Bevallen in het ziekenhuis
Als u zwanger bent en in het TweeSteden ziekenhuis gaat bevallen is dit boekje voor u bestemd. Wij hopen hiermee een antwoord te geven op de meeste vragen over de gang van zaken in ons ziekenhuis. U kunt natuurlijk ook met vragen terecht bij uw arts, verloskundige of de medewerkers van de polikliniek gynaecologie en de verloskamers. Alle bevallingen vinden plaats in het TweeSteden ziekenhuis, vestiging Tilburg. Dit geldt dus ook patiënten waarvan de poliklinische controles worden gedaan bij een gynaecoloog in Waalwijk. 1. Zwangerschapscontrole Tijdens uw zwangerschap wordt u regelmatig gecontroleerd door uw arts. Deze controles zijn bedoeld om eventuele problemen in de ontwikkeling van de zwangerschap te ontdekken en/of te voorkomen. Voor patiënten die naar de polikliniek gynaecologie in Waalwijk zijn verwezen, blijft het gedurende de gehele zwangerschap mogelijk onder controle van de gynaecoloog in Waalwijk te blijven. De eerste controle bij de gynaecoloog is in de regel wat uitgebreider dan de daarop volgende controles. Uw behandelend arts bespreekt samen met u het beloop van uw zwangerschap, de bevalling en het kraambed. Ook wordt bij de eerste controle de datum vastgesteld, waarop de bevalling wordt verwacht. Een normale zwangerschap duurt tussen de 37 en 42 weken, met een gemiddelde van 40 weken. De zwangerschapscontroles vinden aanvankelijk om de vier tot zes weken plaats. Later wordt dit om de drie weken, daarna om de twee weken en in de laatste maand iedere week. Iedere zwangerschapscontrole bestaat uit een aantal vaste onderzoeken: meten van uw bloeddruk en gewicht bepalen van de groei van baarmoeder en het kind luisteren naar de harttonen van het kind bepalen van de ligging van het kind (vanaf 32 weken) Een aantal malen in de zwangerschap wordt een bloedonderzoek verricht. Op indicatie kan tevens een urine-onderzoek worden verricht. 2. Aanvullende onderzoeken Echoscopie Een veel gebruikt onderzoek tijdens de zwangerschap is het echoscopisch onderzoek. Dit is een pijnloos onderzoek waarbij, met behulp van geluidsgolven, de zwangerschap zichtbaar kan worden gemaakt op een beeldscherm. De meest voorkomende redenen voor een echo-onderzoek zijn het bepalen van de zwangerschapsduur en het bepalen van de grootte en de ligging van het kind. Het echo-onderzoek vindt plaats op de polikliniek gynaecologie of op de afdeling echografie. Voor onderzoek op de afdeling echografie wordt een aparte afspraak gemaakt.
CTG Het Cardio TocoGram (afgekort CTG) wordt ook wel het hartfilmpje genoemd. Tijdens dit onderzoek worden, met behulp van een apparaat, de harttonen van het kind vastgelegd. Uit het patroon van de harttonen kan een indruk worden verkregen van de conditie van het kind. Een CTG kan zowel tijdens de zwangerschap als tijdens de bevalling worden gemaakt. Een CTG wordt alleen gemaakt als daarvoor reden is. Vruchtwateronderzoek en/of vlokkentest Wanneer u 36 jaar of ouder bent of als in uw familie of die van uw partner bepaalde afwijkingen voorkomen, is het mogelijk Prenatale Diagnostiek te laten verrichten. Of u hiervoor in aanmerking komt, zal uw arts of verloskundige met u bespreken. Hij/zij informeert u over de onderzoeken. 3. Voorbereiding op de bevalling U kunt zich op verschillende manieren voorbereiden op de bevalling. Over de bevalling en de periode ervoor kunt u verschillende boeken lezen. Daarnaast zijn de volgende activiteiten ontwikkeld om u voor te bereiden op hetgeen wat komen gaat. Zwangerschapsgymnastiek Bij de zwangerschapsgymnastiek leert u zich voor te bereiden op de bevalling. De cursussen beginnen meestal vanaf de 26e week van uw zwangerschap. U kunt zich opgeven bij de Thebe thuiszorg in Tilburg of in uw woonplaats. Oudercursus Ouders die hun eerste kind verwachten, kunnen deelnemen aan een oudercursus. Deze cursus wordt gegeven in het wijkgebouw van uw woonplaats. Wilt u