7. Wonen en omgeving
"Het verlangen naar thuis leeft in ons allemaal. Het is de veilige plek waar we kunnen gaan zoals we zijn en niet in twijfel getrokken worden."
— Maya Angelou —
7.1 Natuur
7.5 Duurzaamheid
7.2 Wonen
7.6 De buurt
7.3 Ruimte
7.7 Voorzieningen
7.4 Milieu
7.8 De stad
36
7.1 Natuur Als je ergens van wilt genieten, kan je het beheer beter niet aan de staat overlaten. De natuur is bijzonder kwetsbaar, dus de vraag dringt zich op: waarom laten we natuurbescherming in zo’n grote mate over aan de staat? Wanneer de natuur “van iedereen” is, dan blijkt het in de praktijk van niemand te zijn... en dan is er ook niemand echt verantwoordelijk voor. Dit leidt er stelselmatig toe dat politici, die zogenaamd ook voor de natuur moeten zorgen, hun eigen belangen zwaarder laten meewegen. Wanneer een projectontwikkelaar een natuurgebied wil veranderen in een bouwput, zijn politici maar al te vaak bereid om dat te steunen— als ze zelf maar een vinger in de pap krijgen. In Brazilië, waar de overheid het regenwoud zou moeten beschermen, wordt er in de praktijk gretig gekapt. In andere Latijns-Amerikaanse landen pakt men dat heel anders aan. Daar worden natuurparken beheerd door private stichtingen. Die stichtingen worden vooral door leden onderhouden, en krijgen alleen geld als ze de natuur goed beschermen. In verschillende Europese landen, zoals Groot-Brittannië, wordt dat model ook toegepast. Niet de overheid, maar stichtingen beheren de natuur. En die stichtingen zijn direct verantwoording schuldig aan hun donateurs. Zo’n aanpak willen wij in Nederland ook. Alle natuurreservaten, recreatiegebieden en het overige land in staatseigendom moeten in beheer worden ondergebracht bij private stichtingen en verenigingen. Die hebben dan enkel de functie om goed voor ‘hun’ stukje van de natuur te zorgen. Op die manier kunnen we er allemaal van genieten.
7.2 Wonen De woningmarkt is al sinds de Tweede Wereldoorlog onderworpen aan overheidsplanning. Zoals bij bijna alle producten die onder overheidsplanning vallen is er sprake van schaarste, wachtrijen en een zwarte markt. Hetzelfde zagen we bij de overheidsplanning in Oost- Europa; schaarse goederen en lange rijen voor de winkels. Particulieren durven hun woonruimte niet te verhuren omdat de huurder bijna onaantastbaar is. Zit een huurder eenmaal in een huis, dan is het erg moeilijk voor een eigenaar om het huurcontract stop te zetten. Daarom laten eigenaren hun huis vaak liever leeg staan, waardoor er een tekort aan huurwoningen ontstaat. Daardoor stijgen de prijzen van de woningen die wel beschikbaar zijn. Belastingen en subsidies verstoren de woningmarkt nog verder, waardoor er niet aan de vraag wordt voldaan. Aan de ene kant staan er veel gebouwen leeg en aan de andere kant is het voor veel mensen onmogelijk om een geschikte woning te huren of te kopen. Dit is een kunstmatige en onwenselijke situatie.
37
In landen met minder huurbescherming is het aanbod van betaalbare huurwoningen vaak hoger dan in Nederland. En als de eigenaar het huurcontract stopzet, heeft de huurder veel minder moeite om een andere woning te vinden. De LP wil daarom geen huurbescherming meer, omdat die huurbescherming eigenlijk een huurbelemmering is geworden. Zolang er nog vermogensbelasting bestaat, moet die berekend worden over de basis daarvan de daadwerkelijk betaalde huur zijn minus het noodzakelijk onderhoud, in plaats van de huidige 30% van de door de overheid bepaalde WOZ-waarde. De overheid moet zich niet langer bemoeien met de woningmarkt en stoppen met het helpen van woningcorporaties met subsidies en speciale belastingen. Omdat eigendom een basisrecht is, moeten zoveel mogelijk mensen in staat worden gesteld om een woning te kopen. Daarom wil de LP alle belastingen die zijn verbonden aan een eigen woning afschaffen. Dit geldt bijvoorbeeld voor het eigenwoningforfait en de overdrachtsbelasting. De overheid mag zich ook niet bemoeien met de nanciering van woningen. Hypotheekverstrekkers mogen zelf bepalen hoeveel ze willen uitlenen en tegen welke rente. De risico’s zijn volledig voor de hypotheekverstrekker en de hypotheeknemer. Beperkingen die de overheid oplegt aan het bouwen van woningen moeten worden weggenomen. Erfpacht op overheidsgrond wijzen wij af. De eigenaar van het pand wordt automatisch eigenaar van de onderliggende grond. Huurders en eigenaren horen geen belastingvoordelen te krijgen in de vorm van huurtoeslag en hypotheekrenteaftrek. In plaats daarvan willen wij de belastingen verlagen. Huurders en eigenaren gaan er niet op achteruit in de nieuwe situatie. Het kraken van leegstaande gebouwen is een inbreuk op het eigendomsrecht en dus een vorm van geweld. Wij wijzen kraken daarom af.
7.3 Ruimte Bestemmingsplannen en structuurplannen beperken de vrijheid van individuen om te bepalen hoe zij de grond gebruiken die zij in eigendom hebben. De LP stelt voor om het ruimtegebruik niet meer centraal te plannen, maar de onderlinge afstemming over ruimtegebruik over te laten aan individuen in de samenleving zelf. De buitenruimte is op dit moment publiek eigendom. Ze is dus eigenlijk van iedereen en daardoor neemt niemand in de praktijk er echt verantwoordelijkheid voor. Ze raakt vaak vervuild doordat er geen eigenaar is die de vervuiler aanspreekt op zijn gedrag. Privatisering
38
van de buitenruimte is de beste garantie tegen vervuiling of verstoring. Want de eigenaar zal mensen die schade aanrichten de schade laten betalen.
