INGOnderneming # 205 Januari > maart 2014
BEE
Michael Corten, CEO
De kleine bijenkorf gonst van groene energie
KMO’S EN DIVIDENDEN Is de verlaagde voorheffing nog altijd toegankelijk?
FAMILIEBEDRIJVEN In alle sereniteit de fakkel doorgeven
HUMAN RESOURCES Hoe gaan de Belgische ondernemingen om met diversiteit?
SUCCESS STORY Ardennes-Étape: vakantieverhuur versie 2.0
inhoudstafel
06
10
14
17
20
22
News
tIps & trIcks
04 In het kort Actualiteit van het kwartaal
14 Overdracht van een familiebedrijf hoe geeft u in alle sereniteit de fakkel door?
Een interessante of verrassende greep uit de economische actualiteit
success story
06 Belgian Eco Energy Jongste Belgische energiebedrijf bouwt grootste biomassacentrale
Tegen 2014 zal deze start-up de grootste biomassacentrale van het land hebben gebouwd. Wat is het geheim van deze kleine speler?
10 Ardennes-Étape Vakantieverhuur met een creatieve toets
In nauwelijks elf jaar tijd is dit bedrijf uit Stavelot uitgegroeid tot een topspeler van het Ardense toerisme.
Focus
09 Easy business banking Nieuwe online diensten voor ING Lease
De cliënten kunnen voortaan hun lopende contracten online beheren.
INsIGht
13 Fiscaliteit voor dividenden optimaliseer uw roerende voorheffing
Een goed psychologisch inzicht is de sleutel tot een harmonieuze overdracht. Hoe gaat u daarbij het best te werk?
peopLe & MANAGeMeNt
17 Diversiteit in het bedrijfsleven Mythe of realiteit?
Ondanks een ad-hocwetgeving hebben sommige werknemerscategorieën het nog altijd moeilijk op de arbeidsmarkt.
ING At your sIde
20 Krediet aan ondernemingen op zoek naar financiering? ING denkt met u mee ING blijft haar bankiersrol vervullen en biedt steeds meer financieringsmogelijkheden aan. Een bondig overzicht.
eVeNt
22 International Business Day 150 ondernemers op seminarie internationaal zakendoen
De experts van ING hadden afgelopen november ondernemers te gast die hun eerste stappen willen zetten in nieuwe landen.
Een nieuwe fiscale maatregel levert aandeelhouders van kmo’s flinke besparingen op.
Wilt u reageren op een bepaald artikel of ons gewoon een vraag stellen? Stuur dan een mail naar
[email protected]
Redactiecomite C. De Moor, N. Ivacic, I. Neu, N. Smekens, A. Van Brakel, L. Violon, F. Wauters Hoofdredacteur A. Van Brakel Redactie C. De Kock, J. Luong, F. Petitjean, P. Segaert, F. Wauters Editing M. Staelens
02
INGOnderneming
Foto’s L. Bazzoni, Corbis, ING, F. Raevens, Thinkstock Layout M. Bourgois, C. Harmignies ©ING Onderneming Reproductie is toegestaan, mits bronvermelding. Alle rechten voorbehouden voor de reproductie van foto’s, de lay-out en de illustraties, die eigendom zijn van Elixis.
ING Onderneming paraît également en français. ISSN-nummer: 1379-7123 Contactpersoon ING N. Ivacic Marnixlaan 24 - 1000 Brussel Tel.: 02 547 84 59 E-mail:
[email protected] Internet: ing-onderneming.be Gratis abonnement ing-onderneming.be
Realisatie Elixis sprl Rodenbachstraat 70 - 1190 Brussel E-mail:
[email protected] Verantwoordelijke uitgever Inge Ampe - ING België nv Sint-Michielswarande 60 1040 Brussel RPR Brussel btw BE 0403.200.393 BIC: BBRUBEBB IBAN: BE45 3109 1560 2789
Het jaar van de heropleving?
D
Beste ondernemers,
e eindejaarsfeesten zijn traditioneel het moment om de balans op te maken. Voor het eerst sinds lang kunnen we positief terugblikken op het voorbije jaar. Onze economie is gestabiliseerd, en de vooruitzichten voor 2014 zijn bemoedigend. Dit begin van herstel is, volgens mijn opinie, in de eerste plaats te danken aan de ongelofelijke veerkracht van de familiebedrijven, die de 'economische ruggengraat' van ons land vormen. Sinds het begin van de crisis hebben de familiale kmo’s er immers alles aan gedaan om zich aan te passen, te innoveren en te investeren. Uiteraard moeten we als bank die inspanning ondersteunen. Vandaar dat we jaar na jaar onze rol als financiële partner van de ondernemingen verder blijven vervullen. Een rol die u duidelijk naar waarde weet te schatten, want het marktonderzoek dat we afgelopen zomer hebben gevoerd, is positief gebleken. "Meten is weten", zegt het spreekwoord. We vonden het dan ook belangrijk om onze resultaten te evalueren als het gaat om twee essentiële dimensies van onze dienstverlening: gebruiksvriendelijkheid en relatiekwaliteit. We hebben met succes heel wat veranderingen doorgevoerd op het vlak van easy online banking. Tegelijk blijven we ervan overtuigd dat het belangrijk is een sterke band te ontwikkelen met de bedrijfswereld. Dat lijkt paradoxaal, maar is het niet. Als we het u gemakkelijker willen maken dankzij een steeds uitgebreider website, dan is dat precies om tijd te kunnen vrijmaken voor wat echt telt: er zijn om uw vragen te beantwoorden en uw projecten te bespreken. Onze projecten voor 2014 zijn in dat verband zeer duidelijk: het is niet alleen onze ambitie de grootste bank te zijn van de Belgische ondernemingen, we willen ook hun favoriete bank zijn. We willen dat onze relatiegelastigden luisteren naar de noden van de ondernemers en hen goed leren kennen, maar nog belangrijker: we willen dat de ondernemers ook hén leren kennen. Het is dan ook vol vertrouwen dat ik u voorstel om de krachten te bundelen om concreet werk te maken van het zich aankondigend herstel. Ik wens u van harte een 2014 vol vruchtbare projecten, zowel professioneel als privé.
Eric Van den Eynden Head of Midcorporates & Institutionals ING België
Market update Wilt u dagelijks op de hoogte blijven van de trends op de financiële markten? Surf naar https://businessnews.ing.be en registreer u gratis op onze publicaties.
03
NEWS
160 uur
SOCIAAL
Eenheidsstatuut: de laatste rechte lijn
V
© Thinkstock
anaf 1 januari 2014 maakt de wetgeving niet langer onderscheid tussen arbeiders en bedienden. Daarmee komt er een einde aan een discriminatie die al duurt sinds 1978. Hoeveel de maatregel de bedrijven precies zal kosten, blijft echter onzeker, ook al zijn er nu al compensaties gepland voor sommige extra kosten. De wetswijzigingen hebben met name betrekking op: - de duur van de opzegtermijn: is voortaan dezelfde voor arbeiders en bedienden, en wordt berekend in aantal weken - de start van de opzegtermijn: vanaf de maandag die volgt op de week waarin het ontslag is aangezegd - de proefperiode: wordt afgeschaft, maar de opzegtermijn tijdens de eerste drie maanden van een contract bedraagt slechts twee weken - de tegenopzeg: is voortaan ook toegankelijk voor arbeiders en wordt berekend in weken - het outplacement, dat wordt uitgebreid - de carenzdag, die wordt afgeschaft.
Dat is de gemiddelde tijd die een Belgische kmo jaarlijks besteedt aan het vervullen van alle formaliteiten inzake belastingen, taksen en sociale bijdragen. Dat cijfer ligt een heel stuk onder het Europese gemiddelde van 191,8 uur en het wereldgemiddelde van 268 uur. Helaas slorpt de totale fiscale druk die weegt op de Belgische ondernemingen (inclusief sociale bijdragen en btw) 57,5% van hun winsten op, terwijl het Europese gemiddelde nauwelijks 40,9% bedraagt, en Duitsland het best scoort met 34%. Een kleine troost: Frankrijk doet het met 64,7% nog veel slechter.
HET VERTROUWEN VAN DE FINANCIEEL DIRECTEURS STIJGT Op 6 november publiceerde consultant Deloitte zijn kwartaalstudie over de Belgische CFO’s. En wat blijkt? Voor het eerst sinds 18 maanden tonen de financieel directeurs zich in het algemeen optimistisch. Zou het einde van de crisis dan toch in zicht zijn?
SEPA: DE OVERGANG GEBEURT OP 1 FEBRUARI 2014
Vanaf 1 februari 2014 mogen betalingsopdrachten in de eurozone alleen nog gebeuren in
04
INGOnderneming
HR MANAGEMENT
België trekt buitenlands talent aan
B
elgië is één van de aantrekkelijkste Europese landen voor hooggeschoolde buitenlandse werknemers. Zo luidt in elk geval de conclusie van een studie over immigratie die consultant Deloitte in november publiceerde.
Een snelle procedure
Deze hoge score is vooral te danken aan de bijzonder korte afleveringstermijn voor een arbeidsvergunning. Die bedraagt gemiddeld nauwelijks twee à drie weken. Bovendien zijn de verschillen tussen de Gewesten weggewerkt, waardoor bedrijven in de drie Gewesten voortaan op voet van gelijkheid staan bij het aanwerven van buitenlands talent.
Europa: een slechte leerling?
Op Europees niveau zijn de verschillen veel groter. Ondanks de inspanningen van de voorbije jaren blijft het immigratiebeleid immers bijzonder versnipperd. Heel wat landen hanteren veel strengere voorwaarden, en de procedure voor het verkrijgen van een arbeidsvergunning duurt er aanzienlijk langer.
Hoe ziet de toekomst eruit?
De consultant stelt maar één minpunt vast: de regionalisering van het arbeidsmarktbeleid. Die werd vorig jaar goedgekeurd, maar is nog altijd niet in de praktijk gebracht. Het is dan ook nog te vroeg om na te gaan of de effecten ervan positief of negatief zullen zijn.
