www.khk.be
Leefomstandigheden van de gezinnen in Balen
CM Turnhout 26-09-2008
Bérénice Storms
Inhoud www.khk.be
– Probleemstelling – Theoretisch kader – Opzet onderzoek – (Uitvoering onderzoek) – Resultaten
www.khk.be
Probleemstelling Probleemstelling
www.khk.be
Het OCMW en het gemeentebestuur van Balen willen een duidelijk beeld krijgen van wat kansarmoede betekent in hun gemeente
Meer concreet wil dit onderzoek achterhalen: •Hoeveel inwoners leven er in Balen onder de armoedegrens? •Wie zijn de gezinnen die het moeilijk hebben in Balen? •In welke mate kunnen ze participeren aan de samenleving? •In welke mate maken deze gezinnen gebruik van het bestaande hulpverleningsaanbod van het OCMW?
www.khk.be
Theoretisch Theoretisch kader kader
Wat is armoede? www.khk.be
“Arm zijn personen of gezinnen wier middelen zo ontoereikend zijn, dat zij uitgesloten zijn van de minimaal aanvaardbare leefpatronen in de lidstaat waarin zij leven.” (COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN, 1981) “Armoede is een situatie waarbij het mensen ontbreekt aan de economische middelen om een aantal basisfuncties te realiseren” (Van den Bosch, K., 1999). “Armoede is een netwerk van sociale uitsluitingen dat zich uitstrekt over meerdere gebieden van het individuele en collectieve bestaan. Het scheidt de armen van de algemene leefpatronen van de samenleving.” (Vrancken, J., 2007)
www.khk.be
Minimale participatie (deelnemen en bijdragen)
Gezondheid:
Autonomie:
• Gezonde voeding
•Veilige kindertijd •Onderwijs en vorming •Ontspanning •Betekenisvolle relaties •Mobiliteit •Veiligheid
• Adequate huisvesting • Gezondheidszorg en persoonlijke verzorging • Geschikte kleding • Nachtrust
Hoe meet men armoede? www.khk.be
Monetaire indicator: - Statistische norm: EU-SILC Subjectieve norm: -% gezinnen dat met hun inkomen (zeer) moeilijk rondkomt Niet-monetaire indicatoren: - % gedepriveerde gezinnen op verschillende maatschappelijke terreinen
Statistische norm:EU-SILC www.khk.be
60% mediaan equivalent inkomen Aantal volwassenen 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 3
Aantal Kinderen 0 1 2 3 4 0 1 2 3 4 0
Armoedelijn (geïndexeerd naar 2007) 873 1135 1397 1659 1833 1310 1571 1833 2095 2357 1746
Statistische norm:EU-SILC www.khk.be
60% mediaan equivalent inkomen
Vlaanderen Wallonië België
2004
2005
11.3 17.7 14.8
10.7 17.7 14.7
Subjectieve norm www.khk.be
% gezinnen dat met huidige beschikbare gezinsinkomen: -Zeer moeilijk kan rondkomen -Moeilijk kan rondkomen -Eerder moeilijk kan rondkomen -Eerder gemakkelijk kan rondkomen -Gemakkelijk kan rondkomen -Zeer gemakkelijk kan rondkomen
Subjectieve norm www.khk.be
Vlaanderen Wallonië België
2004 13.0 22.2 18.1
2005 12.5 21.5 17.1
Niet-monetaire normen www.khk.be
-% gezinnen dat geen familieleden of vrienden kan ontvangen iedere maand -% gezinnen dat zich geen maaltijd met vlees kan veroorloven -% gezinnen dat niet in staat is de woning warm te stoken -% gezinnen dat niet deelneemt aan culturele of recreatieve activiteiten -% gezinnen met een slechte tot zeer slechte gezondheid -…
