2014|1
Nederlands Tijdschrift voor Revalidatiegeneeskunde
Index
colofon
Van de voorzitter: Samenwerkingsverband met OMS en LAD
3
Paralympische Spelen Paralympic TeamNL – Sochi, 7-16 maart 2014
4
Publicatie Thuisbehandeling van decubitus bij dwarslaesiepatiënten
9
Bijblijven of achterlopen Vragenlijst
15
Interview Acht vragen aan prof. dr. Guus Schrijvers, gezondheid econoom
17
Het Nederlands Tijdschrift voor Revalidatie geneeskunde (NTR) The Netherlands journal of Physical and Rehabilitation Medicine Het NTR is een mededelingen- en informatie periodiek van de Nederlandse Vereniging van Revalidatieartsen (VRA). De redactie wordt gevormd door Drs. Vera Baadjou Dr. Hans Bussmann Hans Groen Dr. Lily Heijnen Drs. Esther Jacobs Dr. Clemens Rommers Dr. Ron Meijer Prof. dr. Rob Smeets Prof. dr. Anne Visser-Meily Heidi Wals
Proefschrift Eric Boldingh - Pain and disabilities related to hip disorders in adults with severe CP
21
Laurien Aben - Memory Self-efficacy after stroke
24
Innovatie Revalidatie Behandeling van neuropathische pijn bij dwarslaesiepatiënten; een haalbaar heidsstudie naar het gebruik van percutane (elektrische) neurostimulatie
27
Klinische inspanningsanalyse bij kinderen met beperkingen in de loopvaardigheid; een implementatie-pilot
Hoofdredacteur Dr. Casper van Koppenhagen
31
Actueel Richtlijn Subarachnoïdale Bloeding (SAB)
35
Evidence Based Richtlijn voor Amputatie en Prothesiologie Onderste Extremiteit
38
USER-Participatie omrekenprocedure: score conceptversie omrekenen naar score definitieve versie
40
Redactieadres Redactiesecretariaat t.a.v. Heidi Wals Nederlandse Vereniging voor Revalidatieartsen (VRA) Postbus 9696 3506 GR Utrecht Tel: (030) 273 96 96 E-mail:
[email protected]
Opinie Participatiesamenleving: naasten direct betrekken bij de revalidatie
42
Medisch onderwijs & opleiding Werkplekleren: voor aios en supervisor
44
Bijblijven of achterlopen Toelichting en antwoorden
47
Kerngroep Evaluatie aios revalidatiegeneeskunde: Eerste inventarisatie circuitgebonden en lokaal onderwijs
48
In Memoriam Aart Kruimer 1941 – 2013
50
Column Casper van Koppenhagen
52
Bij de voorplaat Dutch Congress of Rehabilitation Medicine In dit nummer van het NTR staat de eerste officiële aankondiging van het VRA najaarscongres 2014, vanaf dit jaar genaamd DCRM (Dutch Congress of Rehabilitation Medicine). Het congresthema is: ‘Changing Horizons’. Voor de invulling van dit thema denkt de Wetenschappelijk Commissie van de VRA aan bijvoorbeeld: revalideren vanuit een andere setting, e-Health en het zorglandschap over 10 jaar. Dit jaar zal op iedere cover van het NTR een verband worden gelegd met het thema van dit congres. De horizon verandert, dat is niet voor niets het gekozen thema dit jaar. Op het coverbeeld is dat heel letterlijk genomen. Op grote hoogte zien we de noodzaak van visieontwikkeling. Hoe gaan wij om met de veranderingen die op ons pad zijn gekomen? Vinden we de juiste balans en worden we niet weggegomd?
