41.000

90

38.000

85

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

35.000 2007

Nederland

Voorraad

2008

2009

2010

Voorraad in gebruik

Bron: LISA

Bron: Bak, DTZ Zadelhoff

Opname en aanbod

Leegstand

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

in % van voorraad ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 2007

25

2011

2012

2013

2014 (medio)

Leegstand (15,7% medio 2014)

20 15 10 5 2008

2009

2010

2011

2012

2013

Opname Aanbod Prognose opname 2014 Gemiddelde opname 2007 - medio 2014

2014 (medio)

0

Nederland Rotterdam Utrecht Eindhoven Amsterdam Den Haag Haarlemmermeer Arnhem

Leegstand 2013

Leegstand medio 2014

Opname naar sector

Aanbod naar grootteklasse

buitenring 2013 - medio 2014, binnenring 2004 - medio 2014 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

20%

27%

19% 33% 9% 5%

6% 2%

34% 45% Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening

Nederland

ICT Banken en verzekeraars Overheid en overige non-profit

9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 2007 500-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

Nederlands gem. medio 2014

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

4


Nederland

Kantorenmarkt

Bruto aanvangsrendementen

Leegstand per gemeente

v.o.n. in %

Landsdeel Noord Oost Zuid West

in % van voorraad, medio 2014 Locatie

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Gouda Nieuwegein Capelle aan den IJssel

Beste locaties

8,00

11,00

8,00

11,00

Son en Breugel

Overige locaties

8,50

12,50

8,50

12,50

Amstelveen

Beste locaties

7,75

10,50

7,75

10,50

Deventer

Overige locaties

8,50

12,50

8,50

12,50

Beste locaties

7,50

10,00

7,50

10,00

Overige locaties

8,50

12,00

8,50

12,00

Beste locaties

5,80

9,00

5,80

8,50

Overige locaties

7,75

12,00

7,50

11,00

Veenendaal Almere Amersfoort Best Apeldoorn Zoetermeer Rijswijk Schiedam Hengelo Ede Haarlemmermeer Almelo

Huurprijzen kantoorruimten

Helmond Bergen op Zoom

in euro per m2/jaar*

Rotterdam Drechtsteden

Plaats

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Groot Amsterdam

65

400

65

400

Delft


80

225

80

225

Eindhoven


60

200

60

210

Utrecht en omgeving

70

195

65

195

Haarlemmermeer

80

355

80

355


65

175

65

170


70

185

70

180


60

140

50

140

Heerlen

‘s-Hertogenbosch en Tilburg

60

165

60

160

Roosendaal

Gooi en Eemland

80

185

75

180

Leidschendam-Voorburg

Twentse Stedenband

55

135

55

135

Veldhoven

Breda en omgeving

70

160

65

160

Groningen en Assen

80

125

80

125

Limburg

80

160

80

160

Den Haag

Almere

70

175

65

175

Roermond

Friesland

75

115

75

115

's-Hertogenbosch

Ede en Veenendaal

80

130

80

125

Etten-Leur

Heerenveen Arnhem

Amsterdam Stichtse Vecht Tilburg Enschede Zwolle Maastricht (incl. airport/Beek) Breda Houten

Hilversum

Leiden Assen Haarlem Zeist Diemen

Groningen

* Excl. evt. incentives en de bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.

Oosterhout Utrecht Smallingerland

Omvangrijke transacties kantoorruimte

Venlo Leeuwarden

1e helft 2014

Nijmegen

Plaats

Locatie

Huurder/koper

Metrage

Amsterdam

Zuidoost

ING

24.500

Amsterdam

Houthavens

Calvin Klein

13.000

Den Haag

Kanonstraat

Nationale Politie

12.000

Utrecht

Stationsomgeving

Rabobank

11.000

Amersfoort

Stationsgebied noordzijde

FrieslandCampina

9.950

Breda

Centrum/Stationsgebied

UWV

9.700

Rotterdam

Centraal Station

LyondellBasell

9.000

Eindhoven

Ring

Amazon Liquavista

7.000

Den Haag

Zichtenburglaan

ROC beheer

6.700

Eindhoven

Centrum

Fontys Hogescholen

6.000

0%

5%

10%


15%

20%

25%

30%

35%

Nederlands gemiddelde

5


Almere

Kantorenmarkt

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad

27.000

149.000 m2

587.000 m2

5,8%

2013 t.o.v. 2012

9,4%


Opname

Leegstand

Huurprijs*

6.000 m2

146.000 m2 (24,8%)

€ 100 per m2/jaar

e

e


21%

6,2%


0%


1,2%


Index kantoorbanen

Voorraad in gebruik

2007=100

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

110

600 500

105

400

100

300

95

200

90 85

100 2007

Almere

2008

2009

2010

2011

2012

2013

0

2007

2008

Voorraad

Nederland

2009

Voorraad in gebruik

Bron: LISA


Opname en aanbod

Leegstand

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)


180

30

150

25

120

20

90

15

60

10

30

5

0

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

2010

Almere

Zwolle

Leegstand 2013




x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

2012

2013

2014 (medio)


Hilversum

Opname naar sector

Amsterdam

Diemen


180

3%

45% 38%

2011

18% 11% 8%

120

19% 33% 9%

2% 41%

150

20%

27%

5% 34% Almere

Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening

6%

90

2%

60

34%

30 45%

Nederland


0

2007

500-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

6


Almere

Kantorenmarkt

Kantorenlocaties 1 Centrum 2 Muziekwijk 3 Almere Poort 4 Gooisekant/Gooise Poort 5 Almere Haven

1

Almere

2

4

3 5



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Huurder/koper

Almere

Centrum

ASG

Metrage 1.800

Plaats

Centrum

Vereenigde Ideeën Compagnie

1.250

Almere

Centrum

90

175

90

175

Centrum

Cinnovate

950

Muziekwijk

85

115

85

110

Centrum

Snelvertaler

600

Gooisekant/Gooise Poort

70

125

70

125

Almere Haven

70

100

65

100

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

*Excl. evt. incentives en de bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.

Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in %

Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Oost

Beste locaties

7,75

10,50

7,75

10,50

Overige locaties

8,50

12,50

8,50

12,50

Beste locaties

5,80

9,00

5,80

8,50

Overige locaties

7,75

12,00

7,50

11,00

West

7


Amsterdam en omgeving Amsterdam, Diemen en Amstelveen

Kantorenmarkt

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad

271.300

1.228.000 m2

6.908.000 m2

1,4%

2013 t.o.v. 2012


2,8%

Opname

Leegstand

Huurprijs*

134.000 m2

1.188.000 m2 (17,2%)

€ 192 per m2/jaar

e

e


22%


0,7%


1,3%

0,1%


Index kantoorbanen

Voorraad in gebruik

2007=100

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

8.000

110

7.000

105

6.000

100

5.000

95

3.000

4.000 2.000

90 85

1.000 2007

2008

Amsterdam e.o.

2009

2010

2011

2012

0

2013

2007

2008

Voorraad

Nederland

2009

Voorraad in gebruik

Bron: LISA


Opname en aanbod

Leegstand

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)


1.500

28

2011

2012

2013

2014 (medio)


24

1.200

20

900

16 12

600

8

300 0

2010

4 2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

Amsterdam

Diemen

Leegstand 2013

Amstelveen Rotterdam


Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

Den Haag

Utrecht


1.500 16% 24%

22%

45%

1.200

19% 33%

9% 7% 8% 43%

20%

27%

17%

9% 5%

9%

2%

34%

Amsterdam e.o. Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening

6%

45%

900 600 300

Nederland


0 2007 500-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

8



Kantorenmarkt

Kantorenlocaties 4 1 Teleport/Sloterdijk 2 Westas

15

3 Riekerpolder

Amsterdam

1

4 Noord 5 Zuidelijke IJ-Oevers

5

6 Centrum

6

7 Oud Zuid 8 Zuidas 9 Buitenveldert

2

10 Amstelveen

7 Diemen

11 De Omval

11

3

12 Amstel Business Park

13

8

13 Diemen 14 Zuidoost

12

9

15 Houthavens

0

10

Schiphol Amstelveen



1e helft 2014

in euro per m2/jaar* Metrage

14

Plaats

Locatie

Huurder/koper

Amsterdam

Zuidoost

ING

24.500

Plaats

Houthavens

Calvin Klein

13.000

Amsterdam

Teleport/Sloterdijk

90

180

80

175

Centrum

Booking.com

5.300

Westas

80

165

80

165

Zuidoost

Stryker EMEA Supply Chain Services

5.150

Riekerpolder

150

215

150

215

Centrum

Travelbird

5.000

Amsterdam-Noord

135

195

135

195

Zuidas

Lexence

5.000

Zuidelijke IJ-Oevers/Houthavens 180

275

180

275

Teleport/Sloterdijk

Nahuys

4.500

Centrum

160

350

160

375

Oud Zuid

225

400

225

400

Zuidas

230

385

230

385


Buitenveldert

135

285

135

280

v.o.n. in %

De Omval

250

345

250

345

Amstel Business Park

100

165

100

165

80

195

80

195

Amstelveen

75

195

75

190

Diemen

65

130

65

125

Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

West

Beste locaties

5,80

9,00

5,80

8,50

Overige locaties

7,75

12,00

7,50

11,00

ultimo 2013 van tot

Zuidoost

medio 2014 van tot


9


Breda en omgeving Breda, Oosterhout, Etten-Leur, Bergen op Zoom en Roosendaal

Kantorenmarkt

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad

56.350

212.000 m2

1.166.000 m2

1,5%

2013 t.o.v. 2012

2,4%



Opname

Leegstand

Huurprijs*

21.000 m2

176.000 m2 (15,1%)

€ 114 per m2/jaar

e

e


117%

1,0%


0,5%

1,6%


Index kantoorbanen

Voorraad in gebruik

2007=100

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

110

1.200

105

1.000 800

100

600

95

400

90 85

200 2007

Breda e.o.

2008

2009

2010

2011

2012

0 2007

2013

2008

Voorraad

Nederland

2009

2010

Voorraad in gebruik

Bron: LISA


Opname en aanbod

Leegstand

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)


240

20

2011

2012

2013

2014 (medio)


210 15

180 150

10

120 90

5

60 30 0

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

Breda

Oosterhout

Leegstand 2013

Etten-Leur

Bergen op Zoom Roosendaal


Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)


240 26%

48%

37%

20% 4%

210

20%

27%

180

19% 33% 9%

3% 5%

36%

6% 2%

Breda e.o. Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening

45%

120 90 60

34%

26%

150

30 Nederland


0 2007 500-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

10


Breda en omgeving Breda, Oosterhout, Etten-Leur, Bergen op Zoom en Roosendaal

Kantorenmarkt

Kantorenlocaties BREDA EN OMGEVING

Oosterhout

1 Centrum/Stationsgebied 2 Claudius Prinsenlaan

7

3 Ettense Baan

8

4 Westerhagelaan e.o. 5 Moleneind

4

6 Stadionkwartier 7 Europark

6

8 Hoevestein

5 1

9 Bredaseweg

Breda 2

3

10 Parklaan/Trivium

10

9

Etten-Leur ROOSENDAAL/ BERGEN OP ZOOM 1 Centrum Roosendaal A17

2 Bovendonk

A58

3 Centrum Bergen op Zoom

E312

A4

1 Roosendaal

2

A58 E312

Bergen op Zoom

© GeoMedia 2008 [7157]

3

A4

0

2 km



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Breda

Centrum/Stationsgebied UWV

Huurder/koper

Metrage 9.700

Plaats

Stadionkwartier

S.V.Z. International

1.800

Breda

Stadionkwartier

Avnet

950

Claudius Prinsenlaan

Paardeweide

Lagendijk Beheer

900

Ettense Baan

800

Westerhagelaan e.o.

Centrum/Stationsgebied TCC Reclamebureau Oosterhout

Europark

1.750

Smurfit Kappa

ultimo 2013 van tot 90

160

90

160

120

145

120

145

90

130

90

130

110

135

110

135

70

125

65

120

Stadionkwartier

135

145

135

145

Europark

100

130

100

125

Hoevestein

120

135

120

130


Moleneind Oosterhout

medio 2014 van tot


Etten-Leur

Bredaseweg/Parklaan/Trivium 120

135

115

125

v.o.n. in %

Roosendaal

Centrum

75

130

75

125

Bovendonk

90

125

90

120

70

135

70

135

Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Zuid

Beste locaties

7,50

10,00

7,50

10,00

Overige locaties

8,50

12,00

8,50

12,00

Bergen op Zoom Centrum


11


Den Haag en omgeving Den Haag, Leiden, Rijswijk, Leidschendam-Voorburg, Delft, Zoetermeer en Gouda

Kantorenmarkt

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad

208.850

1.176.000 m2

7.198.000 m2

1,0%

2013 t.o.v. 2012

0,3%


Opname

Leegstand

Huurprijs*

53.000 m2

1.128.000 m2 (15,7%)

€ 123 per m2/jaar

e

e


35%

4,8%


0,9%


0,8%


Index kantoorbanen

Voorraad in gebruik

2007=100

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

110

8.000 7.000

105

6.000 5.000

100

4.000

95

3.000 2.000

90

1.000

85

2007

2008

Den Haag e.o.

2009

2010

2011

2012

0 2007

2013

Voorraad

Nederland

2008

2009

2010

Voorraad in gebruik

Bron: LISA


Opname en aanbod

Leegstand

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)


1.400

35

1.200

30

1.000

25

800

20

600

15

400

10

2011

2012

2013

2014 (medio)


5

200 0 2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

Leiden

Den Haag

Leegstand 2013

Rijswijk Leidschendam- Delft Voorburg


Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

Zoetermeer Gouda


1.400 16% 15%

39% 42%

7%

1.200

20%

27%

1.000

19%

8%

33% 9%

4% 5%

32%

6%

800

2%

600 400

34%

200

37% Den Haag e.o. Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening

45%

Nederland


0 2007 500-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

12


Den Haag en omgeving Den Haag, Leiden, Rijswijk, Leidschendam-Voorburg, Delft, Zoetermeer en Gouda

Kantorenmarkt

Kantorenlocaties 1 Nieuw Centrum 2 Beatrixkwartier 3 CS Kwadrant 4 Congrescentrum e.o. 5 In de Boogaard

14

6 Hoornwijck

4

7 Rokkeveen 8 Binckhorst

2

9 Laakhaven HS 10 Ypenburg

3

1

11 Forepark 12 Plaspoelpolder


8

Den Haag

9

11

13 Delft-Noord 14 Hofzichtpark/Mariahoeve

Zoetermeer 15

10

6

15 Boerhaavelaan

16

16 Stadshart Zoetermeer

7

5 12 Rijswijk 13



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Huurder/koper

Den Haag

Kanonstraat

Nationale Politie

Metrage

Zichtenburglaan

ROC beheer

6.700

Koningskade

Provincie Zuid-Holland

4.200

W. van Pruisenweg

The Hague Security Delta

Benoordenhoutseweg IJssellaan

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Nieuw Centrum

130

190

130

190

Beatrixkwartier

130

200

130

200

2.200

CS Kwadrant

160

200

160

210

Pink + Nelson

1.900

Congrescentrum e.o.