meer informatie, neem dan contact op met de Thuiszorg MiddenBrabant Tilburg of in uw woonplaats. Alternatieve voorbereiding op uw bevalling Naast zwangerschapsgymnastiek kunt u ter voorbereiding op uw bevalling ook andere cursussen volgen zoals yoga, haptonomie of zwemmen. De adressen vindt u achter in dit boekje. Voorlichtingsavond en zwangerschapsmarkt In het Twee Steden ziekenhuis (vestiging Tilburg) wordt 6 keer per jaar een voorlichtingsavond voor zwangeren georganiseerd. De datum, tijd en plaats van deze avonden worden bij de polikliniek gynaecologie bekend gemaakt. U kunt zich daarvoor aan de balie inschrijven. U kunt zich ook telefonisch aanmelden via tel.nr. 013-4655266. Op deze informatieavond krijgt u voorlich-
ting over de gang van zaken in het ziekenhuis en kunt u vragen stellen. Ook kunt u deze avond de zwangerschapsmarkt bezoeken en de verloskamers, kraamafdeling en de couveuse-afdeling bezichtigen. Wijze van bevallen Er zijn diverse manieren waarop u kunt bevallen. Laat u hierover goed informeren en bespreek dit met uw arts of verloskundige. U kiest in principe zelf de methode waarin u zich het meest op uw gemak voelt. Wij komen hierin zoveel mogelijk aan uw wensen tegemoet. Ziekenhuisopname tijdens de zwangerschap Indien er zich onverhoopt problemen voordoen in de zwangerschap dan kunt u dag en nacht contact opnemen met de verloskamers (telefoon: 013 - 465 53 58). Indien er een reden tot opname bestaat zal deze opname altijd in het TweeSteden ziekenhuis, vestiging Tilburg zijn. Dit geldt dus ook voor patiënten uit Waalwijk. Project thuiscontrole Door complicaties tijdens de zwangerschap kan ziekenhuisopname voor u noodzakelijk zijn. In een aantal gevallen kan uw gynaecoloog besluiten dat u in aanmerking komt voor deelname aan het thuiscontrole project. De reden hiervoor zal hij met u bespreken. Als voor thuiscontrole wordt gekozen, worden de noodzakelijke controles dagelijks bij u thuis uitgevoerd en besproken met uw behandelend gynaecoloog. Lactatiekundige Voor advies en begeleiding bij de borstvoeding is er een lactatiekundige werkzaam in ons ziekenhuis. Zij is ook aanwezig tijdens de informatieavond over borstvoeding (zie hieronder) en de voorlichtingsavonden voor zwangeren (zie verderop in deze folder). Het TweeSteden ziekenhuis beschikt over het WHO/Unicef certificaat ‘zorg voor borstvoeding’. Informatieavonden over borstvoeding De vereniging Borstvoeding Natuurlijk geeft regelmatig informatieavonden in de regio Tilburg e.o. Voor data en informatie verwijzen wij u naar deze vereniging, telefoon 0343-57 66 26 (Postbus 119, 3960 BC WIJK BIJ DUURSTEDE). www.vbn.borstvoeding.nl
4. De bevalling Wanneer moet u naar het ziekenhuis? Voordat u naar het ziekenhuis komt, willen wij graag dat u eerst even belt naar de verloskamers (telefoon: 013-465 53 58), zodat wij op uw komst zijn voorbereid. Ook patiënten die onder poliklinische controle zijn van een gynaecoloog in Waalwijk, moeten naar Tilburg bellen en bevallen dus ook in het TweeSteden ziekenhuis, vestiging Tilburg. U belt naar de verloskamers: als u regelmatige weeën heeft, om de vijf minuten of minder als u vochtverlies heeft wat u niet op kunt houden als u pijnlijke harde buiken heeft en nog niet uitgerekend bent als u bloedverlies heeft ook al zijn er nog geen of weinig weeën als u duidelijk minder leven voelt Bij ongerustheid kunt u altijd bellen Wat neemt u mee? Tijdens de bevalling kunt u het beste een ruim T-shirt of nachthemd dragen. Op de verloskamers is het warm. Verder raden wij u aan mee te nemen: uw identiteitsbewijs nachtkleding en ondergoed om na de bevalling te dragen (voedings-) BH toiletartikelen ochtendjas, pantoffels fototoestel lectuur 2 euro muntstuk voor de leenrolstoel Voor de baby neemt u mee: kleertjes en een jasje maxi-cosi en reiszak Als het koud is kan de reiszak van de maxi-cosi met een kruik of hittepit worden voorverwarmd.
