INFORMATIEPAKKET VIDEO-INTERACTIEBEGELEIDING IN HET ZIEKENHUIS

INFORMATIEPAKKET VIDEO-INTERACTIEBEGELEIDING IN HET ZIEKENHUIS

2013 M. Eliëns, landelijk coördinator ASSOCIATIE voor INTERACTIEBEGELEIDING & THUISBEHANDELING VIB/VHT Gezondheidszorg P/a Combinatie Jeugdzorg Rivierensingel 750 5704 NZ Helmond tel 0492-517772 of 06-18780370 e-mail: [email protected] of [email protected] www.aitnl.org

ALGEMENE INFORMATIE Wat is video-interactie begeleiding (VIB)?

Soms hebben ouders, wiens kindje opgenomen is in het ziekenhuis, behalve de medische zorg, ook begeleiding nodig in het contact met hun kindje. Met een pasgeborene communiceren we gevoelsmatig. Ouders en kinderen stemmen zich meestal van nature af op elkaar in het contact. Deze onderlinge afstemming begint al in de zwangerschap, als de moeder de baby voelt bewegen en de baby de bewegingen en de stem van de moeder ervaart. Na de geboorte gaat de communicatie verder, veelal via de "lichaamstaal", zodat het contact tussen ouders en kind zich kan ontwikkelen. Meestal gebeurt dit spontaan, onbewust en vanzelf. Micro-analyse, d.w.z. beeld-voor-beeld analyse op video laat zien, welke contactsignalen de baby heeft en hoe de ouders deze signalen ontvangen. De baby ontwikkelt zich aan de hand van de geslaagde contactmomenten. Wanneer er communicatieonderbreking plaatsvindt (b.v. door couveuse-opname of overmatig huilen) worden deze baby's extra kwetsbaar. Video interactie-begeleiding helpt de natuurlijke communicatie tussen ouders en baby weer op gang te brengen en te herstellen. De videointeractiebegeleider filmt de ouders tijdens de verzorging en bespreekt deze video-opname later terug met de ouders. Hierbij wordt gelet op het contact, de omgang en de interactie tussen de ouders en het kind.

Waarom VIB in een ziekenhuis? *

*

*

Signaleren van afstemmingsproblemen. De weg naar de kinderarts wordt door veel ouders gevonden, ook wanneer er geen lichamelijke oorzaak aan te wijzen valt voor de klachten. Veel kinderen worden opgenomen op de afdeling op sociale indicatie. Dit zijn de kinderen waarbij sprake is van afstemmingsproblemen tussen de ouders en het kind. Medewerkers op de afdeling zitten met de vraag hoe deze ouders zo te helpen, dat ze zo snel mogelijk weer naar huis kunnen met voldoende perspectief op herstel. VIB geeft de mogelijkheid vroegtijdig afstemmingsproblemen te signaleren en eventueel in een vroeg stadium doorverwijzen. Continuïteit van zorg. Een ziekenhuisopname van een kind is vaak zeer ingrijpend. Niet alleen voor het kind zelf, maar ook voor de ouders. Zeker in het geval van acute crisissituaties (zoals huilbaby's, vroeggeboorten en sectio's en couveuse-opnamen). Ouders raken van slag en het spoor bijster in de omgang met het kind. Ze vragen om ondersteuning, meestal aan degene met wie ze de zorg op dat moment delen. Vaak zal dat verpleegkundige en/of de pedagogisch medewerkster zijn. Met VIB kan men de informatie aanreiken die gemist wordt. Kwaliteitszorg Ouders, wiens kind in de couveuse ligt, worden geactiveerd om zelf voor het kindje te zorgen en begeleid in het contact, hetgeen het zelfvertrouwen stimuleert. Ook de begeleiding van ouders van een ernstig (al dan niet met blijvend letsel) ziek kind of een terminaal patiëntje vraagt veel deskundigheid van de verpleegkundigen. VIB helpt de verpleegkundigen bij de ondersteuning van deze ouders in het verwerkingsproces. Daarnaast geeft VIB de mogelijkheid om in crisissituaties de ouders te helpen in het verwerken van de spanning en de ziekenhuisopname.

