Vergadering Priesterraad van het Bisdom Hasselt

Vergadering Priesterraad van het Bisdom Hasselt Hasselt, 22 oktober 2014 Aanwezig: Mgr. P. Hoogmartens, voorzitter, moderator Thieu Plessers, vicaris-generaal Karel D’Huys, vicaris-generaal Jaak Janssen, Gregorio Aiello, Rudy Buytaert, Gust Coppejans, Lode Delille, Guido Honnay, Willy Smeets, Giel Stinkens, Thieu Tielens, Alain Vanherle en Bart Coenegrachts Verontschuldigd: Hugo Vanmarsenille 1. Welkom – We zullen Hugo Vanmarsenille groeten en een kaartje voor hem schrijven; iedereen kan tekenen. Na de vergadering zullen Thieu, Willy en Bart kijken of hij thuis is en het kaartje bezorgen. 2. Evangeliegesprek en gebed: Evangelie van 30ste zondag door het jaar A (Mt 22, 34-40) 3. Variapunten 4. Goedkeuring en opvolging van het verslag van 23-04-’14 Onze excuses aan Rudy Buytaert; hij was aanwezig maar stond niet genoteerd op het verslag als aanwezig. De vragen van Giel in de varia zijn doorgespeeld aan de bisschopsraad. De bisschopsraad heeft vicaris Augustin Champagne gevraagd het op te volgen. Voorlopig weten we niet meer. Het verslag wordt goedgekeurd.

Vergadering Priesterraad van het bisdom Hasselt – 22-10-‘14 - Verslag

1

5. De groei van onze federaties naar ‘pastorale eenheden’ A. Inleiding door vicaris Karel aan de hand van het document: ‘Op weg naar pastorale eenheden’ – gesprek priesterraad 22 oktober 2014 Iedereen krijgt het document. In deze vergadering hebben we een ander oogpunt dan tijdens de dag voor dekens en moderatoren van 7 oktober. Hier is de focus: is dit perspectief ook goed voor de leefbaarheid van priesters in het pastorale veld? Bemerk dat dit document een ontwerptekst is. We bekijken het document vanuit het leven en werk van de priester. Vraag naar de leefbaarheid, het thuisgevoel voor de priester: liturgisch, communautair, materieel? Is dit een pastorale vereenvoudiging? Soort nieuwe verhouding priester-leek; Dienst van de pastorale leiding: moet elke priester dat doen? Eucharistie als sleutel om te groeien naar een echte eenheid. … B. Gesprek In het document staat een zin die in de presentatie ontbreekt. ‘aandacht voor kwetsbare groepen’. Die moeten ook in de pastorale eenheid aandacht krijgen. Zie wat er gebeurt in Ziekenzorg en in OKRA. Moeten we niet meer inzetten op vorming en communicatie om dit te realiseren. Er is een verschil in inzet en wil om dit te realiseren. Dit voorstel kan tot pastorale vereenvoudiging leiden. Maar er blijft een spanning: enerzijds moeten we voeling houden met de huidige parochies en met de mensen die het daar dragen. Anderzijds is het leven van de eenheid belangrijk. Hoe kan dat samengaan? Als we al verantwoordelijkheid geven aan de leken, dan moet die verantwoordelijkheid nog toenemen. Spiritualiteit. Hoe kunnen wij ons als priesters daarop voorbereiden? We werken mee aan Gods werk. Dit is een fundament; daarzonder kan het niet. Daarzonder kan het ook niet doorgegeven worden aan de leken. In de papieren staat er: een nieuwe kerk, een nieuwe gemeenschap. In het Evangelie: de Kerk kwam er door de Geest.