125

160

125

160

Leger des Heils

1.900

Binckhorst

60

125

60

125

Laakhaven HS

80

125

70

125

Ypenburg

90

140

90

140


Forepark

110

140

100

140

v.o.n. in %

Hofzichtpark/Mariahoeve

100

140

100

130

In de Boogaard

80

125

80

125

Hoornwijck

80

125

80

125

Plaspoelpolder

60

125

60

120

Delft

Delft Noord

90

125

90

125

Zoetermeer

Rokkeveen

90

130

90

130

Boerhaavelaan

90

130

90

130

Stadshart

85

130

80

130

Bio-sciencepark

130

185

130

185

Centraal Station

100

160

100

160


65

125

65

125

Gouda

80

130

70

130

Gouda

12.000

Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

West

Beste locaties

5,80

9,00

5,80

8,50

Overige locaties

7,75

12,00

7,50

11,00

Plaats Den Haag

Rijswijk

Leiden

Goudse Poort


13


Ede en Veenendaal

Kantorenmarkt

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad

20.450

106.000 m2

432.000 m2

2,2%

2013 t.o.v. 2012

3,9%



Opname

Leegstand

Huurprijs*

7.000 m2

101.000 m2 (23,4%)

€ 101 per m2/jaar

e

10%

e


3,7%


0,4%

1,3%


Index kantoorbanen

Voorraad in gebruik

2007=100

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

110

450

105

360

100

270

95

180

90

90

85

2007

2008

2009

Ede en Veenendaal

2010

2011

2012

0

2013

Nederland

2007

Voorraad

2008

2009

2010

Voorraad in gebruik

Bron: LISA


Opname en aanbod

Leegstand

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)


120

32

2012

2013

2014 (medio)


28

100

24

80

20 16

60

12

40

8

20 0

2011

4 2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

Ede

Veenendaal

Leegstand 2013

Utrecht

Amersfoort


Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

Arnhem

Nijmegen


120 16%

80

19%

25%

33% 17%

9%

12% 33%

100

20%

27% 36% 27%

5%

3%

6%

60

2%

40

34%

20 31%

Ede en Veenendaal


45%

Nederland


0 2007 500-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

14


Ede en Veenendaal

Kantorenmarkt

Kantorenlocaties 1 Veenendaal-Centrum 2 De Faktorij/De Vendel 3 De Batterijen

3

4 De Compagnie 5 Ede stationsgebied

2

8 4

6 De Vallei

Ede

7 Edese Manen 8 Ede-Centrum 9 Horapark

Veenendaal

5

6

1

9 7



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Huurder/koper

Ede

Ede-Centrum

Studentenkamers Ede

Edense Manen

Objectif Lune

750

De Vallei

Lias Software

500

Edese Manen

De Batterijen

Qexpertise

500

Ede-Centrum

De Compagnie

CTC Veenendaal

500

Horapark

Veenendaal

Metrage 1.600

Plaats Ede

Veenendaal


De Vallei

medio 2014 van tot

Landsdeel

Locatie

Oost

Beste locaties

7,75

10,50

7,75

10,50

Overige locaties

8,50

12,50

8,50

12,50

100

125

100

125

80

125

80

120

80

120

80

120

100

125

100

120

Stationsgebied

90

125

90

120

90

125

90

125

De Faktorij/De Vendel

80

120

80

120

100

130

100

125

90

120

85

120

De Compagnie ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Veenendaal-Centrum De Batterijen

v.o.n. in %

ultimo 2013 van tot


15


Eindhoven en omgeving Eindhoven, Helmond, Best, Son en Breugel en Veldhoven

Kantorenmarkt

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad

77.400

361.000 m2

1.953.000 m2

1,5%

2013 t.o.v. 2012

1,1%


Opname

Leegstand

Huurprijs*

21.000 m2

345.000 m2 (17,7%)

€ 117 per m2/jaar

e

e


138%

1,9%


1,1%


3,3%


Index kantoorbanen

Voorraad in gebruik

2007=100

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

110

2.100 1.800

105

1.500

100

1.200

95

900 600

90 85

300 2007

2008

Eindhoven e.o.

2009

2010

2011

2012

0 2007

2013

Nederland

Voorraad

2008

2009

Voorraad in gebruik

Bron: LISA


Opname en aanbod

Leegstand

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)


420

30

360

25

300

2011

2012

2013

2014 (medio)


20

240

15

180

10

120

5

60 0

2010

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

Eindhoven Son en Breugel Veldhoven

Leegstand 2013

Best


Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

Helmond

Tilburg


420 30% 25%

9%

29%

2%

5%

12%

6%

240

2%

180 120

34%

1% Eindhoven e.o.


300

19% 33%

14% 35%

360

20%

27%

28% 24%

45%

60 Nederland


0 2007 500-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

16



Kantorenmarkt

Kantorenlocaties

Son en Breugel

1 Stationsgebied 2 Centrum

11

Best

3 Stadionkwartier 4 Ring

Helmond

12

5 Kennedy Business District

8

6 Strijp-S

15

7 Poort van Metz 8 Helmond Centrum

0

9 Park Diepenvoorde 10 Flight Forum

6

13

11 Science Park Eindhoven

10

4

12 Breeven

5 3 2

13 Eindhoven Airport

1

7

14 De Hurk/Croy

Eindhoven

15 Groot Schooten

14

Veldhoven

16 De Run

16 9



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Huurder/koper

Eindhoven

Ring

Amazon Liquavista

7.000

Plaats

Centrum

Fontys Hogescholen

6.000

Eindhoven Centrum/Stationsgeb./Stadionkwartier 120

175

100

170

Poort van Metz

Equipe

3.050

Ring

120

140

110

140

Hoogstraat

Medsen Apotheek Keyzer

600

Kennedy Business District

160

175

130

170

Poort van Metz

Sogeti Nederland

600

Strijp-S

65

100

65

100

Steenoven

Amendex Nederland

600

Poort van Metz

100

140

100

135

Breeven

Van Loon

650

Flight Forum/Eindhoven Airport

110

140

110

140

De Hurk/Croy

80

140

80

135

Centrum

80

120

80

120

Groot Schooten

85

120

85

120

120

140

110

140

Best

Metrage

Helmond

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot


Waalre

Park Diepenvoorde

v.o.n. in %

Best

Breeven

85

125

85

125

Son

Science Park Eindhoven

95

130

90

125

80

120

80

120

Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Zuid

Beste locaties

7,50

10,00

7,50

10,00

Overige locaties

8,50

12,00

8,50

12,00

Veldhoven De Run


17


Friesland Leeuwarden, Heerenveen en Drachten

Kantorenmarkt

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad

35.100

93.000 m2

805.000 m2

0,5%

2013 t.o.v. 2012

2,0%


Opname

Leegstand

Huurprijs*

7.000 m2

89.000 m2 (11,1%)

€ 95 per m2/jaar

e

e


45%

1,4%


0,4%


0%


Index kantoorbanen

Voorraad in gebruik

2007=100

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

110

900 800 700 600 500 400 300 200 100 0

105 100 95 90 85

2007

Friesland

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2007

Voorraad

Nederland

2008

2009

Voorraad in gebruik

Bron: LISA


Opname en aanbod

Leegstand

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)


120

28

100

24

2011

2012

2013

2014 (medio)


20

80

16

60

12

40

8

20 0

2010

4 2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

Heerenveen

Leegstand 2013

Leeuwarden

Smallingerland


Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

Groningen

Assen


120 15%

53% 51%

12% 6% 7% 14%

100

20%

27%

80

19% 33% 9%

24%

5%

6%

60

2%

40

34%

18%

20 Friesland


45%

Nederland


0 2007 500-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

18



Kantorenmarkt

Kantorenlocaties LEEUWARDEN 1 Stationsgebied 2 Oostergoweg 3 Tesselschadestraat

1

2

3

Leeuwarden

4 FEC-City

Heerenveen

5 Lange Marktstraat

4

3 5 1

DRACHTEN

2

1 Centrum 2 Kantorenpark 3 Azeven HEERENVEEN 1 K.R. Poststraat 2 Stationsgebied 3 Abe Lenstra Boulevard

Drachten 1

2

3



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Leeuwarden Stationsweg

Huurder/koper

Metrage 5.600

UWV

Leeuwarden

Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in % medio 2014 van tot

ultimo 2013 van tot

Plaats

medio 2014 van tot

Stationsgebied

75

110

75

Oostergoweg

75

90

75

110 90

Tesselschadestraat

75

105

75

105

FEC-City

75

105

75

105

Lange Marktstraat

80

115

80

115

Centrum

80

110

80

110

Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

Noord

Beste locaties

8,00

11,00

8,00

11,00

Kantorenpark

75

115

75

115

Overige locaties

8,50

12,50

8,50

12,50

Azeven

80

110

80

110

K.R. Poststraat

80

115

80

115

Stationsgebied

80

100

80

100

Abe Lenstra Boulevard

90

110

90

110

75

105

75

105

Drachten

Heerenveen

Sneek


19


Gooi en Eemland Amersfoort en Hilversum

Kantorenmarkt

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad

51.600

296.000 m2

1.481.000 m2

0%

2013 t.o.v. 2012

2,4%


Opname

Leegstand

Huurprijs*

21.000 m2

296.000 m2 (20%)

€ 132 per m2/jaar

e

e


60%

8,5%


0,1%


2,1%


Index kantoorbanen

Voorraad in gebruik

2007=100

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

110

1.500

105

1.200

100

900

95

600

90

300

85

2007

2008

Gooi en Eemland

2009

2010

2011

2012

0 2007

2013

Nederland

2008

Voorraad

2009

2010

Voorraad in gebruik

Bron: LISA


Opname en aanbod

Leegstand

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)


320

32

280

28

240

24

200

20

160

16

120

12

80

8

2011

2012

2013

2014 (medio)


4

40 0

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

Amersfoort

Hilversum

Leegstand 2013

Utrecht

Almere


Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

Ede

Veenendaal


320 17% 28%

33% 9%

30%

240

19%

27%

14% 2%

280

20%

27%

9% 59% 6%

5%

6% 2%

Gooi en Eemland Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening

45%

160 120 80

34%

8%

200

40 Nederland


0 2007 500-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

20



Kantorenmarkt

Kantorenlocaties AMERSFOORT

8

1 Stationsgebied Zuidzijde 2 Stationsgebied Noordzijde 3 Historische binnenstad/

4

Stadsring 4 De Brand

6

5 De Berg 6 Podium

2

7

7 De Hoef

Hilversum

8 Calveen

Amersfoort

9 De Wieken

9

1

HILVERSUM 1 Stationsgebied

2

2 Mediapark

3

3

1

3 Kantorenpark ArenA

5



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Huurder/koper

Amersfoort

Stationsgebied Noordzijde

FrieslandCampina

Metrage 9.950

Plaats

Calveen

Norit

3.000

Amersfoort Stationsgebied

Stationsgebied Zuidzijde

Henneberke Orthodontie

Kantorenpark ArenA

NEC Nederland

Arendstraat

Dutch Game Garden

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

125

150

125

150

Historische binnenstad/Stadsring

110

135

110

130

3.200

De Berg

145

175

145

170

650

Podium

140

155

140

150

De Hoef/Calveen/De Brand/De Wieken 85

135

80

130

Stationsgebied

120

135

115

135


Mediapark

145

175

145

175

v.o.n. in %

Kantorenpark Arena

130

165

125

160

80

125

75

125

Boulevard

125

180

120

175

Utrechtseweg

125

185

120

180

Hilversum

600

Hilversum

Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

Oost

Beste locaties

7,75

10,50

7,75

10,50

Overige locaties

8,50

12,50

8,50

12,50

Beste locaties

5,80

9,00

5,80

8,50

Overige locaties

7,75

12,00

7,50

11,00

West

medio 2014 van tot

Leusden Zeist


21


Groningen en Assen

Kantorenmarkt

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad

56.000

156.000 m2

1.234.000 m2

1,8%

2013 t.o.v. 2012

14%



Opname

Leegstand

Huurprijs*

3.000 m2

136.000 m2 (11%)

€ 100 per m2/jaar

e

e


18%

22%


2,0%

0%


Index kantoorbanen

Voorraad in gebruik

2007=100

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

110

1.500

105

1.250 1.000

100

750

95

500

90 85

250 2007

2008

2009

Groningen en Assen

2010

2011

2012

0 2007

2013

Voorraad

Nederland

2008

2009

Voorraad in gebruik

Bron: LISA


Opname en aanbod

Leegstand

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)


210

28

180

24

150

20

120

16

90

12

60

8

2011

2012

2013

2014 (medio)


4

30 0

2010

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

Groningen

Leegstand 2013

Assen

Zwolle


Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

Leeuwarden

Heerenveen


210 21%

46%

19% 9% 11%

180

20%

27%

150

19% 33% 9%

4% 17% 30%

5%

6%

120

2%

90 60

34%

30

43% Groningen en Assen Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening

45%

Nederland


0

2007

500-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

22


Groningen en Assen

Kantorenmarkt

Kantorenlocaties 3

GRONINGEN

5

1 Kranenburg 2 Europapark

7

3 Stationsgebied/

4

6

Verbindingskanaalzone 4 Martini Trade Park

Groningen

5 Corpus den Hoorn-Zuid

Assen

6 Hunzepark 7 Zernike Science Park

2

1

8 De Meeuwen

8 4

ASSEN 1 Kloosterveen

3

2

1

2 Stationsgebied

5

3 Peelerpark 4 Borgstee 5 Messchenveld



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Groningen

paterswoldseweg Zernike Holding

Huurder/koper

Metrage 1.600

Plaats

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Europapark

Heerema Marine Contractors Nederland SE 1.200

Groningen Kranenburg

100

125

100

125

Europapark

TKP

550

Europapark

110

125

110

125

Stationsgebied/Verbindingskanaalzone 110

125

110

125

Martini Trade Park

85

125

85

125


Corpus den Hoorn-Zuid

90

110

90

110

v.o.n. in %

Hunzepark

90

110

90

110

Zernike Science Park

80

100

80

100

De Meeuwen

100

120

100

120

Kloosterveen

90

100

90

100

100

110

100

110

Peelerpark

85

100

85

100

Borgstee

80

90

80

90

Messchenveld

95

100

95

100

Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Noord

Beste locaties

8,00

11,00

8,00

11,00

Overige locaties

8,50

12,50

8,50

12,50

Assen

Stationsgebied


23


Haarlemmermeer Hoofddorp, Schiphol, Nieuw-Vennep, Badhoevedorp en Lijnden

Kantorenmarkt

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad

33.350

328.000 m2

1.442.000 m2

5,4%

2013 t.o.v. 2012

4,6%


Opname

Leegstand

Huurprijs*

15.000 m2

311.000 m2 (21,6%)

€ 146 per m2/jaar

e

e


68%

8,6%


2,0%


0,9%


Index kantoorbanen

Voorraad in gebruik

2007=100

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

115

1.500 1.200

110

900

105

600 100 95

300 2007

2008

Haarlemmermeer

2009

2010

2011

2012

0 2007

2013

Nederland

Voorraad

2008

2009

Voorraad in gebruik

Bron: LISA


Opname en aanbod

Leegstand

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)


350

30

300

25

250

2011

2012

2013

2014 (medio)


20

200

15

150

10

100

5

50 0

2010

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

Haarlemmer- Haarlem Amsterdam Amstelveen Diemen meer

Leegstand 2013


Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

Leiden

Den Haag


350 24% 12%

300

20%

27%

250

19% 33%

50% 29%

9%

40%

2%

5% 17% 5%

200

2%

150 100

34%

21% Haarlemmermeer


6%

45%

50 Nederland


0 2007 500-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

24


Haarlemmermeer Hoofddorp, Schiphol, Nieuw-Vennep, Badhoevedorp en Lijnden

Kantorenmarkt

Kantorenlocaties

Lijnden

1 Hoofddorp-Centrum 2 Beukenhorst-Oost

Badhoevedorp

3 Beukenhorst-West

10

4 Beukenhorst-Zuid 5 De Hoek-Noord 6 Schiphol-Centrum 7 Schiphol-Oost

Schiphol

8 Schiphol-Rijk

7

6

9 Schiphol-Zuid 10 Badhoevedorp

Hoofddorp

1 3 4

2

5 9

8

Nieuw-Vennep



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Huurder/koper

Hoofddorp

Beukenhorst West

AM

Beukenhorst Oost

BlueCielo ECM solutions

800

85

160

85

160

Beukenhorst Zuid

PwC

550

Beukenhorst-Oost

130

180

130

175

Schiphol-Rijk

UPC Broadband Operations

3.500

Beukenhorst-West

90

140

90

140

Schiphol

Regus

2.300

Beukenhorst-Zuid

175

210

175

210

Schiphol

DS Smith

1.050

De Hoek-Noord

80

135

80

120

Schiphol-Centrum

200

355

200

355

Schiphol-Oost

115

175

115

165


Schiphol-Rijk

85

150

85

150

v.o.n. in %

Schiphol-Zuid

125

160

125

160

90

125

90

125

120

145

120

145

Schiphol

Metrage 5.200

Hoofddorp

Schiphol

Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

West

Beste locaties

5,80

9,00

5,80

8,50

Overige locaties

7,75

12,00

7,50

11,00

ultimo 2013 van tot

Plaats

Badhoevedorp Lijnden

Centrum

medio 2014 van tot


25


’s-Hertogenbosch en Tilburg

Kantorenmarkt

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad

58.800

206.000 m2

1.451.000 m2

3,2%

2013 t.o.v. 2012

9,1%


Opname

Leegstand

Huurprijs*

17.000 m2

187.000 m2 (12,9%)

€ 109 per m2/jaar

e

e


4,1%

9,0%


0,1%


1,4%


Index kantoorbanen

Voorraad in gebruik

2007=100

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

110

1.500

105

1.200

100

900

95

600

90

300

85

2007

2008

2009


2010

2011

2012

0 2007

2013

Nederland

Voorraad

2008

2009

2010

Voorraad in gebruik

Bron: LISA


Opname en aanbod

Leegstand

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)


240

24

2011

2012

2013

2014 (medio)


21

200

18

160

15 12

120

9

80

6

40

3

0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 (medio) Opname Aanbod Prognose opname 2014 ’s-Hertogenbosch ’s-Hertogenbosch Tilburg Tilburg Gem. opname 2007 - medio 2014

0

’s-Hertogenbosch

Leegstand 2013

Tilburg

Breda


Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

Oosterhout

Eindhoven


240 9%

31%

160

19%

18%

33%

15% 4%

48%

200

20%

27% 16%

9% 2%

5%

34%

6%

120

2%

80

34% 23%



40 45%

Nederland


0 2007 500-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

26



Kantorenmarkt

Kantorenlocaties ’S-HERTOGENBOSCH 1 High Tech Parc 2 Pettelaarpark

Tilburg

3 Paleiskwartier

6

4 De Rietvelden/De Vutter 5 Brabantpoort

5 1

1

3

8

4

6 Maaspoort 7 De Brand

4

8 De Herven

’s Hertogenbosch 2

TILBURG

7

3

1 Spoorzone

5

2 ’t Laar

2

3 Prof. Cobbenhagenlaan e.o. 4 Ringbaan West 5 Katsbogten



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Huurder/koper

Metrage

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

ENCI, Mebin en Sagrex

2.100

Plaats

Parallelweg

Avans Hogeschool

1.600

‘s-Hertogenbosch De Brand

80

125

80

125

Burg. Loeffplein

Basic Fit Nederland

1.500

De Herven

80

120

80

125

Koningsweg

Movement Real Estate

1.350

De Rietvelden/De Vutter

75

100

75

100

Kooikersweg

Helicon Opleidingen

1.100

High Tech Parc

60

115

60

120

Pettelaarpark

Velde Groep

850

Pettelaarpark

100

150

100

150

Spoorzone

MannaertsAppels Advocaten

1.800

Paleiskwartier

135

165

135

160

Spoorzone

100

135

95

135

Prof. Cobbenhagenlaan e.o.

