5
alt
Inhoud 3
Aigemeen Waarom asfait? Wat is asfalt? Hoe wordt asfait gemaakt?
6
Waar is asfalt geschikt? Bedrijfsvoering Plaatselijke omstandigheden
10
Voorbereiding
11
Advies
12
Vraag naar een vergunning
13
Offerte
14
Contract Prijs Inhoud
16
Uitvoering
18
Onderhoud
18
Garantie
19
Begrippenlijst
20
Meer informatie
Waarom asfalt? Gemeenten,
provincies en Rijk
leggen jaarlijks miljoenen vierkante meters weg aan. De medewerkers van deze wegbeheerders rekenen voor ieder project uit welk type verharding
het meest
geschikt is. Oat de keuze dan
Aan verhardingen
vaak op asfalt valt, ziet iedere
agrarisch bedrijf worden vaak
weggebruiker.
specifieke eisen gesteld met betrekking
op het
tot bedrijfsvoering,
hygiene en aanzien. Asfalt kan aan al deze eisen voldoen.
Wat is asfalt? Asfalt is een mengsel van steen, zand en vulstof dat met bitumen bij elkaar wordt gehouden. Bitumen is een product aardolie-industrie
van de
en heeft de bij-
zondere eigenschappen
dat het
goed hecht en bij verwarmen dun vloeibaar is. Ais het asfalt warm is kan het gemakkelijk
in
een vlakke stevige laag worden aangebracht.
Na afkoeling
is het
hard.
Asfalt is milieuvriendelijk. Het is bestand tegen chemicalien,
het gaat
geen verbinding
aan met
andere stoffen en er spoelen geen stoffen uit naar de bodem. Asfalt is uitermate
geschikt
als vloeistofdichte
verhar-
ding om te voorkomen dat mest of gewasbeschermingsmiddelen
in
de bodem komen. Asfalt is veilig voor mensen, dieren en de omgeving.
Dus ook
als de dieren van de vloer eten heeft dit geen effect op de gezondheid.
Hoe wordt asfalt gemaakt? Het verwarmen en mengen vindt plaats in een asfaltinstallatie. Vervolgens wordt het met vrachtwagens naar het werk gebracht. Vakkundig personeel brengt het met speciale machines aan. Afhankelijk van de situatie ter plaatse en de aard van het bedrijf wordt het asfalt op recept gemaakt en verwerkt. Asfalt is dus een maatproduct. Dat betekent dat de dikte en samenstelling van de verharding,
op de specifieke situatie is afgestemd. Een asfaltconstructie gaat vele jaren mee. Veranderen de omstandigheden, dan is een verharding van asfalt eenvoudig aan te passen. Uitbreidingen, een andere functie of bedrijfsvoering, het is eenvoudig te realiseren.
Asfalt is een maatproduct. Oat wil zeggen dat het aangepast wordt aan de eisen van de gebruiker. Asfalt kan overal als verharding worden gebruikt, zowel buiten als binnen. De meest bekende toepassingen zijn erfverhardingen, toegangs-en kavelwegen, kuil- en stalvloeren.
III III t:it] II
Steenmastiekasfalt
Ccindasfaltbeton
Steens lag-
a
• asfaltbeton
5em
Dieht asfaltbeton
r;·j
~zand
U
10 em Open asfaltbeton
15 em ~
BedrijfsYoering Allereerst moeten bedrijven goed bereikbaar zijn voor vrachtwagens. Dat vraagt om een goed berijdbare verbinding tussen de openbare weg en het eigen bedrijf. Op het erf en de plaatsen waar wordt gelost en geladen, moeten vrachtwagens De keuze van het type verhar-
en ander materieel probleemloos
ding is sterk afhankelijk van het
kunnen manoeuvreren.
bedrijf en de situatie. Maar er zijn enige algemene punten waaraan een verharding voldoen.
moet
Hieronder staan enkele
overwegingen
die bij de keuze
een rol spelen. Deze opsomming is niet uitputtend
maar is slechts
bedoeld ter illustratie van de veelheid aan factoren die een rol spelen. leder bedrijf is in dit opzicht
uniek. Een standaardop-
lossing bestaat niet en de voor-
Vanwege de bedrijfsvoering,
beeldconstructies
uitstraling
dienen uitslui-
de
van het bedrijf en de
tend om een indruk te geven
hygiene is een schoon oppervlak
van de mogelijkheden.
gewenst. Schoonspuiten
is daar-
bij het eenvoudigst. Zeker op bedrijven waar hoge eisen aan het zichtbare
resultaat
gesteld worden, voorbeeld
bij-
bij tuin-
bouwbedrijven
waar
klanten worden ontvangen,
is een
schoon terrein een voorwaarde.
