uitgave december 2005
info
‘Als je dik bent, heb je geen aids’ · Hoe Dance4Life verder danst · De internationale agenda
w w w.w p f.org wpf 1
U een kans - Zij een kans
voorwoord van de redactie Beste lezer, Op 1 december vindt de jaarlijkse Wereld Aids Dag plaats in de rai, Amsterdam. Net zoals elk jaar is wpf ook nu weer aanwezig. wpf is een van vele organisaties die zich inzet in de strijd tegen hiv/aids. Zij streeft ernaar programma’s op het gebied van reproductieve gezondheid en rechten te integreren met hiv/aids programma’s. Zo hoopt wpf samen met andere betrokken organisaties de epidemie te kunnen bestrijden! Binnen de werkzaamheden van wpf is hiv/aids dan ook een belangrijk thema.
Foto: Mensen in Nood
In deze info kunt u lezen over het project wide van wpf dat hieraan een belangrijke bijdrage levert. U kunt een uitgebreid verslag lezen van de activiteiten van de theaterclub van wide, de Positief Leven Groep. Deze dappere groep mensen die seropositief zijn, trekken langs de dorpen en informeren het publiek op bijzondere wijze over hun ziekte en de gevolgen daarvan. In de vragenrubriek wordt u geïnformeerd over de feiten rondom abortus en choice vertelt over hun congres ‘Seks in de politiek’ dat zeer succesvol is verlopen. In het interview blikt Petrus Steyn van de Universiteit van Stellenbosch, Zuid Afrika, uitgebreid terug op de positieve uitwerking die het spectaculaire dance-event Dance4Life in Zuid-Afrika het afgelopen jaar had. Niet alleen het evenement zelf was een succes, maar het heeft ook de mogelijkheid geboden voor nieuwe programma’s. Yvonne Bogaarts, hoofd Advocacy van wpf, komt terug op de resultaten van de World Summit in New York die afgelopen september plaatsvond. Er is hoop voor de toekomst en wederom blijkt weer hoe belangrijk het is dat wpf haar thema’s binnen de internationale gemeenschap aan de orde blijft stellen!
De Nationale Postcode Loterij is de grootste goede doelenloterij van Nederland. Maar liefst 50% van haar opbrengst gaat naar goede doelen die zich inzetten voor mens en natuur. Dit jaar keerde de Postcode Loterij € 224 miljoen uit aan 49 organisaties.
ontving WPF daarnaast een extra bijdrage van € 848.000 voor het project “Let’s talk about sex”. Met deze extra bijdrage krijgen 24.000 jongens en meisjes in Indonesië en Kenia de komende drie jaar seksuele voorlichting via een cd-rom programma op de computer.
De Postcode Loterij steunt de World Population Foundation (WPF) sinds 2000 met een jaarlijkse bijdrage van een half miljoen euro. Dit jaar
Dit meisje een kans, maar u ook. Want tegenover uw steun staan grote prijzen, zoals de PostcodeJackpot van € 20,9 miljoen!
2 wpf
Meedoen is eenvoudig, bel 0909 - 0033 (15 cpm) of meld u aan via internet: www.postcodeloterij.nl Voor € 8,25 per lot speelt u al mee. Alvast hartelijk bedankt voor uw deelname.
Het einde van het jaar nadert en wpf wil u bij deze alvast een vrolijk, succesvol en gezond 2006 toewensen. Met haar inzet voor de verbetering van de reproductieve gezondheid en rechten voor alle mensen in de wereld blijft wpf ook in 2006 weer actief betrokken in de strijd tegen de wereldarmoede. Hopelijk kunnen wij ook volgend jaar weer op uw steun rekenen! Er staat al een interessant congres op het programma voor volgend jaar: op 6 en 7 maart 2006 organiseren wpf en Youth Incentives een tweedaagse conferentie over seksuele gezondheid. Er zal worden gediscussieerd over seksualiteit en normen, waarden en taboes die daaraan gekoppeld zijn. Hierover zal u nog nader worden geïnformeerd. Veel leesplezier, De redactie
inhoud
December 2005
pagina
2
De Nationale Postcode Loterij en wpf
3
Voorwoord van de redactie
4
‘Als je dik bent, heb je geen aids’ Een reportage over de Positief Leven Groep, Oeganda
7
Rubriek 5 vragen, 5 antwoorden (On)veilige abortus
8
Hoe Dance4Life verder danst … Interview met Petrus Steyn van de Zuid-Afrikaanse Stellenbosch Universiteit
10
Rubriek Korte Berichten
11
Rubriek choice for youth and sexuality
12
De internationale agenda Ontwikkelingen op het gebied van advocacy
14
Mededelingen
15
Colofon
dit is wpf wpf is een Nederlandse stichting die zich speciaal richt op het verbeteren van seksuele en reproductieve gezondheid en rechten in de wereld. Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten is een vakterm. Het zijn alle middelen, voorzieningen, rechten en mogelijkheden die vrouwen, mannen en jongeren nodig hebben om vrij en verantwoord te kunnen beslissen over hun seksuele leven en hun kindertal. wpf stelt dat ontwikkeling begint bij de zelfbeschikking van mensen. Om deze vrije keuze mogelijk te maken steunt wpf projecten van lokale organisaties in ontwikkelingslanden en pleit voor gunstige wetgeving en internationale afspraken.
wpf 3
‘Als je dik bent, heb je geen aids’ In Oeganda trekt een groep seropositieven, onder leiding van wide, langs de dorpen om het hiv/aids-probleem bij de bevolking onder de aandacht te brengen. Hun dappere theateroptredens zijn leerzaam, emotioneel, confronterend, grappig en verdrietig tegelijk.
De Oegandese organisatie wide – Women’s Integrated Development Efforts – is sinds jaren een partnerorganisatie van wpf. wide richt zich op het verbeteren van de gezondheid en rechten van jongeren en vrouwen op het gebied van seksualiteit en voortplanting. De preventie van hiv/aids is hier een belangrijk onderdeel van. Het percentage hiv/aidsgevallen bij Oegandezen tussen 15-49 jaar wordt geschat op 4,1% (ca. 450.000 personen). De meest positieve schattingen gaan uit van 2,8%; de meest negatieve van 6,6%. (Bron: who/unaids, 2004.) wide heeft een klein kantoor in het dorp Buwenge, in het Jinja District in Zuid-Oost Oeganda, ten noorden van het immense Victoriameer. Naast de ingang van het kantoor heeft wide een openbare telefoon geplaatst – de enige van het dorp. Bij de telefoon is altijd een flinke voorraad condooms te vinden. Zo kun je – al dan niet stiekem – een gratis voorraadje inslaan terwijl je aan het telefoneren bent (of doet alsof). Op het open terrein achter het kantoor van wide zijn traditionele Afrikaanse hutten ingericht als counselingkamers. Sociaal werkers staan klaar om vertrouwelijk informatie te geven over bijvoorbeeld anticonceptie, hiv of seksueel geweld, zonder dat er meteen een verpleegkundige of arts aan te pas hoeft te komen. De dorpskliniek van wide, te vinden aan de achterkant van het kantoor, biedt medisch onderzoek en zorg aan. Net zoals de publieke telefoon, is de kliniek de enige in haar soort in de directe omgeving. Hier kun je terecht voor je verkoudheid of malaria maar ook voor een veronderstelde soa of voor de pil. Hoewel de doelgroep van de activiteiten van wide bestaat uit vrouwen en jongeren, is de kliniek en voorlichting voor iedereen toegankelijk.
