INFORMATIE M.B.T. DE VERWERKING

INFORMATIE M.B.T. DE VERWERKING

Resopal GmbH Hans-Böckler-Straße 4 D-64823 Gross-Umstadt

Tel.: +49 (0) 6078 80 0 E-Mail: [email protected] www.resopal.de

Informatie m.b.t. de verwerking van RESOPAL SpaStyling®

INHOUD

In deze brochure wordt RESOPAL SpaStyling® beschreven en informatie m.b.t. de verwerking, behandeling en het gebruik gegeven.

1

RESOPAL SpaStyling® Nieuwe normen bij de vormgeving van natte ruimtes

02

2

Materiaalbeschrijving en samenstelling RESOPAL SpaStyling® BOARD

04

3

Aanbevolen toepassing

04

4

Opslag en transport

04

5

Bewerking van RESOPAL SpaStyling® BOARD

05

5.1

Algemeen

05

5.2

Zagen van RESOPAL SpaStyling® BOARD

06

5.3

5.4

Handcirkelzagen

06

Decoupeerzagen

06

Formaatcirkelzagen

06

Boren in RESOPAL SpaStyling® BOARD

07

Spiraalboor

07

Cilinderkopboor

07

Cirkelsnijder/doosboor

07

Randbewerking

08

Manuele randbewerking met vijl of schuurpapier

08

Manuele randbewerking met handbovenfrees

08

Machinale randbewerking

08

Coating van randen (bekleden van smalle oppervlakken)

09

Coating van randen (bekleden van smalle oppervlakken) manueel

09

Coating van randen (bekleden van smalle oppervlakken) machinaal

09

6

Algemene informatie m.b.t. het afdichten (dicht niveau)

6.1

Algemeen

10

6.2

Het maken van afdichtingen

10

Aan afdichtstoffen te stellen eisen

10

Aan de ondergrond te stellen eisen

11

Detailoplossingen met composietafdichtingen

11

7

Informatie m.b.t. de verwerking van RESOPAL SpaStyling® BOARD

7.1

Montage van RESOPAL SpaStyling® BOARD

7.2

10

14 14

Algemene informatie

14

Wandondergrond

14

Het Montage van RESOPAL SpaStyling® BOARD

14

Hoekoplossingen met RESOPAL SpaStyling® BOARD

17

Uitvoering van binnen- en buitenhoeken met RESOPAL SpaStyling® BOARD

17

Uitvoering van binnen- en buitenhoeken (verstek) met RESOPAL SpaStyling® BOARD

21

Uitvoering van binnen- en buitenhoeken met op de markt gebruikelijke profielen en RESOPAL SpaStyling® BOARD

22

8

Gezondheidsaspecten bij de toepassing

23

9

Onderhoud, verzorging en reiniging

23

10

Afvalverwijdering

24

11

Adressen van toeleveranciers voor afdichtstoffen en lijm

24

1

1

RESOPAL SpaStyling® Nieuwe normen bij de vormgeving van natte ruimtes

Water is een bijzonder element. De mens zoekt bij water tegenwoordig ontspanning, rust en genezing. Om dat te vinden, hebben door water gedomineerde ruimtes een heel bijzondere vormgeving nodig. Maar bij de vormgeving van badkamers en vochtige ruimtes is niet alleen het optische resultaat belangrijk. Een snelle, ongecompliceerde en rendabele realisatie evenals een eenvoudige reiniging en hygiëne in het dagelijkse leven staan net zo hoog op het verlanglijstje bij renovatie- en nieuwbouwprojecten. Uniform ruimtelijk concept Wij bieden u met RESOPAL SpaStyling® een materiaalsysteem dat aan deze hoge eisen voldoet, voor de nodige speelruimte bij de vormgeving zorgt en tegelijkertijd uniforme ruimtelijke concepten mogelijk maakt. Dankzij hun grote oppervlakken veroorzaken de ultralichte RESOPAL SpaStyling® BOARDS weinig voegen op de wand en voldoen zodoende aan de hoge eisen op het gebied van uiterlijk en hygiëne.

oto's 1-2: Christoph Hess Fotodesign, D-Darmstadt

1

Sterk oppervlak van origineel RESOPAL® Dankzij het duurzame RESOPAL®-HPL-oppervlak is RESOPAL SpaStyling® kras-, schuur- en slijtbestendig, vlekongevoelig, uitermate lichtecht, poriedicht en zodoende absoluut hygiënisch en eenvoudig te reinigen. Eenvoudige, keurig afgewerkte montage – weinig uitvaltijden RESOPAL SpaStyling® kan als andere houten materialen be- en verwerkt worden en kan bij renovatie- en nieuwbouwprojecten direct op de wandondergrond worden gelijmd. De snelle, eenvoudige en schone montage zorgt voor weinig vuil en weinig uitvaltijd van de ruimtes.

Is geschikt voor de toepassing in natte ruimtes

Andreas Strebel, D-Dorsel

Snel en eenvoudig te installeren, weinig uitvaltijden

Net zoals gebruikelijke houten materialen te verwerken

Mooie afwerking en installatie, weinig vuil

Uniform ruimtelijk concept

Onderhoudsvriendelijk en hygiënisch

Foto: Dirk Classen, D-Mönchengladbach

Sterk oppervlak

3

2

Materiaalbeschrijving en samenstelling

RESOPAL SpaStyling® BOARD RESOPAL SpaStyling® BOARD bestaat aan beide zijden uit een 0,8 mm (resp. 1,0 mm bij oppervlak HW, 20 en mat glanzende oppervlakken) dikke decoratieve onder hoge druk gelamineerde plaat (HPL). RESOPAL®-HPL is geschikt voor gebruik binnenshuis en voldoet aan de eisen gesteld in norm EN 438 deel 3 'Classificatie en specificaties voor laminaten met een dikte van minder dan 2 mm, bedoeld voor verlijming op substraten'. Deze zijn watervast op het 6,2 mm (resp. 5,8 mm bij oppervlak HW, 20 en mat glanzende oppervlakken) dikke en 100% watervaste glasvezel-polypropyleen-composiet-basismateriaal gelijmd. Het basismateriaal bestaat voor 40-50 % uit glasvezels en voor 50-60 % uit polypropyleen. De glasvezelversterkte polypropyleen-platen worden gekenmerkt door een grote stijfheid en taaiheid bij een tegelijkertijd laag oppervlaktegewicht. Bij toepassingen in vochtige omgevingen behoudt dit materiaal zijn goede dimensiestabiliteit en kent het geen schimmel- of andere ontledingsprocessen. RESOPAL SpaStyling® BOARD is als vol formaat in verschillende afmetingen verkrijgbaar.

