Voorwoord Eindelijk, eindelijk, eindelijk. De landen die mogen deelnemen aan het WK zijn bekend. Nadat Ierland als laatste land definitief afviel (als je niet meer weet wat ik bedoel zoek dan maar op YouTube naar Henry's hand van god) De ophef die hierover is ontstaan heeft de ophef over de vuvuzela naar de achtergrond verdrongen. Toch zal het getoeter in de stadions ons waarschijnlijk horendol maken. In dit werkboek gaat het uiteraard niet alleen over voetbal. Hiervoor heeft Zuid-Afrika te veel geschiedenis. We gaan het hebben over Nelson Mandela en de apartheid. Het enige Nederlandse woord wat bekend is over de hele wereld. En dat is niet iets om trots op te zijn! Het is dus maar hopen dat oranje er voor zorgt dat de wereld ons ook van een andere kant ziet. De wereld van de camping, de VOC, mensenrechten en muziek. De wereld zal zien dat Nederland een tolerant land is geworden. En om dat de hele wereld te laten weten leer je in dit werkboekje ook nog eens Engels.
Inhoud Kaap de Goede Hoop
Nelson Mandela De Oranjecamping
Apartheid
De bal jullie ronder dit je
Jabulani betekent vieren in het Zulu. Adidas hoopt miljoenen Jabulani’s te verkopen. Valt er wel wat te vieren zou je zeggen.
is rond! Wisten dat de Jabulani is dan ooit. Zet aan het denken?
Speelschema
Nederlands Afrikaans
De V.O.C.
Ritme
Nelson Mandela 11 februari 1990. Het lijkt voor jullie alweer een eeuwigheid geleden, maar deze datum kenmerkt een keerpunt in de geschiedenis. Op deze datum komt Nelson Mandela vrij. Wie is Nelson Mandela? Nelson Mandela werd geboren op 18 juli 1918. Hij is advocaat van beroep maar vooral bekend door zijn rol in de politieke partij ANC. ANC De ANC is een politieke partij in Zuid-Afrika die vooral bekend werd door haar strijd tegen de apartheid. De apartheid was een wettelijk vastgelegd systeem (!) om blanken en zwarten van elkaar te scheiden. Blanken vonden zwarten minderwaardige mensen. Zo mochten zwarten niet naar dezelfde openbare toilet en kregen de blanken betere banen. Nelson Mandela wilde het anders. Hij raakte zelfs betrokken bij het gewapend verzet. Robbeneiland Voor zijn rol hierin werd hij veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraF. Het grootste deel hiervan heeft hij uitgezeten op Robbeneiland. Een gevangeniseiland waarvan het nagenoeg onmogelijk was te ontsnappen. Maar de strijd van Nelson Mandela was nog niet over.
Apartheid Zijn veroordeling maakte Nelson Mandela een symbool voor de strijd tegen apartheid. De roep om zijn vrijlating wordt steeds groter. Begin jaren ’90 volgt dan eindelijk zijn vrijlating. Zijn politieke carrière raakt hierna in een stroomversnelling. President Binnen anderhalf jaar is Nelson Mandela verkozen tot leider van het ANC. Met het ANC wint hij de landelijke verkiezingen in 1994. Nelson Mandela wordt de eerste zwarte president van Zuid-Afrika. Hij is dan 75 jaar oud. Nobelprijs voor de vrede Al in het jaar daarvoor had Nelson Mandela samen met Frederik Willem de Klerk (de toenmalige president van Zuid-Afrika) al de Nobelprijs gewonnen voor zijn niet aflatende strijd tegen de apartheid. Tijdens zijn regeerperiode slaagt hij erin een sfeer van nationale verzoening te realiseren. 1999 Wanneer Nelson Mandela in 1999 aftreedt op 80-jarige leeftijd is hij één van de belangrijkste mensen in de Zuid-Afrikaanse geschiedenis. Als in 2005 zijn zoon overlijdt aan AIDS dringt hij aan op meer openheid over de ziekte AIDS.
Groep A Nr.
Datum
Tijd
1
11-6-2010
16:00
Land - Land
Uitslag
Zuid-Afrika
-
Mexico
...
-
...
Uruguay
-
Frankrijk
...
-
...
Zuid-Afrika
-
Uruguay
...
-
...