Op de verloskamers dient uw mobiele telefoon te allen tijde uit te staan. Wij verzoeken u met klem dit GSM-verbod onmiddellijk na te leven. Schakel hem helemaal uit, laat hem niet op ‘stand-by’ staan. Het voorkomt storingen aan belangrijke, soms levensreddende medische apparatuur.
Uw partner De aanwezigheid van uw partner bij de bevalling wordt zeer op prijs gesteld. Uw partner kan ook blijven slapen op uw kamer, ook wel bevalsuite genoenmd, en gebruik maken van de aanwezige faciliteiten. De aanwezigheid van anderen is ook mogelijk. Overleg dan wel even met de dienstdoende verpleegkundige op de verloskamers. De placenta De placenta wordt, in principe door het ziekenhuis, ter verbranding, afgevoerd. Als u daartegen bezwaar heeft, kunt u dat tevoren aan de arts of de verpleegkundige kenbaar maken. Pijnbehandeling tijdens bevalling Pijnstilling gedurende de bevalling is 24 uur per dag, 7 dagen per week beschikbaar. Voor de verschillende vormen van pijnbehandeling en verdere uitleg hierover verwijzen wij u n aar de folder ‘pijnbehandeling tijdens de bevalling’. Deze folder is beschikbaar op onze website en op diverse plaatsen in het ziekenhuis. Vraagt u hier gerust naar bij de verpleegkundige. De kunstverlossing Soms is het nodig om een zuignapje op het hoofd van de baby te plaatsen om de bevalling makkelijker en/of sneller te laten verlopen. Dit wordt vacuumextractie genoemd. Afhankelijk van het verloop van de bevalling zal hiervoor gekozen worden. Zelden wordt een tangverlossing gedaan, om het laatste gedeelte van de bevalling sneller te laten verlopen. Soms eindigt de bevalling in een keizersnede. Dit gebeurt meestal onder plaatselijke verdoving via een ruggenprik en soms onder algehele narcose. De keuze van verdoving is meestal aan u. Soms zijn er, voor de gynaecoloog of anesthesist medische redenen om een voorkeur uit te spreken. De partner mag altijd bij de keizersnede aanwezig zijn. 5. Na de bevalling Als u in het ziekenhuis bevallen bent, wil dit niet zeggen dat u ook uw kraambed in het ziekenhuis doorbrengt. Wanneer er geen medische reden is om het kraambed in het ziekenhuis door te brengen, gaat u na de bevalling weer naar huis.U kunt uw kraambed ook doorbrengen in kraamhotel De Meiboom. Zie hiervoor hoofdstuk 6 en de folder die beschikbaar is op de polikliniek gynaecologie.