Uitgever, advertenties en abonnementen dchg medische communicatie Hendrik Figeeweg 3G-20 2031 BJ Haarlem Tel. (023) 551 48 88 www.dchg.nl E-mail:
[email protected] Opmaak dchg medische communicatie, Haarlem Abonnement Standaard € 100,- per jaar Buitenland € 160,- per jaar Schriftelijke opzegging ten minste 4 weken voor het eind van de termijn. Het NTR verschijnt zesmaal per jaar. Inzending kopij Per e-mail met attachments. Complete tekst met eventuele afbeeldingen of tabellen in de tekst aanleveren. Teksten in Word (niet in pdf). Daarnaast tevens figuren, foto’s of andere afbeeldingen, ook los van de tekst aanleveren als jpg of tiff. Richtlijnen voor auteurs Deze richtlijnen zijn te downloaden op www.revalidatiegeneeskunde.nl Verschijning Februari, april, juni, augustus, oktober en december. Niets uit deze uitgave mag worden overge nomen zonder toestemming van de uitgever of de hoofdredacteur. De uitgever is niet aan sprakelijk voor de inhoud van deze uitgave. 36e jaargang nummer 1 ISSN 2211-3665
1
2014|2
Nederlands Tijdschrift voor Revalidatiegeneeskunde
Index
colofon
Van de hoofdredacteur: Een nieuwe lente en een nieuw geluid!
55
Paralympische Spelen Goud op de Paralympische Spelen in Sochi en als bonus een IPC-award!
57
Het Nederlands Tijdschrift voor Revalidatie geneeskunde (NTR) The Netherlands journal of Physical and Rehabilitation Medicine
61
Het NTR is een mededelingen- en informatie periodiek van de Nederlandse Vereniging van Revalidatieartsen (VRA).
Publicatie Vroeg mobiliseren na een aneurysmatische subarachnoïdale bloeding: veilig of riskant?
De redactie wordt gevormd door Drs. Annemiek Backx Dr. Hans Bussmann Hans Groen Dr. Lily Heijnen Drs. Esther Jacobs Dr. Clemens Rommers Dr. Ron Meijer Prof. dr. Rob Smeets Prof. dr. Anne Visser-Meily
BrainSTARS: verbindende schakel tussen betrokkenen bij een kind met niet-aangeboren hersenletsel
67
Bijblijven of achterlopen Vragenlijst
70
Interview Acht vragen aan prof. dr. Erik J. A. Scherder
72
Proefschrift Lauren Fortington - Rehabilitation in specialist nursing care for the elderly person with lower limb amputation
75
Jorit Meesters - The role of the patient with rheumatoid arthritis in ultidisciplinary care m
Hoofdredacteur Dr. Casper van Koppenhagen
77
Eindredacteur
Het Debat Stelling: Oncologische revalidatie behoort tot het domein van de revalidatiegeneeskunde
81
Heidi Wals Redactieadres Redactiesecretariaat t.a.v. Heidi Wals Nederlandse Vereniging voor Revalidatieartsen (VRA) Postbus 9696 3506 GR Utrecht Tel: (030) 273 96 96 E-mail:
[email protected]
Actueel Oratie prof. dr. Jeanine Verbunt - Een overpeinzing over pijn
83
Oratie prof. dr. Anne Visser-Meily - Leercirkels en Co-Creatie
85
Spieracademie: cursussen voor mensen met een spierziekte
88
Onderzoekspartners in het revalidatieonderzoek
90
Bijblijven of achterlopen Toelichting en antwoorden
92
Revalidatiegeneeskunde over de grens Curaçao: ‘Een bijzondere plek waar ik kennis heb gemaakt met de veelzijdigheid van ons vak’
93
In Memoriam Nanneke Engels-van Verseveld 1977 - 2014
Opmaak dchg medische communicatie, Haarlem
96
Abonnement Standaard € 100,- per jaar Buitenland € 160,- per jaar Schriftelijke opzegging ten minste 4 weken voor het eind van de termijn. Het NTR verschijnt zesmaal per jaar.