Frankrijk
-
Mexico
...
-
...
Mexico
-
Uruguay
...
-
...
Frankrijk
-
Zuid-Afrika
...
-
...
Speelstad: Johannesburg Stadion: Soccer City
2
11-6-2010
20:30
Speelstad: Cape Town Stadion: Green Point
17
16-6-2008
20:30
Speelstad: Tshwane/ Pretoria Stadion: Loftus Versfeld
18
17-6-2010
20:30
Speelstad: Polokwane Stadion: Peter Mokaba
33
22-6-2010
16:00
Speelstad: Rustenburg Stadion: Royal Bafokeng
34
22-6-2010
16:00
Speelstad: Mangaung/ Bloemfontein Stadion: Free State
Groep B Nr.
Datum
Tijd
3
12-6-2010
16:00
Land - Land
Uitslag
Argentinië
-
Nigeria
...
-
...
Zuid-Korea
-
Griekenland
...
-
...
-
Nigeria
...
-
...
Argentinië
-
Zuid-Korea
...
-
...
Nigeria
-
Zuid-Korea
...
-
...
Griekenland
-
Argentinië
...
-
...
Speelstad: Johannesburg Stadion: Ellis Park
4
12-6-2010
13:30
Speelstad: Nelson Mandela Bay/ Port Elizabeth Stadion: Nelson Mandela Bay
19
17-6-2010
16:00
Griekenland
Speelstad: Mangaung/ Bloemfontein Stadion: Free State
20
17-6-2010
13:30
Speelstad: Johannesburg Stadion: Soccer City
35
22-6-2010
20:30
Speelstad: Durban Stadion: Durban
36
22-6-2010
20:30
Speelstad: Polokwane Stadion: Peter Mokaba
Groep C Nr.
Datum
Tijd
5
12-6-2010
20:30
Land - Land
Uitslag
Engeland
-
USA
...
-
...
Algerije
-
Slovenië
...
-
...
Slovenië
-
USA
...
-
...
Engeland
-
Algerije
...
-
...
Slovenië
-
Engeland
...
-
...
Algerije
...
-
...
Speelstad: Rustenburg Stadion: Royal Bafokeng
6
13-6-2010
13:30
Speelstad: Polokwane Stadion: Peter Mokaba
22
18-6-2010
16:00
Speelstad: Johannesburg Stadion: Ellis Park
23
18-6-2008
20:30
Speelstad: Cape Town Stadion: Green Point
37
23-6-2010
16:00
Speelstad: Nelson Mandela Bay/ Port Elizabeth Stadion: Nelson Mandela Bay
38
23-6-2010
16:00
USA
-
Speelstad: Tshwane/ Pretoria Stadion: Loftus Versfeld
Groep D Nr.
Datum
Tijd
7
13-6-2010
20:30
Land - Land
Uitslag
Duitsland
-
Australië
...
-
...
Servië
-
Ghana
...
-
...
Duitsland
-
Servië
...
-
...
Speelstad: Durban Stadion: Durban
8
13-6-2010
16:00
Speelstad: Tshwane/ Pretoria Stadion: Loftus Versfeld
21
18-6-2010
13:30
Speelstad: Nelson Mandela Bay/ Port Elizabeth Stadion: Nelson Mandela Bay
24
19-6-2010
16:00
Ghana
-
Australië
...
-
...
Ghana
-
Duitsland
...
-
...
Australië
-
Servië
...
-
...
Speelstad: Rustenburg Stadion: Royal Bafokeng
39
23-6-2010
20:30
Speelstad: Johannesburg Stadion: Socces City
40
23-6-2010
20:30
Speelstad: Nelspruit Stadion: Mbombela
Groep E Nr.
Datum
Tijd
9
14-6-2010
13:30
Land - Land
Uitslag
Nederland
-
Denemarken
...
-
...
Japan
-
Kameroen
...
-
...
Nederland
-
Japan
...
-
...
Kameroen
-
Denemarken
...
-
...
Denemarken
-
Japan
...
-
...
Kameroen
-
Nederland
...
-
...
