Inhoud De Brief september 2015

Inhoud

De Brief september 2015

4

Van de voorzitter

6

In herinnering Wijntje Bakker

8

Willie Pelleboer - interview

15

Geef kinderen een kans – Projecten 2015

18

Zusterkring Middelburg bestaat 100 jaar

20

Workshop Tekenen met krijt

21

Vrouwen gaan de grenzen over

23

De koning en zijn twee zonen -

25

Heb het er over – boekje over Anne Zernike

26

De drie zeven - verhaal

27

Kom hier dat ik u kus - boekbespreking

29

Singapore schotel

- recept

1

rubriek verhalen

Draad van eeuwigheid Wij zijn geweven uit een draad die was en na ons verder gaat in eeuwigheid door ruimte en voorbij de tijd die telkens in zichzelf ontstaat uit onbegrensde scheppingsdaad W.Groenhart

Dit gedicht staat in de Jubileumbrief van oktober 2002. Ik leef de laatste dagen met verschuivende rijtjes ‘ te doen’ in de aanloop naar de Mennonite World Conference in Harrisburg, 21-26 juli. Mijn reis daar naar toe begint over vijf dagen in Philadelphia. De redactie van Doopsgezind NL brengt een special uit waarin ruimte is gemaakt voor de LFDZ. Bij monde van de zusters Anneke van Terwisga, Rini Kooistra en Jolanda Valk wordt een korte impressie gegeven van de betekenis van de LFDZ. Daarbij is ook sprake van ‘ Wij moeten doorgeven aan andere zusters....... Wij hebben niet voor niets draden gespannen....’. Aan de vertaalster heb ik kunnen uitleggen dat deze draden niet zomaar met ‘network’ kunnen worden vertaald, omdat we dan zoveel lagen in verbondenheid, communicatie en tijd niet duiden. Op weg dus om met meer dan 100 Nederlandse zusters en broeders temidden van 8000 conferentiegangers te beleven wat het thema ‘ Walking with God’ betekent. Marijke, Imy, Ida en ik hopen de vijf zusters te ontmoeten, die mede door onze financiële steun vanuit India aan de conferentie kunnen deelnemen. 2

Op zondag 26 juli wordt de conferentie werkelijk afgesloten in tientallen kerkdiensten, nadat de laatste plenaire bijeenkomst op zaterdag heeft plaats gehad. Ook aan de gemeenten in Nederland is de oproep gestuurd om op die dag mee te doen: ‘ Wether you are in Pennsylvania or in another community and congregation around the world, as part of this larger and scattered community of faith, you are invited today to join with other Anabaptist Christians worshipping and serving God around the common theme of ‘ Walking with God – Stepping Forward’. Ik hoop van u te horen wat dat voor u betekent. Wij zullen onze belevenissen voor u meenemen en erover vertellen. Antje van Dijk Werkelijke kracht kan zeer zacht zijn, werkelijk leven zeer kwetsbaar. Vernielen is gemakkelijk, maar ik heb slechts zoveel liefde als ik dankbaar ontvang. Ik begrijp slechts zoveel waarheid als God mij toont. Er is slechts zoveel licht in mij als Hij in mij plant. Er is een heel leven voor nodig, om te leren, eerbied te hebben voor de kleine kracht. Jörg Zink 3

In herinnering: Wijntje Bakker  29 april 1934

† 5 juli 2015

We ontvingen het bericht van het overlijden van Wijntje Bakker. Wijntje was vanaf 2002 redactielid van de Brief. Ze is ook een tijd lid geweest van het Werkcomité met als aandachtsgebied de Brief. In 2005 nam ze afscheid als redacteur en werkcomitélid. In de jaren daarna heeft Wijntje veel werk verzet voor de digitale zusterkring Jobeel. Onder meer het werk van de rondzendbrief ’t Vonkeltje had haar aandacht. Zr. Meijer werkte met Wijntje in de redactie van de Brief. Zij heeft het in memoriam geschreven. We herdenken Wijntje met een dankbaar hart voor haar grote inzet, toewijding en persoonlijkheid.

