Circulus B.V. Postbus 1372 7301 BP Apeldoorn
Stadsreiniging en afvalstromenbeheer
Telefoon: (055)5999774 Fax: (055) 5 999 799 www.circulus.nl
[email protected] Datum 6 augustus 2007
Provincie Overijssel t.a.v. Commissie RWD d.t.v. de Statengriffie Postbus 10078 8000 GB Zwolle
Uw brief d.d.
Ons kenmerk rz/rz/07-212
Onderwerp: jaarrapportage 2006 Geachte heer/mevrouw, Hierbij ontvangt u de eerste publieksjaarrapportage die door ons bedrijf is gemaakt. We laten hierin zien wie we zijn, waar me mee bezig zijn en waar we in de toekomst, in goed overleg met onze aandeelhouders de gemeenten Apeldoorn en Deventer, naar toe willen. Circulus houdt zich bezig met de inzameling de overslag van huishoudelijk afval, het beheer van milieuparken, de schoonhouden van de openbare ruimte en met gladheid- en plaagdierbestrijding. Indien u nadere informatie over ons bedrijf en onze activiteiten wilt ontvangen dan kunt u met ondergetekende contact opnemen. Ik wens u veel leesplezier. r
Met vriendelijke groet,
PROVINCIAL^ STATEN VAN OVERIJ1SEL Reg.nr.
ceur
P6/2.00V 561
Dat. ontv.:
01 AUG 2007
Routing
K.v.K. Apeldoorn 08.07,1767
ING Bank Apeidoorn rek.nr. 66.70.96..671
BljL:
CIRCULUS
Jaarrapportage 2006
INHOUD
Voorwoord
3
5. Personeel in bedrijf Waarden en normen Organisatie Arbeidsvoorwaarden Arbo in beeld
29
Samenvatting
5
1. Circulus: bewust beter Geschiedenis Missie en ambitie Kernactiviteiten Circulus in 2006
9
35
15
6. Financiën en automatisering Nieuwe DVO Automatisering Corporate governance code Personalia
2. Meerwaarde is winst Relatie met de omgeving Meerwaarde voor de mens Meerwaarde voor het milieu Communicatie
39
3. Op weg naar een afvalloze maatschappij
19
Bijlagen Inzamelresultaten Apeldoorn Inzamelresultaten Deventer Kengetallen personeel & organisatie Organogram Circulus
4. Afval in woorden en cijfers Afvalmarkt Wetgeving Regionale ontwikkelingen Retourpunt Resultaat afvalinzameling
23
| Circulus | Jaarrapportage 2006
Voorwoord Op weg naar een nieuwe toekomst Op 21 december 1996 zetten de gemeente Apeldoorn en Deventer de stap om samen de uitvoering van het afvalbeheer ter hand te nemen. Daarmee was Circulus een feit. Het bedrijf ging op weg met een duidelijke opdracht: het effectief en maatschappelijk verantwoord inrichten en uitvoeren van de reiniging en het afvalbeheer. Nu, tien jaar later, is Circulus niet meer weg te denken uit de regio en is de uitvoering van het afvalbeheer verder geprofessionaliseerd. Dat blijkt ook uit de cijfers. De kwaliteit van de organisatie hebben we laten meten en ook is een klantentevredenheidsonderzoek uitgevoerd. De resultaten stemden dermate tot tevredenheid dat we de kwaliteit van de dienstverlening verder gaan borgen en dit onderbrengen in een kwaliteitmeetsysteem. Parallel daaraan wordt de strategie voor maatschappelijk verantwoord ondernemen verder verbreed en in de organisatie geïntegreerd. Tien jaar na de start van ons bedrijf dient zich ook een nieuwe toekomst aan. Deze wordt ingegeven door de zorg om het milieu, die steeds meer een centrale plaats krijgt bij overheden en bedrijfsleven. Het zorgvuldig omgaan met reststoffen wordt de komende jaren nog belangrijker. Daarop anticiperend hebben wij samen met de betrokken bestuurders en beleidsmakers in de regio de afgelopen anderhalf jaar een ambitieuze doelstelling en visie geformuleerd om het restafval in de toekomst drastisch te beperken. De uitwerking van deze doelstelling zal de komende tijd zijn weerslag kunnen vinden in het gemeentelijk afvalbeleid. Hierdoor zal de vraag toenemen naar specialistische kennis en kunde op het gebied van afval. Wij willen de gemeenten nog meer gaan ondersteunen bij de uitvoering van het beleid. Dat betekent dat Circulus zal uitgroeien tot een organisatie die niet alleen de reinigings- en de inzamelingstaken voor de gemeenten verzorgt, maar ook voor hen de belangrijkste adviseur is voor het complete vakgebied. Deze eerste publieksjaarrapportage van Circulus is een opmaat voor deze verandering. We laten hierin zien wie we zijn, waar we mee bezig zijn en waar we in de toekomst, in goed overleg met de gemeenten, naar toe willen. De nieuwe rol van Circulus vergt immers niet alleen transparantie voor onze gemeentelijke aandeelhouders en opdrachtgevers, maar ook voor andere direct of indirect betrokkenen bij ons bedrijf. Ultimo 2006 bestond Circulus officieel tien jaar. Het jubileum vieren we in 2007, tien jaar nadat het bedrijf ook daadwerkelijk met haar operationele taken begon. Het jubileum vormt voor ons een keerpunt in ons bestaan. Het is enerzijds de mijlpaal die ons bestaansrecht definitief markeert en anderzijds het startpunt voor een periode waarin wij gemeenten nog meer gaan ondersteunen bij de opstelling en uitvoering van het afvalinzameling en reiniging.
Henk Knip Directeur
Circulus | Jaarrapportage 2006 |
Samenvatting Voor Circulus was 2006 een bijzonder jaar. Het was het jaar waarin het bedrijf officieel tien jaar bestond en tegelijk ook een jaar waarin het weer volledig zelfstandig opereerde. Want medio 2005 was formeel een einde gekomen aan de relatie met Essent Milieu, dat tot dan het management voerde. 2006 was daarom ook het jaar om te onderzoeken op welke wijze het bedrijf het beste in de “markt” kan staan om de gemeenten nog beter te kunnen adviseren. Het afgelopen jaar heeft Circulus onder andere daarvoor samen met haar collega-bedrijf Berkel Milieu intensief samengewerkt om een strategische visie op het toekomstig afvalbeheer in de regio te ontwikkelen. Samen met de bij de bedrijven aangesloten gemeenten zijn verschillende voor alle partijen inspirerende bijeenkomsten geweest. De uitkomsten hiervan vormen de basis voor een modulaire ontwikkelingsrichting van zowel het regionale afvalbeheer als de functie van de milieubedrijven daarin. Op het gebied van inzameling is een aantal nieuwe initiatieven van de grond gekomen. In Apeldoorn is de inzameling van drankenkartons en sappakken opgeschaald, waardoor nu in de hele gemeente verzamelcontainers zijn geplaatst. Verder is het eerste Retourpunt geopend. Via dit nieuwe inzamelconcept kunnen een groot aantal reststromen worden ingezameld, van papier en glas tot aan statiegeldflessen en kleine elektrische apparaten. Het is een initiatief van de gemeente Apeldoorn, een locale supermarkt en Circulus, waarbij iedere partij een bijdrage levert aan de realisering van het concept. In Deventer is het inzamelschema van een groot deel van het gebied zonder problemen drastisch gewijzigd.
Er is een monitoringsprogramma voor straatreiniging van start gegaan, waardoor in de toekomst op basis van beeldbestekken de veegdienstverlening kan worden aangeboden. De formatieruimte is in 2006 gering toegenomen tot ruim 134 full time equivalenten. Het ziekteverzuim daalde voor het vijfde opeenvolgende jaar. Het huidige niveau van 4,4 procent ligt ver onder het branchegemiddelde. De versterkte aandacht voor veiligheid heeft het aantal bedrijfsongevallen doen dalen tot vijf. Daarmee werd de dalende lijn van de afgelopen vier jaar voortgezet. Geen van de ongevallen heeft ernstige gevolgen gehad of geleid tot langdurig ziekteverzuim. Eind 2006 is door Circulus het bedrijf BV Berkel Milieu Bedrijven overgenomen van Essent Milieu BV. Hierin waren door Essent Milieu de contracten voor inzameling van huishoudelijk afval in de gemeente Epe, inclusief wagenpark, en de activiteiten en onroerend goed op de Westfalenstraat in Deventer ondergebracht. De locatie Westfalenstraat te Deventer zal op een aantal onderdelen uitgebouwd worden. Zo zal in 2007 een loods voor kleine reparaties aan de voertuigen worden gebouwd en ook is het vergunningstraject voor een KCA-depot ingezet. Een nieuwe Wm-vergunning voor deze locatie is in 2006 verkregen. Daarnaast is de juridische structuur van Circulus in 2006 vereenvoudigd, waarbij de holding met drie werkmaatschappijen is samengevoegd tot één juridische eenheid: Circulus BV.
De ingezamelde hoeveelheid afval uit huishoudens nam iets toe ten opzichte van 2005. Bij de ruim honderdduizend aansluitingen in de gemeenten Apeldoorn en Deventer werd gemiddeld 472 kilogram per inwoner ingezameld. Daarvan was 208 kilogram restafval, 77 kilogram papier en karton, 77 kilogram GFT-afval en 21 kilogram glas. Van het ingezamelde afval wordt in het hele gebied 49 procent gescheiden ingezameld. Deze cijfers zijn op alle gebieden beter dan het landelijk gemiddelde voor gemeenten met dezelfde stedelijkheidsklasse.
Circulus | Jaarrapportage 2006 |
Kerncijfers Circulus
2005
2006
Aantal bediende aansluitingen
104.600
105.230
Aantal bediende inwoners
251.712
252.872
Ingezameld huishoudelijk afval
118.229
119.316
x 1.000 kilogram
Ingezameld huishoudelijk afval
470
472
kilogram/inwoner
Gescheiden ingezameld
49
49
procent
Afgevoerd voor verwerking
60.324
60.787
x 1.000 kilogram
Afgevoerd voor recycling
57.905
58.529
x 1.000 kilogram
Aantal medewerkers
136
139
Gemiddeld ziekteverzuim
5,3
4,4
procent
Netto-omzet
€ 18,4
€ 17,8
x miljoen
Bedrijfsresultaat
€ 1,9
€ 2,5
x miljoen
Balanstotaal
€ 10,1
€ 12,1
x miljoen
Omvang wagenpark
75
75
Aantal voertuigen in onderhoud
165
165
Totaal ingezamelde hoeveelheid afval uit huishoudens
600
500
kg/inwoner/jaar
400
300
200 Apeldoorn Deventer 100
0 1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
Circulus | Jaarrapportage 2006 |
1. Circulus: bewust beter Circulus is een belangrijk afvalinzamelings- en reinigingsbedrijf in de regio Stedendriehoek. Naast het inzamelen van de diverse afvalstromen uit huishoudens, behoren de overslag van huisvuil en bedrijfsafval en het beheren van afvalbrengpunten tot de activiteiten. Ook worden diensten geleverd voor een schone leefomgeving, zoals straatreiniging, ongediertebestrijding en gladheidbestrijding. Onderhoud en reparatie van inzamel- en reinigingsvoertuigen is een andere activiteit. Het werkgebied omvat de gemeenten Apeldoorn en Deventer. Circulus voert in opdracht van deze gemeenten de regie over de afval- en reinigingstaken en adviseert hen over het te voeren afvalbeleid. De regievoering houdt onder andere in dat Circulus voor de gemeenten de kwaliteit en de kosten bewaakt van de gehele afvalverwijderingsketen. De gemeenten Apeldoorn en Deventer zijn de enige aandeelhouders en deze structuur zal ook in de toekomst worden voortgezet. Het bedrijf is dicht tegen de klant aan georganiseerd, zodat snel en adequaat op wensen en behoeften kan worden ingespeeld. Circulus wil tot de beste overheidsgedomineerde afvalbedrijven in Nederland behoren en een gezaghebbende speler zijn in de regionale afval- en reinigingsmarkt. Een gezond en slagvaardig bedrijf dat als klant- en relatiegerichte onderneming met een breed dienstenpakket snel en adequaat kan inspelen op de ontwikkeling in de markt en de belangrijkste adviseur is voor haar opdrachtgevers.
