Infobulletin Schoolleidersplatform Datum: februari 2015 Samengesteld door: Marijke van der Meer en Johan van Dam Over dit bulletin Via dit infobulletin informeert het Schoolleidersplatform alle schoolleiders in het voortgezet onderwijs na elke bijeenkomst van het platform op beknopte wijze over de thema’s die in de bijeenkomsten van het SLP worden besproken en de adviezen die aan het bestuur van de VO-raad worden aangeboden.
Inleiding Beste collega’s, De VO-raad is van origine een vereniging van bestuurders, maar richt zich de laatste jaren nadrukkelijker op het betrekken van schoolleiders bij het te formuleren beleid. Om hieraan vorm en inhoud te geven, is het landelijk schoolleidersplatform (SLP) in 2012 prominenter gepositioneerd. Het SLP richt zich vooral op de thema’s personeelsbeleid en onderwijs. Er vindt tweemaandelijks overleg plaats in aanwezigheid van leden van het dagelijks bestuur van de VOraad. Leden van het platform halen via de eigen regio’s en eigen netwerken informatie op en versterken op deze wijze de beleidskracht van de VO-raad. Aansluitend aan ieder overleg wordt een nieuwsbrief verstuurd naar alle schoolleiders die bij de VO-raad bekend zijn. Dit zijn er ongeveer 6000, van teamleiders tot schoolleider/bestuurders. De dynamiek van ons veld is groot, mocht u de brief ten onrechte ontvangen of bent u onlangs toegetreden tot de groep van schoolleiders, laat het ons weten. Ook als u adviezen heeft over de inhoud van de nieuwsbrief of suggesties heeft ten aanzien van het agenderen van thema’s in de domeinen onderwijs en personeelsbeleid, laat het ons weten (via
[email protected]).
Onderwijs Omdraaiing 1e en 2e correctie CE Het Cito heeft enige tijd geleden onderzocht hoe de correctie van het centraal examen wordt uitgevoerd. Uit het onderzoek bleek dat ruim 30% van de docenten de tweede correctie niet of onvolledig uitvoert. Naar aanleiding van de uitkomst van dit onderzoek hebben OCW en VOraad enkele pilots rond een alternatieve vorm van correctie uitgevoerd. Uit de pilots blijkt dat het omdraaien van eerste en tweede correctie, waarbij het werk eerst naar de tweede corrector wordt gestuurd, het meest aansluit bij de wens om tot borging van zorgvuldige tweede correctie te komen. Met deze voorgestelde wijziging wordt echter niet tegemoet gekomen aan het voornaamste knelpunt dat door docenten wordt ervaren, namelijk dat de tijd voor het uitvoeren van zowel een zorgvuldige eerste- als een tweede correctie onvoldoende is. Gezien het feit dat niets doen geen optie is (borging van de correctie staat voorop) stemt het SLP in met het advies om gedurende twee schooljaren de eerste en tweede correctie om te draaien, zodat grondig kan worden onderzocht of deze oplossing inderdaad tot het gewenste effect leidt.
