Inhoud. Algemeen 3. Hernieuwbaar gas 9. Totaaloverzichten 30. Groen gas 10. Voorwoord 3

Jaarbericht 2011 SDE+ SDE en MEP >> Als het gaat om energie en klimaat

Inhoud Algemeen 3

Hernieuwbaar gas

Voorwoord 3

Groen gas

9 10

Totaaloverzichten 30 Tabel 14. Totaaloverzicht subsidietoezeggingen en realisatie hernieuwbaar gas

Jaarbericht 2011 SDE+, SDE en MEP

30

4 Tabel 15. Totaaloverzicht subsidietoezeggingen

SDE+ 2012: aandacht voor hernieuwbare warmte

4

Hernieuwbare elektriciteit

14

Toelichting jaarbericht

5

Windenergie 15

en realisatie hernieuwbare elektriciteit

31

Tabel 16. Totaaloverzicht duurzame producties en kasuitgaven hernieuwbaar gas in 2011

Gebruikte termen

5

34

Biomassa 19 Tabel 17. Totaaloverzicht duurzame producties

Resultaten 6


Algemeen

Zonnestroom 24

en kasuitgaven hernieuwbare elektriciteit in 2011

34

Waterkracht 28

Tabel 18. Budgetplafond per jaarronde

37

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

2

Voorwoord Hoe zag 2011 eruit voor de duurzame energiesector? In dit

sector samen verder laten groeien. Uiteindelijk ging in 2011 twee

jaarbericht leest u onder andere over de gerealiseerde projecten,

derde van het budget naar groen gas. Nederland heeft nogal wat

de geproduceerde hoeveelheid duurzame energie en de

veehouderij, dus veel potentie voor de relatief goedkope groen

uitgekeerde middelen. Om stevige stappen te zetten in

gas-techniek.

de richting van de Europese doelstelling voor duurzame energie, is in 2011 de verbeterde Stimuleringsregeling Duurzame

De SDE+ voor 2012 is inmiddels opengegaan. Met weer een

Energieproductie plus (SDE+) van start gegaan.

mooie verbetering, want ook projecten voor duurzame of hernieuwbare warmte komen nu in aanmerking. Zo kunnen

In de SDE+ dingen alle mogelijke duurzame technologieën mee

we elektriciteit, gas én warmte inzetten om de Europese

voor het beschikbare budget (€ 1,5 miljard in 2011). Projecten die

doelstelling van 14% duurzame energie in 2020 realiseren.

uit kunnen met een basisbedrag van 15 cent per kilowattuur of lager kunnen in aanmerking komen. De SDE+ heeft een gefaseerde opbouw. Dit betekent dat de goedkopere opties eerder subsidie kunnen ontvangen. Daarnaast biedt de ‘vrije categorie’ een mooie kans aan slimme ondernemers. Als zij genoegen nemen met minder subsidie, dan hebben zij de mogelijkheid om hun projecten eerder in te dienen. Ondernemers kunnen zo zelf de afweging maken of en wanneer zij willen deelnemen. Ondanks de 15 cent-limiet zijn er in de vrije categorie veel aanvragen binnengekomen voor de kostbaardere zonnestroom

Ronald Roosdorp

installaties. Het is prachtig dat aanvragers zelf ook een deel van

Plaatsvervangend directeur Energie & Duurzaamheid

de kosten voor hun rekening willen nemen. Zo kunnen we de

Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie


Algemeen

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

3

Jaarbericht 2011 SDE+, SDE en MEP In dit jaarbericht leest u alles over de resultaten van de

SDE+

regeling Stimulering Duurzame Energieproductie (SDE+

Met ingang van 2011 is de SDE overgegaan in de SDE+. De SDE+

en SDE) en de voorganger van de SDE, de subsidieregeling

draagt bij aan het creëren van een investeringsklimaat waarin

Milieukwaliteit van de Elektriciteitsproductie (MEP).

duurzame energie rendabel is en waarbij ondernemerschap gestimuleerd wordt. De SDE+ richt zich op een meer kosten effectieve invulling van de doelstelling voor duurzame energie.

MEP De regeling Milieukwaliteit van de Elektriciteitsproductie (MEP)

Door verschillende opties te laten concurreren, kunnen er meer

is de voorloper van de SDE. De regeling was opengesteld tussen

projecten worden ondersteund. En dat op een relatief

juli 2003 en augustus 2006. De subsidie werd verstrekt voor een

voordelige manier.

periode van maximaal tien jaar. Er zijn daarom nog steeds projecten die subsidie ontvangen uit de MEP. Ook projecten die

Belangrijke wijzigingen ten opzichte van de SDE uit 2010 zijn het

na 1 januari 1996 maar vóór de openstelling van de MEP tot stand

integrale budgetplafond en de gefaseerde openstelling, waarbij

kwamen, konden voor een gedeelte van hun subsidielooptijd

de projecten met een laag basisbedrag eerst kunnen inschrijven.

aanspraak maken op MEP-subsidie.

De SDE+ wordt vanaf 2013 gefinancierd uit een opslag op de energierekening.

SDE De regeling Stimulering Duurzame Energieproductie (SDE)

SDE+ 2012: aandacht voor hernieuwbare warmte

bestaat sinds 2008. De SDE is een exploitatiesubsidie, waarbij

In 2012 krijgt de productie van hernieuwbare warmte een

het verschil tussen de kostprijs van grijze energie en die van

zelfstandige plaats in de SDE+. Installaties voor biomassa,

duurzame energie wordt vergoed over een periode van 12 of

geothermie en zonthermie die alleen warmte produceren

15 jaar. De hoeveelheid subsidie is afhankelijk van de hoeveelheid

worden zo ook subsidiabel. Ook is er subsidie voor de verlengde

geproduceerde duurzame energie.

levensduur van biomassa-installaties en het nuttig gebruik van warmte bij bestaande installaties.


Algemeen

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

4

Toelichting jaarbericht

Gebruikte termen

• Dit jaarbericht gaat over de aanvragen uit de SDE-ronden 2008, 2009 en 2010, de SDE+ 2011, de OV-MEP (overgangsregeling tussen de MEP en de SDE) en aanvragen uit de MEP. De OV-MEP

• Aantal toezeggingen: het aantal positief beschikte subsidie aanvragen (op 1 maart 2012). • Toegezegd/actueel (productie)vermogen: het (productie)vermogen

is in dit jaarbericht meegenomen in de resultaten van de MEP.

in MW of Nm3/h waarvoor een positieve subsidiebeschikking

• De peildatum voor dit jaarbericht is 1 maart 2012. De gegevens

is afgegeven (vóór 1 maart 2012), exclusief het vermogen dat is

zijn samengevat in de totaaloverzichten. • Onder de kasuitgaven over het kalenderjaar 2011 vallen de voorschotbetalingen, de jaarlijkse bijstellingen en de

ingetrokken of het vermogen waarvan de einddatum van de subsidie is bereikt. • Gerealiseerd (productie)vermogen: het subsidiabele (productie)

afrekeningen bij de vaststelling na afloop van de

vermogen van de installaties die momenteel in gebruik zijn

subsidieperiode. Dit laatste speelt vooral bij de MEP.

en waarvan de producenten geregistreerd staan als producent

• De producties over het kalenderjaar 2011 hebben betrekking op de subsidiabele producties die voor 1 maart 2012 zijn

van duurzame energie. • Toegezegd budget: het positief beschikte budget voor subsidie

doorgegeven aan Agentschap NL. Nog niet alle producties

aanvragen. Het gaat daarbij om het maximale bedrag dat

over 2011 waren op 1 maart 2012 doorgegeven.

gereserveerd is voor een project.

• De gegevens in dit jaarbericht zijn gebaseerd op het subsidie-

• Gepubliceerd budget: het totale budget dat de rijksoverheid

administratiesysteem van Agentschap NL. De gegevens kunnen

beschikbaar stelt voor de stimulering van duurzame

afwijken van andere publicaties waarin (ook) andere bronnen

energieproductie.

worden gebruikt.

