AanZet. Paralympische Spelen En verder

Nummer 1 | februari 2014

AanZet

Paralympische Spelen 2014 En verder Nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning Participatiewet: Arbeidskansen gehandicapten slechter In gesprek met Wilma Mug

AANZ001_01_Cover.indd 1

10-02-14 11:03

CANTA

overal welkom

Comfort

Vrijheid

&

van een auto

van een scootmobiel

• Rijden op weg, fiets- en voetpaden • Aanpasbaar aan bijna elke lichamelijke beperking. • Overal parkeren • Geen rijbewijs nodig

Geïnteresseerd? Bel gratis 0800-023 99 88

info@ waaijenberg.com www.waaijenberg.com

AANZ001_Advertentiepag.indd 2

07-02-14 12:40

®

De LYRIC Server: wij serveren uw mobiliteit.

Ì/X[HODQGKXL]HQ Ì.OHLQVFKDOLJHFDPSLQJ Ì9HUKDUGHFDPSHUSODDWVHQ Ì8QLHNHJURHSVEXQJDORZV Ì/RZEXGJHWVWXGLR¶V Ì:LMEHVFKLNNHQRYHUHHQSDUNHQFHQWUXPJHERXZZHONH  UROVWRHOWRHJDQNHOLMN]LMQHQGHQRGLJHDDQSDVVLQJHQKHEEHQ Ì,QGHFDWHJRULHsQ/DQGKXL]HQEXQJDORZVHQJURHSVEXQJDORZV  KHEEHQZLMWHYHQVDDQJHSDVWHDFFRPPRGDWLH

R u s t , R u i m te e n N a t u u r i n M i d d e n D re n t h e ! LYRIC Motion | NL Bezoek onze website voor meer informatie over onze modellen en onze dealeradressen: www.lyricmotion.nl

De overtreffende trap in kwaliteit • Hoogste kwaliteit maatwerk • Oplossing voor bijna iedere trap • Levertijd vanaf 1 week • Levenslange garantie* * Vraag naar de voorwaarden

Voor vrijblijvende informatie vul de coupon in en stuur deze in een envelop naar:

Bel voor meer informatie

GRATIS 0800-5066

Stannah Trapliften BV Antwoordnummer 17006, 2170 VB Sassenheim

Vraag naar toestel 3101

 Dhr/Mevr: Adres: PC:

Plaats:

Telefoon:

E-mail:

www.stannah.nl 3101

AANZ001_Advertentiepag.indd 3

07-02-14 12:40

Ango Pagina

Opkomen voor de belangen van mensen met een functiebeperking. Zorgen dat mensen met een handicap of ziekte volwaardig deel kunnen nemen aan het leven van alledag. Dat is waar het om gaat bij de Algemene Nederlandse Gehandicapten Organisatie (Ango). Met zo’n 15.000 leden is het de grootste algemene organisatie van, voor en door mensen met een beperking in Nederland.

De Ango kan helpen Individuele belangenbehartiging is altijd een belangrijke taak van de Ango geweest. Heb je hulp nodig bij het invullen van belastingpapieren, bij het aanvragen van een uitkering of een voorziening, bij het voeren van bezwaar- en beroepsprocedures als er weer eens een instantie een dubieuze beslissing heeft genomen? Bijvoorbeeld omdat je geen kilometervergoeding meer krijgt van de gemeente of dat de rolstoel van jouw keuze niet kan worden verstrekt omdat de gemeente geen contract heeft met de betreffende leverancier. Je kunt ervoor bij de Ango terecht. In principe word je geholpen door een adviseur bij jou in de buurt. (Via www.ango.nl kun je vinden waar de dichtstbijzijnde adviseur spreekuur houdt.) De Ango-adviseurs zijn vrijwilligers met een goede opleiding. Niet zelden

Voordeel voor leden Leden van de Ango kunnen profiteren van aantrekkelijke voordeelaanbiedingen. De Ango kan namelijk, als vereniging met ruim 15.000 leden, collectieve kortingen bedingen. Op dit moment kunnen Angoleden profiteren van de volgende aanbiedingen.

4 |

zijn het mensen die zelf gehandicapt zijn, die hun talenten en hun ervaring graag in dienst stellen van anderen.

Plaatselijke activiteiten Ango-afdelingen komen op voor de plaatselijke belangen van mensen met een handicap. Ze organiseren plaatselijk en regionaal allerlei activiteiten. Zij kunnen helpen bij de strijd om uw rechten. Strijden met andere gehandicaptenorganisaties voor goede plaatselijke Wmo-verordeningen of werken aan een betere toegankelijkheid van de wijk of stad. Elke afdeling heeft eigen activiteiten. Dat kan een koffieochtend zijn voor een goed gesprek of voor gezellige sociale contacten. Maar ook gezellig een kaartje leggen bijvoorbeeld of met elkaar een dagje goed aangepast en prima georganiseerd op pad.

Met de ledenpas krijgt u: ✔ 10% korting bij Welzorg op artikelen die niet via de Wmo worden vergoed, op vertoon van uw ledenpas. Meer informatie: www.welzorg.nl of bel gratis 0800-0224900. ✔ 3% korting op uw basisverzekering en 5% korting op uw aanvullende verzekeringen en een deel van uw contributie vergoed. Voor meer informatie ga naar www.agisweb.nl/ango of bel 0900-0400306 (€ 0,05 p/min). ✔ In de Ango winkel vindt u een uitgebreid assortiment handige hulpmiddelen en verzorgingsproducten. Leden van de Ango profiteren van aantrekkelijke kortingen en voordeelaanbiedingen. Nieuwsgierig? Neem snel een kijkje op www.angowinkel.nl of bel naar 088-868 99 05.

Financiële hulp Het Ango Fonds verleent individuele financiële hulp aan alle gehandicapten en chronisch zieken, ongeacht of ze lid zijn van de Ango of niet. Het Ango Fonds vergoedt computers, studiekosten, aangepaste bedden en aangepaste stoelen, sanering in geval van astma en in uitzonderingssituaties auto’s. Voorwaarde is dat de kosten door geen enkele officiële instantie vergoed worden en dat je inkomen of vermogen ontoereikend is om de kosten zelf te dragen. Daarbij wordt rekening gehouden met de extra kosten die je vanwege je handicap of ziekte toch al hebt.

