FACTSHEETS | JANUARI 2014
Inhoud
Regio
Kantoren
Bedrijfsruimte
Nederland
4
42
Almere
6
44
Amsterdam en omgeving
8
46
Breda en omgeving
10
48
Den Haag en omgeving
12
50
Ede en Veenendaal
14
52
Eindhoven en omgeving
16
54
Friesland
18
56
Gooi en Eemland
20
58
Groningen, Assen en Emmen*
22
60
Haarlemmermeer
24
62
’s-Hertogenbosch, Tilburg en Waalwijk*
26
64
Limburg
28
66
Rotterdam en omgeving
30
68
Stadsregio Arnhem Nijmegen
32
70
Twente*
34
72
Utrecht en omgeving
36
74
Zwolle, Apeldoorn en Deventer
38
76
Algemene en vastgoedgegevens
40
78
* In de bedrijfsruimtemarkt is bij drie regio’s een extra gemeente meegenomen in de cijfers. Het gaat om Emmen, Waalwijk en Oldenzaal bij respectievelijk Groningen en Assen, ’s-Hertogenbosch en Tilburg en Twente. 3
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Nederland
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
2.280.800
8.322.000 m2
49.384.000 m2
0,8%
2012 t.o.v. 2011
4,9%
2013 t.o.v. 2012
0,3%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Leegstand
Huurprijs*
1.052.000 m2
7.754.000 m2 (15,7%)
€ 133 per m2/jaar
11%
2013 t.o.v. 2012
7,2%
2013 t.o.v. 2012
2,9%
2013 t.o.v. 2012 *Excl. evt. incentives
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2006=100
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
115
50.000 47.000
110
44.000
105
41.000
100 95
38.000 2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
35.000 2006
Nederland
Voorraad
2007
2008
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Bron: Bak, DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Leegstand
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
in % van voorraad ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 2006
25
Opname
2009
2010
2011
2012
2013
Leegstand (15,7% 2013)
20 15 10 5 2007
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
Gemiddelde opname 2006 - 2013
2013
0
Nederland Rotterdam Utrecht Eindhoven Amsterdam Den Haag Haarlemmermeer Arnhem
Leegstand 2012
Leegstand 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
20%
27%
19% 33% 9% 5%
6% 2%
34% 45% Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening
Nederland
ICT Banken en verzekeraars Overheid en overige non-profit
9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 2006 500-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
Nederlands gemiddelde 2013
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
4
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Nederland
Kantorenmarkt
Bruto aanvangsrendementen
Leegstand per gemeente
v.o.n. in %
in % van voorraad, 2013 2012
Nieuwegein
2013
Locatie
van
Noord
Beste locaties
8,00
10,50
8,00
11,00
Deventer
Overige locaties
8,50
12,50
8,50
12,50
Capelle aan den IJssel
Beste locaties
7,75
10,00
7,75
10,50
Helmond
Overige locaties
8,50
12,50
8,50
12,50
Beste locaties
7,50
10,00
7,50
10,00
Overige locaties
8,50
11,50
8,50
12,00
Oost Zuid West
tot
van
tot
Son en Breugel
Landsdeel
Beste locaties
6,30
9,00
5,80
9,00
Overige locaties
7,75
12,00
7,75
12,00
Veenendaal
Amstelveen Gouda Rijswijk Best Haarlemmermeer Hengelo Apeldoorn Almere Amersfoort Ede Zoetermeer Stichtse Vecht
Huurprijzen kantoorruimten
Almelo Schiedam
in euro per m2/jaar*
Diemen
2012
Tilburg
2013
Heerenveen
Plaats
van
tot
van
tot
Groot Amsterdam
70
400
65
400
Rotterdam
Rotterdam en omgeving
90
200
80
225
Enschede
Den Haag en omgeving
60
200
60
200
Utrecht en omgeving
80
195
70
195
Arnhem
Haarlemmermeer
85
355
80
355
Leidschendam-Voorburg
Eindhoven en omgeving
65
175
65
175
Amsterdam
Stadsregio Arnhem Nijmegen
80
185
70
185
Eindhoven
Zwolle, Apeldoorn en Deventer
65
175
60
140
Houten
‘s-Hertogenbosch en Tilburg
75
165
60
165
Maastricht (incl. airport/Beek)
Gooi en Eemland
85
185
80
185
Roermond
Twentse Stedenband
55
135
55
135
Breda en omgeving
70
165
70
160
Hilversum
Groningen en Assen
80
140
80
125
Etten-Leur
Limburg
80
175
80
160
Almere
70
180
70
175
Zeist
Friesland
80
120
75
115
's-Hertogenbosch
Ede en Veenendaal
80
135
80
130
Drechtsteden
Zwolle Bergen op Zoom Assen
Breda Roosendaal
Heerlen Haarlem
Veldhoven Groningen
Venlo Den Haag Delft
* Excl. evt. incentives en de bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
Oosterhout Leeuwarden Nijmegen
Omvangrijke transacties kantoorruimte
Utrecht Leiden
2013
Smallingerland
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Den Haag
Beatrixkwartier
CB&I
Metrage 18.000
Amsterdam
Zuidoost
DAS Rechtsbijstand
15.300
Utrecht
Rijnsweerd
Hogeschool Utrecht
13.500
Den Haag
CS Kwadrant
Universiteit Leiden
12.500
Amsterdam
Centrum
Spaces
12.150
Amsterdam
Zuidas
NautaDutilh
10.700
Den Haag
CS Kwadrant
TNO
9.750
‘s-Hertogenbosch De Herven
Quintiq
8.450
Leusden
Storkstraat
AGIS
8.100
Tilburg
Spoorzone
UWV/Gemeente Tilburg
7.500
0%
5%
10%
Bron: Bak, DTZ Zadelhoff
15%
20%
25%
30%
35%
Nederlands gemiddelde
5
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Almere
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
28.700
164.000 m2
592.000 m2
1,7%
2012 t.o.v. 2011
4,3%
2013 t.o.v. 2012
0%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Leegstand
Huurprijs*
18.000 m2
138.000 m2 (23,4%)
€ 101 per m2/jaar
207%
2013 t.o.v. 2012
4,9%
2013 t.o.v. 2012
5,1%
2013 t.o.v. 2012 *Excl. evt. incentives
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2006=100
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
130
600 500
120
400 300
110
200
100 90
100 2006
Almere
2007
2008
2009
2010
2011
2012
0
2006
2007
Voorraad
Nederland
2008
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Bron: Bak, DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Leegstand
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
in % van voorraad ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
180
30
150
25
120
20
90
15
60
10
30
5
0
2006
Opname
2007
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
0
Almere
Zwolle
Leegstand 2012
Gemiddelde opname 2006 - 2013
2009
2010
Leegstand 2013
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
2012
2013
Leegstand (23,4% 2013)
Hilversum
Opname naar sector
2011
Amsterdam
Diemen
Nederlands gemiddelde 2013
180 9% 17% 34%
120
19%
9% 31% 3% 37%
21%
150
20%
27% 34%
33% 9% 5%
6%
90
2%
60
34%
30
5% Almere
Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening
45%
Nederland
ICT Banken en verzekeraars Overheid en overige non-profit
0
2006
500-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
6
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Almere
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties 1 Centrum 2 Muziekwijk 3 Almere Poort 4 Gooisekant/Gooise Poort 5 Almere Haven
1
Almere
2
4
3 5
Omvangrijke transacties kantoorruimte
Huurprijzen kantoorruimten
2013
in euro per m2/jaar*
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Almere
De Strubbenweg
Trade Tracker
Metrage 3.300
Plaats
Centrum
De Kinderkliniek
2.650
Almere
Centrum
St. Aeres Groep, CAH Vilentum
1.850
Gooisekant
BIS/Mood
Muziekwijk
PCS Proactive Contact Support
2012
2013
van
tot
van
tot
Centrum
90
180
90
175
Muziekwijk
95
125
85
115
1.550
Gooisekant/Gooise Poort
75
130
70
125
1.500
Almere Haven
70
110
70
100
*Excl. evt. incentives en de bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in % 2012
2013
Landsdeel
Locatie
van
Oost
Beste locaties
7,75
10,00
7,75
10,50
Overige locaties
8,50
12,50
8,50
12,50
Beste locaties
6,30
9,00
5,80
9,00
Overige locaties
7,75
12,00
7,75
12,00
West
tot
van
tot
7
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Amsterdam en omgeving Amsterdam, Diemen en Amstelveen
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
267.550
1.264.000 m2
6.956.000 m2
0,9%
2012 t.o.v. 2011
5,7%
2013 t.o.v. 2012
1,1%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Leegstand
Huurprijs*
223.000 m2
1.204.000 m2 (17,3%)
€ 192 per m2/jaar
21%
2013 t.o.v. 2012
5,4%
2013 t.o.v. 2012
2,2%
2013 t.o.v. 2012 *Excl. evt. incentives
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2006=100
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
8.000
115
7.000 6.000
110
5.000 4.000
105
3.000 2.000
100
1.000 95
2006
2007
Amsterdam e.o.
2008
2009
2010
2011
0
2012
2006
2007
Voorraad
Nederland
2008
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Bron: Bak, DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Leegstand
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
in % van voorraad ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
1.500
28
2010
2011
2012
2013
Leegstand (17,3% 2013)
24
1.200
20
900
16
600
12 8
300 0
2009
4 2006
2007
Opname
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
Gemiddelde opname 2006 - 2013
0
Amsterdam
Diemen
Leegstand 2012
Amstelveen Rotterdam
Leegstand 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
Den Haag
Utrecht
Nederlands gemiddelde 2013
1.500 21%
23%
26%
1.200
19% 33%
9% 6% 6% 42%
20%
27%
17%
9% 5%
1%
2%
34%
49% Amsterdam e.o. Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening
6%
45%
900 600 300
Nederland
ICT Banken en verzekeraars Overheid en overige non-profit
0 2006 500-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
8
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Amsterdam en omgeving Amsterdam, Diemen en Amstelveen
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties 4 1 Teleport/Sloterdijk 2 Westas
15
3 Riekerpolder
Amsterdam
1
4 Noord 5 Zuidelijke IJ-Oevers
5
6 Centrum
6
7 Oud Zuid 8 Zuidas 9 Buitenveldert
2
10 Amstelveen
7 Diemen
11 De Omval
11
3
12 Amstel Business Park
13
8
13 Diemen 14 Zuidoost
12
9
15 Houthavens
0
10
Schiphol Amstelveen
Omvangrijke transacties kantoorruimte
Huurprijzen kantoorruimten
2013
in euro per m2/jaar*
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Amsterdam
Zuidoost
DAS Nederlandse Rechtsbijstand
15.300
Plaats
Centrum
Spaces
12.150
Amsterdam
Zuidas
NautaDutilh
10.700
Centrum
Booking.com
6.200
Zuidoost
LeaseWeb Nederland
Sloterdijk
14
Metrage
2012
2013
van
tot
van
tot
Teleport/Sloterdijk
100
180
90
180
Westas
100
175
80
165
Riekerpolder
150
215
150
215
6.700
Amsterdam-Noord
145
195
135
195
Cygnific
6.000
Zuidelijke IJ-Oevers/Houthavens 185
280
180
275
Nestlé
6.350
Centrum
160
350
160
350
Oud Zuid
225
400
225
400
Zuidas
230
385
230
385
Bruto aanvangsrendementen
Buitenveldert
135
290
135
285
v.o.n. in %
De Omval
250
350
250
350
Amstel Business Park
110
165
100
165
80
195
80
195
100
195
75
195
70
140
65
130
Amstelveen Stroombaan
2012
2013
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
West
Beste locaties
6,30
9,00
5,80
9,00
Overige locaties
7,75
12,00
7,75
12,00
Zuidoost Amstelveen Diemen
*Excl. evt. incentives en de bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
9
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Breda en omgeving Breda, Oosterhout, Etten-Leur, Bergen op Zoom en Roosendaal
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
55.550
207.000 m2
1.145.000 m2
2,0%
2012 t.o.v. 2011
13%
2013 t.o.v. 2012
3,0%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Leegstand
Huurprijs*
11.000 m2
172.000 m2 (15,0%)
€ 116 per m2/jaar
47%
2013 t.o.v. 2012
9,9%
2013 t.o.v. 2012
1,9%
2013 t.o.v. 2012 *Excl. evt. incentives
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2006=100
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
120
1.200
115
1.000
110
800
105
600
100
400
95
200
90
2006
Breda e.o.
2007
2008
2009
2010
2011
0 2006
2012
2007
Voorraad
Nederland
2008
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Bron: Bak, DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Leegstand
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
in % van voorraad ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
210
20
180
2009
2010
2011
2012
2013
Leegstand (15,0% 2013)
15
150 120
10
90 60
5
30 0
2006
Opname
2007
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
0
Breda
Oosterhout
Leegstand 2012
Gemiddelde opname 2006 - 2013
Etten-Leur
Leegstand 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
Bergen op Zoom Roosendaal
Nederlands gemiddelde 2013
210 22% 37%
28%
22% 4% 4%
28%
180
20%
27%
150
19% 33% 9% 2% 5%
33%
6%
120
2%
90 60
34%
20% Breda e.o.
Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening
45%
30 Nederland
ICT Banken en verzekeraars Overheid en overige non-profit
0 2006 500-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
10
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Breda en omgeving Breda, Oosterhout, Etten-Leur, Bergen op Zoom en Roosendaal
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties BREDA EN OMGEVING
Oosterhout
1 Centrum/Stationsgebied 2 Claudius Prinsenlaan
7
3 Ettense Baan
8
4 Westerhagelaan e.o. 5 Moleneind
4
6 Stadionkwartier 7 Europark
6
8 Hoevestein
5 1
9 Bredaseweg
Breda 2
3
10 Parklaan/Trivium
10
9
Etten-Leur ROOSENDAAL / BERGEN OP ZOOM 1 Centrum Roosendaal A17
2 Bovendonk
A58
3 Centrum Bergen op Zoom
E312
A4
1 Roosendaal
2
A58 E312
3
© GeoMedia 2008 [7157]
Bergen op Zoom A4
0
2 km
Omvangrijke transacties kantoorruimte
Huurprijzen kantoorruimten
2013
in euro per m2/jaar*
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Breda
Bijster
Avans
Metrage 2.850
Plaats
Bijster
Driscoll’s of Europe
1.550
Breda
Moleneind
Bender Benelux
1.000
2012 Centrum/Stationsgebied Claudius Prinsenlaan Ettense Baan Westerhagelaan e.o.
2013
van
tot
van
tot
90
150
90
160
120
150
120
145
90
140
90
130
100
140
110
135
70
125
70
125
Bruto aanvangsrendementen
Moleneind
v.o.n. in %
Stadionkwartier
145
165
135
145
Europark
100
135
100
130
Hoevestein
120
135
120
135
2012
Oosterhout
2013
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
Zuid
Beste locaties
7,50
10,00
7,50
10,00
Etten-Leur
Bredaseweg/Parklaan/Trivium 120
140
120
135
Overige locaties
8,50
11,50
8,50
12,00
Roosendaal
Centrum
75
135
75
130
Bovendonk
90
130
90
125
75
135
70
135
Bergen op Zoom Centrum
*Excl. evt. incentives en de bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
11
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Den Haag en omgeving Den Haag, Leiden, Rijswijk, Leidschendam-Voorburg, Delft, Zoetermeer en Gouda
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
210.100
1.173.000 m2
7.225.000 m2
1,4%
2012 t.o.v. 2011
2,3%
2013 t.o.v. 2012
0,1%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Leegstand
Huurprijs*
158.000 m2
1.076.000 m2 (14,9%)
€ 124 per m2/jaar
34%
2013 t.o.v. 2012
6,5%
2013 t.o.v. 2012
2,8%
2013 t.o.v. 2012 *Excl. evt. incentives
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2006=100
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
115
8.000 7.000 6.000
110
5.000 4.000
105
3.000 2.000
100
1.000 95
2006
2007
Den Haag e.o.
2008
2009
2010
2011
0 2006
2012
Voorraad
Nederland
2007
2008
2009
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Bron: Bak, DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Leegstand
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
in % van voorraad ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
1.400
35
1.200
30
1.000
25
800
20
600
15
400
10
2010
2011
2012
2013
Leegstand (14,9% 2013)
5
200 0 2006
2007
Opname
Aanbod
2008
2009
2010
2011
2012
2013
0
Leiden
Den Haag
Leegstand 2012
Gemiddelde opname 2006 - 2013
Rijswijk Leidschendam- Delft Voorburg
Leegstand 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
Zoetermeer Gouda
Nederlands gemiddelde 2013
1.400 13% 29% 41%
15%
1.200
20%
27%
6%
1.000
19% 33%
8%
9%
4% 5%
32%
6%
800
2%
600 400
34%
52% Den Haag e.o. Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening
45%
200 Nederland
ICT Banken en verzekeraars Overheid en overige non-profit
0 2006 500-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
12
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Den Haag en omgeving Den Haag, Leiden, Rijswijk, Leidschendam-Voorburg, Delft, Zoetermeer en Gouda
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties 1 Nieuw Centrum 2 Beatrixkwartier 3 CS Kwadrant 4 Congrescentrum e.o. 5 In de Boogaard
14
6 Hoornwijck
4
7 Rokkeveen 8 Binckhorst
2
9 Laakhaven HS 10 Ypenburg
3
1
11 Forepark 12 Plaspoelpolder
Leidschendam-Voorburg
8
Den Haag
9
11
13 Delft-Noord 14 Hofzichtpark/Mariahoeve
Zoetermeer 15
10
6
15 Boerhaavelaan
16
16 Stadshart Zoetermeer
7
5 12 Rijswijk 13
Omvangrijke transacties kantoorruimte
Huurprijzen kantoorruimten
2013
in euro per m2/jaar*
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Den Haag
Beatrixkwartier
CB&I
Metrage 18.000
Plaats
CS Kwadrant
Universiteit Leiden
12.500
Den Haag
CS Kwadrant
TNO
W. van Pruisenweg
AT&T Global Networks
Gouda
Markt
Leiden Delft
2012
2013
van
tot
van
tot
Nieuw Centrum
150
190
130
190
9.700
Beatrixkwartier
150
200
130
200
4.450
CS Kwadrant
165
200
160
200
Technolution
6.600
Congrescentrum e.o.