Het Werkcomité van de LFDZ

Eenheid in ’t nodige Vrijheid in ’t onzekere In alles de liefde Op donderdag 9 juli waren velen naar de Vermaning van Workum gekomen om afscheid te nemen van Wijntje Bakker. In de eerste plaats haar partner Sjoerd, haar kinderen en kleinkinderen. Toen wij binnen kwamen waren de laatsten nog bezig tekeningen te maken en de blank houten kist te versieren. De volwassenen was gevraagd bosjes veldbloemen, foto’s en snuisterijen mee te nemen. Zo ontstond een kleurig geheel, helemaal in de stijl van Wijntje. Pastoraal werker zuster T. Tholen-Haagsma herdacht Wijntje met woorden uit Spreuken 31, vers 10 en verder. In Wieringen waar ze geboren werd, ging ze naar de U.L.O. Haar leven lang voelde ze zich verbonden met het voormalige eiland. Ook toen 4

ze al jaren in Workum woonde, samen met Sjoerd. Ze leerde de Doopsgezinden kennen en dat leidde ertoe, dat ze in december 1969 werd gedoopt. Naast studie was Wijntje graag creatief bezig met wol, vlas en doek. Ze studeerde èn hanteerde de weefspoel. Ze leerde de lekenprekersgroep kennen, was geïnteresseerd in Vrouwen in de Bijbel. Een collega predikant merkte op: “Wie kan weven met draden, kan ook weven met woorden en dus preken schrijven.” En zo werd Wijntje pastoraal werkster. Na enkele jaren in Wieringen. Dat was een gelukkige tijd. Wij ontmoetten elkaar begin 2000 in de LFDZ. De functie van redactrice van de Brief was vacant. Ik was klaar als afgevaardigde van Twente en lid van het Werkcomité en ik verhuisde naar Heerenveen. Toen werd Wijntje gevraagd als redactrice. Ik hielp haar even op weg en we deden het enkele jaren samen. Het waren fijne middagen in Workum. Aan het eind van de dienst zong het Rooms Katholiek koor ‘In Paradisum’. De familie en genodigden begeleidden Wijntje naar het crematorium in Sneek. Een mooie afscheidsdienst. Rust in Gods vrede, Wijntje. Anneke Meijer

5

400 jaar Doopsgezind Aardenburg interview met Willie Pelleboer Nog steeds kent Aardenburg een doopsgezinde gemeente. De leden zijn deels nakomelingen van de Vlamingen die in het begin van de zeventiende eeuw aan de basis van de doopsgezinde gemeenschap in Aardenburg hebben gestaan. Hun nazaten zijn ondanks tegenwerking en tegenslagen standvastig gebleven in hun geloof. Eind 2014 vierde DGA het 400-jarig bestaan en er verscheen een boek van de hand van historicus André Bauwens (geschiedenis) en erfgoeddeskundige Estelle Slegers Helsen (interviews). ‘Dopers leven. 400 jaar Doopsgezinde Gemeente Aardenburg’ vertelt het historische verhaal en laat leden en vrienden van de kerk aan het woord. Vervolging en tegenwerking, gedogen en emancipatie typeren de doperse geschiedenis in Nederland en in Aardenburg. Ondanks dat alles zijn ze standvastig gebleven in hun geloof. Ontboezemingen van 14 geïnterviewden geven een beeld van een kleine, hechte geloofsgemeenschap waarin samenhorigheid en vrij denken hoog in het vaandel staan. Eén van de interviews met Zr. Willie Pelleboer, geschreven door Estelle Slegers Helsen, leest u op de volgende bladzijden. 6

Als een warm bad Willie Pelleboer (1951) Een grote Amsterdamse familie. Daarin is Willie Pelleboer opgegroeid. Twee oudere zussen en twee oudere en twee jongere broers. Ze doorloopt haar leven in telegramstijl. “Ik heb daar de scholen doorlopen en mijn eindexamen leerkracht gedaan. In 1972 deed ik in het Van Eeghenhuis vakantiewerk als ‘recreatie-juffrouw’ voor de kinderen, zeer geschikt voor mijn opleiding. Het jaar nadien ben ik teruggegaan voor een vakantie, maar nooit meer weggegaan. Een jaar heb ik in het Van Eeghenhuis gewerkt als keuken assistent. Er kwam een plaats vrij in de openbare school. Willie Pelleboer in oktober 1966

Ze vonden dat ik moest solliciteren. In 1974 ben ik daar als leerkracht begonnen, tot 2001. Vandaar overgegaan naar Sluis. In 2006 beginnen sukkelen met mijn gezondheid. “Toen ik in het Van Eeghenhuis begon, wilde ik nog niet het onderwijs in. Ik ben in de keuken gaan werken. Er werkten ongeveer 25 mensen in vijf groepen: keuken, administratie, huishoudelijk, vormingswerk en onderhoud. Door de steeds wisselende groepen was het wel heel erg leuk: oudere mensen, jonge mensen, vakantiegangers. Ik heb een heel gezellig jaar gehad daar. Ik was toen nog niet doopsgezind. Sterker nog, ik had niets met doopsgezind, ook niet in de familie. Wij zijn van gereformeerde huize.” 7