SEPA-formaat. Een zegen voor ondernemingen die actief zijn in het buitenland, want zij kunnen voortaan in heel Europa betalingen ontvangen en domiciliëringen innen via dezelfde bankrekening.
CEO’S DIE SINGLE ZIJN, NEMEN MEER RISICO’S
Volgens een studie van de Wharton School en de Universiteit van Pennsylvania voeren bedrijven die geleid worden door een CEO die single is, een agressiever investeringsbeleid. Zo investeren ze 10% meer dan gemiddeld en ligt de volatiliteit van het rendement van hun aandelen 3% hoger.
READING TIPS
INGsider DE TWEE 'ONDERNEMINGEN VAN HET JAAR' ZIJN ALLEBEI CLIËNT BIJ ING De Laboratoria Tilman en het Vlaamse bedrijf Willemen werden door het magazine Trends/Tendances uitgeroepen tot ondernemingen van het jaar. Het volgende nummer van ING Onderneming brengt een reportage over deze twee ING-cliënten.
ING VYSYA UITGEROEPEN TOT 'SAFEST BANK' IN INDIA Dun & Bradstreet riep onlangs ING Vysya, een Indiase bank waarin ING een meerderheidsparticipatie bezit, uit tot veiligste bank voor de privésector.
MAATSCHAPPELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID
De werknemers van ING vestigen een wereldrecord
O
p 3 oktober zetten de werknemers van ING België een dubbel exploot neer in het Koning Boudewijnstadion.
Wereldrecord
Enerzijds vestigden ze een nieuw record: de langste afstand afgelegd door de werknemers van eenzelfde bedrijf in een stadion. Zo legden ze al wandelend of al lopend maar liefst 3.128 km af in twee en een half uur, een nieuw wereldrecord dat gehomologeerd werd door de World Record Academy.
Liefdadigheidsactie
Anderzijds hielpen ze mee de activiteiten van UNICEF financieren. ING had zich er namelijk toe verbonden om aan UNICEF 10 euro te geven per door haar medewerkers afgelegde kilometer. Hun inspanningen leverden in totaal 31.280 euro op.
Info: The Social Employee: How Great Companies Make Social Media Work, auteur: Mark Burgess (uitgegeven bij McGraw-Hill Professional - ISBN: 978-0071816410).
"Dit evenement bewijst dat we pas ambitieuze gemeenschappelijke doelstellingen kunnen behalen als iedereen zijn steentje bijdraagt", aldus Rik Vandenberghe, CEO van ING België. "We zijn bijzonder trots op de enthousiaste medewerking en het behaalde succes."
ING wordt verschillende keren bekroond door het financiële magazine 'The Banker' ijdens de dertiende editie van de Bankers Awards, die afgelopen november plaatshad in Londen, werd ING België door het financiële magazine 'The Banker' uitgeroepen tot 'Bank van het Jaar 2013'. De Banker Awards worden sinds 2000 jaarlijks uitgereikt en gingen dit jaar naar financiële instellingen die zich wisten aan te passen aan de
De ondernemingen die vandaag het best presteren, hebben begrepen dat hun medewerkers hun grootste troeven zijn om hun merken en waarden te promoten. In dit boek laten ze u profiteren van hun ervaring.
Een mooie overwinning voor het team
BANKER AWARDS
T
Uw werknemers: ambassadeurs van uw merk
veranderende marktomstandigheden en goede resultaten behaalden in 2013.
Het regent onderscheidingen voor ING
Niet alleen ING België viel in de prijzen. Zo behaalde ING Nederland dezelfde titel voor Nederland, terwijl de Groep uitgeroepen werd tot 'Best Banker' voor zijn activiteit in West-Europa.
SELOR brengt een boek uit over rekrutering SELOR is sinds 2000 verantwoordelijk voor de rekrutering en selectie van profielen voor alle Belgische overheidsdiensten. Vandaag is het bereid om de expertise en de knowhow die het gedurende al die jaren heeft opgebouwd, te delen met de bedrijfswereld. Info: De HR-regisseur. Hoe ster-kandidaten rekruteren en selecteren? Auteur: Marc Van Hemelrijck (uitgegeven bij Acco ISBN 9789033493270).
05
SUCCESS STORY
BELGIAN ECO ENERGY
OPRICHTINGSJAAR 2010 ACTIVITEITEN Producent en leverancier van groene energie LOCATIE Mechelen OMZET 3,1 miljoen euro www.bee.eu
JONGSTE BELGISCHE ENERGIEBEDRIJF BOUWT GROOTSTE BIOMASSACENTRALE 06
INGOnderneming
B
elgian Eco Energy,'Bee', is de nieuwste speler op de Belgische energiemarkt. Bee zag het levenslicht in oktober 2010 en concentreert zich op hernieuwbare energie. Haar eerste twee levensjaren kampeerde Bee in de garage van CEO Michael Corten. Sinds augustus 2012 huist Bee in een bedrijvenzone ten zuiden van Mechelen. Daar huurt het een relatief klein kantoor met ruimte voor een twintigtal medewerkers in een bedrijvencentrum. Bee wil duidelijk niet te hard van stapel lopen.
Bij Bee oefent het trio quasi dezelfde activiteiten uit als voorheen. Wel met de bewuste keuze om hun nieuwe bedrijf volledig op hernieuwbare energie te richten. "De technologie om elektriciteit op te wekken via de zon, de wind of uit biomassa evolueert nog elke dag. Het is zonder twijfel de meest toekomstgerichte niche, met ruimte voor ondernemerschap", verklaart Michael Corten. "Een tweede belangrijk element waren onze ecologische bedenkingen bij klassieke centrales. Die stoten nu eenmaal teveel CO2 en fijn stof uit."
KIEM BIJ ENECO
DE HONINGRAAT VAN BEE
Het idee voor Bee ontstond niet op een wilde avond aan de toog, maar rijpte langzaam in de hoofden van de oprichters. "Mijn twee medeoprichters heb ik tijdens mijn periode als CEO van Eneco België leren kennen. De Belgische tak van dat Nederlandse energiebedrijf had ik in 2003 opgestart", vertelt Michael Corten. "De huidige chief development officer van Bee, Christophe Surleraux, is al sinds 1999 actief in de hernieuwbare energie. Hij werkte voor Eneco als ontwikkelaar van nieuwe projecten in het Waalse Gewest. Steeds vaker zeiden we dat we dergelijke energieprojecten beter voor onszelf konden doen, in een eigen bedrijf."
EEN COMPLEX PROCES
De derde protagonist in het verhaal is Chris Elbers, vandaag chief operations officer bij Bee. "Elektriciteit kan je niet opslaan in grote voorraadhallen. Dat maakt het leveren ervan een complexe materie. Voor Bee hadden we een expert nodig in het atypische energieleveringsproces. Door zijn ervaring bij verschillende energiebedrijven was Chris de geknipte man. Bij Eneco was hij eerst consultant, later trad hij in dienst als manager van de leveringsactiviteiten. Sinds oktober 2010 staat hij mee aan het roer van Bee."
DUURZAME ENERGIE
Op haar website richt Bee zich nadrukkelijk tot bedrijven die op hun terrein over de nodige plaats beschikken voor de productie van duurzame energie. Bedrijven kunnen rekenen op het advies, of het volledige proces in handen laten van Bee en enkel hun beschikbare ruimte verhuren. "In ieder geval gaat de lokaal opgewekte elektriciteit steeds rechtstreeks naar het bedrijf in kwestie. Het eventuele overschot, aangevuld met overschotten van andere sites, verkopen we aan andere klanten, dus aan bedrijven waar lokaal geen energie wordt opgewekt", legt Michael Corten uit. Op termijn moeten de vele kleine productiesites een netwerk vormen van lokaal opgewekte energie, of zoals de website het formuleert: "een honingraat van duurzame en zuivere energieproductie."
BEE IS EEN HONINGRAAT VAN DUURZAME EN ZUIVERE ENERGIEPRODUCTIE
VAN ZON TOT BIOMASSA
Bee doet alle types van hernieuwbare energie: warmtekrachtkoppeling (waarbij warmte en elektriciteit worden opgewekt), fotovoltaïsche zonnepanelen, windturbines en biomassa. Het mikt op kleine, intensieve projecten die onrendabel zijn voor de grote spelers. Belgian Eco Energy ziet in de eerste plaats mogelijkheden bij productiebedrijven die stoom nodig hebben in hun productieproces.
Wie is Michael Corten? Limburger Michael Corten (42) studeerde Toegepaste Economie aan de Universiteit van Hasselt en Handelsingenieur aan de Universiteit van Leipzig. In 1995 startte hij zijn carrière als sales manager
bij EOC en BASF. Van 2003 tot 2010 was hij directeur van de Belgische afdeling van Eneco Energie. In 2010 richtte hij Belgian Eco Energy op, samen met Christophe Surleraux en Chris Elbers.
07
SUCCESS STORY
Vandaag heeft Bee al voor 260 MW projecten lopen. In 2014 moeten die ook elektriciteit beginnen te produceren. Ondertussen levert Bee groene energie die het zelf elders aankoopt. Eersteklasser KV Mechelen bijvoorbeeld is al klant van Bee.
EEN HALVE KERNCENTRALE
Tips van de ondernemer CONTROLEER DE GROEI Ga niet te snel: de interne organisatie moet de groei kunnen volgen. Anders riskeer je kwaliteitsverlies en krijg je ongetwijfeld daarvan de weerslag.
© Foto’s: Frédéric Raevens, V.R.
ZORG VOOR EEN STERK TEAM Als je als kleine onderneming wilt groeien in een competitieve sector, heb je medewerkers nodig met een sterk profiel, op elk niveau van het bedrijf. Je wil mensen die er zin in hebben met passie en ondernemerschap.
08
EEN GOEDE STRATEGIE GOED UITVOEREN Het klinkt heel logisch en simpel, maar ondernemen uit het buikgevoel loopt vaak verkeerd af. Bepaal duidelijk wat je wel en vooral niet gaat doen.