Geschiedenis Circulus is opgericht op 21 december 1996 uit een verzelfstandiging van de reinigingsdiensten van de gemeenten Apeldoorn en Deventer. Op 1 januari 1997 werd het bedrijf operationeel. De verzelfstandiging van de reinigingsdiensten was indertijd een logisch gevolg van de gemeentelijke wens tot schaalvergroting. Daarbij werden alle afvalinzamelings- en reinigingsactiviteiten van de twee gemeenten samengevoegd. De naam Circulus is meteen bij de oprichting gekozen. Circulus verbeeldt de eeuwige kringloop en is afkomstig
van een theorie over ketenbeheer die de Franse filosoof Pierre Leroux in 1834 ontwikkelde. Uitgangspunt was dat de mens aan de aarde moet teruggeven wat hij er aan heeft onttrokken. De theorie had invloed op verschillende andere denkers, waaronder Victor Hugo, en is ook in de praktijk uitgewerkt op verschillende plekken in Europa. De verzelfstandiging had tot gevolg dat de werkplaats van Deventer werd samengevoegd met die van Apeldoorn en de ondersteunende diensten zoveel mogelijk werden gecentraliseerd in Apeldoorn. Maar de uitvoering alsmede een deel van de ondersteuning bleef lokaal georganiseerd en is dat nog steeds. Na de verzelfstandiging was Circulus onderverdeeld in verschillende rechtspersonen. Circulus Publieke Taken BV voerde alle afvalinzamelings- en reinigingstaken voor beide gemeenten uit. De werkplaats en de voertuigen vielen onder Circulus Wagenparkbeheer BV terwijl de afvalactiviteiten bij bedrijven was ondergebracht bij Circulus Commerciële Taken BV. Boven deze drie werkmaatschappijen werd Circulus Holding BV geplaatst waarin de ondersteunende diensten werden gebundeld. De periode na de verzelfstandiging stond voor het bedrijf en de klant-aandeelhouders in het teken van een zoektocht naar een nieuwe relatie. Was voorheen de dienst onderdeel van de twee afzonderlijke gemeenten, nu moest het bedrijf op afstand staan. Maar hoe groot die afstand in de praktijk moest zijn was een vraag die tijd nodig had om beantwoord te worden. Bovendien moesten de gemeenten als klant enerzijds en als aandeelhouder anderzijds hun nieuwe rol bepalen, terwijl Circulus haar rol als opdrachtnemer moest weten te vinden. In deze periode is veel energie gestoken in het creëren van wederzijds vertrouwen, het vinden van juiste communicatiestructuren en het maken van duidelijke afspraken. Gemeenten en bedrijf hebben deze fase uiteindelijk naar volle tevredenheid afgesloten, waarbij ieder een invulling aan zijn nieuwe rol heeft gegeven. In de tussentijd werd ook gezocht naar de mogelijkheid om Circulus te laten aansluiten bij een groter geheel, om zo meer schaalgrootte te realiseren. In 2000 werd daar-
Circulus | Jaarrapportage 2006 |
om een managementovereenkomst met Essent Milieu getekend, die daarmee de uitvoerende leiding over de publieke taken kreeg. Tegelijk werden de commerciële taken van Circulus afgestoten en overgedragen aan Essent Milieu. In 2003 besloot Essent Milieu echter zich volledig te gaan richten op afvalverwerking en alle overige activiteiten af te stoten. Het managementcontract met Essent Milieu werd als gevolg daarvan op 1 juli 2005 beëindigd. Dit had ook tot gevolg dat de organisatie eenvoudiger en dus efficiënter kon worden. De drie werkmaatschappijen en de holding werden aaneen gevoegd tot één: Circulus BV. Deze herstructurering heeft in 2006 plaatsgevonden.
Missie en ambitie Circulus werkt bewust beter mee aan een schone en veilige leefomgeving en hecht grote waarde aan gedegenheid voor al haar stakeholders. In de missie zitten de kernwoorden ‘bewust beter’ en ‘gedegenheid’. Het
10 | Circulus | Jaarrapportage 2006
eerste geeft aan dat voortdurend weloverwogen naar verbetering wordt gestreefd. Met het tweede wordt tot uiting gebracht dat de activiteiten die worden uitgevoerd goed worden geborgd. Circulus wil deze missie realiseren door een klant- en relatiegerichte onderneming te zijn die een dienstenpakket levert dat aansluit bij de behoefte van de markt. Bovendien is er de ambitie om de belangrijkste adviseur voor haar opdrachtgevers te zijn. Daarom zal snel en adequaat op ontwikkelingen in de markt worden ingespeeld. Circulus wil uitgroeien tot een toonaangevende speler in de afvalen reinigingsmarkt in Midden en Oost Nederland en tot de beste overheidsgedomineerde afvalbedrijven in Nederland behoren. Maatschappelijk verantwoord ondernemen maakt daarbij onlosmakelijk deel uit van de activiteiten. Dat betekent dat beslissingen niet alleen zijn gebaseerd op het behoud van de continuïteit van de onderneming, maar ook op het behalen van winst voor de maatschappij en het milieu.
Binnen de opdracht die door de gemeenten aan Circulus wordt gegeven, is het handelen daarom gericht om sociale, ecologische en financiële aspecten in balans te brengen op een wijze die tegemoetkomt aan de verwachtingen van stakeholders.
Kernactiviteiten Circulus heeft een sterk gedifferentieerd productenaanbod voor de afvalinzameling en reiniging van de openbare ruimte en verleent daarvoor ook ondersteunende diensten. Inzameling De inzameling van huishoudelijk afval is de grootste activiteit in beide gemeenten. Medio 2002 is in Apeldoorn de transitie gestart van een vaste afvalstoffenheffing naar een gedifferentieerd systeem naar aanbod en volume. Na een aantal kleinere gemeenten in Nederland is Apeldoorn de eerste grote gemeente die deze overstap heeft gemaakt. Hiervoor is niet alleen een registratie- en identificatiesysteem ontwikkeld en ingevoerd, het grootste deel van het project richtte zich op de communicatie met de burger. Sinds januari 2004 zijn de tarieven in de gemeente Apeldoorn daadwerkelijk gedifferentieerd en betaalt de burger naar de hoeveelheid afval per lediging die hij aanbiedt. In Deventer vindt registratie plaats naar volume van de minicontainer. Naast GFT-afval wordt een flink aantal andere stromen gescheiden ingezameld. Glas wordt kleurgescheiden ingezameld via verzamelcontainers, papier wordt huis-aanhuis of via verzamelcontainers ingezameld. Bij de oud papierinzameling spelen in Apeldoorn de verenigingen ook een belangrijke rol. In Deventer haalt de sociale werkvoorziening Sallcon huis-aan-huis papier, glas en klein metaal op. Ook voor een aantal speciale reststromen is gescheiden inzameling mogelijk. Bijzonder is bijvoorbeeld in Apeldoorn de inzameling van drankenkartons en het Retourpunt, waar burgers verschillende afvalfracties gescheiden kunnen aanleveren. Afhankelijk van de gemeentelijke wens worden het grofvuil en tuinafval op afroep opgehaald of kunnen burgers deze fracties naar het inleverpunt brengen. Hetzelfde geldt voor KCA, dat gebracht kan worden of waarvoor op afroep langs wordt gekomen. Tot slot zijn er nog een aantal specifieke activiteiten, zoals de jaarlijkse kerstbomeninzameling, het opruimen van illegale storten en de ondersteuning bij huisuitzettingen.
Overslag Beeldbepalend voor de vestiging in Apeldoorn is het overslagstation waar het huishoudelijke restafval en het daarmee vergelijkbare bedrijfsafval dat door derden wordt aangeleverd in een goederentrein wordt gestort. De wagons worden iedere ochtend aangevoerd en ’s avonds weer opgehaald voor transport naar de afvalverbrandingsoven in Wijster. Daarnaast vindt op zowel de locatie Deventer als in Apeldoorn overslag plaats van vele andere stromen, zoals hout, glas, klein chemisch afval en bouwen sloopafval. Deze worden opgebulkt tot er voldoende volume is verzameld voor een vervolgtransport. Reiniging In zowel Apeldoorn als Deventer heeft Circulus een veegdienst voor de straatreiniging. Daarnaast is Circulus hoofdaannemer voor het project “Samen Schoon” in Deventer. In samenwerking met lokale bedrijven, zoals Cambio en het Deventer Groenbedrijf, wordt daarbij naar de beste methode gezocht voor het schoonhouden van de leefomgeving. Andere activiteiten zijn de zwerfvuilbestrijding, onkruidbestrijding, ongediertebestrijding, gladheidbestrijding en kolkenzuigen. Beheer van wagenpark en inzamelmiddelen Circulus heeft een moderne vloot aan inzamel- en reinigingsmaterieel. Zo bestaat het wagenpark van inzamelvoertuigen voor de helft uit zijladers, ongeveer veertig procent uit conventionele inzamelvoertuigen en tien procent uit inzamelvoertuigen voor ondergrondse containers. In 2006 is voor de overslag van afval in Deventer een overlaadkraan en shovel aangeschaft. Daarnaast is een kolkenzuiger vervangen en is geïnvesteerd in een veeg machine voor het project Rheden. In 2006 is de eerste zijlader aangeschaft die is voorzien van een roetfilter. Doelstelling is om alle voertuigen te voorzien van een roetfilter, zodra er voor het betreffende type voertuig één beschikbaar komt. Nieuwe voertuigen bevatten een motor van de hoogste euronormering, binnen het gewenste voertuigtype dat op de markt is. In de werkplaats op de vestiging in Apeldoorn vindt het onderhoud plaats van alle voertuigen. Ook worden voertuigen van derden onder contract onderhouden, zoals die van Berkel Milieu N.V. en van Van Gansewinkel Oost. Circulus is verheugd dat Van Gansewinkel in 2006 het driejarig onderhoudscontract heeft omgezet in een contract voor onbepaalde tijd. Voor de werkplaats is dit de
Circulus | Jaarrapportage 2006 | 11
beste indicatie dat zij marktconform werkt en dat de kwaliteit van de dienstverlening voor een dergelijke externe klant wordt gewaardeerd. Op het gebied van brandstoffen zijn tal van ontwikkelingen gaande die Circulus nauwgezet volgt. Zo is in 2006 het eerste aardgasvoertuig aangeschaft. De levering van de VW Caddy zal begin 2007 plaatsvinden. Ook de mogelijkheden van biobrandstoffen worden gevolgd. De intentie is om de toepassing van biobrandstoffen te vergroten. Circulus is nauw betrokken bij een project in Deventer om de mogelijkheden voor de eigen voertuigen te onderzoeken. Circulus beheert ook een groot aantal inzamelmiddelen voor de gemeenten. Apeldoorn was eind jaren ’70 de eerste Nederlandse gemeente waarin alle burgers een container kregen voor de inzameling van huishoudelijk afval. Inmiddels hebben deze het einde van de levensduur bereikt en zullen ze de komende tijd worden vervangen.