3

Aanbevolen toepassing

RESOPAL SpaStyling® BOARD is door zijn decoratieve en functionele eigenschappen werkelijk voorbestemd voor toepassing in natte cellen (douche, badkuip, wastafel, WC etc.) en woongedeeltes. Wij adviseren om RESOPAL SpaStyling® BOARD alleen binnenshuis en in een normaal ruimteklimaat (18 tot 25 °C/50 tot 65 % rel. luchtvochtigheid) te gebruiken.

4 Opslag en transport Zowel bij de opslag als het transport zijn geen bijzondere voorzorgsmaatregelen vereist. RESOPAL SpaStyling® BOARDS moeten horizontaal en vlak op een rechte en voldoende grote ondergrond (bijv. pallet) in een gesloten ruimte en onder normale temperatuuromstandigheden (18 tot 25 °C en 50 tot 65 % relatieve luchtvochtigheid) worden opgeslagen. Verder moeten de RESOPAL SpaStyling® BOARDS worden beschermd tegen vuil, vocht en mechanische beschadigingen. De pallets met RESOPAL SpaStyling® BOARDS moeten aan de bovenzijde altijd worden afgedekt en verzwaard. RESOPAL SpaStyling® BOARDS moeten horizontaal en vlak op een rechte en voldoende grote ondergrond (bijv. pallet) worden getransporteerd en daarbij beveiligd zijn tegen verschuiven. Verder moeten de RESOPAL SpaStyling® BOARDS worden beschermd tegen vuil, vocht en mechanische beschadigingen. RESOPAL SpaStyling® BOARDS zijn in de zin van de transportregels niet gekwalificeerd als risicogoederen, een speciale aanduiding is daarom niet vereist.

Bewerking van RESOPAL SpaStyling® BOARDS

5

5.1 Algemeen RESOPAL SpaStyling® BOARD kan als een normaal composietelement (bestaande uit een houten basisplaat en aan beide zijden RESOPAL®-HPL) worden bewerkt. Daarom kunnen voor het bewerken van de RESOPAL SpaStyling® BOARDS ook de bekende bewerkingsmachines voor houten materialen worden gebruikt. Verder heeft gereedschap met hardmetalen snijvlakken zich bewezen voor het bewerken van RESOPAL SpaStyling® BOARDS. Aanvullend op de algemene verwerkingsinformatie voor RESOPAL®-composietelementen wordt hierna extra informatie gegeven voor het bewerken van RESOPAL SpaStyling® BOARDS. Bij (binnen-) uitsparingen van RESOPAL SpaStyling® BOARDS moeten de hoeken altijd worden afgerond (zie afbeelding). De binnenradius moet zo groot mogelijk worden uitgevoerd. Bij uitsparingen met een grootte van max. 250 mm zijlengte moeten deze hoeken een minimale radius van 5 mm hebben. Bij grotere afmetingen moet die evenredig aan de zijlengtes proportioneel worden vergroot.

Verkeerd

Juist

RESOPAL SpaStyling® BOARDS kunnen ook met RESOPAL®-HPL, type P conform DIN EN 438 worden gemaakt, dat geschikt is voor postforming-bewerkingen. Hierdoor ontstaat de mogelijkheid om met deze RESOPAL SpaStyling® BOARDS vormdelen met zachte en naadloze afrondingen (convex en concaaf) te maken. Technische informatie over het verwerken van HPL-materiaal dat geschikt is voor postforming-bewerkingen vindt u in het RESOPAL®-handboek.

5

5

Het bewerken van RESOPAL SpaStyling® 5.2

Zagen van RESOPAL SpaStyling® BOARD

Handcirkelzagen Bij het zagen van RESOPAL SpaStyling® BOARD met een handcirkelzaag wordt het gebruik van een geleiderail of aanslaglijst aanbevolen om een rechte zaagsnede te krijgen. Er dient aan de achterkant van de plaat te worden gezaagd om bramen aan de zichtbare zijde te voorkomen. Bij handcirkelzagen met invalfunctie kan de zaagrandkwaliteit worden beïnvloed door het instellen van de zaagbladoverstek. Decoupeerzagen Zaagsneden met een bepaalde vorm of in een bocht, evenals uitsparingen in RESOPAL SpaStyling® BOARD worden met een decoupeerzaag uitgevoerd. De zaagrandkwaliteit is vooral afhankelijk van de keuze van het zaagblad. Wij adviseren om hardmetalen zaagbladen te gebruiken die geschikt zijn voor het zagen van HPL of bladen met een directe coating. Bovendien moet ook op de richting van de zaagtanden worden gelet. Aangezien de zaagtanden bij de meeste zaagbladen naar boven gericht zijn, moet aan de onderzijde van het blad worden gezaagd of er moet een splinterbescherming worden gebruikt. Hierdoor wordt braamvorming aan de zichtbare zijde voorkomen. Bijzonder fraaie zaagranden krijgt men met speciale hardmetalen zaagbladen, die ontwikkeld werden voor abrasieve of vezelversterkte materialen en ook een langere standtijd hebben. Om de zichtbare decorzijde te beschermen tegen krassen, moet er een schone ondergrond (bijv. een vilten mat) worden gebruikt. Formaatcirkelzagen De kwaliteit van de zaagranden is o.a. afhankelijk van de hoogte-instelling van het zaagblad. De optimale hoogte is afhankelijk van de dikte van de te zagen plaat RESOPAL SpaStyling® BOARDS en het gebruikte decoupeerzaagblad. De beste resultaten bereikt u bij toepassing van een zaagmarkering.