INGOnderneming
bedruipen. Dat is vrij uniek in de sector." In het najaar van 2014 zou de bouw van Bee Power Gent moeten beginnen. De constructie zal drie jaar werk opleveren aan 700 tot 1.100 mensen. Eens Bee Power Gent de trossen lost, zal het 40 tot 60 arbeidsplaatsen opleveren.
De belangrijkste cel in de honingraat van Bee wordt haar ambitieuze project in de Gentse haven. Tegen 2016 moet daar de grootste biomassacentrale van het land verrijzen. Bee Power Gent zal 1,6 TWh stroom kunnen produceren. Dat staat gelijk aan een halve kerncentrale, en evenveel als wat 470.000 gezinnen jaarlijks verbruiken. Bee Power Gent heeft strategisch belang omdat de biomassa een regelbare stroom zal opleveren. Anders dan bij wind- of zonne-energie is de productie immers niet afhankelijk van de weersomstandigheden. Daardoor zal Bee ook groene elektriciteit kunnen leveren wanneer het niet waait of wanneer de zon niet schijnt.
Met Bee Power Gent is een investering van ruim 300 miljoen euro gemoeid. Een groot deel van dat kapitaal moet nog opgehaald worden. "We gaan daarvoor op dezelfde manier te werk als toen we met Bee gestart zijn. Stap voor stap, niets overhaast. Met die instelling hebben we in 2011 zowel onze privé-investeerders als de banken waaronder ING overtuigd", zegt Michael Corten. "De typische valkuil van bedrijven in de hernieuwbare energie is te veel hooi op je vork willen nemen. We hebben dat al meegemaakt, en gaan dit koste wat kost vermijden. We hebben een plan uitgetekend, en daar houden we ons aan."
WEINIG TEGENSTAND VERWACHT
DAVID TEGEN GOLIATH?
De vergunningsprocedure voor Bee Power Gent is ondertussen gestart. Michael Corten verwacht weinig tot geen negatieve reacties. "De centrale komt in een zware industriezone met relatief weinig bewoning", argumenteert Michael Corten. "We gaan bovendien geen extra vrachtwagens de weg op sturen: alle biomassa wordt per schip aangevoerd. We zullen ook heel schone lucht uitstoten. Ten slotte krijgen we de volle steun van de overheden. Enerzijds omdat ons land de laatste jaren steeds afhankelijker wordt van stroominvoer uit het buitenland. Maar ook omdat we alleen de eerste vijftien jaar overheidssteun nodig hebben. Daarna zal Bee Power Gent nog dertig jaar zichzelf
300 MILJOEN EURO
Heeft Michael Corten nooit het gevoel dat hij met Bee als een David tegen Goliath strijdt? "We hebben niet de ambitie om het grootste energiebedrijf van België te worden. Wel om een gezond bedrijf te zijn", zegt Michael Corten. "In de markt bestaat er vandaag al veel respect voor ons. Grote bedrijven nemen ons even au sérieux als de concurrentie. Onze beperkte naambekendheid is evenmin een probleem, aangezien we pas tegen 2016 of 2017 aan particulieren willen leveren. We voeren stap voor stap onze missie uit: een onafhankelijk, volledig Belgisch bedrijf worden dat het verschil maakt met een scherpe prijs en een uitstekende dienstverlening."
"Onder de indruk van de kennis en ervaring" MARIO DE MARTEAU Manager PME ING België
ING is van bij de start een huisbankier van Bee. Mario De Marteau, Manager PME: "Van bij de eerste gesprekken waren we onder de indruk van de kennis, ervaring en gedrevenheid van de initiatiefnemers. Ook hun mission statement was duidelijk: een onafhankelijk Belgisch energiebedrijf dat hernieuwbare energie levert aan kmo’s. Deze strategie met bijhorend realistisch business plan, werd bovendien ondersteund en onderschreven door belangrijke investeerders. Voor ING waren dit de belangrijkste fundamenten om in zee te gaan met Bee". Geen achterstand met de planning "Anderhalf jaar later toont Bee dat het op schema zit en werken we intensief samen aan de verdere uitwerking van hun ambitieuze projecten."
FOCUS
EASY BUSINESS BANKING
NIEUWE ONLINE DIENSTEN VOOR ING LEASE In navolging van ING biedt ING Lease haar cliënten voortaan nieuwe online functionaliteiten aan. Doel: het beheer van hun lopende contracten vergemakkelijken.
M
y.inglease.be bevat voortaan een nieuwe rubriek waarmee cliënten van ING Lease toegang hebben tot het Customer Service Center. Een ontwikkeling die rechtstreeks aansluit bij de nieuwigheden die ING heeft doorgevoerd op haar business site, "maar die vooral tegemoetkomt aan een behoefte van onze cliënten", verduidelijkt Tony Nys van het departement Information Services van ING Lease België. "Zo hebben veel cliënten ons de voorbije maanden gevraagd om onder meer hun contractuele documenten te kunnen downloaden via een beveiligde interface die 24 uur op 24 en 7 dagen op 7 toegankelijk is."
verzending van zijn facturen. "Cliënten die dat wensen, kunnen voortaan hun facturen elektronisch laten versturen, via Zoomit of per e-mail", licht Johan Stouten toe. "Wanneer hun onderneming deel uitmaakt van een groep, kunnen ze ook vragen om één enkel document te krijgen met daarin alle facturen die zijn verstuurd naar de verschillende bedrijven." Binnen dezelfde filosofie kunnen de gelieerde bedrijven alle leasingcontracten die op hen betrekking hebben, beheren in één gecentraliseerde interface.
EEN OVERZICHT ONLINE
JOHAN STOUTEN Back Office Manager Standard Lease ING Lease België
Het nieuwe Customer Service Center biedt ook antwoord op de meest gestelde vragen van ING Lease-cliënten. "Zo hebben we een rubriek FAQ online geplaatst op basis van de vragen die onze cliëntendienst heeft gekregen", bevestigen onze twee gesprekspartners. "Als die informatie niet volstaat, kan de cliënt nog een contactaanvraagformulier invullen. In dat geval neemt een cliëntverantwoordelijke opnieuw contact op, om hem de gevraagde inlichtingen te bezorgen."
SCHRIJF U IN!
DE FACTURATIEWIJZE BEHEREN
Er is ook een "profieltool" waarmee de cliënt al zijn persoonlijke gegevens kan wijzigen, de volmachten kan beheren die verbonden zijn aan zijn rekening en kan kiezen uit diverse mogelijkheden voor de
VRAGEN EN ANTWOORDEN
TONY NYS Information Services ING Lease België
Sinds zijn lancering hebben ongeveer 15% van alle ING Lease-cliënten een beroep gedaan op het Customer Service Center, dat ook werkt op iPad. U hebt ook zelf interesse? Dan hoeft u gewoon maar in te loggen via de gebruikscode die vermeld staat op de facturen.
© Foto’s: Thinkstock, V.R.
Het Customer Service Center biedt cliënten van ING Lease een overzicht van al hun lopende contracten: bedragen, resterende looptijden, facturen in pdf-formaat… "Daarnaast hebben we ook enkele nieuwigheden gelanceerd. Zo kunnen onze cliënten een rapport downloaden in Excel-formaat, dat ze rechtstreeks kunnen opnemen in hun boekhoudsoftware", aldus Johan Stouten, Back Office Manager Standard Lease bij ING Lease België. "Bovendien kunnen onze cliënten een Excel-versie opvragen van de afschrijvingstabel van hun leasingcontracten. Uiteraard kunnen ze ook een gewoon pdf-bestand downloaden, maar het is wel de bedoeling om rechtstreeks exploiteerbare gegevens te leveren aan alle ondernemingen die hun boekhouding geautomatiseerd hebben."
09
SUCCESS STORY OPRICHTINGSJAAR 2002
ARDENNES-ÉTAPE
ACTIVITEITEN Verhuur van vakantiehuizen in de Ardennen LOCATIE Stavelot OMZET 22 miljoen euro PERSONEELSLEDEN 50 www.ardennes-etape.be www.business-etape.be
ID QUI que at. Optatur sum consequi unt quam aut laborep ellaut mos apidio. Isciet ta consequaes ma
VAKANTIEVERHUUR
MET EEN CREATIEVE TOETS Ardennes-Étape werd nauwelijks elf jaar geleden opgericht, maar is ondertussen uitgegroeid tot topspeler op de vakantieverhuurmarkt in de Ardennen. Een succes dat het in sterke mate dankt aan zijn vernieuwend businessmodel.
S
tavelot. Een rustig straatje biedt een weergaloos uitzicht op het Ardense landschap. In een gerenoveerde hoeve heerst een hectische drukte die fel contrasteert met het bucolische natuurdecor. Welkom in het hoofdkwartier van Ardennes-Étape. In nauwelijks een decennium tijd is deze Ardense start-up, die vandaag 50 werknemers in dienst heeft, erin geslaagd om een portefeuille op te bouwen van meer dan 1.300 vakantiehuizen. Voor oprichter André Offermans is dat succesverhaal helemaal geen toeval.
10
INGOnderneming
MEER DAN ALLEEN VERHUUR
"Toen ik in 2001 besliste om ArdennesÉtape uit de grond te stampen, koos ik meteen voor een gloednieuw business model in België", aldus André Offermans. "In de eerste plaats besloot ik om alles online te doen: keuze van het logies, reservering en betaling. Dat was een gok, want het commerciële internet stond toen nog in zijn kinderschoenen. In de tweede plaats leggen we de nadruk op de kwaliteit van ons huuraanbod. We selecteren onze huurwoningen bijzonder streng. Zo aanvaarden we slechts
één op de vier dossiers van alle woningen die ons aangeboden worden. We voeren ook regelmatig inspecties uit, om een constante kwaliteit te waarborgen. Ten derde bieden we van bij het begin niet zomaar gewoon verhuur, maar een heuse toeristische ervaring. We hebben bijvoorbeeld bij meer dan 120 partners aanzienlijke kortingen bedongen voor onze klanten. Die kortingen en bijkomende toeristische informatie staan eveneens in een gids die onze klanten ontvangen zodra ze hun vakantiewoning betrekken: de Ardennes-Pass."