7.4 Milieu Een gezond en schoon leefmilieu is noodzakelijk voor een kwalitatief goed leven. Economische activiteit zal onvermijdelijk afbreuk doen aan het milieu, maar deze economische activiteit is eveneens noodzakelijk voor een kwalitatief goed leven. Het is zaak een goede balans te vinden tussen die twee. Overheden laten zich te veel leiden door lobbygroepen en belanghebbenden, van milieubeweging tot industrielobby’s, zonder daarbij te letten op eigendomsrechten. De balans raakt daardoor nog wel eens zoek. Het is beter om burger en bedrijven onderling die balans te laten vinden. Om dat te laten lukken, is het wel nodig dat de ruimte ook in beheer komt bij burgers en bedrijven, en niet bij de overheid. Vervuiling kun je zien als het toebrengen van schade aan andermans eigendommen of gezondheid. Iemand die schade veroorzaakt moet deze schade volledig vergoeden aan de eigenaren. De eigenaar schiet er niks mee op als boetes of belastingen aan de overheid betaald worden. Wij wijzen milieubelastingen dus af. Milieuvervuiling wordt voor een groot deel veroorzaakt doordat het voor de vervuiler voordeliger is troep te lozen dan op te ruimen. Veel ruimtes hebben geen speci eke eigenaar die aan de bel kan trekken. De boetes die de overheid stelt op vervuilen dekken bij lange na de schade niet. Verder geeft de overheid vaak vergunningen af die de vervuiler vrijwaren van schadeclaims. Als bijvoorbeeld de stranden en zeeën eigenaren zouden hebben, dan zouden strandtenthouders, oesterkwekers, vissers en eigenaren van natuurgebieden de oliemaatschappij of fabriek die giftige stoffen loost kunnen aanspreken voor alle schade die daaruit ontstaat. Een potentiële vervuiler zal zich dan twee keer bedenken voordat hij zijn troep dumpt. De LP is dan ook voor het zoveel mogelijk privatiseren van openbare ruimten, visrechten en andere gebruiksrechten. Deze privatisering moet gepaard gaan met een goede rechtsbescherming voor eigenaren. Als een vervuiler schade toebrengt aan andermans eigendom, moet hij die vergoeden. Ook als hij een vergunning heeft.
7.5 Duurzaamheid De meest duurzame oplossing is altijd die oplossing die van nature gedragen wordt door de samenleving. Het centraal opleggen van maatregelen over de leefomgeving door de overheid werkt over het algemeen juist averechts. Mensen zullen altijd het beste voor hebben met hun
39
eigen leefomgeving, omdat zij daar direct van afhankelijk zijn voor hun woongenot en hun gezondheid. Als iemand toch onverschillig omgaat met zijn leefomgeving, zal soms publieke bekendmaking nodig zal zijn om de overtreder op andere gedachten te brengen. Openheid van zaken, openheid van bestuur en verantwoording van misbruik zijn in een libertarische samenleving effectieve middelen om samen goed te leven en een hechte en verantwoordelijke samenleving na te streven. De LP is dus sterk voorstander van bottom-up organisatie van oplossingen voor de leefomgeving.
7.6 De Buurt De LP wil dat burgers eigenaar worden van hun eigen buurt. Daarom willen wij dat als de meerderheid van de huiseigenaren aan een straat daarvoor kiest, zij het eigendom en beheer van hun straat mogen overnemen binnen een Verenigingen van Eigenaren (VVE). Zo kunnen de bewoners bijvoorbeeld zelf kiezen of er bomen worden gekapt om ruimte te maken voor parkeerplaatsen. In plaats van beperkte inspraak bij de gemeente kunnen de buurtbewoners en winkeliers gezamenlijk bepalen hoe de buurt wordt ingericht, wat de maximum snelheid is en hoe de veiligheid van de buurt het beste kan worden geregeld. Zij hoeven de gemeente niet langer te betalen voor een parkeervergunning om hun eigen auto voor hun eigen huis te mogen parkeren. Ook staat het hun vrij om hun straat al dan niet open te stellen voor doorgaand verkeer. De bewoners moeten dan wel zelf het onderhoud zelf betalen. Het beheer van het groen in de buurt moet worden overgelaten aan omwonenden. Zij kunnen het beheer van het groen in hun omgeving uitbesteden aan een bedrijf, of het beheersrecht op het groen in hun omgeving verkopen aan andere particulieren. En als buurtbewoners de buurt in bezit hebben, zijn zij ook in staat om actie te ondernemen tegen zwerfvuil. Ze kunnen zelf straatvegers inhuren en eventueel particuliere beveiliging inhuren om vervuilers te beboeten. Elkaar aanspreken op het schoon houden van de buurt is uiteraard ook een optie.
7.7 Voorzieningen Algemene voorzieningen lopen nu vaak nog via overheden. Daar moet je als burger verplicht belasting voor betalen. En dat is nergens voor nodig. Mensen zijn prima in staat om een bedrijf in te huren om hun afval en textiel te komen halen. Ook riolering, gas, water en elektriciteit zijn voorzieningen die prima door het bedrij even geleverd kunnen worden. De overheid is hier voornamelijk een dure tussenpersoon en de enige aanbieder. Als de
40
voorzieningen door het bedrijfsleven geleverd worden, is er keuze uit verschillende aanbieders. Die keuzevrijheid zorgt ervoor dat mensen meer waar voor hun geld krijgen.
7.8 De Stad Het platteland moet niet hoeven meebetalen aan de problemen in de stad, zoals mensen in de stad niet moeten hoeven meebetalen aan de problemen op het platteland. In de stad is er bijvoorbeeld meer geweld dan op het platteland. Het is dan raar dat je voor de handhaving daarvan moet betalen als je niet in de stad woont. Daarom moet overheidsbeleid niet alleen lokaal bedacht en uitgevoerd worden, maar ook lokaal ge nancierd.
41
8. Het dagelijks leven
"Onze gemoedstoestand hangt niet af van de belangrijke dingen die er in ons leven gebeuren, maar van de dagelijkse kleinigheden." — François de La Rochefoucauld —
8.1 Energie
8.6 Leven
8.2 Cultuur
8.7 Internet
8.3 Dieren
8.8 Kunst
8.4 Mobiliteit en Bereikbaarheid
8.9 Het gezin
8.5 Sport
42
8.1 Energie Op dit moment is er niet genoeg vrijheid in de energiesector. Dit zorgt ervoor dat de overheid grote bedrijven met belastinggeld moet compenseren voor innovaties. In plaats van bedrijven vrij te laten innoveren, beschermt de overheid haar belangen in het bedrijfsleven. Dit soort belangenverstrengeling is niet in het voordeel van consumenten. De LP wil daar van af. Energie is gewoon een product als alle andere dat op de vrije markt verhandeld wordt. Mensen bepalen zelf van welke energieleverancier ze hun energie willen betrekken. Risico’s en vervuiling worden door de energieproducenten zelf betaald en doorberekend aan de consument. De LP wijst andere vormen van energie niet bij voorbaat af. Ook moet een producent van kernenergie moet zich zelf verzekeren voor eventuele gevolgen van ongevallen. Verzekeraars zijn veel beter in staat om de risico’s in te schatten en een passende risicopremie te berekenen dan politici die niet persoonlijk (geldelijke) verantwoording hoeven af te leggen wanneer er iets misgaat. Het ontwikkelen van energiebesparende technieken en minder belastende energiebronnen vinden wij een positieve ontwikkeling. Dat betekent niet dat de overheid dit met belastinggeld moet stimuleren. In een gezond ondernemingsklimaat komen deze technieken gewoon vanzelf tot stand.