Overstek Met een groter wordende overstek 'ü' wordt de bovenste zaagrand beter en de onderste zaagrand slechter resp. omgekeerd.

Verder hangt de kwaliteit van de zaagrand van de volgende punten af: • kwaliteit en toestand van de machine en het cirkelzaagblad • tandvorm • aantal tanden • zaagsnelheid • toevoersnelheid De volgende tandvormen zijn gebruikelijk:

Vlaktand

Wisseltand

Duplovittand holle tandborst

Duplovittand met schuine rand holle tandborst met schuine rand

Dak-Duplovit

Trapeziumvlaktand

5 5.3 Boren in RESOPAL SpaStyling® BOARD De indringsnelheid van de boor moet dusdanig worden gekozen, dat het RESOPAL®-HPL niet wordt beschadigd. De boorsnelheid bij snelstaalboren bedraagt ca. 0,8 m/s, bij hardmetalen boren max. 1,6 m/s. Een toevoer van 0,02 tot 0,05 mm/O geldt als gunstig, d.w.z. bij 1.000 omwentelingen dringt de boor tussen 20 mm en 50 mm in per minuut. Indien men een hard houten of kunststof ondergrond gebruikt, kan voorkomen worden dat er materiaal bij de boor uitkomt. Nog betere resultaten worden bereikt bij serieproductie met boormallen die aan beide zijden boorbussen hebben en waarbij het te boren object vast kan worden ingespannen. Voor het dalen volstaan half zo hoge toerentallen.

Spiraalboor Voor het boren van RESOPAL SpaStyling® BOARD zijn boortjes voor kunststof het meest geschikt; het gaat om spiraalboren met een puntige hoek van ongeveer 60° tot 80° i.p.v. 120° zoals bij normale metaalboortjes; deze hebben bovendien een grote stijging (stijle rotatie) met veel spaanruimte (brede gaten). Wij adviseren HS-boren (voor handmachines) en hardmetalen boren (voor machines met mechanische toevoer) te gebruiken.

Spiraalboor

Cilinderkopboor Wanneer gaten met een grotere diameter in de RESOPAL SpaStyling® BOARD moeten worden gemaakt, zijn cilinderkopboren het meest geschikt.

Cilinderkopboor

Cirkelsnijder/doosboor Er worden cirkelsnijders of doosboren met geleidingspen gebruikt. Bij een nog grotere diameter zogenaamde verstelbare cirkelsnijders met geleidingspen. Bij deze laatste moet het gat indien mogelijk vanaf beide zijden worden gezaagd. Alternatief kunnen grote uitsparingen met een bovenfrees worden gemaakt m.b.v. een sjabloon. Cirkelsnijder

7

5

Het bewerken van RESOPAL SpaStyling® BOARD 5.4

Randbewerking van RESOPAL SpaStyling® BOARD

Manuele randbewerking met vijl of schuurpapier De randen van gezaagde delen van RESOPAL SpaStyling® BOARD moeten altijd licht afgebroken worden, zodat ze niet meer scherp zijn. Voor deze bewerkingsstap kunt u fijne vijlen of schuurpapier (korrelgrootte 100 - 150) gebruiken. Manuele randbewerking met handbovenfrees Handbovenfrezen worden hoofdzakelijk gebruikt voor het vlak affrezen van overstekende randen, HPL-randen of voor het maken van grote uitsparingen. Ter bescherming van het oppervlak moet het steunvlak van de handbovenfrees worden bekleed met niet-schurend materiaal. Vuildeeltjes en freesspanen moeten altijd zorgvuldig worden verwijderd. Diameter freesgereedschap: ca. 10 - 25 mm Toerental: 20.000 tpm Zaagsnelheid: 10 - 25 m/s De zaagsnelheid en toevoer moeten zo worden aangepast, dat tijdens het verspanen van het dragende materiaal de spaanders niet kunnen versmelten. Wij adviseren om hardmetalen frezen met een of twee snijvlakken te gebruiken, die bij grote diameters ook verkrijgbaar zijn met omkeerplaten. Voor een betere benutting van het gereedschap moet de voorkeur worden gegeven aan hoogteverstelbaar freesgereedschap met snijvlakken met parallelle as. De randen worden naderhand gebroken. De plaatoverstek moet niet groter dan noodzakelijk worden gekozen (2 - 3 mm), om het gereedschap niet onnodig te belasten. Voor het verbinden van RESOPAL SpaStyling® BOARDS met een losse messing en een groef wordt aan de smalle zijde met een groevenfrees een groef (3 mm breed, 7 - 10 mm diep) ingefreesd. Bovendien kunnen alle soorten zaagsneden met een bepaalde vorm of in een bocht, alsook uitsparingen en gaten in het RESOPAL SpaStyling® BOARD met de handbovenfrees en een schachtfrees worden uitgevoerd. Ter bescherming van het oppervlak moet het steunvlak van de handbovenfrees worden bekleed met niet-schurend materiaal. Vuildeeltjes en freesspanen moeten altijd zorgvuldig worden verwijderd. Machinale randbewerking Op de tafelfrees bleken frees- en meskoppen met verwisselbare hardmetalen messen en omkeerplaten het beste te zijn. Er wordt cilindrisch gereedschap gebruikt: a) met snijvlakken met parallelle as b) met aan één zijde schuin staande snijvlakken c) met aan beide zijden schuin staande snijvlakken Bij RESOPAL SpaStyling® BOARD moeten de zaagsnelheid en de toevoer dusdanig worden aangepast (ca. 3.000 - 6.000 tpm resp. 15 - 30 m/s), dat tijdens het verspanen van het dragende materiaal de spaanders niet kunnen versmelten. De standwegen van het gereedschap kunnen afhankelijk van de soort en vorm van het gereedschap evenals de gewenste zaagkwaliteit aanzienlijk variëren. Voor grote aantallen is het gebruik van gereedschap met diamantsnijvlakken aan te raden.