Daarnaast wordt jaarlijks ongeveer twee procent van het containerpark vervangen. Ook het onderhoud en de reparatie van ondergrondse containers wordt door Circulus uitgevoerd. Het gaat om ruim 500 ondergrondse containers en dat aantal stijgt. Een speciaal hiervoor ingericht voertuig biedt Circulus de mogelijkheid zoveel mogelijk werk ter plekke uit te voeren. Indien het bedrijfseconomisch verantwoord is heeft reparatie de voorkeur boven vervanging. Ook de reiniging van de rolcontainers, ondergrondse en bovengrondse containers wordt door Circulus uitgevoerd. Adviesdiensten Ondersteunend voert Circulus een groot aantal adviesdiensten uit. Bijvoorbeeld de voorbereiding en uitvoering van communicatietrajecten aan burgers, zoals de afvalkalender en de informatievoorziening rondom wijzigingen in inzameling. Het call center dient als contactpunt voor vragen, meldingen, klachten en het maken van afspraken. Ook logistieke adviesdiensten, zoals wijkindeling, planning, plaatsing en onderhoud van ondergrondse systemen en andere logistieke oplossingen worden geleverd. In de loop der tijd is door Circulus bovendien een grote deskundigheid opgebouwd op het gebied van het inrichten van diftar, inclusief de registratie en het databeheer. Daarnaast is kennis opgebouwd over afvalmanagement, waaronder de optimale afzet van verschillende afval- en reststromen. Inmiddels is de expertise binnen de Circulus organisatie zo gegroeid, dat op vrijwel ieder onderdeel van de afvalketen, van preventie tot en met de verwijdering van afval, en in iedere specifieke gemeentelijke situatie een deskundig advies kan worden gegeven.
Circulus in 2006 In december 2006 is het inzamelschema van de gemeente Deventer voor ruim tweederde van de aansluitingen gewijzigd. Deze ingrijpende verandering, voor zowel de burger als het bedrijf, kende een lange voorbereidingstijd en is uiteindelijk zonder noemenswaardige complicaties in december doorgevoerd. De operatie was noodzakelijk omdat het aantal aansluitingen sterk was toegenomen. In Apeldoorn is ook een logistieke optimalisering doorgevoerd. Daar wordt nu in ruim negentig procent van de gemeente via zijbelading ingezameld. Alleen de logistiek moeilijk bereikbare delen van de stad zullen nu nog met een achterlader worden gedaan.
12 | Circulus | Jaarrapportage 2006
In Apeldoorn is in 2006 de inzameling van drankenkartons en sappakken opgeschaald naar achttien verzamelcontainers verspreid over de gemeente. Eind dat jaar werd ook het eerste Retourpunt geopend in winkelcentrum De Mheen. In dit afvalbrengpunt kan de burger een groot aantal reststromen inleveren, waaronder statiegeldflessen en kleine elektrische apparaten. In 2006 is begonnen met het mechanisch vegen in de gemeente Rheden. De opdracht vloeide voort uit een aanbesteding van de gemeente waarvan het reinigingsdeel gegund werd aan Van Gansewinkel. Het onderdeel vegen werd door dit bedrijf neergelegd bij Circulus. Inmiddels is dit zeer succesvol en tot volle tevredenheid van de gemeente ter hand genomen. Circulus is ook begonnen met een monitoringsprogramma voor de straatreiniging, zodat in 2007 of 2008 op basis van beeldbestekken de veegdienstverlening kan worden aangeboden. Deze methode geeft een duidelijker kwaliteitsbeeld in relatie tot de afspraken met opdrachtgever. Met Essent Milieu zijn in 2006 besprekingen gevoerd over de overname van BV Berkel Milieu Bedrijven. In dit bedrijf was door Essent Milieu het contract voor de inzameling van huishoudelijk afval in de gemeente Epe ondergebracht, inclusief het wagenpark en de activiteiten en onroerend goed op de Westfalenstraat in Deventer. Gezien het belang van deze locatie voor Circulus lag een overname voor de hand. De overname van BV Berkel Milieu Bedrijven door Circulus is in december 2006 afgerond.
“We zorgen samen dat het hier opgeruimd blijft.” Evert-Jan Wilbrink (55) is kraanmachinist op het overlaadstation in Apeldoorn. “Ik doe dit al 25 jaar. Ik sorteer het afval van bedrijven en van huishoudens. Dat gaat voor een groot deel naar de afvalverbranding in Wijster. Hout en sloopafval gaan naar andere bedrijven. Ik werk met een mobiele kraan, dat is leuk werk. Met mijn vier collega’s werken we prima samen. We helpen elkaar als het nodig is en zorgen dat het hier opgeruimd blijft. Je hoort collega’s van andere bedrijven wel eens klagen dat mensen alles maar in één bak gooien. Dat is hier niet. Mensen houden zich aan de regels en dat zie je. En soms wijs je de klanten daar op. We werken klantvriendelijk; met een grapje en een lach bereik je het meest. Soms zijn er ook grappige situaties. Vorige week vrijdag kwam een man de doos brengen van een televisie die hij die dag had gekocht. Een paar uur later kwam hij terug: de afstandsbediening zat er nog in. Zo’n man gaat dan zoeken en wij helpen uiteraard wel even mee. En inderdaad: de afstandbediening is gevonden! Maar ook rare dingen komen voor. Laatst zagen we spuiten en medicijnen tussen het afval. We konden aan de papieren zien van welk bedrijf het afkomstig was. Wij mogen die spullen niet aanraken. De collega’s van de afdeling chemisch afval weten precies hoe ze dat afval veilig moeten vernietigen. Daar hebben ze een opleiding voor gevolgd.”
In het begin van het jaar is een onderzoek gedaan door Deloitte naar de toekomst van de Nederlandse verwijderingsmarkt van huishoudelijk afval. Het onderzoek is gepresenteerd aan de directie, aandeelhouders en opdrachtgevers van Circulus. De conclusie is dat toekomstige afvalverwijdering regionaal georganiseerd zal zijn en dat de regievoering over de afvalketen het beste bij regionaal opererende bedrijven met een bepaalde schaalgrootte neergelegd kan worden. Het onderzoek zal een basis kunnen vormen voor de nieuwe koers van Circulus. De ingezette weg van samenwerking met gelijksoortige partijen zoals Berkel Milieu heeft verdere vorm gekregen.
Circulus | Jaarrapportage 2006 | 13
2. Meerwaarde is winst Maatschappelijk verantwoord ondernemen is een leidend principe voor Circulus. Dat betekent dat de onderneming daar waar mogelijk haar bijdrage levert aan het creëren van een gezonde sociale en economische omgeving. Dat kan door het beschikbaar stellen van faciliteiten, kennis en tijd of het op een maatschappelijk verantwoorde wijze (her)inrichten van projecten. Daarnaast zullen de bedrijfsactiviteiten het milieu zo min mogelijk belasten. Tot slot wil Circulus een financieel gezond bedrijf zijn, zonder dat winst een drijfveer is. Het profijt dat het bedrijf levert aan de samenleving is de belangrijkste doelstelling. De onderneming moet met de verschillende belanghebbenden een relatie onderhouden op basis van oprechtheid en dialoog, waarbij antwoord wordt gegeven op gerechtvaardigde vragen uit de maatschappij. Dat betekent transparant en open communiceren met medewerkers, aandeelhouders, klanten en directe of indirecte relaties.
Relatie met de omgeving Circulus is zeer alert op ontwikkelingen in de maatschappij die van invloed kunnen zijn op de organisatie óf op haar opdrachtgevers. De afgelopen jaren is flink geïnvesteerd in het versterken van de sociale en politieke betrokkenheid van de organisatie. Circulus organiseert zich dicht tegen de klant aan. Dat betekent frequente en structurele communicatie op zowel strategisch als operationeel niveau. Daardoor kunnen veranderende wensen op politiek-bestuurlijk gebied snel worden vertaald in nieuwe of andere producten of diensten. Veranderingen in wet- en regelgeving, technologie, logistiek en automatisering worden proactief benaderd en geïmplementeerd. Tevredenheidsonderzoek In 2006 is voor het eerst een klantentevredenheids onderzoek uitgevoerd door een extern bureau in opdracht van Circulus. Onder burgers vond een kwantitatief onderzoek plaats onder 2400 representatieve adressen. Gemiddeld wordt de dienstverlening gewaardeerd met een 7,3. Circulus is zeer ingenomen met het resultaat, maar heeft ook een aantal verbeterpunten gesignaleerd. Dat heeft geresulteerd in een plan van aanpak met actie-
punten. Over minimaal twee jaar wordt het onderzoek herhaald om de voortgang te monitoren. Relatie met bevoegd gezag Voor de locatie in Deventer is in 2006 een nieuwe milieuvergunning verkregen voor de duur van tien jaar. Voor het KCA-depot is de aanvraag voor een bouwvergunning ingediend, ter vervanging van het huidige mobiele inzamelpunt. Voor de locatie Apeldoorn is een aanvraag revisievergunning in het kader van de Wet milieubeheer en de Wet verontreiniging oppervlaktewater in voorbereiding. De handhavingsacties die door het bevoegd gezag zijn uitgevoerd hebben geen noemenswaardige zaken aan het licht gebracht.
Meerwaarde voor de mens Als afvalinzamelings- en reinigingsbedrijf heeft Circulus van oudsher een belangrijke functie in de sociale economie. Met de toenemende eisen aan arbeidsomstandigheden is mechanisering echter onontkoombaar. Toch blijft Circulus een helpende hand uitsteken naar mensen die het moeilijk hebben mee te komen in onze samenleving. Zo wordt gekeken of bij bepaalde taken het SW-bedrijf kan worden ingeschakeld. Inmiddels wordt het verwijderen van zwerfvuil en het verspreiden van de afvalkalender al door een SW-bedrijf uitgevoerd en de intentie is dat deze betrokkenheid toe zal nemen. Daarnaast wordt in Apeldoorn in samenwerking met Tactus, instelling voor verslavingszorg, de openbare ruimte op diverse bedrijventerreinen en enkele plaatsen in de binnenstad vrijgemaakt van zwerfvuil. Circulus neemt ook deel in Stimulans; een samenwerkingsverband van bedrijven en gespecialiseerde instellingen dat zich richt op mensen met grote afstand tot de arbeidsmarkt en ondersteuning biedt in re-integratie. In september 2006 is een samenwerkingsproject gestart met Cambio en het Deventer Groenbedrijf. De Gemeente Deventer wil zoveel mogelijk mensen met afstand tot de arbeidsmarkt weer aan het werk krijgen. Daarnaast wil de gemeente het beheer van de openbare ruimte vereenvoudigen, maar ook de kwaliteit ervan vergroten. Daarom is
Circulus | Jaarrapportage 2006 | 15
de wens uitgesproken voor één aanspreekpunt om het beheer te organiseren. De samenwerking heeft dit tot doel, waarbij Circulus uiteindelijk als hoofdaannemer gaat optreden voor dat beheer en de uitvoering daarvan bij de verschillende partijen onderbrengt, of in combinatie uitvoert.