“Ik was ongeveer 14 toen mijn ouders besloten niet meer te kerken. Dus ging ik ook niet meer. Ze zijn de kerk altijd wel trouw gebleven, maar op een afstandelijke manier. In de beginjaren 2000 keek ik op zondagochtend altijd naar de EO op televisie: ‘Nederland zingt op zondag’. Ik stond er voor op.” Het programma bestaat nog steeds. “Er was ook een soort van overdenking en ik dacht bij mezelf: ’Als je dat nu zo aangenaam vindt, om daar naar te luisteren en mee te zingen, dan ga je best eens op zoek.’ Op een zondag stapte ik bij de doopsgezinden binnen. Ik ben er niet meer weggegaan en ben de meest trouwe kerkganger geworden”, lacht Willie. “Ik wist dat ze de volwassendoop hadden en dat je je eigen geloofsbelijdenis mocht schrijven. Dat wist ik al vanuit het Van Eeghenhuis en dat heeft me altijd geïntrigeerd. Ik wilde niet op basis van een paar artikelen uit de Bijbel de keuze maken, maar wel de mogelijkheid hebben om mijn eigen belijdenis te schrijven. Daardoor wordt aangegeven: ‘Je mag het zelf weten, je hoeft niet te doen zoals een ander, je mag zelf weten hoe, wat, waarom…’ Die vrijheid is heel belangrijk geweest in dat proces. Bij de toenmalige predikant – Aardenburg had toen geen vaste dominee – volgde ik een aantal lessen en heb ik belijdenis gedaan.” Willie benadrukt: “Mijn eigen verhaal! Kort en bondig.” Willie is een van de eersten die zelf met het woord God naar voor komt. “Doopsgezinden zijn meer op het Nieuwe dan op het Oude Testament gericht. Dus meer door Jezus dan door God geïnspireerd en wat er in de Bijbel staat moet je vooral vertalen naar je dagelijks leven en dan hoef je het woord God bijna niet te gebruiken. Onlangs hoorde ik een preek, waarin enkel de laatste zin het woord God bevatte, terwijl het wel steeds over de Bijbel ging. We zijn niet zo ‘uitdragerig’.” Ze 8

stelt een vraag die ze zelf meteen beantwoordt: “Want wat is die leer? Wel, dat is ‘ons’ grote manco. Als je allemaal mag zeggen wat je gelooft, is het moeilijk om te zeggen: ‘Dit is het.’ Sommigen komen hier binnen en gaan niet meer weg. Anderen vinden dat er te weinig over God wordt gepraat en komen niet meer terug. “Ze zeggen wel eens: ‘Het enige dogma dat de dopersen hebben, is dat ze geen dogma hebben.’ Dat verschilt van gemeente tot gemeente bij de doopsgezinden. Het is de onafhankelijkheid die we hebben en dat heeft me ook altijd aangesproken. Het is een kerkgenootschap dat van onderaf bestuurd wordt. Wat voor beslissing er ook wordt genomen in het landelijk gebeuren, dat heeft altijd goedkeuring nodig van de broederschapsvergadering die twee keer per jaar samenkomt, een keer in Amsterdam en een keer in den lande. Dáár worden de besluiten genomen en als die vergadering zegt: ‘Dat gaan we niet doen, dan gebeurt dat niet.’ In de andere kerkgenootschappen komt het van bovenaf en moet er zo worden gehandeld. Net zo in onze kerkenraad. De ledenvertoeving moet de beslissingen goedkeuren. Dat is basisdemocratie. Het autonoom zijn is voor heel veel doopsgezinden heel erg belangrijk. Wij mogen het zelf regelen. Als wij een PKN-predikant kiezen die een cursus ‘opdoperen’ volgt, dan kan niemand daar nee tegen zeggen.” Willie gaat naar de kerk om iets te horen over de invulling in het dagelijkse leven van een Bijbelstuk. “Soms komt het aan, soms niet. Soms is het maar een heel klein stukje dat ik van de dienst meeneem. En dat hoeft niet van de preek te komen. Soms komen de liederen harder aan dan de woorden in de preek. Je bent individu, maar je bent ook gemeenschap. Dat is belangrijk voor mij voor die zondagochtend. De overdenking, 9