• Maximale subsidietoezegging (per kWh of Nm3): deze toezegging

• De energieproductie in het kalenderjaar 2011 is vertaald naar de

wordt bepaald door het verschil tussen het basisbedrag en de

‘menselijke maat’: het aantal huishoudens dat een jaar lang kan

basisenergieprijs. Uitleg over de berekening van de

worden voorzien van duurzame energie geproduceerd met

SDE-bijdrage is te vinden op de website van de SDE.

subsidie uit SDE+, SDE en/of MEP. Een gemiddeld huishouden – bestaande uit 2,2 personen – gebruikt per jaar zo’n 3.5001 kilowattuur (kWh). In het jaarbericht van 2010 werd uitgegaan 3.500 kilowattuur per 2,3 personen. 1 Bron: Milieucentraal, 2012.


Algemeen

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

5

Resultaten In de SDE+ 2011 was het beschikbare budget € 1,5 miljard. Toegezegd vermogen

Toegezegde subsidiabele productie

(MW)

(GWh)

12

119

3.209

216,4

-

-

-

-

Zon-PV ≥ 15kWp

678

50

757

35,5

Afvalverbranding

-

-

-

-

20

26

2.442

248,1

Waterkracht

-

-

-

-

Osmose

-

-

-

-

Geothermie

-

-

-

-

710

196

6.408

500,0

(Nm3/h)

(Nm3 mln )

26

20.760

1.944

932,2

4

1.852

178

67,8

30

22.612

2.122

1.000,0

Agentschap NL heeft twee derde van dit budget toegezegd aan 30 projecten voor hernieuwbaar gas. De overige € 0,5 miljard is verdeeld onder 710 projecten voor hernieuwbare elektriciteit (zie tabel 1).

Categorie

Hernieuwbare elektriciteit Windenergie op land

Toegezegd productievermogen SDE+, SDE en MEP Uit de ronde 2011 is 196 MW (6.408 GWh subsidiabele productie) en 22.612 Nm3/h (2.122 miljoen Nm3 subsidiabele productie) aan duurzaam productievermogen toegezegd. Samen met het toegezegd vermogen uit voorgaande rondes, komt het totaal toegezegde vermogen voor de SDE+ en SDE op 2.280 MW2 en 34.212 Nm3/h. Het actuele toegezegde productievermogen onder de MEP is 2.321 MW. Het toegezegd productievermogen voor grootschalige biomassa-installaties uit de MEP (> 50 MW) is

Wind op zee

Biomassa

Totaal hernieuwbare elektriciteit Hernieuwbaar gas

hierin niet meegenomen (zie het hoofdstuk over biomassa voor

Groen gas

toelichting). Het totale toegezegde vermogen voor de SDE+, SDE

Groen gas hub

en de MEP samen komt daarmee op 4.601 MW. Figuren 1 en 2

Totaal hernieuwbaar gas

geven een beeld van de geografische spreiding van dit productie-

Totaal SDE+ 2011

vermogen over Nederland. De komende jaren neemt de

Aantal toezeggingen

740

Toegezegd budget (€ mln)

1.500,0

Tabel 1. Resultaten SDE+ 2011: subsidietoezeggingen.

gesubsidieerde productie van de MEP af, omdat projecten de maximale subsidieperiode hebben doorlopen. De productie van de SDE+ en SDE nemen juist toe. 2 Inclusief wind op zee en NOP


Algemeen

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

6

Groningen

Groningen

Friesland

Drenthe

Drenthe

Flevoland

De realisatie van deze projecten zal nog enige tijd duren.

Flevoland Overijssel

Overijssel

Op 1 maart 2012 is circa 2.132 Nm3/h en 431 MW van het toegezegde vermogen van de SDE+ en SDE in gebruik

Utrecht Gelderland

Gelderland

Zuid-Holland

(zie tabel 2 en 3). Bij de MEP is dit 2.268 MW.

Zuid-Holland

Noord-Brabant

Noord-Brabant

Zeeland

Zeeland

Limburg

Limburg

Vermogen hernieuwbaar gas (Nm3/h)

Vermogen hernieuwbare elektriciteit (MW)

■ >5000-7000 ■ >2500-5000 ■ >1500-2500 ■ >200-1500 ■ ≤ 200

■ > 650 - 1300

Figuur 1. Toegezegd hernieuwbaar gas vermogen (Nm3/h) SDE+ en SDE per provincie.

Figuur 2. Toegezegd hernieuwbaar elektrisch vermogen (MW) SDE+, SDE en MEP per provincie.

SDE gas

tijd om de productie-installatie in gebruik te nemen. De beschikkingen uit de SDE+ 2011 zijn recentelijk afgegeven.

NoordHolland

Utrecht

Subsidieontvangers van de SDE+ en SDE hebben vanaf het moment dat de subsidie is toegekend maximaal vijf jaar de

Friesland

NoordHolland

Gerealiseerd productievermogen SDE+, SDE en MEP

■ > 200 - 650

Toegezegd vermogen (Nm3/h) op peildatum 01-03-2011

Toegezegd vermogen (Nm3/h) op peildatum 01-03-2012

Gerealiseerd vermogen (Nm3/h) op peildatum 01-03-2012

11.924

34.212

2.132

Tabel 2. Toegezegd productievermogen en gerealiseerd vermogen voor hernieuwbaar gas SDE+ en SDE (Nm3/h).

■ > 100 - 200

■ ≤ 100

Toegezegd vermogen (MW) op peildatum 01-03-2011

Toegezegd vermogen (MW) op peildatum 01-03-2012

Gerealiseerd vermogen (MW) op peildatum 01-03-2012

SDE

1.928

2.280

431

MEP

2.454

2.321

2.268

Totaal

4.382

4.601

2.699

Tabel 3. Toegezegd productievermogen en gerealiseerd vermogen voor hernieuwbare elektriciteit SDE+, SDE en MEP (MW).


Algemeen

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

7

0,2% 0,4%

Duurzame producties en uitgaven

■ Biomassa ■ Zonne-energie

In 2011 werd binnen de SDE en de MEP bijna 9.907 GWh (Gigawattuur) groene stroom geproduceerd. Hiermee kunnen

Windturbines op land (circa 40%) en grootschalige biomassa-

■ Windenergie

Figuur 3. Gerealiseerde duurzame producties SDE en MEP (GJ) in 2011 (102,36 Nm3 = 1 MWh = 3,6 GJ). Gebaseerd op productiegegevens die voor 1 maart 2012 zijn doorgegeven aan Agentschap NL.

ruim 2,8 miljoen huishoudens een jaar lang van stroom worden voorzien en is 6.500 kiloton aan CO2-uitstoot vermeden.

■ Groen gas ■ Waterkracht

47,7%

51,0%

installaties (circa 32%) produceerden de meeste groene stroom. Agentschap NL keerde in 2011 bijna € 713 miljoen aan SDE en MEP subsidie uit.

0,7%

In figuur 3 is te zien dat het grootste gedeelte van de subsidiabele duurzame productie in 2011 is opgewekt met windenergie en biomassa.


Algemeen

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

8

Hernieuwbaar gas Twee derde van het SDE+ subsidiebudget ging in 2011 naar installaties voor hernieuwbaar gas. In totaal is € 1 miljard verdeeld over 30 projecten: een verviervoudiging van het budget uit 2010.


Algemeen

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

9

Groen gas

De installaties voor hernieuwbaar gas zijn relatief kosteneffectief; ze hebben een laag basisbedrag per eenheid opgewekte duurzame energie. Producenten konden hierdoor al vroeg in de gefaseerde openstelling een aanvraag indienen. In totaal is € 1 miljard verdeeld over 30 projecten. Dit is een verviervoudiging van het toegekende budget van het jaar 2010. Al in de eerste fase van de SDE+ 2011 was het budget voor hernieuwbaar gas volledig uitgeput.