125
160
125
160
Centraal Station
Topaz
5.750
Binckhorst
60
125
60
125
Molengraaffsingel
3M
4.700
Laakhaven HS
Bruto aanvangsrendementen
80
125
80
125
Ypenburg
100
170
90
140
Forepark
110
140
110
140
Hofzichtpark/Mariahoeve
100
140
100
140
In de Boogaard
80
125
80
125
Hoornwijck
80
125
80
125
Plaspoelpolder
60
125
60
125
Delft
Delft Noord
90
125
90
125
Zoetermeer
Rokkeveen
90
130
90
130
Boerhaavelaan
90
130
90
130
Stadshart
90
135
85
130
Bio-sciencepark
140
165
130
185
Centraal Station
125
170
100
160
Leidschendam-Voorburg
75
125
65
125
Gouda
90
130
80
130
Rijswijk
v.o.n. in % 2012
2013
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
West
Beste locaties
6,30
9,00
5,80
9,00
Overige locaties
7,75
12,00
7,75
12,00 Leiden
Goudse Poort
*Excl. evt. incentives en de bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
13
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Ede en Veenendaal
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
20.200
109.000 m2
432.000 m2
1,2%
2012 t.o.v. 2011
10%
2013 t.o.v. 2012
1,1%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Leegstand
Huurprijs*
15.000 m2
105.000 m2 (24,2%)
€ 102 per m2/jaar
34%
2013 t.o.v. 2012
8,7%
2013 t.o.v. 2012
4,7%
2013 t.o.v. 2012 *Excl. evt. incentives
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2006=100
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
115
450
110
360
105
270
100
180
95
90
90
2006
2007
2008
Ede en Veenendaal
2009
2010
2011
0
2012
Nederland
2006
Voorraad
2007
2008
2009
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Bron: Bak, DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Leegstand
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
in % van voorraad ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
120
32
2011
2012
2013
Leegstand (24,2% 2013)
28
100
24
80
20 16
60
12
40
8
20 0
2010
4 2006
Opname
2007
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
0
Ede
Veenendaal
Leegstand 2012
Gemiddelde opname 2006 - 2013
Utrecht
Leegstand 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
Amersfoort
Arnhem
Nijmegen
Nederlands gemiddelde 2013
120 10% 25%
80
19%
28% 38%
33% 9%
31% 32%
100
20%
27%
12%
5%
3%
6%
60
2%
40
34%
20 21%
Ede en Veenendaal
Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening
45%
Nederland
ICT Banken en verzekeraars Overheid en overige non-profit
0 2006 500-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
14
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Ede en Veenendaal
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties 1 Veenendaal-Centrum 2 De Faktorij/De Vendel 3 De Batterijen
3
4 De Compagnie 5 Ede stationsgebied
2
8 4
6 De Vallei
Ede
7 Edese Manen 8 Ede-Centrum 9 Horapark
Veenendaal
5
6
1
9 7
Omvangrijke transacties kantoorruimte
Huurprijzen kantoorruimten
2013
in euro per m2/jaar*
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Ede
Edese Manen
Bergman Clinics
2.600
Plaats
Horapark
Assa Abloy Entrance Systems
2.050
Ede
De Faktorij
Groupe SEB Nederland
2.100
De Batterijen
Bartosz ICT
950
De Compagnie
Mitutoyo Nederland
900
Horapark
Veenendaal
Metrage
2012
Veenendaal
tot
van
tot
110
135
100
125
Edese Manen
80
135
80
125
Ede-Centrum
95
135
80
120
110
130
100
125
Stationsgebied
90
130
90
125
Veenendaal-Centrum
90
125
90
125
De Faktorij/De Vendel
80
120
80
120
110
135
100
130
90
120
90
120
De Vallei
Bruto aanvangsrendementen
De Batterijen
v.o.n. in %
De Compagnie 2012
2013
Landsdeel
Locatie
van
Oost
Beste locaties
7,75
10,00
tot
van 7,75
10,50
tot
Overige locaties
8,50
12,50
8,50
12,50
2013
van
*Excl. evt. incentives en de bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
15
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Eindhoven en omgeving Eindhoven, Helmond, Best, Son en Breugel en Veldhoven
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
74.900
357.000 m2
1.974.000 m2
2,1%
2012 t.o.v. 2011
24%
2013 t.o.v. 2012
3,1%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Leegstand
Huurprijs*
44.000 m2
350.000 m2 (17,8%)
€ 121 per m2/jaar
31%
2013 t.o.v. 2012
34%
2013 t.o.v. 2012
2,5%
2013 t.o.v. 2012 *Excl. evt. incentives
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2006=100
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
115
2.000
110
1.500
105
1.000
100
500
95 90
2006
2007
Eindhoven e.o.
2008
2009
2010
2011
0 2006
2012
Nederland
Voorraad
2007
2008
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Bron: Bak, DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Leegstand
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
in % van voorraad ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
420
30
360
25
300
2010
2011
2012
2013
Leegstand (17,8% 2013)
20
240
15
180
10
120
5
60 0
2009
2006
Opname
2007
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
0
Eindhoven Son en Breugel Veldhoven
Leegstand 2012
Gemiddelde opname 2006 - 2013
Leegstand 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
Best
Helmond
Tilburg
Nederlands gemiddelde 2013
420 19% 24%
24%
33%
14%
34%
2% 1%
300
19%
26%
9% 35%
360
20%
27%
5%
21%
240
2%
180 120
34%
Eindhoven e.o.
Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening
6%
45%
60 Nederland
ICT Banken en verzekeraars Overheid en overige non-profit
0 2006 500-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
16
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Eindhoven en omgeving Eindhoven, Helmond, Best, Son en Breugel en Veldhoven
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties
Son en Breugel
1 Stationsgebied 2 Centrum
11
Best
3 Stadionkwartier 4 Ring
Helmond
12
5 Kennedy Business District
8
6 Strijp-S
15
7 Poort van Metz 8 Helmond Centrum
0
9 Park Diepenvoorde 10 Flight Forum
6
13
11 Science Park Eindhoven
10
4
12 Breeven
5 3 2
13 Eindhoven Airport
1
7
14 De Hurk/Croy
Eindhoven
15 Groot Schooten
14
Veldhoven
16 De Run 17 High Tech Campus
16
17 9
Omvangrijke transacties kantoorruimte
Huurprijzen kantoorruimten
2013
in euro per m2/jaar*
Plaats
Locatie
Eindhoven Centrum
Huurder/koper
Metrage
Stichting Woonbedrijf SWS
2012
2013
7.150
Plaats
van
tot
van
tot
Eindhoven Centrum/Stationsgeb./Stadionkwartier 120
175
120
175
Boschdijk
Diagnostiek voor U
6.650
Noord Brabantlaan
Camelot Europe
2.750
Ring
120
140
120
140
Pastoor Petersstraat
UWV
1.750
Kennedy Business District
160
175
160
175
Veldhoven De Run
ASML Netherlands
3.600
Strijp-S
65
90
65
100
Son
Prodrive
2.100
Poort van Metz
130
140
100
140
Flight Forum/Eindhoven Airport
115
145
110
140
De Hurk/Croy
90
140
80
140
Centrum
80
120
80
120
Groot Schooten
90
120
85
120
125
140
120
140
85
125
85
125
120
130
95
130
85
120
80
120
Science Park Eindhoven
Bruto aanvangsrendementen
Helmond
v.o.n. in % 2012
Waalre
Park Diepenvoorde
tot
Best
Breeven Science Park Eindhoven
2013
Landsdeel Locatie
van
tot
van
Zuid
Beste locaties
7,50
10,00
7,50
10,00
Son
Overige locaties
8,50
11,50
8,50
12,00
Veldhoven De Run
*Excl. evt. incentives en de bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
17
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Friesland Leeuwarden, Heerenveen en Drachten
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
35.500
95.000 m2
794.000 m2
1,0%
2012 t.o.v. 2011
6,6%
2013 t.o.v. 2012
0%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Leegstand
Huurprijs*
11.000 m2
89.000 m2 (11,2%)
€ 95 per m2/jaar
164%
2013 t.o.v. 2012
7,4%
2013 t.o.v. 2012
2013 t.o.v. 2012
4,7%
*Excl. evt. incentives
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2006=100
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
115
800
110
600
105
400
100
200
95
2006
Friesland
2007
2008
2009
2010
2011
0
2012
2006
2007
Voorraad
Nederland
2008
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Bron: Bak, DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Leegstand
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
in % van voorraad ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
120
28
100
24
2010
2011
2012
2013
Leegstand (11,2% 2013)
20
80
16
60
12
40
8
20 0
2009
4 2006
Opname
2007
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
0
Heerenveen
Leegstand 2012
Gemiddelde opname 2006 - 2013
Leeuwarden
Smallingerland
Leegstand 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
Groningen
Assen
Nederlands gemiddelde 2013
120 23%
49%
9%
100
20%
27%
15% 4%
80
19% 41%
33% 9% 5%
23%
6%
60
2%
40
34%
24%
20 12%
Friesland
Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening
45%
Nederland
ICT Banken en verzekeraars Overheid en overige non-profit
0 2006 500-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
18
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Friesland Leeuwarden, Heerenveen en Drachten
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties LEEUWARDEN 1 Stationsgebied 2 Oostergoweg 3 Tesselschadestraat
1
2
3
Leeuwarden
4 FEC-City
Heerenveen
5 Lange Marktstraat
4
3 5 1
DRACHTEN
2
1 Centrum 2 Kantorenpark 3 Azeven HEERENVEEN 1 K.R. Poststraat 2 Stationsgebied 3 Abe Lenstra Boulevard
Drachten 1
2
3
Omvangrijke transacties kantoorruimte
Huurprijzen kantoorruimten
2013
in euro per m2/jaar*
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Drachten
Kantorenpark
G. Kooi
2.600
Kantorenpark
Confina
900
Heerenveen Abe Lenstra Boulevard Mercurius Leeuwarden Lange Marktstraat
Metrage
2012 Plaats Leeuwarden
2013
van
tot
van
tot
Stationsgebied
80
120
75
110
Chipsoft
2.400
Oostergoweg
80
100
75
90
ECN
2.200
Tesselschadestraat
80
110
75
105
Raad voor de Kinderbescherming
2.050
FEC-City
80
110
75
105
Lange Marktstraat
85
120
80
115
Centrum
80
110
80
110
Kantorenpark
80
120
75
115
Azeven
90
120
80
110
K.R. Poststraat
80
115
80
115
Stationsgebied
80
100
80
100
Abe Lenstra Boulevard
90
120
90
110
80
110
75
105
Drachten
Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in %
Heerenveen 2012
2013
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
Noord
Beste locaties
8,00
10,50
8,00
11,00
Overige locaties
8,50
12,50
8,50
12,50
Sneek
*Excl. evt. incentives en de bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
19
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Gooi en Eemland Amersfoort en Hilversum
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
51.050
289.000 m2
1.477.000 m2
0,8%
2012 t.o.v. 2011
11%
2013 t.o.v. 2012
0,2%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Leegstand
Huurprijs*
26.000 m2
282.000 m2 (19,1%)
€ 135 per m2/jaar
24%
2013 t.o.v. 2012
8,9%
2013 t.o.v. 2012
1,9%
2013 t.o.v. 2012 *Excl. evt. incentives
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2006=100
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
115
1.500 1.200
110
900
105
600
100
300
95
2006
2007
Gooi en Eemland
2008
2009
2010
2011
0 2006
2012
2007
Voorraad
Nederland
2008
2009
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Bron: Bak, DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Leegstand
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
in % van voorraad ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
320
32
280
28
240
24
200
20
160
16
120
12
80
8
2011
2012
2013
Leegstand (19,1% 2013)
4
40 0
2010
2006
2007
Opname
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
0
Amersfoort
Hilversum
Leegstand 2012
Gemiddelde opname 2006 - 2013
Utrecht
Leegstand 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
Almere
Ede
Veenendaal
Nederlands gemiddelde 2013
320 14%
44%
31%
20% 11% 7%
280
20%
27%
240
19%
13%
33% 9%
1%
5%
31%
6% 2%
28% Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening
45%
160 120 80
34% Gooi en Eemland
200
40 Nederland
ICT Banken en verzekeraars Overheid en overige non-profit
0 2006 500-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
20
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Gooi en Eemland Amersfoort en Hilversum
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties AMERSFOORT
8
1 Stationsgebied Zuidzijde 2 Stationsgebied Noordzijde 3 Historische binnenstad/
4
Stadsring 4 De Brand
6
5 De Berg 6 Podium
2
7
7 De Hoef
Hilversum
8 Calveen
Amersfoort
9 De Wieken
9
1
HILVERSUM 1 Stationsgebied
2
2 Mediapark
3
3
1
3 Kantorenpark ArenA
5
Omvangrijke transacties kantoorruimte
Huurprijzen kantoorruimten
2013
in euro per m2/jaar*
Plaats
Locatie
Amersfoort
Stationsgebied Zuidzijde Stichting Philidelphia Zorg
Huurder/koper
Metrage 4.200
Plaats
van
tot
van
tot
De Hoef
Micros
3.700
Amersfoort Stationsgebied
125
155
125
150
De Wieken
Nederman Nederland
2.500
Historische binnenstad/Stadsring
110
135
110
135
Calveen
Lindorff Netherlands
2.350
De Berg
145
180
145
175
De Hoef
UMB Amersfoort
1.800
Podium
140
155
140
155
Calveen
BMC Groep
1.650
De Hoef/Calveen/De Brand/De Wieken 90
135
85
135
De Hoef
LifeCity Vathorst
1.150
Stationsgebied
125
135
120
135
Mediapark
150
180
145
175
Kantorenpark Arena
135
165
130
165
85
125
80
125
Boulevard
130
185
125
180
Utrechtseweg
135
185
125
185
2012
Hilversum
Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in %
Leusden 2012
Zeist
2013
Landsdeel
Locatie
van
Oost
Beste locaties
7,75
10,00
7,75
10,50
Overige locaties
8,50
12,50
8,50
12,50
Beste locaties
6,30
9,00
5,80
9,00
Overige locaties
7,75
12,00
7,75
12,00
West
tot
van
tot
2013
*Excl. evt. incentives en de bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
21
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Groningen en Assen
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
56.100
181.000 m2
1.255.000 m2
0,3%
2012 t.o.v. 2011
5,3%
2013 t.o.v. 2012
0,5%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Leegstand
Huurprijs*
10.000 m2
174.000 m2 (13,9%)
€ 100 per m2/jaar
57%
2013 t.o.v. 2012
6,0%
2013 t.o.v. 2012
2013 t.o.v. 2012
8,6%
*Excl. evt. incentives
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2006=100
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
115
1.500
110
1.250 1.000
105
750
100
500
95 90
250 2006
2007
2008
Groningen en Assen
2009
2010
2011
0 2006
2012
Voorraad
Nederland
2007
2008
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Bron: Bak, DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Leegstand
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
in % van voorraad ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
210
28
180
24
150
20
120
16
90
12
60
8
2010
2011
2012
2013
Leegstand (13,9% 2013)
4
30 0
2009
2006
Opname
2007
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
0
Groningen
Leegstand 2012
Gemiddelde opname 2006 - 2013
Assen
Zwolle
Leegstand 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
Leeuwarden
Heerenveen
Nederlands gemiddelde 2013
210 9% 29% 48%
8% 9% 9%
180
20%
27%
150
19% 33% 9%
3% 31%
5%
6%
120
2%
90 60
34% 54% Groningen en Assen Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening
45%
30 Nederland
ICT Banken en verzekeraars Overheid en overige non-profit
0
2006
500-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
22
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Groningen en Assen
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties GRONINGEN
3
5
1 Kranenburg 2 Europapark
7
3 Stationsgebied/
4
6
Verbindingskanaalzone 4 Martini Trade Park
Groningen
5 Corpus den Hoorn-Zuid 6 Hunzepark
Assen
7 Zernike Science Park
2
1
8 De Meeuwen
8 2
3
ASSEN
4
1 Kloosterveen
1
2 Stationsgebied
5
3 Peelerpark 4 Borgstee 5 Messchenveld
Omvangrijke transacties kantoorruimte
Huurprijzen kantoorruimten
2013
in euro per m2/jaar*
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Assen
Stationsgebied
Accare
Groningen
Metrage
2012
2013
1.550
Plaats
van
tot
van
tot
Johan van Zwedenlaan No Risk
1.350
Groningen Kranenburg
100
130
100
125
Gedempte Zuiderdiep
IBM Nederland
1.100
Europapark
115
140
110
125
Damsterplein
Rijksuniversiteit Groningen
850
Stationsgebied/Verbindingskanaalzone 110
125
110
125
Stationsgebied
Het Eiland van Groningen
800
Martini Trade Park
100
125
85
125
Corpus den Hoorn-Zuid
95
130
90
110
Hunzepark
90
110
90
110
Bruto aanvangsrendementen
Zernike Science Park
80
100
80
100
v.o.n. in %
De Meeuwen
110
135
100
120
Kloosterveen
90
100
90
100
100
120
100
110 100
2012
Assen
2013
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
Noord
Beste locaties
8,00
10,50
8,00
11,00
Peelerpark
90
110
85
Overige locaties
8,50
12,50
8,50
12,50
Borgstee
90
100
80
90
100
110
95
100
Stationsgebied
Messchenveld
*Excl. evt. incentives en de bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
23
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Haarlemmermeer Hoofddorp, Schiphol, Nieuw-Vennep, Badhoevedorp en Lijnden
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
31.650
344.000 m2
1.410.000 m2
0,4%
2012 t.o.v. 2011
15%
2013 t.o.v. 2012
0,4%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Leegstand
Huurprijs*
25.000 m2
339.000 m2 (24,0%)
€ 147 per m2/jaar
54%
2013 t.o.v. 2012
17%
2013 t.o.v. 2012
1,1%
2013 t.o.v. 2012 *Excl. evt. incentives
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2006=100
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
115
1.500 1.200
110
900
105
600 100
300
95
2006
2007
Haarlemmermeer
2008
2009
2010
2011
0 2006
2012
Nederland
Voorraad
2007
2008
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Bron: Bak, DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Leegstand
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
in % van voorraad ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
350
30
300
25
250
2010
2011
2012
2013
Leegstand (24,0% 2013)
20
200
15
150
10
100
5
50 0
2009
2006
2007
Opname
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
0
Haarlemmer- Haarlem Amsterdam Amstelveen Diemen meer
Leegstand 2012
Gemiddelde opname 2006 - 2013
Leegstand 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
Leiden
Den Haag
Nederlands gemiddelde 2013
350 10% 12% 27%
250
19% 33%
37%
300
20%
27%
9%
43% 45%
2%
5% 16%
3% 5%
6%
200
2%
150 100
34% Haarlemmermeer
Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening
45%
50 Nederland
ICT Banken en verzekeraars Overheid en overige non-profit
0 2006 500-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
24
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Haarlemmermeer Hoofddorp, Schiphol, Nieuw-Vennep, Badhoevedorp en Lijnden
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties
Lijnden
1 Hoofddorp-Centrum 2 Beukenhorst-Oost
Badhoevedorp
3 Beukenhorst-West
10
4 Beukenhorst-Zuid 5 De Hoek-Noord 6 Schiphol-Centrum 7 Schiphol-Oost
Schiphol
8 Schiphol-Rijk
7
6
9 Schiphol-Zuid 10 Badhoevedorp
Hoofddorp
1 3 4
2
5 9
8
Nieuw-Vennep
Omvangrijke transacties kantoorruimte
Huurprijzen kantoorruimten
2013
in euro per m2/jaar*
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Metrage
2012
Badhoevedorp Schipholweg
Bally Gaming
2.450
Plaats
Hoofddorp
CGI Nederland
2.000
Hoofddorp
Schiphol
Beukenhorst-Oost
van
tot
85
160
85
160
Centrum
See Tickets
2.000
Beukenhorst-Oost
135
175
130
180
NSI Kantoren
1.900
Beukenhorst-West
100
145
90
140
Beukenhorst-Oost
Murata
1.800
Beukenhorst-Zuid
175
210
175
210
Centrum
DVB Bank
1.800
De Hoek-Noord
85
135
80
135
Centrum
The Office Operators
1.500
Schiphol-Centrum
200
355
200
355
Schiphol-Oost
115
175
115
175
Schiphol-Rijk
85
160
85
150
Schiphol-Zuid
125
160
125
160
90
130
90
125
120
145
120
145
v.o.n. in %
Schiphol
Badhoevedorp 2012
West
tot
Beukenhorst-Oost
Bruto aanvangsrendementen
Landsdeel
Centrum
2013
van
Locatie
van
Beste locaties Overige locaties
Lijnden
2013 tot
van
tot
6,30
9,00
5,80
9,00
7,75
12,00
7,75
12,00
*Excl. evt. incentives en de bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
25
FACTSHEETS | JANUARI 2014
’s-Hertogenbosch en Tilburg
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
61.100
227.000 m2
1.450.000 m2
1,3%
2012 t.o.v. 2011
3,3%
2013 t.o.v. 2012
0,4%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Leegstand
Huurprijs*
40.000 m2
206.000 m2 (14,2%)
€ 111 per m2/jaar
13%
2013 t.o.v. 2012
2,8%
2013 t.o.v. 2012
2013 t.o.v. 2012
4,4%
*Excl. evt. incentives
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2006=100
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
115
1.500 1.200
110
900
105
600
100 95
300 2006
2007
2008
’s-Hertogenbosch en Tilburg
2009
2010
2011
0 2006
2012
Voorraad
Nederland
2007
2008
2009
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Bron: Bak, DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Leegstand
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
in % van voorraad ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
240
24
2010
2011
2012
2013
Leegstand (14,2% 2013)
21
200
18
160
15 12
120
9
80
6
40
3
0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Opname Aanbod ’s-Hertogenbosch ’s-Hertogenbosch Tilburg Tilburg Gemiddelde opname 2006 - 2013
0
’s-Hertogenbosch
Leegstand 2012
Tilburg
Breda
Leegstand 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
Oosterhout
Eindhoven
Nederlands gemiddelde 2013
240 14%
51% 46%
160
19% 33%
10% 19%
9%
3% 2% 27% 14%
200
20%
27%
14%
5%
120
2%
80
34%
’s-Hertogenbosch en Tilburg
Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening
6%
40 45%
Nederland
ICT Banken en verzekeraars Overheid en overige non-profit
0 2006 500-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
26
FACTSHEETS | JANUARI 2014
’s-Hertogenbosch en Tilburg
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties ’S-HERTOGENBOSCH 1 High Tech Parc 2 Pettelaarpark
Tilburg
3 Paleiskwartier
6
4 De Rietvelden/De Vutter 5 Brabantpoort
5 1
1
3
8
4
6 Maaspoort 7 De Brand
4
8 De Herven
’s Hertogenbosch 2
TILBURG
7
3
1 Spoorzone
5
2 ’t Laar
2
3 Prof. Cobbenhagenlaan e.o. 4 Ringbaan West 5 Katsbogten
Omvangrijke transacties kantoorruimte
Huurprijzen kantoorruimten
2013
in euro per m2/jaar*
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Metrage
2012
Quintiq
8.450
Plaats
Sint Teunislaan
Gemeente ‘s-Hertogenbosch
5.000
‘s-Hertogenbosch De Brand
Victorialaan
Omgevingsdienst Brabant Noord
2.400
Pettelaarpark
ENCI
2.100
Spoorzone
UWV/Gemeente Tilburg
Spoorzone
Gemeente Tilburg
2013
van
tot
van
tot
90
140
80
125
De Herven
85
135
80
120
De Rietvelden/De Vutter
75
100
75
100
7.500
High Tech Parc
70
145
60
115
3.000
Pettelaarpark
120
160
100
150
Paleiskwartier
135
165
135
165
Spoorzone
100
135
100
135
Prof. Cobbenhagenlaan e.o.
