Inhoud C O L O F O N. atmosfeer geschetst die binnen de commissie heerst

Inhoud

Koerier 4, april 2003 Thema-Koerier “Nanotechnologie”

28

Geheel in het thema van deze Koerier past de nieuwe activiteit die dit jaar aan het scala aan activiteiten van Van der Waals is toegevoegd: het 24-uursproject. Hoewel in dit artikel niet inhoudelijk wordt ingegaan op Nanotechnologie, wordt er wel heel aardig de aangename atmosfeer geschetst die binnen de commissie heerst.

34

Het strijdtoneel der gedachten: in de woelige poel van ons innerlijk leven proberen we geheel instinctief ons hoofd boven water te houden. Maar wordt het niet eens tijd dit proces wat bewuster mee te maken? Edwin de Caluwé geeft in deze column heel mooi metaforisch weer hoe ons innerlijk leven er vaak uitziet.

68

We zitten duidelijk in de eeuw der informatievoorziening (en dat is maar goed ook, want dat maakt mijn taak wat nuttiger). Wie informatiemaatschappij zegt, zegt internet. Het wereldwijde web groeit nog steeds en bevat vele interessante websites. Joost Kos, van Fysisch dispuut Chaos, vertelt wat over enkele van deze sites, die verder niet zoveel met het dispuut te maken hebben, toch?

C O L O F O N

2... 3... 4... 6... 9... 12... 16... 18... 24... 27... 28... 30... 34... 36... 36... 36... 40... 41... 42... 44... 46... 48... 50... 52... 54... 56... 58... 64... 66... 74... 74...

Redactioneel Doorgelicht Mogen wij even STOORen Nanoscience en Nanotechnologie Vici - Spintronics De fascinatie voor nanomagneetjes op een femtosecondeschaal Nanofotonica Molecular Materials and Nanosystems Ontwerp je eigen toekomst! Logisch vierkant Vierentwintiguursproject ón-der-wijs (het ~) Het strijdtoneel der gedachten Had je maar geen VEGETARI˙R moeten worden! Gedichten bewegen Jacqueline Elisabeth van der Waals Poetry in Motion Natuurkunst in volle gang Whiteboard Zaalvoetbaltoernooi Chaos Da Battle II Tentamen Bierproeven Dropping Barabas Cantus Carnaval TU/E meets LUC World Wide Web Activiteitenagenda Adverteerdersindex

De Koerier is een periodiek, uitgebracht door de studie-vereniging voor Technische Natuurkunde ‘Johannes Diderik van der Waals’, in samenwerking met STOOR, beide gevestigd aan de faculteit der Technische Natuurkunde van de Technische Universiteit Eindhoven. De Koerier verschijnt zes maal per jaar en is te vinden in de bakken onderaan de trap bij de loopbrug, bij het eerste- en tweedejaars practicum en in de Van-der-Waalskamer.

Van-der-Waalskamer: Ng 0.01 Postbus 513 5600 MB Eindhoven Tel: (040-247)4379 [email protected]

STOOR-kamer: Ng 0.04 Postbus 513 5600 MB Eindhoven Tel: (040-247)4308 [email protected]

De Koeriercommissie bestaat uit: Michael Beljaars (voorzitter), Rody Brinkhof (STOOR), Cor Klaasse Bos, Thomas van Gils en Thijs Knaapen

4e editie, jaargang 43, april 2003 De deadline voor Koerier 5 jaargang 43 is: 24 april 2003.

Kopij: vóór de deadline in het Koerierpostvak op de Van-der-Waalskamer of per e-mail naar [email protected].

Redactioneel

door Michael Beljaars

Jawel, daar is hij dan eindelijk: de eerste Themakoerier. Later dan verwacht, maar dat heeft uiteindelijk ook zo z’n voordelen gehad. Zo zijn er wat fouten met betrekking tot het nieuwe formaat uitgehaald, omdat de vorige Koerier al in het gewijzigde formaat is uitgebracht.

B

Over het nieuwe formaat gesproken, ik ben in de vorige Koerier totaal vergeten in mijn colofon als Commissaris Koerier te vermelden dat ons verenigingsblad op een ander formaat was gedrukt. De oplettende Koerierlezer zal dit natuurlijk niet ontgaan zijn, maar voor diegenen die iets minder bekend zijn met de Koerier, wijs ik er nu nog even op. Als Commissaris Koerier is het de laatste week voordat de Koerier naar de drukker moet altijd weer stressen om haar op tijd af te krijgen. Wat echter vaak vergeten wordt (en ik moet toegeven ook door mijzelf ) is dat, hoewel ik eindredacteur ben, de Koerier eigenlijk gemaakt wordt door al die mensen die de moeite nemen om een literaire bijdrage te schrijven. ThemaKoerier Nanotechnologie 2

Ik wil daarom deze Koerier graag beginnen met het bedanken van iedereen die de afgelopen drie Koeriers zich verdienstelijk heeft gemaakt door mee te helpen aan de vulling ervan. De lijst met personen is te omvangrijk om hier namen te vermelden, maar iedereen die een persoonlijk bedankje wenst, kan dat natuurlijk altijd komen halen in de Van-der-Waalskamer. Voor het tot stand komen van deze Themakoerier wil ik graag met name prof. dr. Wim de Jonge en Karin Raijmakers-Wilbers van het faculteitssecretariaat bedanken. Door samenwerking van deze twee mensen zijn er uiteindelijk maar liefst vijf omvangrijke en diepgaande artikelen over Nanotechnologie binnengekomen. Uiteraard worden de schrijvers van deze artikelen ook bedankt. Wie dit zijn kunnen jullie bij elk artikel lezen. Geheel in het thema van deze Koerier is het stuk over de aankomende activiteit ‘Het 24hproject’. Deze vierentwintig uur durende case-marathon zal net als deze Koerier het thema Nanotechnologie dragen. Ik hoop dat het idee van een Themakoerier jullie bevalt en ook het nieuwe formaat positief ontvangen mag worden. Ideeën ter verbetering van en opbouwende kritiek over de Koerier kunnen worden gemaild naar [email protected]. Veel leesplezier!

Doorgelicht

door Alex Versteegh

Prefazione di Presidente

tudenten zijn lui. Ze moeten dan ook zoveel mogelijk achter hun vodden worden gezeten. Van der Waals is natuurlijk de ideale instantie hiervoor. Om de natuurkundestudenten bezig te houden staan er tussen het uitkomen van deze Koerier en de eerstvolgende tentamenweek dan ook een dertiental activiteiten gepland. Voor een volledig overzicht verwijs ik voor het gemak maar even naar de activiteitenagenda op de laatste bladzijde van deze Koerier. Tellen we hierbij nog de gebruikelijke donderdagborrels dan komen we op een totaal van achttien.

S

Schamel, want een beetje werkweek duurt zeker 50 uur en dus blijft er nog ruim 33 uur over om colleges te volgen. Niets aan de hand dus en zo te zien blijft er zelfs nog tijd over. Want zeg nou zelf, in het weekend liggen we toch maar heel de dag op bed…? Gelukkig komt ook hiervoor een oplossing want Van der Waals heeft in de Centraal Economische Commissie (CEC) de ideale partner gevonden in het bezig houden van luie studenten: verdubbel het collegegeld, zet de studiebeurs om in een lening en schaf de OV-jaarkaart af en je zult zien dat studenten vanzelf meer gaan werken. Te gelijkertijd levert het de Nederlandse staat ook nog eens 1,9 miljard op. Duidelijk geval van een win-win-situatie. Alle maatregelen samen kost ons studenten, pak ‘m beet, vijfhonderd euro in de maand. Kwestie van anderhalve dag extra werken in de week en we kunnen ons oude uitgavenpatroon gewoon voortzetten. Nemen we dit mee in onze rekensom dan blijft er nog bijna 20 uur per week over om colleges te volgen en tentamens te halen. Hmm… misschien toch wel wat krap...tenzij we minder mee gaan doen aan Van-der-Waalsactiviteiten natuurlijk. Maar ja, college’s zijn saai en Van-der-Waalsactiviteiten zijn jong, snel, dynamisch en wild. Bovendien hoeven we ons geen enkele zorgen te maken over de studieduur omdat we gewoon wat geld kunnen lenen als we minder moeten gaan werken. Later hebben we een vette baan en betalen we alles in een paar jaar terug aangezien we door de bezuinigingen veel minder belasting betalen dan nu. Tenzij we de studie niet afmaken natuurlijk, maar dan worden we toch gewoon werkeloos…? Hoeven we ook niets terug te betalen. Over de toekomst van het hoger onderwijs en het studentenleven in het bijzonder hoeven we ons dus absoluut geen zorgen te maken. Dus laten we vooral niet gaan protesteren en paniek zaaien want in Den Haag weten ze heus wel wat goed voor ons is.

Koerier 4, jaargang 43 (2003) - Thema-Koerier “Nanotechnologie”

ThemaKoerier Nanotechnologie

Gemiddeld zijn dit 3,6 activiteiten per week. Ze duren niet allemaal even lang, maar met gevallen als de Bata444race erbij is een gemiddelde van vier uur zeker een realistische schatting. Totaal besteden we dus een schamele 16,4 uur per week aan Van-der-Waalsactiviteiten.

3

Mogen wij even STOORen Als deze koerier onder de ogen van de lezer ligt is een van de zwaarste periodes van het jaar alweer voorbij, de tentamenperiode. Ik hoop dan ook dat iedereen deze periode met een goed gevoel heeft afgesloten en vol goede moed aan het laatste trimester van dit collegejaar is begonnen.

A

De grootste verandering binnen STOOR is wellicht het aannemen van twee nieuwe medewerkers. Inmiddels heeft Petra Rombouts de taken van Rody Brinkhof overgenomen en per 1 april zal Harm Knoops de taken van Hans van Hemmen overnemen. Bij deze wil ik ook Rody en Hans bedanken voor hun bewezen diensten bij STOOR en veel succes wensen met hun verdere bezigheden.

ThemaKoerier Nanotechnologie 4

In het kort zal ik nu de nieuwe medewerkers voorstellen. Petra (zie foto) is op dit moment tweedejaars student en naar eigen zeggen niet zo handig met computers. Dit is ook geen vereiste voor een STOOR medewerker dus no problemo. Ze wil graag weten wat er op de faculteit allemaal speelt en natuurlijk kan dat STOOR. Harm (zie andere foto) is op dit moment ook tweedejaars student en heeft ervaring met het maken van posters en websites dus kan hij zo mooi Petra compenseren. Veel mensen zullen Harm kennen, omdat hij vorig jaar heeft geholpen met het organiseren van de Intro 2002 bij Van der Waals en op dit moment in de Activiteitencommissie van Van der Waals zit. Mocht je de behoefte hebben om nader kennis te maken met de nieuwe medewerkers, kom dan eens binnenlopen in Ng 0.04. Op de laatste P-raadsvergadering is gebleken dat de meeste tentamens representatief waren voor de stof van de vakken. Er waren geen grote problemen bij de studenten.

Petra Rombouts

Harm Knoops

Sinds het verschijnen van de vorige koerier is er geen PP-raadvergadering meer geweest. Natuurlijk zal deze binnenkort wel weer plaatsvinden aangezien de tentamenperiode achter de rug is. Voor het vak “Fysica van de gecondenseerde materie” dat het oude vak “Vaste-stof-

door Rody Brinkhof

Onlangs heeft op 26 februari de onderwijsdag plaatsgevonden. Het was erg onduidelijk waar de dag nu precies over ging en wat nu precies het doel was. In het begin ging het over de bachelor opleiding per 1 september 2003 maar al gauw bleek het over 1 september 2004 te gaan. Alle zaken die per 1 september 2003 nog kunnen worden ingevoerd ter verbetering van de opleiding zullen worden ingevoerd. Op dit moment zijn er drie commissies die kijken naar het bachelorprogramma (één voor de theoretische vakken, één voor de wiskundevakken en één voor de regeltechniekvakken). Echter naast de bacheloropleiding krijgen de huidige derdejaars studenten ook te maken met de nieuwe Masteropleiding die op 1 september dit jaar van start zal moeten gaan. Vanuit de faculteit is hier nog geen informatie gegeven aan de studenten en deze weten dan ook absoluut niet waar ze aan toe zijn. Dit is een puntje waarop de communicatie naar de studenten toe nog verbeterd kan worden. Laten we hopen dat er in de volgende koerier hierover wel iets geplaatst kan worden. Vanaf deze plaats wens ik iedereen veel succes met het derde trimester en veel plezier met het lezen van deze koerier.



fysica” vervangt is een collegevolggroepje ingesteld dat kritisch naar dit vak gaat kijken. Dit op aanvragen van de docent.

5

THEMA-ARTIKEL

Inleiding

Nanoscience en Nanotechnologie Een inleiding door prof. dr. Wim de Jonge

C

.....

onsider the final question as to whether, ultimately -- in the great future -- we can arrange the atoms the way we want; the very atoms, all the way down ! What would happen if we could arrange the atoms one by one the way we want them (within reason, of course; you can’t put them so that they are chemically unstable, for example).

What could we do with layered structures with just the right layers ? What would the properties of materials be if we could really arrange the atoms the way we want them ? They would be very interesting to investigate theoretically. I can’t see exactly what would happen, but I can hardly doubt that when we have some control of the arrangement of things on a small scale we will get an enormously greater range of possible properties that substances can have, and of different things that we can do.....


Bovenstaande passage komt uit de klassieke voordracht van Nobelprijswinnaar Richard P. Feynman op 29 december 1959 tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van de American Physical Society. De titel van zijn voordracht “There is plenty of room at the bottom” mag nog steeds, na 40 jaar (!), worden beschouwd als een soort geloofsbelijdenis van de nano-wetenschapper. Het lijkt niet meer dan gepast om in een inleiding op, wat nu Nanoscience of Nanotechnologie heet, naar deze visionaire voordracht te verwijzen (www.zyvex.com/nanotech/feynman.html). Het voorvoegsel “nano” is afgeleid van het Griekse word “nanos”, wat dwerg betekent. Het gaat bij de nano-wetenschappen dus over het kleine, de wereld van de nanometers d.w.z. de wereld van atomen en moleculen, waar Feynman al over sprak. Op zichzelf is dat natuurlijk niets bijzonders. Natuur- en Scheikunde bijvoorbeeld hebben zich altijd al beziggehouden met deze bouwstenen van de materie. We spreken over Nano-Science en Nano-Technologie als er op de schaal van atomen en moleculen wordt geconstrueerd, gemanipuleerd en gestructureerd. “Shaping the world atom by

atom”, de titel van het stimuleringsplan in de Verenigde Staten (National Nano Initiative), was in dit opzicht buitengewoon beeldend en aansprekend gekozen. We moeten er wel aan toevoegen dat deze “puristische” en tegelijkertijd inspirerende visie op nanotechnologie, waarbij nieuwe systemen worden ontworpen door individuele moleculen en atomen te adresseren en te manipuleren, zo zijn praktische bezwaren kent als het op toepasbare, in het algemeen ietwat grotere structuren aankomt. Individuele begeleiding, ook van atomen, kost nu eenmaal tijd ! Daar staat tegenover dat atomen en moleculen ook heel goed in staat zijn, onder gunstige omstandigheden, zichzelf in structuren te rangschikken. Men noemt dit zelfassemblage of zelforganisatie. De biologie geeft daarvan treffende voorbeelden ! Dit is één van de aanleidingen waarom de Nano Science in een aantal gevallen, als bijna vanzelfsprekend, aan bioen lifesciences wordt gelinkt. Nanowetenschappen : waarom ?

Wij moeten ondertussen, meegesleept door de wetenschappelijke euforie, natuurlijk

THEMA-ARTIKEL

Inleiding

Nieuwe handen en ogen voor de nanoschaal

Het zal inmiddels duidelijk zijn dat NanoScience en Technologie niet beperkt zijn tot een bepaalde tak van wetenschap. Men kan manipuleren op nano-niveau met fysische, chemische, biologische, farmaceutische of andere achtergrond, met bedoelingen zoals hierboven aangeduid. Het gemeenschappelijke aspect bij al deze disciplines zijn de “ogen” en “handen” die men voor het manipuleren en karakteriseren nodig heeft. De huidige snelle ontwikkelingen van de nano-technologie komen dan ook goeddeels voort uit de ontdekking

van nieuwe “ogen”, zoals atomaire kracht (AFM) en scanning-tunnel microscopie (STM) en (nabije veld) optische technieken (SNOM), en “handen” zoals optische pincetten en atomaire manipulatie met behulp van STM, waarmee op nanometerschaal kan worden gewerkt. Anderzijds zijn disciplines die voorheen hoogstens op microscopische schaal opereerden inmiddels in staat functionele structuren te manipuleren op nanometer- of moleculaire schaal. Zo wordt intens onderzoek verricht naar electronica gebaseerd op enkele moleculen, en is binnen de life sciences het begrip van het leven afgedaald tot de fundamentele nano-schaal, waarbij DNA recombinatietechnieken inmiddels de mogelijkheid bieden selectief de functionaliteit van levende cellen te beïnvloeden. Drijvende krachten pelijke vragen

en

maatschap-

De explosief groeiende activiteiten op het gebied van de nanotechnologie worden door een aantal factoren bepaald. Naast de beschikbaarheid van de nieuwe technieken zoals hierboven aangeduid, zijn zeker ook de inspirerende fantasieën over de mogelijkheden om met atomen en moleculen als bouwstenen ons eigen mini-universum te bouwen van fundamentele betekenis. Ook is de ontwik-keling van de nanotechnologie aan de TU/e het laatste decennium aanmerkelijk versterkt door de aanwezigheid van een drietal (top) onderzoekscholen en instituten (Dutch Polymer Institute, Fotonica en Katalyse) die elk, gedreven door hun eigen missie en vanuit hun eigen discipline, het terrein van de nanotechnologie hebben benaderd.



niet het doel van deze nano-manipulatie vergeten. Uiteindelijk gaat het om het creëren van geheel nieuwe materialen en structuren met gewenste fysische, chemische of biologische eigenschappen en functionaliteit. De vraag lijkt in dit stadium gerechtvaardigd waarom de eigenschappen van deze gemanipuleerde nano-materialen zo verschillend zouden zijn van bulk. Daarbij spelen verscheidene aspecten een rol. Naast het feit dat uiteraard van artificiële materialen (al dan niet van nano-afmetingen) nieuwe eigenschappen verwacht mogen worden, is er ook het directe gevolg van de kleine (nano) afmeting. Dit effect komt doordat vele fysische verschijnselen hun eigen typische lengteschaal hebben. Worden de afmetingen van de materie kleiner dan die karakteristieke lengte, dan worden om het zo te zeggen de eigenschappen “gekwantiseerd”. De Wet van Ohm geldt voor bulkmaterialen, maar niet meer als de afmetingen kleiner worden dan de gemiddelde vrije weglengte van het electron in het materiaal !