Bij de voorplaat Dutch Congress of Rehabilitation Medicine In dit nummer van het NTR vindt u de aankondiging van het VRA najaars congres 2014, vanaf dit jaar genaamd DCRM (Dutch Congress of Rehabilitation Medicine). Het congresthema is: ‘Changing Horizons’. Voor de invulling van dit thema denkt de Wetenschappelijk Commissie van de VRA aan bijvoorbeeld: revalideren vanuit een andere setting, e-Health en het zorglandschap over 10 jaar. Dit jaar zal op iedere cover van het NTR een verband worden gelegd met het thema van dit congres. Het beeld van windmolens in zee staat voor deze veranderende horizon en is een metafoor voor de positie van de revalidatiegeneeskunde. Het is een ontwikkeling die de nodige discussie oproept. Waar moeten de windmolens worden gepositioneerd? Op het land of in zee? Is het ‘vervuiling’ van de hori zon? Hoe noodzakelijk zijn windmolens voor het hele energieproces? Zijn er nog andere, efficiëntere en daardoor goedkopere alternatieven voor handen? De nieuwe rubriek Het Debat in dit nummer geeft ruimte aan de discussie binnen ons vakgebied.
Uitgever, advertenties en abonnementen dchg medische communicatie Hendrik Figeeweg 3G-20 2031 BJ Haarlem Tel. (023) 551 48 88 www.dchg.nl E-mail:
[email protected]
Inzending kopij Per e-mail met attachments. Complete tekst met eventuele afbeeldingen of tabellen in de tekst aanleveren. Teksten in Word (niet in pdf). Daarnaast tevens figuren, foto’s of andere afbeeldingen, ook los van de tekst aanleveren als jpg of tiff. Richtlijnen voor auteurs Deze richtlijnen zijn te downloaden op www.revalidatiegeneeskunde.nl Verschijning Februari, april, juni, augustus, oktober en december. Niets uit deze uitgave mag worden overge nomen zonder toestemming van de uitgever of de hoofdredacteur. De uitgever is niet aan sprakelijk voor de inhoud van deze uitgave. 36e jaargang nummer 2 ISSN 2211-3665
53
2014|3
Nederlands Tijdschrift voor Revalidatiegeneeskunde
Index
colofon
Van de hoofdredacteur: De HandbikeBattle, een ultiem revalidatiedoel
98
Publicatie Trainen voor de HandbikeBattle: effecten op fitheid en herstel
99
Trainen voor de HandbikeBattle: mentale effecten
105
Bijblijven of Achterlopen Vragenlijst
109
Interview 12 vragen aan prof. dr. Raoul Engelbert
110
Proefschrift Sandra Jorna-Lakke - Verlaagde functionele capaciteit bij patiënten met chronische lage rugpijn; Wat nu?
113
Casuïstiek Hypothermie in Multipele Sclerose
115
Opinie Olaf Verschuren - Fitnesstraining in de kinderrevalidatie: effectief of niet?
119
Het Nederlands Tijdschrift voor Revalidatie geneeskunde (NTR) The Netherlands journal of Physical and Rehabilitation Medicine Het NTR is een mededelingen- en informatie periodiek van de Nederlandse Vereniging van Revalidatieartsen (VRA). De redactie wordt gevormd door Drs. Annemiek Backx Dr. Hans Bussmann Hans Groen Dr. Lily Heijnen Drs. Esther Jacobs Dr. Clemens Rommers Dr. Ron Meijer Prof. dr. Rob Smeets Prof. dr. Anne Visser-Meily Hoofdredacteur Dr. Casper van Koppenhagen Eindredacteur
Actueel Prestatie-indicatoren voor bewegen en sport beschikbaar
123
Richtlijn chronisch vermoeidheidssyndroom
125
Zorgwijzer Spierziekten: h andige tool voor patiënt en arts
128
Medisch onderwijs & opleiding Opleidings- en competentiegericht selecteren van aios revalidatiegeneeskunde 130 Onderwijs en Opleiding Revalidatiegeneeskunde in Groningen
135
CAT: Zijn leefstijlinterventies ter secundaire preventie na een iCVA nuttig?