2

Het kan maar door heel dicht bij Hem te zijn. Het gaat er niet om een nieuwe structuur op te bouwen, God is heel dicht bij ons en wij moeten bij Hem blijven om waar te maken wat Hij ons heeft voorgedaan. Er is sprake van een zondagskerk. Naast een zondagskerk is er ook nood aan een ruimte waar mensen, ook priesters, regelmatig een half uur bij Hem verblijven in de aanbidding. Hem de kans geven met ons bezig te zijn, wij met Hem. Het staat ook in de tekst geschreven: de levende Heer in ons midden. Misschien moet dat heel bewust gebeuren – dat is een fundament waaraan ook rustig gewerkt kan worden. Hij is met ons, zijn Geest is met ons. In de enquête van SPES (zie Collationes 2014, nr. 3) komt die vraag terug: Is er in uw parochie Eucharistie, aanbidding, Mariaverering, enz. ? Als we dat meer en meer kunnen ontdekken, gaan de mensen misschien niet meer zo snel spreken van ‘mijn mis, mijn kerk, mijn parochie, mijn vereniging, onze pastorie, enz…’ Dat het materiële een beetje minder ruimte inneemt en de Geest wat meer: het Woord, de Eucharistie. De pastorale eenheid is een mooi vervolg op wat in de federaties gebeurt. Ook het verstand speelt een rol; er is ook een ethische verwoording van waarover het gaat: wie wij zijn, waarvoor wij staan? Welke ethische identiteit hebben wij vandaag tegenover mensen? Als we allemaal verschillende richtingen uitgaan, wordt het moeilijk. Er is een soort identificatie nodig naar buiten van wie wij zijn. Spiritualiteit is daarin enorm belangrijk. ’t Is zijn werk. Dan moeten we ook dicht bij Hem blijven om die identiteit te ontdekken en aan de buitenwereld te zeggen waarvoor we staan. Vandaar het belang van de synode over het gezin. Vraag ivm vereenvoudiging. De parochie als structuur wordt niet opgeheven. De huidige parochies blijven dus juridisch. Toch is er sprak van iets nieuws. Hier zie je de specifieke verhouding kerk-staat in België: kerken, pastorijen, vergoedingen van de bedienaars van de eredienst, betoelaging door de gemeenten, … zijn ook wettelijk geregeld. Als die afspraken niet veranderen, kunnen we niet naar één parochie groeien. Door het geheel als één parochie aan te duiden, kloppen de verhoudingen niet meer. Als er één parochie is, dan kan de overheid zeggen: één parochie, één kerk, één pastoor, … Het juridisch statuut van elke parochie vraagt ook een eigen kerkfabriek. Dus moet iedereen bezig blijven met alle kerkfabrieken. Sommige kerkfabrieken vergaderen ook met elkaar. Er is een spagaat. Zolang de afspraken niet veranderen, hebben we geen keuze.


3

Dat geeft een probleem. Er zijn mensen die de wet goed kennen. Op basis van die wet willen zij vasthouden aan hun kerk.

Welke zijn de consequenties voor de priesters? Er is niet veel keuze: alleen dit model kan gehanteerd worden. Veel priesters zullen niet gelukkig zijn in dit systeem. Je wordt een priester-manager: je moet mensen bij elkaar brengen en op vele niveaus werken Veel priesters kunnen dat niet aan. Ofwel gaan ze doen wat ze wel kunnen. Ofwel moeten ze geholpen worden door hen om te scholen en te helpen functioneren in dat systeem. Als dat niet gebeurt, gaan we rampzalige dingen tegemoet. Het model – daarover moet niet getwist worden. De vraag is: hoe gaat ons personeel daarin functioneren en daarin gelukkig zijn? Er zijn voortdurend structurele veranderingen. De groei naar federaties is nog niet afgerond of er staat alweer een andere realiteit op stapel. Als het personeel niet gelukkig is, kan het spel niet werken. Vele gelovigen rekenen op de priesters. Er moet dus fors ingezet worden op de mensen die in dat systeem moeten functioneren. Anderzijds groeit de kans dat priesters thuis zijn bij leken die de pastoraal meedragen. Vandaag zijn priesters goed omringd, terwijl ze vroeger dikwijls voor alles alleen stonden. Gevormde leken kunnen veel bijdragen tot het thuisgevoelen. Op de vaste zondagsplek is de dragende groep aanwezig volgens deze visie. Zij vieren samen de zondag. In de Antwerpse tekst staat dat zij aanwezig moeten zijn in de wekelijkse zondagsviering. Dat is een mooie gedachte. Schaalvergroting brengt spanningen mee; dat is voor veel mensen een probleem. Langs alle kanten wordt er geduwd en getrokken. Het is belangrijk om zelf te komen tot een rustige en heldere visie. Als je dat zelf niet hebt, is het heel moeilijk. Vroeger was het beeld van de priester: mens bij de mensen. Hij kende iedereen en was aanwezig in droeve en blijde momenten. Als het aantal mensen zo groot is, bij wie de priester aanwezig moet zijn, is dat onmogelijk. Het aantal priesters vermindert. Misschien is dat een heldere keuze van de Kerk. In plaats van een priester dicht bij de mensen evolueren we naar een andere rol, een ander beeld: een priester die bezieler is van de werkers. De bisschop kan niet elke zondag overal aanwezig zijn. Dat is aanvaard. Maar mensen verwachten dat hun priester is waar zij zijn: ook waar zij leven. In een pastorale eenheid die een groot aantal mensen telt – iedereen aan wie de blijde boodschap gericht is – kan de priester niet overal komen.