de preek dus, is het hoofdbestanddeel. Wij vermanen. Nu is dat een ‘negatief’ woord geworden. Vroeger werd het gebruikt als ‘aansporen tot het doen van’… goede dingen. Ik zie het nu zo: probeer het maar eens op deze manier, denk er maar eens over na. Het is niet vrijblijvend in de zin van: ga maar eens kijken hoe je het deze week daarmee doet. Toen ik niet meer aan het werk was om gezondheidsredenen, was zondagvoormiddag telkens een warm bad waar ik in mocht gaan zitten.” “Het belangrijkste van de kerkdienst is de koffie daarna. Niet om na te praten over de inhoud van de dienst, maar door de belangstelling voor elkaar. Het is een regiokerk. De mensen komen van ver. Je ziet ze niet elke dag door de straat wandelen. Je komt ze in het dorp niet tegen. Het is dus een moment om bij te praten. Mensen kennen elkaar van haver tot gort. Het zijn echt broeders en zusters. Er wordt ook geluisterd naar wat mensen in willen brengen. Ik zeg dan wel eens broeders en zusters van deze dag, want ik heb genoeg broers en zusjes. Ik hoef er nog niet eens een keer een hele hoop bij te hebben.” Willie lacht uitbundig. ” ‘Gelooftechnisch’ kunnen we veel van elkaar verschillen, maar we staan allemaal voor dezelfde doopsgezinde traditie: autonoom zijn, beslissingen van onderaf, eigen belijdenis schrijven, volwassendoop, gelijk zijn… Dat zijn onze normen en waarden.” “De dominee draagt geen toga, omdat hij een van ons is. Hij staat er niet in zijn oude ‘kloffie’. Ik preek twee tot drie keer per jaar. Herman heeft het ook eens een keer gedaan. En dat wordt heel gewoon gevonden. Want ik kan ook nadenken over de Bijbel. Ik ken niet precies alle details, maar als een verhaal mij pakt, dan kan ik daar ook een uitleg aan geven. Op een 10

gegeven moment gaf ik aan dat ik wel eens zou willen preken. En dan moet ik niet eerst op cursus.” De Doopsgezinde Gemeente Aardenburg beperkt zich niet alleen tot kerkelijke activiteiten. “Een voorbeeld is de voedselbank. We hebben daarvoor een goede ruimte én een dominee die dat leuk vindt om op te starten. Er zijn genoeg mensen die iets willen met geloof, met God, maar die absoluut niet naar ‘dé’ kerk willen: spiritueel café is een mogelijkheid, filosofisch café is een mogelijkheid, Bijbelochtend is een mogelijkheid. Ook al komen daar mensen naartoe die niet zullen aansluiten.” Willie bekijkt het zo: “Als je 15 mensen hebt voor zo’n activiteit, dan heb je 15 mensen die met geloof bezig zijn.” “Mensen engageren zich niet snel voor iets op langere termijn. Mensen die zich nog aansluiten bij een kerk, dat gebeurt niet meer zo vaak; 20, 30, 40-jarigen zijn met andere dingen bezig. Maar het zou morgen zo maar kunnen aantrekken. Het bootje staat stevig in de samenleving. Er is bekendheid. Al zijn het maar passanten of mensen die af en toe eens komen. Dan is het prima. Maar het ledenaantal moet niet verder slinken. We kunnen het volhouden, maar op een gegeven moment is het niet meer haalbaar. Toen ik kwam, waren ze heel erg blij, want er was nieuw bloed. Toen was er al het gevoel dat het niet goed zou komen. Maar we zijn tien jaar verder en we zijn er nog steeds. Dus, over tien jaar ben ik 73 en dan moet het ook nog kunnen. Ik zou het vreselijk missen. Voor de leden die hier al zo lang komen, zal het moeilijker zijn. Want waar kunnen ze dan nog terecht?”

11

Smaakt dit interview naar meer? Dopers leven. Vierhonderd jaar Doopsgezinde Gemeente Aardenburg is 96 pagina’s dik, rijk geïllustreerd. Als u het boek thuis wil ontvangen maakt u € 21.- (inclusief verzendkosten) over op rekeningnummer NL47TRIO0197796257 t.n.v. Doopsgezinde Gemeente Aardenburg. Onder vermelding van uw postcode en adres. Binnen 10 dagen heeft u het boek dan in huis. Dopers leven, 400 jaar Doopsgezinde Gemeente Aardenburg André Bauwens en Estelle Siegers-Helsen

Elke minuut boosheid kost je zestig seconden geluk Ralph Waldo Emerson – ingezonden door Afke Bruin

Als je tot God bidt, doe dat dan niet om Hem te instrueren, maar om je eigen ziel te construeren. Augustinus – ingezonden door Ida Feijen

Ondoorgrondelijke en gevoelige zielen hebben stilte en vrede nodig om te ontluiken Baron van Ittersum – ingezonden door Hermie Dorman

12

Geef kinderen een kans Buitenlands project Federatiekoffer 2015 In de Brief van juni kunt u het verslag lezen van de presentatie van de projecten op de Elspeet Conferentie. Enkele dagen daarna was Jelke Tigchelaar van de Stichting ‘Geef kinderen een kans’ net gearriveerd in Nepal, toen het land getroffen werd door aardbevingen. Hij heeft sponsors en donateurs via de mail op de hoogte gehouden. In zijn verslag hieronder vertelt hij over zijn wederwaardigheden van de afgelopen tijd.