Doelgroep

Het gaat vooral om de ouders van kinderen, die een verhoogd risico hebben op langdurige of herhaalde ziekenhuisopnamen. Men kan denken aan ouders van pasgeborenen, die langdurig in het ziekenhuis verblijven; van pasgeborenen met blijvend letsel; van baby's, die overmatig huilen; van kinderen die in een crisissituatie zitten of hebben gezeten; van baby's, die overmatig spugen zonder aanwijsbare fysieke oorzaak; van couveusekinderen; van kinderen met psychosomatische klachten;

__________________________________________________________________ Associatie voor Interactie- & Thuisbegeleiding/ Combinatie jeugdzorg

2

-

van pasgeborenen, die via een sectio geboren zijn; kinderen met opvoedingsvragen (eetproblemen, slaapproblemen); kinderen, die de ziekenhuisopname moeilijk verwerken.

Indicatiestelling

Indicatiestelling vindt plaats na overleg met de kinderarts, het hoofd van de afdeling en de video-interactiebegeleidster. Ouders moeten gemotiveerd zijn en toestemmen. Ook de aanwezige "gezonde" communicatieve vaardigheden van de ouders en het ziektebeeld van het kind kunnen daar bijvoorbeeld een rol in spelen. Soms wordt er alleen een advies gegeven en doorverwezen naar reguliere hulpverlening. Soms worden ouders tijdens de ziekenhuisopname (intensief) begeleid.

Privacy en bewakingsfunctie videomateriaal

De gemaakte opnamen zijn het bezit van de ouders. Zij nemen het videomateriaal mee naar huis en de eventuele originelen worden over gespoeld. Mochten er opnamen nodig zijn voor voorlichting of documentaires, dan wordt schriftelijk toestemming gevraagd aan de ouders en het materiaal bij hen opgevraagd.

Onderzoek

In het AMC/Emmakinderziekenhuis toont een onderzoek (November 2002) vanuit de VU in Amsterdam aan dat VIB effectief is in het begeleiden van ouders. De ouders hadden meer plezierige interacties met het kind na de ondersteuning met VIB. Het betrof hier bijvoorbeeld kinderen die langdurig opgenomen waren in het AMC en kinderen die vanwege de ziekenhuisopname in een stresssituatie verzeild waren geraakt. Een ander onderzoek (Mei 2003) vanuit de Universiteit van Maastricht toont aan dat de ouders van baby’s die overmatig huilen na begeleiding met VIB aangeven het huilen veel minder ernstig te vinden in vergelijking met ouders van overmatig huilende zuigelingen die regulier begeleid werden. Ook voelden deze ouders meer contact met de baby en waren ze meer tevreden over de begeleiding die ze kregen. Na 1½ jaar bleek dit verschil nog steeds aanwezig te zijn en gingen de met VIB-begeleide ouders minder naar de huisarts of de kinderarts.


3

OPLEIDING VIDEO-INTERACTIEBEGELEIDING De opleiding bestaat uit 3 delen.

MODULE I BASISCURSUS Dit deel van de opleiding kan gezien worden als een kennismaking met de methodiek. De basisprincipes en de eerste grondbeginselen van de methodiek worden uitgelegd.

Doelgroepen Werkers van kraam-, couveuse- en kinderafdelingen van ziekenhuizen. Dit kunnen verpleegkundigen, pedagogisch medewerkenden, maatschappelijk werkenden, gedragswetenschappers, fysiotherapeuten, etc. zijn.

Omvang De basismodule bestaat uit 4 bijeenkomsten van maximaal 10 personen gedurende 2½ uur.