Meerwaarde voor het milieu Alle bedrijfsactiviteiten zijn erop gericht om de belasting van het milieu te minimaliseren. Energiereductieprogram ma’s zijn reeds uitgevoerd en een energiescan leverde geen directe verbeterpunten meer op. Het afval wordt vanzelfsprekend gescheiden en regelmatig wordt naar alternatieven voor bepaalde producten en materialen gekeken om de milieubelasting in het afvalstadium te verminderen. De emissies naar de lucht, zoals broeikasgassen en fijnstof, vormen een belangrijk aandachtspunt. Het wagenpark is op dit moment vrijwel geheel uitgerust met op dieselolie gestookte verbrandingsmotoren. Circulus voldoet aan de wettelijke bepalingen en waar mogelijk wordt
Aantal binnenkomende gesprekken van call center
12000
10000
aantal
8000
6000
4000
2000
0 jan
feb
mrt
april
mei
16 | Circulus | Jaarrapportage 2006
juni
juli
aug
sep
okt
nov
dec
daarop vooruit gelopen. Bijvoorbeeld door bij aanschaf van een nieuw voertuig te investeren in de hoogste euronormering die op dat moment op de markt beschikbaar is. De ontwikkeling van alternatieve brandstoffen wordt nauwgezet gevolgd, zodat deze kunnen worden ingezet op het moment waarop dat verantwoord is. Voor het aftransport van restafval naar de verwerkingseenheid van Essent Milieu in Wijster wordt gebruik gemaakt van het spoor. Op de locaties Apeldoorn en Deventer zijn vloeistofdichte voorzieningen aangebracht ter bescherming van de bodem. De locatie Deventer bevindt zich deels op gesaneerde grond. Via metingen wordt de bodem regelmatig op mogelijke verontreinigingen gecontroleerd.
Communicatie Het accent van de externe communicatie komt steeds meer te liggen op het direct en optimaal bereiken van de burger. Vooruitlopend op de nieuwe afvalbeleidsplannen die bij de gemeenten in ontwikkeling zijn, is de informatievoorziening naar de burger het afgelopen jaar geïntensiveerd. Communicatie op maat staat daarbij centraal. Zo is voor het eerst de Apeldoornse afvalwijzer per huisadres gespecificeerd verspreid. De burger hoeft niet meer zelf de juiste inzameldata voor GFT- en restafval bij elkaar te zoeken, maar deze staan op zijn gepersonaliseerde afvalwijzer. Komend jaar zal de afvalwijzer worden uitgebreid met gepersonaliseerde informatie van andere afvalfracties. Alle mogelijkheden van afval- en reststromen voor een huishouden zijn dan op de afvalwijzer te vinden. Daarnaast speelt internet een steeds belangrijkere rol in de communicatie. Het afgelopen jaar konden burgers het saldo van de milieupas/grofvuilpas via internet opvragen. Het grofvuil melden via internet is geïmplementeerd in 2006 en na een proefperiode begin 2007 gelanceerd. De gemeenten en Circulus bekijken het komend jaar of de service kan worden uitgebreid. Naast internet is het servicenummer 0900 9552 een goede manier om informatie op maat te leveren. Het call center verwerkt alle binnenkomende gesprekken van dat nummer. In dat 2006 waren dat er 85.797. Gemiddeld wordt het nummer zo’n zevenduizend keer per maand gebeld. Tijdens speciale acties of gebeurtenissen kan dat aantal pieken naar tienduizend. Het overgrote deel betreft meldingen en vragen. Een klein deel heeft betrekking op een klacht. Voor ieder type gesprek is een aparte afhandelingsprocedure.
Naast reguliere informatiecampagnes, zoals de afvalwijzer, wordt in nauwe samenspraak met de gemeenten voortdurend bekeken welke aanvullende communicatie nodig is. Er vindt frequent overleg plaats met de communicatieafdelingen van de gemeenten om de werkzaamheden af te stemmen en er ook voor te zorgen dat eenduidig wordt gecommuniceerd. In 2006 is de aanzet gegeven om dit te stroomlijnen en te structureren. Daarmee wordt duidelijker wat de rol van gemeenten is en wat de rol van Circulus in de verschillende communicatietrajecten. Een belangrijk communicatiemiddel waarmee gemeenten en andere relaties worden geïnformeerd over de ontwikkelingen in het bedrijf, de afvalmarkt en het afvalbeleid is het Beleidsbulletin. Het periodiek wordt sinds 2002 samen met Berkel Milieu en Twente Milieu uitgegeven. De interne communicatie is er op gericht om tijdig medewerkers duidelijkheid te geven over de doelstellingen van de organisatie en de rol die zij daarin spelen. Het accent daarbij ligt op mondelinge informatieoverdracht tijdens de dagelijkse werkcontacten met andere medewerkers en leidinggevenden. De afdeling personeel en organisatie speelt hierin een belangrijke rol, mede door het aansturen van werkoverleggen. Daarnaast wordt tweemaandelijks het personeelsblad Circulaire aan de medewerkers gestuurd en is op alle vestigingen een publicatiebord dat zeer goed wordt gelezen.
“Achter elk telefoontje zit een verhaal.” Ria Vos (56) is medewerkster call center op de locatie Apeldoorn. Ze is zeven jaar geleden in dienst gekomen. “Eerst een half jaar als uitzendkracht, daarna kreeg ik direct een vast contract”, vertelt ze. “Ik krijg allerlei vragen van burgers. Over het ophalen van grof vuil of over de bestrijding van ongedierte. Ik maak daarvoor de afspraken en probeer dan zo goed mogelijk de wensen in de planning op te nemen. Maar er komen natuurlijk ook telefoontjes binnen over vuilnis dat op straat is blijven liggen of bakken die niet zijn opgehaald. Het is leuk om samen met de beller tot een oplossing te komen. Je weet bij een binnenkomend telefoontje nooit wat je te horen krijgt. Ik beschik over veel informatie, maar sommige vragen leg ik toch bij andere afdelingen neer. Ik zeg dan wel toe dat er binnen 24 uur contact wordt opgenomen. Bijvoorbeeld bij een klacht over vuil op straat. Dan probeer ik eerst duidelijk te krijgen hoe ernstig de situatie is – soms valt het enorm mee – en bespreek die dan met de chef huisvuildienst. Achter elk telefoontje zit een verhaal. Mensen zijn soms boos. Dat geeft niet, dat is best te begrijpen. Ook al is de klant boos dan moeten wij tweeën in elk geval met elkaar communiceren. We moeten vragen snel beantwoorden en klachten snel oplossen. Dat ziet de burger en die is tevreden. En daar gaat het om!”
Circulus | Jaarrapportage 2006 | 17
3. Op weg naar een afvalloze maatschappij Een samenleving zonder afval, is dat mogelijk? Over enkele decennia is het wellicht heel gewoon. Door anders om te gaan met afval kan namelijk een flinke bijdrage geleverd worden aan klimaatverbetering en wordt de uitputting van natuurlijke hulpbronnen tegengegaan. Deze twee milieuthema’s worden de komende jaren steeds belangrijker. Daarom moet er meer aandacht komen voor creatief afvalbeheer, waardoor minder afval ontstaat, meer afval in grondstoffen wordt omgezet, minder transportkilometers worden gemaakt en locale werkgelegenheid wordt gecreëerd. De komende decennia zullen veel grondstoffen schaarser worden, waardoor grondstofprijzen zullen stijgen. Afvalpreventie zal om die reden steeds belangrijker en ook vanzelfsprekender worden. Bovendien wordt het rendabel om uit het afval dat dan nog ontstaat meer componenten nuttig te gaan gebruiken. Ook op de lange termijn zal niet al het afval evenveel waarde krijgen. Afvalstoffen met een hoge energie-inhoud kunnen echter wel worden gebruikt voor energiewinning met een hoog rendement. Uiteindelijk zal de fractie onbruikbare reststoffen heel klein worden, waardoor de meeste stoffen in een kringloop hergebruikt worden. Deze visie op een ontwikkeling waarin de samenleving zich voor het grootste deel richt op het voortdurend recyclen vindt in steeds meer Europese
Het afgelopen jaar hebben Circulus en Berkel Milieu, twee aan elkaar verwante bedrijven in de regio Stedendriehoek, een visie ontwikkeld op het toekomstig afvalbeheer. Als richtpunt is de gewenste situatie in 2030 (een generatie verder) genomen. Samen met de aangesloten gemeenten is onder andere tijdens bijeenkomsten gekeken welke veranderingen in die periode zullen optreden en welke eisen aan het afvalbeheer en de dienstverlening dan zullen worden gesteld. De uitkomsten hiervan zijn samengevat in een notitie met de titel ‘Verkenning op afvalbeheer
landen aanhang, evenals bij de EU zelf. De mate van recycling wordt niet alleen economisch bepaald. Een helder gemeentelijk afvalbeleid en een op recycling toegesneden afvaldienst zijn onmisbaar om tot een recyclingsamenleving te komen. Sommige kringlopen maken enorme lange omwegen. Papier en kunststoffen worden bijvoorbeeld nu soms in grote hoeveelheden naar Azië geëxporteerd, om daar goedkoop te worden gesorteerd en verwerkt. Vanuit transport- en grondstofoverwegingen is het meestal beter dat recycling zo dicht mogelijk bij huis plaatsvindt. Dat kan door bijvoorbeeld eerst naar bronscheiding te kijken en dan pas naar regionale of bovenregionale verwerking. De overgang naar een recyclingmaatschappij zal globaal in twee fasen plaatsvinden. De eerste fase zal vooral in het teken staan van scheiden aan de bron. Met nieuw beleid, aanpassing van bestaande systemen en communicatie is een vermindering tot 150 kilogram restafval per inwoner in 2012 mogelijk. In de tweede fase zal afvalpreventie een prominente plaats innemen om de hoeveelheid restafval verder te reduceren. De niet als grondstof herbruikbare reststroom die dan nog vrijkomt, kan worden opgewerkt naar een hoog calorische brandstof. Aan het eind van deze tweede fase zal nagenoeg het gehele huishoudelijke afval nuttig worden toegepast. Belangrijke instrumenten om deze doelstellingen te realiseren zijn communicatietechnieken en –middelen die de burgers steeds meer doordringen van de waarde van afval. Daarnaast zal de inzamelstructuur steeds meer op maat gesneden moeten worden naar de wens van de burger en zullen ook financiële instrumenten sturing moeten geven aan de initiatieven voor scheiding. Gericht afvalbeheer op lokaal niveau kan daarom een grote bijdrage leveren aan het sluiten van kringlopen in de regio. Het accent van het gemeentelijke afvalbeleid zal wellicht meer komen te liggen op het stimuleren van gedragsverandering, opzetten van slimme logistieke systemen en het aansturen van nieuwe vormen van afvalbewerking.
2030’.
Circulus | Jaarrapportage 2006 | 19
Bij een veranderend afvalbeheer hoort ook een andere organisatie. Veel gemeenten hebben de uitvoering uitbesteed of overwegen dat te doen. Het uitbesteden van de uitvoerende taken blijkt soms onvoldoende bij te dragen aan het slagvaardiger maken van de uitvoering en de organisatie van het afvalbeheer. In de toekomst zullen de taken steeds complexer worden en zal er ook behoefte zijn aan schaalgrootte om de doelstelling te bereiken. Om de optimale prijs-kwaliteitverhouding te kunnen blijven realiseren zal de logische stap zijn om zowel de uitvoering als de regie op afstand te plaatsen in een bedrijf waar meerdere gemeenten in participeren. Een dergelijk overheidsgedomineerd bedrijf is een oplossing voor die gebieden waar complexe uitvoerende taken worden uitbesteed, maar waarbij niets aan bestuurlijke verantwoordelijkheid mag worden ingeboet. Berkel Milieu en Circulus zijn beide overheidsgedomineerde bedrijven die zich in overleg met de gemeenten verder tot regiebedrijf willen specialiseren, omdat dit model de enige garantie biedt voor een maatschappelijk betrokken en kwalitatief hoogwaardige dienstverlening met een duidelijk gemeentelijke invloed.