5 Coating van randen (bekleden van smalle oppervlakken) De smalle oppervlakken van RESOPAL SpaStyling® BOARD kunnen zowel met de hand als machinaal (met aanlijmmachines voor randen) worden bekleed. De keuze van de diverse soorten randen (HPL, PP, ABS, melaminehars of ook een aluminium hoekprofiel etc.) is afhankelijk van het doel van de rand, de bedrijfsinterne werkmethodes en de aanwezige machines. Voor de verwerking moeten zowel de randstroken als de basisplaat bij een temperatuur van 18 tot 25 °C en een relatieve luchtvochtigheid van 50 tot 65 % worden opgeslagen. Er zijn voor het plakken resp. aanlijmen van randmateriaal speciale lijmstoffen verkrijgbaar die in de meubelindustrie en in ambachtelijke werkplaatsen worden verwerkt. Zie hiervoor de verwerkingsvoorschriften van de lijmproducenten; neem ook contact op met de randproducent en de lijmproducent. Wij adviseren om vooraf altijd een lijmproef uit te voeren. Coating van randen (bekleden van smalle oppervlakken) manueel Het smalle oppervlak van een RESOPAL SpaStyling® BOARD kan ambachtelijk worden bekleed als een normaal composietelement, bestaande uit een houten basisplaat en aan beide zijden RESOPAL®-HPL. U kunt bijvoorbeeld randen van melaminehars met smeltlijm opstrijken met een strijkijzer (wordt niet geadviseerd bij rechtstreeks contact met water) en HPL-randstroken met behulp van pneumatische of mechanische spanners aanlijmen met D4-PVAc- of PUR-lijm. Verder kunnen op de markt gebruikelijke wandprofielen of alumnium hoekprofielen worden gebruikt voor het bekleden van smalle oppervlakken. Die kunnen bijvoorbeeld worden verbonden met een PUR- of MS-polymeer-lijm.

RESOPAL SpaStyling® BOARD met HPL-rand

Coating van randen (bekleden van smalle oppervlakken) machinaal Voor het bekleden van smalle oppervlakken van RESOPAL SpaStyling® BOARD met aanlijmmachines voor randen adviseren wij smeltlijm (reactieve smeltlijm op basis van polyurethaan) te gebruiken. Het toepassen van een primer op een smal oppervlak van RESOPAL SpaStyling® BOARD is niet nodig. De kwaliteit van de lijmverbinding is hoofdzakelijk afhankelijk van de volgende factoren: • keuze van het lijmsysteem en het machinesysteem • toevoersnelheid van de aanlijmmachine voor de randen • rolaandrukking De voorschriften resp. verwerkingsinstructies van de machine- en lijmproducent dienen in acht te worden genomen. 9

6

Algemene informatie m.b.t. het afdichten (dicht niveau)

6.1 Algemeen „(…) Volgens de bouwvoorschriften van de betreffende landen moeten gebouwen en componenten dusdanig worden geplaatst, dat er geen risico's of andere onredelijke belastingen kunnen ontstaan door water, vocht (…) en andere chemische, natuurkundige of biologische invloeden. Aan vocht blootgestelde onderdelen van gebouwen, zoals in badkamers, douches, op terrassen, balkons, professioneel gebruikte keukens e.d. moeten daarom worden beschermd, zodat hier geen vochtabsorptie plaatsvindt. Hiertoe behoren niet de verblijfs- en gebruiksruimtes van woongebouwen zoals: • gastentoilet, • bijkeuken, • keuken voor normaal huishoudelijk gebruik, tenzij in deze ruimtes vloerafvoer aanwezig is.”* Wand- en vloeroppervlakken in badkamers die worden blootgesteld aan vocht, kunnen worden bekleed met wandbedekking (o.a. tegels, glas, RESOPAL SpaStyling® BOARDS). De wandbedekking is weliswaar vochtbestendig en waterafstotend, maar er moet – in verband met de voegen en aansluitingen – bij direct met vocht in aanraking komende oppervlakken, een extra afdichting onder de wandbedekking worden aangebracht. In dit hoofdstuk van de verwerkingsfolder staat informatie m.b.t. het voorbereiden en afdichten van de wandondergrond. De hier gegeven informatie voor de composietafdichting poogt niet volledig te zijn, maar moet veeleer als inleidende informatie over het voorbereiden en afdichten van de wandondergrond worden gezien. Voor meer gedetailleerde informatie adviseren wij de van toepassing zijnde bouwvoorschriften van ieder land ofwel de ETAG 022 of het informatieblad 'Composietafdichtingen' van de dakorganisatie van de Duitse bouwbranche 'Zentralverband Deutsches Baugewerbe (ZDB)' in acht te nemen. 6.2

Het uitvoeren van afdichtingen

Eisen die aan afdichtstoffen worden gesteld De eisen die aan composietafdichtingen in ieder land worden gesteld, moeten voor het verwerken worden opgevraagd.