Verslag van het project GEEF KINDEREN EEN KANS in Nepal In de vorige BRIEF werd al vermeld dat ik na de presentatie van mijn project op 21 april jl. in Elspeet reeds vier dagen later aanwezig was bij de aardbevingen in Nepal. Onverwacht heftig en dramatisch met name voor het arme deel van de bevolking. Zij waren nooit in staat geweest om een goed huis te bouwen. Zij metselden muren van rotsblokken of gebakken stenen, maar gebruikten geen cement (dat was te duur), ze gebruikten klei. Klei kleeft en klei kleeft nog beter als het gemengd wordt met koemest. Toch droogt klei uit en verpulvert tot poeder en heeft daarna geen kleefkracht, zoals cement dat wel heeft. Toen de aardbeving de huizen deed schudden, raakten de met klei gemetselde muren als het ware hun vastigheid kwijt en vielen als een kaartenhuis in elkaar. U hebt het via de televisie en de nieuwsbladen allemaal kunnen volgen. Ik ben drie weken in Nepal gebleven en heb elke dag grote, hele grote, kleine, middelgrote bevingen meegemaakt. Soms wel 30 op een dag.

13

In die periode heb ik de bankrekening van mijn project opengesteld voor giften. Dat heeft veel succes gehad. 142 personen hebben een bedrag gestort en totaal is er € 12.872.-- binnengekomen. Ik heb de gewoonte om iedere “gever” een bedankje te sturen. Maar helaas vermelden de banken bij een storting niet meer het adres van degene die betaald heeft. Met andere woorden: van 81 mensen of groepen weet ik het adres niet. Ik heb slechts 61 personen kunnen bedanken. Onbekend waren voor mij giften met als afzender: - Uithuizen doopsgez. Gemeente collecte € 70,60 - Boekhouder doopsgez. Gemeente € 100,-- Doopsgez. Gemeente € 500,-- Mennorode collecte € 69,70 En nog vele andere anonieme sponsors. ALLEMAAL HEEL , HEEL HARTELIJK DANK. Toch even een anekdote: Mijn vrouw en ik hebben in het voorjaar allebei een boven- en onderframe voor ons gebit laten aanmeten bij tandarts Bolt. Dat heeft het nodige gekost en toen er op de rekening van de stichting voor Nepal een bedrag van € 100,-- werd betaald door Bolt, zei ik tegen mijn vrouw: Dat is een prachtige tegenprestatie van onze tandarts. Gelukkig kreeg ik een paar dagen later van mevrouw Bolt uit Hoofddorp bericht dat zij een bedrag had overgemaakt………………..ook u bedankt! Tijdens mijn verblijf, ondanks de vele bevingen, heb ik geprobeerd alle gezinnen te bezoeken. In de bergen lukte dat, want ondanks dat ze niet meer in hun huis konden wonen, stond de tent niet ver van hun ingestorte huis. In de stad heb 14

ik vrijwel geen gezin op de eigen plek kunnen aantreffen. Iedereen had zijn huis verlaten en woonde elders: op een plein, op een akker, of bij familie en vrienden die nog wel een goed huis hadden. Bij mijn volgende bezoek in oktober hoop ik iedereen weer te zien. De scholen bleven meer dan een maand dicht en toen ze weer open gingen, hebben mijn medewerkers alsnog ieder kind van het project, maar ook de projecten voor gehandicapten betaald. Gelukkig bleek dat alle kinderen die wij verwachten toch weer naar school gingen! In de volgende BRIEF vervolg ik mijn verslag van de activiteiten. Jelke Tigchelaar De Federatiekoffer staat het hele jaar nog open voor uw gift voor de projecten Centrum Kinderhandel Mensenhandel en Geef kinderen een kans. Het bankrekeningnummer vindt u op de laatste bladzijde van de Brief.

15

Zusterkring Middelburg bestaat 100 jaar

Op zondag 31 mei 2015 vierde de zusterkring van Middelburg haar 100 jarig bestaan in een door de zusters zelf verzorgde feestelijke dienst. De aanleiding voor het stichten ener kring was de grote oorlog, die met de aanval van eind september op Antwerpen een grote stroom vluchtelingen richting Zeeland tot gevolg had. In de doopsgezinde kerk en pastorie worden dan vluchtelingen opgevangen. Men schuift de banken tegen elkaar en legt daar matrasjes op. Het is een hele organisatie met maar èèn kraan en èèn toilet en haast geen kookgelegenheid, maar met behulp van de doopsgezinde zusters en broeders wordt de opvang met compassie geregeld. Wanneer na een paar maanden de vluchtelingen terug gaan of elders in Nederland onderdak krijgen en de zusters ineens het samen bezig zijn missen, besluiten ze om o.l.v. mej. Callenfels elkaar maandelijks in kringverband te ontmoeten. Wanneer er dan een nieuwe predikant komt wiens vrouw het als een roeping 16