Algemeen

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

10

Resultaten Groen gas Groen gas hubs

Toegezegd productievermogen en realisatie

In 2011 was het voor het eerst mogelijk om subsidie aan te

In totaal hebben 51 hernieuwbaar gas projecten een toezegging

vragen voor groen gas hubs. In een groen gas hub wordt het

voor SDE-subsidie gekregen. Meer dan de helft hiervan werd

ruwe biogas van meerdere vergistingsinstallaties verzameld,

aangevraagd in 2011. Een deel van de installaties, goed voor een

centraal opgewerkt tot aardgaskwaliteit en ingevoed op een

productievermogen van 2.132 Nm3/h, is al in gebruik.

gasnet. Het delen van voorzieningen geeft schaalvoordelen. In 2011 kende Agentschap NL € 68 miljoen subsidie toe aan


vier groen gas hub installaties met een totaal vermogen van

Installaties voor hernieuwbaar gas produceerden binnen de

1.852 Nm3/h.

SDE in 2011 circa 7,0 miljoen Nm3. Agentschap NL betaalde ruim € 4 miljoen aan voorschotten uit.

Hernieuwbaar gas

Productie in 2011 (Nm3 mln)

Kasuitgaven 2011 (€ mln)

7

4,3

Tabel 5. Duurzame producties en uitgaven hernieuwbaar gas in 2011. Op 1 maart 2012 zijn nog niet alle producties over 2011 aan Agentschap NL doorgegeven. Binnen de SDE+ en SDE worden voorschotten verleend op basis van verwachte productie en voorlopige correctiebedragen. Jaarlijks vindt op basis van daadwerkelijke productie en de definitieve correctiebedragen een bijstelling plaats.

Wat valt er onder hernieuwbaar gas? De categorie groen gas kent meerdere (sub)categorieën. In 2011 kon subsidie worden aangevraagd voor:

Aantal toezeggingen

• Stortgas of biogas uit afvalwater of rioolwaterzuivering (AWZI/RWZI) (solo-installatie en hub); • Allesvergisting (solo-installatie en hub); • (Co)-vergisting van dierlijke mest (solo-installatie en hub).

Hernieuwbaar gas

51

Toegezegd Toegezegde budget subsidiabele (€ mln) productie (Nm3 mln)

1.429,9

Toegezegd vermogen (Nm3/h)

Gerealiseerd vermogen (Nm3/h)

34.212

2.132

3.147

Tabel 4. Stand van zaken hernieuwbaar gas.

Voor de subcategorieën gelden verschillende subsidiebedragen. Binnen de categorie hernieuwbaar gas uit 2011 is bijvoorbeeld voor een allesvergisting groen gas hub een maximale toezegging gedaan van 43,9 eurocent per Nm3. Uitleg over de afhankelijkheid van de energieprijsontwikkelingen en de berekening van de SDE-bijdrage is te vinden op de website van de SDE. Jaarbericht 2011 SDE+, SDE en MEP

Algemeen

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

11

Wie vraagt aan? De aanvragen voor allesvergisters kwamen voornamelijk van industriële partijen. Het gaat hierbij in verhouding om grote projecten. Daarnaast hebben veel agrariërs SDE+ subsidie aangevraagd om met relatief beperkte investeringskosten de bedrijfsvoering te verbeteren.

Groningen

Friesland

Drenthe

NoordHolland Flevoland Overijssel

Utrecht

Gelderland Zuid-Holland

Noord-Brabant

Zeeland

Limburg

Vermogen hernieuwbaar gas (Nm3/h) ■ >5000-7000 ■ >2500-5000 ■ >1500-2500 ■ >200-1500 ■ ≤ 200

Figuur 4. Toegezegd hernieuwbaar gas vermogen (Nm3/h) SDE+ en SDE per provincie.


Algemeen

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

12

“Groen licht voor groen gas” Interview

Coert Peters

groen gas over. Dit gaat via een toevoerleiding rechtstreeks naar het netwerk van Gasunie. “Gemeenten en andere geïnteresseerden kunnen dit groene gas vervolgens afnemen zodat ze hun eigen gasverbruik kunnen vergroenen. Zo profiteren ook zij.” Realiteit

Inwoners van Zwolle kunnen met eigen ogen zien dat hun gescheiden

Natuurgas Overijssel zou niet kunnen draaien zonder

groente-, fruit- en tuinafval bijdraagt aan een schoner milieu.

SDE-subsidie. Toch ziet Peters het in de toekomst liever anders.

De vuilniswagens die het gft-afval ophalen rijden op groen gas,

“Subsidie maakt afhankelijk en dat moet je niet willen. Ons

geproduceerd uit datzelfde afval. Zo is de cirkel rond.

streven is om het uiteindelijk zelf te redden. Momenteel is de realiteit dat fossiele brandstof goedkoper is dan duurzaam

Het Zwolse gft-afval werd vroeger, zoals nog steeds in veel

geproduceerde brandstof. Maar ik verwacht dat duurzame

gemeenten, alleen gecomposteerd. “Wij zijn op zoek gegaan

technieken, als ze vaker worden toegepast, steeds minder duur

naar manieren om meer uit ons gft-afval te halen,” vertelt Coert

zullen worden. De fossiele brandstofvoorraad raakt ook eens

Peters, directeur strategie en ontwikkeling bij de gemeentelijke

uitgeput.”

afvalorganisatie ROVA. “Zo ontstond het idee om er, voordat we het composteren, in een vergistingsinstallatie biogas uit te

Veel interesse

winnen.” Dat idee kreeg vorm in het project Natuurgas Overijssel,

Tot het zover is, zorgt subsidie ervoor dat veelbelovende

een samenwerkingsverband van ROVA met afvalverwerker HVC.

duurzame initiatieven als dat in Zwolle een kans krijgen. Peters: “Het gebruik van groen gas staat in Nederland echt nog in de kinderschoenen. Zo is er nog veel discussie over de precieze

Groene brandstof Peters: “Met behulp van de SDE-subsidie zijn we aan de slag

kwaliteitseisen waaraan groen gas moet voldoen. We merken

gegaan. In 2010 is de vergistingsinstallatie van Natuurgas

dat onze inspanningen met veel interesse worden gevolgd door

Overijssel officieel geopend. Het biogas uit de vergister wordt in

andere gemeenten en netbeheerders. Inmiddels zijn er in

een speciale installatie opgewaardeerd naar aardgaskwaliteit.

Nederland meerdere vergisters in aanbouw.”

Het groene gas dat we zo produceren, dient als brandstof voor 25 vrachtwagens van ons bedrijf.” En dan blijft er nog heel wat


Algemeen

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

13

Hernieuwbare elektriciteit In 2011 kende Agentschap NL voor € 500 miljoen aan subsidies toe voor hernieuwbare elektriciteit. Het gaat hierbij om projecten uit fase 1 en fase 2. In fase 1 gold het basisbedrag van 9 cent per kWh en is 90% van het budget toegekend. In fase 2 was dit 11 cent per kWh en de resterende 10% van het budget. Er zijn subsidies toegekend in drie categorieën; windenergie, biomassa en zonnestroom.


Algemeen

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

14

Windenergie

Vanuit de SDE is inmiddels 152 MW aan windturbines in bedrijf, een verdubbeling ten opzichte van 2010. Aan wind op zee is in 2011 € 1 miljard toegezegd en aan wind op land ruim € 200 miljoen.


Algemeen

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

15

Resultaten Windenergie Agentschap NL kende in 2011 vanuit de SDE+ € 216 miljoen toe

Wie vraagt aan?