115

135

110

135


Ringbanen

110

130

105

125

v.o.n. in %

‘t Laar

100

135

90

125

Waluwe

100

115

100

115

‘s-Hertogenbosch Pettelaarpark

Tilburg

Tilburg

Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Zuid

Beste locaties

7,50

10,00

7,50

10,00

Overige locaties

8,50

12,00

8,50

12,00

Zaltbommel


27


Limburg Maastricht (incl. Airport/Beek), Heerlen, Roermond en Venlo

Kantorenmarkt

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad

57.350

213.000 m2

1.545.000 m2

2,7%

2013 t.o.v. 2012

0,5%


Opname

Leegstand

Huurprijs*

16.000 m2

211.000 m2 (13,7%)

€ 116 per m2/jaar

e

e


162%

2,3%


1,4%


0,6%


Index kantoorbanen

Voorraad in gebruik

2007=100

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

110

1.600 1.400

105

1.200

100

1.000

95

600

800 400

90

200

85

2007

Limburg

2008

2009

2010

2011

2012

0 2007

2013

2008

Voorraad

Nederland

2009

Voorraad in gebruik

Bron: LISA


Opname en aanbod

Leegstand

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)


240

28

210

24

180

20

150

2011

2012

2013

2014 (medio)


16

120

12

90

8

60

4

30 0

2010

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

Maastricht incl. Airport

Heerlen

Leegstand 2013

Roermond


Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

30%

7% 2% 3% 16% 4% 24% 4%


180

19% 33% 9% 5%


Venlo

210

20%

27%

6% 2%

45%

150 120 90 60

34% Limburg

Helmond

240

64% 46%

Eindhoven

30 Nederland


0

2007

500-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

28


Limburg Maastricht (incl. Airport/Beek), Heerlen, Roermond en Venlo

Kantorenmarkt

Kantorenlocaties

A73

5 MAASTRICHT 1 Centrum/Stationsgebied 2 Randwijck-Noord

N280

3 Ceramique

Maastricht

4

1

4 Geusselt

Roermond

1

5 Maastricht Airport

3

HEERLEN 1 Centrum/Stationsgebied

2 A73

2 Avantis 3 Coriopolis ROERMOND 1 Centrum E34

3

VENLO

A67

2

1 Centrum 2 Noorderpoort 3 Trade Port

Venlo

1 A73

3

1

Heerlen

2



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Huurder/koper

Heerlen


Gemeente Heerlen

Metrage 5.700

Plaats


Stichting Wonen Zuid

1.900

Maastricht


ING Bank

750

Coriopolis

Dienstverlener voor huisartsen

550

Venlo

Trade Port

Stryker

Roermond

Centrum Centrum

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot


110

160

110

160

Randwijck-Noord

100

130

100

130

Ceramique

115

140

115

135

1.650

Geusselt

100

125

90

125

VAL Vastgoed

1.500

Maastricht Airport

90

130

90

130

Mensana/Riagg Zuid

1.350


90

125

90

125

Avantis

90

115

90

115

Coriopolis

110

120

110

120

Heerlen


Roermond

Centrum

95

135

95

135

v.o.n. in %

Venlo

Centrum

90

125

90

125

100

125

100

125

Trade Port

80

105

80

100

medio 2014 van tot

Noorderpoort

Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

Zuid

Beste locaties

7,50

10,00

7,50

10,00

Sittard

Kantorenpark Noord

95

125

95

125

Overige locaties

8,50

12,00

8,50

12,00

Weert

Kantorenpark Noord

100

125

100

125


29


Rotterdam en omgeving Rotterdam, Capelle a/d IJssel, Schiedam en Drechtsteden

Kantorenmarkt

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad

146.100

1.019.000 m2

4.798.000 m2

0,9%

2013 t.o.v. 2014


8,6%


Opname

Leegstand

Huurprijs*

32.000 m2

952.000 m2 (19,9%)

€ 127 per m2/jaar

e

e


17%


6,8%


0,6%

2,3%

*Excl. evt. incentives

Index kantoorbanen

Voorraad in gebruik

2007=100

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

110

5.000

105

4.000

100

3.000

95

2.000

90

1.000

85

2007

2008

Rotterdam e.o.

2009

2010

2011

2012

0 2007

2013

Nederland

2008

Voorraad

2009

2010

Voorraad in gebruik

Bron: LISA


Opname en aanbod

Leegstand

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)


1.200

32

2011

2012

2013

2014 (medio)


28

1.000

24

800

20 16

600

12

400

8

200

4

0 2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

Rotterdam

Capelle a/d IJssel

Leegstand 2013

Schiedam Drechtsteden


Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

Breda

Den Haag


1.200

29% 29%

28%

1% 33%

800

19% 33% 9%

5% 37%

1.000

20%

27%

29%

5%

9%

6%

600

2%

400

34%

200 Rotterdam e.o.


45%

Nederland


0 2007 500-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

30


Rotterdam en omgeving Rotterdam, Capelle a/d IJssel, Schiedam en Drechtsteden

Kantorenmarkt

Kantorenlocaties

7

1 Centraal Station

6

2 Centrum 3 Kop van Zuid 4 Marconiplein/Parklane

Capelle a/d IJssel

5 Brainpark

9

6 Alexandrium/Oosterhof

1

Schiedam

7 Rotterdam Airport

2

5

4

8 Zuidplein

3

9 Schieveste (Schiedam) 10 Rivium/Fascinatio

10

Rotterdam 8



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Huurder/koper

Rotterdam

Centraal Station

LyondellBasell

Metrage 9.000

Plaats

Heer Bokelweg

Calder Holding

5.150

Rotterdam

Centrum

100

225

90

225

Marconiplein/Parklane

Contemporary Rotterdam

5.000

Centraal Station

145

225

145

225

Brainpark

Concordia de Keizer

1.850

Kop van Zuid

145

225

140

225


Erasmus Centre for Entrepeneurship 1.450


110

140

100

130

1e Pijnackerstraat

Tornante Trainingen

1.050

Brainpark

135

165

125

165

Centrum

Lebara

1.000

Alexandrium/Oosterhof

100

160

90

155

Centraal Station

De staat der Nederlanden

Rotterdam Airport

140

175

140

175

85

130

85

130

120

145

115

145

80

135

80

135

Barbizon Capelle Office Park

95

130

90

130

Hoofdweg

85

125

80

120

130

150

120

150

90

140

90

135

800

ultimo 2013 van tot

Zuidplein Schiedam


Schieveste

Capelle a/d IJssel Rivium

v.o.n. in %

Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

West

Beste locaties

5,80

9,00

5,80

8,50

Overige locaties

7,75

12,00

7,50

11,00

Dordrecht

Amstelwijck Centrum

medio 2014 van tot


31


Stadsregio Arnhem Nijmegen Arnhem, Nijmegen en Overbetuwe

Kantorenmarkt

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad

66.900

242.000 m2

1.658.000 m2

0,4%

2013 t.o.v. 2012

10%


Opname

Huurprijs*

Leegstand 2

€ 113 per m2/jaar

2

21.000 m e

e


241.000 m (14,5%)

72%

1,5%


2,3%



2,2%


Index kantoorbanen

Voorraad in gebruik

2007=100

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

110

1.800 1.600 1.400 1.200 1.000 800 600 400 200 0 2007

105 100 95 90 85

2007

2008

2009


2010

2011

2012

2013

Nederland

2008

Voorraad

2009

Voorraad in gebruik

Bron: LISA


Opname en aanbod

Leegstand

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)


280

32

240

28

2011

2012

2013

2014 (medio)


24

200

20

160

16

120

12

80

8

40 0

2010

4 2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

Arnhem

Ede Nijmegen

Leegstand 2013

Veenendaal


Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

Apeldoorn ’s-Hertogenbosch


280

31% 29%

23% 32% 4% 8%

36% 31%

240

20%

27%

200

19% 33% 9%

2%

5%

6%

160

2%

120 80

34%

4% Stadsregio Arnhem Nijmegen


45%

40 Nederland


0 2007 500-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

32


Stadsregio Arnhem Nijmegen Arnhem, Nijmegen en Overbetuwe

Kantorenmarkt

Kantorenlocaties ARNHEM 1 Stationsomgeving 2 Kroonpark/Groningensingel

1

3 Velperweg

5

4 Gelderse Poort

Arnhem 3 6

5 Arnhems Buiten

4

6 IJsseloord II

2 Duiven

10

NIJMEGEN

Zevenaar

7 Stationsomgeving 8 Brabantse Poort 9 Lindenholt/Kerkenbos ZEVENAAR 10 Mercurion

7 Nijmegen

9 8 Wijchen



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Huurder/koper

Arnhem

Velperweg

Innova Database

3.350

Plaats

Gelderse Poort

Sita

2.850

Arnhem

Vijverlaan

Vanhulsteijn Bicycles

1.100

Kroonpark/Groningensingel

IJsseloord II

Vestas Benelux

1.050

Velperweg

IJsseloord II

Gazelle

1.050

Kerkenbos

Standvast Wonen

1.850

Nijmegen

Metrage

Nijmegen

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

90

185

90

180

100

130

90

125

95

125

95

125

Gelderse Poort

100

125

105

125

Arnhems Buiten

85

125

85

125

IJsseloord II

110

155

110

150

Stationsomgeving

100

165

110

150

Stationsomgeving


Brabantse Poort

90

120

90

120

v.o.n. in %

Lindenholt/Kerkenbos

70

115

70

100

Mercurion

90

115

85

110

90

115

85

110

Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Oost

Beste locaties

7,75

10,50

7,75

10,50

Overige locaties

8,50

12,50

8,50

12,50

Zevenaar Elst


33


Twente Enschede, Hengelo en Almelo

Kantorenmarkt

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad

39.850

187.000 m2

943.000 m2

1,4%

2013 t.o.v. 2012

2,2%



Opname

Leegstand

Huurprijs*

4.000 m2

179.000 m2 (19%)

€ 94 per m2/jaar

e

e


70%

3,1%


2,0%

0%


Index kantoorbanen

Voorraad in gebruik

2007=100

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

110

1.000

105

800

100

600

95

400

90

200

85

2007

Twente

2008

2009

2010

2011

2012

0 2007

2013

Nederland

Voorraad

2008

2009

Voorraad in gebruik

Bron: LISA


Opname en aanbod

Leegstand

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)


200

28

2011

2012

2013

2014 (medio)


24

160

20

120

16

80

12 8

40 0

2010

4 2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

Enschede

Leegstand 2013

Hengelo

Almelo


Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

Deventer


200 18%

47% 42%

160

20%

27% 18%

19%

5% 1% 15%

33% 9% 5%

34%

6% 2%

34%

20% Twente Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening

45%

120 80 40

Nederland


0 2007 500-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

34


Twente Enschede, Hengelo en Almelo

Kantorenmarkt

Kantorenlocaties 1 Enschede-Centrum 2 Business & Science Park 3 Zuiderval

6

4 Hengelo-Centrum

Almelo

5 Westermaat (Campus/Oosterbosch)

7

6 Almelo-Centrum

A35

7 Twentepoort

E30

E30

5

A1

A1

Hengelo

4

2 Enschede A35

1

0

© GeoMedia 2008 [7157]

3

4 km



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Huurder/koper

Metrage

Enschede

Centrum

Saxion Hogeschool

Centrum

St. Consent & St. VCO Oost Nederland

800

Centrum

GoalGorilla Internet Strategy

600

1.600

Enschede

Hengelo


Almelo

v.o.n. in %

Landsdeel Locatie

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Oost

Beste locaties

7,75

10,50

7,75

10,50

Overige locaties

8,50

12,50

8,50

12,50

ultimo 2013 van tot

Plaats

medio 2014 van tot

Centrum

75

125

75

125

Business & Science Park

75

125

75

125

Zuiderval

100

135

100

135

Centrum

70

115

70

115

Westermaat (Campus/Oosterbosch)

55

125

55

125

Centrum

70

115

70

115

Twentepoort

65

115

65

115


35


Utrecht en omgeving Utrecht, Stichtse Vecht, Nieuwegein en Houten

Kantorenmarkt

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad

130.650

492.000 m2

3.604.000 m2

2,3%

2013 t.o.v. 2012

16%


Opname

Leegstand

Huurprijs*

32.000 m2

485.000 m2 (13,5%)

€ 127 per m2/jaar

e

e


5,6%

3,5%


1,1%


2,1%


Index kantoorbanen

Voorraad in gebruik

2007=100

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

110

4.000

105

3.200

100

2.400

95

1.600

90

800

85

2007

2008

Utrecht e.o.

2009

2010

2011

2012

0 2007

2013

2008

Voorraad

Nederland

2009

Voorraad in gebruik

Bron: LISA


Opname en aanbod

Leegstand

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)


700

35

600

30

500

25

400

20

300

15

200

10

2011

2012

2013

2014 (medio)


5

100 0

2010

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

Utrecht

Stichtse Vecht

Leegstand 2013

Nieuwegein


Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

Houten

Zeist


700 17% 39%

13%

9%

9% 5% 28% 17%

500

19% 33%

12% 10%

38%

600

20%

27%

17%

400

2%

300 200

34%

Utrecht e.o.


6%

45%

100 Nederland


0 2007 500-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

36



Kantorenmarkt

Kantorenlocaties Stichtse Vecht 15

UTRECHT 1 Stationsomgeving Utrecht

9

2 Maliebaan/Oude Centrum

8

3 Rijnsweerd 4 Kanaleneiland

7

5 Papendorp

Utrecht

6

6 Stadshart Leidsche Rijn

1

7 Leidsche Rijn Noord

2

3

8 Overvecht

10

9 Lage Weide 10 Oudenrijn (De Meern)

5

4

NIEUWEGEIN 11 Centrum Nieuwegein 12 Merwestein 13 Plettenburg

Nieuwegein 12 13 11

HOUTEN

14 Houten

14 Molenzoom STICHTSE VECHT 15 Zuilense Ring/Bisonspoor



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Huurder/koper

Utrecht

Stationsomgeving

Rabobank

Metrage 11.000

Plaats Utrecht

Papendorp

Annatommie

2.500

Rijnsweerd

EY

2.150

Zwarte Woud

GGD-GHOR

900

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Stationsomgeving

165

195

160

195

Rijnsweerd

125

160

120

160

Kanaleneiland

110

150

110

150

Breukelen De Corridor

Sodexo Nederland

5.200

Lage Weide

85

130

80

125

Nieuwegein Plettenburg

Weveo Ingenieurs Advies

1.850

Overvecht

80

145

80

140

Centrum

Triple P Nederland

1.500

Papendorp

145

175

140

170

Plettenburg

Valori

Maliebaan

155

195

155

195

Oude Centrum

145

185

145

180

Oudenrijn (De Meern)

100

130

95

125

Leidsche Rijn/De Wetering

150

180

150

175

Centrum

85

120

85

115

Plettenburg

70

120

65

120

Merwestein

80

115

75

110

Houten

Molenzoom

100

130

100

130

Maarssen

Zuilense Ring/Bisonspoor

75

125

70

125

950


Nieuwegein

Landsdeel Locatie

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

West

Beste locaties

5,80

9,00

5,80

8,50

Overige locaties

7,75

12,00

7,50

11,00


37



Kantorenmarkt

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad

78.150

398.000 m2

1.888.000 m2

1,8%

2013 t.o.v. 2012

2,0%


Opname

Leegstand

Huurprijs*

19.000 m2

395.000 m2 (20,9%)

€ 95 per m2/jaar

e

e


138%

3,3%


0,3%



0,8%


Index kantoorbanen

Voorraad in gebruik

2007=100

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

110

2.000

105

1.600

100

1.200

95

800

90

400

85

2007

2008

2009


2010

2011

2012

0 2007

2013

2008

Voorraad

Nederland

2009

Voorraad in gebruik

Bron: LISA


Opname en aanbod

Leegstand

x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)


