Infuuspompen gebruikt in de ambulante therapie

13/11/2009

Infuuspompen gebruikt in de ambulante therapie

Apr. Birgit Tans UZ Leuven

Infuuspompen gebruikt in de ambulante therapie A. B. C. D.

Toedieningswijze en toxiciteit Infuuszak / draagbare infuuspomp Therapeutische toepassingen Beschrijving van verschillende pompen 1. 2.

E. F.

Mechanische pompen Elektronische pompen

Praktische evaluatie Laatste nieuws

2

Toedieningswijze en toxiciteit Voorbeeld:5-FU

Bolustoediening • • • •

Diarree 3% Mucositis 6% Braken 3% Beenmergonderdrukking

Continu infuus • • • •

Diarree 3% Mucositis 21% Braken 6% Hand-foot-syndroom 27%

3

1

13/11/2009



E. F.



4

Infuuszak • • • • • • •

•

Infuuspomp

Toediening in ziekenhuis Kuur met meerdere geneesmiddelen via cytoleiding Mogelijk voor alle medicatie

• •

Patiënt mobiel Meestal slechts 1 geneesmiddel in pomp

•

Co-medicatie (vb anti-emetica) mogelijk via zijleiding Geen beperking in volume ( bij hoge doseringen, vochtbeperking) Infuussnelheid kan aangepast worden indien nodig Indien toediening met volumetrische of peristaltische pomp: fouten mogelijk bij instellen van infuussnelheid Bij volumetrische of peristaltische pomp: vast debiet

• •

Niet mogelijk voor alle producten (temperatuur, concentratie,…) Geen zijleiding voor eventuele comedicatie Vast volume (60-250 ml)

•

Vaste infuussnelheid: – –

•

Geen aanpassingen mogelijk Geen fouten mogelijk; wel risico van foute keuze van pomp

Debiet wordt beïnvloed door ≠ factoren (oa temperatuur, viscositeit) 5

Draagbare infuuspomp: Wanneer? • Toedienen van medicatie met constante snelheid over een vrij lange periode (12h – 7 dagen) • Toe te dienen medicatie mag geen te ernstige toxiciteit (nevenwerkingen) vertonen • Patiënt is mobiel

6

2

13/11/2009



E. F.



7

Therapeutische toepassingen • Cytostatica (5-FU, trabectedine,...)

• Antibiotica (vb. muco-patiënten)

• Analgetica – Chronische pijntherapie, indien peroraal of met pleisters niet het gewenste effect bereikt wordt – Postoperatief: PCA (Patient Controlled Analgesia)

• …

8



E. F.



9

3

13/11/2009

Beschrijving van verschillende pompen 1.

Mechanische pompen – – – – –

2.

Definitie Beschrijving Verschillende types Factoren die het debiet beïnvloeden Voor- en nadelen

Elektronische pompen

10

Mechanische pompen • Definitie: «niet implanteerbare pompen die gebruikt worden om geneesmiddelen toe te dienen en die voor hun werking niet afhankelijk zijn van elektriciteit of van een andere niet mechanische energiebron.» (MONITEUR BELGE — 20.10.2009 − Ed. 2 — BELGISCH STAATSBLAD

68347)

Het systeem laat de toediening van geneesmiddelen toe aan een constante snelheid, door connectie op een catheter of een implanteerbare poort (type port-a-cath). Het systeem werkt volgens een mechanisme dat niet afhankelijk is van de zwaartekracht.

11

Mechanische pompen • Beschrijving Reservoir voor geneesmiddelen Mechanisme om druk te ontwikkelen Toedieningsset Debietregelaar (materiaal dat weinig temperatuursgevoelig is, vb glas of PVC)

12

4

13/11/2009

Mechanische pompen • Verschillende types: Elastomeerpompen Pompen met positieve druk Pompen met negatieve druk PCA-pompen

13

Elastomeerpompen

14

Elastomeerpompen:

– Debietregelaar = capillair op het einde van de leiding – Medicatiereservoir = elastisch materiaal dat steeds terug naar zijn oorspronkelijke positie wil. Materiaal trekt samen en vloeistof wordt zo naar buiten geduwd. Druk is afhankelijk van: • Vorm van het elastomeer • Materiaal van het elastomeer (isopreen, latex, silicone) • Aantal lagen waaruit elastomeer is opgebouwd

– Het medicatiereservoir bevindt zich in een beschermend omhulsel • Hard (beschermt tegen schokken) • Soepel (minder groot) 15