Locaties

Deze bijeenkomsten vinden 2 keer per jaar plaats in het St. Antoniusziekenhuis in Nieuwegein.

Werkwijze Er wordt aan de hand van voorlichtingsmateriaal uitgelegd hoe basiscommunicatie werkt. Vervolgens is er aandacht voor signalering van basiscommunicatie tussen ouder en kind in normale situaties en in kwetsbare, moeilijke situaties. Ook zal de eigen basiscommunicatie een onderdeel uitmaken van de basismodule. De basismodule bestaat uit: * Zien en herkennen van interactieprincipes tussen ouder(s) en kind * Werken met interactieprincipes bij kwetsbare kinderen (couveusebaby’s, kinderen met eet-, slaap-, gedragsproblemen) * Werken aan de eigen professionaliteit, attitude a.h.v. eigen videomateriaal. Men laat zich filmen tijdens het dagelijks professionele functioneren. Dit wordt dan als lesmateriaal in de bijeenkomsten ingebracht. * Elke deelnemer brengt minimaal 2 keer videomateriaal in. Eén of twee keer beelden van een ouder met een kind en/of één keer beelden van zichzelf in contact met een ouder en/of een kind.

Inhoud Aan bod komen o.a.: * Informatie en uitleg van video-interactiebegeleiding op de afdeling. * Informatie en voorlichting op het gebied van communicatie met baby's en peuters en hun lichaamstaal. * Informatie en voorlichting over het omgaan met baby- en peuterproblemen met een niet medische oorzaak (zoals veel huilen, veel spugen) * Kennismaking met de vaardigheden m.b.t. het toepassen van deze communicatieprincipes in de dagelijkse praktijk. * Kennismaking met de vaardigheden m.b.t. het begeleiden van ouders van de (risico)kinderen.

Kosten € 150,00 p.p. voor 4 bijeenkomsten in groepen van maximaal 10 deelnemers

Studiemateriaal Reader inbegrepen + studieboek €50,00.

Deelcertificaat De basismodule wordt afgesloten met een AIT-deelcertificaat.


4

MODULE II: DE OPLEIDING TOT VIDEO-INTERACTIEBEGELEIDER Medewerkers Alleen medewerkers met het deelcertificaat van de basismodule kunnen deelnemen aan module II van de opleiding. Zij worden opgeleid tot video-interactiebegeleider. Zij filmen ouders en kind tijdens de dagelijkse verzorging en kijken deze video-opnamen ook terug met de ouders.

Doelgroepen Werkers van kraam-, couveuse- en kinderafdelingen van ziekenhuizen. Dit kunnen verpleegkundigen, pedagogisch en/of maatschappelijk werkenden, gedragswetenschappers, fysiotherapeuten, etc. zijn.

Omvang De opleiding bestaat uit 15 bijeenkomsten van in principe 3 personen gedurende 2 uur. Indien er 2 personen worden opgeleid wordt het een bijeenkomst van 1½ uur. Meestal is er een AITgecertificeerd opleider beschikbaar in de buurt. Aan het einde is er 1 bijeenkomst voor de certificering.

Locatie Het eigen ziekenhuis.

Tijd In overleg te bepalen.

Werkwijze In 16 bijeenkomsten worden medewerkers opgeleid volgens de criteria beschreven in de Handleiding VIB-ziekenhuizen. Aansluitend op de basismodule worden gedurende + 1 jaar bij voorkeur 3 medewerkers (= richtlijn) opgeleid tot deskundigen op het gebied van het begeleiden van de interactie tussen ouders en hun kind met video. De opleiding is praktijkgericht en stemt de inhoud en haar doelen af op de vraag van de betreffende afdeling met haar medewerkers. De op te leiden VIB-ers krijgen 2- à 3 wekelijks supervisie, met dien verstande dat e.e.a. afhankelijk is van het aanbod wat zich voordoet op de afdeling.