7

THEMA-ARTIKEL Hierbij kan worden gevoegd de nooit aflatende vraag naar miniaturisering i.v.m. vergroting van datastromen, van met name de industrieën in de ICT sector, die een belangrijke impuls vormen voor zowel de nano-engineering van device structuren, alswel de “architectuur” van geheel nieuwe macromoleculaire structuren en nanogestructureerde functionele materialen.


Als laatste aanjager van nano-activiteiten moet de bio-pharmaceutische en life sector worden genoemd. Het manipuleren en exploiteren van biologische en fysiologische systemen is inmiddels beland in het regime van de nanoscience. Nanotechnologische technieken zullen derhalve in de biofysische en biomedische technologie een steeds grotere rol gaan spelen. Daarbij valt met name te denken aan stimuli op moleculaire schaal, drug-delivery en biosensoren.

center for NanoMaterials; cNM

Volgens een onderzoek in 2001 onder de titel “Nano-Science and Technology@TU/e” wordt er op de TU/e op uitgebreide schaal door ongeveer 150 wetenschappers in meer dan 20 groepen, verspreid over alle “beta”faculteiten, aan nanotechnologie gewerkt. Het zwaartepunt van deze activiteiten is te vinden in de faculteiten Technische Natuurkunde (TN) en Scheikundige Technologie (ST). De activiteiten kunnen voor een groot deel worden omschreven als “nano-engineering of functional materials and device structures” en kenmerken zich door een breed spectrum van materialen : van organische macromoleculaire systemen en polymeren tot oxides, metalen en halfgeleiders. Een aantal groepen aan de TU/e heeft zich verenigd in het cNM, het “center for Na-

Inleiding

noMaterials”, dat de samenwerking en de synergie tussen de nanowetenschappen tracht te vergroten en zich sterk maakt voor een (nationale) Master of Nano-Science en Technologie. In onze faculteit TN behoren de volgende groepen tot het cNM: - Fysica van Nanostructuren - Halfgeleiderfysica - Polymeerfysica - Molecular Materials and Nanoscience In de volgende bijdragen vindt u een wat uitgebreidere weergave van hun werk.

THEMA-ARTIKEL

Spintronics

Vici - Spintronics pin-gebaseerde elektronica of kortweg “spintronics” heeft zich de afgelopen jaren turbulent kunnen ontwikkelen en is een van de speerpunten binnen de huidige nano-technologie. Toepassingen zijn inmiddels al in ruime mate voorhanden. Supergevoelige spintronics-leeskoppen maken het bijvoorbeeld mogelijk om op dit moment harde schijven op de markt te brengen met een waanzinnige opslagcapaciteit van tientallen of zelfs honderden GBytes. Maar het onderzoeksveld is nog voortdurend in beweging. De industrie ontwikkelt in hoog tempo een nieuw spintronics geheugen voor de computer en bio-sensoren om ultrasnel en ultragevoelig “verdacht” DNA of biochemisch wapentuig op te sporen. En daarnaast zijn er allerlei wetenschappelijke initiatieven, zoals het integreren van spintronics met organische of halfgeleidende materialen om extra functionaliteit te genereren, en de ontwikkeling van nieuwe meetmethoden om gedetailleerd en supersnel naar spins “te kijken”. Het VICI programma “Spintronics” dat zojuist is toegekend door NWO (ter waarde van 1,25 M€) sluit nauw aan bij een aantal van deze ontwikkelingen, waarover zo dadelijk meer. Eerst zal ik dit fascinerende onderzoeksveld van de spintronics kort voor u inleiden.

S

Aan de basis van spintronics staat het geladen elektron. Net als bij traditionele

elektronica beïnvloeden we deze lading door een elektrisch veld, in de praktijk door bijvoorbeeld een batterij op een stukje elektronica aan te sluiten. Maar er is (gelukkig) meer, de “geur van het elektron” is niet alleen lading maar ook spin, een zuivere kwantummechanische eigenschap met de vrijheidsgraad spin omhoog of spin omlaag (ms = ±½). Klassiek is de spin voor te stellen als het snel tollen van de elektronlading, rechtsom of linksom, waardoor het elektron dus eigenlijk een piepkleine nanomagneet is met de noord/zuid-richting omhoog of omlaag gericht. Hiermee is het gereedschap voor spintronics al bijna compleet,

elektrische velden laten we aangrijpen op de lading van het elektron, een magnetisch veld maakt het mogelijk de spin te manipuleren. Deze effecten van lading en spin werden voor het eerst in 1988 waargenomen



door dr.ir. Henk Swagten

9

THEMA-ARTIKEL


als het reuzenmagnetoweerstand effect (of giant magnetoresistance - GMR) in magnetische nanostructuren. Dit zijn stapels van magnetische en metaallagen met een typische dikte van een nanome-ter, omdat we op deze lengteschaal geen last hebben van macroscopische effecten van verstrooiing van lading en spin. Sluiten we nu een batterij aan op deze lagen (zie de figuur in het kader), dan hangt de weerstand en daarmee ook de elektrische stroom enorm sterk af van het magnetische veld, een eigenschap die we direct kunnen toepassen. In uw huidige PC vliegt een GMR-sensor over de magnetische nanobits van de harde schijf en deze detecteert, via de stroomsterkte, hoe het bitje staat geschreven, naar links of naar rechts. Een nieuwe generatie toepassingen heeft te maken met het magnetische opslagmedium zelf. We kunnen spintronics op een slimme manier gebruiken om een nieuw random-access-memory te creëren, in dit geval een magnetic-RAM of MRAM geheugen. Dit lijkt qua principe op de logge magnetische ferriet-kern geheugens die in de jaren vijftig aan de wieg stonden van het informatietijdperk en bestaat uit een netwerk van magnetische geheugencellen (zie de tekening), maar nu vele ordes kleiner en gevoeliger, en gebaseerd op de

Spintronics

magnetische eigenschappen van nieuwegeneratie spintronics. De industrie claimt binnen afzienbare tijd de eerste MRAMs op de markt te introduceren. Het grote voordeel van MRAM ten opzichte van uw huidige PC geheugen van bijvoorbeeld het type SDRAM of DDR-RAM is het nietvluchtige (nonvolatile) karakter. Dankzij de permanente magnetische eigenschappen van de lagen behoudt het geheugen alle opgeslagen informatie (zie de aangegeven “0” en “1” in de tekening), ook nadat de voedingsspanning wordt uitgeschakeld; met andere woorden, het soms frustrerende trage opstarten van uw PC zou hiermee tot het verleden behoren ….. Een van de “holy grails” in dit veld is de integratie van het spin concept met materialen die traditioneel in de IT wereld gebruikt worden, de halfgeleiders. Met de MRAM zijn we eigenlijk al een heel eind

op weg, want het zal onontbeerlijk zijn deze magnetische multilagen te integreren in een zogeheten CMOS omgeving, niet in de laatste plaats omdat er aan ieder geheugenbitje een diode of transistor toegevoegd moet worden om te voorkomen dat er bij

THEMA-ARTIKEL

Spintronics

Een andere heilige graal is het realiseren van spintronics op de waanzinnig kleine schaal van de nanometer. Op deze schaal liggen natuurlijk enorme uitdagingen wat betreft de technologische vervaardiging, de nanotechnologie, maar misschien nog

belangrijker is de wetenschappelijke vraag wat er gebeurt met de spin-effecten als we de dimensies maar blijven verkleinen. Een van de meest succesvolle manieren om te

“kijken” naar nanostrukturen is de Scanning Tunneling Microscoop of STM. Een zeer scherpe naald scheert rakelings over een oppervlak en, als een klein (kwantummechanisch) wonder, gaat er dan een minuscuul stroompje lopen tussen naald en oppervlak. Dit principe om atomen af te beelden gaan we nu uitbreiden naar “spin spotting”, het visualiseren van de spin of het magnetisme van de atomen aan het oppervlak. Om dit nauwkeurig in kaart te brengen gaan we een supergeleidende naald gebruiken, omdat deze zeer geschikt is om onderscheid te maken tussen spin omhoog een spin omlaag. Dit is afgebeeld in de figuur. Via een magnetisch veld worden de spin-omhoog en spin-omlaag qua energie van elkaar gescheiden (rechts), waardoor het mogelijk is de spin van een magnetisch oppervlak (links) te selecteren uit te gemeten tunnelstroom. Voor het eerst zullen we dan in staat zijn om op atomaire schaal kwantitatief naar spins te kijken, bijvoorbeeld in de steeds kleiner wordende (submicron) MRAM cellen, in nanomagnetische bits en andere artificiële nano-objecten.



het lezen ook stromen door andere geheugenplaatsen zullen lopen. Maar een daadwerkelijke stap vooruit is de volledige integratie van deze fascinerende spin-effecten met halfgeleidende componenten. Het grote voordeel ten opzichte van de bestaande elektronica is de enorme rijkheid van manipulatiemogelijkheden. Via externe spanningen of gebruik van laserpulsen kunnen we lokaal lading creëren, en wordt het misschien zelfs mogelijk het magnetisme als het ware aan en uit zetten, mogelijkheden die niet voorhanden zijn zonder het gebruik van halfgeleiders. De insteek die we in het VICI project onder andere zullen kiezen is eigenlijk heel bijzonder en wordt schematisch geïllustreerd in de figuur hierboven. We gebruiken een magnetische halfgeleider (midden) om spins te selecteren uit een groot reservoir van spinup en spin-down elektronen (links), die we vervolgens probleemloos in de halfgeleider (rechts) kunnen injecteren. Het onderzoek in de groep Fysica van Nanostrukturen zal proberen fundamentele processen in kaart te brengen, zoals de rol van de tunnelbarrière voor de injectie-efficiency, het verlies van spin-informatie tijdens het transport in de halfgeleider, en mogelijkheid tot het creëren van magnetoweerstandeffecten in “all-semiconductor” devices.

11

THEMA-ARTIKEL

Nanomagnetisme

De fascinatie voor nanomagneetjes op een femtosecondeschaal door dr. Bert Koopmans

agnetische eigenschappen ruimtelijk beperkt is tot ultrakleine dimenhebben de mens reeds duisies?” en “Hoe gedraagt een dergelijke struczenden jaren lang geboeid. tuur zich onder ultrasnelle manipulaties?” Door de jaren heen is de inTypische lengte- en tijdschalen die hierbij teresse voortgekomen uit een mengeling van een rol spelen zijn respectievelijk nanomepure fascinatie (wie heeft als kind niet einters en nano- tot femtosecondes (10-9 s tot deloos zitten stoeien 10-15 s). met magneetjes van de LEGO-trein Om toegang te krij– in blauwe en rode gen tot magnetisme variant) alsmede op deze onvoorsteleen groot aantal baar kleine lengte- en technologische tijdschalen, zijn in toepassingen (of de afgelopen jaren het nu gaat om een in het kader van de scheepskompas uit nanotechnologie de middeleeuwen een aantal nieuwe of de harde schijf technieken voor technologie op manipulatie en de PC waarop dit karakterisering beFiguur 1: De oude Grieken kenden reedsl de fascinatie stukje wordt gecom- voor het wonderbaarlijke gedrag van magnetisch ge- schikbaar gekomen. steente. De overlevering wil dat zij een eerste aanzet Ontwikkeling poneerd). van gaven aan het onderzoek van het ultrasnelle magdergelijke nieuwe netische gedrag van dergelijke stenen. “handen” en “ogen”, Binnen de groep Fysica van Nanostrucalsmede toepassing ervan op magnetische turen zijn we de afgelopen jaren gebinanostructuren, behoren inmiddels tot de ologeerd geraakt door een tweetal van de belangrijkste onderzoeksthema’s in onze meest uitdagende vraagstellingen binnen groep. Dit korte verhaal beoogt een indruk het hedendaagse magnetische onderzoek. te geven van deze activiteiten. Vraagstellingen die betrekking hebben op Steeds kleiner! magnetisme op de kleinst denkbare schaEen brokje ijzer is een ferromagneet, d.w.z. len. Vraagstellingen die een evidente link het bezit een permanent magnetische mohebben naar hedendaags technologisch ment. Wat gebeurt er als we het brokje nu onderzoek aan magnetische data opslag en steeds kleiner en kleiner maken? Van een verwerkingstechnieken, waar steeds hogere centimeter, maar een millimeter, naar een capaciteit en verwerkingssnelheden worden micrometer, naar… Op een gegeven monagestreefd: “Hoe gedraagt een magneet ment vindt er een radicale omslag plaats in zich indien het magnetische materiaal

M


eigenschappen en, zoals voor zoveel fenomenen, treedt dit op ergens in het domein van de nanotechnologie. Een ijzerdeeltje met een diameter van slechts enkele nanometers vertoont een nieuwe eigenschap: het magneetje is niet langer stabiel; het magnetisch moment staat door thermische excitaties vrijelijk heen en weer te zwabberen. We noemen dit een super-paramagnetisch gedrag. Superparamagnetisme is een van de revolutionair nieuwe eigenschappen die optreden binnen het nanodomein, een eigenschap met de grootst mogelijke impact voor de verdergaande miniaturisering van magnetische dataopslagsystemen. Het zal duidelijk zijn dat zwabberende bits een slechte basis vormen voor een robuuste opslag van onze informatiebestanden! Het begrijpen en beheersen van magnetische eigenschappen op deze schaal heeft voeding gegeven aan onderzoek aan goed gedefinieerde magnetische nanosystemen. Diverse varianten van “scanning probe microscopie”, zoals STM en MFM (zie het inleidende stuk door Wim de Jonge) hebben hieraan een belangrijke bijdrage

geleverd. In een aantal projecten binnen onze groep richten we ons niet alleen op het observeren van magnetisch gedrag op kleine lengteschalen, maar ook op het creëren van goed gedefinieerde magnetische objecten, door het bottom-up, oftewel atoom-vooratoom, opbouwen ervan. Diverse groepen in de wereld hebben zich gespecialiseerd in het naar believen rangschikken van magnetische atomen op enkel-kristallijne oppervlakken met behulp van een STM. Nadeel van deze benadering is het feit dat de aldus gegenereerde systemen niet stabiel zijn bij kamertemperatuur. Als alternatief hebben we recentelijk een eerste proof-of-principle demonstratie kunnen geven voor een intrigerende alternatieve aanpak die zou moeten kunnen leiden tot stabiele structuren bij kamertemperatuur: Met behulp van een scherpe STM-tip, en onder aanleggen van een geschikt gekozen spanning tussen tip en oppervlak, bleek het mogelijk magnetische kobaltatomen die ingebed zijn in een eenkristallijn koperoppervlak naar believen door het oppervlak te schuiven. Hoewel de weg naar een atoomvoor-atoom constructie van thermische

Figuur 2: Manipulatie van cobalt atomen in een enkel kristallijn koperoppervlak, schematisch weergegeven in de cross-sectionele weergave links.Het rechter diagram toont een experimenteel resultaat. Het regelmatige patroon toont de positie van de afzonderlijke koperatomen. De ketens op het oppervlak zijn in feite het spoor van individuele kobaltatomen die onder invloed van een STM tip door het oppervlak worden voortgedreven. Voor het maken van de opname beweegt de tip in x-richting over het oppervlak, zoals aangegeven door de pijlen. Steeds als de tip in de buurt komt van een kobaltatoom, flipt een over een enkele roosterconstante naar een nieuwe evenwichtspositie (Oleg Kurnosikov, Jürgen Kohlhepp 2002)



THEMA-ARTIKEL

Nanomagnetisme

13

THEMA-ARTIKEL stabiele ferromagnetische structuren in een “gastoppervlak” noch lang is, hebben deze eerste beperkte resultaten reeds een groot enthousiasme doen opleven! Steeds sneller!


Als we een brokje ijzer opwarmen boven de zogenaamde Curie temperatuur verdwijnt het magnetische moment. Als we een sterk genoeg magnetisch veld aanleggen zal het magnetische moment zich richten in dat veld. Wat gebeurt er echter als we de magneet slechts gedurende een zeer korte tijd opwarmen? Of, wat gebeurt er als we een ultrasnelle magnetisch veldpuls aanbieden? Als de tijdschalen gaan van milliseconden, naar microsecondes, naar… De eerste nieuwe fenomenen treden op bij het bereiken van nanoseconden, een typische tijdschaal voor de precessiebeweging van een magnetisch moment in een magnetisch veld. Het nootlot (voor de fundamentel onderzoeker een zegen!) wil dat magnetische recording momenteel met rasse schreden de barrière van gigahertz lees- en schrijfsnelheden te nadert. Bij een gigaherz verwerkinssnelheid worden een miljard operaties per seconde uitgevoerd, waarmee de karakteristieke tijdschaal uitkomt op een nanoseconde. Om nog sneller toegang te krijgen tot magnetische informatie dienen revolutionair nieuwe concepten op labaratoriumschaal ontwikkeld te worden. Hoewel in onze groep experimenten gericht op dergelijke nieuwe concepten plaatsvinden, hebben we ons daarnaast een nog uitdagender vraag gesteld: “Wat is de ultieme tijdschaal waarop we het magnetische moment van een ferromagneet kunnen beïnvloeden?” Voor het antwoord op deze vraag moeten we onze toevlucht zoeken tot optische technieken waarbij gebruik wordt gemaakt van laserpulsen met een duur van

Nanomagnetisme

niet meer dan 50 femtoseconden (d.w.z. 50 x 10-15 seconden). Om een indruk te geven: gedurende deze tijd plant een lichtpuls zich slechts over een afstand van 15 mm voort, een fascinerend gegeven gezien de enorme voortplantingssnelheid van het licht, 3 x 108 m/s! In deze experimenten verwarmen we een ferromagnetisch nanosysteem met een dergelijk laserpuls. Een zekere, variabele tijdsvertraging later wordt de interactie van een tweede laserpuls met het systeem gebruikt om de dynamische respons van het magnetische systeem, zoals opgestart door de laserexcitatie, te volgen. Hiertoe wordt de minuscule verdraaiing van de polarisatie van licht –het zogenaamde magneto-optische Kerr effect– gebruikt als maat voor het magnetische moment ten tijde van aankomst van de vertraagde puls. Experimenten hebben geleerd dat de interactie tussen fotonen, phononen (roostertrillingen), elektronen en hun spin (het magnetische moment van een enkel elektron) op deze tijdschaal moeilijk toegankelijk proces is, waarbij elke analogie met onze macroscopische belevingswereld ter discussie staat. Inmiddels hebben we wel kunnen aantonen dat reductie van het magnetische moment reeds plaats vindt gedurende de eerste honderden femtoseconden na laserexcitatie – een revolutionaire ontdekking in het licht van theorieën die tot halverwege de jaren negentig geldig geacht werden en waar uitgegaan werd van een dynamisch respons die minstens twee grootteordes trager zou verlopen. En nog meer uitdagingen…

Nieuwe technieken, zoals in dit stukje geschetst, hebben ons reeds veel geleerd over magnetisme op extreem kleine lengte- en tijdschalen. Deze kennis vindt momenteel gretig aftrek bij industriële onderzoekslaboratoria, voor implementatie in toekomstige

THEMA-ARTIKEL

Nanomagnetisme

Figuur 3: (a) Je ooit wel eens afgevraagd: “Ik weet dat het magnetische moment verdwijnt boven de Curie-temperatuur, maar hoeveel tijd is daar nou eigenlijk voor nodig?”