Speelstad: Johannesburg Stadion: Soccer City
10
14-6-2010
16:00
Speelstad: Mangaung/ Bloemfontein Stadion: Free State
25
19-6-2010
13:30
Speelstad: Durban Stadion: Durban
26
19-6-2010
20:30
Speelstad: Tshwane/ Pretoria Stadion: Loftus Versfeld
43
24-6-2010
20:30
Speelstad: Rustenburg Stadion: Royal Bafokeng
44
24-6-2010
20:30
Speelstad: Cape Town Stadion: Green Point
Groep F Nr.
Datum
Tijd
11
14-6-2010
20:30
Land - Land
Uitslag
Italië
-
Paraguay
...
-
...
Nieuw-Zeeland
-
Slowakije
...
-
...
-
Paraguay
...
-
...
Italië
-
Nieuw-Zeeland
...
-
...
Slowakije
-
Italië
...
-
...
Paraguay
-
Nieuw-Zeeland
...
-
...
Speelstad: Cape Town Stadion: Green Point
12
15-6-2010
13:30
Speelstad: Rustenburg Stadion: Royal Bafokeng
27
20-6-2010
13:30
Slowakije
Speelstad: Mangaung/ Bloemfontein Stadion: Free State
28
20-6-2010
16:00
Speelstad: Nelspruit Stadion: Mbombela
41
24-6-2010
16:00
Speelstad: Johannesburg Stadion: Ellis Park
42
24-6-2010
16:00
Speelstad: Polokwane Stadion: Peter Mokaba
Groep G Nr.
Datum
Tijd
13
15-6-2010
16:00
Land - Land Ivoorkust
-
Uitslag Portugal
...
-
...
Speelstad: Nelson Mandela Bay/ Port Elizabeth Stadion: Nelson Mandela Bay
14
15-6-2010
Brazilië
-
Noord-Korea
...
-
...
Brazilië
-
Ivoorkust
...
-
...
Portugal
-
Noord-Korea
...
-
...
Portugal
-
Brazilië
...
-
...
Noord-Korea
-
Ivoorkust
...
-
...
20:30
Speelstad: Johannesburg Stadion: Ellis Park
29
20-6-2010
20:30
Speelstad: Johannesburg Stadion: Soccer City
30
21-6-2010
13:30
Speelstad: Cape Town Stadion: Green Point
45
25-6-2010
16:00
Speelstad: Durban Stadion: Durban
46
25-6-2010
16:00
Speelstad: Nelspruit Stadion: Mbombela
Groep H Nr.
Datum
Tijd
15
16-6-2010
13:30
Land - Land
Uitslag
Honduras
-
Chili
...
-
...
Spanje
-
Zwitserland
...
-
...
Chili
-
Zwitserland
...
-
...
Speelstad: Nelspruit Stadion: Mbombela
16
16-6-2010
16:00
Speelstad: Durban Stadion: Durban
31
21-6-2010
16:00
Speelstad: Nelson Mandela Bay/ Port Elizabeth Stadion: Nelson Mandela Bay
32
21-6-2010
20:30
Spanje
-
Honduras
...
-
...
Chili
-
Spanje
...
-
...
Zwitserland
-
Honduras
...
-
...
Speelstad: Johannesburg Stadion: Ellis Park
47
25-6-2010
20:30
Speelstad: Tshwane/ Pretoria Stadion: Loftus Versfeld
48
25-6-2010
20:30
Speelstad: Mangaung/ Bloemfontein Stadion: Free State
Groep A Zuid-Afrika Mexico Uruguay Frankrijk
W
G
V
Punten Doelsaldo
Groep B Argentinië Nigeria Zuid-Korea Griekenland
W
G
V
Punten Doelsaldo
Groep C Engeland Verenigde Staten Algerije Slovenië
W
G
V
Punten Doelsaldo
Groep D Duitsland Australië Servië Ghana
W
G
V
Punten Doelsaldo
Groep E Nederland Denemarken Japan Kameroen
W
G
V
Punten Doelsaldo
Groep F Italië Paraguay Nieuw Zeeland Slowakije
W
G
V
Punten Doelsaldo
Groep G Brazilië Noord-Korea Ivoorkust Portugal
W
G
V
Punten Doelsaldo
Groep H Spanje Zwitserland Honduras Chili
W
G
V
Punten Doelsaldo
Achtste finale Nr.
Datum
Tijd
49
26-6-2010
16:00
Land - Land Tweede groep B
...
-
...
-
Tweede groep D
...