Inlichtingen zijn te krijgen bij het Ango Fonds Postbus 850, 3800 AW Amersfoort tel.: (033) 465 43 43 fax: (033) 465 43 53 e-mail: [email protected] website: www.ango.nl.

✔ Korting op de speciale Ango-rechtsbijstandsverzekering, ongevallenverzekering en doorlopende reis- en annuleringsverzekering via Ocean groepsverzekeringen. Voor meer informatie bel naar 020-5618562 of mail naar [email protected]. ✔ Van Voorst Verhuisservice geeft leden van de Ango 5% tot 10% korting. Voor informatie bel 0229-246616 / 06-10830861 of kijk op www.vanvoorstverhuisservice.nl. ✔ Gratis advies van de belastingsadviseurs van de Ango. Deze zijn te vinden op www.ango.nl onder ‘In de regio’. Informatie over alle kortingen staat op www.ango.nl onder‘ledenvoordeel’.

Ango AanZet

AANZ001_04_Ango-Inhoud.indd 4

10-02-14 11:05

Inhoud

Pats Boem Met een grote zwaai, veegde ik de vakantiefolders in de prullenbak. ‘Dat kunnen we ons dit jaar niet meer veroorloven.’ Verzuchte ik. Ik zit ineens voor onverwachte kosten. Hoe dat dit zo komt? Ik rijd in mijn dagelijkse leven in een aangepaste bus met lift van een jaar of negen. Ik heb hem tweedehands aangeschaft toen ik niet langer meer een transfer van mijn rolstoel naar een bestuurdersstoel in mijn personenauto kon maken. Sindsdien heb ik een haat-liefde verhouding met het ding gehad. Hij bracht me wel overal naar toe maar dan was er weer iets met het koelwater of deed de rolstoellift het midden in de nacht niet meer en moest ik voor mijn huisdeur wachten tot een handige wegenwacht me uit mijn schijnbaar hopeloze situatie bevrijdde. Er waren telkens kleine en grote strubbelingen. En vorige week was het ineens pats, boem, over. Mijn koetsje begon te haperen. Wat ik ook probeerde, het ging langzamer en langzamer en op een gegeven moment was het afgelopen. De motor liep maar ik kwam geen meter meer vooruit. De ingeschakelde wegenwacht was duidelijk. ‘Dit krijg ik niet gemaakt. Ik sleep u wel naar uw garage.’ Een dag later kwam een monteur met het verdikt. ‘Ik zou hem maar niet meer laten repareren.’ Ik heb een poosje lopen mopperen maar ik wilde ook zo snel mogelijk weer rijden. Mijn garagehouder dacht met me mee. Wat is het fijn als je een goede relatie met iemand hebt opgebouwd. Hij kwam binnen de kortste keren met een alternatief. Na twee weken reed ik weer. In de tussentijd was ik aangewezen op een deeltaxi. Hoe goed het systeem ook schijnt te zijn, ik vond het als ‘vrije rijder’ maar niks. Te vroeg arriverende chauffeurs die veel te vrolijk meezingen met aftandse Nederlandstalige smartlappen en omrijden naar mijn bestemming. Ik kan er niet tegen. Ik heb weer extra bewondering gekregen voor al die mensen die niet, net als ik, nog met de eigen auto op pad te gaan. Voor hen hoop ik dat het systeem nog eens verbetert. Chauffeurs die rekening houden met de stemming en de muziekwensen van de klanten. Geen flauwe grappen maken en gewoon op tijd komen.

(fh)

Inhoud

Ango petitie naar Kamer:7 Niet achter de geraniums “Wij willen blijven meedoen. Chronisch zieken en gehandicapten mogen niet veroordeeld worden tot een rol achter de geraniums.” Dat is de strekking van de petitie die de Ango in januari aanbood aan de Tweede Kamer.

7

Nieuwe Wet maatschap-8 pelijke ondersteuning Staatssecretaris Van Rijn heeft de nieuwe Wmo naar de Tweede Kamer gestuurd. Gemeenten krijgen meer verantwoordelijkheden voor het organiseren van passende ondersteuning aan huis voor met een functiebeperking.

8

Aangifte loont

22

Geeft u veel geld uit aan medische zorg, hulpmiddelen en voorzieningen? Maak dan gebruik van de aftrek van specifieke zorgkosten bij de aangifte inkomstenbelasting. In dit artikel info over de aangifte in elf vragen en antwoorden.

22

Paralympische Spelen Sochi 2014

30

De Paralympische Winterspelen van 2014 worden van 7 tot en met 16 maart gehouden in het Russische Sochi. Nederland zal met zeven mensen meedoen aan het alpineskiën en het snowboarden.

En verder o.a.

30

Aan het werk helpen gehandicapten dreigt te mislukken 10 ‘Gaat u maar naar het toilet van de buren’ 16 In gesprek met Wilma Mug. Passend onderwijs en gelijke behandeling 36

Colofon Aanzet is een kritisch tijdschrift voor mensen met een functiebeperking. AanZet verschijnt zes keer per jaar. Het is een uitgave van Stichting Important Message (SIM) in opdracht van de Algemene Nederlandse Gehandicapten Organisatie (Ango)

Productie BDUprint Marconistraat 10-14 3771 AM Barneveld

Eindredactie Frans Huijsmans [email protected]

Abonneren: Bel 0653 – 445622 of mail [email protected]

Advertenties BDUmedia Roel Abraham – M: 06 - 542 742 44 email: [email protected]

Hoofdredactie SIM Coverfoto Nederl. Skivereniging Aan dit nummer werkten verder mee Biepmiep, Gonneke Bonting, Selina, Veroni Steentjes, Riana de Voogd

Een jaarabonnement kost €16,50 voor particulieren en €24,50 voor bedrijven en instellingen. Leden van de Ango ontvangen Aanzet gratis. Het blad is met behulp van Read Speaker te beluisteren op www.ango.nl

Lidmaatschap opzeggen kan schriftelijk via Ango ledenadministratie Postbus 850 3800 AW Amersfoort of telefonisch via 033 - 465 43 43 of per mail via [email protected] © AanZet, Amersfoort 2000. ISSN nummer 0929-1482 Overname uit de inhoud van dit blad is alleen toegestaan na overleg met de redactie en met bronvermelding. AanZet heeft alles geprobeerd om de makers van de foto’s te achterhalen. Waar dit niet is gelukt, verzoeken wij u z.s.m. contact op te nemen met de redactie.

