U heeft een afspraak voor een colonoscopie. In deze folder wordt beschreven wat een colonoscopie is en leest u over de gang van zaken bij het onderzoek. Wat is een colonoscopie Een colonoscopie is een onderzoek van de gehele dikke darm en indien nodig het laatste stukje van de dunne darm. Bij het onderzoek bekijkt een arts de binnenkant van de darmen om er achter te komen wat de oorzaak van uw klachten kan zijn. Het onderzoek gebeurt met een buigzame kijker, een endoscoop. Deze endoscoop wordt via de anus ingebracht. Op deze manier kan men ontstekingen, poliepen, bloedingen of gezwellen opsporen. Bepaalde kleine ingrepen kunnen worden uitgevoerd door instrumenten door het werkkanaal van de endoscoop te schuiven. Zo kunnen stukjes weefsel voor onderzoek worden weggenomen (biopsie)of poliepen verwijderd. Deze ingrepen zijn niet pijnlijk. Tijdens het onderzoek kunnen foto's en video-opnames worden gemaakt zodat de beelden na het onderzoek nog bekeken kunnen worden. Waar vindt het onderzoek plaats Het onderzoek vindt plaats op de MDL-Endoscopie, gebouw H-Midden, 3e etage (H3Midden). De afdeling is bereikbaar via de liften gebouw H-Noord (volgt u de bewegwijzering). U dient zich op tijd te melden bij de balie van de MDL-Endoscopie, ruimte H-358. Mocht u door omstandigheden te laat zijn voor uw afspraak, neem tijdig contact op met de afdeling op telefoonnummer 010-704 02 66. Op onze afdeling worden ook geregeld spoed-procedures uitgevoerd of duren behandelingen soms langer dan vooraf gepland. Wij vragen uw begrip als u onverhoopt langer moet wachten voordat u geholpen wordt. Wanneer u niet verschijnt voor uw afspraak en u heeft zich niet tijdig (minstens 24 uur van tevoren) afgemeld, dan wordt u een bedrag van €43,30 in rekening gebracht. Voorbereiding Een week voor de colonoscopie: Een week voor het onderzoek mag u geen ijzertabletten innemen. Deze middelen geven de darm een zwarte kleur, waardoor de afbeeldingen onduidelijk worden. Na het onderzoek kunt u ze weer gebruiken. Een week voor het onderzoek mogen geen maag- of darmfoto's worden gemaakt met bariumhoudend contrastmiddel. Als u bloedverdunnende medicijnen gebruikt zoals acetylsalicylzuur, clopidogrel, prasugrel, dipyridamol, acenocoumarol of fenprocoumon, dan dient u dit vóór het onderzoek aan te geven bij de aanvragend arts en tijdens het gesprek met de MDLverpleegkundige. De dagen voor de colonoscopie: Om de darm goed te kunnen beoordelen, moet de darm schoon en leeg zijn. Daarvoor is een goede voorbereiding en aangepast dieet noodzakelijk. Houdt u zich zorgvuldig aan de instructies die verderop vermeld staan in deze folder onder het kopje ‘Voorbereiding colonoscopie met Moviprep’.