420

28

360

24

300

20

240

16

180

12

120

8

2011

2012

2013

2014 (medio)


4

60 0

2010

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

Zwolle

Deventer

Leegstand 2013

Apeldoorn


Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)

Arnhem

Enschede


420 24% 48% 46%

15% 8% 6% 4%

300

19% 33% 9% 5%

25% 24%

360

20%

27%

6% 2%


45%

180 120

34% Zwolle, Apeldoorn en Deventer

240

60 Nederland


0 2007 500-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

38



Kantorenmarkt

Kantorenlocaties ZWOLLE 1 Hanzeland

Deventer

2 Binnenstad Plus 3 Voorsterpoort 4 Oosterenk

1 3

DEVENTER

2

4

Zwolle

2

1 Centrum 2 Kloosterlanden/Hanzepark

1

APELDOORN 1 Apeldoorn-Noord 2 Centrum

1

3 Brouwersmolen 4 Malkenschoten

2

Apeldoorn 3

4



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Huurder/koper

Apeldoorn

Centrum

UWV

4.000

Plaats

Centrum

GGD Noord en Oost Gelderland

1.850

Apeldoorn

Apeldoorn-Noord

70

125

70

125

Hanzeland

GBLT

2.500

Centrum

65

130

65

125

Hanzeland

Innovatie Sociëteit

1.150

Brouwersmolen

65

125

65

125

Oosterenk

Medische Regio Groep

1.100

Malkenschoten

65

130

65

125

Voorsterpoort

Essent

1.000

Centrum

70

125

70

125

Centrum

Primagaz

Kloosterlanden/Hanzepark

50

110

50

105

Centrum/Stadsring

60

140

60

135

Hanzeland

70

125

70

130


A28-zone

90

140

90

140

v.o.n. in %

Oosterenk

50

120

50

120

Zwolle

Deventer

Metrage

Deventer

750 Zwolle

Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

Noord

Beste locaties

8,00

11,00

8,00

11,00

Overige locaties

8,50

12,50

8,50

12,50

Beste locaties

7,75

10,50

7,75

10,50

Overige locaties

8,50

12,50

8,50

12,50

Oost

medio 2014 van tot

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot


39


Vastgoedgegevens

Kantorenmarkt

Gemeente

Opname (in m2)

Aanbod (in m2)

Leegstand (medio 2014)

Kantorenvoorraad (in m2)

Bandbreedte huurprijzen (in euro per m2/jaar)

Almelo

0

44.000

21%

212.000

65 - 115

Almere

6.000

149.000

25%

587.000

65 - 175

Amersfoort

16.000

209.000

25%

851.000

80 - 170

Amstelveen

0

171.000

26%

649.000

75 - 190

Amsterdam

130.000

1.031.000

16%

6.027.000

80 - 400

8.000

175.000

24%

731.000

65 - 125

13.000

193.000

17%

1.126.000

85 - 180

0

45.000

12%

289.000

80 - 110

Apeldoorn Arnhem Assen

0

20.000

19%

104.000

70 - 135

1.000

25.000

24%

104.000

85 - 125

18.000

152.000

16%

739.000

65 - 160

0

139.000

28%

489.000

80 - 135

1.000

71.000

17%

419.000

90 - 125

Den Haag

39.000

520.000

12%

4.080.000

60 - 210

Deventer

2.000

95.000

25%

377.000

50 - 125

Diemen

4.000

26.000

11%

232.000

65 - 125

0

139.000

18%

588.000

90 - 150 80 - 125

Bergen op Zoom Best Breda Capelle aan den IJssel Delft

Drechtsteden

3.000

61.000

22%

255.000

Eindhoven

20.000

263.000

17%

1.472.000

65 - 170

Enschede

4.000

78.000

16%

451.000

75 - 135 115 - 125

Ede

0

9.000

11%

72.000

Gouda

5.000

113.000

31%

354.000

70 - 130

Groningen

3.000

111.000

11%

945.000

80 - 125

15.000

328.000

22%

1.442.000

80 - 355

0

20.000

17%

114.000

80 - 115

Etten-Leur

Haarlemmermeer Heerenveen Heerlen Helmond Hengelo Hilversum Houten Leeuwarden Leiden

10.000

62.000

14%

439.000

90 - 125

0

35.000

20%

173.000

80 - 120

0

65.000

22%

281.000

55 - 125

5.000

87.000

14%

630.000

115 - 175 100 - 130

0

28.000

14%

242.000

7.000

62.000

10%

584.000

75 - 110

0

76.000

13%

533.000

100 - 185 65 - 125

0

40.000

14%

297.000

Maastricht (incl. airport/Beek)

1.000

96.000

16%

598.000

90 - 160

Nieuwegein

5.000

150.000

29%

501.000

65 - 120


Nijmegen

7.000

41.000

8%

493.000

70 - 150

Oosterhout

2.000

14.000

11%

131.000

100 - 130

Rijswijk

6.000

206.000

23%

876.000

60 - 125

Roermond

3.000

28.000

11%

251.000

95 - 135 75 - 125

Roosendaal Rotterdam Schiedam

0

18.000

14%

120.000

32.000

689.000

19%

3.495.000

85 - 225

0

52.000

22%

226.000

115 - 145

13.000

124.000

11%

966.000

60 - 165

Smallingerland

0

11.000

10%

107.000

75 - 115

Son en Breugel

0

22.000

27%

81.000

90 - 125

6.000

28.000

16%

163.000

70 - 125 90 - 135

's-Hertogenbosch

Stichtse Vecht Tilburg

4.000

83.000

16%

485.000

Utrecht

21.000

286.000

10%

2.697.000

80 - 195

3.000

45.000

26%

176.000

80 - 125

Veenendaal Veldhoven Venlo Zoetermeer Zwolle Nederland

0

16.000

13%

124.000

80 - 120

2.000

27.000

10%

258.000

80 - 135 80 - 130

2.000

151.000

23%

639.000

11.000

127.000

16%

780.000

50 - 140

486.000

8.208.000

15,7%

49.585.000

50 - 400

40


Algemene gegevens

Kantorenmarkt

Gemeente

Inwoners (in aantal)

Beroepsbevolking (in % van totale bevolking)

Particulier besteedbaar huishoudinkomen (in euro’s)

Kantorenvoorraad per inwoner (in m2/inwoner)

Kantoorbanen (in aantal)

Almelo

72.450

64%

30.700

2,9

8.200

Almere

196.000

71%

34.900

3,0

27.050

Amersfoort

150.900

67%

36.500

5,6

30.750

Amstelveen

85.000

64%

39.400

7,6

20.150

Amsterdam

810.950

73%

30.800

7,4

243.400

Apeldoorn

157.550

64%

34.600

4,6

37.000

Arnhem

150.800

69%

30.200

7,5

40.250

Assen

67.200

64%

32.000

4,3

10.450

Bergen op Zoom

66.400

65%

33.600

1,6

5.600

Best

28.600

65%

38.600

3,6

5.600

179.600

67%

34.700

4,1

31.400 14.300

Breda

66.200

66%

34.500

7,4

Delft

100.050

73%

32.000

4,2

15.100

Den Haag

508.950

69%

31.600

8,0

121.550

Deventer

98.300

66%

32.500

3,8

12.300

Diemen

25.950

70%

35.100

8,9

7.800

268.600

64%

32.400

2,2

24.850

Capelle aan den IJssel

Drechtsteden Ede

110.650

64%

36.000

2,3

14.000

Eindhoven

220.900

68%

31.600

6,8

54.850

Enschede

158.600

68%

29.400

2,8

20.500

Etten-Leur

42.350

65%

35.600

1,7

4.300

Gouda

70.950

65%

34.800

5,0

8.650

Groningen

198.300

76%

28.500

4,8

45.550

Haarlemmermeer

33.350

144.050

66%

39.300

10,0

Heerenveen

49.900

63%

32.500

2,3

5.500

Heerlen

88.250

66%

28.100

5,0

16.850

Helmond

89.250

66%

32.700

1,9

8.000

Hengelo

80.950

65%

32.000

3,5

11.200

Hilversum

86.450

64%

36.000

7,3

20.900

Houten

48.400

67%

42.900

5,0

8.900

Leeuwarden

107.350

68%

28.700

5,4

24.900

Leiden

121.150

72%

33.800

4,4

16.300

73.350

62%

36.700

4,0

6.750

138.750

69%

65.500

4,3

23.250

Leidschendam-Voorburg Maastricht (incl. airport/Beek)

61.050

67%

35.400

8,2

12.950

168.300

71%

30.800

2,9

22.300

Oosterhout

53.700

64%

35.500

2,4

6.300

Rijswijk

47.650

63%

32.900

18,4

19.900

Roermond

56.950

66%

31.300

4,4

7.450

Roosendaal

77.050

65%

33.600

1,6

8.700

Rotterdam

618.350

69%

29.300

5,7

96.450

Nieuwegein Nijmegen

76.450

67%

30.900

3,0

10.500

143.750

68%

34.600

6,7

32.350

Smallingerland

55.450

63%

30.900

1,9

4.650

Son en Breugel

16.250

60%

40.200

5,0

4.050

Schiedam 's-Hertogenbosch

63.850

65%

40.400

2,6

7.750

Tilburg

210.250

69%

31.400

2,3

26.450

Utrecht

Stichtse Vecht

328.150

72%

33.900

8,2

101.050

Veenendaal

63.250

65%

34.700

2,8

6.450

Veldhoven

44.150

65%

37.000

2,8

4.900

Venlo

100.450

65%

31.100

2,6

9.800

Zoetermeer Zwolle

123.550 123.150

67% 67%

36.000 33.200

5,2 6,3

20.650 28.850

16.829.300

66%

33.300

2,9

2.255.800

Nederland

41


Nederland

Bedrijfsruimtemarkt

Banen in de industrie

Aanbod

3.134.500

9.722.000 m2

2,1%

2013 t.o.v. 2012

Voorraad


52.690 ha

2,0%

0,7%

2013 t.o.v. 2012

Opname

Aanbod-voorraadratio

Huurprijs

1.139.000 m2

3,7%

€ 44 per m2/jaar

e

e


3,7%

0,1%


0,4%


Index banen in de industrie

Voorraad bedrijventerreinen

2007=100

(ha)

110

53.000

1.400

52.000

1.200

51.000

100

1.000

50.000

800

95

49.000

600

48.000

400

105

90

47.000

85

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

46.000 2006

200 2007

2008

2009

2010

2012

Voorraad

Nederland

0

2013

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA

Bron: VROM/DG Ruimte, bewerking DTZ Zadelhoff

Opname en aanbod


x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

10.000

18 15

8.000

12

6.000

9

4.000

6

2.000 0 2007

2011

3 2008

2009

2010

2011

2012


2013

2014 (medio)

0

Nederland Moerdijk Tilburg Rotterdam Sittard-Geleen

Ratio 2013

Ratio medio 2014

Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

Eindhoven Venlo

Emmen

Nederlands gemiddelde medio 2014

10.000 17% 21%

3%

8.000

24%

6.000

26%

2% 21%

27%

4.000 24% 2.000 35% 0

Nederland Industrie en bouw

Handel

Transport

ICT

Dienstensector

2007 750-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

42


Nederland

Bedrijfsruimtemarkt

Aanbod-voorraad ratio per gemeente


in %, medio 2014

v.o.n. in % Moerdijk

Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Noord

Beste locaties

8,85

12,75

8,85

12,75

Rotterdam

Overige locaties

9,75

13,00

9,75

13,00

Eindhoven

Beste locaties

9,00

12,75

7,75

12,75

Amsterdam

Overige locaties

9,75

13,00

9,75

13,00

Beste locaties

7,25

11,00

6,90

10,50


Overige locaties

8,25

12,00

7,75

12,00

Haarlemmermeer

Beste locaties

7,25

10,50

6,90

10,25

Oldenzaal

Overige locaties

8,25

11,50

7,75

11,50


Oost Zuid West

Veldhoven Stichtse Vecht

Diemen Ede Zoetermeer

Venray

Veenendaal Utrecht Roosendaal Breda

Huurprijzen bedrijfsruimten

Tilburg Arnhem


Almere Wijchen

Plaats

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Groot Amsterdam

30

70

30

70

Amersfoort


35

59

35

59

Etten-Leur


25

65

25

65

Venlo

Utrecht en omgeving

25

65

25

65

's-Hertogenbosch

Haarlemmermeer

25

110

25

110

Schiedam


30

55

30

55


25

55

25

55


20

50

25

50

Zevenaar

‘s-Hertogenbosch en Tilburg

30

50

25

50

Den Haag

Gooi en Eemland

15

65

15

65

Waalwijk

Twentse Stedenband

20

50

20

48

Breda en omgeving

20

55

25

50

Heerenveen

Groningen en Assen

18

43

18

45

Maastricht

Limburg

25

50

25

50

Almere

25

60

25

60

Gouda

Friesland

20

40

20

40

Oosterhout

Ede en Veenendaal

30

55

30

50

Zwolle Houten Best

Rijswijk Enschede Son en Breugel Leiden Haarlem

Delft Deventer

Almelo Drechtsteden

Helmond Nieuwegein Sittard-Geleen

*De bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.

Smallingerland Apeldoorn Duiven

Omvangrijke transacties bedrijfsruimte

Nijmegen

1e helft 2014

Hilversum Hengelo

Plaats

Locatie

Huurder/koper

Metrage

Leeuwarden

Waddinxveen

Logistiekpark A12

Lidl

46.000

Roermond

Oss

De Geer - Oost

Vos Logistics

25.600

Nieuwegein

‘t Klooster

Norbert Dentressangle

25.000

Harderwijk

Industrieterrein Lorentz Alcoa

18.100

Enschede

Marssteden

Bleckmann Group

17.400

Rozenburg

Schiphol Logistics Park

Kuehne + Nagel

17.000

Veghel

Doornhoek

Megagroup Trade

17.000

Apeldoorn

Ecofactorij

Oosterberg Zutphen

16.500

Moerdijk

Tradeboulevard

DL Logistics & Transport

16.100

Amsterdam

Science park

Telecity Group

16.000

Assen Groningen Emmen Bergen op Zoom Zeist

0%

3%

6%

9%

12%

15%

18%

Nederlands gemiddelde

43


Almere

Bedrijfsruimtemarkt


Aanbod

29.300

161.000 m2

1,3%

2013 t.o.v. 2012

Voorraad 494 ha

14%


1,1%

2013 t.o.v. 2012

Opname


Huurprijs

10.000 m2

6,5%

€ 40 per m2/jaar

e

1,5%

e


1,1%



0,5%



2007=100

(ha)

110

500

35

105

400

28

100

300

21

95

200

14

90

100

7

85

2007

Almere

2008

2009

2010

2011

2012

2013

0

2006

2007

2008

2009

2010

2012

Voorraad

Nederland


Opname en aanbod


x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

280

20

240

0

2013

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA

16

200 160

12

120

8

80

4

40 0

2011

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

Almere

Ratio 2013

Amsterdam

Diemen

Ratio medio 2014

Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

Hilversum

Zwolle


280 240 17%

24%

26% 20%

22% 36%

3%

8% 10%

24% 15%

21%

26%

160 120

2% 26%

21%

27%

80

24%

40

35%

13%

Nederland

Almere Industrie en bouw

Handel

Transport

200

ICT

Dienstensector

0 2007 750-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

44


Almere

Bedrijfsruimtemarkt

Bedrijventerreinen

1

1 De Vaart

9

2 Veluwsekant 3 De Steiger 4 Hollandsekant 5 Stichtsekant 6 Gooisekant/Gooise Poort

10

7 Hogekant/Lagekant 8 Sallandsekant 9 Poldervlak 10 Markerkant

Almere 8 4 7

2 6

3

5



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Huurder/koper

Almere

De Vaart

Schenk

Metrage 5.050

Plaats

Gooisekant

Svizera

2.000

Almere

Veluwsekant

Boorwerk

2.000

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

De Vaart

25

45

25

45

Veluwsekant

35

55

35

55

De Steiger

30

45

30

45

Hollandsekant

35

55

35

55


Stichtsekant

40

60

40

60

v.o.n. in %

Gooisekant/Gooise Poort

40

60

40

55

medio 2014 van tot

Hogekant/Lagekant

45

60

45

60

Sallandsekant

40

55

40

55

Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

Oost

Beste locaties

9,00

12,75

7,75

12,75

Poldervlak

40

60

40

60

Overige locaties

9,75

13,00

9,75

13,00

Markerkant

40

60

40

60

Beste locaties

7,25

10,50

6,90

10,25

Overige locaties

8,25

11,50

7,75

11,50

West


45



Bedrijfsruimtemarkt


Aanbod

145.250

437.000 m2

1,2%

2013 t.o.v. 2012

Voorraad 852 ha

5,5%


0,3%

2013 t.o.v. 2012

Opname


Huurprijs

83.000 m2

10,3%

€ 47 per m2/jaar

e

e


160%

0,5%



0,2%


Index banen in de industrie 2007=100

(ha)

110

1.000

25

105

800

20

100

600

15

95

400

10

90

200

5

85

2007

2008

Amsterdam e.o.