Niet-monetaire normen www.khk.be
www.khk.be
Onderzoeksopzet Onderzoeksopzet
Onderzoeksdoelgroep www.khk.be
-Populatie: alle gezinnen die in Balen verblijven en daar gebruik maken van de gemeentelijke dienstverlening -Steekproefkader: alle gezinnen die op datum steekproeftrekking in Balen wonen -Steekproefgrootte: 659 gezinnen -Steekproeftype: gestratificeerde geproportioneerde steekproef
Onderzoeksdoelgroep www.khk.be
Volledigheid Vergeten groepen: -Ouderen in rusthuis -Daklozen -Campingbewoners
Onderzoekstechniek www.khk.be
-Gestructureerde vragenlijst -Via postenquête, webenquête, persoonlijk interview
Periode bevraging www.khk.be
- Postenquête (mei-begin juli): Dillman - Webenquête (mei-juni) - Rusthuisbewoners (mei-juni): m.m.v. rusthuispersoneel, familieleden - Campingbewoners (november): schriftelijke en mondelinge bevraging
www.khk.be
Resultaten Resultaten
Resultaten www.khk.be
1. Omvang van de armoede in Balen 2. Wie zijn de armen in Balen 3. Armoede en maatschappelijke participatie 4. Armoede en hulpverlening
www.khk.be
Omvang Omvang armoede armoede
www.khk.be
Omvang van de armoede in Balen EU-SILC (60%) Arm
104
17,2
Niet arm
502
82,8
Totaal
606
100,0
Missing
www.khk.be
frequentie percentage
53
Omvang van de armoede in Balen EU-SILC Arm Niet arm Totaal missing
50% norm f % 44 7,3 562 17,2 606 100,0 53
70% norm f % 189 31,2 417 68,8 606 100,0 53
www.khk.be
Omvang van de armoede in Balen Zeer moeilijk Moeilijk Eerder moeilijk Eerder gemakkelijk
www.khk.be
f 14 55 147
% 2,2 8,6 23,1
C% 2,2 10,8 33,9
225
35,4
69,3
Gemakkelijk Zeer gemakkelijk
152
23,9
93,2
43
6,8
100,0
Totaal missing
635 100,0 24
subjectieve norm versus EU-SILC-norm arm en (zeer) moeilijk rondkomen niet arm en (zeer) moeilijk rondkomen arm en eerder moeilijk of gemakkelijk rondkomen niet arm en eerder moeilijk of gemakkelijk rondkomen Totaal Missing
www.khk.be
f
%
20
3,3
41
7,0
78
13,2
455
76,5
594
100,0
65
Subjectieve armoede en financiële marge
www.khk.be
Subjectieve armoede en gezinsuitgaven mate waarin gezinnen kunnen rond komen Zeer moeilijk Moeilijk Eerder moeilijk Eerder gemakkelijk Gemakkelijk Zeer gemakkelijk
% % % lening (uitz. huisvestings medische -kosten kosten woning) 46,4 5,6 7,5 38,5 4,1 6,0 27,8 4,0 2,5 21,8 2,7 1,5
Totaal
www.khk.be
21,6 14,4
2,0 1,8
1,8 1,5
24,5
2,9
2,3
Een strengere armoedenorm (EU-SILC-corr): Arm: -Inkomen onder EU-SILC-norm en geen of beperkte financiële ademruimte -Inkomen boven EU-SILC-norm maar besteedbaar inkomen onder EU-SILC-norm en geen financiële ademruimte Niet arm: -Inkomen boven EU-SILC-norm en beperkte of voldoende financiële ademruimte -Inkomen onder EU-SILC-norm en voldoende financiële ademruimte
www.khk.be
EU-SILC-corr versus EU-SILC Arm EU-SILC niet arm arm Arm EUSILC-corr
niet arm f % arm f % Totaal f %
Totaal
462
36
498
98,1%
37,1%
87,7%
9
61
70
1,9%
62,9%
12,3%
471
97
568
100,0%
100,0% 100,0%
www.khk.be
Wie Wie zijn zijn de de armen armen in in Balen? Balen?