Het onderzoek Voor dit onderzoek kunt u kiezen voor een ‘roesje’. Dit is een combinatie van een rustgevend middel waar u in sommige gevallen slaperig van wordt en een sterke pijnstiller. (Let op: dit is niet hetzelfde als narcose!) Indien u een roesje wenst, krijgt een infuusnaald in de arm waardoor het slaapmiddel en de pijnstilling worden toegediend. Verder krijgt u een knijper op één van de vingers waardoor tijdens het onderzoek uw hartslag en het zuurstofgehalte van het bloed afgelezen kan worden (u mag geen gekleurde nagellak gebruiken; dit kan de uitslag beïnvloeden). Ook wordt de bloeddruk regelmatig gemeten. Mocht u een roesje krijgen, dan is het noodzakelijk dat u begeleiding meeneemt! Wanneer u niet begeleid of op de afdeling afgehaald kunt worden, dan is het niet mogelijk dat u een roesje krijgt! Dit is in verband met uw eigen veiligheid en de verkeersveiligheid. Verder is een voorwaarde voor een roesje, dat de werking en eventuele complicaties van de middelen met u op de poli besproken zijn. U ligt op uw linkerzijde met opgetrokken knieën. Met wat glijmiddel wordt de endoscoop via de anus ingebracht en telkens een stukje opgeschoven totdat het begin van de dikke darm is bereikt. Daarna gaat de endoscoop langzaam terug en kan de arts uw darm goed bekijken. Via de endoscoop kan lucht worden ingeblazen om de darmwand beter te kunnen bekijken. Dit kan eventueel krampen geven. Het laten van winden geeft opluchting. Soms is het nodig van houding te veranderen of, in verband met bochten in de darm, op uw buik te duwen. Ondanks het roesje kan het onderzoek op bepaalde punten wat pijn veroorzaken. Geeft u dit gerust aan bij de arts. Het onderzoek duurt ongeveer drie kwartier, afhankelijk van eventuele ingrepen. U bent ongeveer 2 à 2,5 uur in het ziekenhuis voor het onderzoek en de nacontrole. Na het onderzoek Indien u een roesje heeft gekregen, wordt u na het onderzoek naar de uitslaapkamer gebracht. Als u weer goed bij bent, krijgt u wat te eten en drinken en kunt u naar huis. Dit is na ongeveer een uur, al kan het soms nodig zijn u langer te bewaken voordat u naar huis kan. Hierna mag u gedurende de gehele dag niet zelf aan het verkeer deelnemen. Dit houdt in dat u geen auto, bromfiets, fiets of scootmobiel kunt besturen. U dient te allen tijde door iemand opgehaald te worden in de uitslaapkamer, H-358. U mag dus ook niet alleen te voet, met openbaar vervoer of met de taxi naar huis. Eventuele bij- of nawerkingen Wanneer u een rustgevend middel heeft gekregen, kunt u suf en vergeetachtig zijn. Na enkele uren is dit al minder. De eerste tijd na het onderzoek kunt u last hebben van buikpijn, darmkrampen, een opgeblazen gevoel en winderigheid. Dit is normaal en wordt meestal veroorzaakt door de ingeblazen lucht. Het is belangrijk dat u die lucht snel kwijtraakt. Dit doet u door winden te laten. De pijn gaat dan vaak snel weer weg.
Een enkele keer krijgt men na het onderzoek diarree. Daarom raden wij u aan extra ondergoed en/of incontinentiemateriaal mee te nemen. Complicaties komen uiterst zelden voor. Het gebruik van de middelen voor het roesje gaat gepaard met een klein risico. Om dit risico te beperken worden uw ademhaling en bloeddruk tijdens en na het onderzoek zorgvuldig gecontroleerd. Als bij u poliepen of biopten (stukjes weefsel) zijn verwijderd, kan het zijn dat u de eerste twaalf uur wat bloed bij de ontlasting verliest. Bij veel bloedverlies, als het bloeden aanhoudt, bij zwarte ontlasting of aanhoudende heftige buikpijn moet u contact opnemen met de dienstdoende MDL-arts. Deze is te bereiken via telefoonnummer (010) 70 40 704 en vragen naar de 'dienstdoende MDL-arts'. Bent u opgenomen in het ziekenhuis en krijgt u deze symptomen, vertelt u dit dan aan een verpleegkundige of arts. De uitslag Uw behandelend/verwijzend specialist ontvangt de uitslag van het onderzoek. Soms zal de arts die het onderzoek verricht heeft, u vast een voorlopige uitslag geven. Wanneer er weefsel is afgenomen (biopsie of poliepen) is de uitslag hiervan na zeven à tien werkdagen bekend. Het kan zijn dat verder onderzoek of behandeling wordt geadviseerd. Uw eigen arts zal met u bespreken wat de verdere gang van zaken is.