Ango AanZet

AANZ001_04_Ango-Inhoud.indd 5

|

5

10-02-14 11:05

Inhoud

Pats Boem Met een grote zwaai veegde ik de vakantiefolders in de prullenbak. ‘Dat kunnen we ons dit jaar niet meer veroorloven’, verzuchtte ik. Ik zit ineens voor onverwachte kosten. Hoe dat dit zo komt? Ik rijd in mijn dagelijkse leven in een aangepaste bus met lift van een jaar of negen. Ik heb hem tweedehands aangeschaft toen ik niet langer meer een transfer van mijn rolstoel naar een bestuurdersstoel in mijn personenauto kon maken. Sindsdien heb ik een haat-liefde verhouding met het ding gehad. Hij bracht me wel overal naar toe maar dan was er weer iets met het koelwater of deed de rolstoellift het midden in de nacht niet meer en moest ik voor mijn huisdeur wachten tot een handige Wegenwacht me uit mijn schijnbaar hopeloze situatie bevrijdde. Er waren telkens kleine en grote strubbelingen. En vorige week was het ineens pats, boem, over. Mijn koetsje begon te haperen. Wat ik ook probeerde, het ging langzamer en langzamer en op een gegeven moment was het afgelopen. De motor liep maar ik kwam geen meter meer vooruit. De ingeschakelde Wegenwacht was duidelijk. ‘Dit krijg ik niet gemaakt. Ik sleep u wel naar uw garage.’ Een dag later kwam een monteur met het verdict. ‘Ik zou hem maar niet meer laten repareren.’ Ik heb een poosje lopen mopperen maar ik wilde ook zo snel mogelijk weer rijden. Mijn garagehouder dacht met me mee. Wat is het fijn als je een goede relatie met iemand hebt opgebouwd. Hij kwam binnen de kortste keren met een alternatief. Na twee weken reed ik weer. In de tussentijd was ik aangewezen op een deeltaxi. Hoe goed het systeem ook schijnt te zijn, ik vond het als ‘vrije rijder’ maar niks. Te vroeg arriverende chauffeurs die veel te vrolijk meezingen met aftandse Nederlandstalige smartlappen en omrijden naar mijn bestemming. Ik kan er niet tegen. Ik heb weer extra bewondering gekregen voor al die mensen die niet, net als ik, nog met de eigen auto op pad te gaan. Voor hen hoop ik dat het systeem nog eens verbetert. Chauffeurs die rekening houden met de stemming en de muziekwensen van de klanten. Geen flauwe grappen maken en gewoon op tijd komen.

(fh)

Inhoud

Ango petitie naar Kamer:7 Niet achter de geraniums “Wij willen blijven meedoen. Chronisch zieken en gehandicapten mogen niet veroordeeld worden tot een rol achter de geraniums.” Dat is de strekking van de petitie die de Ango in januari aanbood aan de Tweede Kamer.

7

Nieuwe Wet maatschap-8 pelijke ondersteuning Staatssecretaris Van Rijn heeft de nieuwe Wmo naar de Tweede Kamer gestuurd. Gemeenten krijgen meer verantwoordelijkheden voor het organiseren van passende ondersteuning aan huis voor met een functiebeperking.

8

Aangifte loont

22

Geeft u veel geld uit aan medische zorg, hulpmiddelen en voorzieningen? Maak dan gebruik van de aftrek van specifieke zorgkosten bij de aangifte inkomstenbelasting. In dit artikel info over de aangifte in elf vragen en antwoorden.

22

Paralympische Spelen Sochi 2014

30

De Paralympische Winterspelen van 2014 worden van 7 tot en met 16 maart gehouden in het Russische Sochi. Nederland zal met zeven mensen meedoen aan het alpineskiën en het snowboarden.

En verder o.a.

30

Aan het werk helpen gehandicapten dreigt te mislukken 10 ‘Gaat u maar naar het toilet van de buren’ 16 In gesprek met Wilma Mug 22 Passend onderwijs en gelijke behandeling 36

Colofon Aanzet is een kritisch tijdschrift voor mensen met een functiebeperking. AanZet verschijnt zes keer per jaar. Het is een uitgave van Stichting Important Message (SIM) in opdracht van de Algemene Nederlandse Gehandicapten Organisatie (Ango)

Productie BDUprint Marconistraat 10-14 3771 AM Barneveld

Eindredactie Frans Huijsmans [email protected]

Abonneren: Bel 0653–445622 of mail [email protected]

Advertenties BDUmedia Roel Abraham – M: 06-542 742 44 email: [email protected]

Hoofdredactie SIM Coverfoto Nederl. Skivereniging Aan dit nummer werkten verder mee Biepmiep, Gonneke Bonting, Margreet Leidekker, Selina, Veroni Steentjes, Riana de Voogd

Een jaarabonnement kost €16,50 voor particulieren en €24,50 voor bedrijven en instellingen. Leden van de Ango ontvangen Aanzet gratis. Het blad is met behulp van Read Speaker te beluisteren op www.ango.nl

Lidmaatschap opzeggen kan schriftelijk via Ango ledenadministratie Postbus 850 3800 AW Amersfoort of telefonisch via 033-465 43 43 of per mail via [email protected] © AanZet, Amersfoort 2000. ISSN nummer 0929-1482 Overname uit de inhoud van dit blad is alleen toegestaan na overleg met de redactie en met bronvermelding. AanZet heeft alles geprobeerd om de makers van de foto’s te achterhalen. Waar dit niet is gelukt, verzoeken wij u z.s.m. contact op te nemen met de redactie.

Ango AanZet

AANZ001_04_Ango-Inhoud.indd 5

|

5

10-02-14 12:21

Slapen / douchen op begane grond? Kies een zorgkamer, in 2 dagen geplaatst!

Ook voor uw:

 Mantelzorgwoning  Zorgkamer  WMO - unit  Douche - unit

Ook huren mogelijk * Vraag naar de voorwaarden

www.prefabsysteembouw.nl | Telefoon 088 - 170 11 00 Blijf actief! Met het Alber e-motion M15 aandrijfsysteem. - Aandrijfsysteem volledig op maat: De e-motion biedt de mogelijkheid om de ondersteuning volledig op jouw wensen af te stemmen.

WC met onderdouche

Reinigt en droogt.

