Welkom in de Bisdomzaal Informatie-bijeenkomst voor nieuw benoemde leden van kerkbesturen in het bisdom van ’s-Hertogenbosch
Programma 19.30 u.
Opening met gebed
19.35 u.
Toelichting programma
19.40 u.
De parochie als rechtspersoon
Vincent Peters
Gesprek 20.30 u.
Korte pauze
20.40 u.
Parochie en financiën Gesprek
21.30 u.
Afsluiting
Wil van de Molengraft
Mr. V. Peters, jurist & kanselier
De parochie als rechtspersoon
De parochie in de Codex • Codex (canon 515 §1): – “een parochie is een bepaalde gemeenschap van christengelovigen, – in een particuliere Kerk duurzaam opgericht, – waarover de herderlijke zorg, – onder het gezag van de diocesane Bisschop, – aan een pastoor als haar eigen herder toevertrouwd wordt”.
Geschiedenis • Derde eeuw: bisschopskerk in steden • Vanaf 300: groei op platteland parochies ontstaan vanuit bisschopskerken • Trente (1545-1563): Parochies afgebakend als onderdeel van bisdom • Vaticanum II (1962 –1965): parochies als geloofsgemeenschappen
Wereldkerk • Bestuurd door college van bisschoppen • Onder leiding van de paus, de Pontifex Maximus • Met behulp van het kardinalencollege • Ondersteund door de Curie
Beleidsverantwoordelijkheid • Bisschop: de pastoor van het bisdom • Delegatie naar • Delegatie naar priesters, diakens en kerkbesturen pastorale werkers die hij heeft die hij heeft aangesteld aangesteld • Presbyterium • Bisdom: lange en middellange termijn Kerkbesturen: middellange en korte termijn
Structuur parochie Geloofsgemeenschap pastoraat
beheer
Pastoor (vz) Kerkbestuur Werkgroepen
advies
Pastoraal team
Werkgroepen
Beheer en pastoraat zijn onderscheiden taken
Taak kerkbestuur • Beheer vermogen • Werven en ontvangen gelden • Beheer (on)roerende goederen • Vaststellen en doen van uitgaven • Nakomen verplichtingen • Aangaan overeenkomsten
Parochie als rechtspersoon • Kerkbesturen moeten rekening houden met woud aan regelgeving • Parochie bezit rechtspersoonlijkheid • Burgerlijk wetboek: Kerkgenootschappen “bezitten rechtspersoonlijkheid”; “Zij worden geregeerd door hun eigen statuut, voor zover dit niet in strijd is met de wet”
• Kerkelijk wetboek als basis
Parochie als rechtspersoon • Algemeen Reglement voor bestuur parochie van de R.K. Kerk in Nederland • regelt structuur, organisatie en bevoegdheden van parochie • maakt deelname mogelijk aan maatschappelijk handelen (m.n. vermogensrechtelijk) • Rechtspersoonlijkheid parochie in maatschappij NIET altijd meer duidelijk
Bevoegdheid rechtspersoon • Algemeen Reglement regelt inrichting, beheer en besluitvorming van rechtspersoon • Vermogensrechtelijke handelingen gebaseerd op ‘collegiaal bestuur’: bestuursbesluit nodig • Geldige (her)benoeming bestuursleden door bisschop noodzakelijk voor geldigheid besluiten
Beperkingen handelingsbevoegdheid • Besluiten uitvoeren overeenkomstig Algemeen Reglement (zie artikelen 53 en 54) • Schriftelijke machtiging bisschop nodig voor bepaalde besluiten • Niet ongebruikelijk: vergelijk bestuur van vereniging en college van B&W • Handelen is onbevoegd zonder goedkeuring • Vraag tijdig machtiging bisschop aan!
Aansprakelijkheid • Naast kerkelijke regelgeving ook Nederlandse wetgeving van toepassing evenals eisen van goede trouw, redelijkheid en billijkheid • Bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering: weinig zinvol • Hoofdregel: niet persoonlijk aansprakelijk • Veel zaken zijn (collectief) verzekerd door bisdom/parochie
Arbeidsomstandigheden • ARBO-wet geldt voor parochie én begraafplaats, ook als vrijwilligersorganisatie • Verplichting: géén negatieve invloed op veiligheid en gezondheid • Risico-inventarisatie en -evaluatie; plan van aanpak voor parochies (knelpunten) • Overleg bisdommen – ARBO-dienst • Landelijke modelinstructie met ARBO-voorschriften
ANBI • Kerkgenootschappen aangemerkt als ANBI (Algemeen nut beogende instelling) • Vrijstelling van schenkings- en successierechten
Vragen ? Nadere informatie: www.bisdomdenbosch.nl