Wind op zee

aan twaalf projecten voor wind op land. Op één na gaat het om

Vooral energiebedrijven en agrarische ondernemers vragen

Voor windenergie op zee kwam in 2009 in totaal € 5,4 miljard

turbines kleiner dan 6 MW. Projecten voor windenergie op land

subsidie voor windenergie aan. Agrariërs zijn soms verenigd in

beschikbaar. In 2010 is hiervan € 4,4 miljard beschikt.

uit fase 2 kregen in 2011 een maximale toezegging van

coöperaties. Er zijn ook enkele initiatieven van particulieren die

Het restbudget van bijna € 1 miljard werd in 2011 aan een

7,3 eurocent per kWh (bij een turbine groter dan 6 MW) of

in coöperatie- of verenigingsverband subsidie aanvragen.

derde project toegekend.

7,4 eurocent per kWh (bij een turbine kleiner van 6 MW). Uitleg over de afhankelijkheid van de energieprijsontwikkelingen en de berekening van de SDE-bijdrage is te vinden op de website van SDE.

Toegezegd productievermogen en realisatie Vanuit de SDE+, SDE en de MEP is subsidie toegekend voor 3.683 MW windvermogen (zie tabel 6). Dit vermogen concentreert zich

SDE - Wind op land

in de meer windrijke Nederlandse kustgebieden (zie figuur 5).

SDE - Wind op zee

Een windproject heeft naar verhouding een lange aanloop- en

MEP - Wind op land

realisatietermijn. Binnen de SDE is inmiddels 152 MW aan

MEP - Wind op zee

windturbines in bedrijf; een verdubbeling ten opzichte van 2010.

Totaal Windenergie

Aantal toezeggingen


Toegezegde subsidiabele productie (GWh)

Toegezegd vermogen (MW)

Gerealiseerd vermogen (MW)

162

2.573,0

34.494

1.120

152

3

5.384,8

33.166

719

-

756

2.183,9

1.615

1.615

2

800,8

228

228

923

10.942,5

3.683

1.995

Tabel 6. Stand van zaken windenergie op land en op zee. De toegezegde maximale subsidiabele producties van de MEP zijn achterwege gelaten. Voor de MEP is geen eenduidige maximering van de subsidiabele productie.


Algemeen

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

16


De grootste windmolen Groningen

Het totale productievermogen aan windturbines leverde in

De trend naar grotere windmolens was ook in 2011 zichtbaar.

2011 circa 4.758 GWh duurzame elektriciteit. Dat is genoeg

Deze molens hebben een relatief hoge energieopbrengst.

om zo’n 1,4 miljoen huishoudens een jaar lang van elektriciteit

Momenteel wordt gebouwd aan de grootste windmolen van

te voorzien. Bovendien is er 2.700 kiloton aan CO2-uitstoot mee

Nederland. Deze molen is bijna 200 meter hoog en produceert

vermeden. Agentschap NL heeft in 2011 voor de productie van

in totaal met een vermogen van 7,5 MW genoeg groene stroom

windenergie bijna € 326 miljoen aan subsidies uitbetaald.

voor zo’n 7.000 huishoudens. Het totale rotoroppervlak is

Dit is bijna de helft van het totaal (circa € 713 miljoen) aan SDE

1,25 ha vergelijkbaar met het oppervlak van bijna twee

en MEP uitgaven.

voetbalvelden. Ten opzichte van de oude molen op deze locatie

Friesland

Drenthe

NoordHolland


Utrecht Gelderland

Zuid-Holland

produceert de nieuwe molen zeker tien keer zoveel groene stroom.

Noord-Brabant

Zeeland

Limburg

Productie in 2011 (MWh)


Vermogen windenergie (MW) ■ > 600 - 1200

Tabel 7. Duurzame producties en kasuitgaven windenergie in 2011. Op 1 maart 2012 zijn nog niet alle producties over 2011 aan Agentschap NL doorgegeven. Binnen de SDE+ en SDE worden voorschotten verleend op basis van verwachte productie en voorlopige correctiebedragen. Jaarlijks vindt op basis van daadwerkelijke productie en de definitieve correctiebedragen een bijstelling plaats.


Algemeen

SDE - Wind op land SDE - Wind op zee MEP - Wind op land MEP - Wind op zee Totaal Windenergie

Hernieuwbaar gas

216.456

8,9

0

0,0

3.740.208

244,6

801.741

72,3

4.758.405

325,8

■ > 100 - 600

■ ≤ 100

Figuur 5. Toegezegd duurzaam vermogen windenergie (MW) SDE+, SDE en MEP per provincie.


Totaaloverzichten

17

“Verdubbelde opbrengst met minder Interview windturbines” Arthur Vermeulen

heeft meerdere projecten in uitvoering. Zo worden komende zomer bij windpark Hondtocht in Dronten 8 turbines vervangen worden door 6 nieuwe. En vanuit de SDE+ 2011 heeft Raedthuys een toezegging voor 4 turbines in de Rotterdamse haven. Afhankelijk

Raedthuys Groep is een 100% duurzaam energiebedrijf. “We beheersen de keten van weiland tot stopcontact”, zegt Vermeulen. Ofwel: “We zoeken locaties, ontwikkelen, financieren, beheren en exploiteren duurzame energiebronnen én betrekken

In de zomer van 2011 verrees in de polder bij Biddinghuizen het

de lokale bedrijven en particulieren: die mogen ook investeren en

Windpark Oldebroekertocht. De Raedthuys Groep verving negen

profiteren.” De keuze voor 100% duurzaam maakt het bedrijf

oude windturbines door zes moderne versies. Die zes verdubbelen

tegelijkertijd kwetsbaar voor kabinetsbeleid. Zo is de

de energieopbrengst.

geschiedenis rond de Oldebroekertocht wat hobbelig verlopen. Al in 2006 was er een bouwvergunning, maar in dat jaar werd de

De zes moderne turbines van Olderbroekertocht produceren

MEP afgeschaft en bleef de vergunning op de plank liggen tot

jaarlijks 24.732.000 kWh. Iedere turbine heeft een vermogen van

2010. “Zonde dat het zo lang heeft moeten wachten, maar we

2,3 MW. Met de opbrengst kunnen 7066 huishoudens een heel

weten dat de sector nu eenmaal erg afhankelijk is van overheids

jaar vooruit. Het park bespaart bovendien de uitstoot van 14.000

beleid.” Over de samenwerking met Agentschap NL is Vermeulen

ton CO2 per jaar. Dit prachtige voorbeeld van opschaling werd

goed te spreken. “We hebben prima contact en de aanvraag voor

geleid door Arthur Vermeulen, directeur Windenergie bij de

Oldebroekertocht is heel soepel verlopen.”

Raedthuys Groep. Tweede leven

Wat is er eigenlijk met de oude windturbines gebeurd? “Die

Onmisbaar


Algemeen

“Zonder de SDE-regeling is zo’n project niet haalbaar”, vertelt

waren technisch nog prima in orde en hebben we verkocht op de

Vermeulen. “De windturbines op Oldebroekertocht zijn op dit

tweedehandsmarkt. Ze stonden er zo’n 11 jaar en ze hebben een

moment de nieuwste die we hebben. Ze zijn van het merk

technische levensduur van 20 jaar.” Elders op deze wereld kunnen

Enercon en voorzien van de modernste technologie.” Raedthuys

die voorlopig nog heel wat duurzame energie produceren.

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

18

Biomassa

Ongeveer de helft van het budget voor hernieuwbare elektriciteit is in 2011 toegekend aan biomassaprojecten. Doordat er meerdere subcategorieën zijn, is er een brede en diverse doelgroep voor SDE+ subsidie.


Algemeen

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

19

Resultaten Biomassa In 2011 is er circa € 250 miljoen toegekend aan biomassaprojecten

Voor de subcategorieën gelden verschillende basisbedragen in

voor hernieuwbare elektriciteit. 60% van dat budget ging naar

2011, afhankelijk van de fase waarin de aanvraag is ingediend.