(c) Absorptie van de puls brengt het element heftig in beroering. De sterk geexciteerde toestand ontneemt ons een goede kijk op de zaak gedurende een femtoseconde of 100. (d) Hoe het ook zei, reeds ~ 300 fs na laserexcitatie is waar te nemen dat het magnetisch moment is verdwenen. Fysisci hebben nog geen antwoord op de vraag hoe het komt dat dit proces ordes sneller verloopt dan zij een jaar of tien geleden beweerden!

generatie magnetische devices. Anderzijds staat veel van het onderzoek nog in de kinderschoenen. Toch dienen volledig nieuwe uitdagingen zich al weer aan. Als exemplarische exponent daarvan, wordt de combinatie van metingen met een femtoseconde tijdschaal en met een nanometer ruimtelijk oplossend vermogen aan magnetische systemen als een soort van heilige graal beschouwd. Een dergelijke techniek zou uiteindelijk toegang kunnen bieden

tot de intrigerende fysica van het ultrasnelle schakelgedrag van nanogestructureerde magnetische elementen. Kennis op dat terrein is wederom van evident belang voor de ontwikkeling van toekomstige generaties magnetische devices. De nanovariant van de magneetjes uit onze LEGO-trein zullen garant staan voor nog vele jaren van fascinerend onderzoek!



(b) Op t = 0 wordt een korte laserpuls met lengte van ongeveer 50 fs afgevuurd op een ferromagnetisch elementje.

15

THEMA-ARTIKEL

Nanofotonica

Nanofotonica door prof. dr. H. Salemink

e Nanotechnologie omvat -in algemene termen- die aspekten van materie, van ontwerp en van fabrikage waarbij de kritieke afmetingen in meer dan een dimensie beneden de 100 nanometer ligt. Voor elektronen denken we hier aan relevante afmetingen als verstrooingslengten, vrije weglengte, depletie-lengtes in halfgeleiders en effektieve impurity golflengten van 5 tot 50 nanometer. Bij fabrikageafmetingen van Figuur 1. Doorsnede van halfge- deze grootte zulleider gestapelde quantum dots, len de tot nu toe gemaakt met scanning probe techniek. De diagonale lijnen zijn de ato- bekende ‘continumaire kristal-vlakken, loodrecht op um’ modellen niet de groeirichting (rechtsonder naar langer geldig zijn. linksboven). De dots hebben een afgeplatte piramide-vorm. De afmet- Kwantum-mechaing van het beeld is 55 nanometer nische effekten per zijde. zullen optreden evenals duidelijke statistische fluctuaties ten gevolge van het diskreet worden van parameters die nu door ensembles van een beperkt aantal deeltjes beschreven worden - in plaats van de grote deeltjes aantallen in ensembles gebaseerd op afmetingen ver boven 500 nanometer lengteschaal . Enerzijds zal dit een ‘limiet’ vormen voor vele vormen van continuum fysika (en elektronika), anderzijds zal dit kompleet nieuwe mogelijkheden openen. Voor ‘devices’ (apparaatjes) die gebaseerd zijn op elektronika of spintronika is dit

D


16

een onderwerp van aktueel onderzoek in Nederland. Ook voor fotonische schakelingen is de nanotechnologie van belang en onderwerp van verschillende studies. Op de eerste plaats worden ‘quantum-lagen’ met afmetingen van 2-10 nanometer gemaakt: het 1-dimensionale quantum karakter leidt tot duidelijk diskrete en verstembare optische energie-niveau’s (zie het particle-ina-box probleem in de kwantummechanica). Sterkere quantum effekten worden bereikt met opsluiting (confinement) in meer dimensies, b.v. in quantum dots. Zie het recente proefschrift van D.Bruls (fakulteit TN van de TU/e) en figuur 1; in dit werk worden een scanning probe techniek gebruikt om dergelijke quantum dots in kaart te brengen op atomaire schaal. Op de tweede plaats zijn er micro-resonatoren, die een optisch aktief materiaal opsluiten tussen twee pakketten van reflektor-lagen, elk enkele nanometers dik. In deze resonators kan een efficiente energie-overdracht gerealiseerd worden naar optische overgangen welke door het ontwerp van de resonator geselekteerd worden. Op de derde plaats de diffraktie effekten in fotonische kristalstrukturen: dit zijn materialen waarin (via lithografie en etsen) een ‘relief ’ is aangebracht, dat een modulatie van de brekings-index bewerkt, met typische perioden van 200-400 nanometer en een precisie van circa 20 nanometer. Door deze indexmodulatie treden in de optisch propagatie diffraktie-effecten op, die de ‘manipulatie’ van fotonen-stromen mogelijk maken. Numerieke modellen worden gebruikt om de fotonische bandgap te bepalen (figuur 2). Afhankelijk van de geometrische en de material eigenschappen van het dielektrisch

THEMA-ARTIKEL

Nanofotonica

relief, vertonen dergelijke synthetische ‘rooster’strukturen een verboden (optisch) energie gebied, analoog aan de elektronische bandgap in halfgeleiders. Verwacht wordt dat dergelijke fotonische kristal strukturen als bouwstenen voor zeer kompakte optische IC’s zullen worden gebruikt

(bv. in optische bochten met radii van enkele microns). Zie figuur 3 en de skripties van I.M.P Aarts en R.W. v.d. Heijden (TNTU/e). Een strikte beheering van fabrikage (materialen, depositie en technologie) in genoemde strukturen is nodig voor het juiste funtioneren van nanofotonica: afhankelijk van de parameters is een precisie nodig op atomaire schaal of van enkele nanometers. Daarnaast omvat nanofotonica natuurlijk ook het veld van optische analyse op de lengte schaal van sub-micron, via zgn. nearfield probing technieken. Al deze aspekten maken deel uit van projekten binnen het consortium NanoNed, met name genoemd zijn in deze samenhang de deel-projekten: NanoFabricage, Advanced Probes, NanoFotonica.

Figuur 3. Berekende propagatie van een electromagnetische golf door een gemodificeerde bocht in een golfgeleider van een fotonisch kristalstruktuur. Deze simulatie illustreert de mogelijkheid van het gebruik van kleine bochtstraal (enkele micron’s) in dit ontwerp



Figuur 2. Berekende transmissie van electromagnetische energie als funktie van (genormeerde) golflengte door een fotonisch kristal, met geometrische struktuur als in de inzet weergegeven. De vertikale grijze band representeert de berekende fotonische bandgap; zie de voorspelde sterke afname van de transmissie in dit golflengte gebied. De 2 lijnen zijn berekeningen voor twee verschillende kristal orientaties.

17

THEMA-ARTIKEL

M2N

Molecular Materials and Nanosystems De groep Molecular Materials and Nanosystems (M2N) is 1 januari 2003 opgericht als inter-facultaire groep in de faculteiten TN en CT. Het onderzoek ligt in het gebied van de functionele moleculaire nanoscopische systemen en materialen in 1, 2, en 3 dimensies, met een nadruk op de lijn: moleculaire structuur - hogere organisatie van de moleculen - functionele eigenschappen. In de onderstaande hoofdstukjes wordt onze invulling van dit tamelijk abstracte ‘mission statement’ verduidelijkt.

Stroomgeleiding door een enkel molecuul door Kees Flipse, tel. 4118


e trend om in de microelektronika industrie structuren kleiner en kleiner te maken heeft de afgelopen 40 jaar geleid tot een verdubbeling van de snelheid van de computers in iedere 2 jaar. Op dit moment is men instaat om zo’n 50 miljoen transistoren op een vierkante centimeter te plaatsen. Dit zeer indrukwekkende getal wil men echter nog steeds verder vergroten. Echter dit wordt steeds moeilijker en de limieten van de huidige lithografische technieken om de transistoren te fabriceren zijn in zicht. Over de laatste paar jaar wordt de aandacht meer en meer verlegd van silicium als materiaal voor elektronische devices naar organische systemen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan organische LED’s. Dit zijn echter nog steeds relatief grote objecten en de echte uitdaging is om elektronische componenten te fabriceren uit slechts een molecuul. In de onderzoekssfeer is men allerlei methoden aan het uit testen om de stroom door een enkel molecuul (ordegrootte 10 Å=10-9 m) te kunnen meten. Onze benadering op dit punt wordt hieronder beschreven en geillustreerd. In eerste instantie maken we met “electron-beam lithography” microdraden

D

van goud met een onderlinge afstand van ~100 nm, welke verbonden zijn met een macroscopisch goudkontakt (zie figuur hieronder)

Aan het molecuul wordt aan weerszijde een goudnanodeeltje chemisch gekoppeld, waarna het geheel wordt gedeponeerd op het oppervlak met de microdraden. Hierna worden extra losse goudnanodeeltjes op hetzelfde substraat aangebracht. Deze deeltjes worden bij kamertemperatuur op een zodanige wijze gemanipuleerd dat een brug tussen het molecuul (met de twee goudeeltjes) en de microdraden wordt gevormd. De manipulatie van de deeltjes gebeurd met een AFM, waarbij op een ingenieuze wijze de tip aan het uiteinde van het bladveertje wordt gebruikt om het deeltje voort te bewegen. Deze manier van

THEMA-ARTIKEL

M2N

Links: voorbeeld van manipulatie van 15 nm gouddeeltjes met een AFM: de letters CNM(=center for nanomaterials). Boven: Dit plaatje laat zien hoe een nanodraad is gemaakt met een AFM. Het nanodeeltje net boven het midden wordt geschoven naar het boveneind van de draad.

Nanogestrucurerde Functionele Moleculaire Films: een nieuwe groeimethode (Arnoud Denier van der Gon, tel. 4337)

oleculaire laag epitaxie (MLE) is een nieuwe groeitechniek om moleculaire elektronische devices te maken. In MLE worden moleculen vanuit de gasfase gedeponeerd op een substraat waarbij ze nieuwe covalente bindingen kunnen vormen en organische superroosters kunnen vormen. Het doel is uiteindelijk een volledige controle te krijgen over het groeien door naast de covalente bindingen in de verticale richting, ook organisatie in laterale richting te verkrijgen door supramoleculaire interacties zoals p-stacking.

M

MLE is het gecontroleerd groeien van nanogestructureerde lagen met covalente bindingen in de verticale richting



kontakteren levert een uiterst stabiele configuratie op om de elektronengeleiding te kunnen meten. Vanuit fig.2b wordt duidelijk dat door de goudeeltjes tegenelkaar aan te duwen, een geleidend pad kan ontstaan ; de individuele deeltjes zijn niet meer onderscheidbaar. Het beter begrijpen van het ladingstransport op een moleculaire schaal is van groot belang voor het ontwerpen van een drie“terminal” moleculair device (transistor).

19

THEMA-ARTIKEL

M2N

De combinatie van volledige controle over groei en de hoge zuiverheid in de reactor moet leiden tot materialen met ongeëvenaarde eigenschappen op het gebied van ladingsmobiliteiten in organische materialen. Door ook in de laterale richtingen structuur aan te brengen, bijvoorbeeld door elektron of ion beam lithografie, moet het mogelijk volledige devices te maken. De gedachten gaan daarbij uit naar transistors, sensors, geheugens, en ultradunne lichtemitterende diodes.

Tussen molecuul en device Martijn Kemerink, tel. 8321

e eerste associatie bij ‘plastic’ zal eerder ‘vuilniszak’ dan ‘beeldscherm’ zijn. Toch bestaan er sinds enige tijd p-geconjugeerde polymeren, ‘plastics’, met (half )geleidende eigenschappen. Aangezien deze materialen de mogelijkheid bieden om enerzijds eigen-

D ThemaKoerier Nanotechnologie 20

MDMO-PPV, polymeer.

een

veel

gebruikt

p-geconjungeerd

schappen middels synthese te sturen, en anderzijds goedkoop en eenvoudig te verwerken zijn, is het niet verbazingwekkend dat de industriele belangstelling hiervoor enorm is. Zowel electronische schakelingen als displays en zonnecellen op basis van organische halfgeleiders zijn recentelijk gedemonstreerd, en in een paar gevallen al op de markt gebracht.

Ook wetenschappelijk zijn deze materialen bijzonder interessant: Doordat de karakteristieke lengteschalen van organische halfgeleiders volledig anders zijn dan die van de traditionele inorganische halfgeleiders als gallium-arseen en silicium, moesten, en moeten nog steeds, geheel nieuwe modellen gevonden worden om de fysische eigenschappen van deze materialen te verklaren. Hierdoor is er in de afgelopen tien jaar een bloeiend vakgebied, op het grensvlak tussen natuur- en scheikunde, ontstaan. Een van kenmerkende eigenschappen van dit soort, in principe wanordelijke, materialen is de neiging om (gedeeltelijk) te aggregeren (ordenen) in gebieden met typische afmetingen van 10 nm tot 1 mm, wat betekent dat deze gebieden meerdere moleculen bevatten, maar veel kleiner zijn dan devices. De invloed van deze mesoscopische inhomogeniteit op de fysische eigenschappen van organische halfgeleiders is verregaand onbekend, en mede daarom onderwerp van ons onderzoek. Dit richt zich op twee aspecten, te weten ‘locaal transport’ en ‘morfologie-eigenschap relaties’, en heeft als doel om enerzijds te komen tot een begrip van ladingstransport in p-geconjugeerde polymeren op alle relevante lengteschalen en anderzijds om een verband te leggen tussen de electrische en optische eigenschappen en de locale morfologie. Onder ‘morfologie’ wordt de wijze waarop de ketens zijn gerangschikt verstaan.

THEMA-ARTIKEL

M2N

Bovenstaand onderzoek vereist gereedschap waarmee met nanometer resolutie afgebeeld en gemeten kan worden. Omdat ‘conventionele’ scanning probes als AFM (atomic force microscopy) en STM (scanning-tunneling microscopy), door de karakteristieke eigenschappen van de meeste p-geconjugeerde polymeren maar matig geschikt blijken voor dit doel, worden hiervoor

specifieke scanning probes ontwikkeld en gebruikt. Recentelijk zijn we er in geslaagd om individuele ketens aan het oppervlak van device structuren af te beelden, iets dat voorheen alleen lukte voor een enkele monolaag. Ook zijn de eerste, verkennende, metingen van de locale geleidbaarheid uitgevoerd, zie bovenstaande figuur.

Nanogestructureerde materialen voorzien in schone energie René Janssen, tel. 3597

et ontwikkelen van duurzame energiebronnen is één van de belangrijkste uitdagingen voor mens in de 21e eeuw. De energie van het zonlicht die jaarlijks de Aarde bereikt is duizenden malen meer dan de energiebehoefte van de mens. Toch is het gebruik van zonne-energie nog beperkt. De belangrijkste reden daarvoor is dat zonneenergie relatief duur is en nog niet kan concurreren met bestaande energievormen. Met het uiteindelijke doel om goedkoper zonneenergie te kunnen benutten wordt onderzoek verricht naar plastic fotovoltaïsche zonnecellen. Het actieve deel van de cel is een uiterst dun (100 nm) laagje plastic,

H

ingeklemd is tussen twee dunne elektroden, dat bestaat uit twee componenten: een donor en een acceptor. Dit dunne laagje doet het al belangrijke werk: het absorbeert het licht, zet het licht om in positieve en negatieve elektrische ladingen, en het geeft deze ladingen af aan twee elektroden. Belangrijk aspect van de cel is de aanwezige nanostructuur. Alleen als de twee componenten op nanoschaal een bicontinu netwerk vormen is de cel efficiënt. Het onderzoek richt zich op het verkrijgen van een beter begrip en het verbeteren van het rendement en de levensduur. Daartoe worden nieuwe materialen bestudeerd en wordt de interactie van zonlicht en het transport van ladingen in



AFM metingen op MDMO-PPV. links/midden: hoogte en fase signaal. Door gebruik te maken van een speciale tip zijn spiraliserende polymeerketens zichtbaar in het fasebeeld. (200´200nm) rechts: geleidingsmeting. Gebieden met hoge en lage geleidbaarheid zijn zichtbaar. (500´500nm)

21

THEMA-ARTIKEL

M2N

deze materialen onderzocht. Dat gebeurd met ultrasnelle (100 fs) spectroscopie in combinatie met elektrische en morfologische karakterisering Onze beste plastic zonnecellen hebben nu een rendement van 3%, we lopen daarmee internationaal voorop, maar het is nog te weinig om de cellen nu al op grote schaal te gaan maken. Schematische opbouw en werking van een plastic zonnecel (links) en een transmissie elektronen microscopie (TEM) opname van een echte cel (rechts).


Work for me Hoe zou jij het vinden? Om jouw ideeën terug te zien in innovatieve en eigentijdse producten die over de hele wereld worden verkocht? Ook iets voor jou? Om mee te werken aan flat TV, DVD of trendy keukenapparaten, aan complete stadionverlichting of patiëntvriendelijke röntgenapparatuur? Geef je ideeën de ruimte en ga een stap verder dan de bekende weg. Met enthousiaste collega’s, met de nieuwste technologieën, in dynamische markten en in een internationale omgeving, met een enorme diversiteit.

Voor meer informatie: www.philips.nl

EDITORIAL

Stan Ackermans Instituut

Ontwerp je eigen toekomst! Stan Ackermans Instituut Als je overweegt om na afronding van je studie aan een loopbaan in de industrie of het bedrijfsleven te beginnen, dan is het goed om te weten dat daarvoor een uitstekende voorbereiding bestaat bij het Stan Ackermans Instituut (SAI) aan de TU Eindhoven. Hier word je als trainee in 2 jaar opgeleid tot technologisch ontwerper. Bij een succesvolle afronding wordt het MTD-diploma verstrekt (Master of Technological Design), dat recht geeft op het voeren van de MTD-titel. Om toegelaten te worden is een doctoraal diploma noodzakelijk. Er bestaat een strenge selectie. Bij de meeste opleidingen kun je op meerdere tijdstippen per jaar met het programma starten. Het startsalaris van een trainee is ca. 1450 p/m (excl. diverse toelagen). Essentiële kenmerken van de ontwerpersopleidingen van het Stan Ackermans Instituut zijn:


o o o o o o

Interdisciplinair werken in teamverband Technische creativiteit Moderne ontwerptechnieken Kostenbesef en fabriceerbaarheid Kwaliteit Communicatieve vaardigheden

De 8 opleidingen van het SAI: 1. Architectural Design Management Systems 2. Design and Technology of Instrumentation 3. Information and Communication Technology 4. Logistics Management Systems 5. Mathematics for Industry 6. Process and Product Design 7. Software Technology 8. User-System Interaction Op de volgende bladzijde vind je een korte beschrijving van elke opleiding.