4

Voor welke priester kiezen wij? “Als ik weet dat ik niet overal moet zijn, is dat ook anders in mijn ziel. Als ik in het ziekenhuis moet zijn, bij de jongeren, in de families, enz… en ik voel mij verplicht, dan word ik gek. Het is anders als het duidelijk is voor mij en de gemeenschap dan zoiets niet meer verwacht.” Hoeveel pastorale eenheden voorzie je binnen vijf jaar? Wie gaat dat bemannen? Wie gaat dat bestuur op zich nemen? Hoeveel mensen heb je? De pastorale eenheden zijn bedoeld om het leefbaar te houden. De keuze is niet: federaties doen federeren. Dan wordt de afstand te groot. Laten we de territoria voldoende indijken. Pastorale eenheden die we nu installeren, blijven hopelijk gedurende een behoorlijk lange tijd bestaan. De verantwoordelijken van de pastorale eenheid zullen leken zijn (C. 517 §2). Zelfs als er veel jongeren priester willen worden, kunnen we de zaak niet keren. Als je in drie pastorale eenheden werkt en een zondagskerk hebt met mensen die er samenkomen, dan kun je een thuis maken van die drie plekken. Zoals een priester zich op drie plekken thuis voelt als hij in drie kerken komt van zijn federatie. We werken aan die schaal in de hoop dat de priesters hun werk dan kunnen doen. Het is een ander priesterbeeld dan voorheen: de pastoor met 3000 schapen en als er meer gelovigen waren kwam er een kapelaan bij. Anderzijds mogen we ook niet de werkelijkheid van 15 à 20 parochianen als norm aanhouden. Niet alleen het priesterbeeld moet veranderen ook het beeld van de parochie. De parochies zijn ook veranderd; ze zijn niet meer zoals voorheen. De reflectie en de zoektocht is bezig. Op dezelfde wijze moet op weg gegaan worden met de mensen. Het gaat niet op te zeggen: ‘nu zal het zo zijn’. We moeten het overbrengen aan de mensen. Zij moeten dezelfde nood zien en mee op weg gaan. De communicatie moet zo gebeuren dat het ook iets van hen wordt, zodat zij meedragen en mee bekommerd zijn. Dan zal de spanning die wij als priesters ervaren, minder zijn. Dan kunnen zij meedragen. Moeten we nu niet de tijd nemen om per federatie drie vier mensen te vinden die kunnen meedenken en mee willen? Die zijn er al. Anderzijds, waar er veel priesters zijn, rekent men op hen. Je moet over vijf jaar mensen hebben die dat kunnen leiden. In een aantal federaties hebben mensen de ‘leerweg federaties’ gevolgd. Ze hebben samen al veel nagedacht over hun federatie. Een aantal is op weg om dit te kunnen overnemen en op te nemen. Maar ook daar wordt duidelijk gemaakt: ‘De pastoor is nog altijd de pastoor’. Het komt erop aan mensen te leren om het visioen te delen.