Bij verbranding of in de motor van vergistingsinstallaties komt

zes kleinschalige verbrandingsinstallaties voor thermische

In fase 1 is de laagste maximale subsidietoezegging voor de

restwarmte vrij. Deze restwarmte kan voor andere doelen

conversie. Het overige deel ging naar een project in de categorie

productie van biogas uit AWZI/RWZI; 1,9 eurocent per kWhe.

worden gebruikt, bijvoorbeeld voor het verwarmen van huizen.

stortgas uit afvalwater of rioolwaterzuivering, en naar vijf

Voor projecten in de subcategorieën allesvergisting en (co-)

De minister wil het nuttig gebruik van deze restwarmte

allesvergistings- en acht mest-co-vergistingsprojecten.

vergisting is voor projecten uit fase 1 een maximale subsidie

stimuleren. Hoe meer restwarmte nuttig wordt gebruikt, hoe

toegezegd van 4,9 eurocent per kWhe, die met maximale

hoger het subsidiebedrag per kWhe geproduceerde energie.

warmtebenutting kan oplopen tot 9,9 eurocent per kWhe.

Ter illustratie: een allesvergistingsinstallatie uit fase 1 van de

De categorie biomassa kent meerdere (sub)categorieën en

Uitleg over de afhankelijkheid van de energieprijsontwikkelingen

SDE-ronde 2011 krijgt bij maximale warmtebenutting twee keer

heeft daarom een brede en diverse doelgroep. Sinds 2009

en de berekening van de SDE-bijdrage is te vinden op de website

zoveel subsidie toegekend als dezelfde installatie zonder

wordt ook het nuttig gebruik van restwarmte uit de productie

van SDE.

warmtebenutting.

Wat valt er onder biomassa?

Nuttig gebruik van restwarmte

van hernieuwbare elektriciteit binnen de categorie biomassa gestimuleerd. In 2011 kon subsidie worden aangevraagd voor: • afvalverbranding (AVI); • stortgas of biogas uit afvalwater of rioolwaterzuivering (AWZI/RWZI); • (co-)vergisting van dierlijke mest; • allesvergisting; • kleinschalige (≤ 10 MW) en grootschalige verbranding (> 10 MW).


Algemeen

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

20

Wie vraagt aan?

Aandeel duurzaam Grootschalige biomassa-installaties uit de MEP (> 50 MW) en

De groep die subsidie aanvraagt voor biomassa-installaties

afvalverbrandingsinstallaties ontvangen alleen subsidie voor de

bestaat onder andere uit grotere en kleinere energiebedrijven en

duurzame productie uit het biogene deel (biomassa) van het

agrarische bedrijven. Agrariërs deden in 2011 vooral aanvragen

verstookte afval. Voor de SDE+ 2011 gold voor afvalverbrandings

voor uitbreidingen waarbij met relatief beperkte

installaties een forfaitair vastgestelde biogene fractie van het

investeringskosten een betere bedrijfsvoering haalbaar is.

afval van 51%. Van grootschalige biomassa-installaties is het duurzame vermogen variabel. Deze installaties zijn energie

Marktontwikkelingen

centrales die zowel fossiele brandstof als biomassa gebruiken

De prijzen van co-producten voor co-vergisting zijn gestegen.

als brandstof. De gebruikte hoeveelheid biomassa varieert

Deze stijging zet het financiële rendement van co-vergisters

afhankelijk van de prijs ervan. In dit jaarbericht blijft het

onder druk. Op microvergisters heeft de prijsstijging maar

toegezegde productievermogen voor deze installaties dan ook

beperkt invloed. Zij draaien namelijk vooral op mest, en in

buiten beschouwing. De installaties ontvangen alleen subsidie

beperkte mate op reststromen van het eigen bedrijf.

voor de werkelijke duurzame energieproductie. De subsidiabele productie en de kasuitgaven zijn wel opgenomen in dit jaarbericht.

Toegezegd productievermogen en realisatie Binnen de categorie hernieuwbare elektriciteit uit biomassa is voor 760 MW aan SDE+, SDE en MEP subsidie toegekend

Aantal toezeggingen





95

1.746,5

21.191

318

241

442

390

760

631

(zie tabel 8). Dit is exclusief het vermogen van grootschalige

SDE

biomassa-installaties. Het vermogen concentreert zich vooral

(OV-)MEP

172

4.118,5

in de provincies Noord-Holland, Noord-Brabant en Overijssel

Totaal Biomassa

267

5.865,0

(zie figuur 6). Van de 760 MW is al 631 MW gerealiseerd.


Algemeen

21.191

Tabel 8. Stand van zaken biomassa hernieuwbare elektriciteit. De toegezegde maximale subsidiabele producties van de MEP zijn achterwege gelaten. Voor de MEP is geen eenduidige maximering van de subsidiabele productie. Het vermogen voor grootschalige biomassa installaties uit de MEP (installaties > 50 MW) is niet meegenomen.

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

21


Groningen

In 2011 is circa 5.000 GWh elektriciteit uit biomassa geproduceerd (zie tabel 8). Dit is genoeg om zo’n 1,5 miljoen huishoudens een

Friesland

jaar lang van elektriciteit te voorzien. De subcategorie

Drenthe

‘grootschalige biomassa’ uit de MEP levert hier met circa 63% de

NoordHolland

grootste bijdrage aan. Met de totale productie is 3.900 kiloton


aan CO2-uitstoot vermeden. Agentschap NL heeft in 2011 € 371 miljoen aan subsidie voor biomassa uitgekeerd.

Utrecht Gelderland

Zuid-Holland

Noord-Brabant

Zeeland



275.477

34,2

(OV-)MEP

4.811.413

337,0

Vermogen biomassa hernieuwbare elektriciteit (MW)

Totaal Biomassa

5.086.889

371,2

■ > 100 - 160

SDE

Tabel 9. Duurzame producties en kasuitgaven biomassa hernieuwbare elektriciteitin 2011. Op 1 maart 2012 zijn nog niet alle producties over 2011 aan Agentschap NL doorgegeven. Binnen de SDE+ en SDE worden voorschotten verleend op basis van verwachte productie en voorlopige correctiebedragen. Jaarlijks vindt op basis van daadwerkelijke productie en de definitieve correctiebedragen een bijstelling plaats.


Algemeen

Limburg

■ > 50 - 100

■ ≤ 50

Figuur 6. Toegezegd duurzaam vermogen biomassa (MW) SDE+, SDE en MEP per provincie.

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

22

“Ook de buurman profiteert van onze mestvergister” Interview

Jan Aben

moet aan de toekomst denken. Voor ons als bedrijf geldt dat we graag een goed rendement halen met onze installatie. Maar we hebben ook uit idealisme voor duurzaamheid gekozen.” Ook duurzame warmte

Bovendien draait het bij Aben Recycling niet om stroom alleen. Ook de restwarmte uit de WKK wordt ingezet. Aben: “We gebruiken die warmte om het voer voor onze varkens te

Jan Aben is altijd op zoek naar nieuwe manieren om duurzaam te

ontsluiten. In een grote stoomketel wordt dat voer verwarmd en

werken. Samen met zijn broer runt hij het familiebedrijf; een

daarmee geschikt gemaakt voor consumptie. In de toekomst

veehouderij met varkens en rundvee. Maar het bedrijf kent nog een

willen we de warmte ook inzetten om mest te drogen.” En dan

tak. Aben Recycling BV exploiteert een grote mestvergister. Onlangs

zijn er nog de kippen van de buurman, die er warmpjes bijzitten

is de installatie flink uitgebreid.

dankzij een grote warmteleiding die van Abens WKK naar de kippenstal loopt. “Allemaal duurzame warmte, waarmee we veel

Abens mestvergister bestaat uit een aantal silo’s waarin bacteriën

energie besparen.”

organische stof uit mest en restproducten uit de landbouw en voedselindustrie omzetten in organische stof en biogas. Het

Eigen ideeën

biogas vormt de energiebron van een warmtekrachtkoppelings

“Het leuke aan onze duurzame activiteiten, is dat we alles zelf

centrale (WKK), waarin per uur 4 tot 4,5 MW aan elektriciteit

bedenken,” zegt Aben. “We hebben een idee, en dan gaan we

wordt geproduceerd. “Die stroom gaat naar het energienet,”

praten met uitvoerders en andere bedrijven. Soms lukt iets, soms

vertelt Aben. “De prijs die we ervoor krijgen varieert nogal en is

lukt iets niet. Het plan om zonnepanelen op het dak van onze

momenteel helaas erg laag. Dankzij de SDE-subsidie worden we

rundveestal te plaatsen sneuvelde bijvoorbeeld. Het bleek in ons

hiervoor gecompenseerd.”

geval toch goedkoper om gewoon stroom van het net af te nemen.”