ziet de zusterkring te leiden, start men vol overgave met het breien van windels voor lepralijders die door de toenmalige zendingscommissie ter plaatse gebracht worden. Tijdens het breien ..later nuttige handwerken.. wordt er een boek voorgelezen. Ook drinkt men ( net als nu) heel veel kopjes thee..al of niet met lekkers. Nu 100 jaar later zitten wij met de gemeente, zusters uit Vlissingen en Aardenburg, rond de tafel met daarop handwerkjes, foto's en andere tastbare dingen uit het verleden. We vertellen het verhaal van het begin en gaan daarna met verhalen en anekdotes, afgewisseld met gedichten en liederen naar het nu. Steeds keert het goede van het samenzijn terug, het naar elkaar kunnen luisteren, het elkaar bemoedigen en op die manier elkaar kunnen steunen en zo navolgers van Christus te mogen zijn. We besluiten deze morgen met een collecte voor het werk van Diet koster. Zingen het "Zusterlied" en de zusjes gaan daarna met elkaar uit lunchen. Het was een dag waar we nog heel lang met warme gevoelens aan zullen terugdenken. Kay de Gast van Iersel

17

Workshop tekenen met krijt Op de Elspeet conferentie in april was de workshop ‘Tekenen met krijt’ snel volgeboekt. Op dinsdagmiddag was een klas vol zusters intensief bezig om een mooi schilderij te maken, nadat ze uitleg hadden gekregen van Elma de Bock, hun lerares voor deze middag. Het resultaat was een mooie collage van diverse voorstellingen van een hert.

18

Vrouwen gaan de grenzen over In de Brief van juni publiceerden we een artikel over de tafel van 4 voor vrouwen. Een initiatief dat een aantal jaren geleden in Zwolle ontstond en deze zomer op het Wereldcongres werd geïntroduceerd. In deze Brief doet Margreet van der Werf verslag van de workshop op zaterdag 25 juli 2015 op de Mennonite World Conference

"Open - Warm - Laagdrempelig - Veilig - Energie Enthousiasme - Inspiratie - Lach......” Dat waren enkele van de woorden die de 34 deelnemende vrouwen aan deze Workshop tegen elkaar zeiden - bij het afscheid nemen. In een ontspannen sfeer werd er 1,5 uur met elkaar gedeeld: samen eten en samen naar elkaars verhalen luisteren. Het thema ‘wie is of was voor jou heel speciaal, wat heb je van haar/hem vooral geleerd dat voor jou heel belangrijk is.’ Echt naar elkaar luisteren en elkaar accepteren Veel vrouwen kwamen naar de Workshop om zelf te ervaren en vervolgens daar ‘thuis’ mee aan het werk te gaan. Een dergelijke activiteit voor vrouwen te gaan organiseren, die past binnen de eigen context en geschikt voor de eigen (kerk) omgeving. Daartoe namen vrouwen vier formats mee op papier in 't Nederlands, Engels of Spaans. Om thuis als een leidraad te kunnen gebruiken bij het organiseren. Het hele komende jaar kunnen vrouwen mailen of schrijven met Margreet voor tips en advies. De facebook-pagina women crossing borders at the dinner table - kan worden gebruikt voor uitwisselen, foto's en meer ideeën. Grenzen over gaan Vrouwen uit Pennsylvania, Illinois, Duitsland, Connecticut, Dominicaanse Republiek, Ohio, Kansas, Zambia, Washington, 19

Nederland, Oregon, Slowakije en Tanzania leerden elkaar wat beter kennen en voelden dat ieder werd geaccepteerd zoals zij is. Helaas was de Workshop "full" en werden acht vrouwen uitgenodigd door Margreet om elkaar na afloop te treffen of via facebook / de mail: 34 deelnemers is echt een maximum aantal om interactief met elkaar bezig te zijn. Deze laagdrempelige activiteit voor plaatselijk vredes- en zendingswerk, maakt het mogelijk dat deelnemers verbinding ervaren. Een Zwolse Oecumenische Werkgroep vanuit de Doopsgezinde Gemeente heeft deze "Vrouwen gaan grenzen over..." inmiddels voor het 5e jaar georganiseerd.