8.2 Cultuur Tradities en cultuur zijn zaken die aan elke samenleving een eigen kleur geven. Ze zorgen voor diversiteit binnen een groter gebied. Cultuur verandert voortdurend. Cultuur past zich aan aan de tijd. Sommige tradities verdwijnen of veranderen en nieuwe tradities komen er voor in de plaats. Zo doen wij niet meer aan katknuppelen en ganstrekken maar duiken we sinds 1960 wel massaal op Nieuwjaarsdag de zee in. Het behoud en de verandering van traditie en cultuur komen van onderop. Individuen hebben het recht om bepaalde tradities te koesteren of te verwerven. Maar niemand mag iemand anders dwingen deze tradities te omarmen of te verlaten. Daarnaast heeft de subsidiering van cultuur niet bijgedragen aan toegankelijkheid, vernieuwing en verzelfstandiging van de cultuursector. Alleen de grotere cultuurorganisaties hebben kunnen genieten van deze nanciering en uiteindelijk zijn kleine cultuur initiatieven en organisaties die dupe hiervan geweest. Echter zijn, met name in de hoofdsteden, heel erg veel nieuwe initiatieven bijgekomen die zonder subsidiering van de staat aan culturele en creatieve innovatie hebben bijgedragen. De LP wil er voor zorgen dat het vergunningenstelsel wordt afgeschaft met oog op het beschermen van de rechten en dat gemeentelijk vastgoed ook vrijelijk beschikbaar wordt gemaakt, naast woon en werk, voor culture initiatieven.
43
Het is ook geen taak van de overheid om tradities en culturele uitingen te beschermen of te bestrijden zolang iedereen respect heeft voor de rechten van individuen. De LP wijst daarom subsidies voor culturele uitingen af, zoals ze alle subsidies afwijst. Ook wijst de LP wetgeving af die tradities dwingend wil beschermen. Zo zijn wij bijvoorbeeld tegen verplichte vrije feestdagen. Ook zal de LP zich verzetten tegen pogingen van andere partijen om bepaalde tradities wettelijk vast te leggen of juist af te schaffen of bepaalde kleding te verplichten of te verbieden.
8.3 Dieren Dierenrechten is een complex onderwerp. We zien wel dat consumentendruk velen malen effectiever is dan wetgeving in deze. Een enkel bericht op Twitter kan het einde betekenen voor een dieronvriendelijk bedrijf. De wet verandert niks aan een houding van een zo’n bedrijf om dieren slecht te behandelen. De meest praktische oplossing is wat de LP betreft dat de eigenaar van huisdier of vee bepaalt wat er met het dier gebeurt. Het staat iedereen vrij om dieren op te kopen om daarmee hun lot te bepalen. Voor wilde dieren geldt dat de eigenaar van de grond waarop het dier zich bevindt bepaalt wat er met het dier gebeurt. Verder staat het iedereen vrij met eigen middelen de publieke opinie te beïnvloeden, zolang er geen schade wordt toegebracht aan andermans eigendom of lichaam. Een humane samenleving beperkt zich niet tot mensen, maar kan worden doorgetrokken naar dieren, milieu en leefomgeving.
8.4 Mobiliteit en Bereikbaarheid Mobiliteit is één van de hoekstenen van welvaart. De belangrijkste problemen van de huidige situatie zijn wat de LP betreft dat de gehele infrastructuur in handen is van de overheid, en dat de markt voor openbaar vervoer niet vrij is. In Nederland is het bijvoorbeeld niet toegestaan om zomaar een busverbinding te openen of als busmaatschappij met het spoor te concurreren. De LP zet sterk in op privatisering van de gehele Nederlandse infrastructuur en openbaar vervoer, zodat de directe concurrentie tussen auto en openbaar vervoer de reistijd en prijs gaan bepalen. Het verwachte resultaat van deze concurrentie is een betere kwaliteit van vervoer tegen lagere kosten voor de reiziger. Zowel ProRail als de NS zijn op dit moment nog grotendeels in handen van de overheid. De problemen op het spoor zijn dus niet te wijten aan privatisering, maar aan een falende overheid. De LP zou graag zien dat de overheid haar meerderheidsbelang in beide bedrijven opgeeft, zodat ProRail en de NS beide als volwaardige private bedrijven hun beleid kunnen bepalen. Als de NS of een ander bedrijf delen van het spoorwegennet wil opkopen, mag de overheid dat niet tegenhouden. Reizigers kunnen door privatisering een betere 44
prijs-kwaliteitverhouding in het openbaar vervoer verwachten. Ze worden zo ook in de gelegenheid gesteld zelf hun creatieve ideeën over openbaar vervoer in praktijk te brengen. Het probleem met het wegennet is dat het wordt betaald van belastingen en hef ngen. De burger betaalt, maar heeft verder weinig te zeggen over hoe het geld wordt besteed. De LP zou dan ook graag de privatisering willen doortrekken, totdat het hele wegennet in private handen is. Deze private instanties betalen het onderhoud en de uitbreiding van het wegennet door tolhef ng. Omdat het recht op mobiliteit wél een onderdeel is van de onschendbaarheid van lichaam en bezit, stelt de LP - voorstander van een kleinschalige overheid - een aantal spelregels voor op basis waarvan de tolhef ng in Nederland toegepast kan worden: 1) Alle weggebruikers, zowel binnenlanders als buitenlanders, moeten bij het betreden of verlaten van de tolweg zonder vertraging of extra handelingen kunnen betalen voor het gebruik van de weg, of hiervoor achteraf een rekening te ontvangen. Als dat om wat voor reden dan ook niet het gebeurt, mag de weggebruiker gratis gebruik maken van de weg. 2) De wegbeheerder heeft het recht om zelf de prijs voor mobiliteit te bepalen, en deze prijzen per type voertuig, periode of tijdstip te variëren (bijvoorbeeld via een extra spitstoeslag). 3) De wegbeheerder heeft het recht het gebruik voor haar wegennet te laten afkopen, bijvoorbeeld met abonnementen of vignetten, mits elke weggebruiker ook in staat wordt gesteld per kilometer of tracé te betalen. 4) De wegbeheerder is zelf verantwoordelijk voor de tolhef ng op de infrastructuur die hij/zij beheert.