Het opleidingstraject van een ontwerpersopleiding omvat een periode van twee jaar full time. Het eerste jaar bestaat, naast het persoonlijke homologatieprogramma, uit een aantal speciaal voor de ontwerpersopleidingen ontwikkelde vakken, waarbij bovengenoemde kenmerken uitgebreid aan de orde komen. Afronding van deze vakken gebeurt veelal in groepsverband in de vorm van een case of project. De meeste programma’s hebben Engels als voertaal; een groot deel van de instroom komt uit het buitenland. Daarnaast is er in elke opleiding onder de noemer “Professional Development” een scala van cursussen die gericht zijn op het ontwikkelen van algemene niet-technische vaardigheden en attitudes. Juist de aandacht voor communicatieve vaardigheden draagt bij aan het succes van de gediplomeerden in hun verdere carrière. Gedurende het tweede jaar voert een trainee met een grote mate van zelfstandigheid een ontwerpproject uit zowel voor als in het bedrijfsleven. De trainee wordt daarbij begeleid door medewerkers vanuit het Stan Ackermans Instituut en uit het bedrijf waarvoor het project wordt uitgevoerd. Uit het carrièreverloop van afgestudeerde ontwerpers blijkt, dat de extra investering van twee jaar wordt beloond met een steiler carrièrepad. Informatiedagen Twee keer per jaar (voorjaar en najaar) houdt het SAI een open dag in Eindhoven. De eerstvolgende informatiedag is op 6 november 2003. Meer informatie over het Stan Ackermans Instituut is te vinden op www.sai.tue.nl, via tel 040 - 2472452, of via ons e-mail-adres: [email protected].

24

Stan Ackermans Instituut

EDITORIAL

Overzicht van de opleidingen van het Stan Ackermans Instituut:

Architectural Design Management Systems: Deze opleiding richt zich op het management van het ontwerpproces van grote en/of ingewikkelde bouwprocessen met hoge kwaliteitseisen. In het programma wordt onder meer aandacht besteed aan ontwerpstrategieën en informatie- en ontwerpondersteunende systemen. Design and Technology of Instrumentation: Deze opleiding richt zich op het ontwerpen van meetopstellingen en -systemen voor geladen of neutrale deeltjes. Een voorbeeld hiervan is het gebruik van geladen of neutrale deeltjes bij fysische of fysisch-chemische processen, met name bij plasmareactoren, ionenbronnen, versnellersystemen, cyclotrons en ionen-optische systemen.

Logistics Management Systems: De opleiding richt zich op verbreding, verdieping en integratie van kennis en vaardigheden op het gebied van de logistiek. De nadruk ligt hierbij op de planning, organisatie en beheersing van goederenstromen van grondstof tot eindgebruiker en op de logistieke aspecten van workflowmanagement. Mathematics for Industry: De opleiding behandelt de wiskundige bijdrage aan het ontwerpen van industriële producten en bedrijfsprocessen. Tijdens de opleiding wordt ruim aandacht besteed aan diverse wiskundige technieken en aan het ontwikkelen, gebruiken en analyseren van mathematische modellen. Daarnaast komen ook de aansluiting met de techniek, de natuur- en de bedrijfswetenschappen aan de orde. Process and Product Design: In de procesindustrie is het nodig scheikundige, natuurkundige en werktuigbouwkundige inzichten te integreren. De opleiding besteedt niet alleen aandacht aan het procesontwerp, maar ook aan de relatie tussen proces, (micro) structuur en functionaliteit. Dit leidt tot integratie bij het ontwikkelen, ontwerpen en in bedrijf brengen van processen voor een groot scala aan producten in de procesindustrie. Software Technology: De opleiding richt zich op het ontwerpen van complexe software systemen voor technische toepassingen. Het programma omvat o.a. het ontwerpen van een totaal systeem, bestaande uit hardware en software bouwstenen. Aan de orde komen formele specificatie- verificatie- en ontwerpmethoden, software engineering en systeemtechnologie. User-System Interaction: De opleiding User-System Interaction leidt ontwerpers op voor het ontwikkelen en realiseren van gebruikersvriendelijke mens-systeem interacties. Zij zijn getraind in wetenschappelijk onderbouwde methoden en technieken voor zowel ontwerp als evaluatie van gebruikersinterfaces van producten, diensten en systemen.



Information and Communication Technology: De opleiding behandelt het ontwerpen van systemen voor het verwerken, opslaan en transporteren van informatie in de breedste zin van het woord. Het beschrijven en simuleren van deelcircuits en het ontwerpen en realiseren van systeemdelen en componenten zijn onderwerpen die aan de orde komen, terwijl ook de wisselwerking tussen hard- en software veel aandacht krijgt.

25

ALGEMEEN

Virus

Eindhoven - Op 25 mei vindt het elfde Cultureel Festival Virus plaats. Ongeveer 8.000 bezoekers kunnen op het Universiteitsterrein genieten van de stromingen muziek, theater, dans, beeldende kunst, straattheater, film en literatuur. Van 12:00 uur ’s middags tot 02:00 uur ’s nachts opent Virus haar deuren en kan iedereen genieten van de volgende acts; Headliner

Moloko Muziek

Calibre, Tasha’s World, Paul van Kemenade Quintet en Les Frères Guisse, Floris, Céleste Zewald, Winnaars Wraak van Brabant (alle 4 de categorieën), Incense, Rompeprop, Emmett Tinley (The Prayer Boat), ‘t Hof van Commerce, Vladimir, Green Lizard, Yama Yama, Green Hornet, Crucial Sounds Dans

Leine en Roebana, T.R.A.S.H. ThemaKoerier Nanotechnologie 26

Theater

Dogtroep met Carwash, Guido Weijers. Straattheater

Géométrie Variable, Dra.s.vis, Drakenparade, Pyromancer, Barbara Biloe Literatuur

Winnaar Write Now!, Luuk Koelman, Thomas van Aalten, Vitalski, Esther Gerritsen Film

Bowling for Columbine, The Idiots, Jalla! Jalla!, Donnie Darko, Shaolin Soccer, Storytelling, Battle Royale Beeldende Kunst

Anthony Litjes, Sterk Werk, Gert30 Eindfeest

Kettel, Fingathing, Benny Rodrigues, Blatnova, Dj Ivo, Maatregel Kaarten kosten 10 in de voorverkoop (excl. reserveringskosten) en 13 aan de dagkassa (mits niet uitverkocht). De kaarten zijn vanaf 7 april te verkrijgen via de Ticketservice, bij Bullit Eindhoven en Sounds Tilburg en Den Bosch. Het evenement vindt plaats op het Universiteitsterrein te Eindhoven, vlakbij het NS station. Verdere informatie is te vinden op onze website www.virus.nl.

ALGEMEEN

Puzzel

Logisch vierkant door Han Crijns

1112111123112211213312213212223114213 De oplossing van de vorige puzzel staat niet in deze Koerier, omdat er anders maar weinig tijd zou zijn om deze puzzel op te lossen. De oplossing zal te vinden zijn in Koerier 5. Dus mocht je, hoe onwaarschijnlijk ook, toch niet uit de bovenstaande puzzel kunnen komen, lef je nog eens uit op de puzzel uit Koerier 3.



V

indt de logica in dit 8 bij 8 vierkant. Voor de enthousiaste puzzelaars en voor de mensen die geen logica kunnen ontdekken in het vierkant, staat er onder het vierkant het begin van een eenvoudige reeks. Met een beetje inzicht, moet het te doen zijn deze een stuk verder door te trekken.

27

ACTIVITEITEN

24UP

Vierentwintiguursproject door Arjan Meertens, geciteerd uit het werk van Joost Kos

angezien het thema van deze Koerier Nanotechnologie is, werd aan de vierentwintiguursprojectcommissie gevraagd een stukje te schrijven over wat er allemaal speelde binnen deze commissie. Ik zal ons eerst even voorstellen. Wij zijn een commissie die een project gaan organiseren waarin studenten in groepjes van vier gaan werken aan een case die verschillende vakgebieden binnen een thema gaat verenigen. Ze doen dit vierentwintig uur achter elkaar. Vandaar de naam vierentwintiguursproject. Nu zullen jullie je afvragen wie zijn jullie dan eigenlijk, nou de commissie bestaat uit de volgende mensen. Voorzitter: T-mobileJamin, vroeger bekend als Benjamin. Secretaris-Generaal: Joost; we moesten hem een fancy naam geven anders wilde hij niet notuleren. Opvulling: Alex (V.;red.), Bas, Coen, Henk, en ik. De reden dat wij gevraagd zijn om een stukje te schrijven (heeft misschien niets te maken met het thema van de koerier). Ik denk dat de beste manier om jullie inzicht te verschaffen in het reilen en zeilen van de vierentwintiguurscommissie is een selectie uit de notulen te laten zien:

A ThemaKoerier Nanotechnologie 28

Belangrijke puntjes hierin zijn rondvraag, mededelingen en WVTTK. WVTTK -Dit punt wordt weer omgedoopt naar WKEGVTT(Waarom Komt Er Geen Vlaai Ter Tafel) en hoort daarom bij de rondvraag thuis. Het antwoord op de afgekorte vraag is dat Coen laakbaar is. Het gevolg is dat Coen volgende vergadering een verdomd grote appelvlaai met slagroom meeneemt.

Rondvraag: -Joost vraagt of Alex geprobeerd heeft zelfmoord te plegen. Alex antwoordt dat dat niet het geval is en dat hij ook nog leeft. -Bas vraagt waarom hij zatte kutmailtjes krijgt van Floran. Zelfs Floran moet hem het antwoord schuldig blijven, maar hij durft met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid te zeggen dat hij zat was toen hij ze schreef. -Alex vraagt wie er naar de MTD gaan. De antwoorden zijn respectievelijk nee, nee, ja, ja, nee, ben je gek en nee. Hierin zijn ook de antwoorden van Alex en Ben verwerkt. -WKEGVTT? Omdat Joost een incompetente idioot is. -T-mobileJamin vraagt of Floran nog een vraag heeft. Floran antwoordt bevestigend. -Floran vraagt wat hij met zijn haar moet doen. Joost antwoordt dat het niet uitmaakt, omdat het toch lelijk is. Mededelingen: -Joost is een smeerpaap, want er zijn geen notulen. -Joost is een smeerpaap, want er zijn weer geen notulen. -Bas zegt dat hij nieuwe sloffen heeft, zwarte wel te verstaan. -Coen zegt dat hij Nederlands kampioen BloodBowl is. De commissie is wild enthousiast over zijn idee om zelf een BloodBowl-groep op te zetten. -Floran zegt dat hij zijn 1e-jaars practicum heeft gehaald. Hij wil daar graag aan toevoegen dat Meertens niet kan programmeren. -Bas stelt voor Greenpeace te elimineren in het aankomende debat met EPZ met behulp van radioactief zilver. De rest van de commissie begrijpt het nut van deze op-

merking ook niet, maar Coen kan hem wel waarderen. Maar ja, wat wil je van iemand die Nederlands kampioen BloodBowl is? -Joost zegt dat Michael eerst moet regelen dat iedereen toegang tot de map heeft. Om dit zo snel mogelijk te realiseren blijkt het te werken om net zo lang op de map te blijven enteren totdat Michael gek wordt van het vervelende gepiep van het ‘access denied’scherm en je daarom maar helpt. -Joost zegt dat kip-kerriesalade van de Aldi veel lekkerder is dan Sodexho-kip-kerriesalade. -Floran zegt dat hij naar de kapper gaat. -Arjan zegt dat dat tijd werd en dat de vlaai lekker is. -Tenslotte komt er nog een sappig detail aan het licht, en dat is dat Erwin een waardeloze secretaris is. Wat het nut van deze opmerking, weet niemand, maar T-mobileJamin en Alex wilden het toch even kwijt. - T-mobileJamin zegt dat hij dit weekend ook wat gaat doen, namelijk KCC-onzin, naar de kapper en naar de tandarts. -Joost zegt dat Coen volgende keer een geüpgrade vlaai mee moet nemen. -Alex zegt dat het fokking koud is hier. -Floran zegt dat hij geen mededeling heeft. -Floran zegt dat hij zich afvraagt wat de stoelen op het balkon van W-hoog daar doen. -Nee T-mobileJamin, notulen van de vorige vergadering voldoen niet als agenda. -Over WVTTK: Dit punt wordt omgedoopt naar WKEWGVTT? Of nog beter, naar CIELIOHWGVMH,SNHIENE, wat staat voor ‘Coen Is Een Laakbare Idioot Omdat Hij Weer Geen Vlaai Meegenomen Heeft, Sterker Nog Hij Is Er Niet Eens’. De ge-upgrade vlaai die er vandaag had moeten zijn wordt volgens Arjan nu een geweldig grote ge-upgrade geëvolueerde vlaai. Floran stelt voor om Coen volgende keer een vlaaikar (net zoals een ijskar, maar dan

met vlaaien) en een pizzaboer mee te laten nemen, waar de commissie dan de hele vergadering lang gebruik van mag maken. -Joost merkt op dat het dan wel een hele lange vergadering wordt. -Floran zegt dat hij zijn vraag, die naar eigen zeggen heel serieus was, vergeten is. -De rest vraagt waarom Floran dit meedeelt tijdens een rondvraag. Het antwoord is dat Floran bij de mededelingen nog niet wist dat hij zijn vraag ging vergeten. -Arjan vraagt waarom Floran zijn vraag vergeten is. Er komt geen antwoord. -Alex vraagt waarom er een vrouw op het balkon van W-hoog loopt. -Floran vraagt waarom N-laag geen balkon heeft. T-mobileJamin denkt het te weten en zegt dat dat is omdat het N-laag heet. -Arjan(over carnaval) vraagt of het misschien een idee is voor het bestuur om verkleed te gaan als goed bestuur. Ben en Alex zijn wildenthousiast en maken al plannen om de Equilibrium-polo’s te jatten Natuurlijk zijn dit alleen de serieuze dingen die we doen. We kunnen uiteraard niet altijd serieus bezig zijn dus ik heb de onzin dingen maar weggelaten. Ik hoop dat jullie zo genoeg van onze commissie afweten. Mocht je nog vragen hebben kan je altijd naar T-MobileJamin toegaan om informatie te vragen.



ACTIVITEITEN

24UP

29

ALGEMEEN

Onderwijs

ón-der-wijs (het ~)

door Michael Beljaars

1 het systematisch overbrengen van kennis en vaardigheden => les, onderricht 2 de instellingen waaraan onderricht gegeven wordt 3 ver beneden wijs (indien van toepassing op het kabinet) aar stonden we dan, met een kleine 200 studenten en medewerkers, afgevaardigden van de 13 universiteiten die ons land nu (nog) rijk is, in een zijzaal van de ridderzaal. Nog een paar minuten en het schouwspel zou beginnen. Dan zouden we de demisionair-minister wel eens laten weten wat we van de plannen van het kabinet vinden. Maar eerst even terug naar hoe ik hier verzeild was geraakt.


Als overheid wil je natuurlijk dat je land kan concurreren met in ieder geval alle omliggende landen en liever ook een prominente marktpositie wereldwijd inneemt. Wat heb je daar tegenwoordig voor nodig? Wel, het is duidelijk (ik zou bijna zeggen triviaal) dat we ons op dit moment in een kenniseconomie bevinden en dat die marktvorm nog lang niet uitontwikkeld is. De ingrediënten voor een kenniseconomie zijn: -

-

Kennis Mensen die deze kennis beheersen en mee om kunnen gaan (alias Academici) Voldoende geld om aan bovenstaande ingrediënten te kunnen komen.

Kennis is op zich wel overvloedig aanwezig in ons land, maar als Nederland haar positie wil handhaven, zal er geïnvesteerd moeten worden in onderzoek om deze kennis aan te vullen. Tja, academici, ingenieurs in ons speci-

fieke geval. Daar schort het een beetje aan. Allereerst is de afgelopen jaren de belangstelling voor een technische opleiding dramatisch afgenomen. Op zich ook niet zo heel gek als je bedenkt dat door invoering van het zogenaamde Studiehuis op het VWO een groot deel van de in vroegere tijden verplichte Betavakken geschrapt zijn. Daarnaast heeft de diepgang plaats moeten maken voor de verbreding van de studie, zodat het mogelijk wordt om je keuze over welke kant je op wilt nog later te maken. Gevolgen hiervan zijn: -

Minder interesse voor techniek Slechtere voorbereiding op het wetenschappelijk onderwijs Hoger percentage afvallers, wat een nasleep is van het hierboven genoemde gevolg

Het moge duidelijk zijn, dat er op het gebied van aantrekken en scholing van academici nu zeker wel wat moet gebeuren en daar komt ingrediënt drie bij kijken. Zoals voor vele begeerswaardigheden in deze wereld is hiervoor geld benodigd. Ja, ik weet dat er bezuinigd moet worden en natuurlijk zijn het moeilijke afwegingen op welke post er gekort moet worden. Maar wanneer je als hardste roept dat Nederland naar een kenniseconomie moet en op dat gebied hoog in de wereldmarkt moet komen te staan, dan kun en MAG je er niet vanuit gaan dat dat vanzelf goedkomt.

ALGEMEEN

Onderwijs

Donderdagochtend, 13 februari, 9.00 uur. Edwin en ik hebben ons vertrouwde warme bed inmiddels al lang achter ons gelaten en de kou getrotseerd om bij het hoofdgebouw van Philips Nederland aan de Boschdijk te verzamelen. Na welgeteld vier minuten in de warme ontvangstruimte, werden we vriendelijk verzocht door de cameraman van de TU/e om zonder jas1 (!!!) onze spetterende entree te herhalen omdat dan onze mooie TU/e-polo’s met korte mouwen beter zichtbaar zouden zijn. Goed, voor een prominente plaats op de jaarver- slagvideo wilden we dan nog wel een keer koulijden, maar na vier keer naar buiten en naar binnen lopen door een irritante draaideur hadden we dat toch ook wel gezien. Gelukkig vond de TU/e-camera man het na de vierde keer goed genoeg om ons binnen te laten blijven. Tijd om terzake te komen, we hadden een afspraak met de topman van Philips Nederland Harry Hendriks. Hij zou, om aan te geven hoe belangrijk ingenieurs voor een bedrijf als Philips zijn, een brief voor de

demissionair-minister van onderwijs Mevr Verhoeven en een item, wat de samenwerking tussen de universiteit en het bedrijf symboliseert, aan ons overhandigen met het verzoek aan de minister over te brengen hoe groot het belang van goede academici is voor het goed functioneren van onze maatschappij. Het item bleek een haspel glasvezelkabel wat symbool stond voor de open communicatie tussen de universiteit en Philips. Na de korte maar krachtige ontmoeting verlieten we het Philipscomplex en zetten we koers richting de universiteit. Om half één was er in het auditorium, naast de bedrijvendagen die gelijktijdig plaatsvonden, een presentatie van de opgehaalde brieven en items door het actiecomité. Op zich een goed initiatief zo’n actie. Zeker als je dat goed weet te coördineren en voor elkaar krijgt dat alle universiteiten meedoen. Wat dan wel weer jammer was, is dat -

-

-

De actie gelijk viel met de eerder genoemde bedrijvendagen. Er te weinig gepromoot is voor de actie, waardoor er nagenoeg geen publiek aanwezig was tijdens de presentatie. Vanwege bovenstaande redenen, alleen Van der Waals als studievereniging vertegenwoordigd was. Er eigenlijk in totaal meer medewerkers dan studenten bij betrokken waren.