Steeds vaker wordt vanwege milieu-eisen
een vloeistofdicht
erf
geeist. Gewasbeschermingsmiddelen
en
mest mogen immers niet in de bod em verdwijnen. Voor het transport van sierteeltproducten op de veiling worden hoge wagens met kleine wielen gebruikt.
Een vlakke vloer, zonder
oneffenheden,
is noodzakelijk
om te voorkomen
dat wagens
kantelen. Vele akkerbouwbedrijven
slaan
hun oogst tijdelijk op het erf op. Deze last moet uiteraard kunnen worden
gedragen.
Bij afvoeren
moet de oogst eenvoudig zonder verontreiniging kunnen worden.
en
opgeladen
De verharding
moet er voor zorgen dat het bedrijf goed bereikbaar is en in Veel kwekers willen een vloeistofdichte
vloer omdat
hun kweekbedden of permanent
tijdelijk
onder water staan.
staat is de oogst op te slaan. Ze moet ook vlak en
stevig
zijn,
zodat bij het laden geen beschadigingen
ontstaan.
Een specifieke toepassing is die voor kuilvloeren.
Uit kuilvoer
komen zure sappen. Deze tasten de meeste verhardingen waardoor
aan,
steentjes losraken en in
het voer terechtkomen.
Behalve
dat de vloer in de loop van de tijd 'verdwijnt',
zijn de steentjes
voor de dieren gevaarlijk. luurbestendig
asfalt voorkomt
deze problemen.
Op veehouderijbedrijven
moet
rekening worden gehouden hygiene.
met
Losse steentjes zijn
gevaarlijk vanwege het risico van infectie aan de klauwen. Een dicht oppervlak
is noodzakelijk
om te voorkomen
dat opdrogen-
de mest van koeien door het krimpen trekt.
het oppervlak kapot
Om een verharding
eenvoudig
schoon te kunnen houden is een
Plaatselijke omstandigheden Asfalt is geschikt voor elke onder-
egaal oppervlak vereist. Op vee-
grond. Of het nu een stevige
houderijbedrijven
ondergrand
is het ook van
van zand op de
belang dat de dieren goede grip
Veluwe betreft of een slappe
op de grand hebben. Het opper-
veenbodem
vlak moet vlak en stroef zijn.
ons land. De opbouw
lowel
constructie
buiten als in de stal.
situaties.
in het westen van van de
verschilt in beide
Om een verhardingsvoorstel
te
kunnen maken, moet een aantal gegevens op een rij gezet worden. Daarbij kan de volgende
lijst
nuttig zijn:
Bedrijfsgegevens
Akkerbouw, veeteelt, tuinbouw Grootte te verharden oppervlak en het gebruik (opslag, onderhoud materieel enz.) Verwachting belasting (gewicht, aard en aantal) vrachtwagens,
Situatie
materieel e.d.
Gegevens, ervaring met de ondergrond' ." Hoogte grondwater '11'R,blering, plaats kabels en leidingefl . I· I, ."." > '. , .-..¢!;, ,Aanwezige'v-erhardmg,., , • f J baarheldhelsJ ir "
-,
1.,lEi!t;;:
1
~
.erblnding open bare weg met het erf Erf Kavelweg Kuilvloer Stal Milieu, hygiene Schoonhouden Flnanciering Eigen werkzaamheden
Een situatieschets
met zoveel mogelijk gegevens is zeer nuttig.