Inhoud De opleiding biedt kennis, inzicht en vaardigheden m.b.t. de basiscommunicatie ten behoeve van het omgaan met baby's, jonge kinderen en hun ouders. Bij afsluiting van de opleiding zijn de kandidaten in staat: * Op indicatie van de kinderarts daadwerkelijke ondersteuning te bieden aan ouders van kinderen met afstemmingsproblemen. * Ouders en kinderen te helpen in het contact maken en houden met hun pasgeboren, c.q. baby's en kinderen tijdens de ziekenhuisopname. * Afstemmingsproblemen en hulpvragen van ouders te signaleren en te ondersteunen met behulp van eigen videobeelden. * Zelf de communicatieprincipes toe te passen naar de baby's en kinderen, ouders, leerlingen en collega's. * Kwaliteitszorg te bieden, door de principes van de basiscommunicatie te integreren in het dagelijkse werk.

Kosten Voor 1 persoon € 2.200,00. (1 uur per bijeenkomst), incl. 2 WOK-bezoeken. Voor 2 personen € 3.300,00. (1½ uur per bijeenkomst), incl. 2 WOK-bezoeken. Voor 3 personen € 4.400,00. (2 uur per bijeenkomst), incl. 2 WOK-bezoeken. Exclusief de reisvergoeding van de opleider (reiskm. à € 0,34 p.km. en reistijd à € 45,00 per uur).

Studiemateriaal Handleiding € 20,00.

Certificaat De opleiding wordt afgesloten met een AIT-certificaat, kwalificatie “Video-interactiebegeleider Gezondheidszorg” volgens de normen, zoals die landelijk zijn vastgesteld door de AIT. Kosten van de certificering €220,00 per persoon. Het certificaat is 3 jaar geldig. Het certificaat kan elke 3 jaar verlengd worden, als blijkt dat de VIB-er blijft voldoen aan de gestelde eisen. Daarvoor worden €100,00 licentiekosten per jaar en lidmaatschapskosten €50,00 per persoon per jaar gevraagd.


5

MODULE III DE OPLEIDING TOT INSTELLINGSSUPERVISOR Alleen een gecertificeerde VIB-er kan doorgaan voor het instellingssupervisorschap. VIB-ers worden opgeleid tot supervisor voor de eigen instelling en leiden minstens twee nieuwe collega’s op die de basismodule gevolgd hebben.

Doelgroepen Werkers van kraam-, couveuse- en kinderafdelingen van ziekenhuizen. Dit kunnen verpleegkundigen, pedagogisch en/of maatschappelijk werkenden, gedragswetenschappers, fysiotherapeuten, etc. zijn.

Omvang De opleiding bestaat uit 10 bijeenkomsten van 1½ uur in een één-op-één contact met een door AIT erkende opleider. Indien er 2 personen worden opgeleid wordt het een bijeenkomst van 2 uur.

Locatie In overleg te bepalen.

Tijd In overleg te bepalen.

Werkwijze De VIB-ers worden opgeleid volgens de criteria beschreven in de Handleiding VIB-ziekenhuizen.

Inhoud Na de opleiding tot instellingssupervisor is de medewerker: * Deskundig in VIB voor alle doelgroepen (all-rounder). * Deskundig om in samenspraak met de kinderarts(en) indicaties te stellen; welke ouders in aanmerking komen om met VIB ondersteund te worden en welke niet. * Vaardig om VIB te coördineren, te stimuleren en te integreren in de beleidsvisie van de afdeling en te implementeren in het afdelingsklimaat en de dagelijkse zorgverlening. * In staat om als instellingssupervisor niet alleen binnen de eigen afdeling een draagvlak voor VIB te creëren, maar ook opleiding te geven aan andere afdelingen of eventueel aan andere ziekenhuizen.