Armoederisico in Vlaanderen en Balen www.khk.be
www.khk.be
Gezinnen met een sterk verhoogd armoederisico in Balen -Gezinshoofd:geen volledig LO (30.8%), LO (20.7%) -Gezinshoofd: werkloos (44.4%), arbeidsongeschikt (37.5%) -Alleenstaande, deeltijds werkend (26.7%) -Alleenstaande uitkeringsgerechtigd (22.0%) -Eenoudergezin met inwonende kinderen(22.7%) -Eenoudergezin met uithuiswonende kinderen (19,6%) -Koppel, beide laaggeschoold (28.9%) -Koppel met in/uitwonende kinderen (25,0%) Koppel, eenverdiener deeltijds werkend (33.3%) - Koppel, eenverdiener uitkeringsgerechtigd (24.6%)
www.khk.be
Armoede Armoede en en maatschappelijke maatschappelijke participatie participatie
www.khk.be
Terreinen maatschappelijke participatie -Arbeid -Huisvesting -Gezondheid -Onderwijs -Vrije tijd -Mobiliteit -Sociale contacten
Arbeid: % arme gezinnen www.khk.be
Aantal verenigingen waaraan gezinnen participeren
www.khk.be
% gezinnen in woningen zonder basiscomfort
www.khk.be
Huisvesting: % gezinnen in woning zonder basiscomfort
8 7 6 5 4 3 2 1 0 België alle gezinnen
Balen (EU‐SILC) arme gezinnen
Balen (EU‐SILC‐corr) niet arme gezinnen
Woonomgeving: buurtproblemen www.khk.be
Buurtproblemen
% gezinnen
% arme gezinnen (EU-SILC corr)
Buurtproblemen Lawaaihinder
12,2
15,4
Vervuiling
4,4
9,7
Vanalisme/criminaliteit
1,2
3,0
Onveilige buurt
1,7
6,1
Te ver afgelegen
5,4
8,9
17,0
22,2
Slecht bereikbaar door openbaar vervoer Aantal ervaren buurtproblemen 0
68,0
57,1
1
26,2
31,4
2
4,0
2,9
(1,8)
8,6
3 of meer
Gezondheid:% gezinnen naar zelf ervaren gezondheid www.khk.be
Gezondheid en financiën www.khk.be
% % Arme Balense Balense gezinnen gezinnen EU-SILC De mate waarin gezondheid van gezinsleden een invloed heeft op financiële situatie Uitstellen van medische ingreep
Helemaal niet Enigszins
%Arme Balense gezinen EU-SILC corr
70.6
47.5
37.7
23.6
39.6
43.5
5.8
12.9
18.8
Ja
9.0
19.8
23.2
Nee
91.0
80.2
76.8
In sterke mate
Onderwijs: invloed van schooluitgaven op budget www.khk.be
% in de steekproef
EU-SILC*
EU-SILCcorr
Geen invloed
54,8
34.8
15.8
Matige invloed
34.5
52.2
63.2
Grote invloed
8,3
13.0
21.1
Geen mening
2.4
0.0
0.0
Totaal
100
100
100
www.khk.be
Onderwijs: % gezinnen met studerende kinderen (18-25j) in het Hoger Onderwijs
Vrije tijd: % gezinnen naar frequentie deelname www.khk.be
Vrije tijd: % gezinnen naar frequentie deelname www.khk.be
Vrije tijd: % gezinnen naar frequentie deelname www.khk.be
Vrije tijd: % gezinnen naar frequentie deelname www.khk.be
Vrije tijd: % gezinnen naar frequentie deelname www.khk.be
Vrije tijd: verenigingsleven www.khk.be
www.khk.be
% gezinnen die deelnemen aan % alle de activiteiten van: gezinnen
EUSILC
EU-SILCcorr
0 1 2 3
23,5 28,7 24,2 23,6
34,6 29,8 22,1 13,5
38,6 28,6 21,4 1,4
Sportvereniging Vereniging voor het goede doel
52,5 12,3
36,9 3,3
34,7 5,6
% gezinnen dat minder deelneemt omdat het verenigingsleven te duur is
16,8
28,9
46,4
vereniging vereniging verenigingen of meer verenigingen