4 wpf
Positief leven met hiv/aids Het publieke optreden van de ‘Positief Leven met hiv/aids’ groep is één van de opmerkelijkste en meest effectieve bewustwordingsactiviteit van wide. Om zoveel mogelijk mensen direct te bereiken, trekken de leden van deze theatergroep rond in een busje langs de dorpen. Hun optredens omvatten dans, drama en persoonlijke verhalen waarin verschillende aspecten van hiv/aids aan de orde komen. De Positief Leven Groep is in 2001 begonnen met haar activiteiten. Inmiddels bestaat de groep uit zevenentwintig personen van wie het merendeel vrouw is. De groep was groter, maar in de afgelopen jaren is helaas een aantal leden gestorven aan de gevolgen van hun ziekte. Doordat ook mannen direct worden betrokken bij dit programma van wide, is het project beter geaccepteerd. Zij zijn in Oeganda de baas in het gezin en kunnen hun vrouwen en dochters verbieden deel te nemen aan activiteiten. Door zelf ook deel te nemen leren ze meer open te staan voor grotere zelfbeschikking van vrouwen en jongeren. Een optreden We zien een iets oudere man en een jonge vrouw in een lokale bar, gezellig lachend en pratend. De man is getrouwd, maar flirt de hele avond met het meisje. Het meisje voelt zich gevleid, accepteert zijn drankjes en geniet van zijn aandacht. Op het eind van de avond verlaten ze samen de kroeg en een onveilige vrijpartij volgt. De volgende dag gaat het meisje terug naar haar familie die in armoede leeft op het platteland net buiten de stad. Ze was stiekem een avondje uitgegaan nadat ze in de stad haar koopwaar had verkocht. Als de man na de vrijpartij thuiskomt, maakt zijn vrouw een aantal opmerkingen over zijn afwezigheid. De man wordt kwaad en slaat zijn
vrouw, die vervolgens angstig afdruipt. Ze weet uit ervaring dat hij nog harder zal slaan als ze blijft doorvragen. In de maanden daarna wordt de vrouw ziek. Ze heeft veel rare klachten en gaat uiteindelijk toch maar naar de gezondheidskliniek. De vrouw doet na lang aandringen van de dienstdoende verpleegster een hiv-test, waaruit blijkt dat ze geïnfecteerd is. Haar man kan de enige zijn door wie ze besmet is. Ze twijfelt, maar brengt thuis toch het onderwerp ter sprake. De man wordt woest, slaat haar een bloedneus en breekt haar arm. Hoe durft ze hem dit allemaal te verwijten! De vrouw voelt zich letterlijk en figuurlijk gebroken. Ze heeft het gevoel dat ze bij niemand terecht kan en schaamt zich voor zichzelf en haar man. Het meisje is inmiddels terug in haar dorp en ontdekt ook dat ze met hiv besmet is. Ze durft het niet aan haar familie te vertellen, bovendien hebben ze toch geen geld om medicijnen te kopen. De oudere man en zijn vrouw bezoeken uiteindelijk een ‘witch doctor’, een traditionele medicijnman, omdat de man ook allerlei lichamelijke klachten heeft gekregen. De medicijnman eist als vergoeding van zijn behandelingen al hun bezittingen op, maar verzekert hen dat ze beter zullen worden. Uiteraard genezen de klachten niet en het echtpaar is inmiddels zo arm dat ze onmogelijk nog een andere behandeling kunnen betalen. Bovendien hebben ze ook geen geld meer om gezond en genoeg eten te kopen. Doordat ze lichamelijk steeds zwakker worden, kunnen ze weinig werk verzetten. Kortom, ze zijn in een vicieuze cirkel van armoede en ziekte beland.
De Positief Leven Groep van wide in actie met persoonlijke verhalen, sketches, zang en dans.
Het opvoeren van deze levensechte drama’s waarin dagelijkse situaties worden nagespeeld om discussie uit te lokken, gaan vaak gepaard
wpf 5
1 mei gift van het personeel van de vara voor wide Dankzij het vara-programma Kopspijkers werden vorig jaar vele duizenden euro’s via Dance4Life binnengehaald. Dit jaar kwam de vara weer in actie in de strijd tegen hiv/aids met de volgende activiteit: Vroeger was 1 mei – de dag van de arbeid – een vrije dag bij de vara. Tegenwoordig werkt iedereen die dag gewoon door en het geld dat verdiend wordt, is bestemd voor het goede doel! Henriëtte Brons van de vara stelde voor om dit jaar het project wide met een deel van de opbrengst te steunen. Het resultaat: € 4.600 voor de activiteiten van de theatergroep van wide om nog meer mensen bewust te maken van de gevaren van hiv/aids en onveilige seks.