De baby Na de geboorte wordt ernaar gestreefd om het kind direct bij de moeder neer te leggen. Een voorwaarde is dat moeder en kind het goed maken. Het kind zal in het eerste uur ongestoord huid op huid contact krijgen. Direct huid op huid contact tussen moeder en kind direct na de geboorte heeft diverse positieve effecten op de baby. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat na huid op huid contact de pasgeborene: sneller zelf de borst zal nemen een stabielere en normalere huidtemperatuur heeft een stabielere en normalere hartslag en bloeddruk heeft hogere bloedsuikers heeft minder snel huilt waarschijnlijk een langere exclusieve borstvoedingsperiode heeft Kort na de geboorte onderzoekt de arts of de verloskundige die de bevalling heeft geleid uw kind. Bij twijfel of gevonden afwijkingen wordt advies gevraagd van de kinderarts. Iedere baby krijgt na de geboorte vitamine K toegediend. Krijgt uw baby borstvoeding dan adviseren wij u dit thuis gedurende 3 maanden voort te zetten. Bij flesvoeding is dit niet nodig omdat dit voldoende vitamine K bevat. Controle van het kraambed en kraamhulp na de bevalling Na thuiskomst komt uw verloskundige of uw huisarts een aantal malen bij u kijken hoe alles verloopt. Deze controles tijdens het kraambed moet uzelf in de zwangerschap al afspreken, bij voorkeur in de 5e of 6e maand. De kraamhulp moet u uiterlijk in de 4e maand bespreken. Het adres van het kraamcentrum vindt u achter in dit boekje. Moederkindafdeling Als u het kraambed in het ziekenhuis doorbrengt, wordt u na de bevalling overgebracht naar onze moederkindafdeling. Deze afdeling beschikt over comforatbele éénpersoonskamers. Uw kind verblijft bij u op de kamer, ook als het in een couveuse verblijft. Op de moederkindafdeling geldt een open bezoekregeling. Wij vragen u echter wel om rekening te houden met uw rustmomenten. Het is altijd mogelijk dat de vader/partner blijft overnachten op uw kamer. Hiervoor stellen wij faciliteiten ter beschikking. Het voeden van uw baby kan altijd "op verzoek" gebeuren, zowel bij borstvoeding als bij flesvoeding, tenzij er een voedingsadvies door de gynaecoloog of kinderarts is voorgeschreven. Heeft u speciale wensen, maak deze
dan kenbaar bij de verpleegkundige of de lactatiekundige, het is immers belangrijk dat uw kraamtijd prettig verloopt. Het is ook mogelijk om opgenomen te worden op Olivijn, het kraamcentrum van Thebe en het TweeSteden. Deze afdeling in het ziekenhuis heeft naast kraamhotelkamers ook kamers voor opnames van moeder of kind met een lichte medische indicatie. Als dit voor u of uw kind van toepassing is dan zal uw behandelend arts u hierover informeren. 6. Kraamhotel De Meiboom Het is mogelijk om na uw bevalling uw kraamtijd door te brengen in het Kraamhotel De Meiboom. U kunt gedurende 9 dagen na de bevalling 24-uurs zorg en begeleiding krijgen tegen dezelfde kosten als kraamzorg thuis. Het Kraamhotel De Meiboom beschikt over diverse faciliteiten, zoals: ruime één- of tweepersoonskamers met telefoon en televisie. Daarnaast is er een keuzemenu van maaltijden. Genoemde faciliteiten zijn er - tegen betaling ook voor uw partner. Tevens kunt u tegen betaling gebruik maken van de diensten van een kapster en een schoonheidsspecialiste. Ook is het gebruik van een zonnebank mogelijk. In de Meiboom werkt een team van gekwalificeerde kraamverzorgsters en verpleegkundigen, zodat er dag en nacht deskundige zorg voor u en uw baby aanwezig is. Gedurende het verblijf wordt u, indien u dat wenst, begeleid bij de verzorging van uw baby. Voor nadere informatie is een aparte folder beschikbaar.
7. Belangrijke telefoonnummers en adressen Polikliniek gynaecologie 013-465 52 66 Verloskamers (vestiging Tilburg) 013-465 53 58
Kraamafdeling (vestiging Tilburg) 013-465 53 47
Kraamhotel De Meiboom Dr. Deelenlaan 19 5042 AD Tilburg 013-543 48 12
Thebe thuiszorg Lage Witsiebaan 2a Postbus 1035 5042 DA TILBURG telefoon 06-8806
Psychoprofylaxe Ingrid van Oosterhout 013-542 65 81
Haptonomie Geert van Pruissen 013-535 60 17
Yoga Waalwijk Mw. Horsting 0416-34 19 29
Yoga Tilburg M. van Dooren-Smulders 013-5421541 Y. Langenhuysen 013-463 09 00
Centrum Keerpunt 013-542 07 08
Zie onze website voor meer informatie: www.tweestedenziekenhuis.nl/gynaecologieverloskunde.
007428