5

13/11/2009

Elastomeerpompen: – Veel kracht nodig om ze te vullen – Debiet varieert in functie van de tijd/vulvolume (≠ lineair); max afwijking ± 15% – 1-delig – 1-malig gebruik

Vb.:Accufuser, Autofuser, Dosi-fuser (Hospithera), Easypump ( Braun), Infusor (Baxter), Saflo, Surefusor (Nipro), … 16

Pompen met positieve druk • Debietregelaar = capillair op het einde van de leiding • Druk wordt uitgeoefend op het medicatiereservoir door een externe kracht: – Een chemische reactie – Een veer

• Weinig kracht nodig om te vullen (geen elastomeer) 17

Pompen met positieve druk 1. Externe kracht = chemische reactie – – –

in de kamer onder het medicatiereservoir bevindt zich een bruistablet die CO2 vrijgeeft na contact met water 1-delig 1-malig gebruik

Vb.: Ambix Anapa (Fresenius Kabi)

18

6

13/11/2009

Pompen met positieve druk 2. Externe kracht = veer – Druk = energie geaccumuleerd door samengedrukte veer – 2-delig • medicatiereservoir met toedieningsset: 1-malig gebruik • Houder met veer: herbruikbaar

– Debiet neemt af met de tijd (begin > einde); lineair max afwijking ± 15% – Beperkt volume (max 110 ml): niet bruikbaar voor hoge dosissen

Vb Ultraflow

19

Pompen met negatieve druk • Bestaat uit 2 kamers die gescheiden zijn door een ‘mobiele’ wand – 1 kamer onder vacuüm met het medicatiereservoir – 1 kamer onder atmosferische druk

• Pompdruk wordt gecreëerd door het drukverschil tussen beide kamers • Vrij stabiel debiet • Precisie ± 10%

20

Pompen voor PCA • Mechanische pomp voor 1-malig gebruik • Patiënt kan zelf (extra) dosis van geneesmiddel bepalen • Voor gebruik in analgesie Vast debiet Mogelijkheid om op bepaalde tijdstippen een extra vaste bolus toe te dienen

21

7

13/11/2009

Mechanische pompen • Factoren die het debiet beïnvloeden Wet van Poiseuille

qv = diffusiedebiet van de oplossing r = interne straal van de debietregelaar η = viscositeit van de oplossing l = lengte van de debietregelaar p1-p2 = drukverschil tussen beide uiteinden van de debietregelaar

22

Mechanische pompen • Factoren die het debiet beïnvloeden:

Viscositeit van de oplossing (viscositeit ↗, debiet ↘) Temperatuur (kan de viscositeit van de oplossing wijzigen) Atmosferische druk «back-pressure» (debiet wijzigt als de positie van de pomp wijzigt) Onvolledige vulling Stockage (in koelkast: viscositeit ↗,debiet ↘,materiaal van pomp wordt harder,elasticiteit ↘)

BESLUIT: CALLIBRATIE IS ZEER BELANGRIJK! 23

Mechanische pompen • Voordelen: Laag gewicht en vrij compact -> comfort en mobiliteit Eenvoudig in gebruik Geen externe energiebron nodig Geen risico op foute programmering Eenmalig gebruik Hospitalisatie duur (en –kost) ↓ Vochtbestendig

24

8

13/11/2009

Mechanische pompen • Nadelen:

Afwijkingen in vooropgesteld debiet (tot max 15%) Vast volume van medicatiereservoir Vast debiet Resterend volume niet altijd goed af te lezen (schaalverdeling) Kostprijs Milieubelastend

25

Elektronische pompen - Externe energiebron nodig ( stroom of batterijen) - Peristaltisch systeem dat de toedieningsleiding volgens een programmeerbaar ritme samendrukt - 2-delig: externe pomp en apart medicatiereservoir (of infuuszak) - Externe pomp: voor hergebruik / medicatiereservoir: voor 1-malig gebruik

26

Elektronische pompen Voordelen: Grote variatie mogelijk in te programmeren debiet; debiet kan aangepast worden indien nodig Zeer nauwkeurig Veilig: detectie van verstopping, detectie van lucht in de leiding, historiek van de toediening, alarm bij bijna lege batterijen,…) Minder afval

27

9

13/11/2009

Elektronische pompen Voordelen: Pompen van het type PCA (patient controlled analgesia) geven de patiënt de mogelijkheid zichzelf een extra bolus van een medicijn toe te dienen en zo een snelle verlichting van pijn te krijgen zonder overdreven sedatie. De intervallen waarmee deze bolussen mogen toegediend worden zijn vooraf geprogrammeerd door de arts.