8.5 Sport Sporten is een prachtige bezigheid. Het is voor iedereen belangrijk om daar mee bezig te zijn, maar het blijft een persoonlijke keuze. Elke opvoeder en alle scholen vinden beweging belangrijk voor kinderen. Ze zien het als vast onderdeel van opvoeding en onderwijs, of het nou door de overheid verplicht wordt of niet. Een belangrijke reden waarom mensen sporten, is omdat ze geïnspireerd worden door topsporters. Welk kind wil niet de volgende Robin van Persie of Johan Cruijff zijn? Maar juist deze topsporters worden gesponsord door het bedrijfsleven. Ondersteuning vanuit de overheid is dus niet nodig.
8.6 Leven Iedereen leeft op zijn eigen unieke manier. Iedereen heeft zijn eigen problemen, wensen en behoeftes. Daarom zal iemand die echt in vrijheid gelooft nooit willen bepalen hoe een ander 45
zijn leven moet leiden. Iemand die echt in vrijheid gelooft beseft ook dat de samenleving te divers is om met allerlei verplichtingen en regels in te richten. De neiging dat wij het beter weten en anderen willen dwingen om een idee te volgen komt, ironisch genoeg, puur voort uit de behoefte dat we vrij willen zijn. De rijke diversiteit van Nederland is juist een gevolg van hoe wij door onze gehele een vrijere samenleving wilde vormen. Helaas vinden de overheid en mensen die geloven dat overheid perfect kan werken, dat zij ons tegen onszelf in bescherming moeten nemen. Met alle gevolgen van dien. De LP juicht vrijheid juist toe. Dat mensen het recht hebben om zelf hun leven te bepalen, zonder dat zelfde recht bij anderen weg te nemen.
8.7 Internet Het internet levert een open uitwisseling van informatie; interactie, ideeen en initiatieven. Het heeft een nieuwe dimensie gebracht aan werk en sociale omgang. Maar informatie op internet is geen re ectie van de werkelijkheid. Niks is zeker en informatie kan moeilijk bevestigd worden.
“door vrijheid in te leveren voor meer veiligheid, eindigen we met geen van beiden.” Privacy kan dus nooit gegarandeerd worden online, maar dat betekent niet dat de overheid het recht heeft om daar misbruik van te maken. De overheid kan mensen wel het gevoel geven dat ze door al die controle door de overheid een stuk veiliger zijn, maar daarvoor lever je een stuk controle in over je eigen leven. Controle die in eigendom is van vreemden die er misbruik van kunnen maken, zelfs bij de overheid. Hoe vaak horen we niet dat onze gegevens op straat komen te liggen? Oftewel: door vrijheid in te leveren voor meer veiligheid, krijgen we geen van beiden. Net Neutrality is de laatste jaren een groot onderwerp in de media geweest. In het kort stellen tegenstanders dat internet een vrij medium is en dat de overheid en bedrijven daar geen belemmering in moeten vormen. Daar kan de LP zich grotendeels in vinden. Consumenten en bedrijven betalen voor zo’n aansluiting aan providers. Dat betekent dat internet altijd in handen is van providers en dus nooit geheel vrij kan zijn.
46
"De LP erkent geen aanspraken van Buma Stemra of andere organisaties die rechten claimen op ideeën." De LP erkent geen auteursrechten als het gaat om downloaden, omdat de overheid niks te maken heeft met het beschermen van ideeën. Zeker niet met uitingen van creatieve ideeën zoals muziek, games en lm, die een subjectieve waarde hebben. De LP erkent daarom ook geen aanspraken van Buma Stemra of andere organisaties rechten claimen op ideeën. Veel mensen in Nederland beschikken over snel internet. Maar de overheid wil de netwerken koste wat het kost in eigen handen houden. Hierdoor investeren bedrijven niet in een glasvezelnetwerk. In de veiling van mobiele frequenties vraagt de overheid de hoofdprijs, waardoor mobiel internetten verschrikkelijk duur is. De LP zou liever echte privatisering zien en geen vriendjespolitiek waarbij de markt wordt verdeeld tussen KPN en Liberty Media. De LP is voor het vrijgeven van de frequenties waarop Wi en 4G opereren, zodat er initiatieven kunnen ontstaan zoals lokaal internet. Zo kan internet werkelijk vrij gebruikt worden.
8.8 Kunst Zoveel mensen, zoveel smaken. In kunstuitingen zie je een keur van verschillende vormen en stijlen. Niet iedereen vindt alles even mooi. Het is geen overheidstaak om bepaalde kunstuitingen te bevoordelen. Daarom wijst de LP subsidies voor kunsten af. In andere landen worden musea, individuele kunstenaars, toneelgezelschappen en orkesten vaak door particulieren en bedrijven gesponsord. Dat vinden wij ook voor Nederland een goed idee. Helaas heeft in Nederland de overheid een bepalende rol in de kunstwereld, waardoor er weinig ruimte is voor particulieren op dat gebied. Als je de overheid als kunstsponsor vervangt door bedrijven en particulieren, zorg je ook voor een grotere diversiteit van smaken en stijlen. De verschillende sponsors hebben namelijk verschillende smaken. Op deze manier kan een veel bredere doelgroep van kunstliefhebbers worden bediend.
8.9 Het gezin Ouders hebben een grote verantwoordelijkheid in de opvoeding van hun kinderen. Zij zijn immers degenen die de kinderen op de wereld gezet hebben. Daar hoort bij dat zij verantwoordelijk zijn voor de bescherming van het kind zolang het daar zelf nog niet toe in staat is. Een kind is niet iemands bezit, maar wel iemands verantwoordelijkheid. Een hoge mate van vrijheid gaat gepaard met een grote mate van verantwoordelijkheid. Misstanden en misbruik
47
moeten worden tegengegaan door gebruik te maken van mediators en in uiterste gevallen van de rechter.