5

C. Tweede gespreksronde: Welke belangrijke elementen sprokkelen wij hieruit voor de toekomst? Wat is echt belangrijk? Spiritualiteit is belangrijk. Pastorale eenheid: eenheid – daaraan kun je maar werken als je spiritueel bent. Het is de Heer die het moet doen bij de mensen. De weg om er te geraken zit niet in het document. Enerzijds die eenheid van denken, geloven en werken. Het is de Heer die het doet. Maar dat mag geen excuus zijn om niks te doen. Wat als de groep te groot is of niet dieper voelt? Jezus vroeg aan Petrus die zijn Kerk moest leiden: ‘Hou je van Mij?’ Dat moet een vertrekpunt zijn. “Houden wij van Hem? Hoe maak ik dat waar in mijn leven?” De mensen betrekken en meenemen. Geen kant-en-klaar plan. Hen laten voelen dat het ook van hen komt. Ze moeten zien: het parochiewezen, de pastoraal kan een toekomst geven. Niet alleen de priester moet het weten. Ook zij zijn verantwoordelijk en maken mee de Kerk uit. Samenwerking priester – leek, inzetten op begeleiding en vorming. Groeien in het nieuwe priesterbeeld. Zorg voor eenheid is een belangrijk thema. Ook voor de eenheid in het leven van de priester. Hoe kan het leefbaar blijven? In acht kerken voorgaan: is dat de toekomst waar we naartoe gaan? Dan is er geen thuisgevoelen. Dat brengt ons denken ook bij bepaalde collega’s: de meewerkende priesters en de emeriti. Welk is de goede positie van de meewerkende priester? Van de emeritus? In hoeverre zijn we verantwoordelijk dat een servicekerk verder gaat zonder dat er empathie en bewogenheid groeit voor datgene waarover het gaat – men komt alleen de mis volgen; die situatie vraagt veel energie van de priesters en brengt weinig bij voor de Kerk. Er is een kleine groep mensen die wel aanspreekbaar is en meer wil. Zij willen ingaan op het Evangelie op vele wijzen. Welke rol kiest de Kerk voor de priesters morgen? Is hij mens onder de mensen? Of veeleer animator van de animatoren? Of iemand die komt vanuit een centrale kerk?


6

Dat roept de vraag op: Wat gebeurt er voor de andere priesters? Wij spreken er hier over. Maar hoe kan het voor de anderen? Voor elke priester moet het woord gevonden worden dat kan helpen om de nieuwe werkelijkheid voor henzelf te aanvaarden. In sommige bisdommen denkt men na over en maakt men openingen voor het samenwonen van priesters. Hoe kunnen we priester zijn in de nieuwe tijd? Kardinaal Danneels merkt op: we hebben een ander soort priester nodig voor de toekomst. Dat is ook belangrijk voor roepingenpastoraal. Hoe gelukkig zijn in de huidige context? Hoe het gevoelen hebben dat we toch in een eenheid zitten? Ook het beeld van de christen verandert. Een kleine groep christenen kan heel aanstekelijk werken. We moeten verdergaan met deze punten. De tekst groeit. De opmerking over diaconie is elders ook gezegd; zo groeien de dingen, de tekst. Andere kwesties: hoe gaan we met mensen hierover spreken, hoe helpen we leken en priesters? Die vraag blijft hangen en daarover moet verder nagedacht worden. Misschien kunnen wij in de Priesterraad daarover verder nadenken. Misschien ook met parochieopbouw en CCV. Een aantal dingen die hier klinken hebben vroeger in de Priesterraad ook geklonken. Toen was de vraag: in welke structuur gaan we die richting uit? Over welke Kerk gaat het? Toch bedenken: laat deze structuurvoorstellen nu maar groeien; die keuze zal helpen om ook andere zaken duidelijker te stellen.

6. Varia a. Ervaring van de pelgrimsreis ‘In de voetsporen van St.-Paulus’ (vicarisgeneraal Jaak Janssen) De groep bestond uit 24 personen: bisschop Patrick, deken Hans Vandenholen, priester van het bisdom Gent die onze gids was, 22 priesters van bij ons. We zijn begonnen in Antiochië, dicht bij Syrië – we hebben daar veel Syrische vluchtelingen gezien. We zijn naar Tarsus getrokken, Cappadocië, Iconium (Konya), Hiërapolis, Efeze, Pergamom, Nicea (Iznik), Istanbul. Volk en land hebben we leren kennen en waarderen: strand, bergen, sneeuw, zon, … De staat is overal zeer aanwezig.


