jaarverslag
2 0 13
Inhoud
KION
3
Bericht directie 3 Doel en missie 4 In het kort 4 KINDwijzer 5 Personalia 6
Kinderen en ouders 7 Vernieuwing 7 Peuterspeelzaalwerk 7 Kinderdagopvang 8 Gastouderopvang 8 Tussenschoolse opvang 9 Pedagogische beleid 9 Kwaliteit 10 Tevreden klanten 10 Ouderraad 11
Mens en organisatie 12 Samenwerking 12 Organisatieontwikkeling 12 Interne bedrijfsvoering 13 Personeelsbeleid 14 Tevreden medewerkers 15 Arbo en gezondheid 15 Ondernemingsraad 15
Resultaten 16 Personeel 16 Kinderen en locaties 16 Financieel 17
Toekomst
18
Meerwaarde kinderopvang 18
2
KION
Bericht directie 2013 was door de krimp een pittig jaar voor de kinderopvang. Toch stonden we het hele jaar, ieder dag weer, klaar voor onze kinderen. Samen met hun ouders en met de scholen zetten wij ons volledig voor hen in. Op landelijk niveau bespeur ik een kentering. De beleidsmakers van de overheid, uit het onderwijs en de kinderopvang, raken weer op één lijn. Wat voor iedere ouder en iedere pedagogisch medewerker gesneden koek is, staat gelukkig ook weer op de beleidsagenda’s, namelijk dat een investering in kinderen méér dan de moeite en de euro’s waard is. Dat kinderen zich optimaal kunnen ontplooien is in het belang van de toekomstige samenleving want het komt ten goede aan ieder kind. Ik heb in 2013 veel bezwaren geuit tegen het overheidsbeleid, maar ondertussen tel ik ook de zegeningen. Landelijk gaan we schoorvoetend op weg naar een nieuw kinderopvangstelsel. Op lokaal niveau raken wij steeds steviger verankerd in het netwerk van kindvoorzieningen. En ik tel onze micro-zegeningen. Als ik zie hoe kinderen bij KION letterlijk en figuurlijk groeien en als ik hoor hoe tevreden ouders zijn: dát is waar wij het voor doen! Gelukkig staan de pijlen in het economisch klimaat en wat betreft het consumentenvertrouwen weer een beetje omhoog. Dat geeft moed na het zware jaar 2013, al zullen we nog even op de tanden moeten bijten voordat we daar de gunstige gevolgen van zullen ervaren. In het domein van opvang, ontwikkeling en onderwijs is onze koers ‘Het beste voor kinderen’ een waardevaste koers gebleken. Nieuwe kansen en mogelijkheden grijpen we in 2014 weer aan of we creëren ze zelf, gedreven en vindingrijk als we zijn met onze krachtige pedagogiek als fundament en een stevige financiële basis als voorwaarde. Dank aan alle medewerkers van KION voor hun inzet en dank aan alle ouders voor hun vertrouwen! Nijmegen, juni 2014 Eddy Brunekreeft Directeur-bestuurder
3
Doel en missie KION Stichting Kinderopvang Nijmegen (KION) verzorgt kinderopvang in de gemeenten Nijmegen, Heumen, Mook en Middelaar, Ubbergen en Beuningen. KION is de afgelopen jaren, in een snel groeiende markt, sterk in omvang toegenomen. Zij heeft zich gepositioneerd als een toonaangevende organisatie die gecertificeerde kwaliteit biedt tegen een redelijke prijs. KION is marktleider voor kinderopvang in Nijmegen en omgeving. Aan de groei van de bedrijfstak als geheel is in 2012 een einde gekomen. De bezuinigingen op de kinderopvangtoeslag, demografische krimp in een aantal regio’s en toenemende werkloosheid hebben ertoe geleid dat de vraag naar kinderopvang daalt. Doel Ons doel is het bieden van opvang aan, het bevorderen van de ontwikkeling van en het voorzien in aanvullende opvoeding en verzorging van kinderen in de leeftijd van nul tot zestien jaar. Het begrip kinderopvang gebruiken we in de ruimste zin van het woord: kinderdagverblijven, buitenschoolse opvang (voor- en naschools), tussenschoolse opvang, gastouderopvang en peuterspeelzaalwerk. Begin 2012 stelden we ons nieuwe meerjarenbeleidsplan ‘Het beste voor kinderen’ vast. Een richtinggevend document waarin de strategische beleidslijnen voor de periode 2012-2015 beschreven zijn. Ook de ondernemingsmissie, uitgangspunt voor ons denken en doen, is vernieuwd. Missie ‘KION biedt kansen tot ontplooiing. Ouders die ons hun kind toevertrouwen, stellen wij in staat om hun (dagelijkse) activiteiten uit te voeren. Kinderen geven wij een plek waar zij kunnen groeien. Medewerkers dagen wij uit om hun talenten optimaal te benutten. Kinderen jonger dan zestien jaar zijn welkom bij KION. We zorgen voor meer dan alleen ‘opvang’. In de kern dragen wij bij aan opvoeding en ontwikkeling, in de ruimste zin van het woord. We spelen een actieve maatschappelijke rol die elan en verantwoordelijkheid van ons vraagt. We gaan hierbij uit van de ontwikkelingsfase van het kind, met alle door het kind te verwerven competenties als leidraad. Samen met ouders, samen met scholen en andere stakeholders zoeken wij de kracht en de verbinding om ons doel te bereiken: een doorgaande lijn, het kind staat centraal. We willen het beste voor kinderen. Daarbij zijn we vernieuwend en transparant: we laten zien wat we doen. Tastbaar en toetsbaar in de dagelijkse praktijk. Onze bedrijfsvoering blinkt uit, in serviceniveau en efficiency.’