Maar vooral: Waarom wilt u een verharding u er van?
en wat verwacht
Omdat een asfaltverharding maatwerk is, zal per bedrijf een advies moeten worden opgesteld. Om een goed advies te krijgen staan een aantal mogelijkheden open: bij collega's informeren naar de ervaringen; voorlichters raadplegen; een adviesbureau in de arm nemen; een aannemer benaderen. Na deze gesprekken zult u voldoende informatie
moeten
hebben om een ontwerp te laten maken en bij een aannemer een prijs voor de uitvoering aan te vragen. Bij het ontwerp wordt rekening gehouden met al uw eigen eisen en wensen. De aard van het bedrijf, het gebruik van de verharding en de situatie ter plaatse zoals de
Dus wordt verschil gemaakt tus-
draagkracht van de ondergrond,
sen de weg naar het bedrijf waar
behoren tot de standaardgege-
zware vrachtwagens overheen
Yens. Maar ook de hoogte van
moeten rijden en een kavelweg
de drempels van de woningen
uitsluitend bestemd voor een
en de stallen wordt vanwege de
tractor.
afwatering
in het ontwerp mee-
In een goed advies wordt met al
genomen.
deze factoren rekening gehou-
De dikte van de verharding
den zodat de beste oplossing
wordt bepaald door het gebruik.
wordt gekozen.
Soms zijn er in ons land illegaal werkende
asfaltbedrijfjes,
uit het buitenland,
veelal
actief. Het
werk van dit soort bedrijven ver beneden de gangbare teitsnormen.
ligt
kwali-
Vraag daarom bij
twijfel het bedrijf naar een vergunning
om in Nederland
te
mogen asfalteren. Een telefoontje naar VBW-Asfalt kan duidelijkheid verschaffen.
U kunt hier ook een
ledenlijst en documentatie
aan-
vragen. Ais u asfaltwerk laat uitvoeren, dan is een offerte, een rekening en een garantieverklaring altijd het minste wat op papier gesteld moet worden.
Om een offerte te kunnen aanvragen moet duidelijk zijn wat van de aannemer wordt verlangd. Voor grote werken wordt een bestek geschreven. De omvang van de verhardingen in de agrarische sector is meestal te klein om een specifiek bestek op te stellen. Daarom wordt vaak gebruik gemaakt van standaard contracten. In deze contracten zal vaak gebruik gemaakt worden van bepalingen die algemeen in de wegenbouw gelden. Deze bepalingen bieden de opdrachtgever en aannemer de basis voor een correcte samenwerking.
Voorafgaand aan een prijsaanvraag zult u moeten nagaan welke werkzaamheden u zelf wilt doen en wat van de aannemer wordt verwacht. Heldere afspraken vooraf zijn de basis voor een goed resultaat.
fen offerte kunt u samen met een aannemer opbouwen of u kunt meer aannemers vragen een offerte te maken. In het eerste geval heeft u meer mogelijkheden om tot een aangepaste afstemming te komen. Bij de keuze voor een aanvraag bij meer aannemers heeft u het voordeel van prijsvergelijking, maar zit u eerder in een keurslijf van afspraken.
Inhoud In het contract moet een aantal De opstelling
van het contract
standaardelementen worden
is van groot belang. In het con-
vermeld:
tract moeten
- beschrijving van de situatie;
aile uit te voeren
werkzaamheden materialen
en te leveren
zo goed mogelijk
worden beschreven. onderdelen
Een aantal
van het contract
- voorbereidende werkzaamheden; - uit te voeren werkzaamheden; - toezicht, keuring en garantie; - betalingsvoorwaarden.
wordt hieronder aangegeven. Beschrijving van de situatie Prijs
De aannemer moet vooraf de situ-
Uiteraard een belangrijk element.
atie opnemen. Dit is van groot
Omdat elk werk zijn eigen specifieke
belang om na te gaan of het mate-
kenmerken heeft, zijn eenheids-
rieel wel overal kan komen. Ook de
prijzen niet te geven.
aansluitingen op drempels en de
Om de kosten te drukken kunnen
afwatering moeten in kaart worden
voorbereidende werkzaamheden
gebracht. Gelijktijdig kan de aanne-
zelf worden uitgevoerd. Hierover
mer beoordelen welk type opper-
moeten vooraf duidelijke afspraken
vlak bij het bedrijf past.
gemaakt worden. Ais gelijktijdig met omliggende bedrijven werk-
Voorbereidende
zaamheden worden uitgevoerd,
Op het moment dat de aannemer
kan dit aanzienlijke besparingen
met zijn materieel het erf opdraait
werkzaamheden
opleveren.
moet alles gesteld staan.