115
135
115
135
Bruto aanvangsrendementen
Ringbanen
110
130
110
130
v.o.n. in %
‘t Laar
100
135
100
135
Waluwe
110
125
110
125
‘s-Hertogenbosch De Herven
Tilburg
Tilburg
2012
Zaltbommel
2013
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
Zuid
Beste locaties
7,50
10,00
7,50
10,00
Overige locaties
8,50
11,50
8,50
12,00
*Excl. evt. incentives en de bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
27
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Limburg Maastricht (incl. Airport/Beek), Heerlen, Roermond en Venlo
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
59.650
216.000 m2
1.507.000 m2
0,8%
2012 t.o.v. 2011
23%
2013 t.o.v. 2012
2,3%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Leegstand
Huurprijs*
12.000 m2
213.000 m2 (14,2%)
€ 117 per m2/jaar
51%
2013 t.o.v. 2012
26%
2013 t.o.v. 2012
2,0%
2013 t.o.v. 2012 *Excl. evt. incentives
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2006=100
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
110
1.600 1.400
105
1.200
100
1.000
95
600
800 400
90 85
200 2006
2007
Limburg
2008
2009
2010
2011
0 2006
2012
Nederland
2007
Voorraad
2008
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Bron: Bak, DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Leegstand
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
in % van voorraad ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
240
28
210
24
180
20
150
2010
2011
2012
2013
Leegstand (14,2% 2013)
16
120
12
90
8
60
4
30 0
2009
2006
2007
Opname
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
0
Maastricht incl. Airport
Heerlen
Leegstand 2012
Gemiddelde opname 2006 - 2013
Roermond
Leegstand 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
Venlo
Nederlands gemiddelde 2013
210
20%
27%
16%
49%
Helmond
240
2% 6%
29%
Eindhoven
180
19% 33%
7%
9%
4% 43% 5%
6% 2%
Limburg Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening
45%
120 90 60
34%
44%
150
30 Nederland
ICT Banken en verzekeraars Overheid en overige non-profit
0
2006
500-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
28
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Limburg Maastricht (incl. Airport/Beek), Heerlen, Roermond en Venlo
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties
A73
5 MAASTRICHT 1 Centrum/Stationsgebied 2 Randwijck-Noord
N280
3 Ceramique
Maastricht
4
1
4 Geusselt
Roermond
1
5 Maastricht Airport
3
HEERLEN 1 Centrum/Stationsgebied
2 A73
2 Avantis 3 Coriopolis ROERMOND 1 Centrum E34
3
VENLO
A67
2
1 Centrum 2 Noorderpoort 3 Trade Port
Venlo
1 A73
3
1
Heerlen
2
Omvangrijke transacties kantoorruimte
Huurprijzen kantoorruimten
2013
in euro per m2/jaar*
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Roermond
Centrum
Wonen Limburg
4.150
Plaats
Maastricht
Centrum/Stationsgebied
BMG Vastgoed
2.250
Maastricht
Ceramique
Koenen & Co.
Centrum/Stationsgebied
Universiteit Maastricht
Randwijck-Noord
Teleperformance
Noorderpoort
Koenen & Co.
Venlo
Metrage
2012 tot
van
tot
Centrum/Stationsgebied
110
175
110
160
1.500
Randwijck-Noord
100
130
100
130
1.450
Ceramique
115
150
115
140
Geusselt
100
130
100
125
Maastricht Airport
90
140
90
130
Centrum/Stationsgebied
90
125
90
125
Avantis
90
115
90
115
Coriopolis
110
120
110
120
Roermond
Centrum
105
140
95
135
Venlo
Centrum
90
125
90
125
105
125
100
125
Trade Port
80
105
80
105
Sittard
Kantorenpark Noord
95
125
95
125
Weert
Kantorenpark Noord
105
125
100
125
950 1.400 Heerlen
Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in % 2012
2013 tot
van
2013
van
Landsdeel
Locatie
van
tot
Zuid
Beste locaties
7,50
10,00
7,50
10,00
Overige locaties
8,50
11,50
8,50
12,00
Noorderpoort
*Excl. evt. incentives en de bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
29
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Rotterdam en omgeving Rotterdam, Capelle a/d IJssel, Schiedam en Drechtsteden
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
147.450
939.000 m2
4.744.000 m2
1,7%
2012 t.o.v. 2011
1,2%
2013 t.o.v. 2012
0,1%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Leegstand
Huurprijs*
62.000 m2
888.000 m2 (18,7%)
€ 130 per m2/jaar
42%
2013 t.o.v. 2012
8,0%
2013 t.o.v. 2012
1,9%
2013 t.o.v. 2012 *Excl. evt. incentives
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2006=100
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
115
5.000
110
4.000
105
3.000
100
2.000
95
1.000
90
2006
2007
Rotterdam e.o.
2008
2009
2010
2011
0 2006
2012
Nederland
2007
Voorraad
2008
2009
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Bron: Bak, DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Leegstand
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
in % van voorraad ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
1.000
32
2010
2011
2012
2013
Leegstand (18,7% 2013)
28
800
24
600
20
400
12
16 8
200
4
0 2006
2007
Opname
Aanbod
2008
2009
2010
2011
2012
2013
0
Rotterdam
Capelle a/d IJssel
Leegstand 2012
Gemiddelde opname 2006 - 2013
Schiedam Drechtsteden
Leegstand 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
Breda
Den Haag
Nederlands gemiddelde 2013
1.000 17%
24%
29%
800
19%
28% 4%
20%
27% 33%
9%
1%
5%
1% 38%
34%
58%
45%
Rotterdam e.o.
Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening
6%
600
2%
400 200
Nederland
ICT Banken en verzekeraars Overheid en overige non-profit
0 2006 500-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
30
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Rotterdam, Capelle a/d IJssel, Schiedam en Drechtsteden
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties
7
1 Centraal Station
6
2 Centrum 3 Kop van Zuid 4 Marconiplein/Parklane
Capelle a/d IJssel
5 Brainpark
9
6 Alexandrium/Oosterhof
1
Schiedam
7 Rotterdam Airport
2
5
4
8 Zuidplein
3
9 Schieveste (Schiedam) 10 Rivium/Fascinatio
10
Rotterdam 8
Omvangrijke transacties kantoorruimte
Huurprijzen kantoorruimten
2013
in euro per m2/jaar*
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Metrage
Rotterdam
Centraal Station
UPC Nederland
4.450
Plaats
Centrum
Luzac College Nederland
3.000
Rotterdam
2012
2013
van
tot
van
tot
Centrum
100
200
100
225
Westerlaan
Vopak Nederland (uitbreiding)
2.600
Centraal Station
145
200
145
225
Centrum
Oxyma
1.750
Kop van Zuid
145
200
145
225
Stationsplein
Regionale Belastinggroep
2.600
Marconiplein/Parklane
120
145
110
140
Brainpark
135
175
135
165
Alexandrium/Oosterhof
125
165
100
160
Bruto aanvangsrendementen
Rotterdam Airport
150
190
140
175
v.o.n. in %
Zuidplein
100
135
85
130
Schieveste
120
145
120
145
90
150
80
135
115
130
95
130
90
125
85
125
130
150
130
150
95
135
90
140
Schiedam
2012
Schiedam
2013
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
West
Beste locaties
6,30
9,00
5,80
9,00
Overige locaties
7,75
12,00
7,75
12,00
Capelle a/d IJssel Rivium Barbizon Capelle Office Park Hoofdweg Dordrecht
Amstelwijck Centrum
*Excl. evt. incentives en de bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
31
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Stadsregio Arnhem Nijmegen Arnhem, Nijmegen en Overbetuwe
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
66.850
271.000 m2
1.644.000 m2
0,2%
2012 t.o.v. 2011
3,2%
2013 t.o.v. 2012
3,0%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Leegstand
Huurprijs*
33.000 m2
249.000 m2 (15,1%)
€ 116 per m2/jaar
37%
2013 t.o.v. 2012
1,9%
2013 t.o.v. 2012
2,9%
2013 t.o.v. 2012 *Excl. evt. incentives
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2006=100
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
115
1.800 1.600 1.400 1.200 1.000 800 600 400 200 0 2006
110 105 100 95 90
2006
2007
2008
Stadsregio Arnhem Nijmegen
2009
2010
2011
2012
Nederland
2007
Voorraad
2008
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Bron: Bak, DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Leegstand
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
in % van voorraad ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
280
32
240
28
2010
2011
2012
2013
Leegstand (15,1% 2013)
24
200
20
160
16
120
12
80
8
40 0
2009
4 2006
2007
Opname
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
0
Arnhem
Ede Nijmegen
Leegstand 2012
Gemiddelde opname 2006 - 2013
Veenendaal
Leegstand 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
Apeldoorn ’s-Hertogenbosch
Nederlands gemiddelde 2013
280 26% 29%
36% 33%
200
19%
23% 33% 4% 8%
240
20%
27% 33%
9%
3%
5%
6%
160
2%
120 80
34%
5% Stadsregio Arnhem Nijmegen
Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening
45%
40 Nederland
ICT Banken en verzekeraars Overheid en overige non-profit
0 2006 500-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
32
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Stadsregio Arnhem Nijmegen Arnhem, Nijmegen en Overbetuwe
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties ARNHEM 1 Stationsomgeving 2 Kroonpark/Groningensingel
1
3 Velperweg
5
4 Gelderse Poort
Arnhem 3 6
5 Arnhems Buiten
4
6 IJsseloord II
2 Duiven
10
NIJMEGEN
Zevenaar
7 Stationsomgeving 8 Brabantse Poort 9 Lindenholt/Kerkenbos ZEVENAAR 10 Mercurion
7 Nijmegen
9 8 Wijchen
Omvangrijke transacties kantoorruimte
Huurprijzen kantoorruimten
2013
in euro per m2/jaar*
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Arnhem
Gelderse Poort
Openbaar Ministerie
6.250
Plaats
IJsseloord II
Deloitte
2.800
Arnhem
Groningensingel
Alliander
2.400
Stationsomgeving
Enexis
1.750
Kroonpark
Ballast Nedam
Brabantse Poort
Royal HaskoningDHV
Nijmegen
Metrage
2012 tot
van
tot
90
185
90
185
Kroonpark/Groningensingel
105
135
100
130
Velperweg
100
125
95
125
1.450
Gelderse Poort
110
130
100
125
5.000
Arnhems Buiten
90
135
85
125
IJsseloord II
115
160
110
155
Stationsomgeving
100
170
100
165
Brabantse Poort
90
120
90
120
Lindenholt/Kerkenbos
80
115
70
115
Mercurion
90
120
90
115
90
115
90
115
Nijmegen
Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in %
Zevenaar 2012
Elst
2013 tot
van
2013
van
Landsdeel
Locatie
van
tot
Oost
Beste locaties
7,75
10,00
7,75
10,50
Overige locaties
8,50
12,50
8,50
12,50
Stationsomgeving
*Excl. evt. incentives en de bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
33
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Twente Enschede, Hengelo en Almelo
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
39.650
192.000 m2
919.000 m2
0,5%
2012 t.o.v. 2011
15%
2013 t.o.v. 2012
0,1%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Leegstand
Huurprijs*
16.000 m2
184.000 m2 (20,0%)
€ 94 per m2/jaar
51%
2013 t.o.v. 2012
16%
2013 t.o.v. 2012
4,2%
2013 t.o.v. 2012 *Excl. evt. incentives
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2006=100
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
115
1.000 800
110
600
105
400
100 95
200 2006
Twente
2007
2008
2009
2010
2011
0 2006
2012
Voorraad
Nederland
2007
2008
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Bron: Bak, DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Leegstand
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
in % van voorraad ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
200
28
2010
2011
2012
2013
Leegstand (20,0% 2013)
24
160
20
120
16
80
12 8
40 0
2009
4 2006
Opname
2007
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
0
Enschede
Leegstand 2012
Gemiddelde opname 2006 - 2013
Hengelo
Leegstand 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
Almelo
Deventer
Nederlands gemiddelde 2013
200 29% 45%
22% 16% 5% 1% 8%
20%
27%
160
19% 33% 9% 5%
33%
6%
120
2%
80
34% 41%
Twente
Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening
45%
40 Nederland
ICT Banken en verzekeraars Overheid en overige non-profit
0 2006 500-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
34
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Twente Enschede, Hengelo en Almelo
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties 1 Enschede-Centrum 2 Business & Science Park 3 Zuiderval
6
4 Hengelo-Centrum
Almelo
5 Westermaat (Campus/Oosterbosch)
7
6 Almelo-Centrum
A35
7 Twentepoort
E30
E30
5
A1
A1
Hengelo
4
2 Enschede A35
1
0
© GeoMedia 2008 [7157]
3
4 km
Omvangrijke transacties kantoorruimte
Huurprijzen kantoorruimten in euro per m2/jaar*
2013 Plaats
Locatie
Huurder/koper
Enschede
Spoordijkstraat
GEAS
3.350
Plaats
Josink Esweg
QLiCT
1.650
Enschede
Centrum
Menzis
1.650
Business & Science Park
Zuiderval
Countus
1.000
Zuiderval
Centrum
Welbions
1.700
Centrum
Westermaat
NIBAG
1.000
Ootmarsumsestraat
Instituut Nijenkamp
1.350
Hengelo Almelo
Metrage
2012
Hengelo Almelo
2013
van
tot
van
tot
80
130
75
125
75
130
75
125
125
135
100
135
70
120
70
115
Westermaat (Campus/Oosterbosch)
55
125
55
125
Centrum
70
120
70
115
Twentepoort
70
120
65
115
Centrum
*Excl. evt. incentives en de bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in % 2012
2013
Landsdeel Locatie
van
tot
van
Oost
Beste locaties
7,75
10,00
7,75
10,50
tot
Overige locaties
8,50
12,50
8,50
12,50
35
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Utrecht en omgeving Utrecht, Stichtse Vecht, Nieuwegein en Houten
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
131.450
587.000 m2
3.635.000 m2
1,3%
2012 t.o.v. 2011
1,7%
2013 t.o.v. 2012
0,1%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Leegstand
Huurprijs*
85.000 m2
503.000 m2 (13,8%)
€ 130 per m2/jaar
16%
2013 t.o.v. 2012
4,2%
2013 t.o.v. 2012
3,5%
2013 t.o.v. 2012 *Excl. evt. incentives
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2006=100
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
120
4.000
115
3.200
110
2.400
105
1.600
100
800
95
2006
Utrecht e.o.