Voorbereiding colonoscopie met Moviprep® en Bisacodyl Voor dit onderzoek is het heel belangrijk dat uw darm goed schoon is. Alleen dan kan de arts het onderzoek uitvoeren. U krijgt daarom een drank Moviprep en tabletten Bisacodyl. Dit zijn een laxeermiddelen die ervoor zorgen dat uw ontlasting helder en vloeibaar wordt. Hoe u deze middelen in moet nemen en wat u van tevoren wel en niet mag eten vindt u in deze folder. Het is noodzakelijk dat u deze aanwijzingen strikt opvolgt. Wanneer u last heeft van obstipatie moet u een andere voorbereiding volgen. Dan gelden de voorschriften van de bijlage “Voorbereiding op een colonoscopie in geval van obstipatie”. De MDL-verpleegkundige zal dit met u op het spreekuur bespreken. Recept voor apotheek U heeft een recept gekregen voor Moviprep en Bisacodyl. U kunt dit recept inleveren bij de apotheek. U krijgt dan een pakket met twee sets Moviprep en 4 tabletten Bisacodyl. Iedere set Moviprep bevat twee zakjes. Voorbereiding thuis Wij adviseren u de dag van het onderzoek vrij te nemen van uw werk. Verder vragen wij u om 3 dagen voor het onderzoek geen vruchten, brood, crackers en dergelijke met pitten en zaadjes te eten. Deze blijven namelijk nog dagen in de darm zitten en verstoppen zo de endoscoop. Wat mag u gedurende 2-3 dagen voorafgaand aan de colonoscopie NIET eten: Volkoren graanproducten zoals: brood met zaden en volkorenbrood, volkoren en meergranen pasta en zilvervliesrijst. Vezelige groenten zoals: asperges, bleekselderij, zuurkool, snijbonen, sperziebonen, prei, doperwten, peulvruchten, taugé, mais, champignons, tomaten, ui, knoflook, spinazie, andijvie, paprika of rauwkost. Bepaalde fruitsoorten zoals: sinaasappel, grapefruit, mandarijnen, kiwi’s, bramen, druiven, aardbeien en gedroogde vruchten. Noten en pinda’s Wat mag u gedurende 2-3 dagen voorafgaand aan de colonoscopie WEL eten: Broodmaaltijden zoals: beschuit, wit of licht bruinbrood met margarine of boter. Magere vleeswaren, gekookt ei, hagelslag, chocoladepasta, honing, stroop en jam zonder pitjes Fruit zoals: zacht, rijp fruit of fruitconserven zonder pitjes, vezels of schil. Appelmoes, vruchtenmoes. Warme maaltijd zoals: soep met stukjes vlees, vermicelli en/of soepballetjes (geen groenten). Aardappelen, witte rijst, pasta, macaroni, licht gebraden mager vlees, vis of kip (zonder vel). Gaar gekookte groenten, zoals: jonge bietjes, bloemkool, broccoli en worteltjes.
Desserts: vla, pudding, kwark of yoghurt. Het gebruik van het laxeermiddel Moviprep Iedere verpakking van Moviprep bevat twee sets in plastic folie. Iedere set bevat twee zakjes: een groot zakje ‘A’ en een klein zakje ‘B’. De inhoud van 1 zakje ‘A’ en 1 zakje ‘B’ laxeermiddel mengt u met 1 liter gewoon water. Gebruik geen koolzuurhoudend water (= dus water zonder prik!). Roer de oplossing tot het poeder geheel opgelost is. Verderop leest u wanneer u deze drank moet opdrinken. Het kan zijn dat de smaak van Moviprep u tegenstaat, u kunt dan het volgende proberen: Drink het ijskoud uit de koelkast Drink uit een echt glas Drink het met een rietje, zodat de vloeistof wat verder in de mond komt Voeg wat citroensap toe Voeg een scheutje limonadesiroop toe (siroop zonder sorbitol) Gebruik kauwgom tussendoor en tijdens het drinken Tijdens de voorbereiding mag u wel andere heldere vloeistoffen drinken. Denk hierbij aan: water, koffie (zwart, eventueel met suiker), thee zonder melk, bouillon, heldere appelsap, heldere vruchtensappen en frisdranken zonder koolzuur (= zonder ‘prik’).