Ook de combinatie met het aan-
Vooraf moet een eventuele funde-
brengen van een asfaltverharding
ring aangebracht zijn. Inclusief de
van de open bare weg kan tot
verdichting en de profilering. De
kostenbeperking leiden.
opdrachtgever kan deze werkzaamheden vaak zelf verrichten. Maar als deze voorbereidende werkzaamheden bij aankomst van het materieel niet volledig of niet correct zijn uitgevoerd, zal de aannemer dit zelf moeten doen en dus in rekening brengen. Opvulling van sleuven, aanbrengen
van kabelgoten en leidingen moe-
wen dat de kwaliteit voldoet aan
ten gereed zijn. Ais bij de aanleg
de eisen van professionele
nog niet bekend is of er later ooit
opdrachtgevers.
nog leidingen aangebracht moeten
Er zijn ook de/en in die eenvoudig
worden, is het verstandig alvast
te lezen zijn; zoals het te verharden
mantelbuizen op te nemen.
oppervlak, de verschillende dikten
De geringe meerkosten wegen
van de lag en, de afwerking enzo-
niet op tegen de kosten die
voort. Daaruit volgen de aan te
mogelijk naderhand gemaakt
brengen hoeveelheden.
moeten worden. Een nieuwe asfaltlaag mag alleen op een schone
In het contract staan ook de afspra-
ondergrond worden aangebracht.
ken over de wijze van uitvoering. loa Is de datum van uitvoering en,
In het contract moet duidelijk ver-
bij grote werken, het aantal dagen.
meld staan welke voorbereidende werkzaamheden verricht worden
Toezicht, keuring en garantie
en door wie deze worden uitge-
De uitvoering vindt in een hoog
voerd.
tempo plaats. Daarom moet vooraf afgesproken worden wie de beslis-
Uit te voeren werkzaamheden
singen neemt. Ais u hiervoor een
Dit voor de aannemer zeer bepa-
onafhankelijk deskundige inscha-
lende onderdeel van het contract is
kelt, moet dit vooraf worden door-
voor opdrachtgevers vaak lastig te
gegeven zodat de uitvoerder weet
lezen. Niet alleen omdat de aandui-
wie de beslissingen neemt.
ding van de verschillende soorten
De leden van VBW-Asfalt zijn ver-
asfalt voor de meeste opdrachtge-
plicht een garantie af te geven.
vers geen dagelijkse kost is, maar
Dit hoeft dus niet per se in het
ook omdat veelvuldig gebruik
contract vermeld te staan.
gemaakt wordt van teksten die uit standaardcontracten
zijn overge-
BetaUngsvoorwaarden
nomen.
Naast de afgesproken prijs dient de
Maar daardoor hebben zowel de
wijze van betaling opgenomen te
opdrachtgever
worden. Contante betaling zonder
als de aannemer
wel de zekerheid over de kwaliteit
rekening is daarbij ontoelaatbaar.
en wederzijdse verplichtingen.
Daarbij verliest u elke basis als er
Een tekst als 'volgens Standaard
zich om wat voor reden dan ook
RAW Bepalingen' geeft het vertrou-
problemen voordoen.
Op de dag van uitvoering komt een professionele ploeg uw terrein op. In een hoog tempo wordt het materieel gereed gezet en gaat men aan de slag. Heel even bent u de grip op het bedrijf kwijt en wordt de scepter gezwaaid door de uitvoerder. Die is het aanspreekpunt voor aile werkzaamheden. Tijdens de uitvoering wordt regelmatig de aan te brengen laagdikte met een duimstok gecontroleerd.
Ook u kunt, in
overleg met de uitvoerder, op deze wijze de dikte controleren. Dat moet u wel doen als het asfalt nog warm is en voordat de wals er overheen gegaan is. Paswel op, want de temperatuur
van het asfalt ligt boven de 130°C! Bij het meten moet u er rekening mee houden dat het asfalt direct achter de machine nog 'te dik' is. Globaal zal de wals de laag 10% dunner maken.