137
Bijblijven of Achterlopen Toelichting en antwoorden
140
Signalementen Marcel Post benoemd tot bijzonder hoogleraar revalidatiegeneeskunde
141
In Memoriam Peter Janssens (1957-2014)
142
Bij de voorplaat Dutch Congress of Rehabilitation Medicine In dit nummer van het NTR vindt u de aankondiging van het VRA najaars congres 2014, vanaf dit jaar genaamd DCRM (Dutch Congress of Rehabilitation Medicine). Het congresthema is: ‘Changing Horizons’. Voor de invulling van dit thema denkt de Wetenschappelijk Commissie van de VRA aan bijvoorbeeld: revalideren vanuit een andere setting, e-Health en het zorglandschap over 10 jaar. Dit jaar zal op iedere cover van het NTR een verband worden gelegd met het thema van dit congres. De coverfoto voor dit nummer van het NTR is gemaakt door mede initiator van de HandbikeBattle Linda Valent. Het is een metafoor voor het thema changing horizons, bezien van uit het revalidantenperspectief. De eenzame, strijdende revalidant op zijn eigen tocht naar boven, ondersteund door de pro fessional aan zijn zijde. Links van hem brokkelt de rotswand af, rechts wacht de onpeilbare afgrond, voor hem rijdt een mederevalidant die al een eind ver der op zijn tocht is. En dat op een weg die nooit eerder de zijne was. Zo even geleden nog die oer-Hollandse vlakke weg met hier en daar wat tegenwind, nu een barre tocht met stijgingspercentages tot 12% en haarspeldbochten, waar achter het grote onbekende schuil gaat. Over changing horizons gesproken…..
Heidi Wals Redactieadres Redactiesecretariaat t.a.v. Heidi Wals Nederlandse Vereniging voor Revalidatieartsen (VRA) Postbus 9696 3506 GR Utrecht Tel: (030) 273 96 96 E-mail:
[email protected] Uitgever, advertenties en abonnementen dchg medische communicatie Hendrik Figeeweg 3G-20 2031 BJ Haarlem Tel. (023) 551 48 88 www.dchg.nl E-mail:
[email protected] Opmaak dchg medische communicatie, Haarlem Abonnement Standaard € 100,- per jaar Buitenland € 160,- per jaar Schriftelijke opzegging ten minste 4 weken voor het eind van de termijn. Het NTR verschijnt zesmaal per jaar. Inzending kopij Per e-mail met attachments. Complete tekst met eventuele afbeeldingen of tabellen in de tekst aanleveren. Teksten in Word (niet in pdf). Daarnaast tevens figuren, foto’s of andere afbeeldingen, ook los van de tekst aanleveren als jpg of tiff. Richtlijnen voor auteurs Deze richtlijnen zijn te downloaden op www.revalidatiegeneeskunde.nl Verschijning Februari, april, juni, augustus, oktober en december. Niets uit deze uitgave mag worden overge nomen zonder toestemming van de uitgever of de hoofdredacteur. De uitgever is niet aan sprakelijk voor de inhoud van deze uitgave. 36e jaargang nummer 3 ISSN 2211-3665
97
2014|4
Nederlands Tijdschrift voor Revalidatiegeneeskunde
Index
colofon
Van de secretaris: Ontwikkeling Behandelmodules
146
Publicatie Psychosociale revalidatie en begeleiding van mensen met een dwarslaesie
147
Het meten van kwaliteit van leven bij mensen met afasie
152
Een nieuwe oefenprothese (BOP) voor patiënten met een transfemorale amputatie
157
Bijblijven of Achterlopen Vragenlijst
161