2007
2008
2009
2010
2011
0 2006
2012
2007
Voorraad
Nederland
2008
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Bron: Bak, DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Leegstand
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
in % van voorraad ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
700
35
600
30
500
25
400
20
300
15
200
10
2010
2011
2012
2013
Leegstand (13,8% 2013)
5
100 0
2009
2006
Opname
2007
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
Gemiddelde opname 2006 - 2013
0
Utrecht
Stichtse Vecht
Leegstand 2012
Nieuwegein
Leegstand 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
Houten
Zeist
Nederlands gemiddelde 2013
700 10% 31%
12% 38%
600
20%
27%
10%
500
19% 33%
13% 4% 7%
9% 5%
30%
6%
400
2%
300 200
34%
45% Utrecht e.o. Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening
45%
100 Nederland
ICT Banken en verzekeraars Overheid en overige non-profit
0 2006 500-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
36
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Utrecht en omgeving Utrecht, Stichtse Vecht, Nieuwegein en Houten
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties Stichtse Vecht 15
UTRECHT 1 Stationsomgeving Utrecht
9
2 Maliebaan/Oude Centrum
8
3 Rijnsweerd 4 Kanaleneiland
7
5 Papendorp
Utrecht
6
6 Stadshart Leidsche Rijn
1
7 Leidsche Rijn Noord
2
3
8 Overvecht
10
9 Lage Weide 10 Oudenrijn (De Meern)
5
4
NIEUWEGEIN 11 Centrum Nieuwegein 12 Merwestein 13 Plettenburg
Nieuwegein 12 13 11
HOUTEN
14 Houten
14 Molenzoom STICHTSE VECHT 15 Zuilense Ring/Bisonspoor
Omvangrijke transacties kantoorruimte
Huurprijzen kantoorruimten
2013
in euro per m2/jaar*
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Utrecht
Rijnsweerd
Hogeschool Utrecht
Metrage
Papendorp
2012
13.500
Plaats
Unit4
6.800
Utrecht
Stationsomgeving
VWS
Rijnsweerd
Plus Retail
Stationsomgeving Stationsomgeving
2013
van
tot
van
tot
Stationsomgeving
170
205
165
195
6.250
Rijnsweerd
135
175
125
160
5.800
Kanaleneiland
110
160
110
150
Rabobank
5.200
Lage Weide
85
130
85
130
EBN
3.400
Overvecht
85
150
80
145
Papendorp
150
185
145
175
Maliebaan
155
195
155
195
Oude Centrum
150
185
145
185
Oudenrijn (De Meern)
100
135
100
130
Bruto aanvangsrendementen
De Wetering
153
185
150
175
v.o.n. in %
Stadshart Leidsche Rijn
175
185
170
180
Centrum
85
120
85
120
tot
Plettenburg
80
125
70
120
Merwestein
85
115
80
115
Houten
Molenzoom
105
135
100
130
Maarssen
Zuilense Ring/Bisonspoor
85
130
75
125
2012
Nieuwegein
2013
Landsdeel Locatie
van
tot
van
West
Beste locaties
6,30
9,00
5,80
9,00
Overige locaties
7,75
12,00
7,75
12,00
*Excl. evt. incentives en de bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
37
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Zwolle, Apeldoorn en Deventer
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
78.650
406.000 m2
1.873.000 m2
2,9%
2012 t.o.v. 2011
20%
2013 t.o.v. 2012
0,3%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Leegstand
Huurprijs*
38.000 m2
406.000 m2 (21,7%)
€ 96 per m2/jaar
37%
2013 t.o.v. 2012
25%
2013 t.o.v. 2012
9,2%
2013 t.o.v. 2012 *Excl. evt. incentives
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2006=100
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
120
2.000
115
1.600
110
1.200
105
800
100
400
95 90
2006
2007
2008
Zwolle, Apeldoorn en Deventer
2009
2010
2011
0 2006
2012
2007
Voorraad
Nederland
2008
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Bron: Bak, DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Leegstand
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
in % van voorraad ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
420
28
360
24
300
20
240
16
180
12
120
8
2010
2011
2012
2013
Leegstand (21,7% 2013)
4
60 0
2009
2006
Opname
2007
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
0
Zwolle
Deventer
Leegstand 2012
Gemiddelde opname 2006 - 2013
Apeldoorn
Leegstand 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
Assen
Heerenveen
Nederlands gemiddelde 2013
420 19% 35% 47%
14% 7% 3% 6%
300
19% 33% 9% 5%
26% 43%
360
20%
27%
6%
240
2%
180 120
34% Zwolle, Apeldoorn en Deventer
Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening
45%
60 Nederland
ICT Banken en verzekeraars Overheid en overige non-profit
0 2006 500-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
38
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties ZWOLLE 1 Hanzeland
Deventer
2 Binnenstad Plus 3 Voorsterpoort 4 Oosterenk
1 3
DEVENTER
2
4
Zwolle
2
1 Centrum 2 Kloosterlanden/Hanzepark
1
APELDOORN 1 Apeldoorn-Noord 2 Centrum
1
3 Brouwersmolen 4 Malkenschoten
2
Apeldoorn 3
4
Omvangrijke transacties kantoorruimte
Huurprijzen kantoorruimten
2013
in euro per m2/jaar*
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Zwolle
Oosterenk
Isala Klinieken
Metrage 5.900
Plaats
Oosterenk
Enexis
3.350
Apeldoorn
Binnenstad Plus
Dommerholt Advocaten
Maagdenburgstraat
Koninklijke Auping
Hanzepark Sleutelbloemstraat
2012
2013
van
tot
van
tot
Apeldoorn-Noord
75
130
70
125
2.000
Centrum
75
130
65
130
4.600
Brouwersmolen
75
130
65
125
ENO Zorgverzekeraar
3.200
Malkenschoten
70
130
65
130
Stichting ZOA
1.850
Centrum
75
125
70
125
Kloosterlanden/Hanzepark
60
125
50
110
Centrum/Stadsring
70
150
60
140
Bruto aanvangsrendementen
Hanzeland
90
140
70
125
v.o.n. in %
A28-zone
100
175
90
140
Oosterenk
65
130
50
120
Deventer Apeldoorn
Deventer Zwolle
2012 Landsdeel Noord Oost
Locatie
van
2013 tot
van
tot
Beste locaties
8,00
10,50
8,00
11,00
Overige locaties
8,50
12,50
8,50
12,50
Beste locaties
7,75
10,00
7,75
10,50
Overige locaties
8,50
12,50
8,50
12,50
*Excl. evt. incentives en de bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
39
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Vastgoedgegevens
Kantorenmarkt
Gemeente
Opname (in m2)
Aanbod (in m2)
Leegstand (2013)
Kantorenvoorraad (in m2)
Bandbreedte huurprijzen (in euro per m2/jaar)
Almelo
1.000
39.000
20%
194.000
65 - 115
Almere
18.000
164.000
23%
592.000
70 - 175
Amersfoort
23.000
195.000
23%
851.000
85 - 175
Amstelveen
11.000
172.000
26%
648.000
75 - 195
Amsterdam
207.000
1.049.000
16%
6.077.000
80 - 400
Apeldoorn
10.000
173.000
24%
733.000
65 - 130
Arnhem
21.000
209.000
17%
1.122.000
85 - 185
2.000
51.000
17%
288.000
80 - 110
Assen Bergen op Zoom Best
0
18.000
17%
104.000
70 - 135
2.000
26.000
24%
103.000
85 - 125 70 - 160
9.000
144.000
16%
723.000
10.000
131.000
27%
488.000
80 - 135
6.000
52.000
11%
404.000
90 - 125
Den Haag
100.000
544.000
12%
4.140.000
60 - 200
Deventer
11.000
98.000
27%
362.000
50 - 125
5.000
43.000
19%
232.000
65 - 130
Drechtsteden
5.000
111.000
18%
581.000
90 - 150
Ede
8.000
60.000
22%
254.000
80 - 125
Eindhoven
30.000
246.000
16%
1.974.000
65 - 175
Enschede
12.000
83.000
18%
444.000
75 - 135 120 - 135
Breda Capelle aan den IJssel Delft
Diemen
0
11.000
14%
72.000
Gouda
8.000
94.000
25%
347.000
80 - 130
Groningen
8.000
130.000
13%
967.000
80 - 125
25.000
344.000
24%
1.410.000
80 - 355
5.000
21.000
19%
114.000
75 - 110
Etten-Leur
Haarlemmermeer Heerenveen Heerlen Helmond
0
62.000
14%
431.000
90 - 125
4.000
44.000
26%
173.000
80 - 120
Hengelo
3.000
69.000
24%
281.000
55 - 125
Hilversum
4.000
94.000
14%
625.000
120 - 175 100 - 130
Houten
1.000
38.000
16%
246.000
Leeuwarden
2.000
66.000
10%
582.000
75 - 115
22.000
61.000
9%
521.000
100 - 185 65 - 125
Leiden Leidschendam-Voorburg
6.000
54.000
17%
282.000
Maastricht (incl. airport/Beek)
6.000
87.000
15%
591.000
90 - 160
Nieuwegein
5.000
157.000
30%
508.000
70 - 120
Nijmegen
9.000
53.000
10%
485.000
70 - 165
Oosterhout
1.000
16.000
10%
129.000
100 - 135
Rijswijk
7.000
224.000
25%
892.000
60 - 125
Roermond
4.000
36.000
14%
247.000
95 - 135 75 - 130
1.000
18.000
15%
117.000
Rotterdam
45.000
653.000
18%
3.449.000
85 - 225
Schiedam
3.000
43.000
19%
226.000
120 - 145
Roosendaal
27.000
137.000
12%
971.000
60 - 165
Smallingerland
4.000
8.000
8%
97.000
75 - 105
Son en Breugel
5.000
24.000
28%
81.000
95 - 130
0
35.000
21%
167.000
75 - 125
Tilburg
14.000
90.000
19%
480.000
100 - 135
Utrecht
's-Hertogenbosch
Stichtse Vecht
80.000
357.000
10%
2.714.000
80 - 195
Veenendaal
7.000
50.000
27%
178.000
80 - 130 80 - 120
Veldhoven
4.000
17.000
13%
123.000
Venlo
1.000
31.000
12%
238.000
80 - 125
Zoetermeer
9.000
144.000
21%
638.000
85 - 130
Zwolle Nederland
18.000
135.000
17%
778.000
50 - 140
1.052.000
8.322.000
15,7%
49.384.000
50 - 400
40
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Algemene gegevens
Kantorenmarkt
Gemeente
Inwoners (in aantal)
Beroepsbevolking (in % van totale bevolking)
Particulier besteedbaar huishoudinkomen (in euro’s)
Kantorenvoorraad per inwoner (in m2/inwoner)
Kantoorbanen (in aantal)
Almelo
72.750
65%
30.600
2,7
7.950
Almere
195.200
71%
35.000
3,0
28.700
Amersfoort
149.650
67%
36.800
5,7
30.800
Amstelveen
84.400
64%
39.700
7,7
20.450
Amsterdam
799.300
73%
30.700
7,6
239.150
Apeldoorn
157.300
65%
34.700
4,7
37.600
Arnhem
149.850
70%
30.200
7,5
40.200
Assen
67.200
65%
31.900
4,3
9.550
Bergen op Zoom
66.300
66%
33.300
1,6
5.500
28.650
66%
38.300
3,6
4.550
178.150
67%
35.000
4,1
31.300
Capelle aan den IJssel
66.000
67%
35.200
7,4
13.900
Delft
99.100
73%
32.200
4,1
15.200
505.850
69%
31.600
8,2
121.750 12.650
Best Breda
Den Haag Deventer
98.600
66%
32.200
3,7
Diemen
25.200
69%
35.400
9,2
7.950
267.850
65%
34.000
2,2
25.150
Drechtsteden Ede
109.800
65%
36.500
2,3
12.900
Eindhoven
218.450
68%
31.700
6,8
54.200
Enschede
158.650
68%
29.300
2,8
21.200
Etten-Leur
42.250
66%
35.500
1,7
4.200
Gouda
70.900
65%
34.900
4,9
8.700
Groningen
195.400
76%
28.700
4,9
46.500
Haarlemmermeer
31.650
144.150
67%
39.400
9,8
Heerenveen
43.300
63%
32.400
2,6
5.500
Heerlen
88.750
66%
28.000
4,9
18.400
Helmond
89.000
66%
32.200
1,9
8.000
Hengelo
80.950
65%
31.800
3,5
10.500
Hilversum
86.000
64%
36.300
7,3
20.250
Houten
48.450
68%
42.400
5,1
8.550
Leeuwarden
95.950
69%
29.000
6,1
25.250
119.800
72%
34.100
4,3
15.700
72.600
63%
36.600
3,9
6.750
138.200
69%
30.800
4,3
3.650
Leiden Leidschendam-Voorburg Maastricht (incl. airport/Beek)
60.900
68%
35.600
8,3
13.700
166.400
72%
30.600
2,9
22.450
Oosterhout
53.700
65%
36.000
2,4
6.200
Rijswijk
47.350
64%
33.100
18,8
21.650
Roermond
56.700
67%
31.200
4,4
7.450
Roosendaal
77.150
65%
33.700
1,5
8.350
616.300
69%
29.500
5,6
98.100
Nieuwegein Nijmegen
Rotterdam
76.200
67%
31.000
3,0
10.300
142.800
68%
34.400
6,8
33.500
Smallingerland
55.450
63%
30.900
1,7
4.750
Son en Breugel
16.150
60%
41.300
5,0
3.500
Stichtse Vecht
63.500
65%
40.200
2,6
7.000
Tilburg
208.550
69%
31.500
2,3
27.600
Utrecht
Schiedam 's-Hertogenbosch
321.900
73%
34.100
8,4
102.200
Veenendaal
63.050
65%
34.800
2,8
7.250
Veldhoven
44.100
65%
36.400
2,8
4.650
Venlo
100.150
66%
31.100
2,4
10.300
Zoetermeer Zwolle
123.100 122.550
68% 67%
36.200 33.200
5,2 6,3
20.350 28.400
16.779.600
66%
34.200
2,9
2.280.800
Nederland
41
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Nederland
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
3.194.900
9.533.000 m2
1,4%
2012 t.o.v. 2011
Voorraad 52.690 ha
2,8%
2013 t.o.v. 2012
0,7%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
2.369.000 m2
3,6%
€ 44 per m2/jaar
14%
2013 t.o.v. 2012
0,1%
2013 t.o.v. 2012
4,9%
2013 t.o.v. 2012
Index banen in de industrie
Voorraad bedrijventerreinen
2006=100
(ha)
110
53.000
1.400
52.000
1.200
51.000
1.000
50.000
800
49.000
600
48.000
400
47.000
200
105
100
95
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
46.000 2006
2007
2008
2009
2010
2013
0
Jaarlijkse uitgifte
Bron: LISA
Bron: VROM/DG Ruimte, bewerking DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
10.000
18 15
8.000
12
6.000
9
4.000
6
2.000
Opname
2012
Voorraad
Nederland
0 2006
2011
3 2007
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
0
Nederland Moerdijk Tilburg Rotterdam Sittard-Geleen
Ratio 2012
Gemiddelde opname 2006 - 2013
Ratio 2013
Eindhoven Venlo
Emmen
Nederlands gemiddelde 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.) 10.000
18% 21% 2%
8.000
27%
6.000
26%
2% 28%
26%
4.000 25% 2.000
25%
0
Nederland Industrie en bouw
Handel
Transport
ICT
Dienstensector
2006 750-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
42
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Nederland
Bedrijfsruimtemarkt
Aanbod-voorraad ratio per gemeente
Bruto aanvangsrendementen
in %, 2013
v.o.n. in % 2012
Moerdijk
2013
Locatie
van
Noord
Beste locaties
8,85
12,50
8,85
12,75
Diemen
Overige locaties
9,75
13,00
9,75
13,00
Veldhoven
Beste locaties
9,00
12,50
9,00
12,75
Ede
Overige locaties
9,75
12,75
9,75
13,00
Amsterdam
Beste locaties
7,50
10,00
7,25
11,00
Overige locaties
8,50
12,00
8,25
12,00
Beste locaties
7,50
10,00
7,25
10,50
Overige locaties
8,50
11,50
8,25
11,50
Oost Zuid West
tot
van
tot
Stichtse Vecht
Landsdeel
Wijchen
Utrecht
Amersfoort Eindhoven Oldenzaal Rotterdam Almere Arnhem Veenendaal Zoetermeer Rijswijk Tilburg
Huurprijzen bedrijfsruimten
Roosendaal Houten
in euro per m2/jaar*
Etten-Leur
2012
Venlo
2013
Haarlemmermeer
Plaats
van
tot
van
tot
Groot Amsterdam
35
70
30
70
Best
Rotterdam en omgeving
35
61
35
59
Schiedam
Den Haag en omgeving
25
68
25
65
Breda
Utrecht en omgeving
30
65
25
65
Son en Breugel
Haarlemmermeer
35
110
25
110
Eindhoven en omgeving
30
55
30
55
Stadsregio Arnhem Nijmegen
25
65
25
55
Zwolle, Apeldoorn en Deventer
20
55
20
50
Haarlem
‘s-Hertogenbosch en Tilburg
30
52
30
50
Heerenveen
Gooi en Eemland
22
65
15
65
Twentse Stedenband
20
50
20
50
Breda en omgeving
20
60
20
55
Leiden
Groningen en Assen
20
50
18
43
Leeuwarden
Limburg
25
50
25
50
Almere
30
65
25
60
Duiven
Friesland
20
40
20
40
Nieuwegein
Ede en Veenendaal
30
55
30
55
's-Hertogenbosch
Zevenaar
Waalwijk Venray Oosterhout Den Haag Enschede
Deventer Drechtsteden Maastricht Zwolle
Almelo Hengelo
Apeldoorn Delft Gouda
*De bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
Smallingerland Hilversum Helmond
Omvangrijke transacties bedrijfsruimte
Roermond Nijmegen
2013
Sittard-Geleen
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Metrage
Assen
Sint Joost
Kantstraat
Action
66.000
Groningen
Tilburg
Vossenberg
DB Schenker
43.000
Nieuwegein
Plettenburg
Scholman
40.900
Zwolle
Hessenpoort
Wehkamp.nl
35.000
Roosendaal
Borchwerf II
een kledingproducent
32.650
Didam
Eekhegstraat
Alpha deuren
30.000
Oosterhout
Weststad II
OMS
30.000
Eindhoven
Flight Forum
Fab.com
23.750
Amersfoort
De Hoef
Red Swan
21.000
Zevenbergen
Tradeboulevard
Talke Nederland
19.400
Emmen Capelle aan den IJssel Bergen op Zoom Zeist
0%
3%
6%
9%
12%
15%
18%
Nederlands gemiddelde
43
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Almere
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
29.700
187.000 m2
0,7%
2012 t.o.v. 2011
Voorraad 494 ha
27%
2013 t.o.v. 2012
1,1%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
36.000 m2
7,6%
€ 40 per m2/jaar
26%
2013 t.o.v. 2012
2,9%
2013 t.o.v. 2012
8,4%
2013 t.o.v. 2012
Index banen in de industrie
Voorraad bedrijventerreinen
2006=100
(ha)
120
500
35
115
400
28
300
21
200
14
100
7
110 105 100 95 90
2006
Almere
2007
2008
2009
2010
2011
0
2012
2006
2007
2008
2009
2010
2012
Voorraad
Nederland
Bron: VROM/DG Ruimte, bewerking DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
280
20
240
0
2013
Jaarlijkse uitgifte
Bron: LISA
16
200 160
12
120
8
80
4
40 0
2011
2006
Opname
2007
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
0
Almere
Ratio 2012
Gemiddelde opname 2006 - 2012
Amsterdam
Ratio 2013
Diemen
Hilversum
Zwolle
Nederlands gemiddelde 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.) 280
15% 18%
22% 32%
6%
200
27%
21% 2%
26%
160 120
2%
26% 26%
240
18%
28% 28%
26%
80
25%
40
25% 27% Industrie en bouw
Nederland
Almere Handel
Transport
ICT
Dienstensector
0 2006 750-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
44
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen
1
1 De Vaart
9
2 Veluwsekant 3 De Steiger 4 Hollandsekant 5 Stichtsekant 6 Gooisekant/Gooise Poort
10
7 Hogekant/Lagekant 8 Sallandsekant 9 Poldervlak 10 Markerkant
Almere 8 4 7
2 6
3
5
Omvangrijke transacties bedrijfsruimte
Huurprijzen bedrijfsruimten
2013
in euro per m2/jaar*
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Metrage
Almere
De Vaart
een particulier
9.000
Veluwsekant
Kobelco Construction Machinery Europe 5.400
Hollandsekant
Corsair
Gooisekant
2012
2013
van
tot
van
tot
De Vaart
30
55
25
45
3.500
Veluwsekant
45
60
35
55
ASM Europe
3.300
De Steiger
30
45
30
45
De Steiger
Beguit
2.950
Hollandsekant
35
60
35
55
Veluwsekant
Body Fashion Center
2.700
Stichtsekant
50
60
40
60
Gooisekant/Gooise Poort
45
60
40
60
Bruto aanvangsrendementen
Hogekant/Lagekant
45
60
45
60
v.o.n. in %
Sallandsekant
50
60
40
55
Poldervlak
40
65
40
60
Markerkant
50
65
40
60
2012
2013
Landsdeel
Locatie
van
Oost
Beste locaties
9,00
12,50
9,00
12,75
Overige locaties
9,75
12,75
9,75
13,00
Beste locaties
7,50
10,00
7,25
10,50
Overige locaties
8,50
11,50
8,25
11,50
West
tot
van
tot
Plaats Almere
*De bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
45
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Amsterdam en omgeving Amsterdam, Diemen en Amstelveen
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
143.500
414.000 m2
1,6%
2012 t.o.v. 2011
Voorraad 852 ha
18%
2013 t.o.v. 2012
0,3%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
60.000 m2
9,7%
€ 47 per m2/jaar
51%
2013 t.o.v. 2012
2,2%
2013 t.o.v. 2012
1,6%
2013 t.o.v. 2012
Voorraad bedrijventerreinen
Index banen in de industrie 2006=100
(ha)
110
1.000
25
800
20
600
15
400
10
200
5
105 100 95 90
2006
2007
Amsterdam e.o.