Dit laatste bleek pas echt goed toen ik in de bus stapte die ons naar Den Haag zou brengen, alwaar we de brieven en items aan


Omdat de mensen die op dit moment voor het grootste gedeelte ons land besturen, het idee hebben dat het open uitbouwen van een kenniseconomie wel zo werkt, was er door de Vereniging voor Samenwerkende Nederlandse Universiteiten (VSNU) een actie bedacht om te proberen de politici in Den Haag eens wakker te schudden.

1) De geschatte buitentemperatuur op dat moment lag op ongeveer 270K. Koerier 4, jaargang 43 (2003) - Thema-Koerier “Nanotechnologie”

31

ALGEMEEN


Onderwijs

de minister zouden aanbieden. Afgezien van de enorme overcapaciteit van de bus (er gingen in totaal 12 mensen mee), was ik tot mijn schrik de enige (!!!) student die meeging. Natuurlijk ligt de schuld hiervoor grotendeels bij de organisatie, maar je zou toch, zeker van studenten die zich nuttig maken als bestuur van een studievereniging, meer betrokkenheid verwachten bij een dergelijke zaak.

komen om het meegebrachte item in een kastje te leggen, waarop een nog te onthullen kunstwerk staat. Naar mate de film zijn einde nadert wordt steeds duidelijker wat er in de film te zien is: de kennismotor als symbool voor de positie die de universiteiten bekleden in de maatschappij. Dan wordt het kunstwerk onthult: een perspex kennismotor, voorzien van de logo’s van alle dertien universiteiten.

Maar goed, het was niet anders. Daar zit je dan, gezellig met onder andere de secretaris van het CvB, Harry Roumen, in de bus naar Den Haag. Ik moet zeggen het is op zich wel leuk om op zo’n manier eens met mensen in contact te komen. Enfin, na een krap drie uur rijden, zien we de middeleeuwse contouren van het binnenhof aan de horizon verschijnen.

Dan is het tijd voor de theatergroep (die vrij bekend is en al eens op een TU/e-publieksdag heeft opgetreden, maar waarvan de naam mij nu even ontschoten is) om nog wat door te hekelen op het bij voorbaat falende beleid van het kabinet. Een energieke show met veel gejongleer, maar daardoor zeker inhoudelijk niet minder sterk, zorgt voor vermaak bij de aanwezigen. En er is interactie: de minister en de voorzitter van het VSNU mogen komen laten zien, hoe de communicatie tussen universiteiten onderling, maar ook met de politiek zou moeten verlopen.

Binnenkomend in de Ridderzaal, of eigenlijk een nevenzaal daarvan, blijkt dat alle universiteiten erg goed vertegenwoordigd zijn. Een eerste schatting van het aantal aanwezigen wordt vastgesteld op een kleine 200. En, tot mijn grote geluk, bestaat in ieder geval van de andere universiteiten de afvaardiging voor een groot gedeelte uit studenten. Nog even socializen voor dat het ‘spektakel’ begint. Zo kom ik van een meisje van de UvA te weten dat ze eerder die dag een struikelonderzoek hadden gedaan in een winkelcentrum vlakbij om mensen er op attent te maken wat de gevolgen van struikelen kunnen zijn. Helaas (?) was het niet gelukt om daadwerkelijk iemand te laten vallen. Langzaam dimt het ligt en wordt een film gestart. Tijdens dit vage introductiefilmpje mag één student per universiteit naar voren

Dan is het tijd voor het formele gedeelte. De voorzitter van het VSNU leidt het geheel in en vraagt de minister om een reactie. Uit haar toespraak blijkt dat ze het probleem erkent en dat ze het er inderdaad mee eens is dat er echt geinvesteerd zal moeten worden. Concrete toezeggingen doet ze helaas niet, waardoor het nog maar af te wachten valt, wat er nu eigenlijk echt veranderd gaat worden. Ik ben er van overtuigd dat de actie in ieder geval niet voor niets is geweest en zeker een signaal heeft afgegeven bij de minister. Maar het blijft van belang om waakzaam af te wachten wat er uiteindelijk gaat gebeuren. Na afloop van de borrel die aansluitend aan de manifestatie is georganiseerd, gaan we

Onderwijs

ALGEMEEN

Sowieso is het gebouw van de Tweede Kamer der Staten Generaal de moeite waard om eens bekeken te hebben. Het oorspronkelijke binnenplein heeft plaats moeten maken voor een stuk nieuwbouw, dat grotendeels is opgebouwd uit glas en de twee poten van het oude gedeelte aan elkaar verbind. Terwijl we ons verwonderen over het aparte gebouw, komen we aan bij een van de zalen in van het nieuwe gedeelte, die Martijn gereserveerd heeft. Daar discussieren we nog even verder onder genot van koffie, thee en broodjes over zaken die zowel bij de universiteit als in de politiek spelen. Dit betreft met name de afname van betavakken in het VWO en de bezuinigingen in het WO. Tegen een uur of half 8 lopen we door het mooie stadshart van Den Haag, samen met Martijn, terug naar de bus. Martijn heeft er heel wijselijk voor gekozen om voorlopig gewoon in Eindhoven te blijven wonen, om te voorkomen dat hij ook ’s avonds veel tijd in zijn politieke werkzaamheden gaat stoppen. Om één of andere reden is het niet druk op de weg en na een goede 2 uur rijden, komen we weer aan in het vertrouwde Eindhoven, waar het tijd geworden is om onder het genot van een biertje wat na te discussiëren met wat van mijn vrienden en medestudenten.



nog even op bezoek bij Martijn van Dam. Martijn is een inmiddels oud-student aan de TU/e. Nadat hij zijn diploma Technische Bedrijfskunde in zijn zak had, zei hij al na korte tijd zijn baan bij Philips vaarwel om zich nuttig te kunnen maken in de landelijke politiek. Daar bezet hij nu de 44e zetel van de PvdA in de Tweede Kamer.

33

ALGEMEEN

Filosofisch

Het strijdtoneel der gedachten door Edwin de Caluwé

iemand en niets weet wat komen zal. Naarmate het touw der verleden heden en toekomst zich verder ontkluwt, zullen altijd verrassingen blijven opdoemen. Het leven koestert geen wrok noch sympathie voor zijn passagiers. Wat als een diep en onverdiend dal overkomt op iemand, is niets meer dan weer een wending in de meanderende eeuwigdurende rivier waar wij bij het betreden van de aarde in terechtgekomen zijn. De een drijft beter dan de ander, sommigen gaan wel eens kopje onder, anderen geven de strijd tegen de stroming wel eens op. Waar de rivier uit zal monden is de vraag, die iedereen zich stelt. Ook hier is geen antwoord mogelijk van wie niet aan het einde geweest is. Daar waar de stroming op zal houden te bestaan en iedereen voor altijd in een oase van rust vertoeft.

N

Beschouw de mens in al zijn eenvoud, ieder in elkanders evenbeeld voortgekomen uit het mechanisme van de evolutie. Een produkt van voortplanting, mutatie en doorgegeven eigenschappen en kennis. Zonder doorgifte van kennis zou de evolutie van de menselijke psyche stil staan en deden wij niet anders dan in een eindeloze nutteloze herhaling het werk van onze voorgangers overdoen.

34

Diezelfde mens beschouwend, komt men tot de conclusie, dat niemand het recht heeft zich beter te voelen dan een ander, kortzichtig als een ieder is. Kortzichtig: inherent aan het systeem waarin het leven ons geworpen heeft. Niet wetende waarheen we gaan en waar we vandaan komen. Niet wetende waarom we gaan … Daarom, bij gebrek aan een omhullende een hogere kennis, is iedere mening, iedere gedachte in betrekkelijk zicht tot stand gekomen, een ware. Waar in de zin dat waarheid nooit gekend kan worden, en dus voor waarheid genoegen genomen moet worden met wat het meest waarschijnlijke lijkt, met wat velen als waarheid accepteren en intuïtief het beste lijkt.

Iedereen is uit dezelfde bouwstenen opgetrokken. Ieders ontwerp is dezelfde. Intelligentie vloeit voort uit chaos en toeval. Ieder is een bron van ideeën. Een continue stroom van alle mogelijke ideeën. Ideeën zoals wij ze interpreteren , aan de hand van verbanden die wij zien tussen impulsen die ons brein toegediend krijgt. Alle verbanden zijn in beginsel mogelijk, aangezien wij a a-priori niets meer weten, dan wat wij aan impulsen binnen krijgen. De stop op deze onbedwingbare stroom, de zeef die de eindeloosheid inperkt, is ons bewustzijn, onze ik, onszelf. Daarin verschilt ieder. Daarin herkennen wij elkaar, elkanders karakter en

Filosofisch

ALGEMEEN

beoordelen we elkaar. Ieder heeft een andere zeef, waarmee uitgemaakt wordt wat wel aannemelijk is en wat niet. Wat wel bij alle voorgaande tot kennis verworven filtraat past en wat niet. Gedachten die met elkaar strijden om toegelaten te worden tot deze schatkamer van kennis. Op het strijdtoneel van je gedachten ben je zelf de scheidsrechter. Gesterkt door te voldoen aan de strenge criteria, komen gedachten en ideeën naar buiten. Klaar om met andere te strijden die het zelfde ondergaan hebben. Nu geldt weer dat iedereen gelijk is, dat niet te beoordelen is wie de beste criteria had en wie de meeste gerechtigheid bij het psychische innerlijke duel. Daarom kunnen wij ook geen scheidsrechter zijn over onszelf en anderen.


35

ALGEMEEN

Filosofisch

Had je maar geen

VEGETARI˙R moeten worden! door Michael Beljaars

Er is in deze tijd duidelijk een stijging waar te nemen in het aantal vegetariërs, dat op deze wereld rondloopt. Dit tot onverklaarbaar en onlogisch groot ongenoegen van de meeste vleeseters. Wanneer een persoon ervoor kiest vanaf een gezet moment alleen nog vegetarisch te eten, betekent dit uiteraard het beperken van het voor consumptie in aanmerking komende scala aan voedsel. Zogezegd een beperking dus, die deze persoon zichzelf oplegt. Frappant echter is om te zien, dat de beperking die deze keuze oplegt niet zozeer wordt ervaren door de vegetariër zelf, als wel door de carnivoren waardoor de vegetariër omringd is. Zij zijn namelijk degenen die de meeste onrust veroorzaken over de vegetarische levensstijl van de ander. Natuurlijk is het enigszins begrijpelijk en grotendeels verklaarbaar aan de hand van het onbegrip voor de beslissing. Een onbegrip dat vaak gegrondvest is in de belachelijke reden “Ja, maar de mens heeft toch altijd al vlees gegeten?”. Een reden die uitgaat van het verleden, een houding die verandering tegengaat. Eerste belangrijke stap is dus: stel je open. Wees niet bang eens zelf na te denken. De mens hanteert graag de ‘Kop-in-‘t-zand-politiek’. Net doen alsof we niets zien om er maar niet over na te hoeven denken.

E

Je open opstellen betekent nog niet automatisch dat je met alles eens bent wat op je afkomt. De angst om (een deel van) de 36

pijlers waarop je innerlijk leven is gebaseerd te verliezen door je niet direct te verdedigen tegen andermans gedachten is bij velen heel erg aanwezig, bewust dan wel onbewust. Het is een natuurlijk principe, jij denkt te weten wie je bent, en waar je voor staat en alleen het idee al dat dit niet zou kloppen, brengt de grondvesten zo aan het schudden dat we daar liever niet over nadenken. Toch moet men proberen deze angst te controleren en deze zeker niet de overhand laten krijgen. Wanneer men werkelijk iemand wil kunnen begrijpen op vlakken waar men zelf ideeën heeft die loodrecht staan op die van de te begrijpen persoon, rest er niets anders dan voor een moment eigen ideeën opzij te zetten en in de ruimste zin open te staan voor andermans standpunt. Over openstaan gesproken: een bijzonder fenomeen is te aanschouwen bij een deel van de carnivoren. Dit fenomeen laat zich het beste omschrijven als ‘obsessie’ of ‘verslaving’. Deze mensen beweren namelijk ‘dood’ te gaan wanneer ze één dag geen vlees eten. Niet dat ze het ooit een keer geprobeerd hebben, nee logisch, want je zou er eens dood van gaan. Bijkomend wordt vaak ook beweerd door de zojuist gekarakteriseerde groep dat een vegetarisch gerecht onmogelijk beter kan smaken dan wat voor gerecht met vlees dan ook. Deze kortzichtigheid zal waarschijnlijk nog lang stand houden, gezien de gevolgen voor deze mensen van het één keer niet eten van vlees.

ALGEMEEN

Filosofisch

Binnen de categorie “Vegetariërs” valt nog op diverse wijzen onderscheidt te maken. Allereerst is er de tweedeling: vegetariërs en veganisten. De laatstgenoemden consumeren in het geheel geen dierlijke producten. Zij eten geen eieren, drinken geen melk, maar dragen ook geen leren schoenen of tassen. De subcategorie vegetariërs omvat mensen die geen producten eten waarvoor dieren zijn gedood. Daar moet wel de opmerking bij worden geplaatst dat sommigen zich vegetariër noemen vanwege de reden dat ze geen vlees lusten. Deze mensen eten vaak wel gewoon vis en kunnen naar mijn mening dus ook niet met recht vegetariër genoemd worden, aangezien hun bewegen niet voorkomt uit principe, maar puur uit persoonlijke smaak. Van de mensen uit de subcategorie vegetariërs die uit principe geen dode dieren meer eten, heeft het overgrote deel daar als reden voor dat het zielig is voor de dieren. Dat betreft dus het feit dat dieren worden gekweekt, als het ware, op een minimaal stukje grond, om, nog niet halverwege hun leven, afgemaakt te worden om door de mens te kunnen worden opgegeten. Op zich is dit een nobele reden, die ik zeker deel, maar deze reden heeft een diepere grond. Iets waar naar mijn idee de meeste vegetariërs niet zo direct bij stilstaan. Het betreft de plaats van de mens in deze wereld. Aangezien de mens gecompliceerd kan communiceren met soortgenoten, op technisch gebied de meest fantastische dingen heeft bereikt en zichzelf ongelofelijk intelligent acht, plaatst zij zich op de belangrijkheidsschaal ook al vrij standaard boven wie of wat dan ook. Dit is een zo vastgeroest gegeven geworden dat je eigenlijk voor gek verklaard wordt wanneer je hieraan durft te twijfelen of er alleen al over nadenkt. Goed, voorzover wij kunnen nagaan heeft de mens

een eigenschap, genaamd bewustzijn, die we niet direct terug kunnen vinden bij welke diersoort dan ook. Een eigenschap die niet altijd als een voordeel, maar vaak ook als een vloek kan worden gezien. Maar plaatst dit ons qua belang boven andere schepsels? Zover dat wij het recht hebben hen te kweken en op te eten? Daarnaast zijn er nog wat redenen die pleiten voor een vegetarische levensstijl. Niet één van de minder belangrijke vind ik de mogelijkheid de gehele wereldbevolking van eten te kunnen voorzien, wanneer we er allemaal voor zouden kiezen geen vlees meer te eten. Wanneer je hebt ingezien dat je niet op deze wereld bent voor jezelf, maar juist voor alle anderen, is dit een niet te negeren feit. Wel eens gehoord van ‘karma’? Je hebt goed karma, je hebt slecht karma. Karma is niet heel tastbaar. Sommigen zien het als de voeding van het lot, anderen zien het als hun geweten. Weer anderen geloven er geheel niet in en verklaren de mensen die dat wel doen voor gek. Hoe dan ook, daden hebben gevolgen. Daden van iedereen, gevolgen voor iedereen. Belangrijk nu we het over karma hebben, is de reïncarnatietheorie. Kort gezegd komt deze erop neer dat alle wezens in een cyclus (…leven – dood – leven –dood…) zitten, waarbij er de mogelijkheid bestaat om op te klimmen of af te dalen langs de ladder der ontwikkeling. Zo is het mogelijk voor een plant om een dier te worden in een volgend leven, voor een dier een mens, voor een mens een ….? Afhankelijk van wat je geleerd hebt in je leven, of juist wat je nog niet begrepen hebt, kom je in een volgend leven op een bepaalde positie terecht. Vraag is dus: waar wil je heen? En zodra je dat weet: wat moet je ervoor doen? Zou je in dit leven er niet voor moeten kiezen om het dierlijk leven te


37

respecteren en vegetariër te worden? Niemand kan je het vertellen. Belangrijk is te kiezen waarvan je overtuigd bent. Sowieso is de mens zo hypocriet als de pest als het op eten van vlees aankomt. Wanneer ze het netjes verpakt uit de supermarkt kunnen halen, is er niets aan de hand. Maar wie is er in staat om als het erop aankomt, zelf het mes in handen te nemen en voor je eigen vlees te zorgen. Wie van de carnivoren acht zich in staat om zelf een die om te brengen, het schoon te maken en vervolgens op te eten? “Ja, maar dat hoeft tegenwoordig niet meer”. Nee, dat klopt. Wij zijn tegenwoordig zo verwend dat de hele bereiding tot aan het hamlapje voor ons gedaan wordt door mensen die gevoelloos zijn geworden voor het doden en uit elkaar halen van dieren. Voor mij is dit nog geen reden minder, om niet op grond hiervan te besluiten geen vlees meer te eten. Ik acht mijzelf ook niet in staat, en ik wens mijzelf ook niet in staat te achten, om eigenhandig een dier te doden en klaar te maken voor consumptie. “Had je maar geen vegetariër moeten worden!” Had ik dan geen vegetariër moeten worden? Waarom niet? Omdat de rest van de wereld dat niet aanstaat? Omdat mensen nou eenmaal moeite hebben dat je verandert, moeite hebben te begrijpen waarom je er voor kiest, moeite hebben te accepteren dat je ervoor kiest? Denk je eenmaal alles op een rijtje te hebben, je bent er zelf helemaal uit, alle redenen spreken voor, is er ook nog zoiets als de rest van de wereld. Of iets kleiner bekeken, je naaste omgeving, vrienden, familie, collega’s. Op momenten dat we belangrijke beslissingen nemen, kijken we ook altijd even naar hen. En terecht, met hen heb je al een (groot) deel van je leven doorgebracht. Maar moet je dan altijd aan hun verwachtingen voldoen? Is het 38

ook niet veel eerlijker ten opzichte van hen als jij bent wie je bent? Of in ieder geval zelf denkt te zijn? Ik denk van wel. Dat inzicht heeft mij er uiteindelijk toe gebracht hiervoor te kiezen. Begrijp mij goed, ik veroordeel niemand. Ik zeg niet dat vegetariër zijn goed is, ik zeg niet dat vlees eten fout is, net zo min als het tegenovergestelde. Ik probeer niemand te overtuigen, want ieder moet doen wat hij / zij denkt dat het juiste is. Het lijkt soms wel alsof we in een absolute wereld leven, maar niets is minder waar. Door gewenning lijkt alles zo gewoon, zo duidelijk. Maar niets is absoluut goed, net zo min als absoluut fout. Het enige wat ik van de mensheid verlang is begrip, respect, verdraagzaamheid, open staan voor andere ideeën, meningen. Is dat dan echt zo veel gevraagd?