- Makkelijk mee te nemen - Past op bijna alle handbewogen rolstoelen. Kijk voor meer informatie over de Alber e-motion M15, de nummer 1 onder de aandrijfsystemen, op: www.invacare.nl.

Maak van de stoelgang geen martelgang! 100% hygiëne; 100% privacy met SPATOILET® Nu: € 595,-** Eenvoudig aan te sluiten*. *

Kan ook door ons worden gedaan. Wordt ook verstrekt via de WMO

**

Kijk op www.SPATOILET.com of bel: 072 5629269 of 020 6141232.

• • • •

8,9

Ango-standpunt

Ango petitie aangeboden:

Niet achter de geraniums

“Wij willen blijven meedoen. Chronisch zieken en gehandicapten mogen niet veroordeeld worden tot een rol achter de geraniums.” Dat is de strekking van de petitie die de Ango in januari aanbood aan de Tweede Kamer. Ruim 8000 digitale ondersteuningsverklaringen, ruim 700 likes op de facebookpagina en circa 1000 vaak schrijnende verhalen van betrokkenen zijn het resultaat van de Ango petitie. Een dag na de overhandiging van de petitie door Ango-voorzitter Fini de Paauw, sprak de Tweede Kamer over de afschaffing van de landelijke WTCG en de Compensatie Eigen Risico. De Ango vroeg namens de vele ondertekenaars en alle anderen die getroffen worden door de afschaffing van de WTCG en de CER, aan de kamerleden het volgende: Eigenlijk zou de afschaffing van de WTCG en de CER van tafel moeten, nadat er de afgelopen jaren al veel aanpassingen zijn gedaan en alleen degenen die het echt nodig hebben nog een tegemoetkoming krijgen. Dat lijkt echter, gezien de opstelling van een aantal partijen en de VNG, niet haalbaar. Draag er daarom in ieder geval zorg voor, dat elke Euro, die u hierdoor uit de zak van chronisch zieke en gehandicapte haalt, daar via de gemeente weer terecht komt. Deze mensen hebben het hard nodig. Zij en wij willen blijven meedoen. Een landelijke kaderregeling voor deze inkomensondersteuning is het absolute minimum en zorgt ervoor, dat het beleid niet van jaar tot jaar steeds wijzigt.Hierop werd u ook reeds gewezen door de gezamenlijke brief van Iederin, NPCF, LPggz, en Per Saldo.

In september 2013 presenteerden de Ango en haar partners een Nibud rapport over de koopkrachtachteruitgang van chronisch zieken en mensen met een beperking. In dit rapport werden de effecten zichtbaar gemaakt van het voorgenomen kabinetsbeleid voor deze groep Nederlanders. Inkomensverminderingen van tussen de 10 en 15% bleken een reëel toekomstperspectief. Naar aanleiding van deze presentatie en de daarop volgende publiciteit kwam het kabinet met bijstellingen. De verhoging van de eigen bijdrage voor zorg in de instellingen werd verminderd. Ook werd de gehele afschaffing van de belastingaftrek van specifieke zorgkosten niet doorgezet, maar er werd wel een substantiële vermindering doorgevoerd voor mobilteitshulpmiddelen. Als laatste onderdeel van de beleidsvoornemens stond in januari de afschaffing van de landelijke WTCG en de Compensatie Eigen Risico op de agenda. Met een aanzienlijk bezuiniging zullen de gelden worden overgeheveld naar de gemeenten.

Extra uitgaven Het kamerdebat op 22 januari heeft helaas niets meer veranderd aan de plannen van het kabinet. Wel zijn er opmerkelijke uitspraken gedaan door de staatssecretaris. Zo wordt het verdwijnen van de korting op de eigen bijdrage vanuit de WTCG nu afgeschaft, maar wordt later op de inkomensgevolgen terug gekomen en bij dat debat over de Wmo kan er weer discussie ontstaan.

Voor veel van deze mensen is de jaarlijkse uitkering van het CAK van € 300,of € 500,- in het kader van de WTCG en de bijna € 100,- Compensatie Eigen Risico de mogelijkheid om extra uitgaven te doen om mee te blijven doen in de samenleving. Het maakt het participeren enigszins mogelijk, aangezien de stapeling van extra zorgkosten voor velen betekent, dat elke maand een week

of enkele dagen teveel heeft, aangezien het geld op is. Extra schrijnend was de reactie van een jonge gehandicapte vrouw op ons verzoek om haar verhaal voor de commissie en pers te doen. Aanvankelijk zei ze vol vuur “Ja iedereen moet weten hoe onze en vooral mijn situatie is”. Maar op het laatste moment zei ze “Nee, mijn beide ouders leven nog. Ze zijn ruim in de tachtig en als ik mijn verhaal vertel voelen ze zich verplicht om van hun AOW en kleine pensioentje bij te springen in mijn situatie. Dat wil ik hen niet aandoen.”

Wat kunt u doen? De Ango blijft t zich ernstig zorgen maken over de inkomenspositie van mensen met een beperking en gaat zich nu richten op drie zaken: • de monitoring van de gevolgen door een meldpunt, dat zeker bij Ieder(in) moet worden ondergebracht en niet bij de NPCF. • de maatwerkregeling bij de gemeenten, die nu 268 miljoen kunnen verdelen. • de vernieuwde belastingaftrek zorgkosten per 2014. Stuur een mail naar [email protected] over hoe u vindt dat de gemeente u kan compenseren in de meerkosten vanwege ziekte of handicap. Vraag mensen in uw omgeving om dit ook te doen. Ango bestuur

Ango AanZet

AANZ001_07_Standpunt.indd 7

|

7

10-02-14 11:14

Nieuws

Nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning naar de Tweede Kamer Staatssecretaris Van Rijn heeft de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning naar de Tweede Kamer gestuurd. Met deze nieuwe wet krijgen gemeenten meer verantwoordelijkheden voor het organiseren van passende ondersteuning aan huis voor mensen die niet op eigen kracht kunnen deelnemen aan de samenleving. Aldus een persbericht van de Rijksoverheid. Het doel van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is het mogelijk maken voor mensen om langer thuis te kunnen blijven wonen en te participeren. Gemeenten krijgen 3,9 miljard euro om hun nieuwe zorgtaken in 2015 goed te kunnen uitvoeren. Inclusief het huidige budget, hebben de gemeenten daardoor in totaal 8,8 miljard euro tot hun beschikking voor hun zorgtaken. In de nieuwe opzet gaan veel taken voor de langdurige zorg en maatschappelijke ondersteuning over van het Rijk naar de gemeenten en zorgverzekeraars. Van Rijn: “Met deze nieuwe Wmo kunnen gemeenten passende ondersteuning bieden die recht doet aan de persoonlijke omstandigheden van mensen thuis. De sociale omgeving, de woonsituatie en de gewenste ondersteuning verschilt immers van mens tot mens”.