2009

2010

2011

2012

0 2006

2013

2007

2008

2009

2010

Opname en aanbod


x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

600

18

500

15

400

12

300

9

200

6

100

3 2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

Amsterdam Den Haag

Ratio 2013

0

2013

Jaarlijkse uitgifte


2007

2012

Voorraad

Nederland

Bron: LISA

0

2011

Diemen Haarlemmermeer Rotterdam

Ratio medio 2014

Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

Utrecht


600 16% 24% 22% 6%

12%

500

17% 3%

20%

24%

21%

26%

300

2%

23% 35%

21%

27%

27%

200

24%

100

35% 15% Industrie en bouw

Nederland

Amsterdam e.o. Handel

Transport

400

ICT

Dienstensector

0 2007 750-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

46


Amsterdam, Diemen en Amstelveen

Bedrijfsruimtemarkt

Bedrijventerreinen 1

2

1 Noord 2 Westpoort 3 Amstelveen

Amsterdam

4 Zuidoost 5 Amstel Business Park 6 Business Park Osdorp

6 Diemen

5

0

3

Schiphol

Amstelveen

4



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Huurder/koper

Amsterdam

Science Park

Telecity Group

Metrage

Oostenburgervoorstraat

Bugaboo

8.950

Westpoort

Heartland Sweeteners Europe

8.600

Westpoort

Nachtlab ID&T

Business Park Osdorp Stammerdijk

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Amsterdam-Noord

35

60

35

60

Westpoort

30

60

30

60

7.400

Zuidoost

45

65

45

65

Sanquin

6.400

Amstel Business Park

45

70

45

70

Sandd

4.650

Amstelveen

40

55

40

55

Diemen/Weesp

35

50

30

55

Aalsmeer/Uithoorn

37

60

35

60


Alkmaar/Heerhugowaard

35

55

35

55

v.o.n. in %

Haarlem

40

55

40

55

Mijdrecht

35

50

35

50

Zaanstad

35

50

35

50

Diemen

16.000

Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

West

Beste locaties

7,25

10,50

6,90

10,25

Overige locaties

8,25

11,50

7,75

11,50

Plaats Amsterdam

Waarderpolder


47


Breda en omgeving Breda, Oosterhout, Moerdijk, Etten-Leur, Bergen op Zoom en Roosendaal

Bedrijfsruimtemarkt


Aanbod

107.550

767.000 m2

2,5%

2013 t.o.v. 2012

Voorraad 2.634 ha

1,0%


1,1%

2013 t.o.v. 2012

Opname


Huurprijs

88.000 m2

5,8%

€ 36 per m2/jaar

e

e


7,1%

0%




2,6%


2007=100

(ha)

110

2.800

70

2.400

60

2.000

100

50

1.600

40

95

1.200

30

800

20

105

90 85

400

2007

Breda e.o.

2008

2009

2010

2011

2012

10

0 2006

2013

2007

2008

2009

2010

Opname en aanbod


x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

840

18 16 14 12 10 8 6 4 2 0

720 600 480 360 240 120 2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

Bergen op Zoom

Ratio 2013

0

2013

Jaarlijkse uitgifte


2007

2012

Voorraad

Nederland

Bron: LISA

0

2011

Breda

Oosterhout

Ratio medio 2014

Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

Moerdijk

Etten-Leur Roosendaal


840 720

7% 1%

19%

17%

10% 22% 1%

3%

24%

21%

26%

480 360

2% 50% 43%

24% 23%

21%

27%

240

24%

120

35% Nederland

Breda e.o. Industrie en bouw

Handel

Transport

600

ICT

Dienstensector

0 2007 750-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

48


Breda en omgeving Breda, Oosterhout, Moerdijk, Etten-Leur, Bergen op Zoom en Roosendaal

Bedrijfsruimtemarkt

Bedrijventerreinen

10

12

BREDA EN OMGEVING

Oosterhout Moerdijk

1 Emer-Zuid/Emer-Noord 2 Heilaar Noord/IABC 3 Krogten 4 Hazeldonk

8

11

3

5 Hoogeind 6 Steenakker

1

6

7 Moleneind 8 Haagse Beemden

7

2

5

9 Vosdonk

Breda

10 Weststad I, II en III

Etten-Leur

11 Vijfeiken

9

12 Moerdijk

4

ROOSENDAAL/

2

BERGEN OP ZOOM

A17

1 Borchwerf I

1 3

2 Borchwerf II

E312

A58

4

3 Majoppeveld-Noord A4

4 Majoppeveld-Zuid

Roosendaal

5 Noordland

A58 E312

5 © GeoMedia 2008 [7157]

Bergen op Zoom A4

0

2 km



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Huurder/koper

Moerdijk

Trade Boulevard

DL Logistics & transport

Metrage 16.000

Plaats

Middenweg

Boskalis

11.100

Breda

Roosendaal

Neerstraat

CEVA Logistics

11.000

Borchwerf I

COROOS Conserven

Emer-Noord

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Emer-Zuid/Emer-Noord

25

40

25

40

Heilaar Noord/IABC

35

47

35

45

4.000

Krogten

25

40

25

35

Schenker High Tech Logistics

9.250

Hazeldonk

25

45

25

45

Emer-Zuid

Promese

8.000

Hoogeind

35

50

35

50

Fijnaart

Molenstraat

RF Solutions

4.000

Steenakker

35

50

35

45

Oosterhout

Vijfeiken

JCL Logistics Benelux

2.950

Moleneind

25

40

25

35

Haagse Beemden

25

40

25

35

Etten-Leur

Vosdonk

25

47

25

45

Oosterhout

Weststad I, II en III

35

49

35

49

Vijfeiken

25

40

25

40

Breda


Moerdijk

Moerdijk

30

55

30

48

Roosendaal

Majoppeveld/Borchwerf I en II 20

49

25

48

Bergen op Zoom Noordland

30

45

30

45

Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

Zuid

Beste locaties

7,25

11,00

6,90

10,50

Overige locaties

8,25

12,00

7,75

12,00


49


Den Haag en omgeving Den Haag, Leiden, Rijswijk, Leidschendam-Voorburg, Lansingerland, Delft, Zoetermeer en Gouda

Bedrijfsruimtemarkt


Aanbod

138.100

316.000 m2

2,3%

2013 t.o.v. 2012

Voorraad 1.238 ha

11%


0,5%

2013 t.o.v. 2012

Opname


Huurprijs

34.000 m2

5,1%

€ 49 per m2/jaar

e

e


43%

0,5%



0,7%



(ha)

110

1.400

42

1.200

36

1.000

30

100

800

24

95

600

18

400

12

200

6

105

90 85

2007

2008

Den Haag e.o.

2009

2010

2011

2012

0 2006

2013

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Voorraad

Nederland

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA


Opname en aanbod


x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

420

12

360

10

300

0

2013

8

240

6

180

4

120

2

60 0

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

Den Haag

Ratio 2013

Delft

Rijswijk Zoetermeer Leiden

Ratio medio 2014

Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

Gouda LeidschendamVoorburg


420 23% 1%

28%

3%

22%

1% 18%

360

17%

21%

24%

21%

26%

240 180

2% 21%

31%

24%

27%

120

24%

31%

60

35% Nederland

Den Haag e.o. Industrie en bouw

Handel

Transport

300

ICT

Dienstensector

0 2007 750-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

50


Den Haag en omgeving Den Haag, Leiden, Rijswijk, Leidschendam-Voorburg, Lansingerland, Delft, Zoetermeer en Gouda

Bedrijfsruimtemarkt

Bedrijventerreinen 1 Kerketuinen/Zichtenburg 2 Bedrijvenpark Prisma 3 Lansinghage 4 Binckhorst 5 Laakhaven HS 6 Ypenburg 7 Forepark 8 Plaspoelpolder 9 Delft-Noord

Den Haag


4

7

5

Zoetermeer

6

2

1 8

3

Rijswijk 9



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Huurder/koper

Leiden

De Heyderweg

Toolstation

Metrage 3.600

Plaats

Le Pooleweg

Avery Dennison

2.550

Den Haag

Amphoraweg

Kamsteeg Auto Groep

2.500

Zaalbergweg

een meubelzaak

2.150

Industriestraat

WireCo Crane

Meridiaan Prinses Alexialaan

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Kerketuinen/Zichtenburg

39

55

37

55

Binckhorst

30

56

30

55

Laakhaven HS

40

60

40

60

2.550

Ypenburg

50

60

50

60

De Knegt & Leeflang

1.600

Forepark

50

65

50

65

Party Rental Company

2.000

Bleiswijk

Bedrijvenpark Prisma

50

62

50

62

Zoetermeer

Lansinghage

40

58

40

58

Rijswijk

Plaspoelpolder

25

50

25

50


Delft

Delft-Noord

38

57

38

55

v.o.n. in %

Gouda

Goudse Poort

35

56

35

55

Leiden

35

55

35

55


37

57

37

55

Gouda Den Haag

Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

West

Beste locaties

7,25

10,50

6,90

10,25

Overige locaties

8,25

11,50

7,75

11,50


51


Ede en Veenendaal

Bedrijfsruimtemarkt


Aanbod

37.050

207.000 m2

3,1%

2013 t.o.v. 2012

Voorraad 494 ha

3,0%


13%

2013 t.o.v. 2012

Opname


Huurprijs

36.000 m2

8,4%

€ 39 per m2/jaar

e

e


295%

0,8%



4,2%



2007=100

(ha)

110

600

30

105

500

25

400

20

300

15

100 95

200

10

90

100

5

85

0

2007

2008

2009

Ede en Veenendaal

2010

2011

2012

2013

2006

2007

2008

2009

2010

Opname en aanbod


x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

240

12

200

10

160

8

120

6

80

4

40

2 2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

Ede

Ratio 2013

0

2013

Jaarlijkse uitgifte


2007

2012

Voorraad

Nederland

Bron: LISA

0

2011

Veenendaal

Utrecht

Ratio medio 2014

Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

Amersfoort

Arnhem

Nijmegen


240 11%

200

17%

24%

1% 24%

24% 1%

36%

3%

21%

26%

2%

12%

21%

27%

80

24%

28%

40


Nederland

Ede en Veenendaal Handel

Transport

160 120

35%

ICT

Dienstensector

0 2007 750-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

52


Ede en Veenendaal

Bedrijfsruimtemarkt

Bedrijventerreinen 12

1 De Faktorij 2 De Batterijen 3 De Compagnie

2

4 Het Ambacht

1

5 Nijverkamp

Ede

6

3

6 Kievitsmeent

11

7 BT A12

Veenendaal

8 Heestereng

7

10 8

9 De Vallei

9

10 Frankeneng 11 Klaphek 12 Ede-Noord

4 5



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Huurder/koper

Metrage

Veenendaal

Het Ambacht

Hodi on Wheels

7.000

Plaats

Het Ambacht

Prins Petfoods

3.650

Ede

Ede

Frankeneng

Plasticum Ede

5.550

BT A12

Rheinmetall Nederland

Frankeneng

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Kievitsmeent

40

50

40

50

Frankeneng/Klaphek

35

45

35

45

3.300

Heestereng/De Vallei

35

45

35

45

Stas

3.100

BT A12

40

55

40

50

Frankeneng

Klumpenaar Industriebanden

1.800

Ede-Noord

35

45

30

40

Frankeneng

Shared Parts Services

1.700

De Batterijen/Compagnie/Faktorij 40

50

35

45

30

45

30

45

Veenendaal

Het Ambacht/Nijverkamp *De bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.


Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Oost

Beste locaties

9,00

12,75

7,75

12,75

Overige locaties

9,75

13,00

9,75

13,00

53



Bedrijfsruimtemarkt


Aanbod

102.950

592.000 m2

0,4%

2013 t.o.v. 2012

Voorraad 1.609 ha

15%


0,4%

2013 t.o.v. 2012

Opname


Huurprijs

14.000 m2

7,4%

€ 43 per m2/jaar

e

e


4,9%

0,9%




0,5%


2007=100

(ha)

110

1.800

42

105

1.500

35

1.200

28

900

21

600

14

300

7

100 95 90 85

2007

2008

Eindhoven e.o.

2009

2010

2011

2012

0 2006

2013

Nederland

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Voorraad

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA


Opname en aanbod


x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

700

18

600

15

500

0

2013

12

400

9

300

6

200

3

100 0

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

Eindhoven

Ratio 2013

Helmond

Best

Ratio medio 2014

Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

Son en Breugel Veldhoven

Tilburg


700 12% 3% 14%

20%

600

17% 26%

32%

3%

24%

21%

26%

400 300

2%

3% 27%

21%

24%

27%

200

24%

100


Nederland

Eindhoven e.o. Handel

Transport

500

ICT

Dienstensector

0 2007 750-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

54



Bedrijfsruimtemarkt

Bedrijventerreinen Son en Breugel 1 De Hurk 2 High Tech Campus

10

Best

3 De Run

11 12

4 Lake Forum/Park Forum

Helmond

9

5 Flight Forum

8

6 Eindhoven Airport

14

7 Eindhoven/Acht

7

8 Kapelbeemd 9 Breeven 10 Science Park Eindhoven

6

15

0

11 Ekkersrijt

16

5

12 Esp 13 De Kade

13

4

14 Groot Schooten

1

15 Hoogeind/De Weijer

Eindhoven

Veldhoven

16 B.Z.O.B.

3

2



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Huurder/koper

Eindhoven

De Hurk

Edimax Technology

2.100

Plaats

Kapelbeemd

BIC Industries

2.050

Eindhoven

Kapelbeemd

ENVO Groep

1.700

Park Forum

Fabbrica del Gusto

De Weijer

Buvo Holding

De Weijer

EU-Import

Breeven

BEMU Holding

Helmond Best

Metrage

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

De Hurk

40

52

40

52

Eindhoven/Acht

45

55

45

55

Esp

40

47

40

47

1.350

De Kade

35

45

35

45

1.050

Kapelbeemd

38

50

38

49

Flight Forum/Eindhoven Airport

40

55

40

52

High Tech Campus

40

50

40

50

Ekkersrijt

37

50

37

50

Science Park Eindhoven

40

50

40

50

Veldhoven

De Run

32

50

32

48

Helmond

B.Z.O.B.

34

50

34

50

Groot Schooten

39

45

39

45

800

900 Son


Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Zuid

Beste locaties

7,25

11,00

6,90

10,50

Hoogeind

30

45

30

45

Overige locaties

8,25

12,00

7,75

12,00

De Weijer

34

45

34

45

Breeven

34

45

34

45

Best


55



Bedrijfsruimtemarkt


Aanbod

40.200

152.000 m2

1,7%

2013 t.o.v. 2012

Voorraad 1.004 ha

17%


0,8%

2013 t.o.v. 2012

Opname


Huurprijs

10.000 m2

3,0%

€ 27 per m2/jaar

e

e


140%


0,7%

0%




2007=100

(ha)

110

1.200

60

105

1.000

50

800

40

600

30

400

20

200

10

100 95 90 85

2007

Friesland

2008

2009

2010

2011

2012

0 2006

2013

2007

2008

2009

2010

2012

Voorraad

Nederland


Opname en aanbod


x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

210

5

180

0

2013

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA

4

150 120

3

90

2

60

1

30 0

2011

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

Leeuwarden -Smallingerland

Heerenveen

Ratio 2013

Ratio medio 2014

Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

Groningen

Assen


210 180

9% 19%

17% 12%

3%

31%

21%

26%

21%

90

27%

60

24%

72%

30

35% Nederland

Friesland Industrie en bouw

Handel

Transport

150 120

2%

38% 19%

24%

ICT

Dienstensector

0 2007 750-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

56



Bedrijfsruimtemarkt

Bedrijventerreinen

4 5

LEEUWARDEN

3

1

1 De Hemrik 2 Newtonpark 3 Business Park Leeuwarden

Leeuwarden

4 Leeuwarden West

Heerenveen

3 DRACHTEN 2 Burmania

1

4

1 De Haven

2

3 Azeven-Zuid 4 Azeven-Noord

2

HEERENVEEN 1 Business Park Friesland West 2 Heerenveen-Zuid

2

3 Business Park Friesland 4 Internationaal Bedrijvenpark Friesland 5 De Kavels

Drachten 4

1

3



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Heerenveen Zilverweg Mercurius