- Vb.: Deltec, Pega 28

Elektronische pompen Nadelen: Groter en zwaarder -> minder aangenaam om dragen en moeilijker te verbergen onder de kleding Medicatiecassette beperkt in volume Duur Onderhoud nodig Stress in geval van alarm Risico op vergissing bij programmeren

29



E. F.



30

10

13/11/2009

Praktische evaluatie • Standpunt van de patiënt: – – – – – – – – –

Esthetisch Comfort overdag Comfort ‘s nachts Discreet Goede en gemakkelijke manier om de debietregelaar te fixeren Klein gewicht Geen belemmering in het sociale leven Mogelijkheid om dagelijkse activiteiten uit te oefenen Infobrochure

31

Praktische evaluatie • Standpunt van de verpleegkundige: – Hanteerbaarheid – Kwaliteit van de connectie van de distale luer-lockverbinding met de catheter van de patiënt (handig, gesloten,betrouwbaar) – Soepele leiding – Knikweerstand van de leiding – Belang van een klem op de leiding – Afleesbaarheid van de schaalverdeling – Snelheid en gemak van deconnecteren – Correct debiet – Residueel volume 32

Praktische evaluatie • Standpunt van de apotheek: – Verpakking: • • • • • •

Identificatie Leesbaarheid van het etiket Kleurcode Beschrijving Degelijkheid Gemakkelijk te openen

– Behuizing van de pomp: • Stevig • transparant

33

11

13/11/2009

Praktische evaluatie • Standpunt van de apotheek: – Vulpoort • Goede connectie met spuit • Compatibel met speciaal bereidingssysteem • Lekvast

– Leiding • Gemakkelijk te purgeren • soepel

34

Praktische evaluatie • Standpunt van de apotheek: – Vullen • • • •

Tijd nodig om te vullen Gemak van vullen Hanteerbaarheid Afwezigheid van luchtbellen

– Etikettering • Plaatsen van het etiket op de bereiding • Traceerbaarheid (barcode)

– Prijs

35



E. F.



36

12

13/11/2009

Laatste nieuws • Tot nu toe: pompen volledig ten laste van de patiënt • Staatsblad 20-10-2009: Vanaf 01/12/2009 worden een aantal pompen terugbetaald voor ambulante patiënten • Helaas: geen bereidingshonorarium vermeld in Staatsblad

37

Laatste nieuws Staatsblad 20-10-2009: « Afdeling 7 - elastomeerpompen - De tegemoetkoming door de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging wordt berekend op basis van de vergoedingsbasis ″één sterretje″ die gelijk is aan 30,4400 euro en dit volgens de bepalingen van artikel 22, § 2, a) van dit besluit. - De tegemoetkoming door de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen dekt alle kosten in verband met de pomp en de toedieningsslang. Er mag aan de rechthebbende geen bijkomende kosten aangerekend voor de pomp en de toedieningsslang. - De pompen opgenomen op de lijst worden vergoed in vergoedingscategorie B. Het persoonlijk aandeel van de rechthebbende wordt berekend op basis van de vergoedingsbasis ″één sterretje″ van 30,4400 euro en dit volgens de bepalingen van artikel 22, § 2, a) van dit besluit. - Enkel pompen die opgenomen zijn op de lijst en die afgeleverd worden door een ziekenhuisapotheker komen in aanmerking voor de tegemoetkoming. - De tegemoetkoming wordt niet toegekend als de pomp afgeleverd wordt aan een rechthebbende tijdens een opname in een ziekenhuis of in een ziekenhuisdienst bedoeld in artikel 34, eerste lid, 6°, van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994 38

Laatste nieuws Staatsblad 20-10-2009: «de pompen », niet implanteerbare pompen die gebruikt worden om geneesmiddelen toe te dienen aan de rechthebbende en die voor hun werking niet afhankelijk zijn van elektriciteit of van een andere niet mechanische energiebron.» « De opname van pompen op de lijst gebeurd na een evaluatie van de kwaliteit van de pompen door de Raad.»

39

13

13/11/2009

Vragen? Opmerkingen? 40

14

Infuuspompen gebruikt in de ambulante therapie

Recommend Documents