Maatwerkvoorziening Mensen die het thuis niet meer alleen redden, krijgen straks via de nieuwe

8

|

Wmo passende ondersteuning die ze in staat stelt om een gestructureerd huishouden te voeren. Gemeente en cliënt gaan gezamenlijk de ondersteuningsbehoefte en oplossingen zorgvuldig bespreken. De eigen mogelijkheden en behoeftes van de cliënt zijn hierbij het uitgangspunt. Indien de burger het niet zelf of niet binnen de sociale omgeving kan oplossen, ontvangt hij een maatwerkvoorziening van de gemeente. Burgers hebben altijd de mogelijkheid om tegen de beslissing van de gemeenten in bezwaar en beroep te gaan. Gemeenten gaan straks meer maatschappelijke ondersteuning bieden. Ze leggen in hun beleidsplan vast op welke wijze en op basis van welke criteria een cliënt voor een maatwerkvoorziening in aanmerking komt. Ze geven ook aan hoe de gemeente haar inwoners betrekt bij de uitvoering van hun beleid. Op deze manier is het voor burgers duidelijk welke maatschappelijke ondersteuning zij van hun gemeente kunnen

verwachten. In de nieuwe Wmo blijft de mogelijkheid bestaan voor mensen met een maatwerkvoorziening om de ondersteuning met een Persoonsgebonden budget (Pgb) zelf in te kopen. Het Pgb wordt beheerd door de Sociale Verzekeringsbank, die de betaling aan de zorgaanbieder of leverancier doet. Het Pgb-geld wordt dus niet meer op de rekening van de cliënt gestort. Gemeenten werken binnen de nieuwe Wmo actief samen met de zorgverzekeraars bij het organiseren van de zorg en ondersteuning in buurten, wijken en dorpen. Deze samenwerking is de sleutel voor het bieden van zorg en ondersteuning via de sociale wijkteams. De wijkverpleegkundige is daarbinnen een belangrijke schakel tussen welzijn, ondersteuning en zorg.

Kritiek Het College bescherming persoonsgegevens (Cbp) heeft kritiek op de wettekst voor de nieuwe Wmo en ad-

Ango AanZet

AANZ001_08_Nieuws.indd 8

10-02-14 11:16

Nieuws

viseerde deze niet in te dienen. Nu de wettekst toch is aangeboden aan de Tweede Kamer, ligt de bal volgens het College bij de politiek. Staatssecretaris Martin van Rijn (VWS) reageerde uitgebreid op de bezwaren van het Cbp in zijn memorie van toelichting. Sommige Cbp-adviezen wil hij overnemen, maar andere niet. Zo wil hij niet in een Algemene Maatregel van Bestuur vastleggen welke persoonsgegevens precies door welke personen gezien mogen worden. “Het is niet doenlijk een vaste set concrete gegevens voor te schrijven welke mogen worden verwerkt; dat zal per geval kunnen verschillen. De wetgever kan

hierbij niet verder gaan dan zo precies mogelijk voor alle situaties vastleggen welke gegevens over wie voor welk doel mogen worden verwerkt.”, aldus de bewindsman. Van Rijn wil ook geen een aparte toezichthouder voor de bescherming van de persoonsgegevens. De burger is zelf in de nieuwe wet verantwoordelijk voor de eigen verwerking van persoonsgegevens. Wel neemt het kabinet het advies over om een toets in te bouwen in de wet die moet voorkomen dat gegevens bovenmatig vaak worden gedeeld. Het is de taak van de Cbp om de wetgever te adviseren, aldus een woordvoerder van de organisatie. “Wat die daar vervolgens wel of niet van overneemt is aan hem. Het is niet onze taak om hier commentaar op te leveren. Dat is een rol voor de politiek.”

VNG tegen overheveling Het bestuur van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) vindt de voorwaarden voor de overheveling van zorgtaken naar de gemeenten “ontoe-

reikend”. Een groot aantal VNG-leden gaf in een ledenraadpleging aan, tegen de overheveling van de zorgtaken te zijn zoals die nu door het Kabinet wordt voorgesteld, ondanks het feit dat staatssecretaris Van Rijn 3,9 miljard euro extra beschikbaar wil stellen voor de uitvoering van de nieuwe zorgtaken. “Het voorwaardenpakket zoals het er nu ligt is ontoereikend voor een verantwoorde invoering van de nieuwe taken. Het moment is dan ook aangebroken dat gemeenten zeggen: op deze manier en onder deze voorwaarden kunnen wij het niet doen.”, aldus voorzitter Annemarie Jorritsma. Volgens de VNG is er onvoldoende waarborg voor samenwerking met zorgverzekeraars. Voor verzekeraars blijft de samenwerking met gemeenten te vrijblijvend, vinden de gemeenten, met afschuifrisico’s als gevolg, waardoor burgers van het kastje naar de muur worden gestuurd. Ook zijn er ondraagbare financiële risico’s, stelt het VNG-bestuur. Bovendien vindt de VNG dat het kabinet geen of onvoldoende regie voert op de drie samenhangende decentralisaties van zorg, jeugdzorg en participatie. De VNG weet zich op dit punt gesteund door het recente advies van de Raad van State. “Als het kabinet niet zorgt dat wij op een zorgvuldige en verantwoorde manier onze inwoners kunnen ondersteunen, dan voorspellen we dat zij daar de dupe van worden”, zegt Jorritsma. “Wij verwachten een adequate reactie van het kabinet. Het kabinet is nu aan zet.”