VERTROETELDE EIGENAARS
Ook voor de eigenaars past het voorstel van Ardennes-Étape binnen het concept van die tijd. "Alle verhuuragentschappen werkten toen met exclusiviteitscontracten", vervolgt André Offermans. "De eigenaar moest dus vooraf vastleggen wanneer hij de woning beschikbaar zou stellen om te verhuren, zonder garantie dat dit ook daadwerkelijk zou gebeuren. Wij pakten uit met een radicaal nieuwe formule: een reservatieplanning delen via een beveiligde interface. In het begin stelde ik het product voor aan de eigenaars, als aanvulling op hun eigen initiatieven. In die tijd verhuurden de meesten hun eigendommen immers via toerismebureaus of door kleine advertenties te plaatsen. Onze website werd meteen een succes, en we konden al heel gauw de planning van onze klanten invullen. Op die manier kwamen we met tal van eigenaars tot een feitelijke exclusiviteit."
EEN WIN-WIN-PARTNERSCHAP
Ardennes-Étape hanteert ook een andere vergoedingsmethode. "Terwijl de meeste agentschappen de huur betaalden twee maanden na het einde van het verblijf, betaalden wij tien dagen voor het begin van het verblijf, plus een annulatievergoeding. En eigenaars die kosten wilden aanrekenen, konden die al heel gauw invoeren via een online module." André Offermans heeft de ambitie om een volwaardig partnerschap aan te gaan met de eigenaars. "Een partnerschap dat gebaseerd is op kwaliteit, om de huurwaarde te maximaliseren. Onze eigenaars krijgen bijvoorbeeld systematisch feedback op basis van de resultaten van de tevredenheidsenquêtes bij de huurders. Het is daarbij de bedoeling dat, als de huurders kleine problemen vaststellen, ze die snel kunnen oplossen. Waarom? Omdat we hebben vastgesteld dat, hoe beter de staat waarin het vakantiehuis zich bevindt, hoe respectvoller de huurders zich gedragen. Iedereen heeft er dus bij te winnen!" Bij onze laatste eigenaarsenquête, in juni 2013, bedroeg hun tevredenheidspercentage trouwens 94%!"
ADVIES VÓÓR VERBOUWING
Vandaag krijgen de partnerschappen met de eigenaars nog een verrassender wending. "We krijgen geregeld telefoontjes van eigenaars die een pand hebben gekocht en ons advies vragen vóór de verbouwingswerken. Ze willen weten hoe ze die het best aanpakken, zodat het resultaat zo
Wie is André Offermans? André Offermans werd geboren in 1969. Hij omschrijft zichzelf als 'gepassioneerd, creatief, levensgenieter en een beetje geek'.. Hij studeert af als industrieel ingenieur aan het Institut Gramme en start zijn beroepsloopbaan als informatica-consultant. Enkele jaren later richt hij samen met een collega een vastgoedbedrijf op in de Ardennen. "We kochten oude hoeves op om ze te renoveren en vervolgens te verhuren of te verkopen. Dat was een uiterst kapitaalintensieve activiteit die flink wat bankfinancieringen vereiste. Mijn vennoot had meer interesse voor het vermogensaspect, terwijl mij vooral het rotatieconcept aansprak. Vandaar dat we in een goede verstandhouding onze samenwerking beëindigd hebben. Hij heeft het avontuur alleen voortgezet, met succes." EIGEN KAPITAAL Deze eerste succesvolle ondernemerservaring leverde André Offermans het nodige kapitaal op om Ardennes-Étape te lanceren. "Na de verkoop van mijn aandelen had ik voldoende kapitaal in handen om me gedurende anderhalf jaar volledig te wijden aan de uitbouw van dit nieuwe project."
Advies van een ondernemer DENK AAN UW LEVENSKWALITEIT Zorg ervoor dat uw medewerkers uw onderneming zien als een plek waar ze zich kunnen ontplooien. Bied hen een aangenaam kader en soepele werkuren, zodat ze hun gezinsen beroepsleven makkelijker op elkaar kunnen afstemmen. STIMULEER DE CREATIVITEIT De creativiteit van vandaag is de bron van de innovaties van morgen. Aarzel niet om creatieve momenten in te lassen in de planning van uw teams, kwestie van die creativiteit structureel te integreren in het bedrijf. DOE AAN PARTICIPATIEF BEHEER Geef uw medewerkers echte verantwoordelijkheid. En richt multidisciplinaire denkgroepen op als u rond een precieze problematiek werkt. De oplossingen die ze voorstellen, zullen zinvoller en grondiger zijn, en ook meer goedkeuring wegdragen als ze in de praktijk worden gebracht.
11
SUCCESS STORY
veel mogelijk voldoet aan de verwachtingen van de huurders, en welke opbrengst ze er kunnen van verwachten. We stemmen ons advies af op hun budget. Soms gaat het om meerjarenprojecten. Onze inkomstenramingen zijn altijd voorzichtig, want we willen er zeker van zijn dat het project rendabel zal zijn voor hen. Meestal ligt het rendement trouwens boven onze verwachtingen."
100% ONLINE
Uiteraard is de onderneming nog niet rond bij de lancering. "Ik ging bij de eigenaars prospecteren met een boekje met daarin een 'explosietekening' van de site, en legde hen uit wat mijn plannen waren. De oplossing bleef echter aantrekkelijk voor hen, aangezien ze geen enkele beperking hadden buiten het bijwerken van de planning." Daarnaast investeert Ardennes-Étape enorm in de promotie van de website, zowel op de zoekmachines als in kranten en tijdschriften. "Het online model bleef een gok, en we moesten ons zo snel mogelijk profileren als marktleider. Vandaar dat we van bij de start zeer veel investeerden in marketing. Vandaag blijven die investeringen groeien, en ze vertegenwoordigen elk jaar een aanzienlijk budget."
DE VERWORVENHEDEN CONSOLIDEREN
En de inspanningen werpen hun vruchten af. "In 2002, bij de lancering van de site, waren we slechts met twee. Vijf jaar later waren we al met tien. Vandaag stelt Ardennes-Étape in totaal 50 mensen te werk. Nu breekt voor ons een periode van consolidatie aan. We verbeteren onze processen
Unieke locaties voor professionele seminaries Naast zijn activiteit als vakantieverhuurder ontwikkelde ArdennesÉtape ook een aanbod voor bedrijven: Business-Étape. André Offermans: "Onze portefeuille telt een heleboel karaktervolle panden. Sommige bieden plaats aan 45 personen en hebben volledig ingerichte vergaderzalen. Business-Étape is voor ondernemingen een originele manier om het nuttige aan het aangename te koppelen tijdens residentiële seminaries. Temeer omdat we ook een hele reeks groeps- en teambuildingsactiviteiten aanbieden: rollenspelen, outdoor-activiteiten, paardrijden, ontdekkingscircuits, wijndegustaties …"
om nieuwe projecten te kunnen plannen. We willen ons productaanbod en misschien ook ons bestemmingsaanbod uitbreiden, maar we willen vooral nog meer diensten aanbieden aan de eigenaars en de huurders. Kortom, meerwaarde creëren voor hen blijft onze hoofdambitie."
Een indrukwekkende groei MATTHIEU DE WINTER Relationship Manager ING België
ING: klant van Ardennes-Étape? Maar ING is ook klant van het bedrijf in Stavelot. "In september organiseerden we het jaarlijkse seminarie van ons business center, en deden we een beroep op hun dienst Business-Étape om een geschikte locatie te vinden en plaatselijke activiteiten te organiseren. Het was leuk om eens een keer de rol van klant te spelen. Bovendien waren we sterk onder de indruk, want hun aanbod kwam precies overeen met wat we verwachtten en paste ook binnen ons budget."
© Foto’s: Laetizia Bazzoni, Ardennes-Étape, V.R.
12
"Ardennes-Étape is een solide onderneming die een snelle groei heeft gekend", aldus Matthieu De Winter, Relationship Manager bij ING. "Het is ook een belangrijke werkgever in de streek van Stavelot. We zijn partners van het eerste uur, en ik stel tot mijn groot plezier vast dat onze samenwerking steeds intenser wordt, want we zijn vandaag hun belangrijkste bankier."
Een rooskleurige toekomst "Ardennes-Étape zet vandaag zijn groei volop voort", besluit Matthieu De Winter. "We hopen hen te kunnen blijven begeleiden bij hun nieuwe projecten en op die manier bij te dragen aan hun verdere ontwikkeling."
INGOnderneming
INSIGHT
FISCALITEIT VAN DIVIDENDEN
OPTIMALISEER UW ROERENDE VOORHEFFING De regering heeft onlangs de roerende voorheffing verlaagd op de dividenden die door sommige bedrijven worden uitgekeerd. Een stap naar fiscale optimalisatie?
D
eze verlaging van de roerende voorheffing maakt deel uit van het economisch herstelplan dat de regering heeft gelanceerd, en geldt vooral voor kleine ondernemingen. "De toekenningsvoorwaarden zijn vrij strikt", aldus Sarah Joos, Advisor Wealth Analysis & Planning bij ING België. "Ze hebben zowel betrekking op de betrokken ondernemingen, de aard van de operatie, het type aandelen als de uitoefening van hun eigendom."