Gratis condooms bij enige telefoon van Buwenge
met veel humor en ironie – als bijvoorbeeld een dronken man of vrouw wordt nagespeeld – maar de uiteindelijke boodschap is serieus en helder. Veel van de scènes uit de drama’s zijn herkenbaar voor de mensen in het publiek. Rachel Kamaali Wadulo, directeur en oprichtster van wide, is erg trots op de groep: ‘De uitvoeringen van de groep ontkrachten de mythe rondom hiv/aids. Aids krijgt een menselijk gezicht. Levensechte personen vertellen een realistisch verhaal in de lokale taal. Het is onderwijs en amusement tegelijk!’ Lef, moed en ondersteuning Naast de toneelstukken vertellen de leden van de Positief Leven Groep hun persoonlijke verhaal aan de toehoorders aan de hand van anekdotes en eigen ervaringen die tevens verschillende aspecten rondom hiv/aids illustreren. Eén van de leden benadrukt in haar optreden dat je als besmet persoon niet gelijk ten dode bent opgeschreven en niet zomaar anderen kan besmetten: ‘Ik run nog steeds mijn winkel in tweedehands kleding en van mijn handdruk krijgen de klanten echt geen aids.’ Elk lid van de groep voelt zich nauw betrokken bij het werk, hoe confronterend de optredens voor henzelf soms ook zijn. Het getuigt van lef
6 wpf
om aan een groot publiek te vertellen dat je seropositief bent. Zeker in een land waar seropositieven over het algemeen met de rug worden aangekeken en vaak worden buitengesloten. Een jonge vrouw was erg nerveus voor haar debuutoptreden met de groep: ‘Ik kreeg bijna een zenuwinzinking en begon heel hard te huilen toen ik voor het eerst aan een groep vertelde dat ik seropositief ben. Maar daarna was ik erg opgelucht, het werkt bijna therapeutisch! Dat komt vooral door de steun die ik krijg van de andere groepsleden. Er staat altijd iemand naast me waardoor ik tot het eind de moed heb om mijn verhaal af te maken.’ Door openlijk te praten over hun ziekte leren de groepsleden hun situatie te accepteren en ermee om te gaan en stellen ze tegelijkertijd via hun dappere optreden stigmatisering van hiv/aids-patiënten en ontkenning van de omvang van de ziekte aan de orde bij het publiek. Stigmatisering is één van de grootste obstakels rondom hiv/aids in Afrika. Hiv/aids kan niet worden aangepakt wanneer de ziekte wordt dood gezwegen of ontkend door de bevolking zelf. Helaas wórdt het vaak ontkend. Dat blijkt ook vaak uit de vragen van het publiek. Een wantrouwige toehoorder vroeg aan een volslanke vrouw van de groep: ‘Is het wel zeker dat je
aids hebt? Je bent niet bepaald mager, je ziet er gewoon gezond uit.’ Toen een andere vrouwelijk lid van de groep vertelde dat haar man tien jaar geleden was overleden aan aids, zei iemand: ‘Hoe weet je dat nou? Je kan bij hem geen test meer laten doen. Je hebt vast een andere ziekte.’ Dergelijke opmerkingen leiden in de groep tot veel discussie over stigmatisering en ontkenning. Ook traditionele normenvan worden Poster tegen stigmatisering aids. onder de loep genomen via discussies over stellingen als: ‘Vrouwen zijn mijn bezit, ik maak zelf uit met wíe en hoe ik vrij’. De uitvoeringen van de groep hebben op twee manieren een positieve uitwerking: ze confronteren het publiek met de ernst van het hiv/aidsprobleem en informeren hen over verschillende aspecten van de ziekte. De benadering is zowel breed – hiv/aids wordt bijvoorbeeld gekoppeld aan ongelijkheid tussen mannen en vrouwen en aan seksueel geweld – als positief – ook de léuke kanten van seks worden belicht. Hiernaast kunnen leden van de Positief Leven Groep, ondanks hun ziekte, via de optredens hun leven een zinvolle invulling geven en vinden zij binnen de theatergroep veel ondersteuning en begeleiding in hun ziekteproces. Een groepslid: ‘Ik ben er trots op dat ik door mijn werkzaamheden mensen kan redden en behoeden voor een ongezonde levensstijl. Soms lopen mensen in de val doordat ze niet goed geïnformeerd zijn. Dat hoeft niet zo te zijn! Wij vertellen hen over de gevaren en risico’s, maar we vergeten ook de positieve kanten van seksualiteit niet.’ wide wordt gesteund met opbrengsten van de Dance4Life campagne 2004 (www.dance4life.nl). Ook Cordaid financiert de activiteiten van wide (www.cordaid.nl).
5 vragen 5 antwoorden
(On)veilige abortus Wat is een abortus? Abortus is het vroegtijdig onderbreken van een zwangerschap waardoor een miskraam ontstaat. Hiervoor zijn drie behandelmethodes mogelijk: De vacuum asperatie of curettage waarbij met een zuigapparaat het baarmoederslijmvlies wordt weggezogen, een abortus door medicijnen en dilatatie en curettage (d&c) waarbij het slijmvlies wordt weggeschraapt. Wanneer is een abortus onveilig? De Wereldgezondheidsorganisatie definieert een onveilige abortus als volgt: een ingreep voor het beëindigen van een ongewenste zwangerschap ofwel door mensen zonder de benodigde vaardigheden ofwel in een omgeving zonder de minimale medische vereisten of allebei. Wanneer abortusbehandelingen worden uitgevoerd door mensen zonder medische training, onder onhygiënische omstandigheden is de kans op complicaties groot. Onder welke omstandigheden vinden onveilige abortussen plaats? Van de negentien miljoen onveilige abortussen die elk jaar worden uitgevoerd, vindt 99% plaats in ontwikkelingslanden. In veel van deze landen is abortus verboden of wordt alleen toegestaan om het leven van de vrouw te redden. Vrouwen, meisjes en medisch personeel weten vaak niet wat wel en niet is toegestaan. In veel ontwikkelingslanden is nauwelijks of geen toegang tot anticonceptie, hetgeen de kans op ongewenste zwangerschap en abortus vergroot. Onveilige abortus treft altijd arme vrouwen: rijke vrouwen hebben altijd de mogelijkheid een veilige abortus te kopen, legaal of illegaal. Meisjes en arme vrouwen hebben die mogelijkheid niet. Zij zoeken hun toevlucht tot onveilige manieren om de zwangerschap af te breken, zoals door het innemen van giftige stoffen of het verwijderen van de foetus door een ongeschoold persoon met behulp van bijvoorbeeld breinaalden of scheermesjes.
Waarom is veilige abortus zo belangrijk? In Afrika, waar toegang tot reproductieve gezondheidszorgvoorzieningen veelal ontbreekt, gebruikt slechts dertien procent van de getrouwde vrouwen moderne anticonceptiemiddelen. Bijna de helft van de sterfgevallen door een onveilige abortus vindt in dit werelddeel plaats. 59% van de onveilige abortussen in Afrika vindt plaats bij meisjes tussen de 15 en 24 jaar. Door complicaties bij onveilige abortussen sterven elk jaar bijna 70.000 vrouwen. Daarnaast lopen honderdduizenden andere vrouwen chronische aandoeningen op als onvruchtbaarheid of chronische pijn. Bijna alle sterfgevallen en complicaties als gevolg van onveilige abortus zijn te voorkomen. In landen waar vrouwen toegang hebben tot veilige voorzieningen is de kans te sterven als gevolg van een abortus niet meer dan 1:100.000. Wat doet wpf om veilige abortus voor elkaar te krijgen? wpf wil voor iedereen de omstandigheden creëren waarin men kansen en mogelijkheden krijgt zelf verantwoorde keuzes te kunnen maken op het gebied van seks en kindertal. Een van de speerpunten van haar lobbybeleid is het voorkomen van onveilige abortus. wpf pleit daarom internationaal voor (betere) toegang tot zorg en voorzieningen op het gebied van reproductieve gezondheid om ongewenste zwangerschappen te voorkomen. Daarnaast is zij actief in het lobbyen voor goede wetgeving voor veilige abortus in Europa en wereldwijd. Het verbieden van abortus leidt immers niet tot een afname van abortus. Het heeft slechts als gevolg dat de abortussen dan onder onveilige en gevaarlijke omstandigheden plaatsvinden.