*Informatieblad composietafdichtingen: informatie m.b.t. de uitvoering van vloeibaar te verwerken composietafdichtingen met bekleding en bedekking van tegels en platen voor binnen en buiten, januari 2010 Vervangt de versie uit januari 2005; uitgever: FACHVERBAND FLIESEN UND NATURSTEIN IM ZENTRALVERBAND DES DEUTSCHEN BAUGEWERBES E.V., BERLIJN

6 Eisen die aan de ondergrond worden gesteld Voor de uitvoering van vloeibaar te verwerken composietafdichtingen met bekleding en bedekking van tegels en platen (hier RESOPAL SpaStyling® BOARD) voor binnen worden de volgende eigenschappen aanbevolen voor de ondergrond: het oppervlak van de ondergrond moet voldoende recht, sterk en zonder doorlopende scheuren zijn. De ondergrond moet verregaand gesloten, passend bij een gelijkmatige structuur en voldoende sterk zijn. Hij moet vrij van stoffen zijn die een nadelige invloed hebben op de hechting van de afdichting (zoals oplosmiddelen, losse onderdelen, stof, zand, bindmiddelverrijkingen, uitkristalliseringen, vuil). De precieze afmetingen en de positie van de ondergrond moeten bij het beklede oppervlak passen. Grotere maatonnauwkeurigheden moeten voor het afdichten worden gecompenseerd. Voor het beoordelen van de gelijkmatigheid moeten de in de betreffende landen geldende normen (bijv. DIN 18202 voor Duitsland) in acht worden genomen. Opvulstoffen moeten zijn aangepast aan de ondergrond en het afdichtmateriaal en goed op de ondergrond hechten. Ondergronden die gevoelig zijn voor vocht, zoals calciumsulfaatgebonden dekvloeren of estrikdelen van gipsplaten resp. vezelgipsplaten, waarbij een afvoer in de vloer is gepland, zijn net als hout en houten materialen niet geschikt als ondergrond voor dit soort afdichtingen. De ondergrond mag na het aanbrengen van de afdichting slechts beperkt vervormen. Bij ondergronden die krimpen en verschuiven, moeten de afdichtingen en bekleding zo laat mogelijk worden aangebracht. Als richtwaarde kan gelden dat op betonnen of gemetselde ondergronden, gemaakt van met bindmiddel gebonden stenen, de afdichtingen en bekleding pas ca. zes maanden na het maken mogen worden aangebracht. Bij ondergronden waarbij de genoemde vormveranderingen allang zijn afgesloten, kan de aangegeven tijdsduur korter zijn. Scheuren in de ondergrond moeten worden beperkt tot een scheurbreedteverandering van maximaal 0,2 mm, tenzij voor het afdichtproduct een bijzonder certificaat voor een grotere scheurbreedte-overbrugging werd geleverd. Er moet gegarandeerd worden dat aan de maximale scheurbreedteverandering constructief wordt voldaan. Pleisterwerk, gipsplaten en vezelgipsplaten moeten droog zijn, estrik moet droog en cementestrik minimaal 28 dagen oud zijn. Bij estrik op isolerende en scheidende lagen moet het vochtgehalte m.b.v een CM-apparaat worden gemeten. Dit mag • bij verwarmde calciumsulfaatgebonden estrik niet meer dan 0,3 CM % • bij onverwarmde calciumsulfaatgebonden estrik niet meer dan 0,5 CM % • bij cementestrik niet meer dan 2,0 CM % bedragen. Voor snelhardende estrik geldt de informatie van de producent.

Detailoplossingen met composietafdichtingen Muur Pleisterwerk van cement of kalkcement Composietafdichting MS-polymeerlijm RESOPAL SpaStyling® BOARD Afdichtband Ronde draad Elastisch vulmateriaal voegen Randisolatiestrook

Tegel Dunbedmortel Composietafdichting Estrik Afdekking Vloerisolatie Dragende laag staalbeton

Wand-vloeraansluiting met RESOPAL SpaStyling® BOARD en tegel

11

6

Algemene informatie m.b.t. het afdichten (dicht niveau)

Muur Pleisterwerk cement of kalkcement Composietafdichting MS-polymeerlijm RESOPAL SpaStyling® BOARD Composietafdichting met manchet Elastisch vulmateriaal voegen

Doordringing (muren)

Wand gipskartonplaat Composietafdichting MS-polymeerlijm RESOPAL SpaStyling® BOARD Composietafdichting met manchet

Elastisch vulmateriaal voegen

Doordringing (droge bouw)

6

Wand gipskartonplaat

Composietafdichting

MS-polymeerlijm

RESOPAL SpaStyling® BOARD

Elastisch vulmateriaal voegen

Wandaansluiting met RESOPAL SpaStyling® BOARD op douchebak of badkuip

13

7

Instructies m.b.t. de verwerking van RESOPAL SpaStyling® BOARD

7.1

Montage van RESOPAL SpaStyling® BOARD

Algemene informatie De platen moeten voor het leggen minimaal twee dagen (in de winter ca. drie à vier dagen) in de ruimtes waarin zij zullen worden gelegd aan het klimaat worden geacclimatiseerd. Leg ze hiervoor plat op een rechte ondergrond. Hierbij moet sprake zijn van een normaal binnenklimaat (temperatuur 18 tot 25 °C; relatieve luchtvochtigheid 50 tot 65 %). Deze klimaatomstandigheden moeten ook later bij het gebruiken van de ruimtes worden aangehouden. Voor het montage van RESOPAL SpaStyling® BOARD gelden de van toepassing zijnde nationale normen en richtlijnen, de verwerkingsinstructies van RESOPAL SpaStyling® BOARD en de in de branche gebruikelijke regels. RESOPAL SpaStyling® BOARDS die op een wandondergrond moeten worden gelijmd, moeten aan de lijmzijde schoon, droog, stof-, olie- en vetvrij zijn. Verdere behandelingen vooraf zijn afhankelijk van het gebruikte lijmsysteem, daarom moeten ook altijd de verwerkinginstructies van de lijmproducent in acht worden genomen. Wandondergrond RESOPAL SpaStyling® BOARD kan op verschillende soorten pleisterwerk (gips en cement), op droge ondergronden (gipskarton- en vezelgipsplaten), op diverse houtmaterialen (spaanplaten, OSB-platen etc. OPGELET: houten materialen zijn niet toegestaan als ondergrond voor composietafdichtingen) en op aanwezige stenen en keramische oppervlakken over de gehele oppervlakte of in rupsen worden gelijmd. De wandondergrond moet volgens de in de branche geldende regels en de stand van techniek droog, schoon, met voldoende draagvermogen en recht (max. ± 2 mm hoogteverschil op 2 m) zijn. Bij een ondergrond, waarop al eerder een composietafdichting werd aangebracht, is geen verdere voorbehandeling noodzakelijk; de composietafdichting en lijm moeten in dit geval op elkaar zijn afgestemd. Een losse of absorberende ondergrond die geen composietafdichting nodig heeft, moet met een primer/voorstrijkmateriaal worden behandeld. Montage van RESOPAL SpaStyling® BOARD RESOPAL SpaStyling® BOARDS worden als grote platen in verschillende afmetingen geleverd. Hieruit worden de vereiste bladafmetingen gezaagd. Als de platen als volledig formaat moeten worden gebruikt, adviseren wij een omlijsting rondom van minimaal 20 mm. Wanneer grotere samenhangende vlakken gewenst zijn, dan kunnen de RESOPAL SpaStyling® BOARD-elementen met een losse messing en groef worden verbonden, zodat alleen nog maar een haarvoeg tussen de verschillende platen overblijft.