ALLEEN KLEINE ONDERNEMINGEN
NIEUWE INSCHRIJVINGEN
Verder geldt de maatregel alleen voor nieuwe inschrijvingen op aandelen vanaf 1 juli 2013. "Het moet gaan om de oprichting van een nieuwe onderneming of om een kapitaalsverhoging in een bestaande onderneming", vervolgt onze gesprekspartner. "Bovendien moet er vers kapitaal ingebracht worden en is het dus uitgesloten om de bestaande reserves aan te spreken. Tot slot moeten de aandelen op naam zijn, m.a.w. ingeschreven zijn in het register van aandeelhouders. De verlaagde voorheffing is alleen van toepassing als de aandeelhouder de aandelen bezit in volle eigendom en ononderbroken vanaf de inschrijving. Afgezien van enkele uitzonderingen in geval van schenkingen of nalatenschappen in rechte lijn of tussen echtgenoten." Bovendien bevat de wet nog een reeks bepalingen om mogelijke misbruiken te vermijden.
WELKE VERLAGING?
Voor aandelen waarop wordt ingetekend bij een kapitaalsverhoging of bij de oprichting van een nieuwe onderneming, bedraagt de roerende voorheffing niet langer 25%, maar: - 20% voor de dividenden die worden toegekend bij de winstdeling tijdens het tweede boekjaar na de nieuwe inbreng, - 15% voor de daaropvolgende boekjaren. "Dat kan dus een aanzienlijke besparing opleveren, temeer omdat hier het hefboomeffect kan spelen", vervolgt Sarah Joos. "Neem nu een kleine onderneming met een kapitaal van 20.000 euro, die haar boekjaar afsluit op 31 december en in 2014 overgaat tot een kapitaalsverhoging van 80.000 euro. Vanaf 2018 kan ze profiteren van het verlaagde tarief voor de uitkering van dividenden van het boekjaar 2017. Concreet: - het dividend op aandelen die werden uitgegeven in 2014 (4/5de van het kapitaal) wordt onderworpen aan een roerende voorheffing van 15%, - voor het dividend op de 'oude' aandelen (1/5de van het kapitaal) geldt het 'volle' tarief van 25%. De fiscale druk op het totaal van de uitgekeerde dividenden zal dus 17% bedragen in plaats van 25%, een besparing van 8%. Beschikt u over aanzienlijke reserves, dan kunt u ze uitkeren tegen voordelige voorwaarden.
Dat kan een aanzienlijke besparing opleveren, temeer omdat hier het hefboomeffect kan spelen
SARAH JOOS Advisor Wealth Analysis & Planning ING België
© Foto’s: Thinkstock, Laetizia Bazzoni
Allereerst geldt de maatregel alleen voor kleine ondernemingen. "Meer bepaald kleine ondernemingen in de zin van artikel 15 van het Wetboek van vennootschappen", verduidelijkt Sarah Joos. "Het gaat met name om bedrijven die één van de volgende limieten niet overschrijden: 50 werknemers als jaargemiddelde, een jaaromzet van 7.300.000 euro excl. btw en een balanstotaal van 3.650.000 euro (behoudens uitzonderingen). Deze voorwaarden worden alleen geëvalueerd bij de inschrijving op de aandelen. Als het bedrijf nadien zijn hoedanigheid van 'kleine onderneming' verliest, blijft de verlaagde voorheffing hoe dan ook van toepassing."
13
TIPS & TRICKS
Overdracht van een familiebedrijf
Hoe geeft u in alle se de fakkel door? Te onthouden
bij een bedrijfsover
dracht komen een heleboel emotionele factoren kijken.
het is belangrijk dat
iedereen zijn verwachtingen uit en verwoordt.
bij het overdrachtsproces moet de hele familie betrokken worden.
LOUIS CAUFFMAN Psycholoog en econoom ceO SOlt.e.a.m. instituut voor het familiebedrijf
Voor een bedrijfsleider is het nooit makkelijk om de fakkel door te geven aan de volgende generatie. er zijn niet alleen de onvermijdelijke juridische, financiële en fiscale kwesties: ook de psychologische dimensie speelt een essentiële rol. hoe gaat u daar zo goed mogelijk mee om?
H CHARLES SASSE Psychotherapeut en handelsingenieur bestuurder institut de l'entreprise familiale
14
INGonderneming
et familiebedrijf staat voor de bedrijfsleider centraal in zijn leven. "Op emotioneel vlak is het de oudste zoon of dochter van de familie", aldus Louis Cauffman, psycholoog, econoom en specialist in familiebedrijven. "Een kind dat zichzelf niet kan beredderen. En dus een centrale plaats inneemt in het leven van de bedrijfsleider, zeker als die het bedrijf ook zelf heeft opgericht."
een identiteitScriSiS
Precies die centrale rol van het familiebedrijf in het leven van de bedrijfsleider bemoeilijkt het overgangsproces. "De bedrijfsleider kampt onvermijdelijk met vragen: hoe kan ik mezelf anders
definiëren dan als baas van mijn onderneming?", vervolgt Louis Cauffman. "De onderneming geeft hem een sociaal statuut, maar ook zelfwaardering: het plezier om leiding te geven, nieuwe projecten te lanceren en successen te boeken. Door die rol op te geven, komt alles van de ene op de andere dag op de helling te staan." Charles Sasse, psychotherapeut, bestuurder van het Institut de l'Entreprise Familiale en auteur van het boek 'Les 7 règles d'or de la transmission de l'entreprise familiale', is het daar volledig mee eens. "Een bedrijfsleider die beslist om zijn zaak over te dragen, verliest niet alleen zijn identiteit, maar ook zijn zingeving. Zijn onderneming gaf tot dan toe immers de nodige betekenis aan zijn leven.
reniteit Een 'familiehandvest' opstellen het familiehandvest is één van de onmisbare instru menten bij de overdracht. "al mogen we dit hand vest niet verwarren met het aandeelhouderspact", benadrukt charles Sasse. "het aandeelhouderspact is een technisch document dat het 'hoe' toelicht, terwijl het familiehandvest een ethisch document is dat het 'waarom' uitlegt." het is een intern familiedocument dat de familie zelf opmaakt en dat door alle familieleden is goedgekeurd."
Hij moet nu nieuwe uitdagingen en bronnen van voldoening vinden", aldus nog Charles Sasse. "Bij het overdrachtsproces moet daar rekening mee gehouden worden. Vandaar dat men er de nodige tijd moet voor nemen. Een geslaagde familieoverdracht kan soms 5 tot 10 jaar duren."
angSt durven erkennen en uiten
Achter het identiteitsprobleem gaat nog een ander, veel zorgwekkender probleem schuil: angst voor de dood. Charles Sasse: "Voor de ondernemer is de overdrachtsperiode onvermijdelijk een confrontatie met het levenseinde die hem doet stilstaan bij de dood. Deze periode kan defensief gedrag uitlokken, waarbij de bedrijfsleider de noodzaak om de fakkel door te geven, ontkent, omdat hij zichzelf op zijn 60ste nog jong vindt, verdrinkt in het werk en zichzelf onmisbaar wil blijven voelen. In het slechtste geval krijgt hij zwarte gedachten of erger. Wanneer die angst taboe wordt en gepaard gaat met schrik voor identiteitsverlies, wordt ze een ernstig obstakel
De onderneming en de familie definiëren het familiehandvest legt de banden vast tussen familie en onderneming. het defi nieert onder meer: de familiewaarden die belangrijk zijn voor het bedrijf; wat de onderneming betekent voor de familie; de missie van de familie ten aanzien van het bedrijf en de doelstelling van het bedrijf: bijdra gen tot de rijkdom van de familie? jobs creëren in de regio? belastingen betalen en het land helpen financieren dat de familie heeft opgevangen tijdens de oorlog?; de belangrijke over drachtsregels: moet de zaak in familiehan den blijven? Omvat de notie 'familie' ook de
partners? Wat met de erfenisregeling?; tegen welke voorwaar den de familieleden hun aandelen mogen ver kopen en aan wie? al die vragen worden meestal in detail geregeld in het aandeelhouderspact, al is het belangrijk dat het familiehandvest er de krachtlijnen van schetst. Wie mag in het bedrijf werken en leidinggevende functies vervullen? het handvest licht ook de banden toe tussen de ver schillende familieleden en de onderneming: Wie mag in de onder neming werken? Wat zijn de vereisten (diploma’s, externe of interne beroepserva ring, leeftijd …) voor de diverse functies? Wat zijn de voorwaarden om een directiefunctie of een bestuursmandaat uit te oefenen? Om bedrijfs leider te worden? Welke vergoedingen en extralegale voordelen worden toegekend? Wat is het dividendbeleid? tot slot moet het handvest ook de nodige mecha nismen bevatten voor de herziening ervan. het is immers een document dat sowieso samen met de familie(leden) evolueert.
15
TIPS & TRICKS
vertrOu Wen, liefde, reSPect EN rechtvaar digheid ZIJN DE Waar bOrgen VOOR familiale harmOnie
voor een vlotte overdracht aan de volgende generatie. Dus komt het erop aan dat taboe uit de weg te ruimen. De eerste fase daarbij is: die angst erkennen en uiten."
OP ZOek naar het dna van de Onderneming
Zodra de bedrijfsleider zijn terughoudendheid heeft overwonnen, kan het overgangsproces echt beginnen. Als het bedrijf binnen de familie blijft, is het belangrijk om ze er van bij de start bij te betrekken. Voor Louis Cauffman houdt de eerste fase dan ook in de familie rond de tafel te brengen en na te denken over het DNA van de onderneming. Wanneer en waarom is het bedrijfsproject opgestart? Wat zijn de dromen van de oprichter(s)? Voor welke waarden staat het familiebedrijf? En welke waarden willen de huidige bestuurder en de familie blijven verdedigen? Hoe de nieuwe generatie erbij te betrekken, zodat ze een vervolg schrijft aan dit bedrijfs- en familieboek? "Eén van mijn vroegere klanten drukte bijvoorbeeld de basiswaarde van zijn bedrijf uit in één zin: eerst dienen, dan verdienen.
is het belangrijk dat de bedrijfsleider aanvaardt dat zijn opvolger geen 'kloon' is, dat hij zijn eigen projecten en dromen wil verwezenlijken, en zijn eigen kijk heeft op de manier waarop het bedrijf kan groeien. Vaak kan een externe adviseur daarbij een extra meerwaarde bieden, al is dat geen absolute must.