TOP-artikel Geïnformeerde besluitvorming in CRPS-I en amputatie
162
Interview Acht vragen aan prof. dr. L.H.V. (Luc) van der Woude
168
Proefschrift Veronique Moulaert - Life after survival of a cardiac arrest. The brain is the heart of the matter
172
Innovatie Revalidatie Schotten uit de CVA-revalidatie
175
Het Nederlands Tijdschrift voor Revalidatie geneeskunde (NTR) The Netherlands journal of Physical and Rehabilitation Medicine Het NTR is een mededelingen- en informatie periodiek van de Nederlandse Vereniging van Revalidatieartsen (VRA). De redactie wordt gevormd door Drs. Annemiek Backx Dr. Hans Bussmann Hans Groen Dr. Lily Heijnen Drs. Esther Jacobs Dr. Clemens Rommers Dr. Ron Meijer Prof. dr. Rob Smeets Prof. dr. Anne Visser-Meily Hoofdredacteur Dr. Casper van Koppenhagen Eindredacteur
Actueel Richtlijn Lymeziekte
178
Richtlijn SAPS
180
Resultaten Inventarisatie Onderzoek
183
Medisch onderwijs en opleiding Onderwijs revalidatiegeneeskunde in bachelor geneeskunde
188
Bijblijven of Achterlopen Antwoorden
190
In Memoriam Evert Wieman (1944-2014)
191
Heidi Wals Redactieadres Redactiesecretariaat t.a.v. Heidi Wals Nederlandse Vereniging voor Revalidatieartsen (VRA) Postbus 9696 3506 GR Utrecht Tel: (030) 273 96 96 E-mail:
[email protected] Uitgever, advertenties en abonnementen dchg medische communicatie Hendrik Figeeweg 3G-20 2031 BJ Haarlem Tel. (023) 551 48 88 www.dchg.nl E-mail:
[email protected] Opmaak dchg medische communicatie, Haarlem Abonnement Standaard € 100,- per jaar Buitenland € 160,- per jaar Schriftelijke opzegging ten minste 4 weken voor het eind van de termijn. Het NTR verschijnt zesmaal per jaar.
Bij de voorplaat Dutch Congress of Rehabilitation Medicine In dit nummer van het NTR vindt u de aankondiging van het VRA najaars congres 2014, vanaf dit jaar genaamd DCRM (Dutch Congress of Rehabilitation Medicine). Het congresthema is: ‘Changing Horizons’. Voor de invulling van dit thema denkt de Wetenschappelijk Commissie van de VRA aan bijvoorbeeld: revalideren vanuit een andere setting, e-Health en het zorglandschap over 10 jaar. Dit jaar zal op iedere cover van het NTR een verband worden gelegd met het thema van dit congres.
Inzending kopij Per e-mail met attachments. Complete tekst met eventuele afbeeldingen of tabellen in de tekst aanleveren. Teksten in Word (niet in pdf). Daarnaast tevens figuren, foto’s of andere afbeeldingen, ook los van de tekst aanleveren als jpg of tiff.
De vereniging is hard bezig om haar visie, de stip op de horizon, in kaart te brengen. De revalidatiegeneeskunde ontwikkelt zich in rap tempo. Soms langs voorspelbare wegen, maar steeds vaker worden nieuwe paden inge slagen als uitkomsten van samenwerking met andere (beroeps)groepen. ‘The sky is the limit!’
Niets uit deze uitgave mag worden overge nomen zonder toestemming van de uitgever of de hoofdredacteur. De uitgever is niet aan sprakelijk voor de inhoud van deze uitgave.
Richtlijnen voor auteurs Deze richtlijnen zijn te downloaden op www.revalidatiegeneeskunde.nl Verschijning Februari, april, juni, augustus, oktober en december.