Indoor-Tape MS-polymeerlijm

Wand

Lijm

RESOPAL SpaStyling® BOARD

Messing

Hiervoor moet aan de smalle kant van de platen een groef (3 mm breed, 7 tot 10 mm diep) worden ingefreesd; deze moet vervolgens zorgvuldig worden ontdaan van vuildeeltjes en freesspaanders. Opdat deze verbinding later waterdicht is, moet die met lijm op basis van hybride of PU worden gelijmd. De lijm wordt hiervoor in iedere groef (op de groefwanden) van de twee te verbinden platen aangebracht. De lijm in de groeven exact doseren en voldoende ruimte overlaten voor de messing, zodat de lijm resp. de messing het samenvoegen niet belemmeren. In een van de twee platen wordt de messing in de groef geplaatst. Voordat vervolgens beide platen worden samengevoegd, wordt op de messing nog wat extra lijm gedaan om te garanderen dat de voegverbinding dicht afsluit. Lijm die uit de groef komt en lijmresten op het oppervlak moeten onmiddellijk worden verwijderd.

7

Voor het lijmen van RESOPAL SpaStyling® BOARD op de wandondergrond moeten alle werkhandelingen (zagen, uitsparingen, boringen, groeffrezingen etc.) zijn afgesloten. Pas daarna kan worden begonnen met het lijmen. a) Geconfectioneerde platen eerst droog (zonder lijm) aanpassen en controleren. Bedenk dat t.o.v. alle vaste bouwonderdelen (vloer, plafond, wand etc.) een afstand van minimaal 3 mm moet worden aangehouden.

b)

RESOPAL SpaStyling® BOARD kan zowel volledig alsook in rupsen worden gelijmd. Bij het lijmen d.m.v. rupsen zijn die systemen het beste gebleken die uit een sterk hechtende MS-polymeerlijm en een 3 mm dik, aan beide zijden klevend montageband bestaan. Het aan beide zijden klevend montageband heeft het voordeel dat de platen niet extra gespannen hoeven te worden en de lijmrups zijn maximale dikte behoudt. Maar dat is voor het lijmen van RESOPAL SpaStyling® BOARD niet dwingend vereist. Bij het aanbrengen van de lijm op de wandondergrond moet rekening worden gehouden met de instructies van de producent. Bij het lijmen in rupsen moet ermee rekening worden gehouden dat de afstand tussen de verschillende lijmrupsen maximaal 250 mm bedraagt. Verder moet erop worden gelet dat de RESOPAL SpaStyling® BOARD bij die delen van de wand waaraan later voorwerpen (wastafel, WC etc.) moeten worden bevestigd, niet hol zijn. Daarom adviseren wij bij deze gebieden de lijm op het gehele vlak aan te brengen, erg kleine afstanden tussen de lijmrupsen aan te houden of 3 mm dik materiaal (bijv. RESOPAL® MASSIV) tussen de lijmrupsen aan te brengen. 15

7

Instructies m.b.t. de verwerking van RESOPAL SpaStyling® c) RESOPAL SpaStyling® BOARD op afstandhouders plaatsen, de juiste positie bepalen en in het lijmbed drukken.

d) De volgende platen worden zoals boven beschreven met een messing en groef verbinding met de vorige plaat verbonden. Na het aanbrengen van de lijm in de groeven en het invoegen van de messing wordt de volgende plaat samengevoegd met de vorige en daarna in het lijmbed tegen de wand gedrukt. Vervolgens controleren of de voeg recht afsluit en eventueel corrigeren door aandrukken op de uitstekende punten.

Na het aanbrengen van alle RESOPAL SpaStyling® BOARDS moeten alle bewegingsvoegen die als taak hebben om vormveranderingen te compenseren, evenals aansluitingen van douchebakken of badkuipen met siliconenkit worden afgesloten.

7 7.2

Hoekoplossingen met RESOPAL SpaStyling® BOARD

Uitvoering van binnen- en buitenhoeken met RESOPAL SpaStyling® Binnenhoek met stompe naad:

a) De eerste RESOPAL SpaStyling® BOARD met een afstand van ca. 3 mm van de wandbinnenhoek en de vloer op het eerste wandbeen lijmen. b) De tweede plaat RESOPAL SpaStyling® BOARD met een afstand van ca. 3 mm van de wandbinnenhoek en de vloer op het tweede wandbeen lijmen. c) In de 3-mm-voeg van de binnenhoek een ronde PE-draad als achtervulling leggen en met siliconenkit duurzaam elastisch uitvoegen.