2008
2009
2010
2011
0 2006
2012
2007
2008
2009
2010
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
600
18
500
15
400
12
300
9
200
6
100
3
Opname
2007
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
0
Amsterdam Den Haag
Ratio 2012
Gemiddelde opname 2006 - 2013
0
2013
Jaarlijkse uitgifte
Bron: VROM/DG Ruimte, bewerking DTZ Zadelhoff
2006
2012
Voorraad
Nederland
Bron: LISA
0
2011
Ratio 2013
Diemen Haarlemmermeer Rotterdam
Utrecht
Nederlands gemiddelde 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.) 600
12% 23%
27%
21%
21% 2%
4%
400
26%
300
2% 23%
33%
500
18%
23%
4%
29%
28%
28%
26%
Handel
100
25% Nederland
Amsterdam e.o. Industrie en bouw
200
25%
Transport
ICT
Dienstensector
0 2006 750-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
46
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Amsterdam en omgeving Amsterdam, Diemen en Amstelveen
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen 1
2
1 Noord 2 Westpoort 3 Amstelveen
Amsterdam
4 Zuidoost 5 Amstel Business Park
Diemen
5
0
3
Schiphol
Amstelveen
4
Omvangrijke transacties bedrijfsruimte
Huurprijzen bedrijfsruimten
2013
in euro per m2/jaar*
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Amsterdam
Westpoort
Hulshoff
Metrage 9.250
Plaats
Westpoort
TNT Fashion Group
4.350
Amsterdam
Westpoort
Tanger Supermarkten
Westpoort
2012
2013
van
tot
van
tot
Amsterdam-Noord
45
60
35
60
4.150
Westpoort
37
60
30
60
Ruygrok
4.050
Zuidoost
40
70
45
65
Westpoort
Selk Logistics
3.600
Amstel Business Park
40
70
45
70
Sara Burgerhartstraat
Stichting Waterval
3.200
Amstelveen
45
55
40
55
Westpoort
Karintrad
3.000
Diemen/Weesp
35
50
35
50
Aalsmeer/Uithoorn
37
60
37
60
Alkmaar/Heerhugowaard
35
55
35
55
40
55
40
55
Haarlem
Waarderpolder
Bruto aanvangsrendementen
Mijdrecht
35
50
35
50
v.o.n. in %
Zaanstad
35
50
35
50
2012
2013
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
West
Beste locaties
7,50
10,00
7,25
10,50
Overige locaties
8,50
11,50
8,25
11,50
*De bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
47
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Breda en omgeving Breda, Oosterhout, Moerdijk, Etten-Leur, Bergen op Zoom en Roosendaal
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
110.450
760.000 m2
2,2%
2012 t.o.v. 2011
Voorraad 2.634 ha
8,5%
2013 t.o.v. 2012
1,1%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
185.000 m2
5,8%
€ 37 per m2/jaar
2,0%
2013 t.o.v. 2012
0,4%
2013 t.o.v. 2012
7,8%
2013 t.o.v. 2012
Voorraad bedrijventerreinen
Index banen in de industrie 2006=100
(ha)
110
2.800
70
2.400
60
2.000
50
1.600
40
1.200
30
800
20
400
10
105 100 95 90
2006
Breda e.o.
2007
2008
2009
2010
2011
0 2006
2012
2007
2008
2009
2010
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
800
18 16 14 12 10 8 6 4 2 0
700 600 500 400 300 200 100
Opname
2007
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
Bergen op Zoom
Ratio 2012
Gemiddelde opname 2006 - 2013
2013
0
Jaarlijkse uitgifte
Bron: VROM/DG Ruimte, bewerking DTZ Zadelhoff
2006
2012
Voorraad
Nederland
Bron: LISA
0
2011
Breda
Ratio 2013
Oosterhout
Moerdijk
Etten-Leur Roosendaal
Nederlands gemiddelde 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.) 800
1%
700
6% 18%
22%
10% 23% 1%
600
27%
21% 2%
500
26%
400
2% 47% 42%
24% 24%
28%
26%
300
25%
200 100
25% Nederland
Breda e.o. Industrie en bouw
Handel
Transport
ICT
Dienstensector
0 2006 750-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
48
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Breda en omgeving Breda, Oosterhout, Moerdijk, Etten-Leur, Bergen op Zoom en Roosendaal
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen
10
12
BREDA EN OMGEVING
Oosterhout Moerdijk
1 Emer-Zuid/Emer-Noord 2 Heilaar Noord/IABC 3 Krogten 4 Hazeldonk
8
11
3
5 Hoogeind 6 Steenakker
1
6
7 Moleneind 8 Haagse Beemden
7
2
5
9 Vosdonk
Breda
10 Weststad I, II en III
Etten-Leur
11 Vijfeiken
9
12 Moerdijk
4
ROOSENDAAL /
2
BERGEN OP ZOOM
A17
1 Borchwerf I
1 3
2 Borchwerf II
E312
A58
4
3 Majoppeveld-Noord A4
4 Majoppeveld-Zuid
Roosendaal
5 Noordland
A58 E312
5 © GeoMedia 2008 [7157]
Bergen op Zoom A4
0
2 km
Omvangrijke transacties bedrijfsruimte
Huurprijzen bedrijfsruimten
2013
in euro per m2/jaar*
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Roosendaal
Borchwerf II
een kledingproducent
Borchwerf II Oosterhout
Metrage
2012
32.650
Plaats
COROOS Conserven
9.650
Breda
Borchwerf II
Luminaid
4.350
Weststad II
OMS
Weststad II
Atlas Copco Nederland
2013
van
tot
van
tot
Emer-Zuid/Emer-Noord
25
40
25
40
Heilaar Noord/IABC
40
50
35
47
Krogten
25
45
25
40
3.600
Hazeldonk
25
60
25
45
30.000
Zevenbergen Tradeboulevard
Talke Nederland
19.400
Hoogeind
40
60
35
50
Breda
Emer-Zuid/Noord
Broekman Logistics Limburg
16.950
Steenakker
40
60
35
50
Moerdijk
Fazantweg
European Sport Services
16.750
Moleneind
25
40
25
40
Haagse Beemden
25
40
25
40
Bruto aanvangsrendementen
Etten-Leur
Vosdonk
25
50
25
47
v.o.n. in %
Oosterhout
Weststad I, II en III
40
60
35
49
Vijfeiken
30
40
25
40
Moerdijk
Moerdijk
30
55
30
55
Majoppeveld/Borchwerf I en II 20
50
20
50
30
50
30
45
2012
2013
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
Zuid
Beste locaties
7,50
10,00
7,25
11,00
Roosendaal
Overige locaties
8,50
12,00
8,25
12,00
Bergen op Zoom Noordland *De bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
49
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Den Haag en omgeving Den Haag, Leiden, Rijswijk, Leidschendam-Voorburg, Lansingerland, Delft, Zoetermeer en Gouda
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
141.700
284.000 m2
2,8%
2012 t.o.v. 2011
Voorraad 1.238 ha
10%
2013 t.o.v. 2012
0,5%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
110.000 m2
4,6%
€ 49 per m2/jaar
33%
2013 t.o.v. 2012
0,5%
2013 t.o.v. 2012
2,8%
2013 t.o.v. 2012
Voorraad bedrijventerreinen
Index banen in de industrie 2006=100
(ha)
110
1.400
42
1.200
36
1.000
30
800
24
600
18
400
12
200
6
105
100
95
2006
2007
Den Haag e.o.
2008
2009
2010
2011
0 2006
2012
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Voorraad
Nederland
Jaarlijkse uitgifte
Bron: LISA
Bron: VROM/DG Ruimte, bewerking DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
420
12
360
10
300
8
240
0
2013
6
180
4
120
2
60 0
2006
Opname
2007
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
0
Den Haag
Ratio 2012
Gemiddelde opname 2006 - 2013
Delft
Ratio 2013
Rijswijk
Zoetermeer
Leiden
Gouda
Nederlands gemiddelde 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.) 420
19% 28%
3%
300
27%
21%
22% 2%
2% 18%
360
18%
22%
26%
240 180
2% 30%
31%
28%
25%
26%
60
25% Nederland
Den Haag e.o. Industrie en bouw
120
25%
Handel
Transport
ICT
Dienstensector
0 2006 750-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
50
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Den Haag en omgeving Den Haag, Leiden, Rijswijk, Leidschendam-Voorburg, Lansingerland, Delft, Zoetermeer en Gouda
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen 1 Kerketuinen/Zichtenburg 2 Bedrijvenpark Prisma 3 Lansinghage 4 Binckhorst 5 Laakhaven HS 6 Ypenburg 7 Forepark 8 Plaspoelpolder 9 Delft-Noord
Den Haag
Leidschendam-Voorburg
4
7
5
Zoetermeer
6
2
1 8
3
Rijswijk 9
Omvangrijke transacties bedrijfsruimte
Huurprijzen bedrijfsruimten
2013
in euro per m2/jaar*
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Den Haag
Forepark
Hizkia van Kralingen
Metrage
Binckhorst
North Sea Export
6.250
Laakhaven HS
Simit Sarayi
5.500
12.000
2012 Plaats Den Haag
11.000
2013
van
tot
van
tot
Kerketuinen/Zichtenburg
40
58
39
55
Binckhorst
30
57
30
56
Laakhaven HS
40
60
40
60
Bleiswijk
Bedrijvenpark Prisma MRC Transmark
Zoetermeer
Edisonstraat
Kilinclar Automotif AS
8.300
Ypenburg
53
68
50
60
Lansinghage
Mastermate DC
7.250
Forepark
50
67
50
65
Lansinghage
Scholte Transport Groep
6.750
Bleiswijk
Bedrijvenpark Prisma
50
64
50
62
Nieuwenhuizenweg
Naturalis Biodiversity Center
5.350
Zoetermeer
Lansinghage
40
60
40
58
Rijswijk
Plaspoelpolder
25
50
25
50
Delft
Delft-Noord
35
59
38
57
Bruto aanvangsrendementen
Gouda
Goudse Poort
35
59
35
56
v.o.n. in %
Leiden
39
59
35
55
Leidschendam-Voorburg
38
58
37
57
Leiden
2012
2013
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
West
Beste locaties
7,50
10,00
7,25
10,50
Overige locaties
8,50
11,50
8,25
11,50
*De bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
51
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Ede en Veenendaal
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
38.250
213.000 m2
0,5%
2012 t.o.v. 2011
Voorraad 494 ha
48%
2013 t.o.v. 2012
13%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
36.000 m2
9,1%
€ 41 per m2/jaar
40%
2013 t.o.v. 2012
4,0%
2013 t.o.v. 2012
1,7%
2013 t.o.v. 2012
Index banen in de industrie
Voorraad bedrijventerreinen
2006=100
(ha)
110
600
30
500
25
400
20
300
15
200
10
100
5
105 100 95 90
2006
2007
2008
Ede en Veenendaal
2009
2010
2011
2012
0
2006
2007
2008
2009
2010
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
240
12
200
10
160
8
120
6
80
4
40
2 2007
Opname
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
Gemiddelde opname 2006 - 2013
0
0
2013
Jaarlijkse uitgifte
Bron: VROM/DG Ruimte, bewerking DTZ Zadelhoff
2006
2012
Voorraad
Nederland
Bron: LISA
0
2011
Ede
Veenendaal
Ratio 2012
Ratio 2013
Utrecht
Amersfoort
Arnhem
Nijmegen
Nederlands gemiddelde 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.) 240
15% 8%
27%
21%
24% 2%
39%
160
26%
120
2%
10% 17%
200
18%
60% 28%
27%
26%
80
25%
40
25% Nederland
Ede en Veenendaal Industrie en bouw
Handel
Transport
ICT
Dienstensector
0 2006 750-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
52
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Ede en Veenendaal
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen 12
1 De Faktorij 2 De Batterijen 3 De Compagnie
2
4 Het Ambacht
1
5 Nijverkamp
Ede
6
3
6 Kievitsmeent
11
7 BT A12
Veenendaal
8 Heestereng
7
10 8
9 De Vallei
9
10 Frankeneng 11 Klaphek 12 Ede-Noord
4 5
Omvangrijke transacties bedrijfsruimte
Huurprijzen bedrijfsruimten
2013
in euro per m2/jaar*
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Veenendaal
De Compagnie
Hardeman
2.600
Plaats
Nijverkamp
Colson
2.000
Ede
Nijverkamp
RMG
Kievitsmeent
Ede
Metrage
2012
2013
van
tot
van
tot
Kievitsmeent
45
50
40
50
2.000
Frankeneng/Klaphek
35
50
35
45
Rheinmetall
2.500
Heestereng/De Vallei
30
50
35
45
BT A12
Rheinmetall
2.200
BT A12
40
55
40
55
De Vallei
Aduco
1.900
Ede-Noord
35
45
35
45
De Vallei
Blok Plaatmateriaal
1.500
De Batterijen/Compagnie/Faktorij 40
50
40
50
30
45
30
45
Veenendaal
Het Ambacht/Nijverkamp *De bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in % 2012
2013
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
Oost
Beste locaties
9,00
12,50
9,00
12,75
tot
Overige locaties
9,75
12,75
9,75
13,00
53
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Eindhoven en omgeving Eindhoven, Helmond, Best, Son en Breugel en Veldhoven
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
101.950
515.000 m2
0,7%
2012 t.o.v. 2011
Voorraad 1.609 ha
0,4%
2013 t.o.v. 2012
0,4%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
83.000 m2
6,4%
€ 43 per m2/jaar
58%
2013 t.o.v. 2012
0%
2013 t.o.v. 2012
0%
2013 t.o.v. 2012
Voorraad bedrijventerreinen
Index banen in de industrie 2006=100
(ha)
110
1.800
42
1.500
35
1.200
28
900
21
600
14
300
7
105 100 95 90
2006
2007
Eindhoven e.o.
2008
2009
2010
2011
0 2006
2012
2007
2008
2009
2010
2012
Voorraad
Nederland
0
2013
Jaarlijkse uitgifte
Bron: LISA
Bron: VROM/DG Ruimte, bewerking DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
550
18 15
440
12
330
9
220
6
110 0
2011
3 2006
Opname
2007
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
0
Eindhoven
Ratio 2012
Gemiddelde opname 2006 - 2013
Helmond
Ratio 2013
Best
Son en Breugel Veldhoven
Tilburg
Nederlands gemiddelde 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.) 550
10%
18%
18%
1% 19%
21%
24%
2%
2% 33%
22%
330
26%
2%
21%
28%
220
26%
50%
25% 110
25% Nederland
Eindhoven e.o. Industrie en bouw
440
27%
Handel
Transport
ICT
Dienstensector
0 2006 750-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
54
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Eindhoven en omgeving Eindhoven, Helmond, Best, Son en Breugel en Veldhoven
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen Son en Breugel 1 De Hurk 2 High Tech Campus
10
Best
3 De Run
11 12
4 Lake Forum/Park Forum
Helmond
9
5 Flight Forum
8
6 Eindhoven Airport
14
7 Eindhoven/Acht
7
8 Kapelbeemd 9 Breeven 10 Science Park Eindhoven
6
15
0
11 Ekkersrijt
16
5
12 Esp 13 De Kade
13
4
14 Groot Schooten
1
15 Hoogeind/De Weijer
Eindhoven
Veldhoven
16 B.Z.O.B.
3
2
Omvangrijke transacties bedrijfsruimte
Huurprijzen bedrijfsruimten
2013
in euro per m2/jaar*
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Eindhoven
Flight Forum
Fab.com
23.750
Plaats
Park Forum
Brocacef
10.000
Eindhoven
De Hurk
Martien Bouwmans Groente en Fruit
Hastelweg Helmond
Metrage
2012
2013
van
tot
van
tot
De Hurk
40
52
40
52
2.700
Eindhoven/Acht
45
55
45
55
Rouwservice Nederland
2.350
Esp
40
47
40
47
De Weijer
een vleesverwerkingsbedrijf
3.550
De Kade
35
45
35
45
B.Z.O.B.
Vos Logistics
2.500
Kapelbeemd
38
50
38
50
Flight Forum/Eindhoven Airport
40
55
40
55
High Tech Campus
40
50
40
50
Ekkersrijt
37
50
37
50
Science Park Eindhoven
40
50
40
50
Veldhoven
De Run
32
50
32
50
Helmond
B.Z.O.B.