Uitstellen GroenLinks-Kamerlid Linda Voortman stelt ook voor de invoering met een jaar uit te stellen. “Het is van groot belang dat kleinschalige zorg bij mensen thuis

goed is geregeld, maar het kabinet wil daar fors op bezuinigen”, stelt ze. Voortman wil dat 2015 door de gemeenten gebruikt wordt om pilots te draaien om te kijken waar de knelpunten zitten, alvorens de hervorming wordt doorgevoerd. Ook CDA, D66 en ChristenUnie hebben twijfels of de invoering van de Wmo per 1 januari 2015 haalbaar is, ook vanwege de samenhang van allerlei wetswijzigingen in de zorg. SP-Kamerlid Renske Leijten en PVV-Kamerlid Fleur Agema willen helemaal af van de wet. Volgens Leijten is de invoering van de wet volgend jaar absoluut geen haalbare kaart. “De tekst zou eerst in de zomer komen, toen na de kerst en ten slotte kwam hij vorige week. De Raad van State vroeg al om uitstel en ook de Kamer vindt haar beoordelingstermijn te kort. Ik zal ervoor waken dat de boel volgend jaar compleet in de soep draait.” En Agema stelt: “De wet is een uitholling van de zorg, bovendien gaat er een ongekende bezuiniging mee gepaard en zorgt het voor een bestuurlijke chaos.” D66-Kamerlid Vera Bergkamp wil de reactie van de staatssecretaris op de zorgen van de VNG afwachten. Ze vindt het te vroeg om te spreken over uitstel. Staatssecretaris Martin van Rijn houdt vertrouwen in de invoering van de nieuwe Wmo op 1 januari 2015. “Ik begrijp de zorgen van gemeenten want het is een hele grote operatie. Er komt veel op gemeenten af waarbij ze een grote verantwoordelijkheid krijgen voor zorg en ondersteuning thuis.” De staatssecretaris erkent dat er duidelijkheid moet komen over de wet en over het budget dat gemeenten kunnen verwachten. Hij vindt ook dat een goede samenwerking tussen zorgverzekeraars en gemeenten een belangrijke voorwaarde is om zorg en ondersteuning in de buurt goed te organiseren. Maar hij zegt vooralsnog niets over de door de VNG zo gewenste regie die de staatssecretaris zou moeten nemen om de decentralisaties goed te laten verlopen. “Ik hecht aan en heb vertrouwen in goed overleg met de gemeenten, zodat wij samen kunnen werken aan een voortvarende uitvoering en voorbereiding van de drie decentralisaties.”

Ango AanZet

AANZ001_08_Nieuws.indd 9

|

9

10-02-14 11:16

Nieuws

Aan het werk helpen van arbeidsgehandicapten dreigt te mislukken Het kabinet wil veel meer arbeidsgehandicapten aan het werk helpen. Daarom wordt per 1 januari 2015 de Participatiewet ingevoerd. Uit een analyse van onderzoeksbureau Regioplan blijkt dat door de nieuwe wet de arbeidskansen van veel arbeidsgehandicapten zeker niet zullen toenemen. De analyse is gemaakt in opdracht van Ieder(in), de nieuwe koepelorganisatie van mensen met een beperking (voorheen CG-Raad en Platform VG), de Landelijke Cliëntenraad en het Landelijk Platform GGz. Het belangrijkste middel om meer arbeidsgehandicapten aan het werk te helpen zijn de zogenaamde baangaranties. Werkgevers hebben toegezegd de komende tien jaar 125.000 arbeidsgehandicapten aan het werk te helpen. Er komt niets terecht van het voornemen van kabinet, werkgevers en werknemers om die banen te scheppen voor arbeidsgehandicapten. Dat blijkt uit een onderzoek van Regioplan. Die 125.000 banen zijn een essentieel onderdeel van de Participatiewet. Onderzoeker Luuk Mallee van Regioplan geeft aan dat het aantal arbeidsgehandicapten met een baan al jaren rond de 50.000 ligt. De voorgenomen 125.000 zou meer dan een verdubbeling betekenen. “De overige gehandicapten horen tot een moeilijke groep. Zelfs het UWV, dat toch veel kennis heeft op dit gebied, is er niet in geslaagd hen aan het werk te helpen.” Voor het aan het werk helpen van arbeidsgehandicapten zijn meestal speciale voorzieningen nodig, zoals een jobcoach of aanpassingen op de werkplek. Het probleem is dat het aan het werk helpen van bepaalde groepen arbeidsgehandicapten voor gemeenten zeer duur is. De beschikbare functies zijn meestal niet geschikt voor gehandicapten die lastig te plaatsen zijn. Het vinden van geschikte kandidaten, het aanpassen van het werk, de extra begeleiding en het draagvlak onder collega’s bleek in het verleden bovendien een grote claim te leggen op bedrijven. Gezien de financiële problemen waarin gemeenten verkeren, is de kans groot dat de ‘dure groepen’ weinig ondersteuning krijgen en daardoor nauwe-

10 |

deze banen. Met andere woorden: voor veel mensen met een arbeidshandicap zal de kans op werk nu echt toenemen. Hiervoor heeft belangenorganisatie Ieder(in) steeds gepleit.

Koppelen aan groei banen

lijks kans maken op werk via de baangaranties. Denk hierbij aan arbeidsgehandicapten die zijn aangewezen op beschut werk (veel mensen met een verstandelijke beperking) en mensen met zware beperkingen die niet meer kunnen verdienen dan 50% van het minimumloon. Een ander probleem is dat de werkgelegenheid anders over het land is verdeeld dan de mensen met een beperking. “Plaatsen waar veel werk is, zoals in de Randstad, kennen relatief weinig mensen met een beperking, terwijl er in plaatsen met weinig werk relatief veel mensen wonen met een arbeidshandicap.” Aldus Mallee. Oorspronkelijk kwamen alleen Wajongers die het minimumloon zouden kunnen verdienen in aanmerking voor een baangarantie. Dat is nu aangepast. Ook zij die meer zouden kunnen verdienen, doen nu mee. In de praktijk gaat het hierbij vaak om hoogopgeleiden, waaronder veel doven, blinden en slechtzienden en chronisch zieken. Verder krijgen herkeurde Wajongers die kunnen werken en mensen op de wachtlijst voor de sociale werkvoorziening voorrang bij het vervullen van