-
...
-
Tweede groep C
...
-
...
-
Tweede groep A
...
-
...
Winnaar groep E
-
Tweede groep F
...
-
...
Winnaar groep G
-
Tweede groep H
...
-
...
Winnaar groep F
-
Tweede groep E
...
-
...
-
Tweede groep G
...
-
...
Winnaar groep A
-
Uitslag
Speelstad: Nelson Mandela Bay/ Port Elizabeth Stadion: Nelson Mandela Bay
50
26-6-2010
20:30
Winnaar groep C
Speelstad: Rustenburg Stadion: Royal Befokeng
51
27-6-2010
16:00
Winnaar groep D
Speelstad: Mangaung/ Bloemfontein Stadion: Free State
52
27-6-2010
20:30
Winnaar groep B
Speelstad: Johannesburg Stadion: Soccer City
53
28-6-2010
16:00
Speelstad: Durban Stadion: Durban
54
28-6-2010
20:30
Speelstad: Johannesburg Stadion: Ellis Park
55
29-6-2010
16:00
Speelstad: Tshwane/ Pretoria Stadion: Loftus Versfeld
56
29-6-2010
20:30
Winnaar groep H
Speelstad: Cape Town Stadion: Green Point
Kwart finale Nr.
Datum
Tijd
57
2-7-2010
16:00
Land - Land Winnaar wedstrijd 53
-
Uitslag Winnaar wedstrijd 54
...
-
...
-
Winnaar wedstrijd 50
...
-
...
-
Winnaar wedstrijd 51
...
-
...
-
Winnaar wedstrijd 56
...
-
...
Speelstad: Nelson Mandela Bay/ Port Elizabeth Stadion: Nelson Mandela Bay
58
2-7-2010
20:30
Winnaar wedstrijd 49
Speelstad: Johannesburg Stadion: Soccer City
59
3-7-2010
16:00
Winnaar wedstrijd 52
Speelstad: Cape Town Stadion: Green Point
60
3-7-2010
20:30
Winnaar wedstrijd 55
Speelstad: Johannesburg Stadion: Ellis Park
Halve finale Nr.
Datum
Tijd
61
6-7-2010
20:30
Land - Land Winnaar wedstrijd 58
Uitslag
-
Winnaar wedstrijd 57
...
-
...
-
Winnaar wedstrijd 60
...
-
...
Speelstad: Cape Town Stadion: Green Point
62
7-7-2010
20:30
Winnaar wedstrijd 59
Speelstad: Durban Stadion: Durban
Wedstrijd om de derde en vierde plaats Nr.
Datum
Tijd
63
10-7-2010
20:30
Land - Land Verliezer wedstrijd 61
-
Uitslag Verliezer wedstrijd 62
...
-
...
Speelstad: Nelson Mandela Bay/ Port Elizabeth Stadion: Nelson Mandela Bay
Finale Nr.
Datum
Tijd
64
11-7-2010
20:30
Land - Land Winnaar wedstrijd 61
Speelstad: Johanesburg Stadion: Soccer City
-
Uitslag Winnaar wedstrijd 62
...
-
...