Rendabel

De vergister is niet rendabel zonder subsidie. Is dat erg? “Duurzame energieproductie is nu eenmaal duurder dan energie uit kolen en kernenergie. Maar wat wil je als maatschappij? Je Jaarbericht 2011 SDE+, SDE en MEP

Algemeen

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

23

Zonnestroom

In 2011 kwamen alleen de grote zon-PV installaties in aanmerking voor SDE+ subsidie. Ondanks het lagere basisbedrag voor zonnestroom werd een aanzienlijke subsidie toegekend: 678 projecten ontvingen gezamenlijk € 35 miljoen.


Algemeen

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

24

Resultaten Zonnestroom In 2011 is de SDE+ subsidie voor kleinschalige zonnestroom Aantal toezeggingen





SDE

13.883

293,5

1.531

111

38

MEP

554

6,5

-

11

11

14.437

300,0

1.531

122

49

installaties afgeschaft. Het aantal SDE-aanvragen is hierdoor sterk verminderd. De installaties groter dan of gelijk aan 15 kWp kwamen in 2011 wél in aanmerking voor subsidie. In totaal is € 35 miljoen aan subsidie voor 678 projecten toegekend. 94% van dit bedrag is toegekend in fase 1.

Totaal Zonnestroom

De maximale subsidietoezegging vanuit de SDE+ 2011 voor aanvragers uit fase 1 is 4,6 eurocent per kWh (tegen een

Tabel 10. Stand van zaken zonnestroom. De toegezegde maximale subsidiabele producties van de MEP zijn achterwege gelaten. Voor de MEP is geen eenduidige maximering van de subsidiabele productie.

basisbedrag van 9 eurocent). Uitleg over de berekening van de SDE-bijdrage is te vinden op de website van SDE. Toegezegd productievermogen en realisatie

Wie vraagt aan?


Agentschap NL heeft subsidie verleend voor een vermogen van

In 2011 dienden hoofdzakelijk bedrijven en (non-profit)

In 2011 is binnen de SDE+, de SDE en de MEP 19 GWh aan

in totaal 122 MW zonnestroom (zie tabel 10). De provincies

instellingen een aanvraag in voor subsidie op grootschalige

zonnestroom geproduceerd (zie tabel 11); een ruime verdubbeling

Noord-Brabant, Gelderland en Noord-Holland nemen hiervan

zonnestroom-installaties.

ten opzichte van 2010. Daarmee zijn circa 5.400 huishoudens een

het merendeel voor hun rekening. Een groot deel van de projecten uit 2009 is inmiddels, zoals de regeling voorschrijft,

jaar lang van stroom voorzien en is 11 kiloton aan CO2-uitstoot vermeden. Agentschap NL heeft in 2011 € 7,3 miljoen aan subsidie

Marktontwikkelingen

in gebruik genomen. De projecten uit 2008 en 2010 hebben nog

De kostprijs van zonnestroominstallaties daalt nog steeds.

de tijd om te realiseren.

Door deze lage kostprijs en de vele intiatieven vanuit de markt

voor zonnestroom uitgekeerd.

en regionale overheden, worden kleinschalige zonnestroom projecten ook zonder SDE+ subsidie gerealiseerd.


Algemeen

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

25



SDE

14.001

6,6

MEP

4.917

0,7

18.918

7,3

Totaal Zonnestroom

Tabel 11. Duurzame producties en kasuitgaven zonnestroom in 2011. Op 1 maart 2012 zijn nog niet alle producties over 2011 aan Agentschap NL door gegeven. Binnen de SDE+ en SDE worden voorschotten verleend op basis van verwachte productie en voorlopige correctiebedragen. Jaarlijks vindt op basis van daadwerkelijke productie en de definitieve correctiebedragen een bijstelling plaats.

Groningen

Friesland

Drenthe

NoordHolland Flevoland Overijssel

Utrecht

Gelderland Zuid-Holland

Noord-Brabant

Zeeland

Limburg

Vermogen zonnestroom (MW) ■ > 14 - 20

■ > 8 - 14

■ ≤ 8

Figuur 7. Toegezegd duurzaam vermogen zonnestroom (MW) SDE+, SDE en MEP per provincie.


Algemeen

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

26

“Scholieren leren van eigen zonnestroom” Interview

Frank Heijckmann

botsten de belangen. Zo moesten de stadsdelen hun recht van opstal opgeven en moesten er afspraken worden gemaakt over het onderhoud van de daken.” 15 jaar

“Uiteindelijk vonden we een manier waar alle partijen zich in Zou het niet mooi zijn als de kinderen van nu later in een wereld

kunnen vinden,” zegt Heijckmann. “Yellow Step Solar is nu 15 jaar

leven waar duurzame energie de norm is? Voor veel Amsterdamse

lang eigenaar van het project. Wij ontvangen de SDE-subsidie en

schoolkinderen komt de stroom in hun schoolgebouwen nu al voor

dragen de risico’s. De scholen betalen nu een normaal tarief voor

een groot deel van zonnepanelen. Zij leren dat zonnestroom de

de stroom, maar over 15 jaar worden de panelen hun eigendom.

normaalste zaak van de wereld is.

Voor de gemeente draagt het project bij aan de doelstellingen voor duurzame energie.”

Zonnestroom voor Amsterdamse Scholen. Zo heet het project waarvoor de gemeente Amsterdam in 2009 SDE-subsidie

Lessen duurzame energie

toegekend heeft gekregen. Een ambitieus project, dat de daken

Met het project heeft Amsterdam er in totaal 2800 zonnepanelen

van 21 Amsterdamse basisscholen en 6 andere gebouwen van

bij; een oppervlak van ongeveer anderhalf voetbalveld. De

zonnepanelen moet gaan voorzien. Frank Heijckmann is er vanaf

stroom gaat direct naar het net van de scholen zelf en voorziet

2010 bij betrokken, als de gemeente Yellow Step Solar (een

daar in een derde tot wel de helft van de energiebehoefte. In

samenwerkingsverband van Heijckmanns bedrijf International

iedere school hangt op een centrale plaats een display, waarop

Solar en energiebedrijf Greenchoice) inschakelt voor de

scholieren kunnen zien hoeveel stroom ‘hun’ zonnepanelen

praktische uitvoering.

produceren en hoeveel CO2-uitstoot daarmee is voorkomen. “Op veel van de deelnemende scholen wordt ook in de lessen aandacht besteed aan de zonne-energie,” zegt Heijckmann.

Botsende belangen


Algemeen

Het bleek een hele klus om het project van de grond te krijgen,

“Bovendien werken we aan een plan om eventuele reststroom

vertelt Heijckmann. “Dit vanwege de vele betrokken partijen: de

tegen een gereduceerd tarief aan te bieden aan de ouders van de

scholen, hun besturen, de stadsdelen, de gemeente en wij. Soms

scholieren.”

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

27

Waterkracht

In 2011 was er weinig vraag naar subsidie voor waterkrachtprojecten. Er is in deze categorie geen beschikking toegekend.