48
9. Werk
“Straks zijn er meer mensen aan het werk om mensen aan het werk te helpen, dan er mensen aan het werk zijn.” — Gerrit Komrij — 9.1 De arbeidsmarkt
9.5 Techniek
9.9 Onderzoek
9.2 Media
9.6 Diensten
9.10 Bouwen
9.3 Landbouw
9.7 Visserij
9.4 Pensioen
9.8 Vervoer
49
9.1 De arbeidsmarkt Door de hoge loonkosten blijven juist de mensen met de minste capaciteiten werkloos. De LP is voor afschaf ng van het minimumloon en voor belastingverlaging om het netto loon op peil te houden. Bovendien is de LP voor afschaf ng van alle andere regels die de arbeidsmarkt op slot zetten, zoals het algemeen verbindend verklaren van CAO’s en het voorschrijven van arbeidsvoorwaarden. Dit zijn regels die er alleen maar voor zorgen dat werknemers niet meer vrij met hun werkgever kunnen onderhandelen over de hoogte van het loon en de arbeidsvoorwaarden. Een sterke vakbond met bestuurders vanuit de werkvloer (en niet vanuit het establishment) dient keihard te onderhandelen voor betere lonen, carrièreperspectieven en arbeidsomstandigheden.
In Zweden, Denemarken, IJsland en Zwitserland is er geen wettelijk minimumloon. De vakbonden onderhandelen daar zelf met de werkgevers over het minimumloon. Die onderhandelingen zorgen ervoor dat er een eerlijk loon betaald wordt. Het grootste deel van de mensen verdient in die landen meer dan het minimumloon. Duitsland heeft jarenlang geen minimumloon gehad. De invoering van het minimumloon op 1 januari 2015 heeft daar 60.000 mensen hun baan gekost. Jongeren en vluchtelingen komen daar nu moeilijker aan een baan dan voorheen, waardoor ze afhankelijk blijven van anderen. De geschatte kosten voor het bedrijfsleven liggen rond de 10 miljard. Ondernemers worden in Nederland aan alle kanten dwars gezeten door de overheid. Met belastingen, met regelgeving en met subsidies voor bepaalde sectoren waar alle ondernemers aan meebetalen. De overheid zorgt voor oneerlijke concurrentie. Daar moet een einde aan komen.
9.2 Media De publieke omroep draait op belastinggeld en is vaak een spreekbuis voor de overheid. Journalisten moeten op dit moment alle zeilen bijzetten om ervoor te zorgen dat de bronnen die zij gebruiken niet prijs worden gegeven en zo in de openbaarheid komen, simpelweg om die bronnen te beschermen. Die bescherming wordt steeds moeilijker gemaakt omdat journalisten voortdurend online gevolgd worden, vooral als het gaat om gevoelige informatie. Je kunt dan als journalist wel gebruik maken van encryption software om je e-mails te beveiligen, maar je loopt voortdurend achter op de hackers van de veiligheidsdiensten. De LP is voor volledige persvrijheid en keurt alle vormen van vervolging door de overheid voor meningen en gedachten af. Het handhaven van de veiligheid slaat te ver door, waardoor we steeds meer in een politiestaat wonen. Journalisten moeten ongehinderd hun werk te kunnen uitvoeren, zeker als de staat zelf onderwerp is van kritische re ectie.
50
9.3 Landbouw De grote landbouwbedrijven in Nederland draaien op subsidies. Daar moet een einde aan komen. De LP wil dat de landbouwsubsidies van de EU worden stopgezet zolang Nederland nog lid is van de Europese Unie. Als een bedrijf niet zelfstandig haar hoofd boven water kan houden, hoort het failliet te gaan. Boeren kunnen zich verenigen en collectief verzekeren tegen bedrijfsrisico’s. Pas dan betaalt de consument een eerlijke prijs voor landbouwproducten. Overcapaciteit en tekorten horen bij de markt. Flexibiliteit en aanpassingsvermogen horen het succes van een ondernemer te bepalen, niet hoeveel belastinggeld de overheid hem cadeau geeft.
9.4 Pensioen Wat betreft het pensioenstelsel is de LP voor echte keuzevrijheid voor de werknemers en werkgevers. Dit betekent het elimineren van ponzi-elementen, het invoeren van een echte vrije markt voor uitvoerders en verzekeraars en minimale bemoeienis van de overheid. Een paar voorbeelden die hierbij dicht in de buurt komen zijn de pensioensystemen van Chili4 en Singapore. Burgers kunnen daar individuele spaarrekeningen openen bij een beheerder naar keuze, die vervolgens het risico heeft ondergebracht bij verzekeraars. De markt is vrij voor nieuwe toetreders, wat de kosten drukt. Hierdoor is de stabiliteit meer gewaarborgd en zijn de rendementen hoger.
In Chili is in de jaren ‘80 een spaarstelsel ingevoerd voor de pensioenen. De jaarlijkse rendementen liggen tussen de 9% en de 12%. Daar kunnen we in Nederland alleen van dromen! Het Chileense stelsel is privaat: verschillende commerciële fondsen concurreren met elkaar. Natuurlijk zijn er behoorlijke economische en maatschappelijke verschillen tussen Chili en Nederland. Het stelsel kan dan ook niet één op één worden overgenomen. Maar we kunnen ons wel door de Chileense ondernemingszin laten inspireren bij het opzetten van een exibel en toekomstgericht pensioenstelsel.
9.5 Technologie Wij gebruiken het internet op alle mogelijke manieren. Maar doordat iedereen van alles prijs geeft op het internet kunnen diensten als de AIVD, die ons eigenlijk zouden moeten beschermen, beter dan ooit hun eigen manier van werken in stand houden. Edward Snowden heeft ons geleerd dat wij op dit moment kwetsbaarder zijn dan ooit. Daarom is het van
4
Zie http://www.pensioenweblog.nl/pensioen-chili-biedt-stabiliteit/ voor een uitgebreidere uitleg
51
belang dat privacy te allen tijde beschermd wordt. Niet omdat je niks te verbergen hebt, maar omdat anderen misbruik kunnen maken van jouw gegevens. De overheid heeft er geen belang bij om zich bezig te houden met technologie. Daarom steekt de overheid geen energie in technologische ontwikkelingen en gaan ze veel sneller als de overheid zich er niet mee bemoeit. De overheid investeert vandaag in technologie die morgen al weer is achterhaald. Dat effect zal alleen maar toenemen in de toekomst. Sterker nog, veel vrije denkers stellen zelfs dat deze trage bureaucratische overheid vervangen zal worden door diensten die in de samenleving zelf worden opgezet. Denk aan vervoer, verzekeringen, voeding, veiligheid en zelfs geld.
9.6 Diensten Private dienstverleners kunnen voor een heel groot deel de taken van overheden overnemen. Dat vraagt wel om een verregaande deregulering en om private nanciering. De overheid betaalt nu veel geld aan zorginstellingen en sociaal werk, terwijl die diensten prima betaald kunnen worden door mensen zelf of door hun verzekeraar. De overheid is niet nodig als tussenpersoon tussen klanten en dienstverleners.