Bronnen: ipas: Addressing Unsafe Abortion: A Commitment To Saving Women’s Lives, 2004 (www.ipas.org) World Health Organisation: Safe Abortion: Technical and Policy Guidance for Health Systems, 2003 (www.who.int) Alan Guttmacher Institute: Sharing Responsibility: Women Society and Abortion Worldwide, 1999 (www.alanguttmacher.org)
wpf 7
foto: Bart Burghgraef
Herinnert u zich nog de avondvullende tvuitzending van Kopspijkers voor Dance4Life, het grote dance-event dat eind november 2004 in Nederland, Zuid-Afrika en Indonesië plaatsvond? wpf was een van de founding partners van dit evenement dat een enorm succes was in elk deelnemend land. Petrus Steyn, gynaecoloog en onderzoeker aan de Stellenbosch Universiteit in Zuid-Afrika met wie WPF veel samenwerkt, vertelt over de positieve gevolgen op projecten in Zuid-Afrika na afloop van Dance4Life.
Petrus Steyn
Hoe Dance4Life verder danst … In 2002 startte wpf een samenwerking met de universiteit van Stellenbosch en Petrus Steyn voor technische en financiële ondersteuning bij de implementatie van de cd-rom ‘Today’s Choices’, een computerprogramma voor seksuele voorlichting dat aan de universiteit van Stellenbosch (su) in Kaapstad (Zuid-Afrika) is ontwikkeld. In 2004 zocht Dance4Life via wpf contact met scholen in Zuid-Afrika. Today’s Choices draaide op dat moment op volle toeren en doordat SU voor het digitale lespakket al samenwerkte met vijfenveertig scholen was het eenvoudig om de leerlingen van deze scholen ook bij Dance4Life te betrekken. Miriam Groenhof, een studente uit Nederland, werd gefinancierd door wpf om de ‘scholentoer’ van Dance4Life in Zuid-Afrika uit te voeren. Met een aantal vrijwilligers ging zij naar elke school om informatie te geven over Dance4Life en de problemen, ontwikkelingen en de strijd rondom hiv/aids. Samen met de leerlingen oefende ze ook de gezamenlijke dans voor het event. ‘De leerlingen waren in de voorbereiding al erg enthousiast en het dance-event was hier in Zuid-Afrika dan ook een groot succes! Achtduizend leerlingen dansten mee op die dag!’, vertelt Steyn.
municatie. Je kan met je lijf voelen en laten zien wat je niet kan zeggen. Maar wat vooral belangrijk is, is het feit dat op een positieve manier een omstreden onderwerp aan de orde wordt gesteld.’ Doordat de deelnemende leerlingen via Dance4Life en Today’s Choices geleerd hadden over de problemen rondom hiv/aids waren zij zich meer bewust van de ernst ervan. Deze boodschap droegen ze vol overtuiging uit. Door de bijzondere presentatie bereikte het event een groot publiek. ‘Via een dans kun je informatie overbrengen en uitbeelden zonder dat mensen iets hoeven te lezen. Dit is met name erg praktisch in een land als Zuid-Afrika waar nog steeds veel mensen analfabeet zijn.’ Na Dance4Life kreeg de universiteit financiering voor een nieuw project waarin vijftien scholen een aangepast computerprogramma van Today’s Choices mochten uitvoeren. ‘Nu hebben we via de Nationale Postcode Loterij extra geld gekregen voor de uitbreiding en verdere ontwikkeling van onze seksuele voorlichtingsprogramma’s.
Het project heeft, volgens Steyn, veel effect gehad omdat het event op een hele eigen manier het publiek bewust maakte van de ernst van aidsproblematiek in Zuid-Afrika. ‘Je zag de mensen echt genieten tijdens het dansen. Het is een geweldige vorm van non-verbale com-
De uitvoering van Today’s Choices wordt nu geëvalueerd. Het digitale lespakket zal met ingang van 2006 worden ingevoerd op ruim 1600 scholen in de provincies West-Kaap en Kwazulu-Natal. Op basis van de positieve resultaten van
8 wpf
Dance4Life wil Steyn bij de ontwikkeling van toekomstige voorlichtingprogramma’s vaker dans als vorm van communicatie en middel voor bewustwording gebruiken. Daarnaast blijkt uit de evaluatie van het lesprogramma van wpf en de Stellenbosch Universiteit dat het belangrijk is om de community (gemeenschap) te betrekken bij de voorlichtingprogramma’s zodat het effect in meerdere lagen van de bevolking door zal werken en niet alleen bij de leerlingen op school. ‘Van Dance4Life hebben we geleerd dat een publieksevenement een goede manier is om omstreden onderwerpen aan de orde te stellen. Uiteraard blijven we de digitale leerprogramma’s op scholen gebruiken. Maar naast het gebruik van Today’s Choices willen we meer de community ingaan. Iedereen, jong en oud, moet bewust worden gemaakt van de dreigende problemen rondom seksuele gezondheid en rechten, niet alleen de leerlingen op school. Ook de ouders willen we hierover inlichten en ondersteuning bieden.’ Er staat een eigen dansfestijn op het programma in januari 2006 waarbij wordt gefocused op onderwerpen als geweld tegen vrouwen, de stigmatisering van hiv/aids-patiënten, seksualiteit en seksuele oriëntatie en drugs. Net zoals wpf onderschrijft Steyn de integrale aanpak van reproductieve gezondheid waarbij verschillende onderwerpen aan de orde komen en de pijlen niet alleen op één thema, bijvoorbeeld op hiv/aids, zijn gericht. Steyn vindt de samenwerking met wpf erg leerzaam en prettig op verschillende fronten: ‘De universiteit Stellenbosch en wpf hebben de afgelopen jaren al veel van elkaar geleerd op het gebied van de ontwikkeling en implementatie
Een leerling werkt de les van Today’s Choices over conflicten in het gezin uit op het bord
van voorlichtingsprogramma’s. Vanuit ons land hebben wij goed inzicht in de verschillende culture tradities en barrières die implementatie van programma’s zou kunnen bemoeilijken. Op haar beurt heeft wpf ons ondermeer technische ondersteuning geboden bij trainingen om de lesprogramma’s op de scholen te introduceren.’ Door de contacten met de scholen is Dance4Life ook in Zuid-Afrika een succesvol project geworden en heeft het evenement veel teweeg gebracht. Zo zijn er nieuwe ideeën voor projecten, worden er aanpassingen gedaan of aanvullingen bij oude programma’s en is de goede relatie tussen de deelnemende organisaties en landen versterkt. Dit laatste blijkt ook uit het feit dat in november een aantal Zuid-Afrikaanse leerlingen zijn geselecteerd die op uitnodiging van Dance4Life, wpf en Stop Aids Now! naar Nederland zullen komen voor het congres op Wereld Aids Dag op 1 december. De week voorafgaand aan dit congres krijgen ze ondermeer een rondleiding op het Ministerie van Buitenlandse Zaken, een introductie en workshop van choice, de jongerenorganisatie van wpf. Uiteraard zullen zij aanwezig zijn op het congres tijdens Wereld Aids Dag en wellicht worden ook nog een aantal toeristische attracties in Nederland bezocht.