36e jaargang nummer 4 ISSN 2211-3665
145
Nederlands Tijdschrift voor Revalidatiegeneeskunde
Index
2014|5
colofon
Editorial 195 Programme 196 Organization 198 Keynote Lectures 202 T. Bushnik PhD 199 Answering the needs of people requiring rehabilitation: a national plan to foster collaborative rehabilitation research Prof. C.A.M. van Bennekom MD PhD 200 Implementation of e-health within the r ehabilitation pathways Prof. D. Ruwaard MD PhD 201 Redesigning health care: substitution of hospital care with primary care Prof. R. Palisano PT ScD 202 Expanding the focus of pediatric rehabilitation Parallel session 1 - index 204 1b. Panel discussion 205 Rehabilitation research: opposing opinions on how to proceed 1c. Mini-symposium: 208 Work participation of young adults with childhood onset disability, from knowledge to practice 1d. Mini-symposium: 209 Beyond the horizon: Rehabilitation Medicine for Parkinson’s disease and the road to recovery 1e. Workshop: 210 Changing Horizons within vocational training; from LOP to IOP 1f. Mini-symposium: 211 Non-invasive brain stimulation: opening up new horizons in neuro-rehabilitation? 1g. Mini-symposium: 212 SPRINT, moving care a new approach of science and cooperation with companies Parallel session 2 - index 214 2b. Mini-symposium: 215 Lessons Learned from the ‘LEARN 2 MOVE’ research program 2c. Mini-symposium: 216 Working in an academic hospital: is it heaven or hell? 2d. Mini-symposium: 217 Treating fatigue in Multiple Sclerosis 2e. Workshop: 218 Examination - How to change an assessment into an inspiring experience! 2f. Mini-symposium: 219 Control engineering and rehabilitation 2g. Mini-symposium: 220 Exercise and cognitive behavioural therapy in neuromuscular diseases: The FACTS-2-NMD programme Parallel session 3 - index 222 3a. PhD Thesis Session 223 3b. Mini-symposium: 223 Towards autonomy-focused interventions: a paradigm shift in pediatric rehabilitation care 3c. Mini-symposium: 224 ALLRISC: Active LifestyLe Rehabilitation Interventions in chronic Spinal Cord injury 3d. Workshop: 225 Effective Exercise during Rehabilitation; What’s the way to do it? 3e. Mini-symposium: 226 New developments in rehabilitation for chronic pain 3f. Workshop: 227 New developments in rehabilitation for chronic pain Free papers Thursday afternoon Parallel Session 1a 228 Friday morning Parallel Session 2a 235 Poster presentations Thursday 242 Friday 256 193
Het Nederlands Tijdschrift voor Revalidatie geneeskunde (NTR) The Netherlands journal of Physical and Rehabilitation Medicine Het NTR is een mededelingen- en informatie periodiek van de Nederlandse Vereniging van Revalidatieartsen (VRA). De redactie wordt gevormd door Drs. Vera Baadjou Dr. Hans Bussmann Drs. Ben Drentje Hans Groen Dr. Lily Heijnen Drs. Esther Jacobs Dr. Ron Meijer Dr. Clemens Rommers Prof. dr. Rob Smeets Prof. dr. Anne Visser-Meily Heidi Wals Hoofdredacteur Dr. Casper van Koppenhagen Redactieadres Redactiesecretariaat t.a.v. Heidi Wals Nederlandse Vereniging voor Revalidatieartsen (VRA) Postbus 9696 3506 GR Utrecht Tel: (030) 273 96 96 E-mail:
[email protected] Uitgever, advertenties en abonnementen dchg medische communicatie Hendrik Figeeweg 3G-20 2031 BJ Haarlem Tel. (023) 551 48 88 www.dchg.nl E-mail:
[email protected] Opmaak dchg medische communicatie, Haarlem Abonnement Jaarabonnement € 90 Schriftelijke opzegging ten minste 4 weken voor het eind van de termijn. Het NTR verschijnt zesmaal per jaar. Inzending kopij Per e-mail met attachments. Complete tekst met eventuele afbeeldingen of tabellen in de tekst aanleveren. Teksten in Word (niet in pdf). Daarnaast tevens figuren, foto’s of andere afbeeldingen, ook los van de tekst aanleveren als jpg of tiff. Richtlijnen voor auteurs Deze richtlijnen zijn te downloaden op www.revalidatiegeneeskunde.nl Verschijning Februari, april, juni, augustus, oktober en december. Niets uit deze uitgave mag worden overge nomen zonder toestemming van de uitgever of de hoofdredacteur. De uitgever is niet aan sprakelijk voor de inhoud van deze uitgave. 36e jaargang nummer 5 ISSN 2211-3665
2014|6
Nederlands Tijdschrift voor Revalidatiegeneeskunde
Index
colofon
Van de hoofdredacteur: Met de borst vooruit
271
Publicatie Het effect van elektrostimulatie op energieverbruik tijdens lopen bij een voetheffersparese na beroerte
272
Bijblijven of Achterlopen Vragenlijst
279
Interview Elf vragen aan prof. dr. Coen van Bennekom
280
Proefschrift Step by Step, Stepping strategies to prevent f alling while walking
284
Innovatie revalidatie TIAS, een digitaal Therapeutisch Instrument voor Apraxie van de Spraak
287
Thuis gebeurt het
290
Beslishulp Beroerte Thuis
294
Actueel Oratie prof. dr. Thea Vliet Vlieland: Revalidatieprocessen in de schijnwerpers
298
Richtlijn Multiple Sclerose
302
Vincent de Groot benoemd tot hoogleraar VUmc
305
MediGrip is vernieuwd en breidt uit!