39

ALGEMEEN

poëzie

Gedichten bewegen door Michael Beljaars

en experiment. Iets wat natuurkundigen toch aan zou moeten spreken. En toch ben ik niet zeker. Gedichten zijn bovendien persoonlijk. Ze spreken wel of niet aan. Daarnaast moet het je interesse hebben. Maar het kan geen kwaad je te verbreden.

E


Toch maar proberen dan? Nooit geschoten is altijd mis. Daarom in deze Koerier de eerste editie van Poetry in Motion, een poging om de verborgen rijkheid van de schrijfkunst onder de aandacht van de natuurkundige te brengen. Waarom Poetry in Motion? Natuurlijk kwam de inspiratie min of meer voort uit het welbekende nummer van de legendarische zanger Johnny Tillotson (ik moet zeggen dat de titel me ook meer zei dan de artiest toen ik die opgezocht had). Maar beter bekeken, wat zegt die titel nou eenmaal? Poëzie in beweging. Veranderende gedichten door de tijd heen. Maar vertaald als ‘bewegende gedichten’ kan het ook worden opgevat als gedichten die doen bewegen, die voor de lezer niet zomaar een toevallig als een samenraapsel van woorden zijn, maar die iets met de lezer ‘doen’, de lezer bewegen. Dit is wat ik hoop met deze rubriek te bereiken. Geheel toevallig (hoewel over het bestaan daarvan gediscussiëerd kan worden) vond ik tijdens mijn zoektocht op internet gedichten van Jacqueline Elisabeth van der Waals, de dochter van de man waar onze geliefde vereniging naar vernoemd is. Toe-

passelijkere gedichten zou ik waarschijnlijk niet hebben kunnen vinden. Vooraf aan een tweetal van haar gedichten, kun je hiernaast eerst iets lezen over de persoon achter de gedichten, Jacqueline Elisabeth van der Waals

ALGEMEEN

poëzie

Jacqueline Elisabeth van der Waals door Michael Beljaars

J

Na haar opleiding aan de HBS voor meisjes studeerde ze thuis verder voor de hulpakte voor het onderwijs en de MO-akte geschiedenis en werd lerares geschiedenis. Verder hield ze zich bezig met sport (tennissen, schaatsen, wandelen en bergbeklimmen), vertaalde romans en gezangen, schreef poëzie en proza en besprak in damesclubjes Ibsen, Kierkegaard, Nietzsch, Tagore en Dante. In 1921 kreeg ze maagkanker, waaraan ze op 29 april 1922 overleed. In tegenstelling tot veel dichters die hun onderwerp van buiten bekijken, zijn van der Waals gedichten zeer persoonlijk, uit haar hart. Daarom schreef ze eerst onder pseudoniem Una ex Vocibus (één van de stemmen). Bij sommige gedichten is het genant, om deze gevoelens aan de wereld te tonen. Vooral voor een stijve Hollandse, die haar gevoelens liever niet toonde. Maar na het verschijnen van de eerst bundel ontdekte iemand dat zij de auteur was en haalde haar over haar naam onder de gedichten te zetten.

naar de dood, zoals in Heimwee, een misschien niet helemaal gemeend spelen met zelfmoord, om daar toch maar vanaf te zien, waar De beuken naar verwijst. Later, als ze weet dat ze stervende is, komt ze tot aanvaarding van dood én leven, (Annunciatie. Haar bekendste werk, de postuum uitgegeven “Laatste Verzen”, zijn voor een groot deel aan de dood gewijd. Een tweede thema is de natuur en de gevoelens, die de natuur bij haar oproept, zoals in Alpenbloemen en Meiliedje. Een derde thema is God. Het bekendste hiervan is waarschijnlijk Wat de toekomst brenge moge in het gezangen boek van de hervormde kerk. Maar ze heeft ook gedichten geschreven, die zeker niet in een gezangen boek geplaatst worden, bijvoorbeeld Bitterheid. Naast de gedichten heeft ze ook enig proza geschreven, zoals Het sprookje van de boze fee, over de gave, in in de ogen van de fee was het een gave, die ze doornroosje gaf. Verder schreef van der Waals één novelle, “Noortje Velt” (1901), over opgroeiende meisjes van de intellectuele burgerij in de veranderende wereld van de negentiende eeuw.


acqueline Elisabeth van der Waals werd geboren op 26 juni 1868, als dochter van de Nobelprijswinnaar natuurkunde Johannes Diederik van der Waals (van de Vanderwaalskrachten en de toestandsvergelijking).

Een aantal thema’s komt steeds terug. Een eerste thema is de dood. Eerst een verlangen Koerier 4, jaargang 43 (2003) - Thema-Koerier “Nanotechnologie”

41

Poetry in Motion

POETRY I Nu weet ik wat het allerdroevigst is. Nu weet ik wat het allerdroevigst is. ‘t Is niet de dood of scheiding, niet het kwaad, Dat anderen ons aandoen, of ‘t gemis Aan aardse liefde, niet, dat ons verlaat En jeugd èn schoonheid, eer genoten is Het zoet van ‘t leven, niet de dwaze daad Die men beweent in rouw en droefenis; ‘t Is: als men leeft voor iets, dat niet bestaat En nimmer heeft bestaan, en als men ‘t weet En toch dien schonen droom niet sterven laat, Omdat men voelt, dat alles, wat bestaat, Niets, niets betekent, vergeleken bij Dien énen grootsen droom. O, dat is leed, Waaraan ‘k niet denken durf. God helpe mij!

42

N MOTION Heb mij lief, gelijk ik ben Ik zou tot al mijn vrienden willen gaan - Ook wel tot hen, die niet mijn vrienden zijn En vragen: Heb mij lief, gelijk ik ben En stel aan mij geen eisen. Zie, ik kan Niet onderhoudend praten, niet gevat Of geestig zijn, en niet vertrouwelijk Vertellen van mij zelf of van mijn ziel.... Wat zouden we ons vermoeien voor elkaar? Laat mij maar zwijgend naast u zitten, stil Verdiept in eigen werk, eigen gedachten. Of - als gij praten wilt - spreekt gij tot mij. Ik zal wel luistren, als gij vriendelijk Met lichte kout mij onderhouden wilt, Wel lachen om de grappen, die ge zegt, Wel ernstig kijken als ge hoog, of diep, Of ijdel praat van al te diepe dingen.... Maar, als ik dan zo zwijgend zit, en luister Naar uw gesprek - of naar het klokgetik Of ‘k laat de stilte ruisen om ons heen, - Die ruist zo prettig, als de mensen zwijgen Als ‘k mij dan blij in uw nabijheid voel, Dan zou ik willen vragen, en de stilte - Of na ons gesprek - verbreken met mijn vraag: “Zeg, zijt ge ook blij, dat ik naast u zit?” Spraakt ge dan “Ja”, dan zei ik zacht: “Ik ook” ... En dat was alles, wat ik weten wou En al, wat gij van mij behoeft te weten.


43

NATUURKUNDE

Natuurkunst

Natuurkunst in volle gang door Jeroen Rietjens

en nieuwe Koerier betekent tegenwoordig een nieuw stukje van de Natuurkunstcommissie. Die moet dan natuurlijk wel iets nieuws te melden hebben en gelukkig is dat ook het geval. Zo is de oprichting van de Stichting Natuurkunst bijna een feit, wordt de laatste hand gelegd aan een huisstijl en nieuwe website, is de commissie klaar voor het binnenhalen van het grote geld en wordt er onderhandeld met een projectontwikkelaar over het combineren van het slopen van T-laag en het aanleggen van een vijver.

E ThemaKoerier Nanotechnologie 44

De “Stichting Natuurkunst” wordt opgericht omdat het project Natuurkunst te groot is om door Van der Waals financieel te kunnen worden gedragen. Schattingen van de totale kosten lopen uiteen van drie tot vijf ton (in euro’s!) en daarmee vergeleken zijn de getallen op een typische Van-derWaalsbegroting de welbekende ‘peanuts’. Omdat er veel partijen bij dit project betrokken zijn (behalve Van der Waals ook de TU/e via Vastgoed, Kunstcommissie, GTD en CvB, kunstenaar Alex Vermeulen en hopelijk binnen enkele maanden ook sponsorende stichtingen en bedrijven) is het zaak om duidelijk naar buiten toe te opereren. Daarvoor is een gloednieuwe huisstijl ontwikkeld voor onder ander briefpapier, presentaties en een website. Binnenkort zal daar meer van te zien zijn en wellicht is het volgende Koerierstukje volledig in deze huisstijl opgemaakt. Het kunstwerk kan echter niet gebouwd worden zonder geld en daarom zal zodra de oprichting van de Stichting Natuurkunst en het drukken van briefpapier een feit is

begonnen worden met het zoeken naar geschikte sponsoren. Het vinden van een geschikte sponsor zal dan hopelijk niet lang op zich laten wachten. Een laatste ontwikkeling die ik nog wil melden is dat de locatie van het huidige T-laag, zeg maar het oude gebouw naast het vernieuwde B-hoog en B-laag aan de kant van de Dommel, opeens in beeld is gekomen als plaats voor het kunstwerk. Tlaag wordt namelijk gesloopt en dus komt op die plek een hoop grond vrij. Bovendien ligt het naast het nieuwe Efteling-pad en

Uitvergroting van de koperen ring om de kern.

aan de hoofdingang van de TU/e, dus een prominentere plaats is haast niet mogelijk. Bijkomend voordeel voor n-laag bewoners is dat zij voorlopig hun auto nog fijn voor de deur kunnen parkeren. Naast vooruit kijken wordt er binnen de commissie ook terug gekeken en dan met name naar wat op technisch gebied is bereikt. Alle gedane experimenten zijn

NATUURKUNDE

Natuurkunst

Grafisch is de zwevende ring, inclusief krachten en kringstroom, weergegeven in de bovenstaande (rechts) figuur.

Schematisch overzicht van de techniek van het kunstwerk.

gedocumenteerd en ook is een voor leken begrijpelijk stuk geschreven dat de werking van het kunstwerk beschrijft. Hieronder volgt een verkorte, voor natuurkundigen nog steeds te begrijpen impressie, met tekeningen van Paul Claassen. Techniek van het kunstwerk

Het belangrijkste technische aspect van het Natuurkunstwerk is het laten zweven van een eivormig object met energie die geleverd wordt door 80 zonnecellen. In de onstaande (links) figuur zijn deze zonnecellen te zien en ook de spanningsomvormer de gelijkstroom omzet in wisselstroom. Met deze wisselstroom wordt een elektromagneet gevoed, die zich onder aan een paal bevindt. Deze magneet zorgt voor een wisselend magneetveld, dat door de magnetische eigenschappen van de paal geconcentreerd wordt langs deze paal. Kracht van het magneetveld

De buis waarin het ei zich bevindt wordt gevuld met water dat zorgt voor een extra opwaartse kracht. De zwaartekracht en de opwaartse kracht zijn op elke hoogte van het eivormig object constant. Het verschil tussen deze twee krachten moet worden geleverd door de Lorentz-kracht op de ring, zodat er een evenwicht ontstaat en het ei met daarin de ring op één bepaalde hoogte blijft hangen. Het magneetveld wordt zwakker naarmate de hoogte toeneemt, waardoor de kracht op de ring ook kleiner wordt met toenemende hoogte. Maar meer zonlicht en dus meer stroom en een sterker magneetveld zal de kracht op de ring weer laten toenemen. Zodoende zal zich hoger op de kern een evenwicht instellen. Zie onderstaande figuur.

Krachten op het ei bij veranderende zonnesterkte

In het eivormig object zit een koperen ring waarin kringstromen geïnduceerd worden door het wisselend magneetveld dat via de paal door deze ring gaat. Doordat een deel van het magnetische veld uittreedt door de zijkant van de ring, voelen de elektronen in de kringstroom een Lorentz-kracht, waardoor de ring van de spoel af wordt geduwd. Koerier 4, jaargang 43 (2003) - Thema-Koerier “Nanotechnologie”


Kracht van de waterkolom

45

Horizontaal:

Verticaal:

1. stijldans 5. stijldans 6. stijldans 7. stijldans 1. kind zonder ouders 2. lokvoer 3. meisjesnaam 4. plaats in Duitsland

Heb jij ook e Mail het naar koerier@vdwaa

46

een bijdrage voor het volgende whiteboard? als.nl ovder vermelding van whiteboard.


47

ACTIVITEITEN

Zaalvoetbal

Zaalvoetbaltoernooi door grenstrechtster Astrid Jacobs

p vrijdag 14 februari kwamen ’s middags een zestal dappere zaalvoetbalteams naar het sportcentrum te eindhoven voor een zeer spannende competitie. Er werden door de Exit twee poules gemaakt, waarna de wedstrijden dan konden beginnen. Voor het fluiten van de wedstrijden kwam ene zekere Joost Kos opdraven, die zeer zeker niet partijdig was, maar stiekem wel Vanderwaals 4 aanmoedigde. Een scherp fluitsignaal klonk en team Boe! nam het moedig op tegen team de allerslechtsten. Blijkbaar wilden de allerslechtsten nog niet hun naam eer aan doen, want na een kwartier speeltijd was de stand nog steeds 0-0. Het werd tijd dat de Exit eens zijn voetbalkwaliteiten liet zien tegen de voetbalsterren uit Vanderwaals4. Na enige tijd kon Exitkeeper Harm de bal niet meer houden en werd er een prachtig doelpunt gescoord. Floran had een geheel nieuwe tactiek uitgevonden door in het veld niets te doen behalve in de weg staan. Deze tactiek bleek zeer effectief te zijn, maar helaas niet voldoende om een 7-0 nederlaag te voorkomen. De Belgen met hun team “hartstikke-je-weet-wel” stonden ongeduldig langs de kant te wachten tot zij hun kunsten mochten laten zien. Ze bleken niet erg bang te zijn van Boe!, want ze sleepten een overwinning binnen. En ja hoor daar kwamen dan eindelijk de helden (???) van het bestuur het veld op en een daverend applaus steeg op uit het publiek.

O ThemaKoerier Nanotechnologie 48

Tijdens de partij tegen Vanderwaals4 viel na enkele minuten het eerste doelpunt voor het bestuur. Verbazing was overal, want Carolien had zowaar gescoord! Normaal gesproken speelt ze zelf bij Vanderwaals4 en dan weigert ze te scoren, maar nu greep ze haar kans en kende de zwakke plek van keeper Arjan Hamelinck. Hierdoor werden de spelers van Vanderwaals 4 pissig en pakten het bestuur flink terug door zelf 3 doelpunten te scoren en zich zo te verzekeren van een finale plaats. De allerslechtsten wilden eigenlijk ook wel in de finale komen en gingen daarom een moedige strijd met de Belgen aan, maar helaas ze bleken in hun poule toch echt de allerslechtsten te zijn en moesten genoegen nemen met een strijd om de 5e of 6e plek. De Belgen hadden intussen dus ook een welbegeerde finaleplaats weten te bemachtigen. De Exit werd hierna nog door het bestuur van het veld afgeschopt en het bestuur moest dus gaan vechten met Boe! om een top 3 plek of een 4e plek. Nu kwamen dus de echte spannende en beslissende wedstrijden. De spanning was te snijden in de zaal. Allereerst de finale tussen Hartstikkeje-weet-wel en Vanderwaals4. Beide teams maakten een heel spektakel van de wedstrijd en wisten het erg lang spannend te houden, totdat topscoorder Arjan Meertens besloot dat hij geen verlenging wilde en dus maar een doelpunt maakte. Om nog maar extra te bewijzen dat hij topscoorder is schoot hij er iets later nog maar 1 in. De Belgen probeerden er alles aan te doen om maar

niet te verliezen, maar wat ze ook probeerden het had geen effect op hun doelsaldo in deze wedstrijd. Een 2-0 overwinning zorgde er dus voor dat Vanderwaals4 kampioenen werden. Maar voordat er feest werd gevierd gingen het bestuur en Boe! beslissen wie 3e mocht worden. Helaas was het bestuur 2 van zijn topspelers kwijt geraakt en dit bleek ook duidelijk in de wedstrijd. Ook al had het bestuur keeper Erwin, die ver boven het goal uitstak, het bleek tevergeefs… Het kan ook zijn geweest dat Boe! ze zo erg heeft laten schrikken, of het ligt aan het feit dat het bestuur gewoon niet kan voetballen, maar ze hebben in ieder geval een dikke nederlaag geleden en zo verdiende Boe! een goede 3e plek. De allerlaatste wedstrijd moest nog gespeeld worden, tussen de allerslechtste teams: Exit en De Allerslechtsten. Deze strijd leek gelijk op te lopen, tot- Scheidsrechter Joost gaat uit z`n dak. dat de tactiek die Henk toepaste toch niet meer alles was en De Allerslechtsen langs iedereen heen liepen en de bal langs de keeper af het doel in wisten te schoppen. De Allerslechtsen wilden blijkbaar toch niet de allerslechtsten zijn want ze wisten de verdediging hartstikke dicht te houden en te winnen van de Exit. (wat niet zo heel moeilijk bleek te zijn. Helaas helaas de Exit bleken de losers van de dag en van het toernooi te zijn en Vanderwaals 4 heeft weer eens bewezen dat ze nou eenmaal helden zijn. Hierna kon het feest voor de kampioenen beginnen met een heerlijke vlaai en gingen de verliezers maar stilletjes naar huis.


ACTIVITEITEN


Zaalvoetbal

49

ACTIVITEITEN

Da Battle II

Chaos Da Battle II door Cor Klaasse-Bos

a een lang jaar wachten en smachten was hij er dan eindelijk weer: Da Battle. Het evenement waarbij eerstejaars studenten tegen elkaar worden opgehitst om te bewijzen dat ze vindingrijker, slimmer, zatter en/of liever zijn dan de andere studenten. Ruim 30 studenten streden om de felbegeerde wisseltrofee. Slechts één groepje, dat uitblonk vooral op het gebied van kennis, vindingrijkheid en afkijken, kon de winnaar zijn.