SPanningen Ontladen
Dit proces leidt onvermijdelijk tot spanningen. "Logisch, want er staat heel wat op het spel: alle betrokken partijen zijn begaan met de toekomst van het bedrijf", relativeert Louis Cauffman. "Conflicten zijn uiteraard een probleem, maar voor elk probleem is er een oplossing." Ook Charles Sasse vindt het essentieel om de harmonie binnen de familie te bewaren. "Om die harmonie te waarborgen, zijn er vier elementen nodig: vertrouwen, liefde, respect en rechtvaardigheid." Als die elementen standhouden, kan de familie spanningen ontladen en wegnemen - ook de onvermijdelijke jaloezieën - en de nodige legitimiteit geven aan de opvolger. "Het is belangrijk dat de opvolger zich door heel de familie aanvaard en gesteund voelt."
ING heeft een concrete en gedetailleerde gids samengesteld waarin alle stappen van het overnameproces worden beschreven: 'bedrijfsoverdracht. Persoonlijk werk boek voor de familiale onder nemer.' u kunt nemer. het werkboekje aanvragen via uw ing relationship manager.
16
INGonderneming
Dat is een typische filosofie van familiebedrijven, want zij zijn niet gebonden aan de dictatuur van de kwartaalresultaten en kunnen zich concentreren op de lange termijn en op het behoud van de waarden die hun identiteit uitmaken."
uiten, delen en aanvaarden
Naast dit familieverhaal moet het debat zich ook concentreren op de toekomst van het bedrijf. Zowel de oude als de nieuwe generatie moeten duidelijk maken wat ze verwachten en welke richting de onderneming volgens hen moet inslaan. "Ze moeten hun ideeën niet alleen verwoorden, maar ook op papier zetten", raadt Louis Cauffman aan. In dit stadium, zo benadrukken beide experts,
De fakkeloverdracht moet duidelijk en definitief zijn. "Een chaotische en onvolledige bedrijfsoverdracht is een worst case scenario", vervolgt Charles Sasse. "Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer de voormalige bestuurder nog sterk aanwezig blijft in de zaak, er zijn bureau en zijn dienstwagen behoudt en af en toe nog belt met één of andere directeur om met hem te praten over het bedrijfsbeheer. Een dergelijke dubbelzinnigheid is gevaarlijk, niet alleen voor de familie, maar ook voor de onderneming. Als er zo’n grote onzekerheid hangt over wie de touwtjes in handen heeft, dreigen de sterke krachten het bedrijf te verlaten." Vandaar de nood aan een duidelijke overdracht en een helder geformuleerde functiewissel. "De bedrijfsleider moet begrijpen dat, hoe duidelijker afgebakend zijn vertrek, hoe beter dat is voor de toekomst van de onderneming. Al is het niet omdat iemand de leiding uit handen geeft dat hij automatisch ook ontslag moet nemen uit alle functies. Zo worden veel bestuurders voorzitter van de raad van bestuur. "Dat is een duidelijk andere functie die meer gericht is op de lange termijn en minder op het dagelijks beleid. Ze kan ook gecombineerd worden met een vertegenwoordigende functie, bijvoorbeeld binnen beroepsorganisaties of kringen. Bovendien kan de bedrijfsleider ook een bestuursmandaat opnemen in andere ondernemingen, de rol van 'business angel' (professionele investeerder) vervullen of zich zelfs humanitair engageren. Het belangrijkste is, zo besluiten onze experts, dat de voormalige zaakvoerder voldoening haalt uit deze nieuwe activiteiten en dat ze een nieuwe zin geven aan zijn leven.
© Foto's: Corbis, Thinkstock, V.R.
de tOekOmSt Plannen en in gOede banen leiden
PEOPLE & MANAGEMENT
DIVERSITEIT IN HET BEDRIJFSLEVEN
MYTHE OF REALITEIT? Te onthouden
Er bestaat vandaag
een zeer strenge antidiscriminatiewetgeving in de tewerkstellingssector, maar er zijn geen controle-organen.
Vandaag zijn onze
ondernemingen nog altijd bang om Belgen van buitenlandse origine in dienst te nemen.
Om de gelijkheid
tussen mannen en vrouwen te bevorderen, moet vooral de privésfeer evolueren. Een gelijke verdeling van de huishoudelijke taken geeft vrouwen immers meer carrièrekansen.
Elke onderneming heeft de plicht om discriminatie bij aanwerving … en bij promotie (doorgroeimogelijkheden) te bestrijden. Toch hebben sommige doelgroepen het in de realiteit nog altijd moeilijk op de arbeidsmarkt.
I
n België bestaat er een duidelijke wetgeving inzake discriminatie op de arbeidsmarkt op basis van leeftijd, geslacht, afkomst, religie, seksuele geaardheid of handicap. Deze wetgeving is de voorbije jaren nog verstrengd. In theorie zouden onze bedrijven kweekvijvers moeten zijn van diversiteit, en een afspiegeling van de bevolking … en dus ook van hun klanten. En toch is België al verschillende keren met de vinger gewezen in internationale studies.
EEN HOOGST DUBBELZINNIG BELEID
Mehdi Ould Kherroubi, onderzoeker aan de HECULg en de UHasselt, wijst erop dat België een hoogst dubbelzinnig beleid voert als het gaat om multiculturaliteit. "De Belgische koers houdt het midden tussen de Angelsaksische benadering, waarbij het toegestaan is om personen van buitenlandse afkomst te 'tellen', en de Franse aanpak, waarbij dit soort statistieken
verboden zijn", licht hij toe. "Zo is een overheidsbedrijf zoals de NMBS verplicht om minstens 10% werknemers van buitenlandse afkomst in dienst te nemen, de zogenaamde allochtonen. Het gaat hier om personen wiens ouders of grootouders geboren zijn in het buitenland of een vreemde nationaliteit hebben… dus ook mensen die van geboorte Belg zijn. Maar stel dat ik als onderzoeker zou willen nagaan hoeveel Belgen van vreemde herkomst voor een bepaald bedrijf werken, dan mag ik dat niet doen, want ze zijn niet als zodanig geregistreerd. We mogen ze dus niet tellen… maar moeten ze wel integreren." Toch hebben universitaire onderzoeken via diverse methoden - zoals het indienen van een identiek CV, één keer met een vreemde en één keer met een Belgische familienaam - aangetoond dat personen met een 'exotische' naam wel degelijk nog altijd gediscrimineerd worden op de arbeidsmarkt. Zo worden ze minder vaak uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek.
17
PEOPLE & MANAGEMENT
ISABELLA LENARDUZZI Oprichtster & Algemeen Directrice JUMP Forum
Angst voor handicap In België zijn alleen de overheidsdiensten wettelijk verplicht om werknemers met een handicap in dienst te nemen. Op dat vlak geldt er een quota van 2 à 3%. In het kader van de Europese antidiscriminatiewetgeving zijn alle Belgische werkgevers evenwel verplicht om 'redelijke aanpassingsmaatregelen' te nemen voor personen met een handicap die geschikt zijn voor een bepaalde functie: werkplek, sanitair, kleedkamer, lift enz. De werkgever krijgt daar financiële compensaties voor in ruil. Toch hebben onze bedrijven nog steeds koudwatervrees als het gaat om de aanwerving van personen met een handicap. Zo is het tewerkstellingspercentage bij deze doelgroep de voorbije jaren nog gedaald. Slechts 35% van hen heeft vandaag een job.
18
INGOnderneming
Dankzij anonieme CV’s laten rekruteerders zich niet beïnvloeden door de naam van de kandidaten.
EEN COMMERCIËLE TROEF?
Een aantal Brusselse ondernemingen wil dit soort praktijken bestrijden en heeft daarom een 'Diversiteitscharter' ondertekend dat geïnspireerd is op het gelijknamige Franse charter. Op die manier willen ze hun engagement tonen en hun overtuiging uitdragen: diversiteit is een troef, geen hinderpaal. "Brusselse bedrijven beweren vaak dat ze geen personen van vreemde origine aanwerven om dat die geen Nederlands zouden spreken … Dat is echter een vals excuus, want er zijn zoveel mensen die in Brussel werken zonder per se Nederlands te spreken!", aldus nog Mehdi Ould Kherroubi. Welke vrees schuilt er achter dergelijke voorwendsels? "Volgens mij is het in ons land nog altijd een groot probleem om de ander te erkennen in zijn diversiteit. Angst heeft vaak ook te maken met het geloof. Diversiteit is echter een wezenlijk onderdeel van onze moderne samenleving. Het zijn precies die mensen van verschillende horizonten die de komende jaren voor vernieuwing en creativiteit zullen zorgen. Gelukkig beginnen sommige bedrijven stilaan in te zien dat het goed is voor de commercie als het personeel een weerspiegeling is van de cliënteel. Een argument dat al stevig ingeburgerd is in de sector van de mobiele telefonie bijvoorbeeld."