Zo werd er een foto gemaakt van 34 vrouwen die de Zwolse vrouwen begroeten - net zoals de ruim 30 vrouwen uit Zwolle dat in maart 2015 hadden gedaan! Margreet van der Werf-Stelling [email protected] - voor info - of M 06 112 53 205 f Women Crossing Borders at the dinner table

20

Verhalen en parabels

Een koning en zijn twee zonen Een koning had twee zonen. De oudste speelde altijd soldaatje en de jongste droomde wat voor zich uit. Toen de koning oud en moe was bedacht hij dat hij een opvolger zou moeten hebben die zijn land kon leiden zodat er vrede en geluk zou zijn. De oudste zoon had de meeste rechten maar de koning maakte zich zorgen hoe hij het land zou leiden. Zijn jongste was rustig en vredig maar had hij wel inzicht en visie om een land te leiden. Daarop besloot de koning hen een opdracht te geven en zo te zien wie van beiden de beste opvolger zou zijn. De koning riep hun bij zich en gaf hen de opdracht de kapel van het kasteel met iets te vullen zodat de kapel helemaal gevuld zou zijn. Ze kregen ieder een goudstuk mee. De oudste sprong op zijn paard en reed langs wegen en straten en zag uiteindelijk een boer zijn wagens volladen met stro. Dat zal niet veel kosten dacht de oudste. Hij kocht voor een goudstuk tien wagens met stro en liet deze onmiddellijk naar de kapel brengen. Het stro werd de kapel binnen gedragen en vulde deze tot de helft met stro. Niet genoeg dus. Hij liet de boer het stro weer weghalen en meenemen en ging mokkend naar zijn kamer. De jongste zag op een markt in een nabij dorpje iets heel moois en besloot dat te kopen. Het paste in een houten kistje en dat nam hij mee de kapel in en sloot de deur. Daar pakte hij de twaalf olielampjes en vulde deze met olie. Vervolgens plaatste hij ze zo dat er overal in de kapel licht scheen en geen donkere plekken meer waren. Toen deed hij de deur van het slot en riep zijn vader. Deze kwam 21

met in zijn gevolg een schare van ministers. Toen ze zagen hoe twaalf olielampjes de hele kapel gevuld hadden met licht wist de koning dat zijn jongste zoon hem moest gaan opvolgen om het land een prachtige toekomst te garanderen. En de nieuwe koning bracht zijn land rust, vrede en geluk. ingezonden door de DG Zusterkring Heerenveen

22

Heb het er over In 2011 ging het toneelstuk ‘Anne Zernike, een vrouw in het wondere ambt’ in première. Op 1 mei 2015 vond de allerlaatste voorstelling plaats. Na afloop is het boekje ‘Heb het er over’ gepresenteerd. De ondertitel van het boek luidt: "Een boekje voor iedereen die wil nadenken en praten over de actualiteit van Anne Zernike, haar leven, haar werk, haar denkbeelden'. Het boekje is tot stand gekomen op basis van de vele gesprekken die plaatsvonden na afloop van de meer dan 50 keer dat het toneelstuk is opgevoerd. Het blijkt, dat de denkbeelden van Anne Zernike nog altijd actueel zijn. Ook komen citaten uit het toneelstuk aan de orde en zijn er spirituele teksten uit preken van Anne Zernike overgenomen. Het boekje kunt u bestellen via [email protected]. Prijs zonder portokosten € 10,00 ISBN: 978-90-8222294-1-7 Voor meer informatie over Anne Zernike zie de website: www.annezernike.nl

23

De drie zeven Een man kwam eens opgewonden bij Socrates. “Ik moet u iets vertellen over uw vriend, hij ….” “Wacht even”, onderbrak Socrates hem, “heb je wat je gaat vertellen wel door de drie zeven gehaald?” “Welke drie zeven?” vroeg de man verbaasd. "Laten we eens kijken,” stelde Socrates voor. “De eerste zeef is die van de waarheid. Is wat je me wil vertellen waar?” “Nee, ik hoorde het door iemand anders vertellen.” “Heb je het wel door de zeef van het goede gehaald? Is het iets goeds wat je over mijn vriend wil vertellen?” Aarzelend zei de man: “Nee, dat niet….” “Hmmm,” zei Socrates, “dan blijft alleen nog de derde zeef over. Is het nodig dat je het me vertelt?” “Nee, niet echt” antwoordde de man. “Wel,” zei Socrates lachend, “als het verhaal dat je me wil vertellen niet waar, niet goed én niet nodig is, vergeet het dan en belast mij er niet mee!” Deze tekst is gepubliceerd op een verhalenkaart