34
50
34
50
Groot Schooten
39
45
39
45
Son
Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in % 2012
2013
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
Zuid
Beste locaties
7,50
10,00
7,25
11,00
Hoogeind
30
45
30
45
Overige locaties
8,50
12,00
8,25
12,00
De Weijer
34
45
34
45
Breeven
34
45
34
45
Best
*De bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
55
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Friesland Leeuwarden, Heerenveen en Drachten
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
41.050
184.000 m2
0,1%
2012 t.o.v. 2011
Voorraad 1.004 ha
32%
2013 t.o.v. 2012
0,8%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
7.000 m2
3,7%
€ 27 per m2/jaar
64%
2013 t.o.v. 2012
0,9%
2013 t.o.v. 2012
2,4%
2013 t.o.v. 2012
Index banen in de industrie
Voorraad bedrijventerreinen
2006=100
(ha)
110
1.200
60
1.000
50
800
40
600
30
400
20
200
10
105 100 95 90
2006
Friesland
2007
2008
2009
2010
2011
0 2006
2012
2007
2008
2009
2010
2012
Voorraad
Nederland
Bron: VROM/DG Ruimte, bewerking DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
210
5
180
0
2013
Jaarlijkse uitgifte
Bron: LISA
4
150 120
3
90
2
60
1
30 0
2011
2006
Opname
2007
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
0
Ratio 2012
Gemiddelde opname 2006 - 2013
Leeuwarden -Smallingerland
Heerenveen
Ratio 2013
Groningen
Assen
Nederlands gemiddelde 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.) 210
12%
17% 14% 2% 33%
22%
150
27%
21%
31% 44%
180
18%
26%
120 90
2% 27% 28%
26%
60
25%
30
25% Nederland
Friesland Industrie en bouw
Handel
Transport
ICT
Dienstensector
0 2006 750-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
56
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Friesland Leeuwarden, Heerenveen en Drachten
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen
4 5
LEEUWARDEN
3
1
1 De Hemrik 2 Newtonpark 3 Business Park Leeuwarden
Leeuwarden
4 Leeuwarden West
Heerenveen
3 DRACHTEN 2 Burmania
1
4
1 De Haven
2
3 Azeven-Zuid 4 Azeven-Noord
2
HEERENVEEN 1 Business Park Friesland West 2 Heerenveen-Zuid
2
3 Business Park Friesland 4 Internationaal Bedrijvenpark Friesland 5 De Kavels
Drachten 4
1
3
Omvangrijke transacties bedrijfsruimte
Huurprijzen bedrijfsruimten
2013
in euro per m2/jaar*
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Drachten
De Haven
Vadia Lijsten
Metrage
De Haven
Friesland Kevers
2012 tot
van
tot
De Hemrik
20
35
20
30
Newtonpark
25
35
25
35
Business Park Leeuwarden
25
35
25
35
Leeuwarden West
25
35
25
35
De Haven
20
35
20
35
Burmania
30
45
25
40
Bruto aanvangsrendementen
Azeven-Zuid
25
40
25
35
v.o.n. in %
Azeven-Noord
25
35
25
35
Business Park Friesland West
20
35
20
35
Heerenveen-Zuid
20
30
20
30
Leeuwarden West
Gemeente Leeuwarden
Heerenveen Int. Bedrijvenpark Friesland
Stoffenbedrijf
850
Plaats
2013
van
3.250
Leeuwarden
1.350 850 Drachten
2012
Heerenveen
2013
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
Noord
Beste locaties
8,85
12,50
8,85
12,75
Business Park Friesland
25
35
25
35
Overige locaties
9,75
13,00
9,75
13,00
Intern. Bedrijvenpark Friesland 25
35
25
35
De Kavels
20
35
20
35
De Hemmen
25
30
25
30
Sneek
*De bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
57
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Gooi en Eemland Amersfoort en Hilversum
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
41.000
119.000 m2
1,2%
2012 t.o.v. 2011
Voorraad 326 ha
27%
2013 t.o.v. 2012
3,0%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
69.000 m2
7,3%
€ 46 per m2/jaar
30%
2013 t.o.v. 2012
2,4%
2013 t.o.v. 2012
2,7%
2013 t.o.v. 2012
Index banen in de industrie
Voorraad bedrijventerreinen
2006=100
(ha)
110
420
12
350
10
280
8
210
6
140
4
70
2
105
100
95
2006
2007
Gooi en Eemland
2008
2009
2010
2011
0
2012
2006
2007
2008
2009
2010
2012
Voorraad
Nederland
0
2013
Jaarlijkse uitgifte
Bron: LISA
Bron: VROM/DG Ruimte, bewerking DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
200
12 10
160
8
120
6
80
4
40 0
2011
2 2006
Opname
2007
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
0
Amersfoort
Ratio 2012
Gemiddelde opname 2006 - 2013
Hilversum
Ratio 2013
Zeist
Utrecht
Almere
Nederlands gemiddelde 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.) 200
14%
18%
18% 47%
21% 15%
35%
2%
120
26%
2%
19% 13% 15%
28%
80
26%
25% 40
25%
24%
Nederland
Gooi en Eemland Industrie en bouw
160
27%
Handel
Transport
ICT
Dienstensector
0 2006 750-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
58
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Gooi en Eemland Amersfoort en Hilversum
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen AMERSFOORT 1 De Isselt
5
2 De Wieken/Vinkenhoef 3 Vathorst 4 De Hoef 5 Calveen
3
HILVERSUM
4
1 Havenkwartier
1
2 Hilversum
2 Kerkelanden
Amersfoort 1 2
Omvangrijke transacties bedrijfsruimte
Huurprijzen bedrijfsruimten
2013
in euro per m2/jaar*
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Amersfoort
De Hoef
Red Swan
De Hoef
PostNL
8.900
De Isselt
BVA-Auctions
Calveen
Vanmac
Vathorst
Emergya Wind Technologies Holdings nv 3.400
De Isselt
Drukkerij Wilco
1.900
Lage Naarderweg
DutchView
7.400
Havenkwartier
Gemeente Hilversum
1.900
Hilversum
Metrage
2012 Plaats
2013
van
tot
van
tot
De Isselt
22
48
15
48
6.150
De Wieken/Vinkenhoef
50
65
45
65
4.700
Vathorst
50
62
50
60
De Hoef/Calveen
35
50
35
50
Havenkwartier
45
65
45
65
Kerkelanden
40
65
40
65
Soest
35
52
30
50
Zeist
40
60
40
60
21.000
Amersfoort
Hilversum
*De bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in % 2012
2013
Landsdeel
Locatie
van
Oost
Beste locaties
9,00
12,50
9,00
12,75
Overige locaties
9,75
12,75
9,75
13,00
Beste locaties
7,50
10,00
7,25
10,50
Overige locaties
8,50
11,50
8,25
11,50
West
tot
van
tot
59
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Groningen, Assen en Emmen
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
67.350
155.000 m2
0,4%
2012 t.o.v. 2011
Voorraad 1.643 ha
5,4%
2013 t.o.v. 2012
0,7%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
15.000 m2
1,9%
€ 34 per m2/jaar
66%
2013 t.o.v. 2012
0,1%
2013 t.o.v. 2012
9,3%
2013 t.o.v. 2012
Voorraad bedrijventerreinen
Index banen in de industrie 2006=100
(ha)
110
1.700
70
1.600
60
1.500
50
1.400
40
1.300
30
1.200
20
105 100 95
1.100
90
2006
2007
2008
Groningen, Assen en Emmen
2009
2010
2011
2012
10
1.000 2006
2007
2008
2009
2010
2012
Voorraad
Nederland
Bron: VROM/DG Ruimte, bewerking DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
210
6
180
5
150
2013
0
Jaarlijkse uitgifte
Bron: LISA
4
120
3
90
2
60
1
30 0
2011
2006
Opname
2007
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
0
Groningen
Ratio 2012
Gemiddelde opname 2006 - 2013
Assen
Ratio 2013
Emmen
Zwolle
Leeuwarden Heerenveen
Nederlands gemiddelde 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.) 210 180
18% 28% 35%
30% 38%
21% 2%
Industrie en bouw
26%
120 90
2%
2% 6% 27% 34%
150
27%
28%
26%
Transport
30
25%
Groningen, Assen en Emmen Handel
60
25%
Nederland ICT
Dienstensector
0 2006 750-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
60
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Groningen, Assen en Emmen
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen
3
GRONINGEN
4 Groningen
1 Eemspoort 2 Euvelgunne/
4
Winschoterdiep 3 Hoendiep
1
4 Driebond
1
3 2
ASSEN
Assen
1 Stadsbedrijvenpark 2 Schepersmaat 3 Messchenveld 4 Peelerpark
2
EMMEN 1 Bedrijvenpark A37 2 Waanderveld
Emmen
3 Bargermeer
2
3
1
Omvangrijke transacties bedrijfsruimte
Huurprijzen bedrijfsruimten
2013
in euro per m2/jaar*
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Emmen
Bargermeer
Moda Italy
3.100
Plaats
Groningen
Euvelgunne
Koper United Care
2.600
Groningen
Eemspoort
Zuidermat Beheer
Ulgersmaweg Assen
Metrage
2012
2013
van
tot
van
tot
Eemspoort
40
50
35
45
2.200
Euvelgunne/Winschoterdiep
30
40
25
35
Stichting Alles Haaks
1.200
Hoendiep
25
35
20
30
Stadsbedrijvenpark
Refat Auto’s
1.950
Driebond
40
45
35
43
Zaagmolen
Basic-Fit
1.500
Stadsbedrijvenpark
30
35
28
33
Scheepersmaat
35
40
33
38
Messchenveld
40
45
35
40
Peelerpark
35
40
33
38
Bedrijvenpark A37
35
40
35
40
Waanderveld
35
40
30
35
Bargermeer
20
35
18
35
Assen
Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in %
Emmen 2012
2013
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
Noord
Beste locaties
8,85
12,50
8,85
12,75
Overige locaties
9,75
13,00
9,75
13,00
*De bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
61
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Haarlemmermeer Hoofddorp, Schiphol, Nieuw-Vennep, Lijnden en Cruquius
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
73.550
177.000 m2
0,5%
2012 t.o.v. 2011
Voorraad 570 ha
18%
2013 t.o.v. 2012
0,1%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
62.000 m2
6,2%
€ 65 per m2/jaar
122%
2013 t.o.v. 2012
1,4%
2013 t.o.v. 2012
3,1%
2013 t.o.v. 2012
Voorraad bedrijventerreinen
Index banen in de industrie 2006=100
(ha)
110
600
18
105
500
15
400
12
300
9
200
6
90
100
3
85
0
100 95
2006
2007
Haarlemmermeer
2008
2009
2010
2011
2012
2006
2007
2008
2009
2010
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
250
20
200
16
150
12
100
8
50
4
Opname
2007
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
0
Haarlemmermeer
Ratio 2012
Gemiddelde opname 2006 - 2013
0
2013
Jaarlijkse uitgifte
Bron: VROM/DG Ruimte, bewerking DTZ Zadelhoff
2006
2012
Voorraad
Nederland
Bron: LISA
0
2011
Haarlem
Ratio 2013
Amsterdam
Diemen
Leiden
Nederlands gemiddelde 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.) 250
16%
18%
9%
18%
13% 15% 22% 7% 12%
200
27%
21% 2%
150
26%
2% 28%
53%
100
26%
25% 50
25% 35% Industrie en bouw
Nederland
Haarlemmermeer Handel
Transport
ICT
Dienstensector
0 2006 750-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
62
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Haarlemmermeer Hoofddorp, Schiphol, Nieuw-Vennep, Lijnden en Cruquius
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen
12
1 De Hoek/Schiphol-West
Lijnden
Cruquius
2 Graan voor Visch
Badhoevedorp
13
3 De President 4 Noord
5
5 Schiphol-Noord 6 Schiphol-Rijk 7 Schiphol-Zuid
4
8 Schiphol-Zuidoost
Schiphol
9 Spoorzicht 10 Pionier
Hoofddorp
11 Nieuw-Vennep-Zuid
7 8
12 ABP Lijnden
2
13 Cruquius-Zuid
1
3
14 Schiphol Logistics Park
15
15 Schiphol-Oost
6 14 10 Nieuw-Vennep
9
11
Omvangrijke transacties bedrijfsruimte
Huurprijzen bedrijfsruimten
2013
in euro per m2/jaar*
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Schiphol-Rijk
Schiphol-Rijk
Interxion
Schiphol-Rijk
NEC Logistics
5.500
Schiphol-Rijk
Plus Trade
Fokkerweg
Oude Meer
Hoofddorp
Metrage
2012 Plaats
2013
van
tot
van
tot
De Hoek/Schiphol-West
60
85
55
80
3.450
Graan voor Visch
55
65
50
65
Menlo Worldwide
7.000
De President
65
75
65
75
Breguetlaan
JAS Forwarding
4.200
Hoofddorp-Noord
40
60
25
55
Fokkerweg
Heli-One
2.900
Schiphol-Noord
70
80
70
80
Graan voor Visch
Scotch & Soda
5.150
Schiphol-Zuid
60
75
60
75
Schiphol-Zuidoost
75
110
75
110
13.700
Hoofddorp
Schiphol
Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in %
Nieuw-Vennep 2012
2013 tot
van
tot
Schiphol-Rijk
65
85
65
75
Schiphol Logistics Park
75
85
75
85
Schiphol-Oost
70
88
70
85
Spoorzicht
45
65
45
65
Pionier
35
50
35
45
Nieuw-Vennep-Zuid
60
75
60
75
Landsdeel
Locatie
van
West
Beste locaties
7,50
10,00
7,25
10,50
Lijnden
Airport Business Park
70
80
65
80
Overige locaties
8,50
11,50
8,25
11,50
Cruquius
Cruquius-Zuid
50
65
50
65
*De bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
63
FACTSHEETS | JANUARI 2014
’s-Hertogenbosch, Tilburg en Waalwijk Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
95.750
557.000 m2
2,3%
2012 t.o.v. 2011
Voorraad 1.776 ha
7,7%
2013 t.o.v. 2012
0,4%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
167.000 m2
6,3%
€ 39 per m2/jaar
41%
2013 t.o.v. 2012
0,5%
2013 t.o.v. 2012
Index banen in de industrie
2,3%
2013 t.o.v. 2012
Voorraad bedrijventerreinen
2006=100
(ha)
115
1.800
60
110
1.500
50
1.200
40
900
30
600
20
300
10
105 100 95 90
2006
2007
2008
2009
’s-Hertogenbosch, Tilburg en Waalwijk
2010
2011
0 2006
2012
Nederland
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Voorraad
0
2013
Jaarlijkse uitgifte
Bron: LISA
Bron: VROM/DG Ruimte, bewerking DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
630 560 490 420 370 280 210 140 70 0
12 9 6 3 2006
Opname
2007
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
Gemiddelde opname 2006 - 2013
0 ’s-Hertogenbosch Tilburg Ratio 2012
Ratio 2013
Waalwijk
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
12% 2%
13% 1%
18% 31% 25%
27%
21% 2%
26%
2% 46%
15% 28%
40%
26%
15%
25%
’s-Hertogenbosch, Tilburg en Waalwijk Industrie en bouw
Handel
Transport
25%
Nederland ICT
Dienstensector
750-1.000
2007
2008
1.000-2.500
Oosterhout Eindhoven
Nederlands gemiddelde 2013
Opname naar sector
630 560 490 420 350 280 210 140 70 0 2006
Breda
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
64
FACTSHEETS | JANUARI 2014
’s-Hertogenbosch, Tilburg en Waalwijk Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen ’S-HERTOGENBOSCH
3
1 De Vutter 2 De Rietvelden
1
3 Maaspoort 4 De Brand
2 Tilburg
3
5 De Herven
5 TILBURG
1
5
1 Kraaiven
2
2 Loven 3 Vossenberg
’s-Hertogenbosch
4 Katsbogten 5 Spoorzone
4
4
Omvangrijke transacties bedrijfsruimte
Huurprijzen bedrijfsruimten
2013
in euro per m2/jaar*
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Tilburg
Vossenberg
DB Schenker
43.000
Plaats
van
tot
van
tot
Katsbogten
DB Schenker
12.100
Oss/Uden/Veghel
30
48
30
48
Spoorzone
Reining Warehousing
9.750
‘s-Hertogenbosch De Brand
40
48
40
48
Loven
Britannia Techno Polymer
5.600
De Herven
38
45
35
45
Vossenberg
Tosaf Benelux
5.000
De Rietvelden
30
45
30
45
CRH Bouwmaterialenhandel
5.000
Katsbogten
40
45
30
48
Kraaiven
30
45
30
45
Loven
30
45
30
45
Vossenberg
35
48
30
48
30
52
30
50
‘s-Hertogenbosch De Rietvelden
Metrage
2012
Tilburg
Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in %
Waalwijk 2012
2013
Landsdeel
Locatie
van
Zuid
Beste locaties
7,50
10,00
tot
van 7,25
11,00
tot
Overige locaties
8,50
12,00
8,25
12,00
2013
*De bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
65
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Limburg Venlo, Sittard-Geleen en Venray
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
68.550
433.000 m2
1,2%
2012 t.o.v. 2011
Voorraad 1.957 ha
33%
2013 t.o.v. 2012
4,3%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
101.000 m2
4,4%
€ 37 per m2/jaar
61%
2013 t.o.v. 2012
1,0%
2013 t.o.v. 2012
0%
2013 t.o.v. 2012
Index banen in de industrie
Voorraad bedrijventerreinen
2006=100
(ha)
105
2.000
75
1.800
60
1.600
45
1.400
30
1.200
15
100
95
90
2006
2007
Limburg
2008
2009
2010
2011
2012
1.000 2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Voorraad
Nederland
2013
0
Jaarlijkse uitgifte
Bron: LISA
Bron: VROM/DG Ruimte, bewerking DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
540 480 420 360 300 240 180 120 60 0
10 8 6 4 2 2006
2007
Opname
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
0
Venlo
Ratio 2012
Gemiddelde opname 2006 - 2013
Sittard-Geleen
Ratio 2013
Venray
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
2% 6% 4%
56%
50%
18%
27%
28% 20%
21% 2%
26%
2%
20% 14%
28%
26%
25% 25% Nederland
Limburg Industrie en bouw
Handel
Transport
ICT
Dienstensector
750-1.000
2007
2008
1.000-2.500
Roermond
Eindhoven
Nederlands gemiddelde 2013
Opname naar sector
540 480 420 360 300 240 180 120 60 0 2006
Maastricht
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
66
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Limburg Venlo, Sittard-Geleen en Venray
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen VENRAY
1
A73
1 Smakterheide 2 Keizersveld 3 De Hulst
3
4 De Blakt
Born
2 E34
A67
5
VENLO
1
1 Trade Port
2
A2
2 Trade Port West
E25
3 Trade Port Noord
A73
4 Geloërveld (Belfeld)
Venlo
5 Veegtes
Sittard SITTARD-GELEEN-BORN 1 Holtum-Noord
3
2 Bedrijventerrein Noord 3 Bedrijvenstad Fortuna
A73 0
4
Geleen
2 km
0
© GeoMedia 2008 [7157]
© GeoMedia 2008 [7157]
Tegelen
1 km
A73
1
2
Venray 3 4
Huurprijzen bedrijfsruimten
A73 0
1 km
in euro per m2/jaar* 2012 Plaats
Omvangrijke transacties bedrijfsruimte
Venray
2013 Metrage
2013
van
tot
van
tot
Smakterheide
33
48
33
48
Keizersveld
33
45
33
45
De Hulst/De Blakt
30
45
30
45
Trade Port
35
48
35
48
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Venray
Smakterheide
ModusLink
15.000
Smakterheide
Arvato Services
10.000
Trade Port West en Noord
37
49
37
49
Tegelen
Steenweg
Beurskens Onroerend Goed
10.750
Geloërveld (Belfeld)
37
43
37
43
Venlo
Trade Port West
Ionbond Netherlands
9.750
Veegtes
29
38
29
38
Born
Holtum-Noord
Ekompany Agro
8.150
Born
Holtum-Noord
25
50
25
50
Sittard
Bedrijventerrein Noord
25
41
25
41
Bedrijvenstad Fortuna
38
45
38
45
De Koumen
29
39
29
39
Bruto aanvangsrendementen
De Locht/De Beitel
29
41
29
41
v.o.n. in %
In de Cramer
29
41
29
41
Beatrixhaven
32
48
32
48
Maastricht Airport
40
48
40
48
Roerstreek
29
41
29
41
Willem Alexander
29
39
29
39
Venlo
Heerlen
2012
Maastricht
2013
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
Zuid
Beste locaties
7,50
10,00
7,25
11,00
Overige locaties
8,50
12,00
8,25
12,00
Roermond
*De bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
67
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Rotterdam en omgeving Rotterdam, Capelle a/d IJssel, Schiedam, Spijkenisse, Barendrecht, Ridderkerk, Vlaardingen, Oud-Beijerland en Drechtsteden
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
251.200
594.000 m2
1,7%
2012 t.o.v. 2011
Voorraad 2.431 ha
2,7%
2013 t.o.v. 2012
0,5%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
170.000 m2
4,9%
€ 49 per m2/jaar
44%
2013 t.o.v. 2012
0,1%
2013 t.o.v. 2012
3,1%
2013 t.o.v. 2012
Index banen in de industrie
Voorraad bedrijventerreinen
2006=100
(ha)
110
2.500
50
2.000
40
1.500
30
1.000
20
500
10
105 100 95 90
2006
2007
Rotterdam e.o.