Waterkrachtcentrale Maurik


Algemeen

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

28

Resultaten Waterkracht

Groningen

Friesland

Drenthe

In 2011 was er weinig vraag naar subsidie voor waterkracht

Wie vraagt aan?

NoordHolland

projecten. Er is in de SDE+ geen subsidie toegekend aan

Aanvragers zijn met name energiebedrijven, maar ook

waterkrachtprojecten. Agentschap NL heeft voor een vermogen

gemeenten en stichtingen die watermolens beheren.


van 36 MW subsidie toegezegd in eerdere rondes (zie tabel 12).

Utrecht

Vanuit de SDE is hiervan nog 12 MW in voorbereiding. Het actuele

Gelderland


Zuid-Holland

toegezegde productievermogen concentreert zich in de hoger

In 2011 is door waterkrachtcentrales 42 GWh groene stroom

gelegen delen van Nederland: de provincies Gelderland en

geproduceerd (zie tabel 13). Mede door de lagere waterstand is

Limburg (zie figuur 8).

dit aanzienlijk minder dan in 2010, maar nog steeds genoeg om

Noord-Brabant

Zeeland

ongeveer 12.000 huishoudens een jaar van stroom te voorzien.

Limburg

De vermeden CO2-uitstoot is 23,6 kiloton. Agentschap NL heeft in

Markontwikkeling Er is steeds meer aandacht voor de beperking van vissterfte bij

2011 ongeveer € 4 miljoen aan subsidie voor waterkracht

Vermogen waterkracht (MW)

waterkrachtcentrales. Waterkrachtprojecten moeten rekening

uitgekeerd.

■ > 12 - 24

houden met wijzigingen en vertragingen.

■ 0

Figuur 8. Toegezegd duurzaam vermogen waterkracht (MW) SDE+ en SDE en MEP per provincie.

Aantal toezeggingen





SDE

3

54,3

688

12

<1

MEP

7

103,5

24

10

157,9

36

Totaal Waterkracht

■ > 0 - 12

688



SDE

4

0,0

24

MEP

42.332

4,4

24

Totaal Waterkracht

42.336

4,4

Tabel 12 (links). Stand van zaken waterkracht. De toegezegde maximale subsidiabele producties van de MEP zijn achterwege gelaten. Voor de MEP is geen eenduidige maximering van de subsidiabele productie. Tabel 13 (rechts). Duurzame producties en kasuitgaven waterkracht in 2011. Op 1 maart 2012 zijn nog niet alle producties over 2011 aan Agentschap NL doorgegeven. Binnen de SDE+ en SDE worden voorschotten verleend op basis van verwachte productie en voorlopige correctiebedragen. Jaarlijks vindt op basis van daadwerkelijke productie en de definitieve correctiebedragen een bijstelling plaats.


Algemeen

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

29

Totaaloverzichten Tabel 14. Totaaloverzicht subsidietoezeggingen en realisatie hernieuwbaar gas. Peildatum 1 maart 2012

Stimuleringsregeling en categorie

Aantal aanvragen met positieve toezegging


Toegezegde subsidiabele productie (Nm3 mln)

Toegezegd vermogen (Nm3/h)

Gerealiseerd vermogen (Nm3/h)

Stortgas/biogas uit AWZI/RWZI

1

0,3

3

40

40

Groen gas

-

-

-

-

-


-

-

-

-

-

11

236,7

576

6.783

1.590


1

1,5

22

350

-

Groen gas

8

191,3

425

4.428

502


1

0,4

3

30

-

Stortgas/biogas uit AWZI/RWZI hub

1

0,8

25

261

-

25

931,8

1.941

20.730

-

3

67,1

153

1.591

-

51

1.429,9

3.147

34.212

2.132

Subcategorie

Biomassa - gas SDE 2008 SDE 2009

Groen gas SDE 2010 SDE 2011

Groen gas Groen gas hub Totaal Biomassa - gas


Algemeen

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

30

Tabel 15. Totaaloverzicht subsidietoezeggingen en realisatie hernieuwbare elektriciteit. Peildatum 1 maart 2012 – deel 1/3

Zie de opmerkingen op pagina 34

Subcategorie






SDE 2008

Wind op land

21

72,5

1.223

46

37

SDE 2009

Wind op land

58

1.352,6

16.952

466

36

Wind op zee

3

5.384,8

33.166

719

-

SDE 2010

Wind op land

71

931,5

13.110

488

79

SDE 2011

Wind op land

12

216,4

3.209

119

-

-

-

-

-

-

165

7.957,8

67.660

1.839

152

756

2.183,9

1.615

1.615

2

800,8

228

228

MEP totaal

758

2.984,7

1.843

1.843

Totaal Windenergie

923

10.942,5

3.683

1.995


Windenergie

Wind op zee SDE totaal MEP

Wind op land Wind op zee

Zonnestroom SDE 2008

0,6 - 3,5 kWp

6.865

67,5

189

15

8

SDE 2009

0,6 - 15 kWp

2.361

54,6

169

13

10

15 - 100 kWp

124

49,5

122

10

8

3.724

62,4

229

18

9

15 - 100 kWp

131

24,0

64

5

2

≥ 15 kWp

678

35,5

757

50

<1

SDE totaal

13.883

293,5

1.531

111

38

MEP totaal

554

6,5

11

11

14.437

300,0

122

49

SDE 2010 SDE 2011

1 - 15 kWp

Totaal Zonnestroom


Algemeen

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

31








Verval < 5m

2

0,1

1

<1

<1

Verval ≥ 5m

-

-

-

-

Verval < 5m

1

54,3

687

12

-

Verval ≥ 5m

-

-

-

-

-

Verval < 5m

-

-

-

-

-

Verval ≥ 5m

-

-

-

-

-

Vrije stroming

-

-

-

-

-

Osmose

-

-

-

-

-

SDE totaal

3

54,3

688

12

-

MEP totaal

7

103,5

24

24

10

157,9

36

24

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-


Subcategorie

Waterkracht SDE 2009 SDE 2010 SDE 2011

Totaal Waterkracht Geothermie SDE 2011

Geothermie

Totaal Geothermie


Algemeen

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

32








Afvalverbranding

2

178,3

4250

78

78


-

-

-

-

-

Biomassa

6

33,4

485

5

4

Afvalverbranding

2

133,8

2.805

49

49


-

-

-

-

-

30

545,5

4.308

47

26

Afvalverbranding

5

175,6

3.736

79

74


1

0,6

40

1

1

29

431,2

3.127

33

11

Afvalverbranding

-

-

-

-

-


1

0,2

12

0

0

19

247,9

2.431

26

-

95

1.746,5

21.191

318

241

1

59,7

74

74

23

13,0

14

14

132

981,0

149

147

6

1.275,8

205

155

10

1.789,0

-

-

(OV-)MEP totaal

172

4.118,5

442

390

Totaal Biomassa - elektriciteit

267

5.865,0

760

631

Totaal SDE en MEP elektriciteit

15.637

17.265,4

4.601

2.699


Subcategorie

Biomassa - elektriciteit SDE 2008

SDE 2009

Biomassa SDE 2010

Biomassa SDE 2011

Biomassa SDE totaal (OV-)MEP

Afvalverbranding Stortgas Biomassa < 10 MW Biomassa 10 - 50 MW Biomassa > 50 MW


Algemeen

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

33

Opmerkingen bij tabel 15

Tabel 17. Totaaloverzicht duurzame producties en kasuitgaven hernieuwbare elektriciteit in 2011 – deel 1/3

De gegevens zijn exclusief de projecten waarvan de einddatum van de subsidie 1 maart 2012 is bereikt en de ingetrokken aanvragen. Bij afvalverbrandingsinstallaties is het totaal toegezegde vermogen gehanteerd. Van de productie uit dit vermogen wordt 51% aangemerkt als duurzaam gepro duceerde elektriciteit. In de categorie biomassa < 10 MW zijn ook de aanvragen OV-MEP (co-vergis ting) meegenomen. Het toegezegde productievermogen van de categorie biomassa > 50 MW is niet meegenomen. Bij deze zogenaamde bij– en meestook projecten in energiecen trales is het niet mogelijk het duurzame vermogen te bepalen, omdat de inzet van duurzame brandstof variabel is. De toegezegde maximale subsidiabele producties van de MEP zijn achterwege gelaten. Voor de MEP is geen eenduidige maximering van de subsidabele productie.