In het kort De stichting Onder Stichting Kinderopvang Nijmegen is KION Holding BV ondergebracht, met rechtstreeks daaronder een aantal besloten vennootschappen. Tevens behoren tot Stichting Kinderopvang Nijmegen zeven stichtingen. Als besturingsmodel hanteert KION het Raad van Toezicht / Raad van Bestuur model. De werkorganisatie wordt geleid door een eenhoofdige Raad van Bestuur, die rapporteert aan de Raad van Toezicht. We verzorgen in de regio Nijmegen de dagelijkse opvang van ruim 7.000 kinderen van nul tot zestien jaar. Dat doen we bij ruim 130 gastouders en in meer dan 120 kindercentra, zoals kinderdagverblijven, buitenschoolse opvang, peuterspeelzalen en peutergroepen. Bij KION zijn eind 2013 900 medewerkers in dienst.
4
In vertrouwde handen Voor welke vorm van opvang ouders ook kiezen, bij ons is elk kind altijd in deskundige handen. Onze pedagogisch medewerkers en gastouders werken professioneel en betrokken, op locaties waar kinderen zich thuis voelen en alle mogelijkheid krijgen om te spelen en zich te ontwikkelen. We werken vanuit een door alle medewerkers gedeelde pedagogische visie. Overleg met ouders neemt daarbij een belangrijke plaats in. Met onze opvang dragen we bij aan de ontwikkeling van kinderen en geven we ouders de gelegenheid deel te nemen aan het arbeidsproces. Voor alle medewerkers geldt de beroepscode kinderopvang. Daarnaast hebben we afspraken voor gewenst gedrag binnen onze organisatie. Samenwerking We participeren in verschillende gemeentelijke programma’s. Deze zijn met name gericht op het vergroten van ontwikkelingskansen van kwetsbare kinderen in de samenleving. De samenwerkingspartners zijn talrijk en divers: van consultatiebureau tot bibliotheek, van sportclub tot projectontwikkelaar. Van alle contacten zijn die met het onderwijs en gemeentelijke instellingen het meest intensief. We zijn HKZ (Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector) gecertificeerd. Als maatschappelijk en innovatief ondernemer ontwikkelen we diensten die inspelen op vraagstukken en behoeften in de samenleving. Maatschappelijk ondernemer Ons ondernemen is maatschappelijk van aard. Onze activiteiten zijn gericht op de educatie en ontwikkeling van (jonge) kinderen. Dit komt in al onze werksoorten tot uiting, zoals bijvoorbeeld in het peuterspeelzaalwerk en onze werkzaamheden in het kader van Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE). In de kinderopvang leren kinderen allerlei vaardigheden, die hen later van pas kunnen komen. Kinderen worden ‘wijzer’ omdat zij naar de kinderopvang gaan: daar hebben zij nu en in de rest van hun leven profijt van. Ook nemen we deel aan zorgstructuren om problemen vroegtijdig te signaleren en waar nodig passende hulpverlening in te schakelen. Zoals wij ook in onze missie hebben vastgelegd, zorgen wij door middel van onze dienstverlening ervoor dat ouders hun werk en de zorg voor hun kinderen beter kunnen combineren. Hiermee dragen wij bij aan de mogelijkheden tot arbeidsparticipatie. Wij spelen in op behoeften en vragen vanuit de samenleving en we werken samen met tal van partners op het gebied van onderwijs, zorg en welzijn. We zijn voortdurend in beweging om het aanbod en de kwaliteit van de dienstverlening te optimaliseren.
KINDwijzer KION maakt deel uit van KINDwijzer. KINDwijzer is een samenwerkingsverband tussen verschillende grote zelfstandige kinderopvangorganisaties. KION was, in 2006, een van de oprichters van KINDwijzer. De deelnemers van KINDwijzer werken met elkaar samen met als doel het verhogen van de kwaliteit van de kinderopvang. We doen dat op verschillende manieren. Onder andere door het gezamenlijk ontwikkelen van e-learning modules die pedagogisch medewerkers helpen hun vakkennis te vergroten, door de samenwerking en kennisoverdracht van medewerkers van de afdelingen binnen de Servicebureaus te bevorderen en door samen projecten uit te werken, zoals ‘Samen goed voor later’. Ook wisselen we informatie uit over relevante onderwerpen. Alle lid organisaties zijn HKZ gecertificeerd en alle gastouders voldoen aan de nieuwste eisen.