Mallee wil het tempo van de herkeuringen koppelen aan de groei van de gesubsidieerde banen. “Zeker als je die 125.000 niet haalt. Stel dat je maar tot de helft komt, dan is het nog belangrijker het tempo te verlagen.” In oorspronkelijke plannen van het kabinet was het zo dat Wajongers die geen baan zouden vinden, in de Bijstand terecht zouden komen met alle gevolgen van dien. Maar dit gaat niet langer door. D66, ChristenUnie en SGP hebben met staatssecretaris Klijnsma een akkoord bereikt. De oppositiepartijen maar ook de coalitiepartijen hebben op dit punt gelukkig goed geluisterd naar de kritische geluiden uit de samenleving. Wel houdt Ieder(in) grote zorgen over de positie van nieuwe arbeidsgehandicapten. Ook zij moeten een reële kans op werk krijgen. De huidige Wajongers met arbeidsvermogen blijven ook na herkeuring in de Wajong. Dit is goed nieuws! Ze gaan dus niet meer over naar de Bijstand. En dat betekent dat ze niet hun eigen huis, letselschadevergoeding of spaargeld hoeven op te eten. Bovendien telt het inkomen van de partner niet mee. Wel krijgen ze te maken met een lagere uitkering, van 75% minimumloon naar 70% minimumloon. Maar dit gaat pas in per 1 januari 2018. De datum van invoering is uitgesteld naar 1 januari 2015.

Ango AanZet

AANZ001_10_Nieuws.indd 10

10-02-14 11:20

Nieuws

Cliëntenraadpleging: zelfredzaamheid ontstaat niet vanzelf Mensen met een functiebeperking doen voor ondersteuning niet zonder meer een beroep op buren of familie. Velen durven niet goed om hulp te vragen. Dit blijkt uit de digitale raadpleging ‘Zorg naar gemeenten’, waaraan bijna zesduizend mensen met een beperking hebben meegedaan. De raadpleging is onderdeel van de cliëntenmonitor van het programma Aandacht voor iedereen (AVI). De negen betrokken organisaties zijn: Ieder(in), CSO , Koepel Wmo-raden, LPGGz, Mezzo, NPCF, Oogvereniging, Per Saldo, en Zorgbelang Nederland. Vanaf 2015 verandert de zorg en ondersteuning. De functies begeleiding, dagbesteding, kortdurend verblijf, verpleging en persoonlijke verzorging gaan uit de AWBZ. Mensen kunnen voor deze vormen van ondersteuning dan terecht bij hun gemeente of zorgverzekeraar. Vooruitlopend op deze veranderingen is een digitale cliëntenraadpleging gehouden. Men wilde te weten komen welke oplossingen mensen met een beperking nu treffen om met hun ziekte, ouderdomsgebreken of handicap om te gaan en wat daarvan valt te leren. De deelnemers waren het meest tevreden over de oplossingen die ze hebben gevonden voor hun persoonlijke verzorging. Vaak gaat het hierbij om een combinatie van hulp door een professional en hulp uit eigen kring. Hulp

van professionals blijkt in het algemeen goed te scoren als deze goed aansluit bij de behoeften, geboden wordt door goed gekwalificeerd personeel en als er niet veel personeelswisselingen zijn. Ook inspraak over het tijdstip waarop zorg wordt verleend, is hierbij belangrijk. Mensen die hun eigen zorg inkopen zijn het meest tevreden over hun zorg en ondersteuning.

Mantelzorgers Mantelzorgers zijn op dit moment matig tevreden over de ondersteuning die ze krijgen. Ze zijn bovendien bang dat het beroep op mantelzorg gaat toenemen, terwijl de mogelijkheden voor mantelzorgondersteuning en respijtzorg afnemen. Uit de raadpleging blijkt dat veel mensen met een beperking

sociaal kwetsbaar zijn. De deelnemers zijn het minst tevreden over de oplossing die ze hebben gevonden voor het onderhouden van sociale contacten (gemiddeld een 6). Ruim 20% weet voor het gebrek aan sociale contacten zelfs helemaal geen oplossing te vinden. Daar komt dan nog bij dat mensen het moeilijk vinden om hulp te vragen. 57% van de deelnemers is het (een beetje) eens met de stelling ‘Ik durf aan familie hulp te vragen als ik het nodig heb’. En de score voor hulp vragen aan de buren is nog een stuk lager (37%). Mensen met een verstandelijke beperking of een psychische/psychiatrische beperking zijn het meest kwetsbaar bij een groter beroep op zelfredzaamheid. Ze durven nog minder dan anderen om hulp te vragen en ze hebben het minst het gevoel dat ze meetellen in de maatschappij.

Aanbevelingen De cliëntenorganisaties doen op grond van de resultaten ook aanbevelingen aan het ministerie van VWS, gemeenten en lokale belangenbehartigers. Zo pleiten ze voor het versterken van mantelzorgondersteuning en het stimuleren van sociale contacten. En ze waarschuwen voor het overschatten van de mogelijkheden om oplossingen te vinden in eigen kring. De oplossingen, problemen en aanbevelingen zijn in een werkconferentie besproken met AVI-adviseurs. Deze adviseurs ondersteunen lokale belangenbehartigers, Wmo-raden en gemeenten bij de komende veranderingen in zorg en ondersteuning. Bij hun advisering nemen ze dus ook de uitkomsten van de raadpleging mee.

Ango AanZet

AANZ001_10_Nieuws.indd 11

| 11

10-02-14 11:19

Nieuws

Geld uit muur halen steeds moeilijker Het wordt steeds moeilijker om nog geld uit de muur te halen. Sinds 2008 is het aantal flappentappen sterk teruggelopen. Vooral mensen met een handicap en mensen zonder internet zijn minder te spreken over de bereikbaarheid van bankkantoren en geldautomaten.. Minister van Financiën Dijsselbloem stuurde eind vorig jaar de resultaten van een driejaarlijks onderzoek naar de Tweede Kamer die inzicht verschaft in hoe het is gesteld met de bereikbaarheid van betaaldiensten in Nederland. De cijfers uit het rapport spreken duidelijke taal: contant geld pinnen is op

zien deze ontwikkelingen met lede ogen aan. Volgens het bereikbaarheidsonderzoek vermindert de aanwezige hoeveelheid pinautomaten weliswaar, maar is er wat betreft de spreiding over het land sprake van slechts een kleine verslechtering: bijna alle Nederlanders wonen nog steeds binnen 5 kilome-