N ThemaKoerier Nanotechnologie 50

Da Battle begon met 3 theoretische rondes. Dit waren vragen uit diverse vakgebieden die de algemene ontwikkeling van de strijders moesten toetsen. Veel groepen hadden echter in dit vroege stadium al te kampen met een geduchte tegenstander: het rijkelijk vloeiende gerstenat. Deze vrind dreigde met zijn verleidelijke smaak en opdringerige karakter de geest van onze jonge helden te vertroebelen. Gelukkig waren de meesten voorbereid, en ze waren dan ook goed getraind in het verdrinken van deze tegenstander. Anderen moesten zich al vroeg gewonnen geven en zij vervolgenden hun strijd met cola, sinaasappelsap en andere inferieure dranken. In de laatste ronde ondergingen de strijders de ultieme test; het bouwen van een toren van papier waarop een ei moest kunnen rusten. Hierbij mocht geen gebruik worden gemaakt van plakband, scharen of andere hulpmiddelen. De uiterste concentratie, helderheid van geest en vindingrijkheid vergde het onderste uit het glas van de teams, maar het resultaat was dan ook van ongekend niveau. Een toren van maar

Het winnende team

liefst 1.66m stak bij het team van Michael (v. Ommering; red.), Frank, David en Cor met kop en schouders boven de andere torens uit, en daarmee wonnen ze Da Battle II. Na dit zenuwslopende gevecht konden de strijders zich tegoed doen aan de welverdiende Chinees maaltijd en het bier.

ACTIVITEITEN

Fotocollage Dropping

dropping

M`shell en Eddy bewaken de drankvoorraad vóór de dropping.

Euh, we zijn nu ongeveer..... hier. Even trampoline-springen in de achtertuin van een boer.


Alex, alias The Horse Whisperer, aan het werk.

Welja, ga er maar bij liggen. Blijkt trouwens nog best moeilijk hè, zo`n foto maken?


51

ACTIVITEITEN

Bierproeven

Tentamen Bierproeven door Carolien Lamers

-----Original Message----From: Onderwijsadministratie -Borrel To: [email protected] Sent: 27-1-2003 21:28 Subject: Uitslagen afgelegde tentamens

Beste deelnemers,


voor degene die om 19.00 uur niet meer in de ‘Salon’ waren: DE BIEREN: Nummer één was geen pils, maar ook zeker geen water: Pied Boeuf, dus een tafelbier met 1,5% alcohol. Nummer twee was zoals bijna iedereen al dacht een witbiertje: Blanche de Namur (4,5%). Numer drie was geen geuze, zoals sommigen dachten, maar een kristal witbier a 4,5% van Weihenstephan. Nummer vier was daarentegen wel een geuze (misschien hebben een aantal deelnemrs verkeerde dingen afgeluisterd!?) namelijk Chapeau Geuze van 5,5%. Veel mensen vonden dit bier niet lekker, maar wel een teogevoegde waarde hebben aan het assortiment. Nummer vijf (voor degene die nog niet zat waren en nog smaak hadden) was een fruitbiertje, namelijk Chapeau Mirabel met 3,5% alcohol. Nummer zes, waarvan de cijfers uiteenliepen van -4 tot 8 was een winterbier, of bockbier: Barbar winterbier. Nu de cijfers nog even op een rijtje: Pied Boeuf: Blanche de Namur: Weihenstephan: Chapeau Geuze: Chapeau Mirabel: Barbar winterbier:

4 6,7 6,3 4,7 5,6 5,6

Bierproeven

ACTIVITEITEN

En nu de winnaars (maximaal 6 punten):

Verder bedanken wij PIER voor het rijden van het busje voor het halen van het bier (hij had 4,75 punten, maar ook voorkennis). Groeten, Jan en Carolien



1. Han Crijns (3,25 punten, hij ontvangt een flas La Chouffe) 2. Michael Beljaars, Edwin de Caluwé en Lindy van Velzen (3) 3. Benjamin de Maat, Han Lambriks, Maarten sluijter en Eric van Genuchten (2,75) 4. Arjan Hamelinck, Paul Claassen, Stijn Maurer en Ton Geubbels (2,5) 5. Joost Kos en Joost Hermans (2,25) 6. Alex Versteegh, Rody Brinkhof, Ewald Rath en Grigory Kodentsov (2) 7. Arjan Rijke (1,75) 8. Rikkert Koppes (1,25) 9. Machteld Lamers (1) 10. Floran Peeters en Erwin Engelaar (0,50)

53

ACTIVITEITEN

Dropping

Dropping door Arjan Meertens

e dag na de ALV stond er een dropping gepland. Dus ik dacht ik sta vroeg op om op tijd voor de dropping te zijn. Dit ging enigszins mis dus ik was om ongeveer half twaalf bij Van der Waals. Na een tijdje was ik weer iets minder brak en ging ik drank halen voor de dropping. Oh ja het schiet me nu te binnen dus ik schrijf het nu maar. Bij deze wilde ik zeggen sorry voor eventueel onjuistheden in dit stukje. Er zijn een paar mogelijkheden voor onjuistheden.(ik was zat tijdens de dropping, en ik ben brak terwijl ik dit stukje schrijf ). Maar om toch maar door te gaan met mijn verhaal. Na uitgebrakt te zijn was het tijd voor de borrel. Het idee was er om geen gewone borrel van te maken maar om een borreltocht te houden. We zijn naar 4 borrels geweest en het is waar wat iedereen zegt: de borrel in de salon is het gezelligst. Maar daar ging het niet over. Ik zat in het team Chaos 1, wat betekende dat ik rond tien uur gedropt zou worden. Dus na de borrels zijn wij iets gaan eten en toen maar in het pandje gaan zitten. Toen was het eindelijk zo ver, we zouden gedropt worden. Na een mateloos oninteressant woordspelletje met Joost kwamen we uiteindelijk aan op de plaats waar we gedropt werden. Daar aange-


komen hadden we besloten om naar het licht te lopen. De kortste weg tussen twee punten is een rechte lijn dus wij door de wei. Toen kwamen we aan bij een stuk prikkeldraad. Nou dacht Joost daar kan ik wel overheen, Au dacht ik daar staat stroom op. (mijn duim deed pijn). Zoals elk fatsoenlijk prikkeldraad betaamt moesten we ook een keer terug. Astrid stapte over het prikkeldraad heen dus ik dacht ik ben groter ik haal dat ook wel. (Bij deze even een tip aan iedereen, stap niet over schrikdraad heen want dat doet pijn aan je ballen (tip voor alle mannelijke lezers;red.)). Wat er toen gebeurde heb ik eigenlijk gemist omdat ik zat was maar wat ik nog wel weet is dat Joost mij uit een lantaarnpaal heeft geduwd in de sloot. En toen waren we plotseling in een heel gezellig cafeetje. (daar heb ik Joost zo hard ingemaakt met tafelvoetbal). Het was daar dat we ook het team Andere idioten tegen

kwamen die er al een tijdje zaten. Een heel vreemde gast kwam tegen iedereen zeggen dat hij Jan heette en niet de eternal dragon was. Een uurtje later voelde ik me niet zo lekker(alcohol) en zijn we weer op weg gegaan. Ja sorry maar wat er toen allemaal gebeurde heb ik eerlijk gezegd gemist maar het kwam erop neer dat Pier, Arjan H en Machteld opgehaald werden door het busje van de Exit. De redelijke stoere mensen zijn toen doorgelopen. Na twee keer ontiegelijk fout te zijn gelopen en een aantal uur verder zijn we wederom opgesplitst. De mietjes die gebeld hadden en dachten dat ze wisten waar ze heen moesten gingen de ene kant op en de stoere mensen de andere kant. Op dit moment is wij( arjan M, Arij, Joost, Astrid, en Jan). We zijn toen een eindje langs het kanaal gelopen en ik voelde me k*t omdat andere mensen mij ontiegelijk minder prettig behandeld hadden. ( ik zal nog eens bier halen, hufters!). Toen kwam de Exit. We moesten in het busje stappen om een of andere reden. Maar ja als je zat bent heb je principes dus er waren twee mensen die weigerden om met het busje mee te gaan, Ik en Jan (Jan en ik;red.) (de echte helden van de dag). Na lang overleg zijn we uiteindelijk toch maar gaan lopen maar we mochten niet meer naar de blokhut. Nee, we zijn naar Eindhoven gelopen, of in ieder geval dat was het doel maar het was zes uur en we moesten nog maar 17 kilometer dus dat was een eitje. Maar ja 17 kilometer naar wel-

ke kant dat is de vraag. De po-litie vond het wel vreemd dat wij langs het kanaal liepen en bezig waren met een dropping met twee personen maar ook van hen mochten we door. We hadden een stevig tempo dus uiteindelijk zijn we in Geldrop aangekomen. Daar waren we zo moe en brak dat we de bus genomen hebben (Nee, Arij, zo bedoel ik het niet!). Uiteindelijk kwamen Jan en ik (goed zo!;red.) in Eindhoven aan en zijn gaan pitten. En nu is het kwart voor drie en ben ik dit stukje aan het typen. Al met al een leerzame ervaring. Even een samenvatting over wat ik nou geleerd heb. Jan was niet de eternal dragon. Laat Astrid geen drank dragen, want dat gooit ze kapot. Jan was niet de eternal dragon. Laat Daan ook geen drank dragen want hij drinkt het op als hij het niet kapot gooit. Jan was niet de eternal dragon. Blijf uit de buurt van schrikdraad en heb geen principes als je zat bent en stap gewoon in dat busje. En Jan was niet de eternal dragon. Conclusie: Exit bedankt voor een leuke dropping.



ACTIVITEITEN

Dropping

55

ACTIVITEITEN

Cantus

Barabas Cantus door Joris Billen

even januari 2003. Een nieuw jaar, een (ondertussen niet meer zo) nieuwe lichting Belgen, Nederlanders die bereid zijn hun horizon te verruimen, een gezellig café, twee vaten bier; de perfecte ingrediënten voor een nieuwe cantus van fysisch dispuut Barabas. De tweede activiteit van het jaar na de quiz ergens in een ver verleden op die oktoberige oktoberavond in oktober in het jaar dat met de toenmalige tijdsaanduiding gekend was als “2002”.

Z ThemaKoerier Nanotechnologie 56

Voor de volledig hersenloze wereldvreemde eenzaten zonder sociaal leven onder ons even de opzet van een cantus in het kort. Zingen en zuipen. NEEN! Dit is helemaal niet het geval, er zit meer achter ... Dus de opzet van een cantus in het ieteke-minder kort. Een cantus bestaat uit 4 bedrijven. Elk bedrijf bestaat uit een twaalftal liederen dat door de leider van de cantus, de senior, wordt bepaald. Deze liederen komen uit de traditionele studentencodex, verkrijgbaar in de betere studentenvereniging (en die ligt dan weer in het betere land). De senior heft na elk gezang het glas en nodigt zijn gasten (de corona) uit om met hem te drinken. Dit alles gebeurt met de traditionele Latijnse termen zoals ad fundum, ad libidum of “twee vingers”. Tussen elk bedrijf is er een tempus (pauze) waarin de deelnemers met elkaar een praatje slaan, in elkaars codex

schrijven of gewoon hun patatten gaan afgieten (voor de ongeletterden: wateren). Er gelden tijdens de gehele cantus regels waaraan de deelnemers zich houden uit respect voor de senior en elkaar. Belgenbompa Kurt en Senior Stijn namen hun verantwoordelijkheid om deze fijne zaak te leiden. Zoals elke zichzelf respecterende cantus begon die van ons met een “Io Vivat” uit volle borst door alle 22 gelukkige aanwezigen ingezet. De eerste ad fundum ging duchtig binnen en de 4e Barabascantus was op passende wijze officieel geopend. Liederen volgden elkaar in sneltreinvaart op en enkele hoge Barabasfunctionarissen gingen rond met gieters bier om de glazen op tijd bij te vullen. Het inzetten van de liederen gebeurt telkens door een groep mensen die een bepaalde eigenschap gemeen hebben. Dit varieerde naarmate het later werd van “alle Brabanders zetten aan” over “alle fans van Metallica …” naar “iedereen die het kent …” tot uiteindelijk “Evi zet aan”. Na het eerste bedrijf werd er een algemene tempus (pauze) ingelast waardoor Eindhoven weer een meter dichter richting zeeniveau werd gepist en enkele lichtelijk aangeschoten deelnemers zorgden ook voor het nodige gezeik buiten de omgeving van de toiletten. Het tweede bedrijf nam een aarzelende start en af en toe was er zelfs een zanger die al eens een noot verkeerd zong. De leiders li-

ACTIVITEITEN

Cantus

eten nog begaan maar toen het gezang echt op zijn minst een volle toonaard (het kunnen er zelfs 2 geweest zijn !!!) afweek van de composities op de partituren voelden ook Kurt en Stijn nattigheid en vonden ze dat er moest worden ingegrepen (ah ja en het feit

deze maatregelen werd er al evenmin genuchterd. Zo werd de cantus dan maar vroeger dan gepland beëindigd zodat het allemaal nogal onschuldig bleef en de meesten er toch een zeer geslaagde avond op hadden zitten en besloot mede-organisator Koen tegen de cafébaas met de magische woorden: “seg, ik geloof wel da er e glas OF TWEE zijn gesneuveld”.

da het nogal gortig begon te worden met al da bier da op de grond werd gekapt, er éne groen uitsloeg en hier en daar wa glazen rondvlogen had daar ook wel iets mee te maken). Enkele schuldigen werden veroordeeld tot ludieke straffen als het opdrinken van een pintje door andermans sok of tot een Dalton (vier glazen steeds minder gevuld binnenspelen). Zelfs straffen baatten hier niet meer want van



ziehier het adres van onze Duitse zustervereniging http://www.barabas-online.de/

57

ALGEMEEN

Carnaval

Carnaval door Edwin de Caluwé en Benjamin de Maat

Z

Vrijdagochtend na een zware donderdagmiddag en -nacht:

De telefoon gaat. Ben ® (inmiddels beter bekend als T-Mobile;red.) je al wakker? Nu wel! Tot zover het standaardritueel van de ochtend. Normaal is de vraag dan gaan we door? Dit keer: gaan we eieren bakken? De dag ervoor hadden Ben en Ed namelijk afgesproken gebakken eieren te gaan bakken en natuurlijk ook op te eten. Een goede bodem voor de komende dagen.


Op ons eierdooie gemak gingen we eten en wakker worden met terrorkoffie zonder spek. Op een drafje gingen we te voet de stad in bij gebrek aan een fiets. Wudder zeeuwen draaien daar ons hand niet voor om. Helaas kwamen we geen lekkere mossels tegen op weg naar de kleine berg. Dan maar naar de carnavalswinkels. Eenmaal aangekomen werden we verwelkomt met carnavalsmuziek, die beter wordt naarmate je meer drinkt en met confetti in ons gezicht. “Hebben jullie ook serpentines ? ” vroegen we. “Nee alleen confetti”. Toen we alle confetti eenmaal uit ons oog gepulkt hadden konden we zien wat de winkel te bieden had. Het interessantste waren de hoeden en petten. Die waren ook het goedkoopst. Na alle petten en hoeden gepast te hebben, zijn we met lege handen naar de 2e winkel gegaan. De stemming zat er al goed in. De volgende winkel was zo mogelijk nog kleiner. Er waren 4 klantenservicebalies met evenzoveel medewerkers die de ongeveer 3 aanwezige klanten om de 3 seconden vroegen of ze hen konden helpen. “Nee natu-

urlijk niet , prutsers!!” We komen gewoon kijken of er nog hoeden zijn die we nog niet gezien hadden. Duhhh… K Uiteindelijk zijn we maar gewoon naar de V&D gegaan, wat we eigenlijk al meteen van plan waren, maar wat te weinig tijd zou kosten. Toen bleek dat het assortiment ten opzichte van vorig jaar niet veel veranderd was en alle strohoeden of niet pasten of te duur waren zijn we gepakt en gezakt met 2 haarspuitbussen de winkel verlaten. Later zou blijken dat dit veel te weinig was , maar hierover zo meer…. ….Eenmaal terug op de vestdijk, pakten we onze knapzak om naar Van der Waals af te reizen midden in het grote TU/e bos. De bouwkunde wolvinnen en de Japie grootmoeders konden ons niet te pakken krijgen en blijkbaar had Tema nog wat stenen in hun maag, dus kwamen we redelijk snel aan bij Van der Waals. Al om Thijs heeft er ook zin in.

ALGEMEEN

Carnaval

Zo enthousiast als de gemiddelde Nederlander was over ons, zo chagrijnig waren de leden van Van der Waals. Al onze pogingen de leden te trakteren vol goede bedoelingen met carnavalsmuziek en serpentines, werden met ondankbaar gemopper de grond in geboord. Nou dan maar naar de borrel. Daar hebben wij geen last van die stukken chagrijn. Een uitzondering hierop was de import-Zeeuw den Robèr. Amaaaaaaai zakkens hooi!!! Zijt gij der ook! Nou ja na de nodige hartverwarmende knuffels, gingen we maar alvast pre-carnavals borrelen met Jupiler in ‘de Salon’. Tot overmaat van dank, kregen wij ondanks al onze mooie pogingen weer wat bruis in het leven van de gemiddelde versufte hollander te brengen, een natte scheet van Hengelaar, met de mededeling: “weg met die kutslingers. Jullie krijgen jullie jas niet terug, voor jullie alles opgeruimd hebben”.

Niet onder de indruk, kloekten we verder en maakten we al plannen voor de terugreis. Door tijdgebrek, met name door de jassenactite, was planning cruciaal en moesten we de taken verdelen. Omdat Robert de enige met een fiets was, stuurden we hem vooruit om extra spuitbussen goud en zilver te halen. “Jezus, dit is ook de eerste kleur die je goed zien. Meer!!!”. Ondertussen liepen wij rustig fluitend en zingend naar onze flat. Ben had zijn tas al gepakt, dus hij zorgde voor alcohol. Edwin moest zijn knapzak nog pakken. Toen Robert terugkwam van de V&D, ging hij achter vlees aan. foto Ben bleek geknipt voor de job. Letterlijk, net als Edwin, en ook figuurlijk. Met drie liter rosé moesten we de reis toch wel door kunnen komen, dachten we toen nog. Toen het magische 3-tal weer bijeen was op het meeting-point tussen de AH en de eindhovense Aziz renden we door naar de trein. Toen bleek dat we eigenlijk veel meer tijd hadden dan gedacht. We konden rustig van ons vlees knibbelen terwijl planteneter M’Shell toe stond te kijken. Daarna een halve fles wijn, voor de trein door ging. De metro-crypto is helaas te makkelijk met Rosé-doping voor de echte zeeuwen, maar Robert en M’Shell hadden er een vette kluif aan. Nou ja M’Shell meer een dikke winterpeen. De eerste fles Rosé was nauwelijks op, of we waren in Breda. We verveelden ons dood en de 2e fles wijn was al bijna op voor we de bus instapten. Alleen op wijn kan een mens niet leven, dus hielden we een scheerschuimgevecht.


een uur of één ’s middags. Oh ja, das waar we hadden eerst nog voor we vetrokken de geweldige hit van Ivan Heylen een keer of tig gespeeld en meegezongen, omdat die kerel nou Erwin wordt ook een keer versierd. eenmaal een geweldig dialect heeft. Beter dan dat simpele brabants. Goedgeluimd trokken we zo onderweg al zingend de nodige aandacht met onze “kijk nou hier naast mij lopen al mensen met zilveren haren….” – haren.