Als staatssecretaris Dekker het advies volgt, zal er op zijn vroegst in schooljaar 2015-2016 hiermee worden gestart. Extremisme Naar aanleiding van de gebeurtenissen in België, Parijs, maar ook in Nederland (enkele steekincidenten) wordt gesproken over de wijze waarop scholen hiermee om kunnen gaan. Er is sprake van verbale verharding en provocatie. De roep om detectiepoortjes klinkt opnieuw, onze Kinderombudsman verwijst naar goedgekeurde pestprogramma’s, maar schoolleiders zijn van mening dat dit geen instrumenten zijn waarmee we het verschil gaan maken. We zien het als onze taak om onze leerlingen mede op te voeden tot fatsoenlijke en zelfredzame burgers in onze maatschappij. Alom heerst de wens om als school optimaal te zijn ingericht op het voorkomen van geweld. Steden en schoolbesturen pakken hun rol verschillend op. Zo zijn er plaatsen waarin werkconferenties worden belegd waarin kennis en expertise wordt gedeeld, maar in veel regio’s worden weinig initiatieven gebundeld. Het SLP nodigt de Kinderombudsman uit voor een discussie. De VO-raad pakt het thema eveneens op. Er is een steunpunt School en Veiligheid opgericht. Er is veel expertise, maar dit is nog onvoldoende bekend. Er zal in conferentievorm aandacht worden besteed aan dit thema. Pest app In Den Haag en Tilburg maken leerlingen gebruik gemaakt van een ‘secret app’. Leerlingen (met name in de onderbouwklassen van het VO) kunnen hiermee anoniem pesten via de smartphone. Het wifi-netwerk van de school wordt hiervoor gebruikt en e.e.a. leidt tot onverkwikkelijke situaties. In Tilburg, maar ook in Den Haag, zijn ouders via een infobrief op de hoogte gebracht van deze hype. Plusdocument Binnen het SLP wordt al langer gediscussieerd over de smalle kwaliteitsbeoordeling van het onderwijs. De VO-raad ontwikkelt samen met het veld voorbeelden van een Plusdocument, een portfolio waarin de bredere vorming van de leerling wordt beschreven. Het biedt scholen tevens de mogelijkheid om zich te onderscheiden: dit is waar we voor staan, dit is wat we willen bereiken. In het SLP is ook nagedacht over de uitgangspunten van het Plusdocument en over alternatieve vormen van financiering hiervan. De VO-raad neemt de gedragen uitgangspunten mee in de ontwikkeling van het Plusdocument. Rekentoets Recentelijk heeft de staatssecretaris nieuwe uitvoeringsmaatregelen met betrekking tot de rekentoets geformuleerd. In het voorgestelde transitievoorstel wordt de rekentoets onderdeel van het handelingsdeel en daardoor voorwaardelijk voor het behalen van een diploma. Onderdelen van het handelingsdeel moeten immers naar behoren worden uitgevoerd, compensatie is niet mogelijk. Rekenen krijgt hiermee een zwaarder gewicht dan de kernvakken. Cijfermatig is er de komende jaren sprake van een opklimmende cesuur, waarbij aanvankelijk een 4,5 voldoende is voor het behalen van een diploma. Het niveau van de toetsen blijft eenduidig. Mocht sprake zijn van zorgwekkende resultaten, dan kan de genoemde cesuur worden bijgestuurd.
2
Het SLP vraagt aandacht voor de verzwaarde eisen aan de rekenvaardigheid, in combinatie met het vrijwel eenzijdig op te volgen PO advies én het aangepaste toetsingskader van de inspectie. We constateren dat leerlingen die niet voldoen aan niveau 1F, niet reëel toelaatbaar zijn tot havoof vwo brugklassen, maar dat hier vanuit het PO onvoldoende rekening mee wordt gehouden. Van de leerlingen die instromen in vmbo basis/kader bevindt de rekenvaardigheid van 90% zich onder 1F niveau, de opdracht om hen in vier jaar tijd een voldoende te laten behalen voor een 2F toets is volstrekt onhaalbaar. Het SLP en het bestuur van de VO- raad zijn zeer negatief over de uitkomsten van de debatten over de rekentoets. Nu er echter politieke keuzes zijn gemaakt (Infobulletin d.d. 3 februari), zal het veld er veel aan moeten doen om de leerling niet de dupe laten worden van de politieke koers. Het SLP brengt hiernaast onder de aandacht dat een leerling die de rekentoets in het preexamenjaar haalt, wordt gezien als een leerling die examen doet in 2 leerjaren (dubbele bronmelding). Dit veroorzaakt onnodige administratieve lasten.