Indoor-Tape MS-polymeerlijm

RESOPAL SpaStyling® BOARD

17

7

Instructies m.b.t. de verwerking van RESOPAL SpaStyling® Binnenhoek met aangefreesde messing-en-groef-verbinding

a) In het oppervlak van de eerste plaat een 3 mm groef frezen en bij de tweede plaat een passende aansluiting frezen, zodat er een 3 mm brede messing ontstaat.

Klebstoff

Plaat 2

Plaat 1

b) De eerste RESOPAL SpaStyling® BOARD met een afstand van ca. 3 mm (lijmdikte) van de wandbinnenhoek op het eerste wandbeen lijmen. c) In de groef wordt lijm op basis van hybride of PU gevoegd. Vervolgens wordt de aangefreesde messing van de tweede plaat in de groef geplaatst, worden de platen samengevoegd en de tweede plaat op het tweede wandbeen gelijmd.

Lijm

7 Buitenhoek met randen op smalle oppervlakken en aangefreesde messing-en-groef-verbinding a) Op het smalle oppervlak van de eerste plaat RESOPAL SpaStyling® BOARDS een rand aanbrengen (zie 5.4, pag. 9). Lijm Plaat 1

Plaat 2

b) In het oppervlak van de eerste plaat een 3-mm-groef frezen en bij de tweede plaat een fels frezen. c) De eerste plaat RESOPAL SpaStyling® BOARD met een overstek van ca. 10 mm (boarddikte + lijmlaag) van de buitenhoek van de wand op het eerste wandbeen lijmen. d) In de groef de lijm op basis van hybride of PU doen. De aangefreesde messing van plaat 2 in de groef plaatsen, de platen samenvoegen en plaat 2 op het tweede wandbeen lijmen.

Lijm

19

7 Buitenhoek met uitgefelst basismateriaal a) Bij de eerste plaat RESOPAL SpaStyling® BOARD wordt het basismateriaal helemaal uitgefelst, zodat alleen het HPL een fels van ca. 15 mm diepte vormt.

b) De tweede plaat RESOPAL SpaStyling® BOARD wordt in een rechte hoek ten opzichte van de eerste RESOPAL SpaStyling® BOARD in de bovenvermelde fels gelijmd. Daarbij wordt het overstaande HPL van de eerste plaat tegen het smalle oppervlak van de tweede plaat gelijmd. Tijdens het uithardingsproces van de lijm wordt de voegverbinding in een bepaalde vorm gehouden of er worden klemmen gebruikt. Na het uitharden van de lijm wordt het nog overstaande HPL met een afvlakfrees vlak gefreesd.

Lijm

c) De voorgefabriceerde buitenhoek (op deze manier kunnen ook complete vormdelen worden gemaakt) van RESOPAL SpaStyling® BOARD wordt vervolgens met lijm op basis van MS-polymeer op de wand of op de badkuipdrager gelijmd.

Lijm

7 Uitvoering van binnen- en buitenhoeken (verstek) met RESOPAL SpaStyling® RESOPAL SpaStyling® BOARD is ook geschikt voor voorfabricage, voor het bekleden van voorwanden, douchebakken of badkuipen met binnen- en buitenhoeken onder verstek. a)

De uiteinden van de platen van RESOPAL SpaStyling® BOARD worden met behulp van een cirkelzaag of handcirkelzaag in verstek gezaagd. De verstekzijden worden met plakband verbonden met de buitenzijden. b)

Lijm op basis van hybride of PU in de open verstek doen.

21

7 c)

De plaatdelen worden nu samengeklapt en tijdens het uitharden van de lijm met behulp van plakband en/of klemmen vastgehouden. De vooargefabriceerde delen van RESOPAL SpaStyling® BOARD worden vervolgens met lijm op basis van PU of MS-polymeer op de voorwand of badkuipdrager gelijmd. Het maken van binnen- en buitenhoeken met op de markt gebruikelijke profielen Voor het maken van binnen- en buitenhoeken met RESOPAL SpaStyling® BOARDS kunnen ook normaal in de handel verkrijgbare profielen (bijv. Schlüter-rail) worden gebruikt. Daarbij moet erop worden gelet dat de voeg tussen het profiel en de smalle zijde van de plaat RESOPAL SpaStyling® BOARDS wordt verzegeld, om te garanderen dat de voeg dicht afsluit.

Gezondheidsaspecten bij de toepassing

8

Het bewerken vann RESOPAL SpaStyling® BOARDS of het toegepaste basismateriaal op basis van glasvezels en polyproyleen levert geen gezondheidsrisico's op. Gezondheidsaspecten: Dat vezels in staat zijn, wanneer zij door mensen worden ingeademd, het onderste deel van de longen te bereiken staat in direct verband met de diameter van de vezels. Inadembare vezels hebben een diameter van minder dan 3 µm. Vezels met een diameter van meer dan 3 µm bereiken de onderste luchtwegen niet en kunnen daarom ook geen ernstige longziektes veroorzaken. Als deze vezels in de bovenste luchtwegen komen, kunnen ze van daaruit snel weer uit het lichaam worden verwijderd. Aangezien de vezeldiameter in het glasvezel-polypropyleen-basismateriaal van RESOPAL SpaStyling® BOARD duidelijk groter is dan 10 µm kunnen die de luchtwegen niet beschadigen, zoals hierboven beschreven. Textielglasvezels die worden gebruikt ter versteviging van het basismateriaal werden in juni 1987 door het Internationale Agentschap voor Onderzoek naar Kanker (IARC) als niet classificeerbaar beoordeeld m.b.t. een kankerverwekkend effect op de mens [1, 2]. Bewerking: Bij het zagen, boren en frezen van het glasvezel-polypropyleen-basismateriaal kunnen losse vezels ontstaan. Meerdere onderzoeken [1] over glasvezels hebben echter aangetoond, dat door het verspanen (bij het zagen, boren en frezen) de diameter van de vezels nooit kleiner wordt, maar dat altijd alleen de lengte van de vezels kan veranderen. Dus ontstaan bij het breken van vezels altijd vezels met dezelfde diameter, die alleen korter zijn. Hierdoor bestaat nooit het gevaar dat de afgebroken deeltjes (stof) in de longen komen. Het is weliswaar onwaarschijnlijk dat vezels met een diameter van meer dan 3 µm worden ingeademd, maar vezels met een diameter van meer dan 4 à 5 µm kunnen huid-, oog, neus- en keelirritaties veroorzaken. Het gaat daarbij echter niet om een allergische reactie, maar om een eenvoudige irritatie die door een goede persoonlijke beschermuitrusting onder controle kan worden gehouden [1, 2].