9.7 Visserij De nationale visregels moeten zo snel mogelijk worden afgeschaft. De vispas moet niet langer een wettelijke verplichting zijn. Het beheren van de visstand is alleen een verantwoordelijkheid van de eigenaar van het water, die daarvoor zijn/haar eigen regels kan maken. De wateren die op dit moment nog in beheer zijn bij de overheid moeten worden verkocht aan private eigenaren. Hoe meer er ergens gevist wordt, hoe moeilijker het wordt om daar vis te vangen. Mensen die vinden dat de visstand in een bepaald water beschermd moet worden, kunnen dat water opkopen. Het handhaven op stroperij en overbevissing is de verantwoordelijkheid van de eigenaren, ook in nanciële zin. In internationale wateren wordt het probleem wat complexer, want een natie is veel te groot om effectief te kunnen functioneren als een vereniging van eigenaren. In ieder geval is het zonder toestemming leegvissen van andermans viswater gewoon diefstal en zal dat wat de LP betreft in het internationaal recht ook zo behandeld moeten worden.
9.8 Vervoer Het recht om vervoersdiensten aan te bieden moet niet worden beperkt door de wet. Het moet iedereen vrij staan om wie dan ook in te huren voor vervoer van personen en/of
52
goederen. De kwaliteit van de diensten van de vervoerder zal dan zeer waarschijnlijk snel bekend worden via vergelijkingssites of mond-tot-mondreclame. De LP streeft naar een toekomst waarin het hebben van een busrijbewijs voldoende is voor busvervoer en Flixbus mag concurreren met de NS op hetzelfde traject. Een toekomst waarin Uberpop niet langer verboden is en het iedereen vrij staat om anderen te vervoeren. En waarin de CAO Beroepsgoederenvervoer niet langer bindend is. Het systeem van consessies en vergunningen dient te worden vervangen door een volledig vrije markt op gebied van openbaar vervoer en het taxivervoer. Eventueel moeten bestaande vervoerders die veel geld hebben geïnvesteerd in een vergunning schadeloos worden gesteld voor de gemaakte kosten. Uiteraard mogen beheerders van busbanen wel besluiten bepaalde vervoerders te weren; dit is een consequentie van het onschendbaarheid van bezit.
9.9 Onderzoek Op het gebied van academisch onderzoek is een wereld te winnen door verstandiger besteding van middelen. De eeuwige re ex om nu weer méér geld aan onderzoek te besteden, om vervolgens weer te bezuinigen, heeft nog nooit iets opgeleverd. Op dit moment verdeelt de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) jaarlijks 900 miljoen euro aan belastinggeld voor wetenschappelijk onderzoek aan universiteiten. Dit geld wordt uitermate inef ciënt besteed. Ons voorstel is om de NWO volledig op te heffen. Universiteiten horen aan te tonen dat hun onderzoek waarde heeft, en dat doen zij door zelf investeerders te vinden. Wij willen alle donaties aan universiteiten en alle investeringen vanuit het bedrijfsleven ten bate van wetenschappelijk onderzoek volledig belastingvrij maken. Sponsoring van de academische wereld door het bedrijfsleven moet niet langer gemeden worden. In andere landen is keer op keer waar te nemen dat private universiteiten, waarvan het onderzoek ook privaat bekostigd wordt, tot de absolute top behoren. Staatsuniversiteiten scoren in het beste geval middelmatig, en dikwijls slecht. Het is tijd dat universitair onderzoek in Nederland weer tot de top gaat behoren.
Wereldwijd zijn er private universiteiten die uitstekend onderwijs leveren en tot de absolute top behoren. Deze universiteiten worden niet betaald met belastinggeld en bestuurd door ambtenaren, maar worden ge nancierd door private donateurs. Dit garandeert onafhankelijkheid van de politiek en levert topresultaten. Universiteiten als Harvard, Stanford, Yale, Princeton, Cornell en Johns Hopkins behoren tot de meest gerespecteerde instituten ter wereld. Ons doel is om dat niveau ook in Nederland te behalen. 53
9.10 Bouwen De LP is tegen het stimuleren van de bouwsector met belastinggeld. Schommelingen in de vraag zullen door de bouwsector zelf moeten worden opgevangen. Er mag geen belastinggeld in de aanleg van gebouwen worden gestoken, en de overheid mag op geen enkele manier partner of aandeelhouder zijn in zulke projecten. Een gebouw dat het bouwen waard is zal ook zonder belastinggeld kunnen worden neergezet. En een gebouw dat er zonder belastinggeld niet komt is het bouwen überhaupt niet waard. Om de kwaliteit van de Nederlandse infrastructuur te verbeteren moet de overheid zich veel minder met de aanleg en het onderhoud van de infrastructuur bemoeien. Om te beginnen mag de overheid — op welk niveau dan ook— zich niet langer bemoeien met bouwprojecten. Ook de regels die infrastructurele projecten nu stelselmatig in de weg zitten moeten verdwijnen. Alle bestemmingsplannen, dwingende bouwvoorschriften, regionale planning en regels in het kader van “stedelijke vernieuwing” moeten worden geschrapt. Ieder mens en ieder bedrijf moet vrij zijn om op eigen land te (ver)bouwen naar eigen inzicht.
54
10. Financiën
"Overheid is het fantastische verzinsel waarmee iedereen probeert op andermans kosten te leven." — Frédéric Bastiat — 10.1 Betalen
10.3 Schulden
10.2 Belastingen
10.4 Begroting
55
10.1 Betalen De overheid heeft nooit goed voor ons geld gezorgd. We worden door wanbeleid van de ene crisis in de andere gestort, en ons spaargeld wordt steeds minder waard. Dit is ook niet gek: het is de overheid die bepaalt welk betaalmiddel “wettig” is, en als gevolg daarvan hebben we geen vrije keuze. Dus hebben we de Euro, die de overheid graag wil, maar die veel mensen niet zien zitten. Wij vinden dat iedereen de vrije keuze moet hebben om te bepalen welk geld hij accepteert als betaalmiddel. Dat kan iedere munt uit ieder land zijn, maar ook bijvoorbeeld Bitcoin, of gouden munten waarvan de waarde is uitgedrukt in eenheden van gewicht. We zijn dan ook fel tegen het verplicht voorschrijven van “wettige” betaalmiddelen. Dit betekent ook dat we tegen alle beperkingen zijn op het uitbrengen van een eigen munteenheid door particuliere organisaties. De centrale bank hoort geen regulerende bevoegdheid over ons geld te hebben, en het bankwezen moet openstaan voor de concurrentie van de vrije markt. De overheid hoort geen invloed uit te oefenen op het bankwezen en hoort de grote banken ook zeker niet in bescherming te nemen. Er moet onbeperkte concurrentie tussen banken zijn, zodat corrupte instituten snel hun klanten verliezen. De enige noodzakelijke controle is het bieden van de normale bescherming tegen fraude door de banken. Zulke fraude moet zwaar bestraft worden. Verder is vrije concurrentie de garantie voor kwaliteit. We pleiten, kortom, voor vrij bankieren en voor vrijmunterij — de volledige scheiding van geld en staat.