GELIJKHEID MAN-VROUW
Er moet dus nog flink wat vooruitgang geboekt worden inzake diversiteit. Dat geldt ook voor vrouwen. Vandaag bedraagt de loonkloof tussen mannen en vrouwen immers nog altijd 10%, en dat voor gelijkwaardige functies. En als we de overheidssector niet opnemen in deze statistieken, is het verschil nog een heel stuk groter. Isabella Lenarduzzi, hoofd van het vrouwennetwerk JUMP, bekijkt de situatie door een kritische bril. "De wet mag dan al verstrengd zijn, er is nog steeds geen controle-orgaan. Het is weliswaar mogelijk om een klacht in te dienen bij het Instituut voor Gelijkheid van Vrouwen en Mannen (www.igvm-iefh.belgium.be), maar we weten niet over welke bedrijven de meeste klachten worden ingediend. Er is dus heel weinig transparantie op dat vlak. In de privésector is het nog erger: hoe meer ervaring en verantwoordelijkheid een vrouw heeft, hoe groter het loonverschil. Bovendien krijgen vrouwen vaak minder extra voordelen dan mannen. Bij onderhandelingen hebben ze de neiging om vooral niet-financiële voordelen in de wacht te slepen. Ze laten hun zelfwaardegevoel immers bepalen door andere elementen dan bij mannen. Een beter team bijvoorbeeld. Statussymbolen zeggen hen niets, maar soms zijn ze wel verplicht om ze over te nemen, want we hanteren nu eenmaal
een zeer mannelijk leiderschapsmodel." Maar er is niet alleen de loonkwestie: ook topfuncties worden nog altijd hoofdzakelijk bekleed door mannen. De wet van 28 juli 2011 legt nochtans quota op aan overheidsbedrijven en beursgenoteerde ondernemingen. Zo moeten ze evolueren naar 30% vrouwen in hun raden van bestuur … althans de komende jaren. "Vandaag zitten we nog maar aan 12%", betreurt Isabella Lenarduzzi. "We moeten niet alleen evolueren op verticaal niveau, maar ook op horizontaal niveau. Vrouwen zitten nog te veel vast in ondersteunende functies: juridische functies, opleiding, human resources …"
MEHDI OULD KHERROUBI Onderzoeker HEC-ULg en UHasselt
WERK EN GEZIN
Dat de bedrijfswereld moeite heeft om een nieuw model te ontwikkelen, heeft te maken met onze nog altijd door en door patriarchale samenleving. Uiteraard bestaat er ook vandaag nog zuivere discriminatie: veel vrouwen zien hun contract niet verlengd als ze vertellen dat ze zwanger zijn, of zien een promotie aan hun neus voorbijgaan als ze terugkeren uit zwangerschapsverlof. Maar er bestaan ook subtielere vormen van discriminatie. "Vrouwen die deeltijds werken, moeten aan hun baas in alle eerlijkheid kunnen zeggen dat dit komt
omdat ze zich niet erkend voelen door hun bedrijf … en niet omdat ze thuis willen of moeten blijven. Bedrijven zijn er nog al te vaak van overtuigd dat het om een bewuste keuze gaat", zo klinkt het bij JUMP. "Terwijl vrouwen even vaak zichzelf daarvan proberen te overtuigen. Natuurlijk hebben mannen en vrouwen vandaag gelijke rechten, en dat is fantastisch. Maar in de concrete realiteit is er geen gelijkheid. Zo wordt vandaag nog altijd 80% van alle onbezoldigde arbeid verricht door vrouwen. Vrouwen slapen minder uren en hebben minder vrije tijd dan mannen. Het is dan ook normaal dat ze een hoger risico lopen op een burn-out. Pas als mannen actiever worden in het huishouden, zullen vrouwen meer verantwoordelijkheid krijgen in het bedrijfsleven", benadrukt Isabella Lenarduzzi. Onze maatschappij heeft daar alles bij te winnen. Nu steeds meer bedrijven hun managementmethode onder invloed van de crisis in vraag stellen, zijn vrouwen en werknemers van buitenlandse afkomst, maar ook personen met een handicap of met een andere overtuiging of levensstijl belangrijke voortrekkers als het om vernieuwing gaat. Bedrijfsleiders die aan zulke mensen verantwoordelijke functies geven, voeren tegelijk een open en toekomstgericht beleid, zonder oogkleppen.
Ellen Alvoet: een vrouw aan het roer
Expertise en vrouwelijkheid "Vroeger werkte ik in de marktzaal. Dat was een heel mannelijke wereld en een zeer competitieve omgeving.
Ik was daar de enige vrouwelijke manager, en bovendien was ik toen zwanger", herinnert ze zich. "Toch heb ik me daar altijd thuis gevoeld, omdat ik over de nodige expertise beschikte." Ellen Alvoet is er ook steeds in geslaagd om haar eigen communicatiestijl uit te spelen: zeer menselijk en vaak minder offensief dan die van haar mannelijke collega’s. "Mijn sociale contacten met bedrijfsleiders - in hoofdzaak mannen - verlopen meestal zeer goed. Vrouwen hebben namelijk een extra troef: onze communicatie is zachter en minder machistisch." Keuzes maken Deze jonge manager met een nieuw samengesteld gezin bevestigt het: het geheim van succes schuilt in een evenwicht tussen beroeps- en privéleven … En in de kunst om in zekere mate te kunnen loslaten. "Een goede organisatie is essentieel, maar je moet ook keuzes maken, want je kunt nu eenmaal niet alles goed doen. Perfectionisme is niet altijd een goede zaak … maar wel een typisch vrouwelijke eigenschap. Gelukkig is niemand perfect, ook mannen niet. Jezelf per se op alle fronten willen bewijzen, is zinloos, want net die drang bemoeilijkt het evenwicht tussen werk en gezin!"
© Foto’s: Thinkstock, V.R.
Sinds 1 juli 2013 staat Ellen Alvoet aan het hoofd van het departement Institutionals van ING. Als zodanig is ze verantwoordelijk voor alle cliënten uit de overheidssector en de social-profitsector (steden, gemeenten, ziekenhuizen, onderwijs, ngo’s, sociale zekerheid enz.). "Het is onze ambitie om ons marktaandeel in deze sector te verhogen", vertelt ze. Op haar 39ste heeft Ellen Alvoet al de leiding over een vijfkoppig team en heeft ze 25 relatiegelastigden onder haar hoede die in de verschillende business centers werken.
19
AT YOUR SIDE
KREDIET AAN ONDERNEMINGEN
OP ZOEK NAAR FINANCIERING? ING DENKT MET U MEE "Banken geven bijna geen financiering meer". Die verzuchting hoor je tegenwoordig wel vaker bij ondernemers en bedrijven. Maar klopt dat ook wel? Voor ING België lijkt die stelling alvast niet op te gaan.
K
Te onthouden
ING België biedt ondernemingen nog steeds veel kredieten aan.
De toekenning
van die kredieten hangt van verschillende parameters af.
De financierings-
producten verschillen onder meer naargelang de maturiteit van de onderneming en het doel van de financiering.
20
INGOnderneming
an je bij de bank nog gemakkelijk een krediet krijgen om je onderneming te financieren? "Heel wat mensen denken dat banken veel strenger geworden zijn bij het toekennen van kapitaal, maar eigenlijk klopt dat beeld niet", zegt Bart Eekhaut, Head of Lending Commercial Banking bij ING België. "Het totale volume aan kredieten voor bedrijven heeft nog nooit zo hoog gestaan, ondanks een verminderde vraag naar krediet. Er is dus eigenlijk een stijging van het aanbod, terwijl de vraag achter blijft. Wat specifiek ING België betreft: wij hebben in het eerste halfjaar ongeveer 2,7 miljard euro meer krediet gegeven dan in 2012. En we zouden graag nog meer doen om de economie te steunen. Daarvoor hebben we een extra budget van ongeveer één miljard euro klaar staan."
VIER PARAMETERS
ING België is dus absoluut bereid om bedrijven te ondersteunen in hun projecten. Als de kwaliteit van het kredietdossier voldoende hoog is, is financiering mogelijk. "Die kwaliteit hangt van verschillende factoren af", legt Bart Eekhaut uit. "De terugbetalingscapaciteit is er daar uiteraard een van. Een groot deel van de aanvragen hebben op basis van enkel de balansgegevens onvoldoende terugbetalingscapaciteit. Banken geven geen kredieten aan ondernemingen met geen of te lage terugbetalingscapaciteit en stellen daarom soms extra vragen. Daarnaast wordt ook gekeken naar de kwaliteit van het management. "Voor een bedrijf is het belangrijk een bank te overtuigen van zijn managementkwaliteiten", zegt Bart Eekhaut. "De bedrijven
die het best overleven in tijden van crisis zijn deze die geleid worden door goede managers." Een derde factor is de verhouding tussen het risico voor de bank en het rendement van de kredietaanvraag. Is er een groter risico, dan moet daar een groter rendement tegenover staan, dus een hogere prijszetting. Het risico kan worden beperkt door waarborgen te verlenen vanuit de vennootschap, overheidsgaranties of persoonlijke borgstellingen. "Een vierde factor ten slotte, is de vraag of de onderneming een eigen inspanning of engagement kan geven aan de bank", zegt Bart Eekhaut. "Overtuig de bank ervan dat je als ondernemer zelf volledig achter het te financieren project staat. Naast deze vier parameters, blijft het belangrijkste punt dat de bank steeds zou kijken naar de verdiensten van de investering op zich. Waarin gaat u investeren? Is dat een te verantwoorden investering voor zowel de onderneming als voor de bank?"
WELKE FASE?