Onderhoud, verzorging en reiniging

9

RESOPAL®-platen (decoratief hogedruklaminaat (HPL) volgens EN 438) zijn onderhoudsvriendelijk en hebben door hun robuuste en hygiënisch dicht afsluitende oppervlak geen bijzonder onderhoud nodig. De geadviseerde reinigingsinstructies gelden voor oppervlakteveronreinigingen die bij algemeen gebruik, bij de ver- en bewerking alsook montage van RESOPAL SpaStyling® BOARD ontstaan. Reiniging algemeen: Licht vervuilde platen worden met een zachte, schone, eventueel licht vochtige doek gereinigd. Sterkere vervuiling kan met een warm zeepsopje of met een in de handel gebruikelijk schoonmaakmiddel, dat eventueel wat langer moet inwerken, worden verwijderd. Achtergebleven resten kunnen meestal met organische oplosmiddelen, zoals ethanol, aceton, wasbenzine of nagellakremover worden verwijderd. Gebruik voor de reiniging alleen schone, zachte doeken, zachte sponzen of zachte borstels! Ondhoudswas of politoer mag niet worden aangebracht, omdat deze een laagje op de RESOPAL®-oppervlakken achterlaten. Door dit laagje worden de karakteristieke oppervlakte-eigenschappen veranderd. Vastzittende kalkvlekken kunnen met warm tien-procent-azijn- of citroenzuur worden verwijderd. De oppervlakken vervolgens met schoon warm water afnemen. Belangrijk: Er mogen uitsluitend schoonmaakmiddelen worden gebruikt, die geen schurende, zeer zure of sterk blekende ingrediënten bevatten! Gebruik geen hogedrukreinigers of stoomapparaten voor het schoonmaken van RESOPAL SpaStyling® BOARDS.

[1] J. R. Bender, C.W. Axten "Gezondheidsaspecten bij het gebruiken van textielglasvezels ter versteviging“, Technical Association of the Pulp and Paper Industry, Marco Island, Florida, May 07, 1989. [2] Vereniging van Europese glasvezelproducenten "Glasvezels van eindeloos filament en hun invloed op de gezondheid“

23

10 Afvalverwijdering en energieterugwinning Resten en afval van RESOPAL SpaStyling® BOARDS zijn door hun hoge stookwaarde (18 tot 20 MJ/kg) uitermate geschikt voor thermisch gebruik. Ze lossen bij volledige verbranding bij 700 °C op tot water, kooldioxide en stikoxiden. RESOPAL SpaStyling® BOARD biedt daardoor een goede basis voor een energetisch gebruik volgens §6 van de Duitse wet m.b.t. hergebruik. Aan de voorwaarden voor goede verbrandingsprocessen wordt met moderne, door de overheid goedgekeurde, industriële stookinstallaties voldaan. De as uit deze verbrandingsprocessen kan naar gecontroleerde stortplaatsen worden gebracht. Resten en afval van RESOPAL SpaStyling® BOARD kunnen naar gecontroleerde stortplaatsen worden gebracht, die tegenwoordig aan de nationale en/of regionale regelgeving voldoen.

11 Adressen van toeleveranciers voor afdichtstoffen en lijm Walter Hallschmid GmbH & Co.KG Lehmhäuserstr. 20 D-94424 Arnstorf

Innotec Industrie – Scorpion Nederland BV Kopersteden 14 7547 TK Enschede

Tel. +49 (0) 8723 96 12 - 0 Fax +49 (0) 8723 96 12 - 70 Mobiel +49 (0) 179 / 14 11 875

Tel. +31 (0) 53 / 428 29 54 Fax +31 (0) 53 / 428 18 04

E-Mail: [email protected] www.hallschmid.eu

E-Mail: [email protected] www.innotec.nl

Ramsauer GmbH & Co. KG Sarstein 17 A-4822 Bad Goisern am Hallstättersee Tel. +43 (0) 61 35 / 8205 - 0 Fax +43 (0) 6135 / 8323 E-Mail: [email protected] www.ramsauer.at

Innotec Industrie bvba Vennen 2 S Unit 4 2200 Herentals Tel. +32 (0) 14 / 37 40 45 Fax +32 (0) 14 / 37 40 15 [email protected] www.innotec-industrie.be

Garantie De inhoud van deze folder werd naar eer en geweten samengesteld en gecontroleerd. Maar ondanks deze zorgvudligheid kunnen wij niet aansprakelijk worden gesteld voor de juistheid daarvan. Iedere vorm van aansprakelijkheid van de uitgever, Resopal GmbH en de redactie voor persoonlijk letsel, materiële en immateriële schade die toch ontstaan door het gebruik hiervan, is uitgesloten. Auteursrechten foto's De afbeeldingen zijn met de vriendelijke toestemming van de eigenaar van de auteursrechten afgedrukt. Als deze niet kon worden achterhaald, worden rechten eventueel in het kader van de gebruikelijke overeenkomsten gecompenseerd. Vergissingen, wijzigingen en verbeteringen voorbehouden! 04/2015 Verwerkingfoto’s: Christoph Hess, Fotodesign