305
Prijzen op het DCRM 2014
307
Medisch onderwijs & Opleiding CAT: Geeft het gebruik van NSAID’s een lagere kans op voorspoedige botgenezing?
310
Bijblijven of Achterlopen Toelichting en antwoorden
313
Revalidatiegeneeskunde over de grens België – Nederland: Over fysische geneeskunde en revalidatie
314
Kerngroep Krapte op de arbeidsmarkt: moet de revalidatie zich zorgen maken?
317
Bewegen, sport en revalidatie in het UMCG
319
Bij de voorplaat Changing Horizons Donkere wolken lijken zich samen te pakken in deze tijden van bezuinigingen en de veranderende wereld om ons heen. Maar wie goed kijkt en op het juiste moment focust, ziet de opklaring te midden van al het wolkengeweld. Je moet er snel bij zijn, je moet het willen zien, maar dan is het er echt: de ruimte om de zon te laten stralen. Degenen die het zien en het moment pakken, zullen de revalidatiezorg van kleur en richting voorzien, zoveel lijkt duidelijk. Coverfoto: © Marieke Bosgoed Fotografie Gemaakt op 22 november 2008
Het Nederlands Tijdschrift voor Revalidatie geneeskunde (NTR) The Netherlands journal of Physical and Rehabilitation Medicine Het NTR is een mededelingen- en informatie periodiek van de Nederlandse Vereniging van Revalidatieartsen (VRA). De redactie wordt gevormd door Drs. Vera Baadjou Dr. Hans Bussmann Drs. Ben Drentje Hans Groen Dr. Lily Heijnen Drs. Esther Jacobs Dr. Ron Meijer Dr. Clemens Rommers Prof. dr. Rob Smeets Prof. dr. Anne Visser-Meily Heidi Wals Hoofdredacteur Dr. Casper van Koppenhagen Redactieadres Redactiesecretariaat t.a.v. Heidi Wals Nederlandse Vereniging voor Revalidatieartsen (VRA) Postbus 9696 3506 GR Utrecht Tel: (030) 273 96 96 E-mail:
[email protected] Uitgever, advertenties en abonnementen dchg medische communicatie Hendrik Figeeweg 3G-20 2031 BJ Haarlem Tel. (023) 551 48 88 www.dchg.nl E-mail:
[email protected] Opmaak dchg medische communicatie, Haarlem Abonnement Standaard € 110,- per jaar Buitenland € 170,- per jaar Schriftelijke opzegging ten minste 4 weken voor het eind van de termijn. Het NTR verschijnt zesmaal per jaar. Inzending kopij Per e-mail met attachments. Complete tekst met eventuele afbeeldingen of tabellen in de tekst aanleveren. Teksten in Word (niet in pdf). Daarnaast tevens figuren, foto’s of andere afbeeldingen, ook los van de tekst aanleveren als jpg of tiff. Richtlijnen voor auteurs Deze richtlijnen zijn te downloaden op www.revalidatiegeneeskunde.nl Verschijning Februari, april, juni, augustus, oktober en december. Niets uit deze uitgave mag worden overge nomen zonder toestemming van de uitgever of de hoofdredacteur. De uitgever is niet aan sprakelijk voor de inhoud van deze uitgave. 36e jaargang nummer 6 ISSN 2211-3665
269