Huurder/koper

Metrage

Autoland Van den Brug

5.500

Plaats

Broersma Logistiek

2.500

Leeuwarden


Drachten

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

De Hemrik

20

30

20

30

Newtonpark

25

35

25

35

Business Park Leeuwarden

25

35

25

35

Leeuwarden West

25

35

25

35

De Haven

20

35

20

35

medio 2014 van tot

Burmania

25

40

25

40

Azeven-Zuid

25

35

25

35

Azeven-Noord

25

35

25

35

Business Park Friesland West

20

35

20

35

Heerenveen-Zuid

20

30

20

30

Business Park Friesland

25

35

25

35

Intern. Bedrijvenpark Friesland 25

35

25

35

De Kavels

20

35

20

35

De Hemmen

25

30

25

30

Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

Noord

Beste locaties

8,85

12,75

8,85

12,75

Overige locaties

9,75

13,00

9,75

13,00

Heerenveen

Sneek


57



Bedrijfsruimtemarkt


Aanbod

40.350

84.000 m2

2,1%

2013 t.o.v. 2012

Voorraad 326 ha

29%


3,0%

2013 t.o.v. 2012

Opname


Huurprijs

12.000 m2

5,2%

€ 45 per m2/jaar

e

67%

e


1,9%



1,3%



2007=100

(ha)

110

420

12

105

350

10

280

8

210

6

100 95

140

4

90

70

2

85

0

2007

2008

Gooi en Eemland

2009

2010

2011

2012

2013

Nederland

2006

2007

2008

2009

2010

2012

Voorraad

0

2013

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA


Opname en aanbod


x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

200

12

160

10 8

120

6

80

4

40 0

2011

2 2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

Amersfoort

Hilversum

Zeist

Ratio medio 2014

Ratio 2013

Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

Utrecht

Almere


200 17%

17%

19%

3%

24%

21%

36% 49%

21%

12% 14%

80

27%

24% 40 35%

16%

Nederland

Gooi en Eemland Industrie en bouw

120

26%

2%

19% 18%

160

Handel

Transport

ICT

Dienstensector

0 2007 750-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

58



Bedrijfsruimtemarkt

Bedrijventerreinen AMERSFOORT 1 De Isselt

5

2 De Wieken/Vinkenhoef 3 Vathorst 4 De Hoef 5 Calveen

3

HILVERSUM

4

1 Havenkwartier

1

2 Hilversum

2 Kerkelanden

Amersfoort 1 2



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Huurder/koper

Amersfoort

De Isselt

Jomar Handelsonderneming

Metrage 2.000

Plaats

Valutaboulevard

NutriSense

1.900

Amersfoort

De Isselt

De St. Gezamenlijke Sociale Banken

1.750

De Isselt

Jansen interieurbouw

1.750

De Hoef

Dolmans Calamiteiten Diensten

800

De Isselt

Allround Garage

800

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

De Isselt

15

48

15

48

De Wieken/Vinkenhoef

45

65

45

65

Vathorst

50

60

50

60

De Hoef/Calveen

35

50

30

50

Havenkwartier

45

65

40

65

Kerkelanden

40

65

40

65

Soest

30

50

30

50


Zeist

40

60

40

60

v.o.n. in %


Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Oost

Beste locaties

9,00

12,75

7,75

12,75

Overige locaties

9,75

13,00

9,75

13,00

Beste locaties

7,25

10,50

6,90

10,25

Overige locaties

8,25

11,50

7,75

11,50

West

Hilversum

59



Bedrijfsruimtemarkt


Aanbod

64.650

133.000 m2

5,7%

2013 t.o.v. 2012

Voorraad 1.643 ha

14%


0,7%

2013 t.o.v. 2012

Opname


Huurprijs

12.000 m2

1,6%

€ 34 per m2/jaar

e

e


78%


0,3%

0%




(ha)

110

1.700

70

1.600

60

1.500

100

50

1.400

40

95

1.300

30

1.200

20

105

90 85

1.100 2007

2008

2009


2010

2011

2012

2013

10

1.000 2006

2007

2008

2009

2010

2012

Voorraad

Nederland

0

2013

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA


Opname en aanbod


x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

210

7

180

6

150

5

120

4

90

3

60

2 1

30 0

2011

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

Groningen

Ratio 2013

Assen

Emmen

Ratio medio 2014

Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

Zwolle

Leeuwarden Heerenveen


210 180

17% 40% 35%

3%

32%

2% 6% 25% 2% 12% Industrie en bouw

46%

24%

21%

90

27%

60

24%

30

35%

Groningen, Assen en Emmen Transport

150 120

2% 21%

Handel

26%

Nederland ICT

Dienstensector

0 2007 750-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

60



Bedrijfsruimtemarkt

Bedrijventerreinen

3

GRONINGEN

4 Groningen

1 Eemspoort 2 Euvelgunne/

4

Winschoterdiep 3 Hoendiep

1

4 Driebond

1

3 2

ASSEN

Assen

1 Stadsbedrijvenpark 2 Schepersmaat 3 Messchenveld 4 Peelerpark

2

EMMEN 1 Bedrijvenpark A37 2 Waanderveld

Emmen

3 Bargermeer

2

3

1



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Huurder/koper

Groningen

Winschoterdiep

Groningen Shipyard

3.150

Plaats

Driebond

DAG

2.250

Groningen

Hoendiep

Kopane

2.000

Eemspoort

Bano Pro

1.200

Grondzijl

AZ Logistics

900

Eemspoort

Klijnstra Steigerbouw

900

Stadsbedrijvenpark

Hans Jutstra woninginrichting

Assen

Metrage

Assen

1.000


Emmen

v.o.n. in %

Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Noord

Beste locaties

8,85

12,75

8,85

12,75

Overige locaties

9,75

13,00

9,75

13,00

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Eemspoort

35

45

35

45

Euvelgunne/Winschoterdiep

25

35

25

35

Hoendiep

20

30

20

30

Driebond

35

43

35

43

Stadsbedrijvenpark

28

33

28

33

Scheepersmaat

33

38

33

38

Messchenveld

35

40

35

40

Peelerpark

33

38

33

38

Bedrijvenpark A37

35

40

35

40

Waanderveld

30

35

30

35

Bargermeer

18

35

18

35


61


Haarlemmermeer Hoofddorp, Schiphol, Nieuw-Vennep, Lijnden, Cruquius en Badhoevedorp

Bedrijfsruimtemarkt


Aanbod

75.000

226.000 m2

1,9%

2013 t.o.v. 2012

Voorraad 570 ha

27%


0%

2013 t.o.v. 2012

Opname


Huurprijs

47.000 m2

7,9%

€ 65 per m2/jaar

e

e


8,8%

1,7%



0,1%



(ha)

110

600

18

105

500

15

400

12

300

9

200

6

90

100

3

85

0

100 95

2007

2008

Haarlemmermeer

2009

2010

2011

2012

2013

2006

2007

2008

2009

2010

Opname en aanbod


x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

250

20

200

16

150

12

100

8

50

4 2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

Haarlemmermeer

Ratio 2013

0

2013

Jaarlijkse uitgifte


2007

2012

Voorraad

Nederland

Bron: LISA

0

2011

Haarlem

Amsterdam

Ratio medio 2014

Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

Diemen

Leiden


250 3%

11%

17%

20% 13% 14% 14% 7% 13%

3%

24%

21%

150

26%

2% 21%

200

100

27%

24% 50

53% 35% 52% Industrie en bouw

Nederland

Haarlemmermeer Handel

Transport

ICT

Dienstensector

0 2007 750-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

62


Haarlemmermeer Hoofddorp, Schiphol, Nieuw-Vennep, Lijnden, Cruquius en Badhoevedorp

Bedrijfsruimtemarkt

Bedrijventerreinen

12

1 De Hoek/Schiphol-West

Lijnden

Cruquius

2 Graan voor Visch

Badhoevedorp

13

3 De President

16

4 Noord

5

5 Schiphol-Noord 6 Schiphol-Rijk 7 Schiphol-Zuid

4

8 Schiphol-Zuidoost

Schiphol

9 Spoorzicht 10 Pionier

Hoofddorp

11 Nieuw-Vennep-Zuid

7 8

12 ABP Lijnden

2

13 Cruquius-Zuid

1

3

14 Schiphol Logistics Park

15

15 Schiphol-Oost

6

16 De Schuilhoeve

14 10 Nieuw-Vennep

9

11



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Rozenburg

Schiphol Logistics Park Kuehne + Nagel

Hoofddorp

Graan voor Visch

Scotch & Soda

De Hoek

NoordTrans Logistics & Warehousing 3.250

De Hoek

ML Milestone Logistics

Schiphol-Rijk

Schiphol-Rijk

Huurder/koper

Metrage 17.000

Plaats

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

De Hoek/Schiphol-West

55

80

55

80

Graan voor Visch

50

65

45

65

1.450

De President

65

75

65

75

WWT Holding

2.850

Hoofddorp-Noord

25

55

25

55

Schiphol-Rijk

Bios Groep

2.800

Schiphol-Noord

70

80

70

80

Schiphol-Rijk

Nippon Express Netherlands

2.500

Schiphol-Zuid

60

75

60

80

Distrivers

1.400

Schiphol-Zuidoost

75

110

75

110

Nieuw Vennep Spoorzicht

7.200

Hoofddorp

Schiphol


Nieuw-Vennep medio 2014 van tot

Schiphol-Rijk

65

75

65

83

Schiphol Logistics Park

75

85

75

85

Schiphol-Oost

70

88

70

88

Spoorzicht

45

65

45

65

Pionier

35

45

30

45

Nieuw-Vennep-Zuid

60

75

60

75

Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

West

Beste locaties

7,25

10,50

6,90

10,25

Lijnden

Airport Business Park

65

80

65

80

Overige locaties

8,25

11,50

7,75

11,50

Cruquius

Cruquius-Zuid

50

65

50

65

Badhoevedorp

De Schuilhoeve

40

60

40

60


63


’s-Hertogenbosch, Tilburg en Waalwijk Bedrijfsruimtemarkt


Aanbod

93.850

524.000 m2

1,7%

2013 t.o.v. 2012

Voorraad 1.776 ha

5,9%


0,4%

2013 t.o.v. 2012

Opname


Huurprijs

72.000 m2

5,9%

€ 38 per m2/jaar

e

214%

e


0,4%




2,2%


2007=100

(ha)

110

1.800

60

105

1.500

50

1.200

40

900

30

600

20

300

10

100 95 90 85

2007

2008

2009

2010


2011

2012

0 2006

2013

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Voorraad

Nederland

0

2013

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA


Opname en aanbod


x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

630 560 490 420 370 280 210 140 70 0

12 9 6 3 2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0 ’s-Hertogenbosch Tilburg Ratio 2013

Waalwijk

Ratio medio 2014

Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

16% 1%

14%

17% 29% 25%

3%

18%

21%

24%

21%

26%

2% 2% 30% 41%

24%

Industrie en bouw

27%

35%


Handel

Transport

24%

Nederland ICT

Dienstensector

630 560 490 420 350 280 210 140 70 0 2007 750-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

Breda

Oosterhout Eindhoven


2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

64


’s-Hertogenbosch, Tilburg en Waalwijk Bedrijfsruimtemarkt

Bedrijventerreinen ’S-HERTOGENBOSCH

3

1 De Vutter 2 De Rietvelden

1

3 Maaspoort 4 De Brand

2 Tilburg

3

5 De Herven

5 TILBURG

1

1 Kraaiven

5 2

2 Loven 3 Vossenberg

’s-Hertogenbosch

4 Katsbogten 5 Spoorzone

4

4



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Huurder/koper

Waalwijk

Van Hilststraat

Doyen Auto Nederland

7.500

Plaats

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Van Hilststraat

Coolrec

5.550

Oss/Uden/Veghel

28

48

28

48

Altenaweg

Een groothandelsfirma

5.500

‘s-Hertogenbosch De Brand

40

48

40

48

Industrieweg

Pack Choice

2.850

De Herven

35

45

35

45

Weenergroep

4.700

De Rietvelden

28

45

25

42

De Vutter

Vako

3.000

Katsbogten

30

48

30

48

Loven

Capital Ornaments

3.300

Kraaiven

28

45

25

45

Spoorzone

Eurofar International

3.000

Loven

28

45

25

45

Vossenberg

30

48

30

48

28

50

25

50

‘s-Hertogenbosch De Herven Tilburg

Metrage

Tilburg

Waalwijk



v.o.n. in %

Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Zuid

Beste locaties

7,25

11,00

6,90

10,50

Overige locaties

8,25

12,00

7,75

12,00

65


Limburg Venlo, Sittard-Geleen en Venray

Bedrijfsruimtemarkt


Aanbod

66.350

478.000 m2

4,0%

2013 t.o.v. 2012

Voorraad 1.957 ha

10%


4,3%

2013 t.o.v. 2012

Opname


Huurprijs

22.000 m2

4,9%

€ 37 per m2/jaar

e

e


71%

0,3%


0%




2007=100

(ha)

110

2.000

75

105

1.800

60

100

1.600

45

95

1.400

30

90

1.200

15

85

2007

2008

Limburg

2009

2010

2011

2012

2013

1.000 2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Voorraad

Nederland

0

2013

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA


Opname en aanbod


x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

600

14

500

12 10

400

8

300

6

200

4

100

2

0

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

Venlo

Ratio 2013

Sittard-Geleen

Venray

Ratio medio 2014

Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

Maastricht

Roermond

Eindhoven


600 11% 4%

3%

28%

23% 42%

500

17%

7%

63% 19%

24%

21%

21%

27%

200

24%

100

35% Nederland

Limburg Handel

Transport

400 300

2%

3%

Industrie en bouw

26%

ICT

Dienstensector

0 2007 750-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

66


Limburg Venlo, Sittard-Geleen en Venray

Bedrijfsruimtemarkt

Bedrijventerreinen VENRAY

1

A73

1 Smakterheide 2 Keizersveld 3 De Hulst

3

4 De Blakt

Born

2 E34

A67

5

VENLO

1

1 Trade Port

2

A2

2 Trade Port West

E25

3 Trade Port Noord

A73

4 Geloërveld (Belfeld)

Venlo

5 Veegtes

Sittard SITTARD-GELEEN-BORN 1 Holtum-Noord

3

2 Bedrijventerrein Noord 3 Bedrijvenstad Fortuna

A73 0

4

Geleen

2 km

0

© GeoMedia 2008 [7157]

© GeoMedia 2008 [7157]

Tegelen

1 km

A73

1

2

Venray 3 4


A73 0

1 km


Plaats


ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Smakterheide

33

48

33

48

Keizersveld

33

45

33

45

De Hulst/De Blakt

30

45

30

45

Trade Port

35

48

35

48

Trade Port West en Noord

37

49

37

49

Geloërveld (Belfeld)

37

43

37

43

Veegtes

29

38

29

38

Born

Holtum-Noord

25

50

25

50

Sittard

Bedrijventerrein Noord

25

41

25

41

Bedrijvenstad Fortuna

38

45

38

45

De Koumen

29

39

29

39


De Locht/De Beitel

29

41

29

41

v.o.n. in %

In de Cramer

29

41

29

41

Beatrixhaven

32

48

32

48

Maastricht Airport

40

48

40

48

Roerstreek

29

41

29

41

Willem Alexander

29

39

29

39

Venray

1e helft 2014 Plaats

Locatie

Huurder/koper

Born

Holtum-Noord

Seacon

Venlo

Trade Port West

KLG

Metrage 10.000

Venlo

7.950

Heerlen

medio 2014 van tot

Maastricht Roermond

Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

Zuid

Beste locaties

7,25

11,00

6,90

10,50

Overige locaties

8,25

12,00

7,75

12,00


67


Rotterdam en omgeving Rotterdam, Rotterdam Albrandswaard, Capelle a/d IJssel, Schiedam, Spijkenisse, Barendrecht, Ridderkerk, Vlaardingen, Oud-Beijerland en Drechtsteden

Bedrijfsruimtemarkt


Aanbod

246.450

755.000 m2

1,9%

2013 t.o.v. 2012

Voorraad 2.431 ha

12%


0,5%

2013 t.o.v. 2012

Opname


Huurprijs

59.000 m2

6,2%

€ 49 per m2/jaar

e

15%

e


0,6%



0,8%



2007=100

(ha)

110

2.500

50

105

2.000

40

100

1.500

30

95

1.000

20

90

500

10

85

2007

2008

Rotterdam e.o.