Dance4Life In 2004 startten ruim vijftig scholen in Nederland en circa veertig scholen in Zuid-Afrika met activiteiten op school en met fondsenwervingsacties. Scholieren die meededen met de scholenactie stelden alles in het werk om zoveel mogelijk geld in te zamelen voor Dance4Life. De climax vond plaats op de zaterdag voorafgaand aan Wereld Aids Dag 2004, op 27 november. Op die dag dansten in Nederland, Zuid-Afrika en Indonesië precies tegelijkertijd tienduizenden in het wit geklede jongeren, vijf uur lang. In Zuid-Afrika was het Dance4Life tv-programma op de twee na grootste zender van het land te zien. Het werd daar gepresenteerd door, de door Big Brother bekend geworden, presentator Mark Pilgrimm. Veel journalisten van over de hele wereld besteedden aandacht aan het project en in Zuid-Afrika was er media-aandacht van de zes grootste landelijke dagbladen en acht verschillende radiostations. In totaal werd ruim twee miljoen euro opgehaald. wpf en Stop Aids Now! zijn de founding organisaties van Dance4Life 2004 en besteden de opbrengst aan financiering van hun projecten. Op dit moment wordt gewerkt aan de uitvoering van een volgend Dance4Life-event. Groot-Brittannië, Frankrijk, Duitsland, Vietnam, Pakistan, Ethiopië, Denemarken, Rusland en Kenia hebben al interesse getoond om mee te doen aan Dance4Life 2006 naast Nederland, ZuidAfrika en Indonesië. In 2014 hoopt Dance4Life een miljoen jongeren aan het dansen te hebben!
wpf 9
Korte Berichten
choice
for youth and sexuality Eerste ‘homohuwelijk’ in Pakistan Recentelijk is in Pakistan voor het eerst een homopaar ‘getrouwd’. Althans, getuigen hebben verklaard dat een 42-jarige Afghaanse vluchteling en een 16-jarige jongen uit het afgelegen, aan Afghanistan grenzende Khybergebied een huwelijksceremonie hebben gehouden. Officieel is in Pakistan het homohuwelijk namelijk verboden. Malik Waris Khan, een prominente politicus uit het gebied en voormalig federaal minister, bevestigde de voltrekking van het huwelijk, na verificatie bij mensen in de Tirah Vallei. Een lokale krant rapporteerde dat de man de jongen had aangenomen als ‘zijn mannelijke bruid’. Tevens meldde de krant dat de minder welgestelde ouders van de jongen de bruidschat van 40.000 roepies (ca. € 530) hadden geaccepteerd. De ceremonie ging gepaard met de gebruikelijke pracht en praal. Een stammenraad gebood het stel echter de regio te verlaten omdat zij anders mogelijk gedood zouden worden voor het breken van religieuze waarden en normen. Hoewel homoseksualiteit nog altijd taboe is in Pakistan, komt het relatief vaak voor. BBC-correspondent Aamer Ahmed: ‘Steeds meer homoparen gaan samenwonen, vooral in grote steden als Karachi en Islamabad. Maar het homohuwelijk is een onbekend verschijnsel.’ Volgens de Pakistaanse wet wordt sodomie bestraft met een gevangenisstraf van twee jaar tot levenslang. Sommige religieuze bepalingen schrijven 100 zweepslagen of zelfs steniging voor. In mei werd een ander homopaar uit hetzelfde Khybergebied nog bestraft met zweepslagen toen zij werden betrapt tijdens het vrijen. Bron: BBC news, 5 oktober 2005
Aanzienlijke afname levensverwachting Zuid-Afrikanen voorspeld De levensverwachting van Zuid-Afrikanen is op dit moment 63 jaar, maar deze zal op korte termijn kelderen naar 46 of lager. De belangrijkste oorzaak is het stijgende aantal hiv-besmettingen. Onderzoekers waarschuwden voor deze daling op een aidsconferentie in oktober in Johannesburg. Naar schatting zijn in Zuid-Afrika momenteel bijna 6,3 miljoen seropositieven op een inwonersaantal van 47 miljoen. De regering van president Thabo Mbeki wordt verantwoordelijk gehouden voor het feit dat nog te weinig mensen aidsmedicijnen en medische behandeling krijgen in zijn land. Volgens Alan Whiteside, professor gezondheidseconomie en specialist op het gebied van hiv/aids (universiteit van KwaZulu-Natal), zullen de
10 wpf
gevolgen van aids over ongeveer twintig jaar het meest merkbaar zijn. ‘Het is mogelijk dat het aantal inwoners de vijftig miljoen niet bereikt.’ Bron: Trouw, 6 oktober 2005
European Sexuality Resource Center opgericht Het iiav (Internationaal Informatiecentrum en Archief voor de Vrouwenbeweging) in Amsterdam heeft op 12 oktober 2005 het European Sexuality Resource Center (esrc) gelanceerd bij een oprichtingsvergadering met potentiële partnerorganisaties. Het esrc voorziet in informatie over alle aan seksualiteit gerelateerde onderwerpen. Het esrc is een samenwerkingsverband tussen diverse informatiecentra, voorlichtingscentra, belangenbehartigingsorganisaties, onderzoekscentra en het wetenschappelijk onderwijs. Een website zal toegang bieden tot het esrc. Bezoekers kunnen via deze site alle catalogi van de participerende bibliotheken en informatiecentra inzien, evenals zoeken in alle databases, trainingen en voorlichtingsmateriaal. De website wordt in 2006 gerealiseerd. Het esrc zal ook een eigen wetenschappelijk en peer-reviewed tijdschrift gaan uitbrengen onder leiding van Saskia Wierenga, wetenschappelijk directeur van het esrc en het ‘brein’ achter het samenwerkingsverband. In San Francisco, Rio de Janeiro, Delhi en Lagos bestaan soortgelijke Sexuality Resource Centers. Bron: Persbericht iiav, 12 oktober 2005
Morning-afterpil houdt Mexicaanse gemoederen bezig Julio Frenk, de Minister voor Gezondheid van het katholieke Mexico, ligt al geruime tijd onder vuur vanwege zijn progressieve ‘Family-Planning’beleid. Hij houdt echter voet bij stuk. Een van zijn nieuwe maatregelen is dat de morning-afterpil voortaan zon-