Subcategorie



SDE 2008

Wind op land

75.348

3,2

SDE 2009

Wind op land

92.050

3,6

-

-

Windenergie

Wind op zee SDE 2010

Wind op land

49.058

2,2

SDE 2011

Wind op land

-

-

Wind op zee

-

-

216.456

8,9

3.740.208

244,6

801.741

72,3

MEP totaal

4.541.949

316,9

Totaal Windenergie

4.758.405

325,8

SDE totaal MEP

Wind op land Wind op zee

Tabel 16. Totaaloverzicht duurzame producties en kasuitgaven hernieuwbaar gas in 2011

Zonnestroom Stimulerings regeling en categorie

SDE 2008

0,6 - 3,5 kWp

3.626

2,0

0,6 - 15 kWp

4.003

1,9

15 - 100 kWp

3.279

1,4

1 - 15 kWp

2.564

1,1

528

0,2

1

-

SDE totaal

14.001

6,6

MEP totaal

4.917

0,7

18.918

7,3

Productie in 2011 (Nm3 mln)


SDE 2009

7,0

4,3

SDE 2010

Totaal gas

15 - 100 kWp Op 1 maart 2012 zijn nog niet alle producties over 2011 aan Agentschap NL doorgegeven. Binnen de SDE+ en SDE worden voorschotten verleend op basis van verwachte productie en voorlopige correctiebedragen. Jaarlijks vindt op basis van daadwerkelijke productie en de definitieve correctiebedragen een bijstelling plaats.


Algemeen

SDE 2011

≥ 15 kWp

Totaal Zonnestroom

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

34





Verval < 5m

4

0,0

Verval ≥ 5m

-

-

Verval < 5m

-

-

Verval ≥ 5m

-

-

Verval < 5m

-

-

Verval ≥ 5m

-

-

Vrije stroming

-

-

Osmose

-

-

SDE totaal

4

0,0

MEP totaal

42.332

4,4

Totaal Waterkracht

42.336

4,4

-

-

-

-

Subcategorie

Waterkracht SDE 2009 SDE 2010 SDE 2011

Geothermie SDE 2011

Geothermie

Totaal Geothermie


Algemeen

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

35





120.023

8,5

-

-

Biomassa

15.838

1,5

Afvalverbranding

19.402

1,6

-

-

102.060

16,6

-

3,9

3.015

0,1

15.138

2,0

Afvalverbranding

-

-


-

-

Biomassa

-

-

275.477

34,2

193.736

6,9

43.022

0,9

Biomassa < 10 MW

692.730

68,1

Biomassa 10 - 50 MW

697.322

68,3

3.184.602

192,8

(OV-)MEP totaal

4.811.413

337,0

Totaal Biomassa - elektriciteit

5.086.889

371,2

Totaal SDE en MEP elektriciteit

9.906.548

708,6

Subcategorie

Biomassa - elektriciteit SDE 2008

Afvalverbranding Stortgas/biogas uit AWZI/RWZI

SDE 2009

Stortgas/biogas uit AWZI/RWZI Biomassa SDE 2010

Afvalverbranding Stortgas/biogas uit AWZI/RWZI Biomassa

SDE 2011

De producties over 2011 betreffen de geregistreerde producties die voor 1 maart 2012 zijn doorgegeven aan Agentschap NL. Nog niet alle producties over 2011 waren op 1 maart 2012 bekend. Binnen de SDE+ en SDE worden voorschotten verleend op basis van verwachte productie en voorlopige correctiebe dragen. Jaarlijks vindt op basis van daadwerkelijke productie en de definitieve correctiebedragen een bijstelling plaats. Bij afvalverbrandingsinstallaties hanteren we het totaal toegezegde vermogen. Van de productie uit dit vermogen wordt 51% aangemerkt als duurzaam gepro duceerde elektriciteit. In de categorie biomassa < 10 MW zijn ook de aanvragen OV-MEP (co-vergis ting) meegenomen.


Algemeen

SDE totaal (OV-)MEP

Afvalverbranding Stortgas

Biomassa > 50 MW

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

36

Tabel 18. Budgetplafond per jaarronde Gepubliceerd budget (€ mln)

Jaargang

Categorie

2008

Hernieuwbare elektriciteit Windenergie op land Zon-PV

Jaargang

796,0

Stortgas of biogas uit AWZI/RWZI Biomassa

187,0

Stortgas of biogas uit AWZI/RWZI Biomassa

Categorie

Hernieuwbaar gas 83,0

Afvalverbranding

Gepubliceerd budget (€ mln)

243,0

Totaal SDE 2009

9.195,9

10,0 325,0

2010

Hernieuwbare elektriciteit Windenergie op land

Hernieuwbaar gas

937,0

Stortgas of biogas uit AWZI/RWZI

16,0

Zon-PV klein (1,0 - 15 kWp)

69,0

Biomassa

42,0

Zon PV-groot (15 - 100 kWp)

24,0

Totaal SDE 2008

Afvalverbranding

1.459,0

238,0

Stortgas of biogas uit AWZI/RWZI 2009

15,0

Biomassa

Hernieuwbare elektriciteit Windenergie ≥ 6 MW op land

741,0

Waterkracht

Windenergie ≥ 3 MW in water

546,0

Warmtekrachtkoppeling

400,0 63,0 168,0

Windenergie op zee

5.384,8

Hernieuwbaar gas

Windenergie op land

1.258,1


Zon-PV klein (1,0 - 15 kWp)

86,5

Biomassa

Zon PV-groot (15 - 100 kWp)

56,5

Totaal SDE 2010

Afvalverbranding

13,0

24,0 190,0 2.126,0

158,0


7,0

2011


500,0

625,0

Hernieuwbaar gas

1.000,0

Waterkracht < 5 m

60,0

Totaal SDE 2011

1.500,0

Waterkracht ≥ 5m

15,0

Biomassa


Algemeen

Hernieuwbaar gas


Totaaloverzichten

37

Eenheden CO2

Eenheden energie

Factor

Naam

Symbool

Factor

Naam

Symbool

100

ton

ton

103

kilowattuur

kWh

103

kiloton

kton

106

Megawattuur

MWh

106

Megaton

Mton

109

Gigawattuur

GWh

109

Gigaton

Gton

1012

Terawattuur

TWh

Agentschap NL NL Energie en Klimaat Hanzelaan 310 Postbus 10073 | 8000 GB Zwolle Vragen over SDE? Neem contact op met de helpdesk: T +31 (0) 88 602 34 50 (werkdagen van 9.00 - 12.30 uur) E [email protected] © Agentschap NL | mei 2012 Publicatie-nr. 2SDEP1201 Hoewel deze publicatie met de grootst mogelijke zorg is samengesteld kan Agentschap NL geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele fouten. Agentschap NL is een agentschap van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Agentschap NL voert beleid uit voor diverse ministeries als het gaat om duurzaamheid, innovatie en internationaal. Agentschap NL is hét aanspreekpunt voor bedrijven, kennisinstellingen en overheden. Voor informatie en advies, financiering, netwerken en weten regelgeving. De divisie NL Energie en Klimaat versterkt de samenleving door te werken aan de energie- en klimaatoplossingen van de toekomst.

Inhoud. Algemeen 3. Hernieuwbaar gas 9. Totaaloverzichten 30. Groen gas 10. Voorwoord 3

Recommend Documents