De vrachtwagens
die het asfalt
aanvoeren hebben een weegbrief bij zich waarop staat hoeveel asfalt en van welk soort wordt vervoerd. Aile weegbrieven samen geven dus de totale hoeveelheid asfalt aan. De uitvoering
gebeurt met zwaar
materieel. Om ongelukken voorkomen
te
moeten dieren en
kinderen uit de buurt blijven. Het asfalt heeft enige tijd nodig om af te koelen. Pas als de uitvoerder het sein geeft dat de verharding
gereed is, mag er
gebruik van worden gemaakt. Het zou immers zonde zijn als in de net aangebrachte
verharding
direct afdrukken van poten van dieren of sporen van wagens achterblijven.
Een asfaltverharding direct na aanbrengen voor gebruik.
is vrijwel geschikt
Bedrijfsstagnatie
treedt dus nauwelijks op. Zoals alles heeft ook asfalt onderhoud nodig. Maar eigenlijk gaat dat vanzelf want het bestaat in hoofdzaak
uit een beoordeling
van het oppervlak. Regelmatig
Op veeteeltbedrijven natuurlijk
schoonhouden
is
moet er
wel op gelet worden
dat het nieuwe oppervlak
voor het asfalt niet direct nood-
bestand is tegen de krimp van
zakelijk, maar vanuit de bedrijfs-
opdrogende
voering en aanzien van het
losse steentjes liggen.
mest en er geen
bedrijf wel gewenst. Het oppervlak hardingen
van heel oude ver-
gaat op termijn
onder
Reparatie kan aan de orde zijn als er, tegen de verwachtingen
invloed van gebruik en het weer
in, toch te zware lasten lang-
in kwaliteit
durig voorkomen.
achteruit.
In de mees-
te gevallen kan een heel dunne
eenvoudig
Reparaties zijn
uit te voeren.
deklaag, een slemlaag of een oppervlakbehandeling
worden
Een goed aangebrachte
asfalt-
waarna de verhar-
verharding
gaat jarenlang zonder
ding weer vele jaren mee gaat.
onderhoud
mee.
aangebracht
Kleeflaag: V€rbindingslaag van bitumen tussen twee"a~altJagen. {-I..'
~i,' l Asfaltsoorten:'31 :'\-.
:,'
-~' 1
.. '
:p\;
- dab: diclWasf~lt 'eeon gesehikt'yopr :<: i ' de bovenste, - gab: grind asf
tOl\l:ge~chiktvoJ
\1',,'
lU~dering: . Basis yoor de asfaltverharding, over hi'll.algemeen bestaande uit een laag vanJ20~j15 em steen met een voor-
de onderste lagen , - stab: steenslagasraltbeton geschikt voor de onderste'laS/en ; '/! - sma: steenmastiekas,!a~ \;:Ies~Hikt voor de bovenste lagefl ' - oab: open asfaltbeton gesdiikt voor tussenlagen - gietasfalt: asfalt wnder holle ruimte gesehikt voor de bovenste lagen en voor vloeren
ge~9M'r7,~n korrelverdeling.
Bestek: Besehrijving van de uit te voeren werkzaamheden en wederzijdse verpliehtingen.
Oppervlakbehandeling: Op de verharding aangebraehte laag van steentjes die met bitumen op het wegdek is gekit.
Bitumen: De zwaarste delen bij de raffinage vartaardolie, Bitumen is een vloeistof die'bij omgevingstemperatuur eehter hard)s: Birverwarming wordt bitumen -steeds meer vloeibaar, Het is zwart of bruin, is (vloeistof)dicht en bezit een groot heehtvermogen.
Slemlaag: Dunne laag van bitumenemulsie en fijne steen/zand die over het opp.ervlak wordt gegoten en afgestreken.;
Garantieverklaring: Sehriftelijke verklaring van de aannemer dat het werk voldoet aan de contraetuele afspraken en de algemeen geldende kwaliteitseisen.
'r,f'
Een olJge~ndej1 uit losse stenen,
fundering: bestaat
lfJ'l
Standaard RAW Bepalingen: Ingezamenlijk overleg tussen opdraehtgevers en aannemers vastgestelde standaard omsehrijvingen van uit te voeren werkzaamheden.
Adressen van de regionale
vestigingen
Postbus 7001 6700 LA Wageningen Telefoon
0317-491511
~IVEl"" -.l ASFALT Vereniging
tot Bevordering
van Werken in Asfalt Postbus 68 3620 AB Breukelen Telefoon 0346-262644 Fax 0346-263505 E-mail
[email protected] webpagina
http://www.vbwasfalt.org
DLV:
