11. Adres en bereikbaarheid Curium-LUMC Dagbehandeling, locatie Gouda Jac. P. Thijsselaan 47 2803 RT Gouda 0182-569569 Bereikbaarheid met het openbaar vervoer Vanaf het station Gouda rijdt bus 6 richting Goudse Poort en bus 177 richting Zoetermeer, uitstappen bij de halte Gentseweg. Vanaf hier is het acht minuten lopen naar Curium-LUMC. Loop terug in de richting waar de bus vandaan kwam over de Burgemeester van Reenensingel. Ga bij de stoplichten linksaf de Groenhovenweg op. De Jac. P. Thijsselaan is de tweede straat rechts, het eerste gebouw rechts is Curium-LUMC.
Informatiefolder Dagbehandeling Gouda Curium-LUMC Academisch centrum voor Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Bereikbaarheid met de auto Komend uit de richtingen Den Haag of Rotterdam de afslag Gouda nemen, net na het Gouwe Aquaduct. Aan het eind van de afrit bij de stoplichten rechtsaf slaan. Na 600 meter, bij de eerste stoplichten, linksaf de Burgemeester van Reenensingel op (richting Reeuwijk). Zie verder bij * Komend uit de richting Utrecht neemt u de afslag Gouda. Bij de stoplichten gaat u richting Gouda. Bij het tweede kruispunt met stoplichten draait u linksaf de Burgemeester van Reenensingel op. Zie verder bij * Komend uit de richting Boskoop - Waddinxveen gaat u op de rotonde links (richting Rotterdam). Bij de stoplichten gaat u rechtsaf (richting Gouda). Bij de tweede stoplichten draait u linksaf de Burgemeester van Reenensingel op. Zie verder bij * Komend uit Stolwijk, Schoonhoven, of Oudewater volgt u de borden richting Centrum en van daaruit de borden Rotterdam/Utrecht. Via de Goudse Poort draait u rechtsaf (richting Reeuwijk) de Burgemeester van Reenensingel op. Zie verder bij *
* Na 700 meter, bij een groot kruispunt met stoplichten, draait u linksaf de Groenhovenweg op (richting Groenhovenkwartier). De tweede straat rechts is de Jac. P. Thijsselaan.
16
Inhoudsopgave 1. 2. 3. 4. 5.
6. 7. 8. 9. 10. 11.
Curium–LUMC Dagbehandeling Gouda algemeen Doelgroep Aanmelding en intake Opname - Observatieperiode - Behandeling - Afronding - Ouderavonden Methodiek Behandelteam Onderwijs Vervoer Huisregels dagbehandeling Adres en bereikbaarheid
2
3 4 5 5 6 6 6 7 7 8 8 13 13 14 16
Speelgoed Op donderdag mogen de kinderen zelf speelgoed meenemen van thuis. Op donderdagmiddag wordt hiermee gespeeld. Het is niet toegestaan dat kinderen speelgoed meenemen dat lijkt op wapens of ander gevaarlijk of angstwekkend speelgoed. Vrije dagen In de zomervakantie is de dagbehandeling één week gesloten. Daarnaast kunt u nog vakantie opnemen. Nationale feestdagen vallen hier vanzelfsprekend buiten. In de schoolvakanties zijn de kinderen, buiten de opgenomen vakantiedagen en sluitweek om, gewoon op de dagbehandeling. Omgang Kinderen en volwassenen gaan op de dagbehandeling respectvol met elkaar en elkaars spullen om.
15
10. Huisregels dagbehandeling Curium-LUMC Gouda
1. Curium–LUMC
Bij koorts/ziekte Ouders van kinderen met koorts boven de 380 Celsius worden verzocht hun kind ziek te melden en hen niet naar de dagbehandeling te laten komen. Mocht een kind in de loop van de dag koorts boven 380 Celsius krijgen, worden de ouders gebeld om hun kind op te halen. Het is daarom van belang dat (één van) de ouders telefonisch bereikbaar zijn overdag. Bij besmettelijke ziekten worden in overleg met de arts passende maatregelen getroffen.
Curium-LUMC is een academisch centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie met vestigingen in Oegstgeest en Gouda.
Diëten Wanner een kind een dieet volgt wordt hier zoveel mogelijk rekening mee gehouden. Medicatiegebruik De medicatie die kinderen moeten krijgen tijdens hun verblijf op de dagbehandeling wordt gegeven door de sociotherapeuten en valt daarom onder verantwoordelijkheid van de dagbehandeling. De medicatie moet door de ouders worden meegegeven. De recepten worden door de arts van de dagbehandeling voorgeschreven. De medische controles vinden op de dagbehandeling plaats.
Curium is bestuurlijk onderdeel van het LUMC, het Leids Medisch Universitair Centrum in Leiden. Curium-LUMC levert hoogwaardige diagnostiek en behandeling aan kinderen en jongeren met een ernstige psychiatrische aandoening. Curium-LUMC heeft zowel in Oegstgeest als in Gouda een polikliniek met als belangrijkste taak de diagnostiek en ambulante behandeling van kinderen en jongeren. Bij de afdelingen dagbehandeling in Oegstgeest en Gouda worden kinderen en jongeren overdag behandeld. Curium heeft in Oegstgeest ook een kliniek waar kinderen en jongeren korte of langere tijd voor dag en nacht kunnen worden opgenomen. Voor meer informatie over Curium-LUMC, kijk op onze website: www.curium-lumc.nl
Deze folder gaat specifiek over de dagbehandeling in Gouda.
Rustig-word-kamer Indien nodig wordt een kind naar de Rustig-word-kamer gebracht. Dit is een prikkelarme ruimte waar het kind rustig kan worden. Er blijft altijd een sociotherapeut bij het kind aanwezig, totdat het zijn/haar programma weer kan voortzetten. TA-technieken Tijdens de opname kan er gebruik worden gemaakt van technieken die in een training agressiehantering geleerd zijn. U wordt hierover altijd geïnformeerd. Wettelijke aansprakelijkheid Bij het stuk maken van materiële zaken door kinderen bent u als ouders verantwoordelijk. We vragen u dan uw wettelijke aansprakelijkheidsverzekering aan te spreken.
14
Gebouw Curium-LUMC Gouda
3
2. Dagbehandeling Gouda algemeen
8. Onderwijs
In Gouda bevindt zich een afdeling van Curium-LUMC voor dagbehandeling die plek biedt aan veertien kinderen. De afdeling heeft twee behandelgroepen, genaamd ‘rood’ en ‘blauw’, met elk zeven kinderen in de leeftijd van vijf tot twaalf jaar. De afdeling is bestemd voor kinderen met psychiatrische problematiek, waarbij er zich zowel thuis als op school ernstige problemen voordoen en de ontwikkeling stagneert.
De kinderen die op de dagbehandeling zijn geplaatst gaan niet naar hun oorspronkelijke school, maar krijgen in plaats daarvan intern onderwijs op de dagbehandeling van een leerkracht van de Prof. Dr. Leo Kannerschool. Alle kinderen worden bij plaatsing op de dagbehandeling ingeschreven op deze school en worden uitgeschreven op hun school van herkomst. Aan de school van herkomst wordt gevraagd om een schriftelijke terugkeergarantie te ondertekenen voor wanneer de dagbehandeling wordt beëindigd. Het onderwijs is geïntegreerd in de behandeling.
Door middel van dagbehandeling wordt geprobeerd het kind tijdelijk een vervangend milieu voor de school en voor de omgang met leeftijdsgenootjes te bieden, binnen een (groeps)therapeutisch klimaat. We vinden het belangrijk dat er nauw samengewerkt wordt met het gezin. We verwachten daarom van ouders dat zij intensief betrokken zijn bij de behandeling van hun kind. Curium-LUMC is een religieus neutrale instelling, maar staat open voor gezinnen vanuit elke levensovertuiging. Het dagprogramma voor de kinderen loopt van 8.45 uur tot 15:00 uur. Op de dagbehandeling krijgen de kinderen intern onderwijs. De afdeling is het gehele kalenderjaar door open, met uitzondering van een week in de zomerperiode. Naast de week zomersluiting is er de mogelijkheid om vakantiedagen op te nemen. Dit kan alleen op dagen dat er geen onderwijs gegeven wordt (in de schoolvakanties).
4
9. Vervoer De ouders dragen zelf zorg voor het vervoer van hun kind naar de dagbehandeling en terug naar huis. Ouders kunnen het kind zelf brengen en halen en als dit niet mogelijk is kunnen ouders in aanmerking komen voor een vergoeding voor taxivervoer. Er zijn twee opties: - Er kan een verzoek bij de zorgverzekering gedaan worden voor zorgvervoer. - Er kan een verzoek bij de gemeente gedaan worden voor ‘speciaal leerling-vervoer’. Curium-LUMC kan ondersteuning bieden door het afgeven van een medische verklaring. Voor meer informatie verwijzen we naar uw zorgverzekering of de gemeente waarin u woont. In het geval dat het kind met taxivervoer naar de dagbehandeling komt zal de taxichaffeur bij het kind dienen te wachten tot zij de kinderen hebben overgedragen aan de sociotherapeuten.
13
vergroten van het zelfvertrouwen, moeilijkheden leren overwinnen, zelfstandig leren werken of juist leren hulp vragen, leren samenwerken of leren structuur aan te brengen in het handelen. Beeldende middelen, zoals klei, tekenmaterialen, hout, stof en dergelijke, en gereedschappen worden gericht ingezet om aan de doelen te kunnen werken. Het is daarbij niet van belang dat een kind leert om mooie dingen te maken of dat het leert te knutselen. Het materiaal wordt ingezet om gedragsveranderingen op gang te brengen.
7.9 Psychomotorische therapeut Psychomotorische therapie (PMT) is een therapievorm waarbij bewegen en lichaamservaring centraal staan. Psychomotorische Therapie is erop gericht gedragsverandering tot stand te brengen en daarmee psychosociale of psychiatrische problematiek te verminderen. Er wordt gekeken hoe het kind met zichzelf, anderen, opdrachten en met materiaal omgaat, en wat hierin de sterke en zwakke kanten van het kind zijn. PMT biedt een veilige plek om te experimenteren met ander gedrag en er kunnen nieuwe ervaringen op het gebied van voelen en denken opgedaan worden. Zo krijgt het kind de gelegenheid om leerervaringen op te doen zoals het omgaan met agressie, leren samenwerken/-spelen, leren ontspannen of het leren beheersen van impulsen.
12
3. Doelgroep De dagbehandeling richt zich op kinderen met (een verdenking van) psychiatrische problematiek. Hierbij kan gedacht worden aan kinderen met een autisme-spectrumstoornis, kinderen met angststoornissen en/of depressieve stoornissen en kinderen met ADHD of andere stoornissen van de kinderleeftijd. De op te nemen kinderen beschikken in aanleg over een normale intelligentie. Bij het advies voor dagbehandeling is het belangrijk dat het kind en de ouders in staat zijn om de dagelijkse overgang van huis naar de dagbehandeling en andersom te verdragen. In de thuissituatie moet voldoende draagkracht aanwezig zijn om gezamenlijk de behandeling te kunnen vormgeven.
4. Aanmelding Curium-LUMC is een 3e lijnsinstelling, waarbij diverse hulpverlenende instanties kinderen kunnen verwijzen naar de dagbehandeling. Na aanmelding wordt in de intakecommissie een inschatting gemaakt of een kind en zijn/haar ouders kunnen profiteren van dagbehandeling. Indien er een positieve indicatie wordt gesteld, volgt er een intakegesprek met de ouders en het kind. Als wederzijds besloten wordt dat het kind op de dagbehandeling opgenomen wordt dan volgt er een kadergesprek. Dit gesprek zal ongeveer één à twee weken voor de daadwerkelijke opname plaatsvinden. Bij het kadergesprek zijn de ouder(s), de hoofdbehandelaar en de ouderbegeleider aanwezig en worden de doelen voor de behandeling vastgesteld. De doelen worden vastgelegd in een behandelovereenkomst. Tijdens het mandaatgesprek vertellen de ouders aan het kind wat het op de dagbehandeling zal leren en waarom zij denken dat dit gaat lukken. Ze geven het kind mandaat om te leren. Bij dit gesprek zijn de ouder(s), het kind en de ouderbegeleider aanwezig. Direct na het mandaatgesprek is er een korte kennismaking op de groep. De verwijzer wordt op de hoogte gesteld van het besluit tot dagopname. In enkele gevallen is het wenselijk dat de verwijzer bij het intakegesprek aanwezig is.
5
5. Opname
5.1 Observatieperiode De 1e fase van de opname is een observatieperiode waarin aanvullende diagnostiek wordt uitgevoerd en waarin het kind door het behandelteam op specifieke punten wordt geobserveerd. Na ongeveer twee á 3 maanden maanden volgt een evaluatie bespreking (EB). De ouder(s) en de verwijzer wordt hierbij uitgenodigd. De verschillende disciplines schrijven hiervoor een verslag met hun bevindingen. In de bespreking wordt naast de diagnostiek, bepaald of en welke behandelmogelijkheden er binnen de dagbehandeling zijn. In de behandelovereenkomst worden vervolgens de behandeldoelen beschreven. 5.2 Behandeling Tijdens de behandeling, de 2e fase, leert het kind met behulp van het competentiemodel omgaan met zijn beperkingen en kunnen symptomen worden teruggedrongen. Het kind leert concrete vaardigheden om goed te kunnen functioneren in verschillende situaties. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gewerkt aan het vergroten van zelfvertrouwen, inzicht en/of aanpassingsmogelijkheden, het reduceren van (faal)angst, maar ook aan het verbeteren van relaties met volwassenen en leeftijdsgenoten. Aan de basis van de behandeling staat het bieden van structuur en veiligheid. De inrichting van de afdeling, de samenstelling van het team en ook de dagindeling en de werkwijze voorzien in deze behoefte. Bij ieder kind wordt gebruik gemaakt van verschillende behandelvormen. De opname op de leefgroep vormt de basis van de dagbehandeling. Alle kinderen gaan naar de klas en de duur ervan is afhankelijk van wat elk kind aankan. Daarnaast wordt een keuze gemaakt uit verschillende ondersteunende therapieën zoals educatieve therapie, beeldende therapie, psychomotorische therapie of medicamenteuze therapie. De behandeling kan niet los gezien worden van een intensieve begeleiding van de ouders en/of het gezin door de ouderbegeleider van de afdeling.
6
Educatie
7.7 Educatief therapeut Educatieve therapie (ET) is een therapievorm waarbij het onderwijs als middel wordt gebruikt om de vaardigheden te versterken die het kind nodig heeft om in een klas te kunnen functioneren. Nadat het kind is gestart op de dagbehandeling krijgt het twee keer in de week een half uur individueel educatieve therapie. De observatieperiode wordt gebruikt om inzicht te krijgen in de belemmeringen in het leerproces, de belemmeringen in het functioneren in een klas en de mogelijke oorzaken hiervan. Daarnaast wordt er gekeken naar mogelijke achterstanden op leergebied en/of specifieke leerstoornissen. Na de observatieperiode worden binnen de ET behandeldoelen geformuleerd, die er op gericht zijn de schoolgang weer te optimaliseren en het kind gebruik te kunnen laten maken van zijn leermogelijkheden. De educatief therapeut onderhoudt de contacten met de scholen. Na de observatie en eventuele behandelperiode wordt er door het team een schooladvies afgegeven. De educatief therapeut verzorgt aan het eind van de behandeling de overdracht voor de (nieuwe) school. 7.8 Beeldend therapeut Beeldende therapie (BT) is een therapievorm waarbij het beeldend werken centraal staat. In de beeldende therapie komen kinderen om te werken aan bepaalde leerdoelen, waarbij vooral het doen en het ervaren een belangrijke rol speelt. Leerdoelen kunnen bijvoorbeeld zijn:
11
7.5 Sociotherapeuten De sociotherapeuten (ST) zijn verantwoordelijk voor de observatie en behandeling van de kinderen op de groep. Elke dag zijn er twee sociotherapeuten op de groep aanwezig. Op de groep staan veiligheid, structuur en een vast dagprogramma centraal. Er wordt gewerkt met beloningssystemen gebaseerd op de drie verschillende fasen van het competentiemodel. De sociotherapeuten creëren situaties waarin kinderen spelenderwijs vaardigheden kunnen aanleren die voor hen belangrijk zijn. Ieder kind wordt individueel behandeld, maar functioneert wel in een groep van zeven kinderen. Naast het individueel werken aan eigen mogelijkheden neemt het kind ook deel aan groepsactiviteiten, waarbij ook veel vaardigheden geoefend worden. De sociotherapeuten mailen twee à drie keer per week met de ouders. Daarnaast vindt er eens in de drie à vier weken telefonisch contact plaats tussen de sociotherapeuten en de ouders. 7.6 Leerkracht Alle kinderen van de dagbehandeling starten na enkele weken in de klas. Het onderwijs wordt wat betreft omvang en aard, aangepast aan de individuele mogelijkheden van de kinderen. Gedurende de observatieperiode wordt het gehele schoolse functioneren, zowel op didactisch als sociaal-emotioneel gebied, goed in kaart gebracht. Het is belangrijk dat het kind weer plezier kan ontwikkelen in het leren en hierin succeservaringen opdoet. Soms wordt er daarom voor gekozen om op een eenvoudiger niveau te starten. Alle kinderen starten met een half uur klas, waarna dit steeds verder wordt opgebouwd tot maximaal twee en een half uur per dag. Twee keer per jaar, in december en juni, krijgen de kinderen een rapport waarna een gesprek volgt tussen de ouders, de educatief therapeut en de leerkracht.
10
Tijdens de behandeling wordt er door het team een schooladvies afgegeven. Elke 2 á 3 maanden vindt er een EB plaats, waarvoor de ouder(s) en de verwijzer ook steeds wordt uitgenodigd. De duur van de opname kan variëren van enkele maanden tot één à anderhalf jaar.
5.3 Afronding Na de behandelfase volgt de afrondende, 3e fase. In deze fase worden de geleerde vaardigheden zoveel mogelijk in de praktijk gebracht en worden het kind en de ouders voorbereid op de nieuwe school en eventuele verdere poliklinische behandeling.
Structuur bieden: dagindeling op een bord
5.4 Ouderavonden Door het jaar heen worden ouderavonden georganiseerd die thematisch van opzet zijn.
7
6. Methodiek
Hieronder volgt per discipline een korte beschrijving van de inhoudelijke werkzaamheden.
Het competentiemodel Op de dagbehandeling wordt competentievergrotend gewerkt. Deze methodiek richt zich op het versterken van de mogelijkheden van het kind en zijn directe omgeving door taken en vaardigheden goed op elkaar af te stemmen. Voor ieder kind op de dagbehandeling worden de taken (wat moet een kind kunnen) en de daarbij horende vaardigheden (wat heeft een kind hiervoor nodig ) in kaart gebracht. De behandeling is er op gericht de vaardigheden te vergroten, waardoor het zelfvertrouwen versterkt. Soms blijken taken voor een kind te ingewikkeld en leren zowel het kind als de ouders om taken te vereenvoudigen, zodat men leert omgaan met beperkingen. Non Violent Resistance Onlangs is het team van de dagbehandeling getraind in de Non Violent Resistance (NVR) methode, ook wel ‘geweldloos verzet’ genoemd. Deze methode kan ingezet worden bij kinderen die veel de strijd aangaan, waardoor de samenwerking onder druk staat. 7. Het behandelteam Het team van de dagbehandeling is een multidisciplinair team. Dit wil zeggen dat er binnen het dagbehandelingsteam gewerkt wordt met mensen van verschillende disciplines. Ieder teamlid observeert en behandelt het kind vanuit zijn eigen vakgebied. Het multidisciplinaire team bestaat uit de volgende medewerkers: - Behandelverantwoordelijke - Arts - Teamcoördinator - Ouderbegeleider - Sociotherapeuten - Leerkracht (Kannerschool) - Educatief therapeut - Beeldend therapeut - Psychomotorisch therapeut
8
7.1 Behandelverantwoordelijke De kinder- en jeugdpsychiater of klinisch psycholoog is eindverantwoordelijk voor de diagnostiek en behandeling van de kinderen op de dagbehandeling. Dit betekent dat hij/zij leiding geeft aan het multidisciplinaire team en het behandelbeleid bepaalt. Daarnaast verricht de behandelverantwoordelijke ook de psychiatrische kindonderzoeken tijdens de opname op de dagbehandeling. 7.2 Arts De arts is verantwoordelijk voor eventuele medicatie van de opgenomen kinderen. De arts is ook aanspreekpunt bij alle voorkomende medische vragen en onderhoudt het contact met de huisarts en andere medisch specialisten. 7.3 Teamcoördinator De teamcoördinator geeft samen met de behandelverantwoordelijke leiding en begeleiding aan de dagbehandelingafdeling en is samen met hem/haar verantwoordelijk voor het creëren van een therapeutisch klimaat. De teamtherapeut zorgt voor een goede afstemming tussen de verschillende disciplines en het ontwikkelen en uitvoeren van het organisatiebeleid. 7.4 Ouderbegeleider De ouderbegeleider spreekt de ouder(s) gemiddeld iedere veertien dagen. Het verloop van de behandeling, het gedrag van het kind thuis en op de groep vormen regelmatig onderwerp van gesprek. Naast uitleg over de psychiatrische stoornis van het kind en de consequenties voor het ouderschap, wordt er gezamenlijk een plan van aanpak gemaakt voor thuis. Over het algemeen praat de ouderbegeleider met de ouders, maar er vinden ook gesprekken met het kind erbij of gezinsgesprekken plaats. Tijdens de observatieplaatsing komt de ouderbegeleider met een sociotherapeut op huisbezoek.
9