10.2 Belastingen Het mag duidelijk zijn dat wij het gedwongen afpakken van andermans geld afkeuren. Om die reden streven we naar de afschaf ng van alle belastingen. Geen enkele belasting kan ooit rechtvaardig of acceptabel zijn. We wijzen iedere stijging in bestaande belastingtarieven dan ook af, evenals het invoeren van welke nieuwe belasting dan ook. Zolang er een overheid bestaat, zullen wij ernaar streven deze overheid steeds kleiner te maken en de belastingen steeds verder te verlagen. We streven naar de uiteindelijke afschaf ng van alle belastingen. Aftrekposten, belastingkortingen, of onthef ngen van welke belasting dan ook zijn natuurlijk geen subsidies. We vinden dat dergelijke belastingvoordelen alleen mogen worden afgeschaft wanneer de opbrengst hiervan direct aan de mensen wordt teruggegeven in de vorm van belastingverlaging voor iedereen.
56
In de praktijk betekent dit dat we, in het licht van onze enorme verlaging van de overheidsuitgaven, pleiten voor de onmiddellijke afschaf ng of verlaging van de meerderheid der belastingen. Alle belastingen die niet meteen kunnen verdwijnen willen we zo spoedig mogelijk óók afschaffen. We willen de erfbelasting, de schenkbelasting, de belastingen op personenauto's en motorrijwielen, de overdrachtsbelasting, alle accijnzen, de kansspelbelasting, de assurantiebelasting, de energiebelasting, de kolenbelasting, de belasting op leidingwater, de verpakkingenbelasting, de verhuurderhef ng en alle in- en uitvoerrechten meteen afschaffen. We willen de loon- en inkomstenbelasting op de korte termijn vervangen door een zo laag mogelijke vlaktaks. In plaats van talloze aftrekposten en kortingen willen we de eerste 20.000 euro aan inkomen van iedere Nederlander simpelweg belastingvrij maken. Pas daarboven betaal je belasting. Alle toekomstige verlaging van deze belasting willen we voor de ene helft besteden aan het verhogen van de belastingvrije voet, en voor de andere helft aan het verlagen van het percentage dat je over je inkomen boven dat bedrag betaalt. Dan betaal je dus steeds minder belasting over steeds minder geld. De motorrijtuigenbelasting willen we direct verlagen met 600 miljoen euro (van 3,9 miljard euro per jaar naar 3,3 miljard euro per jaar). De automobilist betaalt nu te veel. Met 3,3 miljard euro worden de onderhoudskosten van het rijkswegennet en directe kosten van schade en (milieu)overlast precies gedekt. Naarmate er meer wegen geprivatiseerd worden, zal deze belasting ook in evenredigheid moeten dalen. Dat moet in de wet worden opgenomen. De belastingen die op de korte termijn blijven bestaan in ongewijzigde vorm zijn de omzetbelasting (btw), de vennootschapsbelasting en de dividendbelasting. Vanzelfsprekend willen we ook deze belastingen zo snel mogelijk afschaffen, waarbij het eerst afbouwen van de omzetbelasting onze voorkeur heeft. Wij verwachten dat, terwijl de staat krimpt, de vennootschapsbelasting en de dividendbelasting als laatste hef ngen zullen worden afgeschaft.
10.3 Schulden Niet alleen moeten de torenhoge belastingen en uitgaven worden aangepakt, ze moeten ook in evenwicht worden gebracht. De staats nanciën zijn in Nederland zelden op orde. Het huishoudboekje klopt niet: er zijn stelselmatig meer uitgaven dan inkomsten. Deze begrotingstekorten houden in dat de overheid ieder jaar miljarden bijleent. De staatsschuld
57
loopt steeds verder op, en daar moeten we ieder jaar forse rente over betalen. Dat is weggegooid geld. Wij zijn tegen begrotingstekorten en we willen de staatsschuld zo snel mogelijk afbouwen. Daarom willen we alle begrotingstekorten verbieden en spoedige afbetaling van de staatsschuld verplicht stellen. In de toekomst moet het hebben van een staatsschuld verboden zijn. Dit moet niet alleen gelden voor de rijksoverheid, maar ook voor provincies, gemeenten en waterschappen. Overigens mag de begroting nooit sluitend worden gemaakt uitsluitend door verhoging van de lasten. Als er teveel uitgaven zijn, moeten niet de inkomsten omhoog, maar de uitgaven omlaag. Sinds de overheid voor het eerst geld begon te lenen, eind 19e eeuw, is de staatsschuld ink gestegen. In 2001 was de staatsschuld 227 miljard euro; in de jaren daarna liep de schuld hard op onder het kabinet Balkenende & Bos. Mede door de redding van de banken en de kredietcrisis liep de staatsschuld in 2009 tot 350 miljard euro op. Inmiddels loopt zij richting de 500 miljard euro. Dat is zo’n €30.000 per inwoner en bijna €60.000 per werkende Nederlander. De rentekosten op de staatsschuld zullen volgens de rijksoverheid in 2016 rond de 7,8 miljard euro liggen. Dat is 460 euro per inwoner per jaar en 920 euro per werkende Nederlander. Dit komt doordat de overheid steevast meer uitgeeft dan er binnenkomt. Helaas is haar oplossing altijd om de belastingen te verhogen. Dit, terwijl een exit uit de E.U. een enorme besparing met zich mee zal brengen, ter grootte van ongeveer €7.100 à €9.800,= per NL-huishouden (ieder jaar !). De studie van Capital Economics van 6 februari 2014 toont ons verder dat Nederland van alle deelnemende E.U.-landen de allergrootste bijdrage betaalde aan de E.U. in 2012, gerekend per hoofd van de bevolking ! Tenslotte wordt iedereen die twijfelt over het verlaten van de E.U. bang gemaakt met economische groeiprognoses. Allereerst zijn het prognoses waar niemand voor verantwoordelijk is, vervolgens zien we dat de economische groei juist beter voor de dag komt, zonder alle ballast van afdrachten aan de E.U. Een verslechtering van de uitgegeven garanties via het E.S.M. is hierbij nog niet eens meegenomen! Als we ons realiseren dat we Ierland, Portugal, Spanje, Italië en overduidelijk Cyprus en Griekenland op onze bagagedrager hebben zitten, dan kunnen we ons voorstellen dat we zonder al die ballast… een stuk lichter zullen etsen ! Dat is nog zonder nadere tegenwind in de vorm van tegenvallende ESM-garantie-aanspraken. De LP ziet graag dat de staatsschuld zo snel mogelijk wordt afgelost. Er is immers een contract aangegaan met degene die het geld heeft uitgeleend. Belastingverhoging is daarvoor geen optie, omdat mensen recht hebben op het geld waar ze hard voor gewerkt 58
hebben. De overheid zal dus aan kostenbesparing moeten doen. Dat is mogelijk door de regeldruk omlaag te brengen, waardoor er minder ambtenaren nodig zullen zijn. In de huidige nanciële crisis, waarin vele gemeenten verkeren, is faillissement te prefereren boven belastingverhoging of het voortdurende vergroten van de schuldenlast.