Personeelsbeleid Voortgang ontwikkeling schoolleidersregister In de ALV van november is een belangrijk bestandsdeel van de beroepsstandaard voor schoolleiders in het VO vastgesteld. De complete standaard beschrijft wie er tot de beroepsgroep behoren, over welke competenties en bekwaamheden de schoolleider dient te beschikken en welk specifiek gedrag wenselijk is. Dit laatste deel, de gedragsregels, zijn nog niet vastgelegd. De competenties, bekwaamheden en professionele normen vormen de basis voor de formulering van startkwalificaties waarmee startende schoolleiders, die een opleiding tot schoolleider gevolgd hebben, start-bekwaam verklaard kunnen worden. Het SLP is zeer geïnteresseerd in de verbinding tussen registervorming en de gewenste professionalisering van schoolleiders. Er is herhaald aandacht gevraagd voor inhoudelijke betrokkenheid van schoolleiders bij de registerontwikkeling. Het register is van en voor onze doelgroep, vergelijkbaar met de andere registers zoals het docentenregister. Ook daar is de docent aan zet bij het invulling geven aan het ‘eigen’ register. De ontwikkeling van het register wordt sinds dit schooljaar gevolgd door een klankbordgroep waaraan elf schoolleiders meedoen. Namens het SLP nemen drie leden deel. Gestreefd wordt naar oplevering van het register in 2016. Het SLP heeft opnieuw aandacht gevraagd voor het expliciteren van de competenties van bedrijfsvoering en politieke sensitiviteit. Beide competenties behoren tot de basisuitrusting van de schoolleider. Het SLP heeft de VO-raad geadviseerd om een verbinding aan te gaan met de opleidingsinstituten zoals NSO, TIAS en CNA. Deze instituten maken met regelmaat gebruik van senior schoolleiders om theorie en praktijk te verbinden. Het zou goed zijn als schoolleiders in opleiding al tijdens hun opleiding in aanraking komen met vertegenwoordigers van onze
3
koepel. Dit advies wordt opgepakt door de VO-Academie. Leden van het SLP stellen zich desgewenst beschikbaar voor zo’n rol. Het SLP heeft de VO-raad tevens geadviseerd om praktische toepassingen met voorrang te ontwikkelen. Gedacht wordt hierbij aan een competentiescan (360 graden) zoals eerder is ontwikkeld voor de docent. Uitvoeringsvraagstukken huidige cao; transitieplan De huidige cao voorziet in het maken van nieuwe afspraken over de onderwijstijd. Gesproken wordt over een zogenaamd transitieplan waarin deze afspraken tussen partijen worden vastgelegd. Bonden hebben hun leden eenzijdig informatie gegeven over hun zienswijze inzake het transitieplan. Denk hierbij aan de lesdefinitie, het aantal lesweken en de beoogde ruimte die ontstaat door de veranderende regelgeving over de onderwijstijd. De VO-raad benadrukt dat de cao een kader-stellende overeenkomst is waarbij er meerdere uitwerkingen mogelijk zijn. Het SLP heeft het bestuur verzocht om schoolleiders in Nederland nader te informeren over de achtergronden van de passages over het transitieplan, omdat veel schoolleiders op dit punt bevraagd worden door hun medezeggenschapsraad. Functiemix De rekentool functiemix, mede op verzoek van het SLP ontwikkeld, heeft zijn waarde bij het maken van passende afspraken. Momenteel wordt landelijk bekeken of er scholen zijn waar nog geen afspraken zijn gemaakt. Waar sprake is van DGO, blijken bonden in te steken op het langdurig vasthouden aan gemaakte functiemix afspraken. De VO-raad kijkt hier genuanceerd naar. Het is redelijk om de functiemixwaarde te handhaven, er zijn immers structurele bekostigingsafspraken gemaakt. Er moet echter niet worden voorbijgegaan aan het gegeven dat de huidige functiemix ontwikkeling slechts gebaseerd is op de ‘toevallig’ gerealiseerde functiemix anno 2008. In situaties van krimp is het goed denkbaar om, in het belang van medewerkers en onderwijskwaliteit, andere keuzes te maken. Langjarige afspraken op detailniveau vastleggen wordt dan ook als onwenselijk gezien. Het gesprek over het meerjaren-formatiebeleid hoort niet thuis in het DGO over de maatwerkafspraken functiemix en dient in principe op schoolniveau (tussen schoolleiding en (P)MR gevoerd te worden. Voor verdere vragen adviseert het bestuur schoolleiders om contact op te nemen met de Helpdesk van de VO-raad. Nieuwe cao (beoogd april 2015) De huidige cao heeft een looptijd van een jaar, de gesprekken voor een nieuwe cao zijn in volle gang. Gestreefd wordt naar het tijdig afronden van de onderhandelingen (voor de meivakantie), opdat de gevolgen van de cao kunnen worden verwerkt in de op te stellen formatieplannen. Eén van de belangrijkste gespreksonderwerpen zijn de gevolgen van de nieuwe WWZ voor de cao VO. In het VO is, in tegenstelling tot (vrijwel) alle andere cao’s, sprake van een lange bovenwettelijk uitkering na ontslag. Gestreefd wordt naar versobering van deze bijzondere uitkeringsregel opdat meer middelen ter beschikking blijven voor de organisatie van goed onderwijs.