5
Personalia
per 31 december 2013 Raad van Toezicht Fernand van Westerhoven, voorzitter Manon Eustatia Jo van Kalsbeek Jacques van Limbeek Wim Peeks Directie Eddy Brunekreeft, directeur-bestuurder Betty Rikken, rayondirecteur Helma Verbeet, rayondirecteur Nico Willems, financieel directeur Ondernemingsraad Noud van Amstel, voorzitter Elly Kleij, secretaris Irma van den Berg Karel Bosman Patty Davies Debby Eigenhuijsen Marga van Kesteren Ilse de Kruif Daisy Sciarone Carla Wagner Overkoepelende Ouderraad Geert van Beers, voorzitter Josien van Dijk-Berkenvelder, secretaris Hans de Harder Wouter Kok Ellen Wissink
6
Kinderen en ouders
Vernieuwing Tweetalige peuteropvang In augustus is opvang in de tweetalige peutergroep Bloem van start gegaan. Bij deze peutergroep spelen we in op de ontwikkeling dat kinderen steeds eerder in aanraking komen met de Engelse taal. Bloem werkt samen met het tweetalige onderwijs van basisschool De Lanteerne. De media besteedde veel aandacht aan de start van Bloem. Uitbreiding opvangmogelijkheden Ook in 2013 hebben we diverse wijzigingen in het aanbod doorgevoerd die voor (potentiële) klanten een verdere uitbreiding van de mogelijkheden betekende. De grootste wijziging heeft betrekking op het zogenaamde ‘vrijgeven van de vakantieweken’ bij de 48-weken overeenkomsten. Waar we eerder de vier opvangvrije weken vastlegden, is het vanaf 2013 aan de klant om te bepalen in welke (school)weken hun kind niet naar de opvang komt. Ook de keuze voor een schoolweken-overeenkomst (40 weken) in de dagopvang biedt ouders meer keuzevrijheid. Waar veel basisscholen overstappen op een continurooster of een vijf-gelijke-dagen-model, hebben we de overeenkomsten afgestemd op de nieuwe tijden van de school. Enerzijds passen we vanzelfsprekend de starttijd van de buitenschoolse opvang locatie aan op de nieuwe eindtijd van de school. Anderzijds komen er opvangmogelijkheden bij. Zo is het mogelijk om als ouder een eindtijd te kiezen tot 17.00 uur, zodat het aantal uren opvang niet vanzelfsprekend groter wordt met de invoering van het nieuwe schoolrooster. Tevens is er voor ouders die op schooltijden werkzaam zijn, op enkele plekken een aanbod gecreëerd waarbij zij, zowel contractueel als met een strippenkaart, opvang kunnen afnemen van de nieuwe sluitingstijd van de school tot aan de oude sluitingstijd. Wet op de Primaire Ontwikkeling De brancheorganisaties KINDwijzer en KIK hebben in december tijdens een bijeenkomst met andere kinderopvangorganisaties hun visie op de toekomst van de ontwikkeling van kinderen gepresenteerd. Deze visie houdt in dat er in 2020 sprake zal zijn van een basisvoorziening voor alle kinderen van nul tot en met twaalf jaar, geregeld in de Wet op de Primaire Ontwikkeling. We streven ernaar ‘communities’ in alle wijken te bewerkstelligen waarin professionals samenwerken vanuit het belang van de kinderen. Deze professionals werken multidisciplinair en door de wijk heen, bijvoorbeeld ter ondersteuning van de opvoeding. Kinderopvangorganisaties en onderwijs gaan samen in één voorziening voor primaire ontwikkeling en er is sprake van één wettelijk en financieel kader. Het kind staat centraal en niet de organisatie(s). De inhoud van de visie is goed ontvangen. De initiatiefnemers gaan voort op de ingeslagen weg. Vanuit de kinderopvang is een Koplopersgroep Kinderopvang geformeerd. Deze groep, waarin ook de bestuurder van KION participeert, werkt samen met de landelijke Koplopersgroep Wethouders en met vertegenwoordigers vanuit het primair onderwijs.
Peuterspeelzaalwerk Peutergroepen Per 1 januari 2013 was de verandering van het Nijmeegse stelsel voor peuterspeelzaalwerk een feit. De gemeente beëindigde de subsidie voor de achttien reguliere KION peuterspeelzalen (de niet-VVE-zalen). Alle kinderopvangorganisaties in Nijmegen zijn nu in de gelegenheid om ‘peu-
7
terwerk’ aan te bieden, onder het regiem van de Wet kinderopvang. In 2012 hebben we al besloten dat bij vrijwel al onze locaties een aanbod van peuterwerk zou blijven bestaan. We doen dit onder de naam peutergroepen. VVE peutergroepen Ook de zestien VVE (Voor- en Vroegschoolse Educatie) locaties kregen met veranderingen te maken en wel per 1 augustus 2013. Deze locaties van KION dienden ‘vermarkt’ te worden, zoals de gemeente Nijmegen dit noemt. De subsidie van gemeentewege blijft bestaan, maar elke kinderopvangorganisatie heeft de gelegenheid gekregen om een plan op te stellen om VVE peuteraanbod aan te bieden en hiervoor subsidie aan te vragen. KION had als enige van de Nijmeegse kinderopvangorganisaties ingeschreven op het maximum van acht locaties. Ook hieruit blijkt dat KION ten volle haar maatschappelijke verantwoordelijkheid heeft willen nemen. De gemeente bepaalde aan de hand van de ingediende plannen welke organisatie voor welke speelzaal voor subsidie in aanmerking kwam. Naast KION hadden zich drie andere aanbieders ingeschreven, waarvan uiteindelijk alleen KINOP geschikt is bevonden. KINOP heeft subsidie aangevraagd voor Haterts Paradijsje en deze locatie ook toegewezen gekregen. De gemeente heeft in eerste instantie zeven van de acht locaties aan KION toebedeeld. Voor acht andere locaties bleek geen enkele belangstellende zich gemeld te hebben. KION heeft met de gemeente Nijmegen gesprekken gevoerd om ook de toekomst van deze locaties zoveel mogelijk veilig te stellen. Uiteindelijk zijn veertien van de zestien locaties bij KION gebleven. Haterts Paradijsje is per 1 augustus 2013 overgedragen en De Goffertrakkertjes per 1 januari 2014. Beiden aan KINOP.