”Ik voel me verantwoordelijk voor mijn wijk.” Henk Timmermans (54) is sinds een jaar of vijf bestuurder van een veegmachine in Deventer en werkt al dertig jaar in de reiniging. “Als je ouder wordt, mag je niet meer alle werkzaamheden doen en wordt je voor bepaalde taken ontzien. Zo’n veegmachine is natuurlijk goed te doen. Het werk is er bovendien leuker op geworden. We hebben allemaal eigen wijken en ik voel me verantwoordelijk voor mijn wijk. Voor mezelf hou ik bij waar ik wanneer geveegd heb. Als er een klacht is, kan ik gelijk aangeven wanneer in een bepaalde straat geveegd is. Ik ben trots op mijn wijk en baal dus enorm als er een klacht is. Alleen als het vriest vegen we niet; maar dan moeten we zout strooien. Dat is ook erg leuk, en heel wat anders. Maar de meeste dagen zitten we uiteraard op de veegmachine. Om twaalf uur legen we de machines bij het inzamelpunt in Deventer en tanken nieuw water. Dan eten we ook een boterham en een kop soep. Het enige waar we soms last van hebben is van auto’s. Soms vraag ik mensen hun auto even elders te parkeren. Meestal doen ze dat wel. Lastiger is het dat auto’s soms links en rechts voor je wagen schieten. Maar over het algemeen kan ik zeggen dat ik een leuke baan heb. Ik voel me vrij. Ik ga fluitend naar mijn werk en na afloop ook fluitend weer naar huis.”
Circulus | Jaarrapportage 2006 | 21
4. Afval in woorden en cijfers De markt en wettelijke kaders voor afvalbeheer ontwikkelen zich op dit moment snel. De afvalmarkt liberaliseert zich op Europese schaal. Dat heeft invloed op de afzet van de afval- en reststromen. Daarnaast is er een toenemende verantwoordelijkheid van producenten voor het afvalstadium van de producten die zij op de markt zetten. Deze ontwikkelingen zullen zich in de toekomst naar verwachting versterkt doorzetten. Voor de lange termijn heeft Circulus samen met haar collegabedrijf Berkel Milieu en de betrokken gemeenten een verkenning op het afvalbeheer 2030 uitgevoerd, zoals verwoord in het vorige hoofdstuk. Hieruit is een visie ontstaan op hoe het afvalbeleid zich zou kunnen ontwikkelen en hoe dit zijn weerslag zal hebben op de regio en het bedrijf.
Afvalmarkt De afvalmarkt in Europa ontwikkelt zich in snel tempo tot een geliberaliseerde markt. De Europese wetgeving voor afvalbeheer richt zich in toenemende mate op een vrije markt binnen de kaders voor bescherming van gezondheid en het milieu. Nederland stelt vanaf 1 januari 2007 op een aantal specifieke afvalstromen na, geen beperkingen aan of een algemeen verbod op de import en export van afval. Die ontwikkeling heeft ook tot gevolg dat andere dan traditionele partijen interesse krijgen in de afvalsector. Kenmerkend daarvoor is de overname in 2006 van AVR, de grootste afvalverwerker in Nederland, die door de gemeente Rotterdam werd verkocht aan een aantal private equity fondsen. Voor de dienstverlening voor huishoudelijk afval en reiniging besluiten gemeenten meer en meer tot uitbesteden en schaalvergroting. Daarnaast is door mechanisering de afval- en reinigingsmarkt kapitaal intensiever geworden en stijgt de behoefte aan gespecialiseerd personeel.
Wetgeving Er doen zich op landelijk en Europees gebied een aantal specifieke ontwikkelingen voor die van invloed zijn op het bedrijf. Zo werd op 1 januari 2006 het Besluit beheer verpakkingen papier en karton van kracht. Bedrijven, en niet meer de gemeenten, moeten hierdoor gaan betalen
voor de inzameling en recycling van de afgedankte verpakkingen. De invoering heeft landelijk echter de nodige vertraging opgelopen, omdat het georganiseerde bedrijfsleven en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten niet tot een uitvoeringsakkoord konden komen. Ondanks het van kracht worden van het besluit betekende dit dat er in de praktijk nog niets veranderde. Voor 2007 wordt wel een akkoord verwacht. Hierdoor zal duidelijkheid ontstaan over de financiële gevolgen voor gemeenten en daarmee ook over eventuele effecten op inzameling en logistiek. De gevolgen zullen naar verwachting op korte termijn niet groot zijn, behalve voor kunststof flessen en flacons. Om de doelstelling in het Besluit te halen zal een apart inzamelsysteem moeten worden opgezet. Circulus heeft daarvoor reeds een proef in de steigers staan in afwachting van een definitief akkoord. Binnen de Europese Unie zijn ontwikkelingen gaande die op termijn van invloed zullen zijn. De Europese Commissie heeft een strategie voor afvalbeheer vastgesteld en als uitvloeisel daarvan een vernieuwing van de kaderwetgeving voor het afvalbeheer in de Europese Unie. De behandeling daarvan door Europees Parlement en Raad van Ministers zal in 2007 en wellicht nog 2008 plaatsvinden, maar duidelijk is nu al dat de komende jaren het Europese beleid versterkt inzet op preventie en hergebruik.
Regionale ontwikkelingen In 2006 zijn verkiezingen geweest, met als gevolg dat er in Apeldoorn een nieuwe raad en college is gekomen. In Deventer zijn in 2005 al verkiezingen gehouden in verband met een gemeentelijke herindeling. In Apeldoorn wordt gekeken naar het tarief voor het aanbieden van de GFT-container in relatie tot die voor restafval. Uit sorteeranalyses blijkt dat nog 25 procent van het GFT-afval zich in het restafval bevindt. De inzameling van drankenkartons en sappakken die in Apeldoorn vanaf 2004 plaatsvindt, is in 2006 aanzienlijk uitgebreid. Er werden achttien verzamelcontainers verspreid over de gemeente Apeldoorn geplaatst. Totaal werd acht ton van deze reststroom gescheiden ingezameld.
Circulus | Jaarrapportage 2006 | 23
In de binnenstad van Deventer is een begin gemaakt met het plaatsen van ondergrondse inzamelsystemen. Dit zal in 2007 verder worden vervolgd.
Resultaat afvalinzameling In 2006 verzorgde Circulus de afvalinzameling in de gemeenten Deventer en Apeldoorn. Totaal gaat het om 252.872 inwoners en 105.230 aansluitingen. Gemiddeld werd in dit gebied door Circulus per inwoner 472 kilogram aan afval ingezameld waarvan 208 kilogram aan huishoudelijk restafval. Dat is een beter resultaat dan Nederlandse gemeenten met dezelfde stedelijkheidsklasse in 2005* die gemiddeld uitkwamen op 551 kilogram per inwoner waarvan 253 kilogram restafval. De totale hoeveelheid ingezameld afval in 2006 bedroeg 119.316 ton, waarvan 52.704 ton als restafval en 8.083
Inzameling huishoudelijk afval in Apeldoorn en Deventer in 2006 vergeleken met het gemiddelde van Nederlandse gemeenten met dezelfde stedelijkheidsklasse in 2005* 600
Ten opzichte van het voorgaande jaar is per inwoner in het gebied twee kilogram meer ingezameld. Die toename komt vrijwel volledig op het conto van de gescheiden afvalstromen. Apeldoorn Het aantal inwoners in Apeldoorn bleef in 2006 stabiel met ruim 156 duizend. De hoeveelheid afval uit huishoudens nam gering toe tot 71.054 ton. Ten opzichte van 2005 steeg daardoor de hoeveelheid afval per inwoner met 1 kilogram tot 455. In 2006 werd 206 kilogram restafval per inwoner ingezameld, evenveel als het jaar ervoor. Ook het grof huishoudelijk afval bleef gelijk met 26 kilogram per inwoner. In totaal werd 231 kilogram ongescheiden afval ingezameld. De bronscheiding blijft daarmee de afgelopen jaren stabiel rond 49 procent, bij een sterk dalend afvalvolume. De afname van de hoeveelheid GFT-afval die gescheiden wordt opgehaald zette ook in 2006 door. Er werd 72 kilogram GFT-afval per inwoner ingezameld, zestien procent van het totale afval. Het jaar ervoor was dat nog 78 kilogram per inwoner. Positief zijn de ontwikkelingen met betrekking tot papier en karton. Daarvan wordt nu 84 kilogram per inwoner gescheiden ingezameld, en dat is achttien procent van de totale hoeveelheid afval. Ook de gescheiden inzameling van glas en textiel zijn in 2006 flink toegenomen.
500
400
kg/inwoner/jaar
ton ongescheiden grof vuil. Dat wil zeggen dat 49 procent van het ingezamelde afval uit gescheiden afvalstromen bestaat. Dat is drie procent beter dan het Nederlandse gemiddelde van gemeenten met dezelfde stedelijkheidsklasse (klasse 2 die staat voor sterk stedelijk). De landelijke termijndoelstelling voor 2006 voor deze stedelijkheidsklasse is 53 procent bronscheiding.
300 Overige stromen verpakkingsglas
200
Oud papier en karton GFT-afval grof vuil (ongescheiden)
100
Huishoudelijk restafval
0 Apeldoorn
Deventer
Landelijk gemiddelde (stedelijkheidsklasse 2)
De invoering van een gedifferentieerd tarief (diftar) op volume en frequentie van aanbieden heeft een zeer positief effect gehad op de hoeveelheid afval die uit huishoudens ontstaat. In vergelijking met 2003, het jaar vóór de fiscale invoering van diftar, is de hoeveelheid afval per inwoner met ruim dertien procent gedaald. Bij afvalstromen zoals restafval en GFT-afval trad een reductie op. Bij deelstromen zoals papier en glas was een sterke stijging te zien.
* Landelijke gegevens over 2006 waren op het moment van gereedkomen van de jaarrapportage nog niet beschikbaar 24 | Circulus | Jaarrapportage 2006
Ontwikkeling afval uit huishoudens gemeente Apeldoorn 600
500
400
kg/inwoner/jaar
Deventer In Deventer groeit het aantal inwoners nog ieder jaar. In 2006 nam de bevolking toe met ruim een procent tot bijna 96,8 duizend. De hoeveelheid afval uit huishoudens die werd ingezameld nam met nog geen twee procent toe tot 48.262 ton. Daarmee komt de hoeveelheid ingezameld afval per inwoner uit op 499 kilogram, drie kilogram meer dan het jaar ervoor. De hoeveelheid restafval daalde met ruim twee procent tot 213 kilogram per inwoner. Daar tegenover stond een stijging van het grof huishoudelijk afval met bijna 24 procent tot 42 kilogram per inwoner. Het totaal aan ongescheiden ingezamelde afvalstoffen nam daardoor iets toe tot 255 kilogram per inwoner. De bronscheiding bleef echter stabiel op 49 procent. Ook in Deventer neemt de gescheiden inzameling van GFT-afval zowel absoluut als procentueel af. Per inwoner wordt 85 kilogram GFT-afval ingezameld; zeventien procent van de totale afvalproductie.