Kosten Maximaal € 1.750,00 p.p. voor 10 individuele bijeenkomsten van 1½ uur, incl. WOK-bezoeken. Dit is exclusief de reisvergoeding van de opleider (reiskilometers à € 0,34 p.km. en reistijd van de opleider à € 45,00 per uur). Voor de WOK’s die de nieuw op te leiden kandidaten volgen, wordt €35,00 in rekening gebracht.

Studiemateriaal Aanvulling Handleiding € 10,00

Certificaat De opleiding wordt afgesloten met een AIT-certificaat, kwalificatie “Instellingssupervisor” Gezondheidszorg volgens de normen, zoals die landelijk zijn vastgesteld door de AIT. Het certificaat is 3 jaar geldig. Het certificaat kan elke 3 jaar verlengd worden, als blijkt dat de supervisor blijft voldoen aan de gestelde eisen. Certificering €220,00 per instellingssupervisor. Certificering €220,00 per persoon, die opgeleid wordt door de instellingssupervisor. Lidmaatschap AIT voor een instellingssupervisor is €75,00 per persoon per jaar.


6

NASCHOLING Na de opleiding worden de kandidaten gecertificeerd en opgenomen in het landelijk register. Na het behalen van het certificaat, dat 3 jaar geldig is kan men instromen in het kwaliteitsbewakingsprogramma en een licentie krijgen en lid worden van AIT. Dit programma bestaat uit nascholingen. Deze nascholingen zijn: het volgen van studiemiddagen (externe WOK) à € 35,00 per persoon het volgen van een interne studiemiddag (interne WOK) à €330,00 voor 10 personen. het volgen van regionale studiemiddagen (regionale WOK) à €35,00 per persoon. het volgen van individuele supervisies à €110,00 per uur. het volgen van landelijke studiedagen (ziekenhuizen à €70,00 of algemeen à €150,00) Licentie Na het behalen van het certificaat krijgt men de licentie om met de methodiek te werken. . Daarmee verleent AIT aan de instelling de rechten om VIB als methodiek in te zetten voor de begeleiding aan ouders. Kosten €100,00 per jaar.

Lidmaatschap Na de opleiding krijgt de VIB-er het lidmaatschap van AIT en kan inloggen en informatie ophalen van de website. Kosten lidmaatschap zijn: €50,00 per jaar voor een gecertificeerde VIB-er en €75,00 per jaar voor een instellingssupervsior. Verlenging certificaat na 3 jaar. Na 3 jaar kan het certificaat verlengd worden Video-interactiebegeleider: De criteria waaraan men (na 3 jaar) moet hebben voldaan zijn: - deelname aan minimaal 4 keer een WOK (waarvan 2 extern) - 4 keer een supervisie van de eigen instellingssupervisor of een AIT-supervisor. Instellingssupervisor: De criteria waaraan men (na 3 jaar) moet hebben voldaan zijn: - deelname aan minimaal 4 keer een WOK (waarvan 2 extern voor instellingssupervisoren) - 4 keer een individuele supervisie van een AIT-supervisor.


7

Kostenoverzicht De AIT geeft het advies om de opleiding door minimaal 3 medewerkers te laten volgen ten behoeve van draagvlak, implementatie en continuïteit op de afdeling. Bij de opleiding wordt uitgegaan van de basiscursus van 4 bijeenkomsten, gevolgd door 15 supervisies en een certificering. Module I: Basiscursus 4 bijeenkomsten Module II: VIB-opleiding* 15 bijeenkomsten 1 certificeringsbijeenkomst