Kinderdagopvang Kinderdagverblijf De Groene Wereld Kinderdagverblijf De Kleine Wereld is een groen kinderdagverblijf geworden. Ook is de naam gewijzigd, te weten De Groene Wereld. De natuur speelt een belangrijke rol in de dagelijkse opvang. Om dit te realiseren zijn zowel de buiten- als de binnenruimtes aangepast. Het jaarfeest op zaterdag 14 september is gebruikt als officieel moment om de groene dagopvang te starten. Sluiting kinderdagverblijf Primo In Nijmegen hebben we kinderdagverblijf Primo moeten sluiten. Met de eigenaar van het pand is geen overeenstemming verkregen over voortzetting van de huur. De verhuurder heeft het huurcontract per 1 januari 2014 opgezegd. Ouders die van opvang bij Primo gebruik maakten hebben wij met inloopmomenten, ouderavonden en een informatiemarkt intensief geïnformeerd en begeleid naar andere opvang. Vooraf was duidelijk dat we alle kinderen van Primo konden plaatsen bij andere locaties van KION. Het merendeel van de ouders heeft besloten om vanaf januari 2014 gebruik te maken van een plaats bij een ander kinderdagverblijf. De pedagogisch medewerkers van Primo zijn zoveel mogelijk de kinderen gevolgd en hebben allemaal hun baan behouden. Bso zomertour Voor de kinderen van de buitenschoolse opvang locaties organiseerden we in de zomerperiode weer een geslaagde zomertour. Dit jaar was het thema ‘Groen, groener, groenst’.
Gastouderopvang De gastouderopvang kreeg in toenemende mate te maken met concurrenten die met lagere tarieven werken. We willen echter graag de gastouderopvang behouden. Het is kleinschalig, flexibel en een stabiele vorm van kinderopvang. We hebben daarom besloten de tariefopbouw aan te
8
passen. Met ingang van 1 augustus 2013 daalden de kosten voor ouders wanneer zij voor één kind meer dan 50 uur opvang per maand afnemen. Ook voor tweede en volgende kinderen hebben we het bemiddelingstarief verlaagd. We verwachten hiermee het aantal gastouders en kinderen op zijn minst te kunnen stabiliseren.
Tussenschoolse opvang Voor diverse basisscholen in de regio verzorgen we de tussenschoolse opvang. Vanaf januari 2014 doen we dit ook in eigen beheer, onder de naam KION Broodnodig. Bij de tussenschoolse opvang is de daling van de vraag vooral veroorzaakt door het feit dat steeds meer scholen kiezen voor een continurooster, waardoor de tussenschoolse opvang niet langer nodig is. De verwachting is dat de behoefte aan tussenschoolse opvang verder zal afnemen.
Pedagogische beleid Kind-volg-systeem Sinds 2005 werkten we met een aantal kind-volg-systemen die in eigen beheer ontwikkeld waren. Deze systemen richtten zich vooral op het onderdeel welzijn van kinderen. We hebben een nieuw systeem gezocht dat de diverse ontwikkelingsgebieden van het kind als uitgangspunt neemt. Door met een uitgebreider kind-volg-systeem te werken is een doorgaande leerlijn met school meer verzekerd. Een digitaal web-based systeem biedt bovendien de mogelijkheid gemakkelijk informatie uit de systemen te verkrijgen. Uiteindelijk hebben wij gekozen voor KIJK! Voordelen hiervan zijn de keuzemogelijkheden op het gebied van ontwikkelingslijnen, de ontwikkelings- en kindgerichtheid, de toepasbaarheid voor de buitenschoolse opvang en de gebruiksvriendelijkheid. Er zijn bovendien veel basisscholen die KIJK! gebruiken. Mediagebruik We hebben nieuw beleid ingevoerd met betrekking tot mediagebruik bij kinderen tot twaalf jaar. Dit beleid is erop gericht om vanuit onze uitgangspunten en basisafspraken het mediagebruik op de locaties verder in te vullen en vorm te geven. Er is informatie beschikbaar om met het team aan de slag te gaan. Tevens hebben we een contract opgesteld, bedoeld voor kinderen vanaf acht jaar, met afspraken over internetgebruik. Voedingsbeleid We vinden het belangrijk dat kinderen gezonde voeding krijgen en dat medewerkers en gastouders een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van een gezonde leefstijl bij kinderen. Om deze redenen is in 2013 het nieuwe voedingsbeleid ingevoerd. Pedagogische aansturingsstructuur Om de pedagogische kwaliteit bij de locaties te stimuleren zijn aandachtfunctionarissen pedagogiek aangesteld. Zij meten twee keer per jaar de pedagogische kwaliteit van elke locatie. Op basis hiervan ondersteunen zij de clustermanager en de teams bij het doorvoeren van verbeteringen. Ieder jaar staat hierbij een ander pedagogisch doel uit de Wet kinderopvang centraal. Met het pedagogisch meetinstrument maken we de kwaliteit van de pedagogische uitgangspunten inzichtelijk. Er is een nulmeting gehouden. Naar aanleiding hiervan zijn aanpassingen doorgevoerd. Deze leiden tot verbeteringen die zichtbaar zijn in de tweede meting.