Overige afvalstromen GFT-afval
200
grof afval (ongescheiden) Huishoudelijk restafval
100
0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
Ontwikkeling afval uit huishoudens gemeente Deventer 600
500
400
kg/inwoner/jaar
De ontwikkeling in Deventer laat in de afgelopen jaren een geleidelijke toename van de hoeveelheid afval per inwoner zien. Daarbij blijft echter de hoeveelheid restafval stabiel, waardoor het volume aan gescheiden afvalstromen toeneemt. Vanzelfsprekend is het bronscheidingspercentage dus stijgend. Door de verhoging van de maximum hoeveelheid vrij te brengen grofvuil is een relatief sterke groei door de jaren heen te zien van de afvalfracties puin en hout, terwijl de ingezamelde hoeveelheid papier op een stabiel niveau van 65 kilogram per inwoner blijft, dat relatief laag is.
300
300 Overige afvalstromen GFT-afval
200
grof afval (ongescheiden) Huishoudelijk restafval
100
0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
Circulus | Jaarrapportage 2006 | 25
Retourpunt De eerste ervaringen met het Retourpunt in winkelcentrum De Mheen zijn zeer positief. Het Retourpunt is een nieuw concept voor de inzameling van een groot aantal reststromen. Het gaat om bijvoorbeeld statiegeldflessen, glas, papier, textiel, schoeisel, batterijen, kunststofflessen, drankenkartons en zelfs kleine elektrische apparaten. Voor producten waar statiegeld op zit wordt een bonnetje geprint dat bij de supermarkt kan worden ingeleverd of aan een goed doel kan worden besteed. Het Retourpunt is het vervolg op de Retourette die in de supermarkt van het winkelcentrum was ondergebracht. Door de invoering van diftar was de toestroom naar de Retourette zo groot geworden, dat dit niet meer binnen dat concept kon worden afgehandeld. Het Retourpunt is nu buiten de supermarkt gebracht, maar wel in het winkelcentrum. Het Retourpunt is een samenwerking tussen de gemeente Apeldoorn, de supermarkt en Circulus. De gemeente stelt de grond ter beschikking, de supermarkt zorgt voor het schoonhouden en bemensing en Circulus zorgt voor het onderhoud van het gebouw en inzamelmiddelen en de afvoer van de afvalstromen. Een aantal fracties, zoals papier, glas en drankenkartons worden ingezameld in ondergrondse containers. Voor drankenkartons is een pers geïnstalleerd om het volume te verkleinen en zo de transportbewegingen te beperken. Om het inzamelpunt logistiek optimaal te laten aansluiten, wordt voor de lediging van de containers hetzelfde systeem gebruikt als in de rest van de gemeente.
“We wegen elke wagen die afval komt brengen.” Edwin Veenhuizen (36) werkt negen jaar bij Circulus en is sinds een jaar coördinator weegbrug op de locaties Apeldoorn en Deventer. Steeds vaker is hij ook bij de weegbrug in Zutphen aan te treffen. “Ik ben verantwoordelijk voor de administratieve handelingen op de weegbrug en het inplannen van de vijf portiers-weegmeesters Dat zijn de mannen die verantwoordelijk zijn voor het wegen van de wagens. We wegen elke wagen die afval komt brengen, zowel van particulieren als van bedrijven. Als na het lossen de wagen weer wordt gewogen, weten we de hoeveelheid afval. Ondanks dat de weegschalen geijkt zijn, maken mensen nogal eens bezwaar tegen het berekende gewicht. De weegmeesters halen mij er dan bij. Het leuke is dat ik dan de mensen moet overtuigen dat de apparatuur gekeurd is en het gewogen gewicht dus wel degelijk overeenstemt met de hoeveelheid die ze hebben gebracht. Ook zorg ik dat de locaties op dezelfde manier werken. De software en de procedures in Deventer en Apeldoorn zijn inmiddels gelijk. Er is alleen nog verschil in het gewicht dat de inwoners mogen brengen zonder geld te hoeven betalen. In Apeldoorn is de eerste 300 kilogram gratis, maar in Deventer is dat de eerste 1000 kilogram. Het werk bevalt mij erg goed. De omgang met de klanten is leuk. Elke dag en elke klant zijn weer anders.”
Het Retourpunt is vanaf november 2006 operationeel. Er wordt veel gebruik van gemaakt en er is dan ook een goede toestroom van deelstromen. Ook blijft het gebouw zeer schoon, worden er geen posters op geplakt en blijft het vrij van graffiti. Het concept wordt door zowel ouderen en als jongeren geaccepteerd. De scheiding van bekende afvalstromen zoals papier en glas gaat zeer goed. De scheiding van de nieuwe aan te leveren afvalstromen, zoals drankenkartons en kunststofflessen, zal in de komende tijd via voorlichtingscampagnes extra worden gestimuleerd.
Circulus | Jaarrapportage 2006 | 27
5. Personeel in bedrijf Het beleid voor personeel en organisatie bij Circulus stelt de mens centraal en richt zich dan ook op goed werkgeverschap en goed werknemerschap. Daarbinnen is het doel de productiviteit van de organisatie en de flexibiliteit van het personeelsbestand te vergroten. Circulus maakt veel werk van het integriteitsbeleid, het creëren van een goede, veilige en prettige werkomgeving en vermindering van het ziekteverzuim. Doelstellingen van de arbeidsomstandigheden worden vastgelegd in een Arboplan dat jaarlijks wordt aangepast en geëvalueerd. Over arbeidsomstandigheden wordt open gecommuniceerd met het personeel. Dat gebeurt door alle medewerkers actief te informeren, onder andere via het werkoverleg.
Waarden en normen Circulus heeft een integriteitsbeleid, dat voor het personeel is omgezet in een gedragscode. Integriteit is het hebben, tonen en vragen van wederzijds respect. Binnen Circulus mag geen verschil worden gemaakt op basis van onder andere ras, geloof, sekse of seksuele geaardheid. Naast integriteit zijn andere kernwaarden: betrouwbaarheid, vertrouwen, openheid, duidelijkheid en eerlijkheid. Leidinggevenden geven door middel van hun managementstijl invulling aan de kernwaarden. Het integriteitsbeleid komt periodiek aan de orde bij het werkoverleg. Als zich gebeurtenissen of gedragingen voordoen die indruisen tegen het beleid dan vindt daarvan registratie plaats en wordt door het management actie ondernomen. Er is een regeling ongewenste omgangsvormen ingesteld voor klachten over agressie, psychisch en fysiek geweld, discriminatie en seksuele intimidatie. Hiervoor is een klachtencommissie en een vertrouwenspersoon ingesteld. In 2006 zijn geen klachten binnengekomen over ongewenste omgangsvormen bij de klachtencommissie of de vertrouwenspersoon. Ter borging van de waarden en normen is er ook een klokkenluiderregeling, die aan de ene kant voorziet in een procedure voor het melden van misstanden en anderzijds bescherming biedt aan de klokkenluider.
Kengetallen ultimo kalenderjaar
2005
2006
136
139
130,90
134,05
Gemiddelde leeftijd
43
43,6
Aantal vrouwen
15
14
5,3
4,4
Aantal medewerkers Aantal fte’s
Gemiddeld ziekteverzuim (%)
Organisatie Circulus heeft een organisatie met korte lijnen en een duidelijke structuur. Naast de ondersteunende afdelingen van P&O, financiën, communicatie en beleid die direct onder de directie vallen, zijn er twee eenheden gericht op de uitvoering: operations en wagenparkbeheer. Deze structuur heeft er toe geleid dat er vanaf medio 2006 één manager operations is voor zowel de vestiging Apeldoorn als Deventer. Circulus wil de personele flexibiliteit optimaliseren. Met het huidige werkaanbod zal de formatieruimte daarom niet veel toenemen en wordt er gekozen voor inhuur van flexibele arbeidskrachten en uitbesteden van werkzaamheden. Eind 2006 had Circulus 139 medewerkers in dienst bij een formatieruimte van 134,05 fte. Hiervan zijn veertien vrouwen. Achttien medewerkers werken in deeltijd, waarvan acht vrouw zijn. De gemiddelde leeftijd bedraagt 43,6 jaar. De flexibele schil bedroeg in 2006 bijna 22 procent. Deze werd ingevuld door uitzendkrachten en detacheringen. Ondernemingsraad De ondernemingsraad heeft in 2006 haar verkiezingsreglement gewijzigd. Voortaan zal niet de gehele raad eens in de drie jaar aftreden maar de helft eens in de twee jaar. De ondernemingsraad heeft zich in 2006 onder andere gebogen over de ontwikkeling van leeftijd(fasen)bewust personeelsbeleid, de notitie over het arbobeleid, het
Circulus | Jaarrapportage 2006 | 29
pleidingsplan 2006, plan van aanpak risico-inventarisao tie en -evaluatie, verzuimbeleid en de verslagen van de ongewenste omgangsvormen en klokkenluiderregeling. Personeelsvereniging Circulus heeft een actieve personeelsvereniging die in 2006 onder andere een bezoek aan World Cup schaatsen organiseerde, een paaseierenzoektocht, kortingskaartjes voor het openlucht filmfestival en het Sinterklaasfeest. Daarnaast vond een verloting van de ontvangen relatiegeschenken plaats.
Arbeidsvoorwaarden Jaarlijks worden doelstellingen voor de arbeidsvoorwaarden vastgesteld, waarbij de langjarige doelstelling is dat deze op termijn vergelijkbaar zijn met de CAO waaronder de particuliere bedrijven vallen. Circulus volgt de RaamCAO voor Energie- en Nutsbedrijven deel I en de SectorCAO voor Afval & Milieu en heeft zich daarvoor aangesloten bij de Werkgeversvereniging Energie & Nutsbedrijven (WENb). De RaamCAO is in november 2005 afgesloten met een looptijd tot en met 31 maart 2007. De SectorCAO loopt tot 1 mei 2007. De verplichte ziektekostenverzekering is bij wet in 2005 afgeschaft. In plaats daarvan heeft de WENb een collectieve verzekering afgesloten met Achmea Zilveren Kruis. Daaraan nemen 57 medewerkers deel. Medewerkers die deelnemen aan de collectieve verzekering ontvangen een tegemoetkoming voor de ziektekosten van 175 euro bruto per jaar. In 2006 is via de WENb een collectieve levensloopregeling met Loyalis afgesproken die ook door Circulus aan haar medewerkers wordt aangeboden. De belangstelling voor deze faciliteit is echter minimaal; het overgrote deel van de medewerkers blijft kiezen voor de spaarloonregeling. Naast de CAO is er een bedrijfseigenregeling, waarin opgenomen een regeling voor woon-werk en zakelijk verkeer, studiefaciliteiten en kinderopvang. Ook is er een fietsplan, waaraan in 2006 64 medewerkers meededen. Circulus is verder zeer actief in het ondersteunen van scholing en opleiding van medewerkers in verschillende disciplines. Ieder jaar wordt een opleidingsplan vast gesteld. Hierin worden ook de loopbaantrajecten vastge-
legd. Sommige medewerkers hebben een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP). Proef bedrijfstijdverlenging Afgelopen jaar is een proef gestart waarbij de kraanwagens zes dagen per week tien uur achtereen worden ingezet. Hierdoor worden medewerkers ingeroosterd voor gemiddeld vier dagen van tien uur per week. De proef is na instemming van de ondernemingsraad in het tweede kwartaal van 2006 begonnen. Tussentijds wordt de voortgang regelmatig besproken met de chauffeurs. In 2007 volgt een gehele evaluatie waarbij de ondernemingsraad zal zijn betrokken. Tussentijdse besprekingen laten een positief beeld zien.