€ 200,00 p.p. Incl. studiemateriaal Voor 1 persoon €2.200,00 (1uur) Voor 2 personen €3.300,00 (1½ uur) Voor 3 personen €4.400,00 (2 uur) Lesmateriaal €45,00 p.p. Certificering €220,00 p.p. Licentie €100,00 Lidmaatschap €50,00 p.p. Module III: Instellingssupervisorsopleiding* Voor 1 persoon €1.750,00 (1uur) 9 bijeenkomsten Voor 2 personen €2.750,00 (1½ uur) 1 certificeringsbijeenkomst Lesmateriaal €10,00 p.p. Certificering €220,00 p.p. Licentie €100,00 Lidmaatschap €75,00 p.p. Nascholingskosten per jaar zonder Voor 1 VIB-er € 220,00 (1uur) instellingssupervisor* Voor 2 VIB-ers € 330,00 (1½ uur) Voor 3 VIB-ers € 440,00 (2 uur) WOK-bezoek € 35,00 p.p. Lidmaatschap € 100,00 per jaar + € 50,00 per VIB-er Nascholingskosten per jaar met Voor 1 supervisor €220,00 (1uur) instellingssupervisor*, afhankelijk van het aantal Voor 2 supervisoren €330,00 (1½ uur) opgeleide VIB-ers. WOK-bezoek €35,00 p.p. Lidmaatschap € 100,00 per jaar + € 75,00 per VIB-er * Dit is exclusief de reisvergoeding van de opleider (reiskilometers à € 0,34 p.km. en reistijd van de opleider à € 45,00 per uur)

Extra diensten Extra diensten worden berekend volgens de A.I.T. standaard uurprijs van € 110,00 per uur.

Bijkomende kosten *

Apparatuurkosten (videocamera, t.v., videorecorder, videobanden, etc).


8

Overzicht kosten per jaar per persoon (incl. licentie, lidmaatschap, supervisies en WOK’s):

1 VIB-er 2 VIB-ers 3 VIB-ers 4 VIB-ers 5 VIB-ers 6 VIB-ers 7 VIB-ers 8 VIB-ers 9 VIB-ers 10 VIB-ers 11 VIB-ers 12 VIB-ers 13 VIB-ers 14 VB-ers 15 VIB-ers 16 VIB-ers 17 VIB-ers 18 VIB-ers 19 VIB-ers 20 VIB-ers

Kosten p.p.p.j Geen supervisor 342 256 227 213 204 210 205 200 197 194 198 196 194 192 191 194 192 191 190 189

Kosten p.p.p.j Eén supervisor 441 269 211 182 165 154 145 139 134 131 150 145 141 138 135 133 131 129 127 126

Kosten p.p.p.j Twee supervisoren 514 318 244 207 185 170 160 151 145 140 136 133 130 128 126 124 122 121 119 118

Uitgangspunten: ~ Hoe meer VIB-ers op een afdeling, hoe goedkoper het wordt ~ Met instellingssupervisor goedkoper dan zonder instellingssupervisor ~ Bij meer dan 10 VIB-ers liever 2 instellingssupervisoren ~ Afdelingen die hebben geïnvesteerd in het verleden zijn goedkoper uit De kosten bestaan per jaar uit: Gefactureerd door AIT: AIT-Licentie per afdeling AIT-lidmaatschap per supervisor AIT-lidmaatschap per VIB-er

€ 100,00 € 75,00 € 50,00

Gefactureerd door Combinatie jeugdzorg: Met instellingssupervisor: 4 supervisies per 3 jaar van 1½ uur voor 1 instellingssupervisor (bij meer dan 10 VIB-ers zijn wordt het aantal supervisies uitgebreid op maat per 3 jaar) 4 supervisies per 3 jaar van 2 uur voor 2 instellingssupervisoren Zonder instellingssupervisor 4 supervisies per 3 jaar van

1 uur voor 1 VIB-er 1½ uur voor 2 VIB-ers 2 uur voor 3 VIB-ers 2½ uur voor 4 VIB-ers 3 uur voor 5 VIB-ers (bij meer dan 5 VIB-ers, worden nieuwe supervisiegroepen van 3 of 4 of 5 personen gevormd) 4 WOK’s per 3 jaar voor iedereen.


9

INFORMATIEPAKKET VIDEO-INTERACTIEBEGELEIDING IN HET ZIEKENHUIS

Recommend Documents