9
Kwaliteit Externe audit HKZ In het voorjaar hebben externe auditoren verschillende locaties bezocht in verband met de tussencontrole voor de HKZ certificering. Het resultaat stemde tot tevredenheid. Het auditteam concludeerde dat we klantgericht en op basis van een samenhangend systeem werken. Ondanks de krimp zag men zeer gemotiveerde medewerkers met oog voor de noodzaak om klanten te werven en te binden. De auditoren hebben enkele feiten geconstateerd die voor verbetering vatbaar waren en deze zijn naar behoren opgelost. We hebben het kwaliteitscertificaat behouden. Daarnaast zijn nu ook de peutergroepen in Nijmegen HKZ gecertificeerd. GGD rapportages Er zijn 163 inspectierapporten van de bezoeken in 2013 verwerkt. Bij 117 rapporten was het advies van de toezichthouder aan de gemeente ‘niet handhaven’, wat betekent dat er aan alle voorwaarden wordt voldaan. Dit is 72% van het totaal aantal rapporten. Voor 2013 was een percentage van minimaal 70% het streven. De doelstelling is dus gerealiseerd. In de gevallen waarin we niet aan alle vereisten voldeden, was er voornamelijk sprake van administratieve verbeterpunten. Vierogenprincipe In 2013 is het zogenaamde vierogenprincipe ingevoerd. Per 1 juli dienden wij aan dit principe te voldoen. Dit betekent dat pedagogisch medewerkers door anderen gezien of gehoord moeten kunnen worden. Dit kan bijvoorbeeld door deuren open te laten, de groep in te kijken, door glas in muren en deuren aan te brengen of een babyfoon te gebruiken. De clustermanagers hebben ondersteunende informatie gekregen om hier, samen met hun teams, invulling aan te geven en dit vast te leggen in het pedagogisch werkplan van de locatie. Zo is er bijvoorbeeld een overzicht met mogelijke oplossingen en zijn er praktijksituaties beschreven over een open aanspreekcultuur. De oudercommissies hebben we bij de invulling betrokken.
Tevreden klanten We vragen structureel naar de mening van onze klanten en spelen daar waar mogelijk op in. We hebben een interne en externe klachtenprocedure, reageren op klantsignalen en nemen contact op met ouders na verzending van het zogeheten driejarigenpakket. Interne regeling De interne klachtenregeling is een aanvulling op de wettelijke regelingen. Het uitgangspunt van de interne regeling is, dat we problemen daar willen oplossen waar ze ontstaan. Op grond van deze regeling zijn er het afgelopen jaar 56 klachten en vragen (die, heel ruim, zijn opgevat als klacht) bij de organisatie binnengekomen. Twee categorieën komen dan het meest naar voren, namelijk het pedagogisch handelen en de dienstverlening. Wat pedagogisch handelen betreft hadden de klachten veelal betrekking op het wisselen of ontbreken van vertrouwde gezichten in de groep. Dit hangt direct samen met de reorganisatie in het tweede en derde kwartaal van 2013. Wat dienstverlening betreft zijn meerdere klachten gericht op het moeten betalen van opvang tijdens een studiedag die niet in het standaard aanbod van de desbetreffende locatie voor buitenschoolse opvang zit. Bij de beantwoording van de vragen en klachten schakelen we in de meeste gevallen direct de clustermanager in om het gesprek met de ouder aan te gaan, uitleg te geven of zo nodig excuses aan te bieden en vervolgafspraken te maken. Dat werkt snel, effectief en in vrijwel alle gevallen ook naar tevredenheid van beide partijen.
10
Externe regeling Ouders mogen de interne regeling overslaan en direct gebruik maken van de externe regeling. Wat betreft deze externe regeling hebben ouders en oudercommissies de keuze uit twee externe partijen, namelijk de Geschillencommissie Kinderopvang en de Provinciale Klachtencommissie voor Welzijn, Maatschappelijke Dienstverlening en Kinderopvang in Gelderland en Overijssel. Bij beide instanties zijn in 2013 geen klachten over KION binnengekomen.
Ouderraad Medezeggenschap van ouders vloeit voort uit de Wet kinderopvang. Deze medezeggenschap krijgt op locatieniveau vorm door middel van oudercommissies. Elke oudercommissie overlegt periodiek met de clustermanager over zaken die spelen bij de desbetreffende locatie(s). We kennen daarnaast een Overkoepelende Ouderraad (OOR), die namens alle oudercommissies de medezeggenschap uitoefent op centraal niveau. De OOR kwam vijfmaal bijeen om te overleggen met de bestuurder. Bovendien is het een goed gebruik dat de OOR en de directie van KION jaarlijks alle leden van de oudercommissies uitnodigen voor een themabijeenkomst. Het afgelopen jaar was men te gast bij De Klif in Nijmegen, waar ook kindercentrum Ondersteboven gevestigd is. Het thema van de bijeenkomst was ‘KION als partner van ouders’.