24

Boekbespreking

Kom hier dat ik u kus Mona, een meisje van nog geen 10 denkt in het eerste deel van deze prachtige roman hardop. Daardoor zuigt ze je meteen in het verhaal. Als haar moeder is overleden is er geen enkele manier van rouwen voor haar. Al haar verdriet blijft van binnen zitten. Haar vader hertrouwt heel snel met Marie die van de kinderen eist dat ze haar mama noemen. Maar Marie zit zelf ook knel. De vader trekt zich terug in zijn tandartsenpraktijk. Mona vindt alleen wat steun bij oom Tuur die echter nooit ingrijpt. Deel twee beschrijft Mona als jong volwassene. Ze hunkert naar liefde maar weet niet voor zichzelf op te komen waardoor ze door iedereen “gebruikt” wordt. Je ziet dat haar jeugd haar heeft beschadigd. Mona vindt werk als dramaturge bij een theater. Ze moet draaien om alle kuren van de regisseur op te vangen. Het derde deel speelt zich af als ze 35 is. Haar vader wordt ziek en belandt in het ziekenhuis. Marie, de stiefmoeder en tweede vrouw, eist alle aandacht op en gedraagt zich als het slachtoffer van de situatie. Nog steeds beweegt Mona mee om Marie niet in een crisis te laten storten. Maar met wat gedraai krijgt ze één uur per week alleen bij haar vader. Dan ontstaat er toch een band tussen vader en dochter. Mona zorgt ervoor dat er compromitterende stukken verdwijnen uit huis. Ze leest dat haar vader eens een grote liefde heeft gehad. 25

Zij organiseert een ontmoeting in het ziekenhuis tot grote vreugde van haar vader. Vader en dochter spreken voor het eerst over het verleden. Dat doet beiden goed. De vriend van Mona is er nooit als ze hem nodig heeft ook niet bij het overlijden. Door alles wat ze meemaakt wil ze haar leven uiteindelijk in eigen hand nemen. Het boek laat zien hoe mensen trauma’s oplopen en door te zwijgen alles nog erger maken. Het is toch een zeer liefdevol portret geworden. Het is soms aangrijpend maar ook vaak humoristisch beschreven. Bij ‘De wereld draait door’ is het ooit genoemd als het boek van de maand. Het is een echte aanrader! Elma de Bock Kom hier dat ik u kus Griet op de Beeck ISBN 9789044623109 Uitgeverij Prometheus

26

Recept

Singapore schotel Ingrediënten: 400 gr. biefreepjes 400 gr. sperziebonen ½ blik tropische fruitcocktail 1 pot Uncle Ben’s zoetzuur (400 gr.) 2 uien 3 eetlepels zonnebloemolie Wok of braadpan Bereiding: Was de sperziebonen, kook ze in weinig water in circa 15 minuten beetgaar en laat ze in een vergiet uitlekken. Maak de uien schoon en snijd ze in stukken. Verhit de olie in de wok, roerbak de biefreepjes bruin, bak de uien even mee. Voeg de sperziebonen, de fruitcocktail en de zoetzure saus toe. Verwarm het gerecht door en door. Lekker met aardappelpuree. Tip: je kunt een restje vlees gebruiken dat al gebakken is en een blik sperziebonen. Eet lekker! Ingezonden door Baukje Bosscha-Stapensia, Nes

27

Colofon De Brief is het blad van de Landelijke Federatie van Doopsgezinde Zusterkringen. Het verschijnt vijf maal per jaar. Redactie Hermie Dorman-van Kerkvoorde, Ida Feijen-Rijkens, Jolanda Valk Druk Drukkerij Roggeband, Breda Contact redactie Jolanda Valk, Koolveen 9, 7938 TD Nieuw Balinge, tel. 0528-354113 e-mail [email protected] / [email protected] Uw bijdrage kunt u sturen per e-mail als Word bestand. Is dat niet mogelijk dan kunt u een getypte tekst met de post sturen. Noteer a.u.b. uw naam, adres, telefoonnummer en mailadres bij de kopij. De redactie heeft het recht om bijdragen in te korten. Indien nodig overleggen we met u. Inleveren kopij voor de november Brief: uiterlijk 9 oktober 2015 Contact abonnementen Imy de Vries-de Wal Wilhelmina Druckerstraat 28, 2135 HH Hoofddorp tel. 023-5652950 / e-mail [email protected] Een abonnement kost € 10,-- per jaar. U kunt dit bedrag overmaken op rekeningnummer NL83 INGB 0000 599344 t.n.v. LFDZ, Wilhelmina Druckerstraat 28, 2135 HH Hoofddorp o.v.v. ‘nieuw abonnement’. Contact Federatiekoffer T. Dijkstra-de Vries Schoener 3, 1771 EA Wieringerwerf tel. 0227-501050 / e-mail [email protected] Rekeningnummer NL26 INGB 0003 237703 t.n.v. Adm. Federatiekoffer van de LFDZ, Hoofddorp Informatie over de projecten: blz. 15-18 van de Juni Brief 28