10.4 Begroting Ons idee van de begroting ziet er anders uit dan dat van alle andere politieke partijen in Nederland. De scale denkbeelden in de Nederlandse politiek worden gekenmerkt door belastingen en uitgaven van honderden miljarden. Toch speelt iedere andere politieke partij het klaar om, ondanks die extreem die hoge belastingen, nog méér uit te willen geven dan er binnen komt. Wij denken daar anders over. Alleen al onze meest concrete en onmiddellijk uitvoerbare voorstellen, die we in dit programma uit de doeken hebben gedaan, zullen de overheidsuitgaven terugbrengen tot een relatief lage 90,4 miljard euro per jaar. Op dit moment geeft de overheid jaarlijks maar liefst 259,6 miljard euro uit. Onze directe plannen behelzen dus een nooit eerder vertoonde verlaging van de staatsuitgaven met 169,2 miljard euro.
Uitgaven rijksoverheid (na uitvoering van onze onmiddellijke voorstellen) Algemene zaken Onderwijs Sociale zaken Gezondheidszorg Financiën Veiligheid en justitie
0,5 miljard euro 0 euro 0,5 miljard euro 27,5 miljard euro 0,5 miljard euro 10,0 miljard euro
Infrastructuur en waterstaat
4,0 miljard euro
Buitenlandse zaken
0,5 miljard euro
Defensie
8,0 miljard euro
Rentelasten staatsschuld
8,4 miljard euro
Totaal
59,9 miljard euro
59
Een aantal ministeries verdwijnt volledig. Het gemeente- en provinciefonds komt geheel te vervallen. De uitgaven die de rijksoverheid via die weg bijdraagt aan diverse beleidsterreinen zijn al meegenomen in de besparingen in de diverse hoofdstukken van dit programma. Dit betekent dat gemeenten en provincies zich zelf zullen moeten onderhouden met de inkomsten van lokale hef ngen. Heel veel overheidstaken worden teruggegeven aan de samenleving, waardoor ook de uitvoerende werkzaamheden op decentraal niveau komen te vervallen. Dit blijkt dus prima mogelijk te zijn. De ministeries die overblijven beperken zich tot de kerntaken. Dit maakt mogelijk dat de werkzaamheden van de rijksoverheid 'slechts' 90,4 miljard euro zullen kosten. Het afschaffen van de overgrote meerderheid van de belastingen betekent een lastenverlaging van 119,7 miljard euro. Verlaging van de motorrijtuigenbelasting betekent een verdere lastenverlaging van 600 miljoen euro. Omvorming van de loon- en inkomensbelasting naar een lage vlaktaks (met een hef ngsvrije voet van 20.000 euro per persoon) is meteen een goed moment om ook hier een kse belastingverlaging in te voeren. We verlagen de inkomstenbelasting van 52,4 miljard euro naar 40 miljard euro. Dit betekent dat werk weer zal lonen. In totaal verlagen we de belastingdruk met maar liefst 142,7 miljard euro. De vennootschapsbelasting, dividendbelasting en omzetbelasting blijven gelijk. Het resultaat is een belastingopbrengst van 95 miljard euro. Ter vergelijking: dat is nu 237,7 miljard euro, en toch heeft de overheid te kampen met gigantische tekorten. Wij leveren juist een overschot van minimaal 4,6 miljard euro aan belastinginkomsten.
Rijksbelastingen na uitvoering van onze onmiddellijke voorstellen Loon- en inkomstenbelasting
40,0 miljard euro
Vennootschapsbelasting
14,4 miljard euro
Dividendbelasting Omzetbelasting Motorrijtuigenbelasting Totale lasten
2,6 miljard euro 44,7 miljard euro 3,3 miljard euro 95,0 miljard euro
60
Het totale begrotingsoverschot is minimaal 4,6 miljard euro per jaar. Dit overschot willen we direct besteden aan de afbetaling van de staatsschuld. We kiezen er bewust voor om een overschot te handhaven en daarmee de schuld af te betalen, in plaats van de belasting meteen nog verder te verlagen. De rente over de staatsschuld is immers óók een steeds terugkerende last, en die kunnen we alleen wegwerken door de schuld af te betalen. Dus éérst die schuld afbetalen, en dan kunnen de belastingen nog verder omlaag.
Eindoverzicht Huidige lastendruk Gasbaten Huidige overheidsuitgaven
237,7 miljard euro 9,1 miljard euro -259,6 miljard euro
Huidig begrotingstekort
12,8 miljard euro
Lastendruk (ons voorstel)
95,0 miljard euro
Gasbaten Overheidsuitgaven (ons voorstel)
0 euro -59,9 miljard euro
Ons begrotingsoverschot
35,1 miljard euro
We willen benadrukken dat dit onze plannen beschrijft voor de onmiddellijke toekomst. De grootste uitgavenpost die daarbij overblijft is gezondheidszorg (zorg nanciering voor mensen die in de huidige situatie onverzekerbaar zijn). Dat willen wij onderbrengen in een zelfstandig fonds met investeringsmogelijkheden, dat uiteindelijk volledig onafhankelijk en zelfvoorzienend zal worden. Ook andere uitgaven op de voorlopige begroting zullen steeds verder teruggedrongen worden: het is onze hoop en verwachting dat infrastructurele taken bijvoorbeeld steeds meer zullen worden uitgevoerd door particuliere partijen.
61