Mobiliteit:% gezinnen naar het bezit (van minstens één) fiets, moto of brommer en auto
100%
% gezinnen
80% 60% 40% 20%
5j )
j)
< 6
65
C‐ co rr (
(< ar m ‐E
U‐ SIL
U‐ SIL C
ne n ge zin
all e
ar m ‐E
ILC ‐co
(< 65 j)
rr
C U‐ SIL
ar m ‐E U‐ S
ar m ‐E
all e
ge zin
ne n
0%
auto en fiets en brommer auto en fiets of brommer enkel atuo enkel fiets of brommer geen enkel
www.khk.be
Mobiliteit:% gezinnen naar verplaatsingsproblemen
% in EUsteek- SILC proef Geen verplaatsingsproblemen 83,2 80,0 9,5 Problemen om te gaan winkelen 7,0 Problemen om een uitstap te maken 9,0 10,8
EUSILCcorr 76,5 13,7 15,4
www.khk.be
Sociale contacten:% gezinnen naar frequentie contact familie
ontmoeten van niet inwonende familieleden Dagelijks Minstens wekelijks Een aantal keren per maand Eén keer per maand Minstens één keer per jaar Nooit Ik heb geen familie Totaal
% arme gezinnen % arme gezinnen (EU-SILC% corr) gezinnen (EU-SILC) 14,1 51,1 20,0 7,9 5,4 1,1 0,5 100,0
8,8 47,4 15,8 12,3 12,3 1,8 1,8 100,0
9,3 39,5 20,9 9,3 16,3 2,3 2,3 100,0
www.khk.be
Armoede Armoede en en meervoudige meervoudige deprivatie deprivatie
www.khk.be
% gezinnen naar domein van deprivatie alle gezinnen voeding sociale contacten
1,2 2,2
arm EUarm EUSILC SILC-corr 4,8 3,2
6,9 4,7
huisvesting
3,2
5,1
6,6
kleding
3,7
8,3
16,2
gezondheid
5,7
12,5
16,2
mobiliteit
9,0
14,6
15,7
vrije tijd
12,4
21,8
26,7
arbeid
17,7
54,9
51,3
www.khk.be
Meervoudige deprivatie: % gezinnen naar aantal domeinen van deprivatie
www.khk.be
Armoede Armoede en en hulpverlening hulpverlening
www.khk.be
% gezinnen naar het al/niet gebruik maken van OCMW hulpverlening tijdens afgelopen 12 maanden
www.khk.be
www.khk.be
% gezinnen naar het al/niet contact hebben met OCMW medewerker tijdens afgelopen 12 maanden
% gezinnen dat kan praten met… over moeilijke gezinssituatie
www.khk.be
Armoede Armoede bij bij de de campingbewoners campingbewoners
% arme gezinnen www.khk.be
EU-SILC Arm
EU-SILC-corr
aantal
%
aantal
% 28.6
4
26.7
4
Niet arm
11
73,3
10
71.4
Totaal
15
100.0
14
100.0
Missing
6
7
Subjectieve armoede www.khk.be
Zeer moeilijk Moeilijk Eerder moeilijk Eerder gemakkelijk
f 2 1 5 1
% 11.8 5.9 29.4 5.9
C% 11.8 17.6 47.1 52.9
Gemakkelijk Zeer gemakkelijk
7 1
41.2 5.9
100.0
Totaal missing
94.1
17 100.0 4
www.khk.be
Armoede Armoede bij bij de de rusthuisbewoners rusthuisbewoners
Subjectieve armoede www.khk.be
Zeer moeilijk Moeilijk Eerder moeilijk Eerder gemakkelijk Gemakkelijk Zeer gemakkelijk
f 9 10 9
% 21,4 23,8 21,4
11
26,2
92,9
3
7,1
100,0
42 100,0
Totaal missing
Missing
C% 21,4 45,2 66,7
6 9
21,4
21,4
4
Rusthuisbewoners naar financiële ademruimte
www.khk.be
frequentie Geen financiële ademruimte Beperkte financiële ademruimte Voldoende financiële ademruimte Totaal Missing
Missing
www.khk.be
% Cumulatief %
10
23,8
23,8
25
59,5
83,3
7
16,7
100,0
42 6
100,0
4
De mate waarin kinderen/familie/vrienden het rusthuisverblijf mee financieren aantal
%
Cumulatief % 86.4 86.4
Nooit
38
Soms
4
9.1
95.5
Regelmatig
1
2.3
97.7
Altijd
1
2.3
100.0
Totaal
44 100.0