11
Mens en organisatie
Samenwerking Samenwerking onderwijs De ontwikkeling van nieuwe vormen van dienstverlening hangt nauw samen met de samenwerking met het onderwijs. Kernpartners hierin zijn de ouders van onze kinderen. Met het onderwijs hebben wij intensieve contacten, vooral in het kader van de verdere ontwikkeling van brede scholen. In Nijmegen voeren wij periodiek bestuurlijk overleg met Stichting Conexus en Stichting St. Josephscholen. Deze stichtingen vormen het bevoegd gezag voor 42 basisscholen in de gemeenten Nijmegen en Heumen. We zoeken naar mogelijkheden tot structurele, duurzame samenwerking. Opening brede scholen In Nijmegen zijn in 2013 twee brede scholen officieel van start gegaan. Op 27 september was de feestelijke opening van brede school Prins Maurits in Zwanenveld. KION is mede-eigenaar van het gebouw. De nieuwe naam voor de locaties van KION is kindercentrum De Prins. Het kindercentrum bestaat uit peutergroepen, kinderdagverblijf en buitenschoolse opvang. Deze brede school is een samenwerking tussen Conexus, welzijnsorganisatie Tandem en KION. Op 7 oktober is De Geldershof in Lent geopend. Samen met de basisschool maken kinderdagverblijf en buitenschoolse opvang Waterland en peutergroep De Viskom deel uit van deze brede school. Vanaf 1 januari 2014 dragen onze locaties officieel de naam De Geldershof. De Verwondering Stichting Conexus heeft een aanbesteding georganiseerd voor kinderopvang in de nieuw te bouwen basisschool De Verwondering. In totaal hebben zich vier aanbieders gemeld, waaronder KION. In oktober liet het College van Bestuur van Conexus ons weten dat ze graag met ons in zee willen gaan. Het streven is dat De Verwondering start in augustus, aan het begin van het nieuwe schooljaar 2014-2015. Samenwerking met Entréa Vijf jaar geleden zijn we samen met zorgorganisatie Entréa gestart met bso Tapir, een gespecialiseerde locatie voor buitenschoolse opvang voor kinderen tussen vier en twaalf jaar met een vorm van autisme, ADHD of een psychiatrisch probleem. In 2013 zijn we bovendien een gespecialiseerde peutergroep gestart. De kinderen die naar peutergroep Tapir komen zijn tussen de twee jaar en vier maanden en vier jaar oud. Bij deze kinderen is er een vermoeden van achterstand in psychische ontwikkeling, gedrag en emoties. We bieden hen een kleinschalige, veilige omgeving.
Organisatieontwikkeling Gemeente Ubbergen We hebben per 1 maart 2013 Stichting Peuterspeelzalen Gemeente Ubbergen en Stichting Kinderopvang Gemeente Ubbergen overgenomen, door middel van een bestuurlijke fusie. De stichtingen omvatten drie peuterspeelzalen, twee kinderdagverblijven en drie locaties voor buitenschoolse opvang, verspreid over de kernen Ooij, Leuth en Beek. De gemeente Ubbergen sluit aan op het bestaande werkgebied van KION.
12
Reorganisaties De dalende omzet maakte reorganiseren noodzakelijk. In 2013 vonden reorganisaties plaats binnen de kinderdagopvang, de ondersteunende processen, het gastouderbureau en de tussenschoolse opvang. In 2013 hebben we, als gevolg van de vraaguitval, 60 medewerkers (37,82 fte) binnen de dagopvang moeten ontslaan. We hebben veel aandacht besteed aan de communicatie naar ouders over de gevolgen hiervan. Helaas was het onvermijdelijk dat de ene locatie harder getroffen werd dan de andere. Door het volgen van wet- en regelgeving was er niet altijd een logische relatie met de terugloop van het aantal kinderen. Hierdoor zijn er op sommige locaties vacatures ontstaan terwijl er op andere locaties sprake was van boventalligheid. Dit betekende dat medewerkers zijn herplaatst om zo op alle locaties weer een evenwichtige personeelsopbouw te hebben. Om de terugloop van de vraag bij de gastouderopvang op te vangen hebben we per 1 augustus de tarieven verlaagd. Daarnaast is de personeelsformatie gekrompen met in totaal 1,61 fte. Andere medewerkers van het Servicebureau hebben een deel van de taken van het Gastouderbureau overgenomen. Bij de tussenschoolse opvang is de daling van de vraag vooral veroorzaakt door het feit dat steeds meer scholen kiezen voor een continurooster waardoor de tussenschoolse opvang niet langer nodig is. Per 1 november zijn er daarom functies vervallen (1,17 fte). De clustermanagers voeren sindsdien de resterende taken zelf uit. Voor zes medewerkers (3,52 fte) van de ondersteunende afdelingen betekenden bovenstaande ontwikkelingen ook ontslag. Sociaal plan Overleg met de vakorganisaties leidde tot een sociaal plan, met een looptijd van 1 april 2013 tot en met 31 maart 2014. Het sociaal plan beschrijft en regelt de wijze waarop wordt omgegaan met de rechtspositionele gevolgen van reorganisatie(s) en legt rechten en plichten van werkgever en medewerkers vast. Voor de mobiliteitstrajecten in het kader van het sociaal plan sloten we een overeenkomst met outplacementbureau Menea. Een boventallige medewerker kan onbeperkt deelnemen aan activiteiten van het outplacementbureau. Uiteindelijk hebben 24 medewerkers hiervan gebruik gemaakt. Evaluatie reorganisaties en herplaatsingsplannen Eind 2013 hebben we de reorganisaties en herplaatsingsplannen geëvalueerd met vertegenwoordigers van personeel, management en afdeling P&O. Ook de Ondernemingsraad is hierbij betrokken en zij heeft kenbaar gemaakt dat zij zich voldoende betrokken heeft gevoeld tijdens de reorganisatie- en herplaatsingstrajecten. Daarnaast hebben de oudercommissies desgevraagd laten weten dat zij tevreden waren over de wijze van informatievoorziening. De resultaten van de evaluatie gebruiken we bij eventuele nieuwe reorganisaties en het opstellen van een actueel herplaatsingsplan.
