INFOVOORMIDDAG • HOUDEN EN VERZORGEN VAN PAARDEN
Vaccineren en Ontwormen in de Praktijk Filip De keersmaecker Vakdierenarts Paard
Verschillend bedrijf
Verschillend schema - vaccinatie - ontworming
1
Vaccineren
- TETANUS / GRIEP (Influenza) - RHINOPNEUMONIE - (WEST – NILE)
I. Tetanus
• • •
Essentieel Basis vanaf 5 md + rappel na 1 md Jaarlijks
2
II Griep - Influenza
• Basis + rappel (21 tot 92d) • Rappel na 6 md (+ 21d max) • Vanaf 5 md + rappel na 1 + 6 md • Rappel jaarlijks (beter • Jaarlijks (max 6md + 21d) 2 x jaar)
• Niet 7d voor wedstrijd
III RHINOPNEUMONIE • Veel “bla “bla bla” bla” • Regelmatig uitbraken B + EU • 2009
PANIEK Antwerpen
3
Equine Herpesvirus 1 Ademhaling xxx
Verlamming xxx x
xxx
Dr. A.Gryspeerdt – Virologie FDI
Abortus (>7m) Neonatale sterfte
Uitbraak 2009 – A’werpen
Bedrijf 2 7% Bedrijf 7 100%
Bedrijf 3 Bedrijf 1
100%
21%
Bedrijf 6
100%
100%
Bedrijf 5
Bedrijf 4 100%
4
Wetenschap en “Rhino”
Vaccinatie = ↓ zenuwstoornissen 2010 A’werpen: 6 niet-gevaccineerd A’werpen – 2 erge paralyse (euthanasie) – 1 abortus – 3 erge ataxie
Namen: manége100 paarden 1x/jaar gevaccineerd Namen – veel oedeem benen & koorts – 1 niet-gevaccineerde merrie erge ataxie
Dr. A.Gryspeerdt – Virologie FDI
III .West Nile Virus
• Zenuwsymptomen • Mens - Paard • USA, Zuid Europa • Paard 50% sterfte • Vaccin beschikbaar “A storm is coming …”
5
BESLUIT • Veulen
vaccin Griep / Tetanus / Rhino
– op 5 md & 6 md – rappel na 6 md
• Nadien
Infectiedruk
– Laag vb. weidegang jaarlijks – Hoog vb. manège,fokkerij,wedstrijd etc. 2 x / jaar
• Rhino 2 x / jaar • (West Nile buitenland)
ONTWORMEN -
“Mijn paard heeft geen wormen omdat het - in goede conditie is… - niet ziek is… - geen diarree heeft... - al ontwormd is geweest... - geen wormen in de mest te zien zijn…
6
Praktijkvoorbeeld - paarden om 3 md ontwormd - in winter extra ontworming lintwormen - mest onderzoek negatief
- jonge paarden mager, diarree … - acute sterfte - lijkschouwing : massale wormbesmetting !!
Falen ontwormen – Onderdosering • Verkeerde inschatting gewicht • Probleem toediening (“uitspuwen”)
– Verkeerd product – Resistentie “Parasiet overleeft met normale dosering”
7
Soorten wormen
1.
Rondworm – bloedworm – spoelworm – veulenworm
<5j 1-2 j < 6 md
2. Lintworm 3. Horzel
Rondworm
Bloedworm
• Probleem – “Winterslaap” – “Ingraven” darm – “ongevoeligheid” meeste producten
• Plotse winter uitbraak – Sterk vermageren : enkele dagen, weken – Mestonderzoek : negatief !!!
8
Bloedworm
Caecum & Colon
Komen vrij in grote hoeveelheden
Diarree
Normale normale levenscyclus cyclus
“geïnhibeerde geïnhibeerde” ” larven
plotse vrijstelling
Praktijkvoorbeeld
Niet altijd EQUEST
14 d actief
9
Rondworm Rondwormen Spoelworm Parascaris equorum Parascaris equorum
•Jonge paarden •hoesten •koliek
•Resistentie !!
Rondworm
Veulenworm VEULENS
(immuun vanaf 6 md) md) BESMETTING MELK, HUID DIARREE + VERMAGEREN
ONTWORMEN VEULEN VANAF 2 W MERRIE VOOR VEULENEN!!
10
Andere wormen - Horzel - eitjes manen, poten - larven in mest - meeste producten OK
- Lintworm - soms koliek - best behandelen in winter - specifieke producten
-
Preventie wormen – Ontworming • Alle paarden ! • Juist gewicht ! • Juiste product ! – Management • Weide • Nieuwe paarden
Informeer bij dierenarts!
11
Producten (excl.lintworm) Pyrantel
Horseminth
Benzimidazole Panacur Ivermectine
Furexel Eraquell Eqvalan Maximec Noromectin
Moxidectine
Equest
Ontworming (+lintworm) Pyrantel
Horseminth
Ivermectine + Praziquantel
Furexel Combi
dosis x2
Equimax
Moxidectine + Praziquantel
Eqvalan Duo Equest Pramox
12
≠
13
Veulen Pyrantel
Horseminth
Benzimidazole Panacur Ivermectine
Furexel Eraquell Eqvalan Maximec Noromectin
Moxidectine
Equest
Seizoenen
14
Werkingsduur
Horseminth, Panacur .. (Pyrantel, Benzimidazoles)
Equest
(Moxidectine)
Eqvalan, Furexel.. (ivermectine)
8 x per jaar 6 x per jaar 4 x per jaar
0
weken
6
8
12
Management 1. Mest verwijderen – Handmatig – Stofzuigers – Biologische ‘opruimers’ (schaap, rund,…) → 1x per week
15
Management 2. Aanvullend weide – maaien eerste gras (uitdrogen larven) – geen overbezetting • mestplaats eetplaats – leeftijdsgroepen apart
3. Nieuwe paarden – Ontwormen vooraleer op weide
Take Home Message
• Geschikt ontwormingsproduct • Overleg dierenarts
16
No only a man falls asleep
Dank voor uw aandacht!
17