De V.O.C. Oftewel de Vereenigde Oostindische Compagnie. Opgericht in 1602 om de handel vanuit Azië goed te organiseren, maar vooral ook te controleren. De V.O.C. wordt door vele nu nog gezien als de belangrijkste handelsonderneming in de Nederlandse geschiedenis. Het succes van de V.O.C. leidde tot een ongekende bloeiperiode in de Nederlandse geschiedenis. De 17e eeuw staat ook wel bekend als de gouden eeuw. Multinational Voor velen was de V.O.C. de allereerste multinational in de wereld. De V.O.C. had namelijk niet alleen vestigingen in Nederland. Er waren vele handelsposten in met name Azië. Aandelen Om de tochten naar Azië te kunnen bekostigen was geld nodig. Heel veel geld! Hiervoor kwam de V.O.C. met een voor die tijd bijzondere oplossing. Er kon een aandeel worden gekocht in de V.O.C. Bij winstgevende ondernemingen werd er dan dividend uitgekeerd. En winst werd er gemaakt. Kaap de Goede Hoop Een expeditie naar Azië duurde vele maanden. Om het schip onderweg te bevoorraden was een haven nodig te worden. Halfweg de expeditie
was Kaap de Goede Hoop natuurlijk een uitstekende plek. De naam getuigt van de nodige symboliek. De reis was namelijk nog lang niet volbracht. Monopolie De V.O.C. was erg machtig. In die tijd was de handel met Azië zeer winstgevend. Met de oprichting van de V.O.C. heerste Nederland over de wereldzeeën. In Nederland had de V.O.C. het alleenrecht op de handel met Azië. Dit was niet het enige monopolie wat de V.O.C. bezat. Rond 1670 bezat het V.O.C. ook het monopolie op de volledige handel in specerijen. Niet Engeland, Spanje of Portugal, maar Nederland beheerste de wereldzeeën. Dat leidde natuurlijk tot afgunst. Ondergang De concurrentie op de wereldzeeën werd immer heviger. Het lukte de V.O.C. minder en minder om zich afdoende te bewapenen tegen de Engelsen, Fransen en Spanjaarden. De kosten liepen uit de hand. Ook nam de handel in luxeartikelen af. De handel waar de V.O.C. juist zijn winst uit haalde. Binnen de V.O.C. zelf vierde de corruptie inmiddels hoogtij. Werknemers van de V.O.C. verrijkten zichzelf om hun lagere lonen te compenseren. In 1799 werd de V.O.C. opgeheven. Het einde van een tijdperk.
• • • •
• • • • •
•
Spelregels Het spel wordt gespeeld met 2 spelers. Knip de Batavia uit. Lijm de Batavia aan elkaar bij de spiegel. (van het schip)
Vul de buik met de peperkorrels. Start gelijktijdig De schepen moeten het de route volgen. Blaas zo hard je kan. Het is verboden om de tegenstander om te laten kapseizen in een storm Het verliezen van lading betekent dat je opnieuw moet beginnen.
• •
Benodigdheden 20 peperkorrels per schip. (20 kleine propjes papier kan natuurlijk ook)
2 maalde Batavia De kaart van Kaap de Goede Hoop.
Windstil – the game Om Kaap de goede hoop te ronden was er wind nodig. Maar zoals je ziet is het windstil. Maar natuurlijk niet als het aan jou ligt. Laat jij het weer waaien zodat de Batavia Kaap de Goede Hoop kan ronden met zijn lading peperkorrels.
Finish
Start
Afrikaans Een eigenaardig overblijfsel van de Nederlanders (en Namibië door jij de volgende teksten lezen en Nederlands
Meneer, mag ek U iets vrâ? Is U wel eens in Suid Afrika gewees? Nee? Het U dan wel eens last gekry met die Suid Afrikaanse polisie? Nee? Het U dan wel eens last gekry met die Hollandse polisie? Ja? Siet U nou wel!! En U mevrou... mag ek U nou iets vrâ? Hou U van ruwharige seerobbe? Dis pragtige beeste, werklik waar. Ek sal U nou iets vertel: uw eie Hollandse robbe, sodra hullie die kop bô die water uitsteek by die Wadde-eilande, word hulle gedeporteer, na Pieterburen! In Suid Afrika kry ál die robbe saam van die regering hulle eie Robben-eiland!
- Nederlands de kolonisatie van Zuid-Afrika door Duitsland) is het Afrikaans. Kan opschrijven wat er staat in goed
Jouw vertaling Meneer, mag ik u ………….
De Oranjecamping De Oranjecamping is populair. Natuurlijk kan je ganzenborden over de gehele plattegrond van de camping. Oranje speelt natuurlijk niet altijd. Maar wees eens wat creatiever. Je kan elkaar ook met hoofdrekenen naar een bepaalde plaats vragen. Of vragen hoeveel parkeerplaatsen er zijn. Het voordeel is als het moment daar is kent de plattegrond van de Oranjecamping geen geheimen meer voor je! Kan je, je bezighouden met onze tegenstanders!
Aanvallûûûhhhhh Om onze mannen naar voren toe te kunnen schreeuwen, hebben ze in Zuid-Afrika een erg handige toeter, de vuvuzela. Een ander Afrikaans instrument is de djembé. De djembé is een soort trommel. Maar natuurlijk kan een Jabulani ook perfect dienstdoen als trommel. Welke klas heeft de de primeur als eerste op Youtube te staan?