2009

2010

2011

2012

0 2006

2013

2007

2008

2009

2010

2012

Voorraad

Nederland

0

2013

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA


Opname en aanbod


x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

800

16

700

14

600

12

500

10

400

8

300

6

200

4 2

100 0

2011

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

Rotterdam*

Ratio 2013

Capelle Drechtsteden Schiedam a/d IJssel

Ratio medio 2014

Breda

Den Haag


* Inclusief voorraad distriparken Maasvlakte, Botlek en Eemhaven

Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.) 800 700

20% 19% 1%

17%

25% 3%

22%

1%

21%

21%

16%

400

27%

300

24%

200 100

35% Nederland

Rotterdam e.o. Industrie en bouw

Handel

Transport

600 500

26%

2%

19% 39% 38%

24%

ICT

Dienstensector

0 2007 750-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

68


Rotterdam en omgeving Rotterdam, Rotterdam Albrandswaard, Capelle a/d IJssel, Schiedam, Spijkenisse, Barendrecht, Ridderkerk, Vlaardingen, Oud-Beijerland en Drechtsteden

Bedrijfsruimtemarkt

Bedrijventerreinen

7

1 Distripark Botlek 2 Distripark Maasvlakte

6

3 Europoort

0

10

4 Distripark Eemhaven

Capelle a/d IJssel

5 Waalhavengebied 6 Noordwest/Spaanse Polder

Schiedam

7 Hoofdweggebied 8 Drechtsteden

9

9 Vijfsluizen 10 ’s-Graveland

Rotterdam

11 Spijkenisse 12 Nieuwe Gadering

1 2 5

3 12

4

11

8



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Huurder/koper

Rotterdam

Distripark Eemhaven

Wrist Kooyman Ship Supply

Metrage

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Distripark Botlek

40

55

40

55

Distripark Maasvlakte

35

50

35

50

2.500

Distripark Eemhaven

48

58

48

59

Candor Midden Holland

2.250

Waalhavengebied

42

57

42

56

BMW Motorfietsen

1.750

Noordwest/Spaanse polder

45

57

44

56

Hoogvliet

50

57

50

57

Spijkenisse

Halfweg

42

53

42

53

Capelle a/d IJssel

Hoofdweggebied

48

58

48

55

Schiedam

Vijfsluizen

50

57

50

55

‘s-Graveland

44

54

43

54

5.050

Plaats

Noordwest/Spaanse Polder Rotterdamse Mobiliteit Centrale

2.650

Rotterdam

Noordwest/Spaanse Polder HMVR Invest

2.000

Schiedam

Vijfsluizen

Hertel Marine Services

Ridderkerk

Donkersloot

Barendrecht Van ‘t Hoffstraat


Barendrecht

Dierenstein/Vaanpark

49

59

49

58

Ridderkerk

Donkersloot

47

53

47

53

Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

West

Beste locaties

7,25

10,50

6,90

10,25

Vlaardingen

42

52

42

50

Overige locaties

8,25

11,50

7,75

11,50

Oud-Beijerland

44

50

44

50


69


Stadsregio Arnhem Nijmegen Arnhem, Nijmegen, Wijchen, Duiven, Zevenaar en Overbetuwe

Bedrijfsruimtemarkt


Aanbod

86.100

256.000 m2

1,9%

2013 t.o.v. 2012

Voorraad 1.367 ha

11%


0,4%

2013 t.o.v. 2012

Opname


Huurprijs

21.000 m2

3,7%

€ 41 per m2/jaar

e

22%

e


0,5%




0,6%


2007=100

(ha)

110

1.400

42

1.200

36

1.000

100

30

800

24

95

600

18

400

12

105

90

200

85

2007

2008

2009


2010

2011

2012

6

0 2006

2013

Nederland

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Voorraad

0

2013

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA


Opname en aanbod


x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

400

16

350 300

12

250 200

8

150 100

4

50 0

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

Arnhem

Ratio 2013

Nijmegen

Duiven

Ratio medio 2014

Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

Wijchen

Zevenaar

Ede


400 3% 10% 19%

350

11%

17% 3%

20%

2% 40% 32%

24%

21%

200

2% 27% 36%

21%

27%

Handel

Transport

150

24%

100 50

35%

Stadsregio Arnhem Nijmegen Industrie en bouw

300 250

26%

Nederland ICT

Dienstensector

0 2007 750-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

70


Arnhem, Nijmegen, Wijchen, Duiven, Zevenaar en Overbetuwe

Bedrijfsruimtemarkt

Bedrijventerreinen NIJMEGEN/WIJCHEN 1 Noord- en Oostkanaalhaven 2 Westkanaaldijk

Arnhem

3 Winkelsteeg

6

4 Bijsterhuizen

5

ARNHEM

8 7

5 ’t Broek/Kleefsche Waard 6 IJsseloord II

9 Duiven

10 11 12

Zevenaar

7 Rijkerswoerd 8 De Overmaat DUIVEN 9 Nieuwgraaf 10 Centerpoort-Noord en Zuid

1 ZEVENAAR

2

11 Tatelaar 12 Hengelder

Nijmegen

4 3

Wijchen



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Huurder/koper

Nijmegen

Bijsterhuizen

Palletways

6.650

Plaats

Bijsterhuizen

Micodo

5.000

Nijmegen

Westkanaaldijk

DKL Equipment

4.300

Centerpoort Noord

Best Building Service

1.350

Duiven

Metrage

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Noord- en Oostkanaalhaven

25

40

30

45

Westkanaaldijk

25

40

25

45

Winkelsteeg

25

40

25

40

Wijchen

Bijsterhuizen

40

50

35

50

Arnhem

‘t Broek/Kleefsche Waard

30

50

30

45

IJsseloord II

45

55

45

55

Rijkerswoerd/De Overmaat

30

45

30

45

Duiven

Nieuwgraaf/Centerpoort-Noord/Zuid 30

45

30

45

Zevenaar

Tatelaar

25

40

25

40

Hengelder

25

40

25

40

Kollenburg

25

40

25

40

25

45

25

45


Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Oost

Beste locaties

9,00

12,75

7,75

12,75

Overige locaties

9,75

13,00

9,75

13,00

Elst *De bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.

71


Twente Enschede, Hengelo, Almelo en Oldenzaal

Bedrijfsruimtemarkt


Aanbod

79.700

345.000 m2

1,9%

2013 t.o.v. 2012

Voorraad 1.611 ha

6,5%


1,8%

2013 t.o.v. 2012

Opname


Huurprijs

61.000 m2

4,3%

€ 32 per m2/jaar

e

19%

e


0,2%



5,7%



(ha)

110

2.000

50

105

1.600

40

100

1.200

30

95

800

20

90

400

10

85

2007

Twente

2008

2009

2010

2011

2012

0 2006

2013

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Voorraad

Nederland

0

2013

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA


Opname en aanbod


x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

450 400 350 300 250 200 150 100 50 0

10 8 6 4 2 2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

Enschede

Ratio 2013

Hengelo

Almelo

Ratio medio 2014

Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

22% 21% 3%

17%

26% 26%

3%

25%

21%

2% 26%

24%

21%

26%

2% 27%

24%

21% 28%

35% Nederland

Twente Industrie en bouw

Handel

Transport

ICT

Dienstensector

450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 2007 750-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

Oldenzaal

Deventer

Zwolle


2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

72


Twente Enschede, Hengelo, Almelo en Oldenzaal

Bedrijfsruimtemarkt

Bedrijventerreinen 1 De Haven

7

2 Marssteden

8

3 Euregio Bedrijvenpark 4 Josink-Es

Almelo

5 Twentekanaal

9

6 Westermaat

10

7 Bedrijvenpark Twente

11

8 Dollegoor/Turfkade

A35

Oldenzaal

9 Bedrijvenpark Bornsestraat

12

10 Twentepoort

E30

11 XL Bedrijvenpark Twente

E30

Hengelo

A1

13

6

12 Hazewinkel

A1

13 Hanzepoort

5 Enschede A35

3

0

© GeoMedia 2008 [7157]

2

1 4

4 km



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Huurder/koper

Metrage

Enschede

Marssteden

Bleckmann Group

De Haven

Van Merksteijn Plastics

3.150

Marssteden

Mepco

2.750

De Haven

Apollo R&D

1.850

Oldenzaal

Hanzepoort

TNT Fashion Logistics

7.200

Almelo

Twentepoort

Abbink Metaal

2.000

17.400

Enschede

Almelo


Hengelo

Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Oost

Beste locaties

9,00

12,75

7,75

12,75

Overige locaties

9,75

13,00

9,75

13,00

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

De Haven

20

35

20

33

Euregio Bedrijvenpark

23

40

20

35

Marssteden

30

45

30

40

Josink-Es

35

48

35

45

Bedrijvenpark Bornsestraat

30

40

30

38

Bedrijvenpark Twente

23

35

23

35

Dollegoor/Turfkade

20

35

20

32

Twentepoort

32

40

30

40

XL Bedrijvenpark Twente

40

50

38

48

Twentekanaal

30

45

30

40

Westermaat

35

45

35

45

Hanzepoort

32

42

30

38

Hazewinkel

30

45

25

40

Plaats

Oldenzaal


73



Bedrijfsruimtemarkt


Aanbod

87.100

229.000 m2

4,0%

2013 t.o.v. 2012

Voorraad 713 ha

27%


0,3%

2013 t.o.v. 2012

Opname


Huurprijs

42.000 m2

6,4%

€ 42 per m2/jaar

e

136%

e


2,4%




2,4%


2007=100

(ha)

110

800

40

700

35

600

30

500

25

400

20

300

15

200

10

105 100 95 90

100

85

2007

Utrecht e.o.

2008

2009

2010

2011

2012

2013

0

Nederland

5 2006

2007

2008

2009

2010

2012

Voorraad Bron: VROM/DG Ruimte, bewerking DTZ Zadelhoff

Opname en aanbod


x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

360

15

300

12

240

0

2013

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA

9

180

6

120

3

60 0

2011

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

Utrecht

Ratio 2013

Stichtse Vecht Nieuwegein

Ratio medio 2014

Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

Houten

Zeist

Woerden


360 12%

16%

300

17%

24%

5% 27%

3%

21%

3% 38%

21%

21%

26%

180

2% 28% 29%

21%

27%

120

24%

60

35% Nederland

Utrecht e.o. Industrie en bouw

Handel

Transport

240

ICT

Dienstensector

0 2007 750-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

74


Utrecht, Stichtse Vecht, Nieuwegein en Houten

Bedrijfsruimtemarkt

Bedrijventerreinen Stichtse Vecht

1 Lage Weide

3

2 Oudenrijn (De Meern)

1

3 Overvecht-Noord 4 De Wetering

4

5 Plettenburg/De Wiers

Utrecht

6 Liesbosch/Laagraven 7 ’t Klooster 8 Doornkade 9 Rondeel

2

10 Meerpaal

6

8

Nieuwegein

5

9

Houten

7 10



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Huurder/koper

Nieuwegein

‘t Klooster

Norbert Dentressangle

25.000

Plaats

Plettenburg/De Wiers

Reedijk Banden Import

1.650

Utrecht

Lage Weide

Fonq.nl

4.250

Tractieweg

Rundvlees & Co

1.150

Houten

Doornkade

Lotus

2.350

Maarssen

Maarsenbroeksedijk

Stylepoint

2.000

Breukelen

De Corridor

VriendenLoterij

1.800

Utrecht

Metrage

Nieuwegein

Houten


ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Lage Weide

25

60

25

65

Oudenrijn (De Meern)

30

50

30

50

Overvecht-Noord

30

45

25

45

De Wetering

45

60

45

60

Plettenburg/De Wiers

30

45

30

45

Liesbosch/Laagraven

35

50

35

40

‘t Klooster

50

65

50

65

Doornkade

35

45

35

45

Rondeel

40

50

35

50

Meerpaal

45

55

40

55

30

50

30

50

25

40

25

40

Maarssen

Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

West

Beste locaties

7,25

10,50

6,90

10,25

Overige locaties

8,25

11,50

7,75

11,50

Vianen

De Hagen


75



Bedrijfsruimtemarkt


Aanbod

77.350

273.000 m2

2,4%

2013 t.o.v. 2012

Voorraad 1.256 ha

7,6%


1,0%

2013 t.o.v. 2012

Opname


Huurprijs

62.000 m2

4,4%

€ 37 per m2/jaar

e

e


159%

0,3%



2,1%



(ha)

110

1.500

50

105

1.200

40

100

900

30

95

600

20

90

300

10

85

2007

2008

2009


2010

2011

2012

0 2006

2013

2007

2008

2009

2010

2012

Voorraad

Nederland


Opname en aanbod


x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

350

10

300

0

2013

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA

8

250 200

6

150

4

100

2

50 0

2011

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013


2014 (medio)

0

Zwolle

Ratio 2013

Apeldoorn

Deventer

Ratio medio 2014

Opname naar sector



x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)

Arnhem

Enschede


350 11% 17%

25%

13% 19%

3%

2% 24%

300

17%

24%

21%

26%

200 150

2% 30%

21%

59%

Industrie en bouw

27%

Transport

100

24%

50

35%


Handel

250

Nederland ICT

Dienstensector

0 2007 750-1.000

2008

2009

1.000-2.500

2010

2011

2.500-5.000

2012

2013

5.000-10.000

2014 (medio)

>10.000

76



Bedrijfsruimtemarkt

Bedrijventerreinen 3 ZWOLLE

Deventer

1 Marslanden 2 Voorst

4

3 Hessenpoort

2

4 De Vrolijkheid

1 2 Zwolle

DEVENTER

3

1 Bergweide 2 Kloosterlanden/Hanzepark 3 De Wetering

1

APELDOORN 1 Stadhoudersmolen

2

1

2 Apeldoorn-Noord 3 De Vlijt

3

4 Kaijersmolen 5 Kuipersveld 6 Malkenschoten 7 Brouwersmolen 8 Ecofactorij

Apeldoorn 8

7

4 5 6



1e helft 2014


Plaats

Locatie

Huurder/koper

Apeldoorn

Ecofactorij

Oosterberg Zutphen

Kuipersveld

FedEx

3.550

Kuipersveld

Nuon

2.350

Noord

Premium Motors

Kloosterlanden

Deventer

Metrage

ultimo 2013 van tot

medio 2014 van tot

Stadhoudersmolen

25

45

25

45

De Vlijt

35

50

30

45

1.600

Kaijersmolen

20

35

25

45

MFlor

6.000

Kuipersveld

30

40

30

40

Bergweide

Sandd

3.450

Malkenschoten

35

45

35

45

Kloosterlanden

Nederlandse Gasunie

2.550

Brouwersmolen

30

45

30

45

Kloosterlanden

30

45

25

45

Bergweide

30

45

25

40

De Wetering

30

45

30

40

Hessenpoort

40

50

40

50

16.500

Plaats Apeldoorn

Deventer


Zwolle medio 2014 van tot

De Vrolijkheid

35

45

30

45

Marslanden

25

45

25

45

Voorst

25

45

25

45

Landsdeel

Locatie

ultimo 2013 van tot

Noord

Beste locaties

8,85

12,75

8,85

12,75

Overige locaties

9,75

13,00

9,75

13,00

Beste locaties

9,00

12,75

7,75

12,75

Overige locaties

9,75

13,00

9,75

13,00

Oost


77


Vastgoedgegevens

Bedrijfsruimtemarkt

Aanbod (in m2)

Almelo

9.000

101.000

4%

491

20 - 48

Almere

10.000

161.000

7%

494

25 - 60

Amersfoort

12.000

74.000

6%

235

15 - 65

Amsterdam

78.000

388.000

10%

774

30 - 70

Apeldoorn

43.000

79.000

3%

547

25 - 45

0

77.000

7%

237

30 - 55

1.000

24.000

2%

251

28 - 40

0

30.000

1%

476

30 - 45

Arnhem Assen Bergen op Zoom

Aanbodvoorraadratio

Voorraad (in ha)

Bandbreedte huurprijzen (in euro per m2/jaar)

Opname (in m2)

Gemeente

1.000

46.000

6%

155

34 - 45

25.000

257.000

7%

763

25 - 50

0

55.000

8%

129

48 - 55

Delft

3.000

43.000

4%

195

38 - 55

Den Haag

6.000

72.000

5%

312

30 - 65

Deventer

17.000

62.000

4%

291

25 - 45

5.000

27.000

10%

52

30 - 55

25.000

160.000

4%

899

40 - 55

2.000

27.000

3%

195

30 - 45

24.000

113.000

9%

242

30 - 50

8.000

348.000

11%

645

35 - 55

0

56.000

2%

727

18 - 40

Enschede

38.000

126.000

5%

513

20 - 45

Etten-Leur

4.000

88.000

6%

303

25 - 45 35 - 55

Best Breda Capelle aan den IJssel

Diemen Drechtsteden Duiven Ede Eindhoven Emmen

5.000

22.000

3%

136

Groningen

11.000

53.000

2%

665

20 - 45

Haarlemmermeer

45.000

226.000

8%

570

25 - 110

Heerenveen

10.000

62.000

4%

293

20 - 35

5.000

79.000

3%

507

30 - 50

Hengelo

0

48.000

2%

428

30 - 45

Hilversum

0

10.000

2%

91

40 - 65

Houten

0

22.000

6%

70

35 - 55

Leeuwarden

0

42.000

2%

383

20 - 36

Gouda

Helmond

4.000

46.000

3%

208

50 - 62

Leiden

13.000

25.000

5%

103

35 - 55

Moerdijk

35.000

143.000

15%

193

30 - 48

Nieuwegein

30.000

30.000

3%

200

30 - 65

Nijmegen

19.000

60.000

2%

514

25 - 45

Oldenzaal

14.000

70.000

8%

178

25 - 40

Oosterhout

10.000

89.000

3%

558

25 - 49

1.000

25.000

6%

92

25 - 50

Roosendaal

17.000

160.000

7%

341

25 - 48

Rotterdam

23.000

410.100

12%

503

35 - 59

4.000

27.000

5%

100

43 - 55

's-Hertogenbosch

30.000

141.000

6%

503

25 - 48

Sittard-Geleen

12.000

121.000

3%

818

25 - 45

Smallingerland

0

48.000

3%

327

20 - 40

Son en Breugel

0

45.000

5%

186

37 - 50

4.000

37.000

12%

61

30 - 50

18.000

296.000

7%

879

25 - 48

Lansingerland

Rijswijk

Schiedam

Stichtse Vecht Tilburg Utrecht Veenendaal Veldhoven Venlo Venray

8.000

140.000

7%

381

25 - 65

15.000

94.000

7%

252

30 - 45

0

73.000

13%

117

32 - 50

10.000

228.000

6%

812

35 - 49

0

129.000

8%

327

30 - 48

24.000

87.000

4%

394

25 - 50

Wijchen

0

51.000

6%

159

35 - 50

Zevenaar

0

25.000

5%

106

25 - 40

Zoetermeer

3.000

77.000

9%

177

40 - 58

Zwolle

3.000

132.000

6%

419

25 - 50

1.139.000

9.722.000

3,7%

52.690

18 - 110

Waalwijk

Nederland

78


Algemene gegevens

Bedrijfsruimtemarkt

Inwoners (in aantal)