der recept bij apotheken verkrijgbaar is. Deze maatregel is sinds april 2004 van kracht. In juli van dit jaar volgde een andere maatregel: openbare klinieken dienen deze medicijnen voortaan in voorraad te hebben zodat ze ook voor arme mensen bereikbaar worden. Volgens Frenk zal het verkleinen van de vraag naar abortus – door toestaan van het gebruik van de morning-afterpil – de gezondheid van vrouwen verbeteren en geeft het vrouwen de kans onveilige (en illegale) ingrepen te vermijden. In Mexico is abortus alleen toegestaan na verkrachting. De hoogste geestelijken van het land hebben met excommunicatie (uitsluiting uit de kerkelijke gemeenschap) gedreigd van diegenen die de morning-aferpil gebruiken. De morning-afterpil wordt door somige groeperingen gezien als een vorm van abortus. Activisten tegen abortus spanden een rechtszaak aan bij het Mexicaanse Hooggerechtshof die zich over de zaak zal buigen. Ook in de regering veroorzaakten de maatregelen nogal wat opschudding en onder druk van de eigen Nationale Actiepartij en lobbyisten zal de regering mogelijk de kwestie verder laten onderzoeken. Pro-choice groeperingen daarentegen zijn blij met het nieuwe beleid. Bron: Women’s Enews, 22 september 2005
Seks in de politiek Op 8 oktober jl. organiseerde choice, ifmsa-nl (International Federation of Medical Students’ Associations) en wpf het congres ‘Seks in de Politiek’ in de St. Gertrudis kapel in Utrecht. Een congres speciaal voor politiek betrokken jongeren die meer willen weten over seksuele en reproductieve rechten en (inter)nationale politiek. Het congres werd voorgezeten door Sanderijn van der Doef, Nederlands bekendste seksuoloog. Na een feestelijke en luidruchtige opening door de Braziliaanse percussieband ‘Maracatu Atomico’ werden de deelnemers geconfronteerd met vragen over hun leven en hun ideeën, onder leiding van Martijn Seijsener van choice en Elin Kersten van ifmsa-nl. De vragen en stellingen varieerden van ‘Gebruik je zelf een condoom bij het vrijen?’ tot ‘De beslissing voor een abortus ligt enkel en alleen bij de vrouw’. Uit de discussie bleek duidelijk hoe gecompliceerd de thema’s zijn en dat de problematiek zeker geen ‘ver van mijn bed show’ is. Na een inleiding van Eelke Bakker en Rose Koenders van choice over seksuele en reproductieve rechten, jongeren en internationale afspraken, vertelde Michael Conteh uit Sierra Leone over zijn persoonlijke ervaringen als jongerenwerker in Zambia en Sierra Leone. Regelmatig hoort hij van tienermeisjes dat zij nergens condooms kunnen krijgen omdat ze ongetrouwd zijn en dus als onvolwassen worden beschouwd. Veel jongeren nemen hem in vertrouwen over intieme zaken waar een taboe op heerst in hun land. Uit Michaels verhaal bleek nogmaals hoe kwesties rondom seksualiteit worden beïnvloed door lokale culturele gebruiken, religie en conflicten. Na de lunch konden de deelnemers een van de drie workshops volgen: ‘Seks op school’ (over seksuele voorlichting), ‘Enkele reis Kiev-Amsterdam’ (over vrouwenhandel), en ‘Struisvogelpolitiek’ (over hiv/aids). De workshops werden gegeven door choice, ifmsa-nl, JongPositief en Stichting tegen Vrouwenhandel. Na afloop werden in een plenaire presentatie de ervaringen uitgewisseld. Zo vertelden deelnemers enthousiast over de workshop ‘Seks op school’, waarin men het huidige seksuele voorlichtingsprogramma voor middelbare scholen in Nederland kon volgen. Bij de term ‘vagina’ mochten zij weer eens vrij associëren. Het congres werd afgesloten met een gepassioneerde en levendige presentatie van Europarlementariër Kathalijne Buitenweg (gl). Zij gaf een heldere toelichting op het beleid van de eu en sprak haar zorg uit over de financiële nalatigheid van veel landen die hun verplichtingen van Cairo niet nakomen. Buitenweg riep in haar speech tevens minister Zalm op om deze financiële verplichting in te zetten bij de eu-onderhandelingen over de bijdrage van de lidstaten. Het is helaas nog niet duidelijk of Zalm aan deze oproep gehoor gaat geven. Aan het einde van de dag was er een gezellige borrel waarbij nog lang werd nagepraat en gediscussieerd. De organisatie kijkt tevreden terug op een succesvolle conferentie. Genoeg reden om volgend jaar wederom een nationaal jongerencongres te organiseren. Jongeren willen en kunnen in grote mate bijdragen aan verandering en vooruitgang. choice en wpf blijven zich inzetten om actieve en betekenisvolle participatie van jongeren mogelijk te maken. Deelnemers aan de workshop ‘Seks op school’ van ifmsa-nl
wpf 11
De internationale agenda Van 14 tot 16 september kwamen in New York 170 staatshoofden bijeen op de World Summit 2005 om te vergaderen over de millenniumdoelen en de hervormingen van de Verenigde Naties. De grootste aandacht ging uit naar een ‘comprehensive review’ van de Millennium Verklaring van 2000 waarbij vijf onderwerpen centraal stonden: veiligheid, mensenrechten, goed bestuur, ontwikkeling en versterking van de vn.
Minister van Ontwikkelingssamenwerking, Agnes van Ardenne, maakte tijdens de World Summit deel uit van de Nederlandse delegatie. Terug in Nederland ging zij op 19 september met een groot aantal geïnteresseerden, onder wie lobbyist Yvonne Bogaarts van wpf, in discussie over de resultaten van de top. Tijdens dit debat benadrukte Van Ardenne dat Nederland veel energie heeft gestoken in de voorbereiding van de World Summit. Allereerst door de publieke campagne Maak het waar! waarin het Nederlandse publiek en de politici door het Nederlands Millennium Platform via
verschillende acties werden oproepen zich in te zetten voor de realisering van de millenniumdoelen. Ook op overheidsniveau was er maximale inzet, volgens Van Ardenne: ‘De overheid heeft tijdens het Nederlandse voorzitterschap van de EU bewust ingestoken op de voor de top relevante onderwerpen’. De minister noemde daarbij als voorbeeld de inzet op een koppeling van de toegang tot reproductieve gezondheidszorg en rechten voor vrouwen en jongeren aan de millenniumdoelen. ‘Dat is gelukt’, aldus de minister, ‘want dit is in Europa tot stand gekomen.’ Verder vroeg Nederland op de top extra aandacht voor de hiv/aids-problematiek.