Interne bedrijfsvoering Voorbereidingen nieuwe website KION startte in het voorjaar van 2013 de voorbereidingen voor een nieuwe website. Belangrijk doel was de vindbaarheid van informatie voor met name ouders sterk te verbeteren. Door het aanpassen van de structuur is de website ‘platter’ en overzichtelijker, zodat een belangstellende bij het zoeken naar informatie direct op de juiste plek terecht komt. Door gebruik te maken van buttons kan de klant zich inschrijven, wijzigingen doorgeven, contact leggen en informatie opzoeken. Bovendien had KION behoefte aan een nieuwe uitstraling, passend bij de nieuwe huisstijl die we in 2013 geïntroduceerd hebben. We hebben bestaande en nieuwe ouders en medewerkers betrokken bij de ontwikkeling van de nieuwe website. De nieuwe site is vanaf begin 2014 online.
13
Sociale media Het gebruik van Twitter en Facebook hebben we in 2013 verder ontwikkeld. Met name Facebook heeft een belangrijke plek verworven, vooral wat betreft het onderhouden van contact met bestaande ouders. Ook voor medewerkers blijkt het een goed middel om ervaringen te delen en te laten zien wat er bij de diverse locaties gebeurt. Steeds meer locaties maken gebruik van deze mogelijkheid. Twitter zetten we vooral in om actuele ontwikkelingen te volgen en onze volgers daarover te informeren. Wervingsacties locaties Het hele jaar door hebben we op verschillende momenten en manieren onze locaties gepromoot. De redenen waren uiteenlopend: nieuwe locaties, brede school initiatieven, nieuwe producten of diensten en kortingsacties. Vaak kiezen we ervoor om een combinatie van zowel online als offline communicatiemiddelen in te zetten, zoals de website, sociale media, flyers, posters, advertenties en publiciteit. We proberen steeds vaker (en zijn daar ook steeds beter toe in staat) om effecten van dergelijke acties te meten, om daar bij een volgende actie ons voordeel mee te doen. Digitale correspondentie met klanten In 2013 is op verschillende manieren actie ondernomen om alle e-mailadressen van klanten compleet te krijgen. Doel is in 2014 te starten met het digitaal factureren en aansluitend de overige correspondentie per e-mail te versturen. Enerzijds sluit digitale facturering en correspondentie aan bij de wensen van onze klanten en anderzijds zorgt het voor een kostenbesparing.
Personeelsbeleid Ik maak het verschil! Op de thema’s aanspreekcultuur en transparantie is een geïntegreerd organisatie-breed traject uitgezet onder de titel ‘Ik maak het verschil!’ Het traject richtte zich op een volwassen beroepshouding, eigenaarschap en persoonlijk leiderschap. Binnen dit traject zijn locatieteams onder begeleiding aan de slag gegaan met hun eigen teamdoel en daarbinnen heeft elke medewerker aan haar/zijn eigen individuele doel gewerkt. Scholing medewerkers VVE Drie educatief ondersteuners volgden de training ‘Train de trainer’ voor de methode UK en PUK. Zij zijn hiermee gecertificeerd trainer en zij zullen in 2014 de pedagogisch medewerkers van de VVE peutergroepen opleiden in deze nieuwe VVE methode. In augustus zijn 53 pedagogisch medewerkers van de VVE peutergroepen getoetst op hun taalniveau. Hieruit volgde een taalscholing naar niveau 3F op het onderwerp ‘Lezen’ voor zeven pedagogisch medewerkers. Negen medewerkers volgden de scholing voor pedagogisch aandachtfunctionaris. Daarnaast volgden zij twee keer een intervisie en bezochten zij samen met onderbouwleerkrachten een aantal bijeenkomsten om de afstemming tussen Voor- en Vroegschoolse Educatie te optimaliseren. Management Development Alle clustermanagers en leden van het Managementteam zijn in 2012 gestart met het traject ‘leiderschapsontwikkeling’. Binnen verschillende leergroepen hebben de deelnemers gewerkt aan een gemeenschappelijk geformuleerde leervraag rond het thema leiderschap. In 2013 is dit traject afgerond. Stagiaires Als erkend leerbedrijf bieden we jaarlijks een groot aantal stageplaatsen. In 2013 waren dit er 212.
14
In april en november hebben we de deuren geopend voor maatschappelijke en andersoortige activiteitenstages. In dit verband hebben 49 stagiaires hun maatschappelijke stage bij ons doorlopen.
Tevreden medewerkers Onderzoek tevredenheid We vinden de mening van onze medewerkers belangrijk. Elke drie jaar laten we daarom een onderzoek naar de tevredenheid van medewerkers uitvoeren. Dit heeft in 2011 plaatsgevonden. 2012 en 2013 hebben we gebruikt om met name de speerpunten werkdruk en werkbeleving, communicatie en persoonlijke ontwikkeling te verbeteren. In 2014 herhalen we het onderzoek. Klachten Er zijn in 2013 door medewerkers geen klachten ingediend.
Arbo en gezondheid Verzuim Het verzuimcijfer is in 2013 gedaald ten opzichte van 2012; het percentage daalde van 7,2% naar 6,3%. De verzuimfrequentie is in vergelijking met 2012 eveneens afgenomen; van 1,26% naar 1,14%. Op zich is de daling van het verzuim goed nieuws, zeker in een jaar gekenmerkt door reorganisaties. Voor 2014 zetten we in op een verdere daling van het verzuim. Bedrijfsongevallen In totaal zijn er in 2013 drie bedrijfsongevallen gemeld. Dit is de helft van het aantal gevallen in 2012. De daling van het aantal omgevallen lijkt de conclusie te rechtvaardigen dat het personeel alert is en meer aandacht heeft voor veilige werkomstandigheden.