Bang voor de buschauffeur, stapten we met een brede glimlach en een alcohol-adem in


59

ALGEMEEN de bus. We hielden trots onze jachttrofee, de erg lege fles rosé in de lucht. De beste man

Carnaval

Vrouwen, bier, muziek, zuipen, zuipen, zuipen, ff slikken en weer zuipen, zuipen, zuipen. Gelukkig krijg je van Jupiler geen kater. Maar wel een scherpe kettingzaag… …..En honger! Alleen aan vrouwelijk vlees hadden we die avond niet genoeg. We kregen behoefte aan echt vlees. Van de echte Aziz. De enige ware spare-ribs bakker. Met gepatenteerde spareribs saus, volgens geheime ruimtevaarttechnologie. Om je vingers bij af te likken!

Onze kindervriend Edwin aan het werk.


kon dit alleen maar waarderen. Het was niet druk in de bus. Wij wel. Tot ons grote plezier, we waren zo blij als een kind, had Ben zijn koptelefoonsplitter meegenomen en had Ed zijn stoeptegel meegenomen vol carnavalsmuziek. Toen de 3e liter ver op was, kwamen we pas echt los. De bus sprong op en neer. Kwade blikken deerden ons niet. Enkele uren later, met gevulde maag, stonden we met het magische 3-tal dat nu een 4-tal was geworden, op de drempel van de dophut in St Jansteen. Er bleek een oerwoud in de slaapkamer te staan. Gelukkig was Edwin zo vriendelijk om in de 3 nachten heel het woud weg te zagen. De laatste nacht bijgestaan door zijn protégé Robert. Terug naar de vrijdag. In vol ornaat met zilveren lokken, fietsten we naar hulst, terwijl onze haren dansten in de wind. Hulst de koningin der carnavalssteden. Een van de weinige zonder sluitingstijd en een van de weinige waar Jupiler dé standaard is. Het feest begon. De tel raakten we kwijt. Robert ook af en toe. foto

Uiteindelijk, om een uur of 7, toen in de rest van nederland de cafés al uuuuuren gesloten waren, puh puh, sliepuit, besloten wij ook maar eens te gaan kijken. We kwamen terug bij de blokhut aan, na een korte wandeling op de fiets. Onze zadels, die normaal hard en pijnlijk waren, voelden we niet. Ze waren nu zacht en kietelden in onze oksels. Verkeer van links kreeg voorrang. Als wij dat waren dan toch en van rechts ook, als wij dat waren. De tractor die eraan kwam rijden bezweek onder zijn gewicht door zijn assen en de aardappelen achterin schoten spontaan wortel, toen het magische 4-tal langs kwam geflaneerd. Robert af en toe ondersteunend, tegen een naderende hooikoortsbui. Gelukkig bleef het droog en bleef de bui uit. De zon begon al te schijnen en in de verte geurde het tosti-ijzer nog, dat we de dag later vergeten zouden zijn uit te zetten. Vogels van heinde en ver kwamen bedelen om een gedroogd korstje, maar het hongerige kwartet had alle kruimels zelf nodig om hun magen te vullen. De dag erna werd het viertal met zijn drieen wakker. Een van ons was tot de pijnlijke conclusie gekomen dat zijn beurs leeg was.

ALGEMEEN

Carnaval

Arnoud begon de ingedroogde laag bier al van zijn tanden te schrapen, waarna wij zijn voorbeeld volgden. Half verdoofd, veegden we de houtspaanders aan de kant en strompelden we naar buiten. Het bleek dat net buiten de blokhut een optocht van carnavalswagens langs zou komen. Timide keken wij, met de dag van gister nog achter in onze kraag, naar de mensen die nu pas begonnen. Papiersnippers vlogen in het rond en bleven plakken in onze halfzachte laag gel. Bij Hulst aangekomen, besloten we eerst onze pleegmoeder en akela een bloemetje te kopen. Daar was, o fortuna , onze eerste ontmoeting met de Sanseferia, ook wel bekend als vingerplant ofzo. De plant waar wij zoveel van verwachtten, afgaande op de bekende carnavalsobade, bleek niet meer dan een schamel stukje groen. Maar niets kon ons goede katerhumeur verstoren. Daarna naar Morres. Eerst dachten we dat het wandelende lijk, dat we kwamen zoeken dood zou zijn, maar hij bleek een lever van staal te hebben en was al anderhalve dag bezig een zigeunertje te helpen die de dikke Mercedes van zijn moeder niet in de achteruit kreeg. Kwaad keek hij ons aan. Zijn verwoestende blik doorsneed het glas van de glazen tafel. Zelfs toen paste hij nog niet

in de auto. Althans, als alle 33 kinderen mee moesten. In een bastaardversie van slecht Frans, spraken ze Nederlands tegen Ben.

Dit konden wij niet langer aanzien. Het viertal vluchtte naar binnen de chagrijnige jongen achterna die het magazijn in was gedoken met zijn moeder. Dun Ben was zo vriendelijk ons consumptiebonnen te geven voor de voetbalkantine van Morres. “Zouden ze ook bier hebben?” Het grand-café bleek nog niet gesloten te zijn, maar toch hadden we geen ontvangst op onze mobieltjes. Zonder te tellen mochten we de bonnen inruilen voor overheerlijke Hoegaarden. Aan de tafel staarden we zielloos naar twee verkopers. Maar ze liepen weer weg. Een slok later staarden we zielvol naar twee verkopers. Maar ze liepen weer weg. Nog een slok later staarden we zielvol naar twee verkopers. Maar ze liepen weer weg. Toen vertelde dun Arnoud, nadat hij onze verwarde blikken had gezien, dat deze twee verkopers altijd hele dagen op en neer liepen langs het grand café. Wat een baan!! Toen we aan de tweede Hoegaarden wilden beginnen bleken de bonnen op te zijn. We waren de laatsten in het café. Angstig keken we om ons heen. Maar niemand had ons



Wij wilden nog gaan pinnen, maar het was al te laat. De lokroep van moeder Morres was te sterk en we verloren ons schaap, dun Ben, aan de vijand. Toen wij een halve dag later ook wakker werden besloten we dat het maar het beste was deze arme kerel eens op te gaan zoeken. Maar eerst de carnavalsstoet, over een paar regels. Nadat we ons gedouched hadden. Robert herinnerde zich ineens weer dat zijn wandelstok van de muur gebroken was en de wasbak was provisorisch terug gerepareerd.

61

ALGEMEEN gezien. Het verlossende signaal kwam. Dun Ben was klaar met werken. Terug in de blokhut gingen we eten. Onze akela had pannen vol dampende en heerlijk geurende gehaktschotel voor ons klaargemaakt. Met ronde glanzende ogen van voorpret gingen we zitten. Toen we ons weer van onszelf bewust werden, waren de pannen leeg.


We konden eindelijk zien wat we de dag ervoor gedaan hadden. Op http: //www.wunenklen.com en http:// www.zvbeer.nl stonden de eerste honderd actiefoto’s van de vrijdag al. Na onze uitspattingen aanschouwd te hebben gingen we bij Sok een biertje drinken. We kwamen niet echt voor het bier, maar meer voor Sok. Toch smaakte het bier goed. Misschien zelfs te beter. Ook zijn ega Anouk ging mee. We vertrokken over kronkelende paden en duisterele lanen naar Veugelwèrde. Met een nieuwe lading zilveren verf in ons haar waren we zo blij als een kind. De weg waarover we fietsten bleek dood te lopen. Toen we de goede afslag pakten reden we het weiland in. Toen de trekker van Sok ons er terug uitgetrokken had, draaiden we ons raampje omlaag en zagen we dat we verkeerd gereden waren. De lucht voelde donker en dompig aan……. ……De regen daalde neer op onze zilvren hoofden. Omdat wij heel erg van regen houden en graag nat worden als we op de fiets zitten en verder omdat het leuk is dat je haar even lekker uitgespoeld wordt van het zilver als je dat er net opgedaan hebt en tenslotte omdat die verf zo lekker smaakt als het in je mond spoelt en omdat je oogwit zilver is na een tijdje waren we ontzettend blij dat het ging regenen. Dit beloofde de avond van ons leven te worden.

Carnaval

Gelukkig was de rij voor Scheerders niet lang en begon het harder te regenen. Na een uur stonden we nog op dezelfde plaats in de rij en na anderhalf uur, begonnen ook wij al te merken dat we een paar stappen vooruit gedaan hadden. Helaas gaan de cafés bij ons niet net als de rest van Nederland om een uur of 3 dicht, waardoor we genoodzaakt waren nog een paar uur daar te blijven. He jammer. We waren tot overmaat van ramp de laatste die nog binnen mochten van de portiers. Dan maar onze jas ophangen en er iets van proberen te maken. Het bleek leuker dan gedacht! Er was koud bier en het was gezellig, de muziek stond aan en iedereen was vrolijk.

De hand van de eindredacteur

Voor de buitengewoon geboeide lezers onder jullie die nog niet in slaap zijn gevallen en op het puntje van hun stoel zitten om te lezen hoe dit spannende verhaal van de literaire hooggeprezen Edwin en Benjamin verder gaat, kan ik met genoegen vertellen dat het verhaal zo omvangrijk is dat ik er zeker nog een tiental pagina’s mee had kunnen vullen. Dit doe ik echter niet, de Koerier is immers al dik genoeg. Maar niet getreurd het vervolg van dit spannende caravalsverslag is te vinden op de website van Edwin: www.student.tue.nl/m/ e.e.k.d.caluwe. Daarbij nog veel leesplezier en succes gewenst.

DISPUTEN


Scooter


63

DISPUTEN

Barabas

TU/E meets LUC door Joris Billen

elgië. Wie aan België denkt, denkt natuurlijk meteen ook LUC (en in mindere mate chocolade, friet en bier). Het Limburgs Universitair Centrum (datgene waar u zonet natuurlijk meteen ook aan dacht) is gelegen in het bescheiden stadje Diepenbeek op slechts enkele kilometers van Hasselt en Wimmertingen*. Het is één van de jongste en kleinste Vlaamse universiteiten, opgericht in 1973, en bezit van de exacte wetenschappen enkel de eerste twee jaren; de kandidaturen. Daarmee dat er van de zeer kleine faculteit natuurkunde (gemiddeld 30 leerlingen op de eerste twee jaar!), er enkele wel na hun kandidatuur in Eindhoven verzeild geraken.

B ThemaKoerier Nanotechnologie 64

het LUC over de confocale fluorescentie microscopie*, maar omdat ik in een poging om met nul arbeid twee studiepunten binnen te halen verplicht was een examen van Frans tot een goed einde te brengen kan ik hierover niet getuigen. Laten we het er maar op houden dat het leerzaam en interessant was.

Ook genoeg vrouwelijk schoon aanwezig...

In zijn jonge bestaan heeft Barabas nog niet veel tradities opgebouwd maar toch: jaarlijks af te zakken naar zijn Diepenbeekse roots is er één van. Net als ergens iets aan de hand krijgen tijdens het transport uit of naar België. Later meer hierover. De namiddag werd gevuld met een bezoek aan de KUKA-fabriek te Houthalen waar robots worden gemaakt en een lezing in

Tegen de avond was er een smakelijke lunch (wat in België staat voor een warme maaltijd) voorzien in het LUC. Sympathiek trouwens om na het dessert een paar bakken Cristal neer te zetten zodat de met duploblokken (in België veelgebruikt educatief materiaal) geanimeerde lezing over biosensoren die volgde bij de meesten in de smaak viel. Dan door naar iets wat werd aangekondigd als zijnde een “groot feest” *. De fuif dus. Fuif goe. Happy Hour* goe. Muziek ok. Veel volk. Dzju*, is’t al zo laat? Tussen drie en vier overal trosjes TU/e-ers verzamelen om terug te vertrekken met drie minibussen en één personenwagen van nietJapanse makelij totdat we na twee kilometer

DISPUTEN

Barabas

moesten stoppen na de zin:”Het ruikt hier naar verbrand rubber”. Nadat twee jaar geleden de minibusjes botsten (tegen elkaar) en vorig jaar eentje vast reed in de Djoppenbiekse mouws* nu dus een ouderwetse platte band en het ontbreken van de juiste sleutel om die te vervangen. Dat er om

Gelukkig kan Paul er wel om lachen.

halfvijf ’s nachts op de flikken* na niemand bereid was om es te stoppen nadat de voltallige Barabastop SOS-signalen in morsecode en verlichtingflares zat af te steken zullen we maar goed praten met het feit dat die mensen wisten dat ze de sleutel die we zo fel nodig hadden om die rechterachterband te vervangen toch niet bij ons hadden. De volgende dag. Het maandagochtendgevoel op ne woensdagnamiddag. Het week1-gevoel in week9. Het de-Barabas-activiteit-was-weeral-fantastisch-gevoel!

nie, het vieren van uw bomma hare gouden bruiloft of het dopen van uwe kleine 4)Happy Hour: gedurende een uur twee drankjes voor de prijs van één 5)dzju: alsjemenou, pot vol koffie, thermos 6)Djoppenbiekse mouws: Diepenbeekse modder 7)flikken: juten Wilt u nog meer uw taal uitbreiden? Wilt u het week1-gevoel ervaren in week-n (met n>1)? Wilt u een wc-borstel met het Barabas-logo erop? Voor de recentste ontwikkelingen: http://browse.to/barabas. Geplande activiteiten zijn o.a. de vette schijven-cantus, de Barabasborrel en een interland Nederland-België.

Verklarende woordenlijst (*): 1)Wimmertingen: boerengat* tussen Hasselt en Diepenbeek 2)boerengat: klein dorpje 3)confocale fluorescentie microscopie: wel.. euhmm.. iets leerzaams en interessants 4)feest/fuif: in België is de naam feest voorbehouden voor het doen van uw commuKoerier 4, jaargang 43 (2003) - Thema-Koerier “Nanotechnologie”


En natuurlijk was er de overheerlijke lunch, die als diner geserveerd werd.

65

DISPUTEN

Chaos

World Wide Web door Joost Kos

aarschuwing: Hoewel de genoemde websites allemaal bestaan, is ieder verband tussen de eigenaars daarvan en hun naamgenoten binnen dispuut Chaos pure fictie.

W

de ontwikkeling van dynamische intra- en internet systemen. Daarnaast vinden wij het leuk om op onze site een hoop onbegrijpelijke afkortingen zoals CMS en AMS-IX te gebruiken en dan net te doen alsof we zelf wel weten waar het voor staat. Wij bieden zowaar 4 hele uren garantie op onze producten en een niet-goed-geld-teruggarantie zit er niet in. www.arjan.com


Het 3e millennium, het tijdperk na de digitale revolutie. We leven in een wereld waarin kennis = macht, waarin niet meer de pen maar het toetsenbord machtiger is dan het zwaard. Als je de 1-tjes en de 0-letjes beheerst, heb je de touwtjes in handen. Het tijdperk waarin het Internet ruim de belangrijkste manier van communicatie en informatieoverdracht is. De era waarin 50% van alle relaties via MSN begint en je eigen website belangrijker is voor je imago dan je CV. Natuurlijk doen wij Chaoten daar volop aan mee; zo bestaat ons Diesweekend tegenwoordig uit een 48 uur durende MSNmeeting en zal onze volgende activiteit, een excursie naar van het van Abbemuseum, uit een digitale rondleiding op www.vanabbe.nl bestaan. En daarnaast profileren wij ons persoonlijk via het wereldwijde web. Een kleine greep uit de digitale wereld die Chaos heet… www.chaos.nl

Op het Internet is Chaos een specialist in 66

Overdag gaat hij door het leven als de waterpoloënde Hamelinck, maar in de nachtelijke uurtjes transformeert hij naar Mister Security. Spiderman, Batman, Daredevil en zelfs de Seend (geheim agent super eend, voor de leken onder u) kunnen niet op tegen deze beschermengel van de normale burger. Zo is uw auto voortaan veilig met zijn Stoplock Air Bag, het enige anti-airbag-diefstal device, en hebben inbrekers geen kans meer dankzij zijn camera die niet echt filmt, maar wel heel erg op een camera lijkt. www.astrid.com

De digitale Astrid gaat door het leven onder het motto; ‘You’ve got to jump off cliffs all the time and build your wings on the way down’. Nou, dat is te zien Astrid, maar wat doe je dus echt? Foto’s maken zoals deze. Goed bezig, Astrid!

DISPUTEN

Chaos www.daan.nl

Het lijkt zo’n ruwe baardaap, maar diep van binnen zit een heel klein hartje. Daarom heeft hij een volledige website gevuld met prachtige, emotionele foto’s van zijn oma.

genaar zou verwachten. Zo loopt er een heel scala aan interessante onderzoeksprojecten, waarvan ik er hier een paar zal noemen.

Dimitri heeft het druk met zijn ISO-bestuursjaar, maar daarnaast blijkt hij ook nogal wanhopig te zijn. Zo schrijft hij op zijn website: “Als geek/nerd kom je niet zo makkelijk aan een vriendin. Zou het niet cool zijn als je er wel een had? Dat zou het zijn, maar ja. Maar misschien kun je net doen alsof je er een hebt? Dat kan met de denkbeeldige vriendin”. Geloof me, deze moet je een keer proberen. Daarnaast is Dimitri ook radicaal tegen de oorlog in Irak, wat wel blijkt uit het prachtige gedicht dat hij als protest geschreven heeft: Peace is the issue. Use a tissue! War is shit, rub your clit! Stop war now, milk your cow! War is silly, whack your willy!

- Culturele repertoires van een Turks gezin in een multi-etnische wijk - Jongens uit de buurt - Bedevaartsplaatsen in Nederland - Moderne devoties: www.machteld.net personen en patronen in Nederland en Europa - De rechterperiferie van de zin Ik kan niet wachten om de uitkomsten te zien, Arjan! www.rob.nl

Het absolute hoogtepunt van onze rondleiding over het web: Rob Online, the horniest selection of leather, rubber and twisted gear. De place to be voor al je SM-spullen. Gevestigd in Amsterdam kun je er niet alleen alle denkbare accesoires bestellen, van ‘bondage gear’ tot ‘lubes, condoms & gloves’, maar ook nachten boeken in de Rob Leather Appartments, speciaal uitgerust met ‘play spaces with rubber flooring, sling and cage’. Veel plezier. Sluiten we af met een wijze les over Amerika, afkomstig van www.joost.nl:

www.machteld.net

Deze, mijn fijne natuurkundige vrienden, wilde ik jullie niet onthouden. Als Machteld namelijk niet op N-laag of in Zuid-Amerika zit, runt ze een parfumerie/juwelier met een aantal vriendinnen…

Amerika; daar waar je iemand aanklaagt voor jou fout.


www.dimitri.org

www.meertens.nl

Het Meertens-instituut is is iets intellectueler dan je in eerste instantie van haar eiKoerier 4, jaargang 43 (2003) - Thema-Koerier “Nanotechnologie”

67


68

Chaos

DISPUTEN

DISPUTEN


Chaos


69


70



71


72

DISPUTEN


Chaos


73

Activiteitenagenda

Adverteerdersindex

Advertenties Kaft 6 ASML 7 Philips Kaft Achterkaft

Inhoud C O L O F O N. atmosfeer geschetst die binnen de commissie heerst

Recommend Documents