Arbo in beeld Leeftijdsbewust personeelsbeleid is voor Circulus een belangrijk instrument om haar P&O-doelstelling te realiseren. Het waarborgt de maximale inzetbaarheid van medewerkers. Dat vertaalt zich enerzijds in een functieontwikkeling die meegroeit met de leeftijd van de medewerker en anderzijds in randvoorwaarden waarbinnen men langer gezond en vitaal blijft. Na een uitgebreide oriëntatie op leeftijdsbewust personeelsbeleid is in 2006 begonnen met een functieanalyse in relatie tot de leeftijdsgroepen. In de komende twee jaar zal het beleid verder worden uitgewerkt en doorgevoerd, begeleid door een werkgroep waarin ook de ondernemingsraad is vertegenwoordigd. Tevredenheid medewerkers In 2005 is het eerste medewerkerstevredenheidsonderzoek gehouden. Ruim 85 procent van de medewerkers deden hieraan mee en waardeerden het bedrijf gemiddeld met een 7+. Naast een nulmeting resulteerde het onderzoek ook in een aantal verbeterpunten waarop in 2006 actie is ondernomen. Zo zijn cultuurworkshops georganiseerd, waarin de betekenis van de kernwaarden werden toegelicht en verduidelijkt werd hoe medewerkers met elkaar omgaan. Er is ook veel aandacht geweest voor de wijze van communiceren. De workshops zijn voor alle medewerkers in de organisatie gegeven. Verder bleek er grote behoefte aan verduidelijking van het beleid en de richting waarin de organisatie zich zou gaan ontwikkelen. Dit is gerealiseerd door presentaties in werkoverleggen en door dit onderwerp regelmatig daarin te laten terugkeren. Het onderzoek zal eens in de twee tot drie jaar worden herhaald.
Circulus | Jaarrapportage 2006 | 31
Ziekteverzuim Bij Circulus is intensief aandacht voor ziekteverzuim en het verzuimbeleid werpt zijn vruchten duidelijk af. Met een afname van 0,9 procent werd de dalende lijn in het ziekteverzuim van de afgelopen jaren ook in 2006 voortgezet. De uitvoering richt zich op adequate communicatie en snelle actie, zowel intern als extern. Leidinggevenden hebben een zeer belangrijke functie en zijn daarvoor ook getraind. Het is aan hem of haar om contact te houden met de medewerker en zonodig met de bedrijfsarts. Centraal staat de snelle re-integratie in de eigen functie, in een andere functie of het verlenen van arbeidstherapie. Met medewerkers die in een jaar meer dan drie maal ziek zijn geweest wordt een verzuimgesprek gehouden. Door het actieve beleid was het ziekteverzuim 4,4 procent in 2006 en ligt daarmee onder het gemiddelde van de branche dat in 2005* nog 6,16 procent was. Door het beleid van re-integratie heeft langdurig ziekteverzuim in 2006 niet plaatsgevonden en heeft er ook geen WIA-instroom plaatsgevonden. De rol van de leidinggevende komt nog centraler te staan. Met ingang van 2007 nemen medewerkers op de derde
Aantal bedrijfsongevallen
30
25
20
15 Stagiaires
ziektedag contact op met de direct leidinggevende. De verzuimconsulent van de arbodienst is daarmee uit het meldingsproces gehaald. De leidinggevenden hebben voor de begeleiding van dit proces een training gevolgd en deze zal in 2007 een vervolg krijgen. Sinds 2005 wordt het Periodiek Arbeids Gezondheids kundig Onderzoek (PAGO) eens per vier jaar aangeboden en verspreid gehouden over functiegroepen. Daarnaast is er een fittest aan toegevoegd. Naar aanleiding van de PAGO en fittesten van 2006 is na overleg met de bedrijfsarts gestart met een programma voor vermindering van het lichaamsgewicht. In 2007 wil Circulus een tegemoetkoming aanbieden voor kosten van fitness en ook een cursus stoppen met roken faciliteren. De P90-norm voor beladers wordt door Circulus gehandhaafd. Ook preventief wordt aandacht besteed aan het ziekteverzuim door werkplekadvies en ook het vroegtijdig doorverwijzen naar een fysiotherapeutisch adviescentrum. Arbowerkgroep Het arbobeleid is in 2006 aangepast na enkele bijeenkomsten met de arbowerkgroep. Zowel de arbowerkgroep als het middenkader hebben aangegeven meer duidelijkheid te willen over de verwachtingen en afspraken over arbozaken. In de nieuwe notitie zijn duidelijke afspraken gemaakt over arbobeleid, rollen, taken en verantwoordelijkheden. Veiligheid en risicobeleid Vanzelfsprekend krijgt veiligheid de hoogste prioriteit. Voor Circulus gaat de zorg om veiligheid ver. De werkomgeving is immers niet alleen op de terreinen van het bedrijf, maar ook op de openbare weg. Voor de locatie Deventer is een nieuwe risico-inventarisatie en -evaluatie opgesteld en voor de locatie Apeldoorn is deze geactualiseerd. De opgestelde plannen voor verbetering zijn goedgekeurd door de arbowerkgroep, het managementteam en de ondernemingsraad.
Bezoekers
10
Uitzendkrachten Vaste medewerkers
5
0 2002
2003
2004
2005
2006
Sinds 1 januari 2006 dragen alle uitvoerende medewerkers nieuwe werkkleding. Hierdoor worden zij op straat goed herkend en wordt de veiligheid verhoogd. Daarnaast geeft de werkkleding een uniforme uitstraling. Voor de werknemers en de bezoekers is voor iedere locatie een defibrillator aangeschaft. De BHV-ers zijn opgeleid in het gebruik van het apparaat.
* Landelijke gegevens over 2006 waren op het moment van gereedkomen van de jaarrapportage nog niet beschikbaar 32 | Circulus | Jaarrapportage 2006
Bedrijfsongevallen Door het intensieve veiligheidsbeleid daalt het aantal bedrijfsongevallen de laatste jaren sterk. In 2006 deden zich in totaal vijf ongevallen voor, waarvan drie met medewerkers, één met een bezoeker en één met een stagiaire. De meldingen van bijna ongevallen laat juist een stijgende lijn zien. Dat komt mede doordat medewerkers worden aangemoedigd bijna ongevallen te melden, zodat hiervan door alle medewerkers en het bedrijf kan worden geleerd. In 2006 zijn vier meldingen van bijna ongevallen geweest die alle vier tot een evaluatie binnen het bedrijf hebben geleid.
“Ik kan net over het stuur heen kijken” Patricia Sneller (31) is chauffeur/belader in Deventer. “De ene keer loop ik achter de vuilniswagen, de andere keer rijd ik er in”, vertelt ze. “Ik ben de hele dag buiten, dat is toch fantastisch? Ik moet er niet aan denken om de hele dag binnen te zitten. Ik doe dit werk dertien jaar. Als je ouder wordt, mag je langzaamaan minder zwaar werk doen en loop je niet meer de hele dag achter de wagen. Het is wel leuk om op de auto te zitten. Meestal is dat een conventionele auto en soms een zijlader. Mijn chauffeursopleiding is betaald door Circulus. Als ik achter het stuur zit, ziet dat er wel vreemd uit. Ik ben nogal klein en kan maar net over het stuur heen kijken. Op het eerste gezicht denken mensen dat er niemand achter het stuur zit. Als vrouw in een mannenteam werken heeft nog nooit problemen opgeleverd. Als je maar fatsoenlijk bakken kunt legen. Als het even niet lukt, krijg ik altijd hulp, maar ik probeer het eerst zelf. Anders had ik ander werk moeten zoeken. Ook boze, of zelfs agressieve klanten zijn voor mij geen probleem. Ik ben weliswaar klein, maar ik laat me niet bang maken. Op een gegeven moment merkten we dat een paar gestolen bakken door het systeem werden geweigerd. De eigenaar was een hele dikke, grote man en hij werd woest toen ik de bak niet kon legen. En tegenover dit soort situaties staan weer heel veel leuke momenten.”
Circulus | Jaarrapportage 2006 | 33
6. Financiën en automatisering Buiten de overname van BV Berkel Milieu Bedrijven deden zich in 2006 op financieel gebied geen noemenswaardige zaken voor. De netto-omzet daalde licht van € 18,4 miljoen naar € 17,8 miljoen. Het bedrijfsresultaat steeg van € 1,9 miljoen naar € 2,5 miljoen, onder andere veroorzaakt door de voortzetting van het beleid van kostenreductie en efficiëntie. Het balanstotaal steeg met twintig procent naar € 12,1 miljoen. Het jaar 2006 stond voor de afdeling financiën, administratie en ICT naast de reguliere werkzaamheden vooral in het teken van de ontwikkeling van een nieuwe dienstverleningsovereenkomst (DVO) en enkele automatiseringsprojecten. Daarnaast is ook het begin gemaakt met een kwaliteitsborgingtraject dat naar verwachting in 2008 zal uitmonden in een ISO 9001 certificaat.
Nieuwe DVO Het afgelopen jaar is samen met de gemeenten de ontwikkeling van een nieuwe dienstverleningsovereenkomst (DVO) in gang gezet. De DVO op basis waarvan Circulus nu de diensten voor de gemeenten uitvoert is gebaseerd op de situatie zoals deze in 1998 bestond. Inmiddels zijn tal van structuren en inzichten dermate gewijzigd dat een nieuwe DVO opgesteld moet worden. Bovendien is er zowel bij de gemeenten als bij Circulus behoefte aan een grotere transparantie en aan duidelijkheid over de gevraagde dienstverlening in relatie met de kosten. Circulus heeft immers geen expliciete winstdoelstelling, maar doelstellingen ten aanzien van continuïteit en kwaliteit van dienstverlening. Vandaar dat de DVO die nu in ontwikkeling is een kostprijs-plus model als basis heeft. Hierin wordt aan een zeer gedetailleerde beschrijving van de te leveren dienst een duidelijk financiële vertaling gegeven.
Automatisering In de tweede helft van 2006 is de internetmodule voor grofvuilmeldingen geïmplementeerd. Hiermee kunnen burgers online, 24 uur per dag, zeven dagen in de week direct een afspraak maken om het grofvuil en grof snoeiafval door Circulus op te laten halen. De eerste paar
x miljoen
2005
2006
netto-omzet
€ 18,4
€ 17,8
bedrijfsresultaat
€ 1,9
€ 2,5
balanstotaal
€ 10,1
€ 12,1
maanden worden gezien als proefperiode. Begin 2007 zal de volledige lancering ervan plaatsvinden.