foto: Arjen van de Merwe
Steun voor reproductieve rechten Bogaarts deelt de optimistische kijk van de minister. ‘Ondanks conservatieve druk vanuit de Verenigde Staten op talloze onderdelen van de conferentie zijn de beide referenties naar reproductieve rechten in het slotakkoord van de conferentie opgenomen. Dat is een hele positieve ontwikkeling’, aldus Bogaarts, terugkijkend op de vn-top. ‘Voor het eerst hebben wereldleiders op het hoogste niveau
hun steun uitgesproken voor de Cairo-agenda van 1994 waarvan het belangrijkste doel is wereldwijd de reproductieve gezondheid te verbeteren.’ Bogaarts constateert dat er tijdens de World Summit is teruggegrepen op oude teksten uit die agenda, maar zij benadrukt dat dit al winst is. ‘Lange tijd werden deze teksten namelijk te vooruitstrevend bevonden. Nu wordt er wel aandacht aan besteed. Het lijkt een slingerbeweging.’ De campagne Maak het waar! bepleit echter nog meer lef en vooruitstrevendheid, aldus Bogaarts: ‘Wij moeten eigenlijk, met nog meer lef, de agenda voorbij zoals die in 1994 tijdens de bevolkingsconferentie in Cairo is opgesteld. In de volgende slotverklaring zouden ook seksuele rechten benoemd moeten worden. Daar durft de wereldgemeenschap nu nog niet aan.’ Belang van reproductieve gezondheid onderstreept In de millenniumdoelen worden seksuele en reproductieve gezondheid en rechten niet expliciet genoemd. Dit is een politieke beslissing geweest omdat de thematiek gevoelig ligt. Toch is wpf, samen met haar Europese zusterorganisaties, ervan overtuigd dat de millenniumdoelen niet kunnen worden gerealiseerd zonder seksuele en reproductieve rechten te implementeren. Telkens opnieuw moet Bogaarts dit standpunt verdedigen omdat het steeds dreigt te verdwijnen uit diverse verklaringen. Zij is inmiddels een jaar actief binnen
Campagne Maak het waar! over de Millenniumdoelen Overleg tijdens een plenaire vergadering van de VN
het Platform Millenniumdoelen om dit standpunt van wpf naar voren te brengen. Haakje Van groot belang noemt Bogaarts de stappen die nu gezet gaan worden. Een ‘interagency expert group’ gaat aan het werk om de uitkomsten van deze vn-top verder uit te werken. ‘Doordat de beide referenties naar reproductieve rechten in het slotakkoord van de conferentie zijn opgenomen, hebben we nu een haakje’, aldus Bogaarts. ‘En hoe beter en duidelijker dat haakje, hoe meer donoren er in hun dagelijkse praktijk mee kunnen werken. Zo kan bijvoorbeeld het thema ‘family planning’ nu beter worden meegenomen.’ Aids op internationale agenda In 2006 zal de aidsproblematiek de internationale agenda bepalen. Een belangrijk moment is de Speciale Vergadering van de vn over hiv/aids in juni 2006 waarbij wordt gekeken naar de voortgang sinds 2001 toen de eerste
vn-top over de aidsepidemie werd georganiseerd. Een volgend hoogtepunt is de Internationale Aidsconferentie die in augustus 2006 wordt gehouden in Toronto, Canada. Verder vindt in Nederland volgend jaar rond Wereld Aids Dag het tweede Dance4Life event plaats. De opbrengst van dit event komt ten goede aan de projecten van wpf en Stop Aids Now!. Voor wpf is met name essentieel dat in brede gezondheidsprogramma’s hiv/aids én seksuele en reproductieve gezondheid worden geïntegreerd. Feminisering van aids Speciale aandacht heeft wpf voor de positie van vrouwen. Tien jaar na de vrouwenconferentie in Beijing moeten wij helaas concluderen dat niet alleen het aantal mensen met hiv gestegen is tot het hoogste niveau ooit (dit aantal wordt geschat op 40 miljoen mensen), maar dat ook steeds meer vrouwen en meisjes geinfecteerd raken. Wereldwijd vormen vrouwen inmiddels bijna de helft van de hiv-geïnfecteerden terwijl dat in 1995 nog maar 12% was. In Afrika ten zuiden van de Sahara is dat cijfer al gestegen naar 57%. Van de jongeren met hiv in de leeftijdscategorie 15-24 jaar is zelfs 76% vrouw. Meer dan een vrouwenkwestie De feminisering van hiv/aids is echter meer
dan een vrouwenkwestie. Ten eerste lopen vrouwen een groter risico om besmet te raken met het aids-virus door hun fysiologische kwetsbaarheid. Daarnaast hebben vrouwen en meisjes vaak onvoldoende kennis over aids. Een recent onderzoek van unicef toont aan dat bijna 50% van de jonge vrouwen in landen waar de epidemie om zich heen grijpt, niet op de hoogte zijn van de basale feiten over aids. Ten slotte is de belangrijkste verklaring voor het feit dat zoveel vrouwen worden getroffen door aids dat zij seks vaak niet kunnen weigeren en geen gebruik van een condoom kunnen en/of mogen eisen. Dit heeft als schrijnende consequentie dat in de meeste gevallen vrouwen worden geïnfecteerd met het virus als gevolg van het risicovolle gedrag van hun partners waarop zij nauwelijks tot geen invloed kunnen uitoefenen. Integratie gezondheidszorgprogramma’s Veel grootschalige hiv/aids-programma’s zijn inmiddels opgezet om de epidemie te bestrijden. Deze programma’s staan echter vaak los van het primaire gezondheidssysteem en specifieke seksuele en reproductieve gezondheidsprogramma’s. Juist door seksuele en reproductieve gezondheid en hiv/aids te integreren in gezondheidsprogramma’s zouden veel meer vrouwen toegang krijgen tot een breder en completer palet aan diensten en onderwijs waardoor zij minder kans lopen geïnfecteerd te raken. Versterking positie vrouwen Het begrip ‘gender’ is cruciaal in het gevecht tegen hiv/aids, maar ondanks dat wordt er nauwelijks rekening mee gehouden. Het versterken van de positie van vrouwen wordt vaak gezien als een issue van de vrouwenbeweging en daarmee gemarginaliseerd. Het realiseren van seksuele en reproductieve rechten van vrouwen is echter een probaat middel tegen de feminisering van hiv/aids en de epidemie in het algemeen. Het draagt bij aan de versterking van de positie van alle vrouwen en tot een meer gelijkwaardige en welvarende wereld.