2008
2009
2010
2011
0 2006
2012
2007
2008
2009
2010
2012
Voorraad
Nederland
Bron: VROM/DG Ruimte, bewerking DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
800
12
700
0
2013
Jaarlijkse uitgifte
Bron: LISA
10
600
8
500 400
6
300
4
200
2
100 0
2011
2006
Opname
2007
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
0
Rotterdam*
Ratio 2012
Gemiddelde opname 2006 - 2013
Capelle Drechtsteden Schiedam a/d IJssel
Ratio 2013
Breda
Den Haag
Nederlands gemiddelde 2013
* Inclusief voorraad distriparken Maasvlakte, Botlek en Eemhaven
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.) 800 700
18%
20% 19%
21%
24% 34%
2%
1% 38% 35%
600
27%
500
26%
400
2% 18% 28%
26%
200 100
25%
11%
Nederland
Rotterdam e.o. Industrie en bouw
300
25%
Handel
Transport
ICT
Dienstensector
0 2006 750-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
68
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Rotterdam en omgeving Rotterdam, Capelle a/d IJssel, Schiedam, Spijkenisse, Barendrecht, Ridderkerk, Vlaardingen, Oud-Beijerland en Drechtsteden
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen
7
1 Distripark Botlek 2 Distripark Maasvlakte
6
3 Europoort
0
10
4 Distripark Eemhaven
Capelle a/d IJssel
5 Waalhavengebied 6 Noordwest/Spaanse Polder
Schiedam
7 Hoofdweggebied 8 Drechtsteden
9
9 Vijfsluizen 10 ’s-Graveland
Rotterdam
11 Spijkenisse 12 Nieuwe Gadering
1 2 5
3 12
4
11
8
Omvangrijke transacties bedrijfsruimte
Huurprijzen bedrijfsruimten
2013
in euro per m2/jaar*
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Ridderkerk
Donkersloot
Van Domburg
Keurmeesterstraat
ODS
Distripark Botlek
C. Steinweg-Handelsveem
Bergambachtstraat Waalhavengebied
Rotterdam
Metrage
2012 tot
van
tot
Distripark Botlek
40
55
40
55
13.200
Distripark Maasvlakte
35
50
35
50
Fruitypack
9.500
Distripark Eemhaven
48
58
48
58
Hellmann Worldwide Logistics
5.100
Waalhavengebied
43
59
42
57
5.800
Plaats
2013
van
14.900
Rotterdam
Zwijndrecht
Schrijnwerkersstraat Blokland
7.950
Noordwest/Spaanse polder
48
60
45
57
Pernis Rotterdam
Seattleweg
5.500
Hoogvliet
51
59
50
57
Spijkenisse
Halfweg
45
55
42
53
Capelle a/d IJssel
Hoofdweggebied
51
60
48
58
Schiedam
Vijfsluizen
53
58
50
57
‘s-Graveland
45
56
44
54
Barendrecht
Dierenstein/Vaanpark
50
61
49
59
Ridderkerk
Donkersloot
48
57
47
53
Pantos Logistics Benelux
Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in % 2012
2013
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
West
Beste locaties
7,50
10,00
7,25
10,50
Vlaardingen
45
53
42
52
Overige locaties
8,50
11,50
8,25
11,50
Oud-Beijerland
45
53
44
50
*De bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
69
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Stadsregio Arnhem Nijmegen Arnhem, Nijmegen, Wijchen, Duiven, Zevenaar en Overbetuwe
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
88.450
286.000 m2
1,4%
2012 t.o.v. 2011
Voorraad 1.367 ha
7,1%
2013 t.o.v. 2012
0,4%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
50.000 m2
4,2%
€ 41 per m2/jaar
48%
2013 t.o.v. 2012
0,3%
2013 t.o.v. 2012
0%
2013 t.o.v. 2012
Voorraad bedrijventerreinen
Index banen in de industrie 2006=100
(ha)
110
1.400
42
1.200
36
1.000
30
800
24
600
18
400
12
105 100 95
200 90
2006
2007
2008
Stadsregio Arnhem Nijmegen
2009
2010
2011
6
0 2006
2012
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Voorraad
Nederland
0
2013
Jaarlijkse uitgifte
Bron: LISA
Bron: VROM/DG Ruimte, bewerking DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
400
16
350 12
300 250
8
200 150
4
100 50 0
2006
Opname
2007
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
0
Arnhem
Ratio 2012
Gemiddelde opname 2006 - 2013
Nijmegen
Ratio 2013
Duiven
Wijchen
Zevenaar
Ede
Nederlands gemiddelde 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.) 400
18% 1%
21%
350
11%
18% 21%
20% 2%
1% 32%
26%
28%
200
26%
Transport
150
25%
100 50
25%
Stadsregio Arnhem Nijmegen Handel
250
26%
2%
33%
37%
Industrie en bouw
300
27%
Nederland ICT
Dienstensector
0 2006 750-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
70
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Stadsregio Arnhem Nijmegen Arnhem, Nijmegen, Wijchen, Duiven, Zevenaar en Overbetuwe
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen NIJMEGEN/WIJCHEN 1 Noord- en Oostkanaalhaven 2 Westkanaaldijk
Arnhem
3 Winkelsteeg
6
4 Bijsterhuizen
5
ARNHEM
8 7
5 ’t Broek/Kleefsche Waard 6 IJsseloord II
9 Duiven
10 11 12
Zevenaar
7 Rijkerswoerd 8 De Overmaat DUIVEN 9 Nieuwgraaf 10 Centerpoort-Noord en Zuid
1 ZEVENAAR
2
11 Tatelaar 12 Hengelder
Nijmegen
4 3
Wijchen
Omvangrijke transacties bedrijfsruimte
Huurprijzen bedrijfsruimten
2013
in euro per m2/jaar*
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Metrage
Nijmegen
Bijsterhuizen
Asrock Europe
5.700
Plaats
Westkanaaldijk
Bert Story
5.200
Nijmegen
Centerpoort-Noord
een logistieke dienstverlener
Nieuwgraaf Elst
2012
2013
van
tot
van
tot
Noord- en Oostkanaalhaven
25
40
25
40
5.000
Westkanaaldijk
25
40
25
40
Van der Garde’s Warenhuis
2.400
Winkelsteeg
25
40
25
40
Energieweg
Bopita
4.400
Wijchen
Bijsterhuizen
40
50
40
50
Heteren
Ressenerbroek
Wijnmalen & Hausmann
4.000
Arnhem
‘t Broek/Kleefsche Waard
30
45
30
50
Wijchen
Bijsterhuizen
Jack Muller
2.900
IJsseloord II
50
65
45
55
Rijkerswoerd/De Overmaat
30
45
30
45
Duiven
Nieuwgraaf/Centerpoort-Noord/Zuid 25
45
30
45
Zevenaar
Tatelaar
25
40
25
40
Hengelder
25
40
25
40
Kollenburg
25
35
25
40
25
45
25
45
Duiven
Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in % 2012
2013
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
Oost
Beste locaties
9,00
12,50
9,00
12,75
Overige locaties
9,75
12,75
9,75
13,00
Elst *De bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
71
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Twente Enschede, Hengelo, Almelo en Oldenzaal
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
80.950
369.000 m2
2,0%
2012 t.o.v. 2011
Voorraad 1.611 ha
22%
2013 t.o.v. 2012
1,8%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
91.000 m2
4,6%
€ 34 per m2/jaar
4,7%
2013 t.o.v. 2012
0,9%
2013 t.o.v. 2012
1,7%
2013 t.o.v. 2012
Voorraad bedrijventerreinen
Index banen in de industrie 2006=100
(ha)
110
2.000
50
1.600
40
1.200
30
800
20
400
10
105
100
95
2006
2007
Twente
2008
2009
2010
2011
0 2006
2012
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Voorraad
Nederland
0
2013
Jaarlijkse uitgifte
Bron: LISA
Bron: VROM/DG Ruimte, bewerking DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
450 400 350 300 250 200 150 100 50 0
10 8 6 4 2 2006
2007
Opname
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
0
Enschede
Ratio 2012
Gemiddelde opname 2006 - 2013
Hengelo
Ratio 2013
Almelo
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
18%
26% 18% 2%
36%
1% 19%
13%
27%
21% 44%
2% 2% 28%
26%
26%
26%
25% 25%
15% Industrie en bouw
Nederland
Twente Handel
Transport
ICT
Dienstensector
750-1.000
2007
2008
1.000-2.500
Deventer
Zwolle
Nederlands gemiddelde 2013
Opname naar sector
450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 2006
Oldenzaal
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
72
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Enschede, Hengelo, Almelo en Oldenzaal
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen 1 De Haven
7
2 Marssteden
8
3 Euregio Bedrijvenpark 4 Josink-Es
Almelo
5 Twentekanaal
9
6 Westermaat
10
7 Bedrijvenpark Twente
11
8 Dollegoor/Turfkade
A35
Oldenzaal
9 Bedrijvenpark Bornsestraat
12
10 Twentepoort
A1
E30
11 XL Bedrijvenpark Twente
E30
Hengelo
A1
13
6
12 Hazewinkel 13 Hanzepoort
5 Enschede A35
3
0
© GeoMedia 2008 [7157]
2
4 km
Omvangrijke transacties bedrijfsruimte
Huurprijzen bedrijfsruimten in euro per m2/jaar*
2013 Plaats
Locatie
Huurder/koper
Enschede
Boekelosestraat
Van Merksteijn Plastics
18.000
Plaats
Euregio Bedrijvenpark
Esschert Vastgoed
11.700
Enschede
Strootsweg
Transinfo Expeditie
Marssteden Hengelo Oldenzaal
1 4
Metrage
2012
2013
van
tot
van
tot
De Haven
20
35
20
35
4.400
Euregio Bedrijvenpark
25
42
23
40
Royal Sens
3.150
Marssteden
30
45
30
45
Twentekanaal
Kees Smit Tuinmeubelen
4.000
Josink-Es
38
50
35
48
Twekkelerweg
Sporttrader
3.950
Bedrijvenpark Bornsestraat
32
43
30
40
Hazewinkel
Tijkotte
3.400
Bedrijvenpark Twente
25
35
23
35
Dollegoor/Turfkade
20
35
20
35
Twentepoort
32
40
32
40
XL Bedrijvenpark Twente
40
50
40
50
Twentekanaal
30
45
30
45
Westermaat
35
45
35
45
Hanzepoort
32
42
32
42
Hazewinkel
30
45
30
45
Almelo
Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in %
Hengelo 2012
2013
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
Oost
Beste locaties
9,00
12,50
9,00
12,75
Overige locaties
9,75
12,75
9,75
13,00
Oldenzaal
*De bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
73
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Utrecht en omgeving Utrecht, Stichtse Vecht, Nieuwegein en Houten
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
92.100
316.000 m2
0%
2012 t.o.v. 2011
Voorraad 713 ha
10%
2013 t.o.v. 2012
0,3%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
94.000 m2
8,9%
€ 43 per m2/jaar
47%
2013 t.o.v. 2012
1,0%
2013 t.o.v. 2012
5,1%
2013 t.o.v. 2012
Voorraad bedrijventerreinen
Index banen in de industrie 2006=100
(ha)
110
800
40
700
35
600
30
500
25
400
20
300
15
200
10
105 100 95
100 90
2006
Utrecht e.o.
2007
2008
2009
2010
2011
2012
0
5 2006
2007
2008
2009
2010
2012
Voorraad
Nederland
Bron: VROM/DG Ruimte, bewerking DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
360
15
300
12
240
0
2013
Jaarlijkse uitgifte
Bron: LISA
9
180
6
120
3
60 0
2011
2006
Opname
2007
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
0
Utrecht
Ratio 2012
Gemiddelde opname 2006 - 2013
Stichtse Vecht Nieuwegein
Ratio 2013
Houten
Zeist
Woerden
Nederlands gemiddelde 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.) 360
10% 17% 27%
27%
21%
24% 45%
2% 19%
300
18% 2%
180
2%
28% 28%
26%
120
25%
60
25%
28%
Nederland
Utrecht e.o. Industrie en bouw
240
26%
Handel
Transport
ICT
Dienstensector
0 2006 750-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
74
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Utrecht en omgeving Utrecht, Stichtse Vecht, Nieuwegein en Houten
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen Stichtse Vecht
1 Lage Weide
3
2 Oudenrijn (De Meern)
1
3 Overvecht-Noord 4 De Wetering
4
5 Plettenburg/De Wiers
Utrecht
6 Liesbosch/Laagraven 7 ’t Klooster 8 Doornkade 9 Rondeel
2
10 Meerpaal
6
8
Nieuwegein
5
9
Houten
7 10
Omvangrijke transacties bedrijfsruimte
Huurprijzen bedrijfsruimten
2013
in euro per m2/jaar*
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Nieuwegein
Plettenburg
Scholman
Metrage 40.900
Plaats
Plettenburg
CRH Bouwmaterialenhandel
11.750
Utrecht
Plettenburg
Qbuzz
Plettenburg Houten
2012
2013
van
tot
van
tot
Lage Weide
30
65
25
60
6.300
Oudenrijn (De Meern)
30
55
30
50
BMN Bouwmaterialen
5.950
Overvecht-Noord
30
49
30
45
Meerpaal
Stanley Healthcare Solutions
5.350
De Wetering
45
60
45
60
De Meern
Oudenrijn
Diverse bedrijven
4.650
Plettenburg/De Wiers
35
50
30
45
Houten
Meerpaal
AMP Logistics
2.650
Liesbosch/Laagraven
35
55
35
50
‘t Klooster
50
65
50
65
Doornkade
35
48
35
45
Rondeel
40
53
40
50
Meerpaal
48
58
45
55
30
50
30
50
30
45
25
40
Nieuwegein
Houten
Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in %
Maarssen 2012
Vianen
2013
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
West
Beste locaties
7,50
10,00
7,25
10,50
Overige locaties
8,50
11,50
8,25
11,50
De Hagen
*De bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
75
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Zwolle, Apeldoorn en Deventer
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
78.850
255.000 m2
0,8%
2012 t.o.v. 2011
Voorraad 1.256 ha
7,5%
2013 t.o.v. 2012
1,0%
2013 t.o.v. 2012
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
88.000 m2
4,1%
€ 38 per m2/jaar
1,6%
2013 t.o.v. 2012
0,3%
2013 t.o.v. 2012
9,8%
2013 t.o.v. 2012
Voorraad bedrijventerreinen
Index banen in de industrie 2006=100
(ha)
110
1.500
50
1.200
40
900
30
600
20
300
10
105 100 95 90
2006
2007
2008
Zwolle, Apeldoorn en Deventer
2009
2010
2011
0 2006
2012
2007
2008
2009
2010
2012
Voorraad
Nederland
Bron: VROM/DG Ruimte, bewerking DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
in % ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
350
10
300
0
2013
Jaarlijkse uitgifte
Bron: LISA
8
250 200
6
150
4
100
2
50 0
2011
2006
Opname
2007
2008
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
0
Zwolle
Ratio 2012
Gemiddelde opname 2006 - 2013
Apeldoorn
Ratio 2013
Deventer
Assen
Heerenveen
Nederlands gemiddelde 2013
Opname naar sector
Aanbod naar grootteklasse
buitenring 2012 - 2013, binnenring 2003 - 2013 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.) 350
18% 2%
24% 2%
10% 17% 2%
Industrie en bouw
28%
200 150
26%
Transport
100
25%
50
25%
Zwolle, Apeldoorn en Deventer Handel
26%
2%
28% 29%
250
27%
21% 25%
45%
300
18%
Nederland ICT
Dienstensector
0 2006 750-1.000
2007
2008
1.000-2.500
2009
2010
2.500-5.000
2011
2012
5.000-10.000
2013
>10.000
76
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Zwolle, Apeldoorn en Deventer
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen 3 ZWOLLE
Deventer
1 Marslanden 2 Voorst
4
3 Hessenpoort
2
4 De Vrolijkheid
1 2 Zwolle
DEVENTER
3
1 Bergweide 2 Kloosterlanden/Hanzepark 3 De Wetering
1
APELDOORN 1 Stadhoudersmolen
2
1
2 Apeldoorn-Noord 3 De Vlijt
3
4 Kaijersmolen 5 Kuipersveld 6 Malkenschoten 7 Brouwersmolen 8 Ecofactorij
Apeldoorn 8
7
4 5 6
Omvangrijke transacties bedrijfsruimte
Huurprijzen bedrijfsruimten in euro per m2/jaar*
2013 Plaats
Locatie
Huurder/koper
Zwolle
Hessenpoort
Wehkamp.nl
35.000
Plaats
Voorst
Scania Production Zwolle
11.500
Apeldoorn
Voorst
Taxicentrale Zwolle
Marslanden Deventer
Metrage
2012 tot
van
tot
Stadhoudersmolen
25
50
25
45
3.400
De Vlijt
35
50
35
50
Molenberg Repro
1.700
Kaijersmolen
20
35
20
35
Bergweide
Stichting de Spektakelwerkplaats
2.400
Kuipersveld
30
45
30
40
Bergweide
Stichting Technicampus Stedendriehoek
2.350
Malkenschoten
40
55
35
45
Kloosterlanden
Initial
1.950
Brouwersmolen
35
55
30
45
Kloosterlanden
30
55
30
45
Bergweide
30
55
30
45
De Wetering
30
50
30
45
Hessenpoort
40
55
40
50
De Vrolijkheid
35
50
35
45
Marslanden
35
50
25
45
Voorst
30
55
25
45
Deventer
Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in %
Zwolle 2012
2013
Landsdeel
Locatie
van
Noord
Beste locaties
8,85
12,50
8,85
12,75
Overige locaties
9,75
13,00
9,75
13,00
Beste locaties
9,00
12,50
9,00
12,75
Overige locaties
9,75
12,75
9,75
13,00
Oost
2013
van
tot
van
tot
*De bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
77
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Vastgoedgegevens
Bedrijfsruimtemarkt
Gemeente
Opname (in m2)
Aanbod (in m2)
Aanbodvoorraadratio
Voorraad (in ha)
Bandbreedte huurprijzen (in euro per m2/jaar)
Almelo
5.000
91.000
4%
491
20 - 50
Almere
36.000
187.000
8%
494
30 - 60
Amersfoort
58.000
107.000
9%
235
15 - 65
Amsterdam
60.000
359.000
9%
774
30 - 70
Apeldoorn
11.000
85.000
3%
547
25 - 50
0
88.000
7%
237
30 - 55
Assen
4.000
26.000
2%
251
28 - 40
Bergen op Zoom
4.000
32.000
1%
476
30 - 45
Arnhem
Best Breda
5.000
46.000
6%
155
34 - 45
40.000
214.000
6%
763
25 - 50
Capelle aan den IJssel
8.000
9.000
1%
129
48 - 58
Delft
3.000
30.000
3%
195
38 - 57
Den Haag
38.000
78.000
5%
312
39 - 65
Deventer