Corporate governance code De corporate governance code van Circulus BV wordt behalve door Nederlandse en Europese wetgeving en jurisprudentie tevens bepaald door de Nederlandse corporate governance code. Hoewel de code geldt voor beursgenoteerde Nederlandse vennootschappen heeft Circulus op vrijwillige basis besloten een corporate governance code op te stellen. Circulus wil hiermee naar buiten toe voorzien in een transparante wijze van besturen van de onderneming, welke eigendom is van de aangesloten gemeenten. Hoofdlijnen corporate governance structuur Circulus BV is een vennootschap met een directie en een onafhankelijke raad van commissarissen. Circulus zet jaarlijks de hoofdlijnen van haar corporate governance structuur in haar jaarverslag uiteen en legt elke substantiële verandering in die structuur ter bespreking voor aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen van Circulus BV bestaat uit 5 onafhankelijke leden. De commissarissen worden benoemd door de Algemene Vergadering van Aandeel houders. De Raad van Commissarissen benoemt uit zijn leden een voorzitter. In het jaar 2005 heeft de Raad van Commissarissen voor zijn omvang en samenstelling een profielschets vastgesteld. Tevens is er een rooster van aftreden opgesteld. De profielschets bepaalt dat elke commissaris in staat moet zijn om de hoofdlijnen van het ondernemingsbeleid te beoordelen en tevens dient te beschikken over specifieke deskundigheid, zodanig dat de leden met hun geza-
Circulus | Jaarrapportage 2006 | 35
menlijke expertise de bedrijfsactiviteiten van Circulus BV volledig bestrijken. De statuten van Circulus BV bepalen dat de Raad van Commissarissen toezicht houdt op het beleid van de directie en op de algemene gang van zaken binnen Circulus BV. De Raad van Commissarissen ziet toe op de naleving van wet- en regelgeving en dat de continuïteit van de onderneming gewaarborgd is. In het bijzonder ziet men toe op de ondernemingsstrategie en de daaraan verbonden risico’s en op de financiële verslaglegging. De Raad van Commissarissen kent een audit commissie. Voor deze commissie is in het jaar 2005 een reglement vastgesteld. Algemene Vergadering van Aandeelhouders De Algemene Vergadering van Aandeelhouders komt tenminste één keer per jaar bijeen. De Algemene Vergadering stelt de jaarrekening vast, met inbegrip van het voorstel tot winstverdeling, en verleent al dan niet décharge aan het bestuur voor het gevoerde beleid en aan de Raad van Commissarissen voor het daarop uitgeoefende toezicht. Voorts zijn op grond van de wet een aantal besluiten van de bestuurder onderworpen aan de goedkeuring van de algemene vergadering. Bovendien wordt jaarlijks de strategie van de vennootschap besproken met de Algemene Vergadering van Aandeelhouders en behoeven belangrijke veranderingen daarin haar goedkeuring. Besluiten worden genomen met volstrekte meerderheid van stemmen, tenzij bij wet of in de statuten een gekwalificeerde meerderheid wordt voorgeschreven. Het bestuur en de Raad van Commissarissen maken éénmaal in de vier jaar een beoordeling van het functioneren van de externe accountant. De belangrijkste conclusies hiervan worden aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders meegedeeld ten behoeve van de beoordeling van de voordracht tot benoeming van de externe accountant. Statutair directeur De directie is belast met het bestuur van Circulus BV, de strategie en de inzet van middelen en mensen. De directie houdt de Raad van Commissarissen op de hoogte van de gang van zaken, overlegt met de Raad van Commissarissen over alle belangrijke aangelegenheden en legt belangrijke besluiten te goedkeuring voor aan de Raad van Commissarissen en/of de Algemene Vergadering van
36 | Circulus | Jaarrapportage 2006
Aandeelhouders. De taken en bevoegdheden van het bestuur, zijn nader uitgewerkt in een afzonderlijk directiereglement. De bestuurder is benoemd voor onbepaalde tijd. De Raad van Commissarissen geeft de Algemene Vergadering van Aandeelhouders kennis van de voorgenomen benoeming van een bestuurder. De Raad van Commissarissen en/of de Algemene Vergadering van Aandeelhouders kan een bestuurder te allen tijde schorsen en ontslaan. De beloning en de verdere voorwaarden voor aanstelling van de bestuurder worden bepaald door de Raad van Commissarissen. De bestuurder draagt er zorg voor dat werknemers zonder gevaar voor hun rechtspositie de mogelijkheid hebben te rapporteren over onregelmatigheden van operationele, financiële of algemene aard binnen de vennootschap. Hiertoe is de klokkenluiderregeling vastgesteld.
Personalia Raad van Commissarissen Naam: E.E. Bolhuis Nationaliteit: Nederlandse Geslacht: Mannelijk Geboortejaar: 1953 Datum eerste benoeming: 1 maart 2001 tot 1 januari 2007 Lopende termijn benoeming: 2009 Hoofdfunctie: Interim-manager in de zorgsector Nevenfuncties: • Extern lid audit committee van het Ministerie van Financiën, • Bestuurder van het Nederlands Instituut voor Animatiefilm
Naam: E.J. Joolen Nationaliteit: Nederlandse Geslacht: Mannelijk Geboortejaar: 1937 Datum eerste benoeming: 1 januari 1997 Lopende termijn benoeming: 2009 Hoofdfunctie: gepensioneerd Nevenfuncties: • President Commissaris Woningbedrijf “Ieder 1” Deventer/Zutphen • Lid Raad van Commissarissen Macepa B.V. Breda
Naam: J.P. de Jong Nationaliteit: Nederlandse Geslacht: Mannelijk Geboortejaar: 1947 Datum eerste benoeming: 1 januari 1997 Lopende termijn benoeming: 2009 Hoofdfunctie: Zelfstandige adviespraktijk “Achter de Duinen” Nevenfuncties: • Lid Raad van Commissarissen N.V. Afvalzorg Noord Holland te Haarlem (t/m 31 december 2006) • Lid Raad van Toezicht HIVOS (Stichting Humanistisch Instituut voor Ontwikke lingssamenwerking) te Den Haag • Lid Raad van Commissarissen Stichting Mitros Wonen te Utrecht
• Lid Raad van Toezicht Nederlands openluchtmuseum te Arnhem • Lid Raad van Toezicht Kunstgebouw te Rijswijk
Naam: T.M. Tangelder Nationaliteit: Nederlandse Geslacht: Mannelijk Geboortejaar: 1939 Datum eerste benoeming: 1 maart 2001 Lopende termijn benoeming: 2009 Hoofdfunctie: gepensioneerd Nevenfuncties: • Lid Raad van Commissarissen N.V. Industrie Gebouwen Mij. te Almelo • Lid Raad van Commissarissen Twente Milieu • Lid Raad van Commissarissen Berkel Milieu • Lid Raad van Toezicht Stichting Werk gelegenheidsinitiatieven Almelo • Lid bestuur Stichting de Groene Brug te Almelo
Naam: D.J. Vermeer Nationaliteit: Nederlandse Geslacht: Mannelijk Geboortejaar: 1947 Datum eerste benoeming: 1 maart 2001 Lopende termijn benoeming: 2009 Hoofdfunctie: interim-manager Nevenfuncties: • Lid bestuur ZOA Vluchtelingenzorg • Lid bestuur PSO (Vereniging van NGO gericht op capaciteitsopbouw)
Managementteam Dhr. H.G. Knip, directeur Mw. M.D. Jansen, manager P & O Dhr. V.J.M. Osterhaus, financieel manager Dhr. J.H.M. Punte, manager wagenparkbeheer Dhr. H. Vervoorn, manager operations Ondernemingsraad Dhr. R.A. Huhnholz, voorzitter Dhr. E. Veenhuizen, secretaris Dhr. H. Docter Dhr. R.L. Streppel Dhr. H.W. Tibben Dhr. M. Wassink Dhr. A.J. Wiegel Mw A.Y.C. Engelhart, ambtelijk secretaris. Personeelvereniging Mw. F.H. Vos - Pieper, voorzitter Mw. L. Dalhuisen - van Dongen, secretaris Dhr. H.J. Bolt, penningmeester Dhr. M. Wassink Dhr. H.J.L. Dekker Dhr. E.J.M. van der Donck Dhr. J. Ploeg
Directeur Naam: H.G. Knip Nationaliteit: Nederlandse Geslacht: Mannelijk Geboortejaar: 1956 Hoofdfunctie: Directeur van Circulus BV en Berkel Milieu NV Nevenfuncties: • Lid Raad van Toezicht van Bedrijf Milieudienst Noord te Leek • Lid van Raad van Toezicht Cambio Deventer
Circulus | Jaarrapportage 2006 | 37
Bijlagen Inzamelresultaten Apeldoorn Apeldoorn
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
154.000
154.000
154.862
155.738
156.027
156.092
156.064
Huishoudelijk restafval
243
240
242
233
205
206
206
Grof huishoudelijk afval
45
54
38
43
21
26
26
128
129
127
110
82
78
72
(Dakleer) BSA
0
0
0
0
2
2
2
Hout
4
2
11
13
12
13
14
Puin
7
5
9
9
6
6
5
Snoeihout
15
14
12
12
10
11
15
Papier en karton
80
75
71
69
81
81
84
Glas
21
23
19
21
18
18
21
Schroot
4
3
3
5
4
2
2
Asbest
2
2
2
2
3
2
1
Autobanden
0
0
0
0
0
0
0
Zand
0
0
1
2
0
0
0
Tapijt
0
0
1
1
1
2
1
Drankpakken
0
0
0
0
0
1
1
KCA
1
1
1
1
1
1
1
Textiel
3
2
2
2
3
4
4
Totaal
554
550
542
523
451
454
455
percentage gescheiden
48%
47%
48%
47%
50%
49%
49%
Aantal inwoners kg/inwoner/jaar:
GFT
Circulus | Jaarrapportage 2006 | 39
Inzamelresultaten Deventer Deventer
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
83.956
85.008
86.072
87.526
89.142
95.620*
96.808
200
209
208
227
217
216
218
Grof huishoudelijk afval (ongescheiden)
47
45
37
22
22
37
34
GFT
94
98
97
92
86
89
89
0
0
0
5
4
8
9
Hout
11
11
13
15
15
14
22
Puin
0
0
0
5
7
10
16
Snoeihout
3
3
3
5
4
6
13
Papier en karton
71
67
73
65
64
63
65
Glas
18
19
20
22
23
22
21
Schroot
3
3
3
4
4
4
4
Asbest
1
1
1
1
1
0
1
Autobanden
0
0
0
0
0
0
0
Zand
0
0
0
1
1
0
0
Tapijt
0
0
0
2
1
1
2
Drankpakken
0
0
0
0
0
0
0
KCA
0
0
0
0
1
1
1
Textiel
1
1
1
0
0
0
0
Totaal
457
456
466
451
470
496
499
percentage gescheiden
44%
46%
47%
47%
46%
49%
49%
Aantal inwoners kg/inwoner/jaar: Huishoudelijk restafval
(Dakleer) BSA
* per 1 januari 2005 is Bathmen toegevoegd aan Gemeente Deventer
40 | Circulus | Jaarrapportage 2006
Kengetallen personeel & organisatie Ultimo kalenderjaar
2001
2002
2003
2004
2005
2006
161
159
154
148
136
139
156,6
154,9
149,4
143,0
130,9
134,05
Gemiddelde leeftijd
40
40
41
42
43
43,6
Aantal deeltijders
15
15
18
18
19
18
Aantal vrouwen
19
17
16
15
15
14
Instroom
28
16
8
3
2
6
Uitstroom
20
18
13
10
13
4
6,3
5,2
5,7
5,4
5,3
4,4
Aantal medewerkers* Aantal fte’s
Gemiddeld ziekteverzuim (%)
* Vaste bezetting (arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd)
Circulus | Jaarrapportage 2006 | 41
Organogram Circulus Directie Financiën administratie ICT
P&O
Communicatie en beleid
Call center
Operations
Wagenparkbeheer
Buro Logistiek Weegmeesters
Apeldoorn Inzameling
Apeldoorn Overige Diensten
Deventer
Uitvoering
Uitvoering
Uitvoering
42 | Circulus | Jaarrapportage 2006
Werkplaats Magazijn Monteurs
Circulus | Jaarrapportage 2006 | 43
COLOFON Circulus BV Postbus 1372 7301 BP Apeldoorn T. 055 - 59 99 777 E.
[email protected] I. www.circulus.nl Redactie: Noordhoek Media en Management, Utrecht Fotografie: Hendriks FOTOgrafie, Zutphen Vormgeving en druk: Flevodruk Harderwijk