Heeft u het onderzoek vóór 12:00 uur (het onderzoek in de ochtend) De dag voor het onderzoek U mag normaal ontbijten en licht lunchen (yoghurt of vla) Na 12:00 mag u niets meer eten tot na het onderzoek. U mag wel heldere dranken drinken. Tussen 16:00 en 18:00 drinkt u 1 liter Moviprep. U neemt elke 10-15 minuten een glas van de klaargemaakte vloeistof tot deze op is. Zet de drank tussendoor in de koelkast. Hierna drinkt u nog 1 liter heldere vloeistof. Rond 18:00 neemt u 2 tabletten Bisacodyl met een slokje water. Moet u medicijnen innemen? Doe dit dan niet tijdens het drinken van de Moviprep. U kunt uw medicijnen wel 1 uur voor of na het drinken van Moviprep innemen. De dag van het onderzoek U mag nog steeds niet eten Tot 2 uur voor het onderzoek mag u wel heldere dranken drinken Tussen 04:30 en 06:30 drinkt u de 2e liter Moviprep U neemt elke 10-15 minuten een glas van de klaargemaakte vloeistof tot deze op is. Zet de drank tussendoor in de koelkast. Hierna drinkt u nog 1 liter heldere vloeistof. Rond 7:00 neemt u nogmaals 2 tabletten Bisacodyl. Moet u medicijnen innemen? Doe dit dan niet tijdens het drinken van de Moviprep. U kunt u medicijnen wel 1 uur voor of na het drinken van Moviprep innemen. Na het innemen van de drank zal er veel ontlasting komen. Zorg dat u in de buurt blijft van een toilet. Het is echter ook mogelijk dat het wat langer duurt voordat de ontlasting op gang komt. Op het laatst is de ontlasting zo dun als water en geel van kleur (zoals urine). Als dit niet het geval is, is het verstandig om extra water te drinken. Vanaf 2 uur voor het onderzoek mag u echter niks meer drinken. Heeft u het onderzoek ná 12:00 uur (het onderzoek in de middag) De dag voor het onderzoek U mag normaal ontbijten en lunchen. Na 13:00 mag u niets meer eten tot na het onderzoek. U mag wel heldere dranken drinken. Tussen 18:00 en 20:00 drinkt u 1 liter Moviprep. U neemt elke 10-15 minuten een glas van de klaargemaakte vloeistof tot deze op is. Zet de drank tussendoor in de koelkast. Hierna drinkt u nog 1 liter heldere vloeistof. Rond 20:00 neemt u 2 tabletten Bisacodyl met een slokje water.
Moet u medicijnen innemen? Doe dit dan niet tijdens het drinken van de Moviprep. U kunt uw medicijnen wel 1 uur voor of na het drinken van Moviprep innemen.
De dag van het onderzoek U mag nog steeds niet eten Tot 2 uur voor het onderzoek mag u wel heldere dranken drinken. Tussen 08:00 en 10:00 drinkt u de 2e liter Moviprep U neemt elke 10-15 minuten een glas van de klaargemaakte vloeistof tot deze op is. Zet de drank tussendoor in de koelkast. Hierna drinkt u nog 1 liter heldere vloeistof. Rond 10:00 neemt u nog 2 tabletten Bisacodyl met een slokje water. Moet u medicijnen innemen? Doe dit dan niet tijdens het drinken van de Moviprep. U kunt u medicijnen wel 1 uur voor of na het drinken van Moviprep innemen. Na het innemen van de drank zal er veel ontlasting komen. Zorg dat u in de buurt blijft van een toilet. Het is echter ook mogelijk dat het wat langer duurt voordat de ontlasting op gang komt. Op het laatst is de ontlasting zo dun als water en geel van kleur (zoals urine). Als dit niet het geval is, is het verstandig om extra water te drinken. Vanaf 2 uur voor het onderzoek mag u echter niks meer drinken. Vragen Mocht u na het lezen nog dringende vragen hebben, belt u dan gerust. Het telefoonnummer van de balie van de MDL Endoscopie is (010) 704 02 66. Erasmus MC ‘s Gravendijkwal 230 3015 GE Rotterdam Tel (010) 704 0 704 www.erasmusmc.nl © Erasmus MC - Patiëntencommunicatie - 10/13 Aan de inhoud van deze folder kunnen geen rechten worden ontleend