Yvonne Bogaarts
12 wpf
wpf 13
Colofon
Mededelingen
info is een uitgave van wpf. Redactie Afdeling Communicatie wpf Vormgeving Susi Bikle, studio Zipper Druk Printbase info wordt gedrukt op chloorvrij gebleekt recyclebaar papier wpf (World Population Foundation) Ampèrestraat 10, 1221 gj Hilversum Tel: 035-6422304, Fax: 035-6421462 E-mail: offi
[email protected] Website: www.wpf.org Postbank 52614, Bank 49.63.23.822
Maria Martens treedt uit het bestuur van wpf Maria Martens, lid van het Europees Parlement in de christen-democratische fractie, heeft besloten om uit het bestuur van wpf te treden. Helaas heeft zij sinds haar aanstelling in november 2004 nog geen vergadering van het bestuur kunnen bijwonen. Haar volle agenda is dan ook een van de redenen die zij opgeeft voor haar besluit. Daarnaast vindt mevrouw Martens het moeilijk sommige standpunten van wpf te verenigen met haar visie vanuit de rooms-katholieke traditie omdat op sommige onderdelen wpf wel eens stelling inneemt tegen standpunten van het Vaticaan, bijvoorbeeld in haar lobby-activiteiten voor anticonceptie of toegang tot veilige abortus. Desalniettemin onderschrijft ze de doelstelling van wpf volledig en meent dat wpf zich bezighoudt met zeer belangwekkende zaken. wpf betreurt het besluit van mevrouw Martens, maar respecteert haar afweging en verwelkomt haar aanbod om de dialoog met haarzelf voort te zetten ook nu zij geen deel meer uitmaakt van het bestuur. wpf en China in gesprek over samenwerking Nog steeds wordt in China de een-kind-politiek gevoerd. De laatste jaren is men zich echter bewust van het feit dat een dergelijke benadering van family planning niet meer werkt en wordt door de Chinese overheid gezocht naar een nieuwe aanpak. Samen met Rutgers Nisso Groep sprak wpf in het najaar meerdere malen met vertegenwoordigers van de Chinese regering over een mogelijke samenwerking op het gebied van family planning en projecten over seksuele voorlichting. Op het hoofdkantoor van wpf in Hilversum kreeg de ‘National Population and Family Planning Commission’ uit China een uitgebreide uitleg over de rechtenbenadering van wpf: iedereen heeft recht zelf te bepalen of en hoeveel kinderen men wil. De vice-minister Wang Guoqiang toonde zich enthousiast: ‘This is the best approach we have heard of until now!’ Over het wpf kantoor in Pakistan Op 8 oktober werd Pakistan zwaar getroffen door een aardbeving met een kracht van 7.6 op de schaal van Richter. Chris Wardle – manager van het wpf-kantoor in Islamabad rapporteerde kort daarna: ‘Gelukkig zijn zowel de mensen van ons kantoor als onze partnerorganisaties ongedeerd. Maar nu de omvang van de ramp zich begint af te tekenen, horen we meer en meer verhalen van vrienden en familie die hun bezittingen, hun huis of zelfs hun leven hebben verloren. We worden nog regelmatig opgeschrikt door behoorlijk sterke naschokken.
14 wpf
Niets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van wpf.
de nationale postcode loterij ondersteunt wpf
wpf voert het cbf-keurmerk van het centraal bureau fondsenweving. dit betekent dat wpf voldoet aan strenge eisen op het gebied van financieel beheer, organisatie en fondsenwerving.
Hoe kunt u het werk van wpf steunen?
Door vriend of donateur te worden van wpf:
Deze naschokken en het constante mediageweld met onheilspellende beelden van Kashmir en North West Frontier Province drukken zwaar op de gemoederen van de medewerkers.’ ‘Wat betreft het geven van hulp, blijft het het meest effectief om te geven aan de partijen die ervaring hebben in het geven van noodhulp.’
Vriend: U stort minimaal 25 euro per jaar of 10 euro per kwartaal o.v.v. ‘Vriend‘. U ontvangt dan de info, de Knipselkrant, het jaarverslag en het Wereldbevolkingsrapport van het Bevolkingsfonds van de Verenigde Naties. Een acceptgiro wordt bijgevoegd bij het jaarverslag. Ook is er de mogelijkheid wpf te machtigen het bedrag van uw rekening af te schrijven. Donateur: U stort minimaal 25 euro per jaar of 10 euro per kwartaal o.v.v. ‘Donateur‘. U ontvangt dan elk jaar ons jaarverslag (met bijgevoegde acceptgiro). Ook is er de mogelijkheid wpf te machtigen het bedrag van uw rekening af te schrijven. Door een eenmalige financiële bijdrage te storten U kunt ook een eenmalige bijdrage storten op bank of postbank t.n.v. WPF te Hilversum. Voor mensen woonachtig in België is er de mogelijkheid een bedrag te storten op ons rekeningnummer 310-1604554-66 op naam van World Population Foundation, Hilversum, Nederland. Door middel van een schenking van minimaal 50 euro per jaar bij notariële akte: Graag willen wij u wijzen op deze mogelijkheid. Een grotere fiscale aftrek van giften is mogelijk wanneer deze via een eenvoudige notariële akte voor 5 jaar worden vastgelegd. In dat geval blijkt de fiscus, voor aftrek van giften voor de inkomstenbelasting, niet de drempel van 1% toe te passen. De giften zijn daardoor volledig aftrekbaar.
Internationale conferentie ‘What about sex?’ Op 6 en 7 maart 2006 organiseren wpf en Youth Incentives een tweedaagse conferentie over seksuele gezondheid. Er zal worden gediscussieerd over seksualiteit en normen, waarden en taboes die daaraan gekoppeld zijn. Openheid rondom dit thema is essentieel, dit is een belangrijk uitgangspunt van het congres. Deelnemers, waaronder partners uit ontwikkelingslanden, krijgen ter plekke vaardigheden aangereikt om seksualiteit met bepaalde doelgroepen te bespreken. Zo worden zij aangemoedigd aandacht te besteden aan seksualiteit in hun eigen projecten.
Jaarlijkse giften van 50 euro of meer komen hiervoor in aanmerking. De aktekosten zal wpf zelf dragen. Doordat uw bedrijf een (deel van een) wpf-project adopteert Door middel van legaten Neem voor deze mogelijkheden contact op met wpf.
Postbank 52614, Bank 49.63.23.822
wpf 15
������������� ��������
� � �
�
�
�
�
�
�
, for youth and sexuality, is een jongerenorganisatie die zich inzet voor de rechten van jongeren omtrent seks en voortplanting. Iedereen heeft het recht om te genieten van seks en om zelf te kunnen beslissen over het krijgen van kinderen. Zelf keuzes maken over je lichaam en je leven is een mensenrecht.
�
�������� ������� ����� ��������� �������������������� ��� ����� ��������� ��� ��� ������� ������������������������������� ������������������������������� �������������������
�
����������������������������� ������ ��� ��� ����� ������������� ������������������ ��������� ��� �������� �������� ������� ��� ��� ��� ��� ��������� �����������������������
�
�������� ��� �������� �������� ������������������������� �������������
De jongeren van CHOICE zijn zowel nationaal als internationaal actief om zich in te zetten voor de rechten en gezondheid van jongeren. Wil je ook actief worden of wil je meer weten, neem dan contact op met Anneke Wensing (035 6422304 of
[email protected]) of surf eens naar onze website www.choiceforyouth.org