7

We hebben een grote verscheidenheid gezien: vele vrouwen dragen boerka’s of de sluier maar er zijn ook heel moderne mensen. De voetsporen van Paulus volgen was het doel. Vaak waren er indrukwekkende momenten. Hans heeft sommige teksten van Handelingen en brieven gelezen, wat de zaak sterk maakte. Veel van onze aanwezige priesters zijn nu sterker betrokken op Paulus; Op de bus heeft Hans de brief aan de Galaten helder uitgelegd. We hebben ook veel van de Islam gezien: moskeeën, paleizen, … Hoe gaat de Islam om met het christendom? Dat hebben we gevoeld als we Eucharistie vierden en luisterden naar de zusters of priesters die we tegenkwamen. Als groep hebben we iets meegemaakt: als broeders, in de liturgie, het getijdengebed op de bus, in Nicea hebben we het credo gezongen aan het water. Een Turkse gids, Ismaïl, heeft ons meegenomen. De afspraak was dat de reis geen commerciële doeleinden had. Er was een mooi contact met hem. Bij het afscheid noemde hij ons: broeders. Hans Vandenholen was ook heel blij. Het beeld van de ‘Goede Herder’ dat we hem hebben toegezegd, is bij vicaris-generaal Jaak Janssen toegekomen en zal hem bij gelegenheid overhandigd worden. Tony Poorters schrijft een reisverslag. Zie Samen 2014, nr. 10. b. Onttrekking aan de eredienst van de kerk van Kuttekoven – St.-Jan de Doper. Over dit dossier is het advies van de Priesterraad nodig. Vicaris-generaal Karel heeft een dossier voorbereid. Hij geeft een presentatie van het dossier. Welk advies geeft de Priesterraad in antwoord op deze vraag? De Priesterraad geeft unaniem een gunstig advies wat betreft het samenvoegen van de parochie St.-Jan Baptist met St.-Odulphus Borgloon en het opheffen en samenvoegen van de kerkfabrieken.


8

De Priesterraad geeft unaniem een gunstig advies voor onttrekking van de kerk van Kuttekoven aan de eredienst op voorwaarde van een niet onwaardige herbestemming van het kerkgebouw. c. Opheffing en samenvoeging van de parochie en kerkbestuur Binderveld met Nieuwerkerken, met behoud van de kerk van Binderveld als annexe kerk Over dit dossier is het advies van de Priesterraad nodig. Vicaris-generaal Karel heeft een dossier voorbereid. Hij geeft een presentatie van het dossier. De Priesterraad geeft unaniem een gunstig advies om de parochie en het kerkbestuur van St.Jan Baptist Binderveld op te heffen en de parochie Binderveld samen te voegen met de parochie St.-Pieter Nieuwerkerken. Er is wel de bemerking in verband met de motivering van de operatie: het vinden van voldoende mensen voor de kerkfabriek. Dat roept vragen op. d. Een geschenkje voor de priesters die hun gouden jubileum vieren De jubilarissen die 50 jaar priester zijn kregen een kruisje. Iemand vroeg zich af of er niet iets anders gegeven kon worden: bijv. een boekenbon. De bisschop merkt op dat anderen ook heel blij waren met dat kruisje. e. De nieuwe versie van het Onzevader: welke richtlijn volgen we? De afspraak is dat het nieuwe Onzevader vanaf de Advent 2016 in de kerken gebruikt zal worden. We gaan het invoeren in alle kerken. Tegen dan gebeurt er ook enige voorbereiding door de commissie liturgie.

7. Afsluitend gebed en dank

8. Volgende vergadering van de PriRa: 4 maart 2015 van 14.00 tot 17.00 uur in de Residentie 29 april 2015 van 10.00 tot 17.00 uur ____________________________________________________Bart Coenegrachts_______


9

Vergadering Priesterraad van het Bisdom Hasselt

Recommend Documents