In de zoektocht naar kapitaal is het belangrijk om een duidelijk onderscheid te maken tussen de verschillende fases waarin een onderneming zich bevindt en tussen de verschillende soorten kapitaal die verstrekt kunnen worden. "Wat de fases betreft, onderscheiden we vier grote segmenten", zegt Erik Van den Eynden, Head of Midcorporates & Institutionals bij ING België. "Starters, groeiers, mature bedrijven en ondernemingen die zich op een overdracht voorbereiden. Bij starters zal er
nen we bijvoorbeeld ook een beursintroductie of een kapitaalsverhoging voorbereiden." Uiteraard heeft niet elk bedrijf hetzelfde soort kapitaal nodig. "Uit de gesprekken die wij voeren met de klant kijken we welke kredietformule het beste bij hen past. Onze producten zijn ook afgestemd op de kapitaalbehoefte van de klant: wij maken het onderscheid tussen 'klassieke' bancaire financieringen, niet-bancaire financieringen en pure kapitaalsbehoeften", legt Erik Van den Eynden uit. "Om met dat laatste te beginnen: hier kunnen we bijvoorbeeld aan het bedrijf voorstellen om te beleggen in durfkapitaalfondsen die ofwel door ING mee zijn opgericht of waarin ING participeert. Welk fonds dan voor welk bedrijf nuttig is, hangt onder meer af van de sector of de landsregio waarin het bedrijf actief is. Daarnaast kan ING uiteraard ook een rechtstreekse participatie nemen in het kapitaal van het bedrijf of kan het bijvoorbeeld helpen bij een beursintroductie." Wat betreft niet-bancaire financiering kan ING een mezzanine-financiering toekennen, een achtergestelde lening die een tijdelijke behoefte aan kapitaal kan afdekken of ING kan helpen bij de uitgifte van bedrijfsobligaties.
bijvoorbeeld geld nodig zijn om aan productontwikkeling te doen, om de marktintroductie waar te maken of om de marketing te verzorgen. Bij groeiers zullen we bijvoorbeeld proberen om de liquiditeitsdruk mee op te vangen en de groei te ondersteunen. Bij bedrijven die voor een overdracht staan, zullen we helpen met de voorbereiding en de uitvoering ervan. Daarnaast wordt er bij deze bedrijven ook een grondige vermogensanalyse en -planning gemaakt. Dat laatste duidt al aan dat we meer doen dan enkel kapitaal verstrekken. Ook advies en begeleiding maken een groot deel uit van het pakket en dat voor elke van deze fases. Voor groeiers en mature bedrijven kun-
ERIK VAN DEN EYNDEN Head of Midcorporates & Institutionals ING België
UITGEBREID GAMMA
"Wat de bancaire financieringen betreft, heeft ING een zeer uitgebreid gamma aan diensten die zeer scherp op de behoeften van de klanten kunnen inspelen", zegt Erik Van den Eynden. "Er zijn leningen voor planbare of niet-planbare liquiditeitsbehoeften, overbruggingskredieten, voorschotten op vaste termijn, supply chain financiering, kaskredieten en ga zo maar door. Denk hier ook aan financieringsbehoeften op korte of lange termijn met al dan niet herzienbare rentevoeten of bijvoorbeeld bankwaarborgen. Voor bedrijven in overdracht kunnen we dan weer specifiek tussenkomen in de financiering van een management buy-out of een leveraged buy-out."
BART EEKHAUT Head of Lending Commercial Banking ING België
Om exact te weten welke vorm van financiering geschikt is voor welk bedrijf, speelt de Relationship Manager van ING België een cruciale rol. Als tussenschakel tussen de bank en de onderneming is dit de persoon die de noden van het bedrijf kan detecteren en de bedrijfsleiding in de juiste richting kan wijzen. "Uiteraard is niet elke soort financiële tussenkomst van toepassing
op elk bedrijf", zegt Erik Van den Eynden. Een globale aanpak "Er zijn zeker producten die we breed in de markt zetten, maar er zijn er ook die enkel geschikt zijn bijvoorbeeld voor middelgrote bedrijven, of die pas vanaf een bepaald bedrag in aanmerking komen. Waar ING zich sowieso van zijn concurrenten
onderscheidt, is wel in de totaalaanpak van het privé- en professioneel vermogen. Bij het bepalen van de behoeftes maken we een analyse van het volledige vermogen en bieden we een globale oplossing aan die rekening houdt met alle mogelijke elementen. De kennis van onze experts en onze Relationship Managers maken daarin het verschil."
© Foto’s : Thinkstock, V.R.
De cruciale rol van de Relationship Manager
21
EVENTS
ING INTERNATIONAL BUSINESS DAY Eind november organiseerde ING de International Business Day in Kontich. Ruim 150 ondernemers kregen er antwoorden op al hun vragen over internationaal zakendoen.
150 ONDERNEMERS OP SEMINARIE INTERNATIONAAL ZA International Business Day
20 november 2013
D
e ING International Business Day vond dit jaar plaats in het sfeervolle decor van De Jachthoorn in Kontich, op een steenworp van Antwerpen. Het programma, dat trouwens beschikbaar was via een handige app voor smartphones en tablets, bestond uit twee grote delen: enerzijds individuele gesprekken tussen ondernemers en medewerkers uit het internationale netwerk van ING, en anderzijds workshops over een specifiek thema van internationaal ondernemen.
INDIVIDUELE GESPREKKEN
De ING-medewerkers waren uit 19 verschillende landen naar Kontich afgezakt, meer bepaald uit zestien Europese landen, China, India en ZuidOost-Azië. De ruim 150 deelnemende bedrijven, zowel kleinere kmo’s als grote(re) ondernemingen, uit gans België, konden op voorhand een gesprek inplannen met een van die vertegenwoordigers van het wereldwijde ING-netwerk. Elke 30 minuten werd er doorgeschoven. Er werden vragen gesteld over het oprichten van vennootschappen in het buitenland, het optimaliseren van betaalstromen, financieringen van projecten enz.
MACIEJ EN BARBARA
Meer info over internationaal zakendoen? Wilt u graag meer info over ondernemen in het buitenland en de International Business Desks? Contacteer uw Relationship Manager, bel naar 02/547 29 02, of stuur een e-mail naar
[email protected].
International Business Desk? ING telt in meer dan 20 Europese landen, Turkije, India, China en Zuid-Oost-Azië, een lokale vestiging. De lokale ING-collega’s helpen Belgische en Nederlandse ondernemers praktische bankzaken te regelen. Rechtstreeks contact met het lokale INGkantoor is mogelijk, maar de Relationship Manager in België blijft de belangrijkste contactpersoon.
22
INGOnderneming
Uit het Poolse Warschau waren bijvoorbeeld International Business Desk Managers Maciej Bukowiec en Barbara Lis speciaal voor het evenement overgevlogen. "Het is een drukke dag geweest. Ik heb zelfs geen kans gehad om te eten", lachte Maciej na afloop. "Vijf uur lang hebben Barbara en ik intensieve gesprekken gevoerd. Onder andere met een cliënt met wie we al een paar keer eerder per e-mail contact hadden in verband met een acquisitie in Polen. Aangenaam om elkaar nu ook eens in levende lijve te zien. Daarnaast hebben we ondernemers kunnen helpen die de Poolse markt nog aan het verkennen zijn."
ECONOMISCHE VOORUITZICHTEN VOOR 2014
Gastvrouw Marlène de Wouters opende na de lunch de eerste plenaire sessie met Philippe Masset, Head of Commercial Banking van ING België, en Peter Vanden Houte, Chief Economist van ING België. Zij gaven hun visie op het belang van internationaal ondernemen en de macro-economische vooruitzichten voor 2014. Daarna startte het tweede grote luik van de ING International Business Day: de workshops. De ondernemers konden tien verschillende workshops bijwonen, die telkens drie kwartier duurden.
ING-CLIËNTEN AAN HET WOORD
"In de helft daarvan deed een cliënt zijn verhaal. Ze vertelden hoe zij met ING samenwerken en wat hun concrete ervaringen zijn", zei International Business Manager Annemie Nolf, die het evenement coördineerde. Zo kon bijvoorbeeld de getuigenis van Geert Roelens, CEO van de Beaulieu International Group, op veel bijval rekenen. Hij deelde zijn inzichten rond succesvol ondernemen in China (zie kader). Tijdens een van de andere workshops legden Jérôme Miara van de Delhaize Group en Cor Jansen van de Bank Mendes Gans dan weer uit hoe zij cash pooling in de praktijk brengen.
EXPERTS VAN ING
Bij de andere workshops zoomden de experts van ING in op een specifiek thema van internationaal ondernemen. Ze zetten bijvoorbeeld de opportuniteiten van SEPA op een rijtje, en toonden hoe ING kan helpen bij het managen van internationaal werkkapitaal. Head of Business Economics Rob Rühl bij ING in Amsterdam stelde zijn economische analyses van India en Turkije voor (zie kader). "Ook op deze sessies hebben we veel positieve feedback gekregen", gaf Annemie Nolf aan. "Dat deed me plezier, want de meerderheid van de aanwezigen heeft veel ervaring en kennis op vlak van internationaal ondernemen. Om het voor hen interessant te houden, moesten de workshops diep genoeg in de materie duiken."
Iets voor 18 uur opende Marlène de Wouters de tweede plenaire sessie. Zij vroeg nog even geduld voor het aperitief en het walking dinner, en interviewde eerst Rik Vandenberghe, CEO van ING België. Rik Vandenberghe maakte de conclusies van de dag, dankte de aanwezigen en verwoordde de ambitie van ING op vlak van internationaal ondernemen: "Onze cliënten komen altijd eerst. Zij moeten zich overal ter wereld thuis voelen. Vandaar dat we in ruim 40 landen vestigingen hebben. Tegelijk werkt ING al 140 jaar samen met de bedrijfswereld. We kennen de verwachtingen van kmo’s, dit zit in ons DNA. Die beide troeven helpen onze cliënten om hun projecten in het buitenland te realiseren. Wij zijn er om onze cliënten te steunen, en de ING International Business Day is daar een concreet voorbeeld van."
'Goodie Bag' Alle deelnemers aan de ING International Business Day gingen met een 'goodie bag' naar huis. Daarin zat het recent verschenen boek 'How successfull can you be in China?' van Geert Roelens, CEO van de Beaulieu International Group. In de 'goodie bag' zaten ook drie studies van Rob Rühl, Head of Business Economics bij ING, die dit jaar verschenen over de economische verwachtingen voor respectievelijk Rusland, Turkije en India.
"Persoonlijke en uitgebreide uitleg gekregen" ARIANE DECOSTER Chief Accountant La Lorraine Bakery Group
Ariane Decoster is Chief Accountant bij La Lorraine Bakery Group, de grootste bakkerijgroep van het land. La Lorraine investeert in 2014 in een bakkerij in Turkije en doet daarbij beroep op de diensten van ING. "Het was een heel interessante dag", zegt Ariane. "De Turkse Business Desk Manager heeft mij een uitgebreide uitleg gegeven over de integratie van het Belgische betalingssysteem en de mogelijkheden op vlak van cash management. Dankzij dit persoonlijk contact kan ik nu een gezicht plakken op de mensen die ons ter plaatse zullen helpen bij de opstart van onze Turkse vestiging."
©Foto’s: Jessica Hilltout
AKENDOEN
CONCLUSIES VAN CEO RIK VANDENBERGHE
23