4
Vorig schooljaar werd de cao in een te laat stadium afgesloten. Een nieuw onderdeel van de cao, het persoonlijk budget, kon om deze reden niet goed worden geïmplementeerd in het personeelsbeleid. Schoolleiders hebben zorg over de uitvoering van de verlofregeling. Zo lijkt er in de huidige opzet een hausse van verlofaanvragen te ontstaan over (inmiddels) drie jaar. Het SLP constateert dat er op schoolniveau opties worden besproken hoe recht te doen aan de verlofoptie en de organiseerbaarheid van het verlof, c.q. het in standhouden van de kwaliteit van het onderwijs. Evenzo klinkt bij veel scholen de wens onder docenten om gebruik te mogen maken van de optie om het persoonlijk budget jaarlijks uit te laten betalen. Deze optie is wel vastgelegd voor het OOP, maar geldt niet voor het OP. Een ander punt dat in het kader van de WWZ aandacht heeft bij de cao onderhandelingen is het opleiden in de school en de positie van onbevoegde docenten. Het SLP vraagt nadrukkelijk aandacht voor de bekostiging van het middenkader, de spilfunctie in schoolorganisaties. Op veel scholen is de teamleider (deel uitmakende van de groep van circa 6000 schoolleiders) ingeschaald in LD omdat de oorspronkelijke S12-functie financieel achterbleef (bindingstoelage, aantal treden). Gepleit wordt voor het reconstrueren van het salarisbouwwerk in de OOP- en S-functies, opdat deze weer aansluiten bij het OP. Dit thema maakt deel uit van de onderhandelpunten aan de cao tafel.
Organisatie Ontwikkeling van ‘het tweede been’ Het bestuur van de VO-raad zoekt naar manieren om de verbinding met schoolleiders verder te versterken en meer voor dit grote deel van de achterban te kunnen betekenen. In de VOAcademie worden veel producten ontwikkeld voor schoolleiders, denk aan het schoolleidersregister. Hieraan worden tal van professionaliseringstrajecten gekoppeld. Schoolleiders hebben daarnaast een andere behoefte op het terrein van dienstverlening. Het SLP vraagt aandacht voor dit terrein, opdat de VO-raad zich ontwikkelt tot brancheorganisatie, lopend ‘op twee benen’. Er wordt in het bijzonder aandacht gevraagd voor het door-ontwikkelen van de website(s) van de VO-raad. Veel informatie is vanuit een bestuurlijk perspectief opgesteld.
Volgende SLP-vergadering De volgende SLP-vergadering is op 27 maart 2015. Voorraad-agenda: Thema bijeenkomst sociale veiligheid en extremisme Curriculum ontwikkeling cao professionalisering, schoolleidersregister
5
Samenstelling Schoolleidersplatform Regio Noordwest Wim Huiberts, Sterrencollege Haarlem Elly Kamminga, Berger Scholengemeenschap Regio West Rob Fens (voorzitter), Wolfert van Borselen scholengroep Rotterdam Johan van Dam (vicevoorzitter, agendacommissie), De Haagse Colleges Regio Zuidwest Marijke van der Meer, Gertrudiscollege, Roosendaal Jur Heeres, Christelijke Scholengemeenschap Walcheren CSW Toorop Regio Noord Jeroen Baerveldt, Ubbo Emmius, Stadskanaal Jasmijn Kester, Stad & Esch, Meppel Regio Oost Mirjam Bunt, Het Rhedens, Dieren Bert Kozijn, Lyceum De Grundel, Hengelo Regio Zuid Ad Poulisse (vicevoorzitter, agendacommissie), 2College, Tilburg Jessica Baart, Bisschoppelijk College Broekhin, Roermond Regio Midden Lennert de Pater, Christelijk College Groevenbeek, Ermelo Jeanette Warmels, CS De Hoven, Gorinchem Regio Amsterdam Leendert-Jan Veldhuyzen, Denise, Amsterdam Rick Volder, Stellecollege, Amsterdam
6