16.000
67.000
5%
291
30 - 45
0
32.000
12%
52
35 - 50
Drechtsteden
31.000
198.000
4%
891
49 - 59
Duiven
14.000
32.000
3%
195
30 - 45
Ede
14.000
132.000
11%
242
35 - 55
Eindhoven
58.000
288.000
9%
645
35 - 55
3.000
63.000
2%
727
18 - 40
Enschede
63.000
125.000
5%
513
20 - 48
Etten-Leur
2.000
96.000
6%
303
25 - 47 35 - 56
Diemen
Emmen
Gouda Groningen Haarlemmermeer
0
19.000
3%
136
8.000
66.000
2%
665
20 - 45
62.000
177.000
6%
570
25 - 110
1.000
68.000
5%
293
20 - 35
Helmond
11.000
61.000
2%
507
30 - 50
Hengelo
14.000
77.000
4%
428
30 - 45
Hilversum
11.000
12.000
3%
91
40 - 65
Houten
8.000
24.000
7%
70
35 - 55
Leeuwarden
1.000
71.000
4%
383
20 - 35
Lansingerland
17.000
42.000
3%
208
20 - 40
Leiden
10.000
20.000
4%
103
35 - 55
Moerdijk
40.000
160.000
17%
193
30 - 55
Nieuwegein
70.000
32.000
3%
200
30 - 65
Nijmegen
17.000
60.000
2%
514
25 - 40
Oldenzaal
12.000
76.000
9%
178
30 - 45
Oosterhout
46.000
142.000
5%
558
25 - 40
1.000
32.000
7%
92
25 - 50
53.000
116.000
7%
341
20 - 50 35 - 58
Heerenveen
Rijswijk Roosendaal Rotterdam
67.000
280.000
8%
503
Schiedam
23.000
29.000
6%
100
44 - 57
's-Hertogenbosch
48.000
150.000
6%
503
30 - 48
Sittard-Geleen
22.000
89.000
2%
818
25 - 45
Smallingerland
4.000
45.000
3%
327
25 - 30
Son en Breugel
6.000
52.000
6%
186
37 - 50
0
40.000
13%
61
30 - 50
Tilburg
92.000
299.000
7%
879
30 - 48
Utrecht
16.000
220.000
12%
381
25 - 60
Veenendaal
22.000
81.000
7%
252
30 - 50
1.000
68.000
12%
117
35 - 50
Venlo
52.000
256.000
6%
812
29 - 49
Venray
27.000
88.000
5%
327
30 - 48
Waalwijk
27.000
108.000
6%
394
30 - 50
Wijchen
7.000
59.000
13%
159
40 - 50
Zevenaar
1.000
30.000
6%
106
25 - 40
Zoetermeer
41.000
62.000
7%
177
40 - 58
Zwolle
61.000
102.000
4%
419
25 - 45
2.369.000
9.533.000
3,6%
52.690
15 - 110
Stichtse Vecht
Veldhoven
Nederland
78
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Algemene gegevens
Bedrijfsruimtemarkt
Inwoners (in aantal)
Beroepsbevolking (in % van totale bevolking)
Almelo
72.750
65%
30.600
33,7
Almere
195.200
71%
35.000
12,7
29.700
Amersfoort
149.650
67%
36.800
7,9
27.850
Amsterdam
799.300
73%
30.700
4,8
124.150
Apeldoorn
157.300
65%
34.700
17,4
30.700
Arnhem
149.850
70%
30.200
7,9
26.450
Assen
67.200
65%
31.900
18,7
10.900
Bergen op Zoom
66.300
66%
33.300
35,9
14.950
Gemeente
Particulier besteedbaar Voorraad bedrijfshuishoudinkomen ruimte per inwoner (in euro’s) (in m2/inwoner)
Banen in de industrie (in aantal) 18.600
28.650
66%
38.300
27,1
9.300
178.150
67%
35.000
21,4
38.000
Capelle aan den IJssel
66.000
67%
35.200
9,7
13.150
Delft
99.100
73%
32.200
9,8
15.050
Den Haag
505.850
69%
31.600
3,1
60.200
Deventer
98.600
66%
32.200
14,7
18.800
Diemen
25.200
69%
35.400
10,3
6.650
267.850
65%
34.000
16,6
58.050
Best Breda
Drechtsteden
25.550
67%
36.100
38,2
8.800
Ede
109.800
65%
36.500
11,0
22.950
Eindhoven
218.450
68%
31.700
14,8
50.050
Emmen
108.400
64%
30.500
33,5
22.100
Enschede
158.650
68%
29.300
16,2
29.700
Etten-Leur
42.250
66%
35.500
35,9
10.650
Duiven
70.900
65%
34.900
9,6
11.250
Groningen
195.400
76%
28.700
17,0
34.400
Haarlemmermeer
144.150
67%
39.400
19,8
73.550
Heerenveen
43.300
63%
32.400
33,9
10.300
Helmond
89.000
66%
32.200
28,5
21.950
Hengelo
80.950
65%
31.800
26,5
22.250
Hilversum
86.000
64%
36.300
5,3
13.150
Houten
48.450
68%
42.400
7,2
9.350
Leeuwarden
95.950
69%
29.000
20,0
17.150
56.500
64%
42.200
18,4
8.650
119.800
72%
34.100
4,3
16.600
Gouda
Lansingerland Leiden Moerdijk
36.650
65%
36.800
26,3
14.000
Nieuwegein
60.900
68%
35.600
16,5
17.350
Nijmegen
166.400
72%
30.600
15,4
29.000
Oldenzaal
32.200
63%
33.500
27,7
10.400
Oosterhout
53.700
65%
36.000
51,9
14.450
Rijswijk
47.350
64%
33.100
9,7
7.300
Roosendaal
77.150
65%
33.700
22,1
18.450
616.300
69%
29.500
4,1
122.050
76.200
67%
31.000
6,6
12.750
142.800
68%
34.400
17,6
36.800
Sittard-Geleen
94.000
66%
31.400
43,5
23.850
Smallingerland
55.450
63%
30.900
29,5
13.600
Son en Breugel
16.150
60%
41.300
57,5
7.150
Stichtse Vecht
63.500
65%
40.200
4,8
9.750
Tilburg
208.550
69%
31.500
21,1
42.450
Utrecht
Rotterdam Schiedam 's-Hertogenbosch
321.900
73%
34.100
5,9
55.650
Veenendaal
63.050
65%
34.800
20,0
15.300
Veldhoven
44.100
65%
36.400
13,2
13.500
100.150
66%
31.100
40,5
31.650
Venray
43.050
66%
34.700
38,0
13.050
Waalwijk
46.450
65%
34.700
42,4
16.500
Wijchen
41.000
65%
35.700
19,4
9.000
Zevenaar
32.400
64%
33.300
16,4
6.150
123.100
68%
36.200
7,2
15.750
122.550 16.779.600
67%
33.200
17,1
29.300
66%
34.200
15,7
3.194.900
Venlo
Zoetermeer Zwolle Nederland
79
FACTSHEETS | JANUARI 2014
Definities, bronnen en onderzoeksverantwoording
In de factsheets wordt een aantal indicatoren
(kantoren)voorraad in gebruik wordt verstaan
Huurprijs kantoren en bedrijfsruimten
voor de vastgoedmarkt gepresenteerd in de
alle kantoren waar een gebruiker gehuisvest
Prijzen in euro per vierkante meter
vorm van grafieken en tabellen. Hieronder
is. Het betreft hier een combinatie van
verhuurbaar vloeroppervlak per jaar exclusief
volgt een korte uitleg van definities en
gegevens van Bak en DTZ Zadelhoff.
BTW, servicekosten, huurderspecifieke inrichtingskosten en eventuele
bronnen ter begeleiding van de gebruikte indicatoren, evenals een
Voorraad bedrijventerreinen
onderzoeksverantwoording.
De grafiek voorraad bedrijventerreinen geeft
huurkortingen.
zowel de voorraad netto reeds uitgegeven
Bevolking en inkomen
Index kantoorbanen/Banen in de industrie
bedrijventerrein weer in hectare grond met
Voor het aantal inwoners per gemeente is
De grafiek Index kantoorbanen/Banen in de
een bedrijfsbestemming, evenals de jaarlijkse
1 januari 2013 het peilmoment. De
industrie geeft de geïndiceerde ontwikkeling
uitgifte van bedrijventerrein (tevens in
beroepsbevolking is het aantal personen in
weer van het aantal banen. Hierbij is het jaar
hectare). Zeehaventerreinen worden niet tot
de leeftijd van 15 tot 65 jaar als percentage
2006 als uitgangspunt genomen. De gegevens de voorraad bedrijventerreinen gerekend. De
van het totale aantal personen. Deze cijfers
voor deze grafiek zijn afkomstig van LISA.
gegevens zijn afkomstig van VROM/DG
zijn gemeten per 1 januari 2013 (bron: CBS,
Ruimte.
bewerking ABF Research). Het particulier besteedbaar huishoudinkomen wordt
Opname en aanbod In de grafiek opname en aanbod is de
Leegstand (kantoren)
uitgedrukt in duizenden euro’s en heeft
historische ontwikkeling weergegeven van
Leegstand betreft aangeboden ruimte in
betrekking op 2009 (bron: CBS Regionale
opname en aanbod op de kantoor- of
opgeleverde gebouwen die op het moment
inkomensverdeling).
bedrijfsruimtemarkt vanaf het jaar 2006
van inventarisatie niet (meer) in gebruik is.
tot 2013.
Leegstand wordt uitgedrukt in percentages
Voorraad per inwoner
Onder opname wordt de kantoor- en/of
van de kantorenvoorraad.
De voorraad kantoorruimte is gedeeld door
bedrijfsruimte verstaan die op de ‘vrije markt’
het aantal inwoners. De voorraad
verhuurd en verkocht is, met uitzondering van Aanbod-voorraadratio (bedrijfsruimten)
bedrijfsruimten (in m2) per inwoner is
sale-and-leaseback transacties en nieuwbouw
De aanbod-voorraadratio drukt de verhouding berekend door de voorraad
ten behoeve van eigenaar-gebruikers (de
tussen aanbod en voorraad uit in percentages. bedrijventerreinen te verminderen met een
zogenoemde eigenbouw). Transacties worden
De voorraad bedrijfsruimten (in m2) is
geregistreerd op het moment dat tussen
berekend door de voorraad bedrijventerreinen door het aantal inwoners. De cijfers over de
betrokken partijen wilsovereenstemming
te verminderen met een
kantorenvoorraad zijn afkomstig van Bak, de
bereikt is, waarbij een ondergrens van
bebouwingspercentage van 50%.
voorraad bedrijventerreinen van VROM/DG
2
500 m wordt aangehouden voor
bebouwingspercentage van 50% gedeeld
Ruimte en het aantal inwoners van CBS,
kantoorruimte en 750 m2 voor bedrijfsruimte.
Bruto-aanvangsrendement
Aanbod betreft gebouwen waarin per ultimo
Onder bruto-aanvangsrendement worden de
van elk kalenderjaar minimaal 500 m2
bruto huurinkomsten verstaan vóór
Onderzoeksverantwoording
kantoorruimte of 750 m2 bedrijfsruimte voor
afschrijvingen en eigenaarslasten als
DTZ Zadelhoff besteedt grote zorg aan het
de verhuur of verkoop beschikbaar is.
percentage van de totale verwervingsprijs vrij
verzamelen en controleren van vastgoeddata.
Het aanbod heeft uitsluitend betrekking op
op naam. De grondslag voor de
Zo worden opname- en aanbodcijfers tot
reeds opgeleverde of nog in aanbouw zijnde
aanvangsrendementen voor kantoren en
stand gebracht door data verkregen van
complexen. Projecten in voorbereiding
bedrijfsruimte is een 10-jarige overeenkomst
PropertyNL en Vastgoedmarkt te laten
worden niet meegeteld. De gegevens voor
met solvabele gebruikers.
controleren en aanvullen door researchers en
bewerking ABF Research.
makelaars van DTZ Zadelhoff die in de
deze grafiek zijn afkomstig van DTZ Zadelhoff. Incentives
betreffende regio actief zijn. Door onze
Voorraad/Voorraad in gebruik (kantoren)
Dit zijn kortingen die tussen huurder en
werkwijze kunnen wij een accuraat en
Voor de kantorenmarkt wordt onder
verhuurder worden afgesproken om een
landelijk dekkend beeld schetsen van de vrije
voorraad het totaal verstaan van bestaande
overeenkomst af te sluiten of te verlengen.
markten voor kantoor- en bedrijfsruimte.
of in aanbouw zijnde kantoorruimte met
Voor kwalitatief hoogwaardig vastgoed zijn
een oppervlakte van 500 m2 v.v.o. of meer.
incentives beperkt en voor vastgoed met
De gegevens over de kantorenvoorraad
weinig onderscheidend karakter lopen
zijn afkomstig van Bak en per 2013. Onder
incentives op.
www.dtz.nl www.dtz-ugl.com
80
DTZ Zadelhoff is al ruim 45 jaar toonaangevend adviseur in commercieel vastgoed en realiseert geïntegreerde vastgoedoplossingen voor eigenaren, gebruikers, beleggers en financiers. De professionals van DTZ Zadelhoff gaan voor het beste resultaat. Een in-huis researchteam en ruim 200 vastgoedadviseurs volgen continu de marktbewegingen en maken deze inzichtelijk. Zo weet DTZ Zadelhoff altijd wat er speelt in uw omgeving en wat het beste bij uw situatie past. Als u hoge eisen stelt, is de keuze helder. Duidelijk. DTZ Zadelhoff Met 13 kantoren in Nederland combineert DTZ Zadelhoff haar regionale kennis met een landelijke dekking. Daarnaast maakt de organisatie deel uit van het internationale netwerk van DTZ en UGL Services. Dit samenwerkingsverband telt 26.000 vaste medewerkers en is wereldwijd actief met 208 vestigingen in 52 landen. DTZ Zadelhoff is een v.o.f. waarin partners deelnemen via besloten vennootschappen en waarin de combinatie DTZ en UGL Services een minderheidsbelang heeft. UGL Services is een divisie van UGL Limited dat als UGL is geregistreerd aan de Australian Stock Exchange. Voor meer informatie kijk op www.dtz.nl en www.dtz-ugl.com DTZ Zadelhoff, kantoor Amsterdam* Postbus 74030 1070 BA Amsterdam Apollolaan 150 1077 BG Amsterdam Tel.: 020 6 644 644 Fax: 020 6 716 392 E-mail:
[email protected]
DTZ Zadelhoff, kantoor Enschede De Ruyterlaan 2 7511 JH Enschede Tel.: 053 4 300 900 Fax: 053 4 304 647 E-mail:
[email protected]
DTZ Zadelhoff, kantoor Utrecht Postbus 19125 3501 DC Utrecht Oorsprongpark 12 3581 ET Utrecht Tel.: 030 2 332 552 Fax: 030 2 310 543 E-mail:
[email protected]
DTZ Zadelhoff, afdeling Occupier Services* Postbus 74030 1070 BA Amsterdam Apollolaan 150 1077 BG Amsterdam Tel.: 020 7 513 700 E-mail:
[email protected]
DTZ Zadelhoff, kantoor Arnhem Postbus 573 6800 AN Arnhem Meander 601 6825 ME Arnhem Tel.: 026 4 452 445 Fax: 026 3 513 909 E-mail:
[email protected]
DTZ Zadelhoff, kantoor Groningen Postbus 870 9700 AW Groningen Hereweg 95B 9721 AA Groningen Tel.: 050 3 141 232 Fax: 050 3 185 160 E-mail:
[email protected]
DTZ Zadelhoff, kantoor Zwolle Postbus 382 8000 AJ Zwolle Burg. van Roijensingel 6 8011 CS Zwolle Tel.: 038 4 258 800 Fax: 038 4 258 822 E-mail:
[email protected]
DTZ Zadelhoff, afdeling Research* Postbus 74030 1070 BA Amsterdam Apollolaan 150 1077 GB Amsterdam Tel.: 020 6 644 644 Fax: 020 6 716 392 E-mail:
[email protected]
DTZ Zadelhoff, kantoor Breda Postbus 2216 4800 CE Breda Claudius Prinsenlaan 148 4818 CP Breda Tel.: 076 5 209 209 Fax: 076 5 227 148 E-mail:
[email protected]
DTZ Zadelhoff, kantoor ’s-Hertogenbosch Postbus 5065 5201 GB ’s-Hertogenbosch Statenlaan 8 – 20 5223 LA ’s-Hertogenbosch Tel.: 073 6 132 424 Fax: 073 6 133 484 E-mail:
[email protected]
DTZ Zadelhoff, afdeling Investments* Postbus 74030 1070 BA Amsterdam Apollolaan 150 1077 BG Amsterdam Tel.: 020 5 711 411 Fax: 020 6 716 932 E-mail:
[email protected]
DTZ Zadelhoff, afdeling Retail Services Postbus 19125 3501 DC Utrecht Oorsprongpark 12 3581 ET Utrecht Tel.: 030 6 022 211 Fax: 030 6 022 811 E-mail:
[email protected]
DTZ Zadelhoff, kantoor Den Haag Postbus 85617 2508 CH Den Haag Anna van Buerenplein 50a 2595 DA Den Haag Tel.: 070 3 550 550 Fax: 070 3 512 005 E-mail:
[email protected]
DTZ Zadelhoff, kantoor Hoofddorp Postbus 2028 2130 GE Hoofddorp Polarisavenue 85a 2132 JH Hoofddorp Tel.: 023 5 685 685 Fax: 023 5 685 111 E-mail:
[email protected]
DTZ Zadelhoff, afdeling Marketing & Communications Postbus 19125 3501 DC Utrecht Oorsprongpark 12 3581 ET Utrecht Tel.: 030 2 320 000 Fax: 030 2 888 694 E-mail:
[email protected]
DTZ Zadelhoff, afdeling Valuation Advisory Services* Postbus 74030 1070 BA Amsterdam Apollolaan 150 1077 BG Amsterdam Tel.: 020 8 407 260 Fax: 020 6 716 932 E-mail:
[email protected]
DTZ Zadelhoff, kantoor Eindhoven Postbus 973 5600 AZ Eindhoven Beemdstraat 9 5653 MA Eindhoven Tel.: 040 2 125 125 Fax: 040 2 122 220 E-mail:
[email protected]
DTZ Zadelhoff, kantoor Rotterdam Postbus 937 3000 AX Rotterdam K.P. van der Mandelelaan 110 3062 MB Rotterdam Tel.: 010 4 333 555 Fax: 010 4 117 971 E-mail:
[email protected]
DTZ Zadelhoff, afdeling Asset Management* Postbus 74030 1070 BA Amsterdam Apollolaan 150 1077 BG Amsterdam Tel.: 020 6 644 644 Fax: 020 6 716 392 E-mail:
[email protected]
DTZ Zadelhoff Property Management BV Postbus 19160 3501 DD Utrecht Nieuwekade 15 3511 RV Utrecht Tel.: 030 2 394 239 Fax: 030 2 394 240 E-mail:
[email protected]
* Vanaf 1 maart 2014 verhuist het kantoor Amsterdam naar UN Studio, Gustav Mahlerlaan 350, 1082 ME Amsterdam www.dtz.nl www.dtz-ugl.com
81
Nederland compleet Factsheets kantoren- en bedrijfsruimtemarkt | januari 2014 Een uitgave van DTZ Zadelhoff v.o.f. ISBN 978 90 78197 38 6 Vormgeving: Matt Art Concept & Design, Haarlem Fotoverantwoording bij de omslag
Boven: distributiecentrum Prologis Schiphol-Rijk Midden links: ‘Het 700-Monument’ Den Haag Midden rechts: Museumplein Amsterdam Onder: ‘De Rotterdam’ Rotterdam Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of vermenigvuldigd zonder bronvermelding. Alle gegevens zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid ervan wordt evenwel geen aansprakelijkheid aanvaard. Dit rapport kunt u vinden op onze website www.dtz.nl. Er is ook een Engelse versie beschikbaar. DTZ Zadelhoff is een v.o.f. van partners die deelnemen middels besloten vennootschappen. Uitgevoerd door: DTZ Zadelhoff, afdeling Research* Apollolaan 150 1077 BG Amsterdam Tel: 020 6 644 644 E-mail:
[email protected]
www.dtz.nl
* Vanaf 1 maart 2014 verhuist het kantoor Amsterdam naar UN Studio, Gustav Mahlerlaan 350, 1082 ME Amsterdam © DTZ Zadelhoff 2014
01-2014
www.dtz.nl
www.dtz-ugl.com