Ondernemingsraad Een hectisch en complex jaar voor de Ondernemingsraad. Vanwege de krimpende markt hebben we enkele ingrijpende adviesaanvragen ontvangen en behandeld, zoals de adviesaanvraag voor overdracht van de zorgcoördinatoren naar een andere instantie, de overdracht van de peuterspeelzaal in Haps en de bestuurlijke fusie met de kinderopvang in de gemeente Ubbergen. Daarnaast waren er diverse adviesaanvragen over de reorganisaties van het Servicebureau, Kinderopvang BV, Participatie BV, Voorschoolse Educatie BV en het gastouderbureau. In alle gevallen hebben we uitgebreid inhoudelijk advies kunnen geven aan de bestuurder. We hebben ingestemd met de interne bezwarenprocedure. Het instemmingstraject werktijdenregeling was eind 2013 nog niet afgerond. Naast deze omvangrijke aanvragen, zijn er op basis van signalen van medewerkers, diverse andere onderwerpen in 2013 aan bod gekomen. In 2014 houden we weer verkiezingen en zetten we onze vertegenwoordiging met enthousiasme en zorgvuldigheid voort.
15
Resultaten
Personeel per 31 december betreft resultaten van Stichting KION en Stichting De Blokkentoren
samenstelling personeel 2013 863 194
2012 1.036 185
2011 1.134 166
Parttime Fulltime Nul-uren
836 27 194
992 44 185
1.146 45 166
Vrouwen Mannen
1.001 56
1.161 60
1.227 73
CAO Kinderopvang CAO Welzijn
1.049 8
1.069 152
1.107 193
2013 6,30 %
2012 7,10 %
2011 7,16 %
Vast dienstverband Op oproep
arbeidsverzuim Verzuimpercentage
Kinderen en locaties per 31 december betreft resultaten van Stichting KION en Stichting De Blokkentoren
kinderen per werksoort Kinderdagverblijf Buitenschoolse opvang Gastouders Peuterspeelzaal Peutergroep VVE peutergroep
2013 2.682 4.282 525 91 606 543
2012 2.920 4.438 531 1.532 – –
2011 3.338 4.757 569 1.863 – –
2013 39 75 134 5 25 14
2012 36 76 133 60 – –
2011 38 80 151 65 – –
locaties per werksoort Kinderdagverblijf Buitenschoolse opvang Gastouders Peuterspeelzaal Peutergroep VVE peutergroep
16
Financieel Geconsolideerde balans per 31 december (na resultaatbestemming, x € 1.000) betreft resultaten van Stichting KION en Stichting De Blokkentoren
jaarrekening activa
2013
2012
2011
0
0
0
6.279
7.066
7.640
Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa
73
150
167
6.352
7.216
7.807
794
1.169
1.161
Liquide middelen
6.954
7.743
6.978
Totaal vlottende activa
7.748
8.912
8.139
14.100
16.128
15.946
2013
2012
2011
0
0
0
Overige reserve
6.110
7.612
7.563
Totaal eigen vermogen
6.110
7.612
7.563
Latente belastingvoorziening
261
348
375
Overige voorzieningen
500
291
238
Totaal voorzieningen
761
639
613
Schulden op lange termijn
2.781
2.957
1.920
Schulden op korte termijn
4.448
4.920
5.850
Totaal schulden
7.229
7.877
7.770
totaal passiva
14.100
16.128
15.946
Totaal vaste activa Vlottende activa Vorderingen
totaal activa passiva Eigen vermogen Stichtingskapitaal
Voorzieningen
Schulden
17
Toekomst
Meerwaarde kinderopvang In tegenstelling tot voorgaande jaren hebben we, ondanks forse maatregelen gericht op kostenbesparing, te maken gekregen met rode cijfers. Ons beleidsplan ‘Het beste voor kinderen’ is tot dusver waardevast gebleken, maar halverwege de planperiode zien we ontwikkelingen die een koerswijziging noodzakelijk maakt. Vooral de ongunstige marktomstandigheden voor de kinderopvang springen in het oog. De meest actuele feiten wijzen uit dat de krimp afvlakt, maar een kentering naar groei is nog niet in zicht. Dit betekent onder meer dat we ons zullen oriënteren op nieuwe strategische opties, in het verlengde van de kinderopvang en in het kader van de samenwerking met onderwijs, maar mogelijk ook daarbuiten. We zien ons voor belangrijke uitdagingen gesteld, extern maar ook intern. De sturing van de organisatie dient, sinds de vraaguitval inzette en nu meer dan ooit, gericht te zijn op andere aspecten dan voor de krimp. Het hierbij behorende veranderingsproces is al in gang gezet. De organisatie heeft eind 2011 een kanteling ingezet van een centrale naar een decentrale organisatie. Het decentraal ondernemerschap is belegd bij de clustermanagers. Dit moeten we verder uitbouwen. We blijven ondertussen onze missie trouw. We zijn een maatschappelijke onderneming die kindontwikkeling en -opvoeding centraal stelt. We positioneren ons als regionale marktleider, als partner in kindvoorzieningen, met een scherp kwaliteitsprofiel en verankerd in de lokale omgeving. Daar ligt onze kracht. Lopende initiatieven en projecten op het terrein van de samenwerking met het onderwijs zetten we voort en bouwen we uit, waar mogelijk anticiperend op overheidsbeleid gericht op ‘ontschotting’ van onderwijs en opvang.
18
Colofon Vormgeving Jane Klein, OptimaForma Nijmegen Eindredactie Mascha Boelaars, Communicatie KION Juni 2014
19