Beroepsbevolking (in % van totale bevolking)

Almelo

72.450

64%

30.700

33,9

Almere

196.000

71%

34.900

12,6

29.300

Amersfoort

150.900

67%

36.500

7,8

27.500

Amsterdam

810.950

73%

30.800

4,8

126.400

Apeldoorn

157.550

64%

34.600

17,3

30.100

Arnhem

150.800

69%

30.200

7,8

26.350

Assen

67.200

64%

32.000

18,7

10.750

Bergen op Zoom

66.400

65%

33.600

35,8

14.600

Gemeente

Best Breda

Particulier besteedbaar Voorraad bedrijfshuishoudinkomen ruimte per inwoner (in euro’s) (in m2/inwoner)

Banen in de industrie (in aantal) 18.450

28.600

65%

38.600

27,1

9.350

179.600

67%

34.700

21,3

37.100

66.200

66%

34.500

9,7

12.350

Delft

100.050

73%

32.000

9,7

14.150

Den Haag

508.950

69%

31.600

3,1

57.800

Deventer

98.300

66%

32.500

14,8

18.050

Diemen

25.950

70%

35.100

10,0

6.300

268.600

64%

32.400

16,7

56.900


Drechtsteden

25.600

67%

36.200

38,1

8.500

Ede

110.650

64%

36.000

10,9

22.200

Eindhoven

220.900

68%

31.600

14,6

50.250

Emmen

108.050

64%

30.600

33,7

22.200

Enschede

158.600

68%

29.400

16,2

28.850

Etten-Leur

42.350

65%

35.600

35,8

10.550

Duiven

70.950

65%

34.800

9,5

11.100

Groningen

198.300

76%

28.500

16,8

31.650

Haarlemmermeer

144.050

66%

39.300

19,8

75.000

Heerenveen

49.900

63%

32.500

29,4

10.250

Helmond

89.250

66%

32.700

28,4

22.500

Hengelo

80.950

65%

32.000

26,5

21.850

Hilversum

86.450

64%

36.000

5,2

12.800

Houten

48.400

67%

42.900

7,2

8.800

107.350

68%

28.700

17,8

16.500

57.100

64%

42.900

18,2

9.300

121.150

72%

33.800

4,3

16.800

Gouda

Leeuwarden Lansingerland Leiden Moerdijk

36.750

64%

36.400

26,3

13.800

Nieuwegein

61.050

67%

35.400

16,4

15.300

Nijmegen

168.300

71%

30.800

15,3

27.400

Oldenzaal

32.150

62%

33.600

27,7

10.550

Oosterhout

53.700

64%

35.500

51,9

14.600

Rijswijk

47.650

63%

32.900

9,7

7.050

Roosendaal

77.050

65%

33.600

22,2

16.850

618.350

69%

29.300

4,1

120.800

76.450

67%

30.900

6,5

12.400

143.750

68%

34.600

17,5

36.150

Sittard-Geleen

93.700

66%

31.900

43,7

23.150

Smallingerland

55.450

63%

30.900

29,5

13.450

Son en Breugel

16.250

60%

40.200

57,1

6.750

Stichtse Vecht

63.850

65%

40.400

4,8

9.050

Tilburg

210.250

69%

31.400

20,9

41.650

Utrecht

Rotterdam Schiedam 's-Hertogenbosch

328.150

72%

33.900

5,8

54.000

Veenendaal

63.250

65%

34.700

19,9

14.850

Veldhoven

44.150

65%

37.000

13,2

14.100

100.450

65%

31.100

40,4

30.750

Venray

43.100

66%

34.300

38,0

12.450

Waalwijk

46.500

65%

34.000

42,3

16.100

Wijchen

41.050

65%

35.400

19,4

8.650

Zevenaar

32.300

63%

33.000

16,5

6.200

123.550

67%

36.000

7,2

15.600

123.150 16.829.300

67%

33.200

17,0

29.200

66%

33.300

15,7

3.125.250

Venlo

Zoetermeer Zwolle Nederland

79


Definities, bronnen en onderzoeksverantwoording

In de factsheets wordt een aantal indicatoren

(kantoren)voorraad in gebruik wordt verstaan

Huurprijs kantoren en bedrijfsruimten

voor de vastgoedmarkt gepresenteerd in de

alle kantoren waar een gebruiker gehuisvest

Prijzen in euro per vierkante meter

vorm van grafieken en tabellen. Hieronder

is. Het betreft hier een combinatie van

verhuurbaar vloeroppervlak per jaar exclusief

volgt een korte uitleg van definities en

gegevens van Bak en DTZ Zadelhoff.

BTW, servicekosten, huurderspecifieke inrichtingskosten en eventuele

bronnen ter begeleiding van de gebruikte indicatoren, evenals een


onderzoeksverantwoording.

De grafiek voorraad bedrijventerreinen geeft

huurkortingen.

zowel de voorraad netto reeds uitgegeven

Bevolking en inkomen

Index kantoorbanen/Banen in de industrie

bedrijventerrein weer in hectare grond met

Voor het aantal inwoners per gemeente is

De grafiek Index kantoorbanen/Banen in de

een bedrijfsbestemming, evenals de jaarlijkse

1 januari 2014 het peilmoment. De

industrie geeft de geïndiceerde ontwikkeling

uitgifte van bedrijventerrein (tevens in

beroepsbevolking is het aantal personen in

weer van het aantal banen. Hierbij is het jaar

hectare). Zeehaventerreinen worden niet tot

de leeftijd van 15 tot 65 jaar als percentage

2007 als uitgangspunt genomen. De gegevens

de voorraad bedrijventerreinen gerekend.

van het totale aantal personen. Deze cijfers

voor deze grafiek zijn afkomstig van LISA.

De data is afkomstig van de inventarisatie

zijn gemeten per 1 januari 2014 (bron: CBS).

werklocaties van IBIS.

Het particulier besteedbaar huishoudinkomen

Opname en aanbod

wordt uitgedrukt in duizenden euro’s en heeft

In de grafiek opname en aanbod is de

Leegstand (kantoren)

betrekking op 2012 (bron: CBS Regionale

historische ontwikkeling weergegeven van

Leegstand betreft aangeboden ruimte in

inkomensverdeling).

opname en aanbod op de kantoor- of

opgeleverde gebouwen die op het moment

bedrijfsruimtemarkt vanaf het jaar 2007

van inventarisatie niet (meer) in gebruik is.

Voorraad per inwoner

tot medio 2014.

Leegstand wordt uitgedrukt in percentages

De voorraad kantoorruimte is gedeeld door

Onder opname wordt de kantoor- en/of

van de kantorenvoorraad.

het aantal inwoners. De voorraad bedrijfsruimten (in m2) per inwoner is

bedrijfsruimte verstaan die op de ‘vrije markt’ verhuurd en verkocht is, met uitzondering van Aanbod-voorraadratio (bedrijfsruimten)

berekend door de voorraad

sale-and-leaseback transacties en nieuwbouw

De aanbod-voorraadratio drukt de verhouding bedrijventerreinen te verminderen met een

ten behoeve van eigenaar-gebruikers (de

tussen aanbod en voorraad uit in percentages. bebouwingspercentage van 50% gedeeld

zogenoemde eigenbouw). Transacties worden

De voorraad bedrijfsruimten (in m2) is

geregistreerd op het moment dat tussen

berekend door de voorraad bedrijventerreinen kantorenvoorraad zijn afkomstig van Bak, de

betrokken partijen wilsovereenstemming

te verminderen met een

voorraad bedrijventerreinen van IBIS en het

bereikt is, waarbij een ondergrens van

bebouwingspercentage van 50%.

aantal inwoners van CBS.

kantoorruimte en 750 m2 voor bedrijfsruimte.

Bruto-aanvangsrendement

Onderzoeksverantwoording

Aanbod betreft gebouwen waarin per ultimo

Onder bruto-aanvangsrendement worden de

DTZ Zadelhoff besteedt grote zorg aan het

van elk kalenderjaar minimaal 500 m2

bruto huurinkomsten verstaan vóór

verzamelen en controleren van vastgoeddata.

kantoorruimte of 750 m2 bedrijfsruimte voor

afschrijvingen en eigenaarslasten als

Zo worden opname- en aanbodcijfers tot

de verhuur of verkoop beschikbaar is.

percentage van de totale verwervingsprijs vrij

stand gebracht door data verkregen uit

Het aanbod heeft uitsluitend betrekking op

op naam. De grondslag voor de

meerdere bronnen te laten controleren en

reeds opgeleverde of nog in aanbouw zijnde

aanvangsrendementen voor kantoren en

aanvullen door researchers en makelaars van

complexen. Projecten in voorbereiding

bedrijfsruimte is een 10-jarige overeenkomst

DTZ Zadelhoff die in de betreffende regio

worden niet meegeteld. De gegevens voor

met solvabele gebruikers.

actief zijn. Door onze werkwijze kunnen wij

door het aantal inwoners. De cijfers over de

2

500 m wordt aangehouden voor

een accuraat en landelijk dekkend beeld

deze grafiek zijn afkomstig van DTZ Zadelhoff. Incentives

schetsen van de vrije markten voor kantoor-

Voorraad/Voorraad in gebruik (kantoren)

Dit zijn kortingen die tussen huurder en

en bedrijfsruimte.

Voor de kantorenmarkt wordt onder

verhuurder worden afgesproken om een

voorraad het totaal verstaan van bestaande

overeenkomst af te sluiten of te verlengen.

of in aanbouw zijnde kantoorruimte met

Voor kwalitatief hoogwaardig vastgoed zijn

2

een oppervlakte van 500 m v.v.o. of meer.

incentives beperkt en voor vastgoed met

De gegevens over de kantorenvoorraad

weinig onderscheidend karakter lopen

zijn afkomstig van Bak en per 2014. Onder

incentives op.

www.dtz.nl www.dtz-ugl.com

80

DTZ Zadelhoff is al ruim 45 jaar toonaangevend adviseur in commercieel vastgoed en realiseert geïntegreerde vastgoedoplossingen voor eigenaren, gebruikers, beleggers en financiers. Ruim 200 vastgoedadviseurs zijn op de hoogte van wat er speelt in de markt en realiseren het beste resultaat voor hun opdrachtgevers. DTZ Zadelhoff loopt altijd voorop in nieuwe ontwikkelingen in het vakgebied en gebruikt die nieuwe inzichten om haar dienstverlening steeds weer te verbeteren. Als u hoge eisen stelt, is de keuze helder. Duidelijk. DTZ Zadelhoff Met 13 kantoren in Nederland combineert DTZ Zadelhoff haar regionale kennis met een landelijke dekking. Daarnaast maakt de organisatie deel uit van het internationale netwerk van DTZ en UGL Services. Dit samenwerkingsverband telt 26.000 vaste medewerkers en is wereldwijd actief met 208 vestigingen in 52 landen. DTZ Zadelhoff is een v.o.f. waarin partners deelnemen via besloten vennootschappen en waarin de combinatie DTZ en UGL Services een minderheidsbelang heeft. UGL Services is een divisie van UGL Limited dat als UGL is geregistreerd aan de Australian Stock Exchange. Voor meer informatie kijk op www.dtz.nl en www.dtz-ugl.com

DTZ Zadelhoff, kantoor Amsterdam Postbus 74030 1070 BA Amsterdam Parnassusweg 803 1082 LZ Amsterdam Tel.: 020 6 644 644 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, kantoor Enschede Zuiderval 74 7543 EZ Enschede Tel.: 053 4 300 900 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, kantoor Utrecht Postbus 19125 3501 DC Utrecht Oorsprongpark 12 3581 ET Utrecht Tel.: 030 2 332 552 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, afdeling Occupier Services Postbus 74030 1070 BA Amsterdam Parnassusweg 803 1082 LZ Amsterdam Tel.: 020 7 513 700 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, kantoor Arnhem Postbus 573 6800 AN Arnhem Meander 601 6825 ME Arnhem Tel.: 026 4 452 445 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, kantoor Groningen Postbus 870 9700 AW Groningen Hereweg 95B 9721 AA Groningen Tel.: 050 3 141 232 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, kantoor Zwolle Postbus 382 8000 AJ Zwolle Burg. van Roijensingel 6 8011 CS Zwolle Tel.: 038 4 258 800 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, afdeling Research Postbus 74030 1070 BA Amsterdam Parnassusweg 803 1082 LZ Amsterdam Tel.: 020 6 644 644 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, kantoor Breda Postbus 2216 4800 CE Breda Claudius Prinsenlaan 148 4818 CP Breda Tel.: 076 5 209 209 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, kantoor ’s-Hertogenbosch Postbus 5065 5201 GB ’s-Hertogenbosch Statenlaan 8 – 20 5223 LA ’s-Hertogenbosch Tel.: 073 6 132 424 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, afdeling Investments Postbus 74030 1070 BA Amsterdam Parnassusweg 803 1082 LZ Amsterdam Tel.: 020 5 711 411 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, afdeling Retail Services Postbus 19125 3501 DC Utrecht Oorsprongpark 12 3581 ET Utrecht Tel.: 030 6 022 211 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, kantoor Den Haag Postbus 85617 2508 CH Den Haag Anna van Buerenplein 50a 2595 DA Den Haag Tel.: 070 3 550 550 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, kantoor Hoofddorp Postbus 2028 2130 GE Hoofddorp Scorpius 114 2132 LR Hoofddorp Tel.: 023 5 685 685 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, afdeling Marketing & Communications Postbus 74030 1070 BA Amsterdam Parnassusweg 803 1082 LZ Amsterdam Tel.: 020 7 500 410 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, afdeling Valuation Advisory Services Postbus 74030 1070 BA Amsterdam Parnassusweg 803 1082 LZ Amsterdam Tel.: 020 8 407 260 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, kantoor Eindhoven Postbus 973 5600 AZ Eindhoven Vestdijk 61B 5611 CA Eindhoven Tel.: 040 2 125 125 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, kantoor Rotterdam Postbus 937 3000 AX Rotterdam K.P. van der Mandelelaan 110 3062 MB Rotterdam Tel.: 010 4 333 555 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, afdeling Asset Management Postbus 74030 1070 BA Amsterdam Parnassusweg 803 1082 LZ Amsterdam Tel.: 020 6 644 644 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff Property Management BV Postbus 19160 3501 DD Utrecht Nieuwekade 15 3511 RV Utrecht Tel.: 030 2 394 239 E-mail: [email protected]

www.dtz.nl www.dtz-ugl.com

81

Nederland compleet Factsheets kantoren- en bedrijfsruimtemarkt | medio 2014 Een uitgave van DTZ Zadelhoff v.o.f. ISBN 978 90 78197 41 6 Vormgeving: Matt Art Concept & Design, Haarlem Fotoverantwoording bij de omslag

Boven: voormalig Paleis van Justitie, Amsterdam Midden links: ING House, Amsterdam Midden rechts: Logistiek bedrijfscomplex, Nijmegen Onder: Citroën-gebouwen, Amsterdam Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of vermenigvuldigd zonder bronvermelding. Alle gegevens zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid ervan wordt evenwel geen aansprakelijkheid aanvaard. Dit rapport kunt u vinden op onze website www.dtz.nl. Er is ook een Engelse versie beschikbaar. DTZ Zadelhoff is een v.o.f. van partners die deelnemen middels besloten vennootschappen. Uitgevoerd door: DTZ Zadelhoff, afdeling Research Parnassusweg 803 1082 LZ Amsterdam Tel: 020 6 644 644 E-mail: [email protected]

www.dtz.nl

© DTZ Zadelhoff 2014

Inhoud. Regio Kantoren Bedrijfsruimte. Nederland Almere Amsterdam en omgeving Breda en omgeving Den Haag en omgeving 12 50

Recommend Documents