zijn retour. In 2008 kon op 8.654 punten geld gehaald worden. Sindsdien liep dat aantal flink terug. Vorig jaar waren het er nog 7.615. Internetbankieren en pinnen in winkels is steeds populairder geworden. Sinds 2008 is er een toename van ruim 18%. Het is dus niet zo vreemd dat bankfilialen sluiten en geldautomaten. verdwijnen. Maar vooral kwetsbare groepen

ter van een bank of een geldautomaat. Maar hetzelfde rapport maakt ook duidelijk dat voor iemand die slecht ter been is of niet goed kan zien, de ene pinautomaat de andere niet is. Het gaat er om waar geldautomaten precies te vinden zijn. “Zorg er voor dat de geldautomaten die overblijven, op logische plekken zitten waar mensen toch al moeten zijn, bij de supermarkt

bijvoorbeeld. En als er een geldautomaat verdwijnt, moeten mensen met een beperking er wel op kunnen rekenen dat de automaat waar ze dan heen moeten, gemakkelijk te bereiken is”, aldus een woordvoerder van Ieder(in) – de fusieorganisatie van de CG-Raad en het Platform VG. “Want ook pinnen

Opluchting over regeling Fokuswonen Er komt een specifieke regeling voor het Fokuswonen. Dat heeft staatssecretaris Van Rijn toegezegd in het debat over de hervorming van de langdurige zorg in de Tweede Kamer. “Het is goed nieuws voor onze 1.300 cliënten, die dankzij deze steun ook in de toekomst in alle vrijheid kunnen blijven wonen en leven en participeren in de samenleving”, aldus algemeen directeur Okko Jongsma van Fokus. Fokus maakt gewoon en onafhankelijk wonen mogelijk voor mensen met een ernstige lichamelijke handicap. Cliënten van Fokus hebben eigen regie over wonen, leven en zorg. Verspreid over heel Nederland zijn er 98 zogenoemde Fokusprojecten. In zijn plannen over de hervorming van

12 |

de langdurige zorg had staatssecretaris Van Rijn veranderingen voor de financiering van het ADL-clusterwonen (ook bekend als Fokuswonen) voorzien. Hierdoor zou een fors deel van de clienten niet langer in aanmerking komen voor de regeling. Het totale concept zou in gevaar komen en daardoor dreigden

de 1.300 cliënten van Fokus niet langer zelfstandig te kunnen wonen.

Voorbeeld De Tweede Kamer ziet het Fokuswonen als voorbeeld van wat we in Nederland willen in ‘de zorg’. Bij alle woordvoerders in het debat nam het Fokuswonen een prominente plaats in, met als strekking dat deze manier van zelfstandig wonen niet zomaar in het systeem van de volksgezondheid en de plannen voor de langdurige zorg past. Het Fokuswonen moet volgens de Tweede Kamer blijven wat het is voor de cliënten, voor de gehele huidige en toekomstige cliëntengroep. Daarmee ontstond al in eerste termijn van het debat Kamerbrede steun voor een ‘specifieke oplossing’ voor het Fokuswonen. De Kamer wil nu eens en

Ango AanZet

AANZ001_12_Nieuws.indd 12

10-02-14 11:22

Nieuws

Marlou van Rhijn gehandicaptensporter 2013 Atlete Marlou van Rhijn, is voor de tweede achtereenvolgende keer uitgeroepen tot gehandicaptensporter van het jaar. Ze kreeg de Jaap Eden Award uit handen van oud-rolstoeltennisster Esther Vergeer.

in de winkel valt nog niet altijd mee. Mensen in een rolstoel kunnen vaak niet bij de toonbank. Slechtzienden en mensen met handen die het niet meer goed doen, hebben moeite met de kleine toetsjes. Daarom zouden winkels er goed aan doen pinnen eenvoudiger te maken.”

‘Blade babe’ Van Rhijn was ‘super trots’ op haar prijs. Marlou is met name gespecialiseerd is in de 100 en 200 meter sprint en de 400 meter hardlopen. Op de Paralympische Spelen van 2012 in Londen veroverde ze een zilveren medaille op de 100 meter om vervolgens de kroon op haar uitzending te zetten met een overwinning op de 200 meter.. In 2013 vervolgde het succesverhaal van Van Rhijn met de eerste plaats op de wereldranglijst op zowel de 100 als de 200 en de 400 meter. Op zowel de 100 als de 400 meter. betekende dit de wereldtitel en een nieuw wereldrecord. Voordat Marlou de Jaap Eden award van Esther Vergeer kreeg, werd de oud-tennisster tijdens het sportgala uitgebreid in het zonnetje gezet. Terwijl Sharon Doorson optrad, haalde ze Vergeer het podium op waarna op het grote beeldscherm in de RAI beelden werden getoond van de onnavolgbare carrière van

de gestopte atlete. Ook spraken tennistoppers uit heel de wereld hun bewondering uit over Esther die nooit verloor in haar internationale loopbaan. Van Rhijn versloeg tijdens de verkiezing tot gehandicaptensporter van het jaar Lisette Teunissen en Kenny van Weeghel. Teunissen zwemt sinds 2000 bij het Nederlands Paralympisch team. Op de WK in Montreal heeft zij alle kleuren medailles gewonnen. Op de 50 meter vrije slag won zij brons, op de 100 meter vrije slag zilver en op de 50 meter rugslag won zij de gouden medaille. Ook heeft ze tijdens de Open Nederlandse Kampioenschappen 5 wereldrecords gezwommen. Weeghel heeft op de WK para-atletiek in Lyon drie medailles veroverd. Hij haalde de hoofdprijs binnen op de 200 meter voor rolstoelrijders. Hij won zilver op de 100 meter wheelen T54 en veroverde brons op de 400 meter.

voor altijd een goede regeling, zodat het gedaan is met de steeds herhaalde onrust onder cliënten over hun toekomst. De staatssecretaris heeft toegezegd ‘het te gaan regelen’, omdat ook hij de noodzaak van het behoud van het Fokuswonen erkent. Hij heeft overleg toegezegd met het bestuur en de cliëntenraad van Fokus om dat concreet te maken. De specifieke aanspraak is volgens hem mogelijk in de nieuwe Wet Langdurige Zorg (WLZ). Cliënten en Fokus zijn erg tevreden met de uitkomst van het Kamerdebat. Okko Jongsma: “De Kamer is glashelder geweest. En de staatssecretaris heeft dat, blijkens zijn reactie, goed gehoord en toegezegd de wens van de Kamer te volgen. Hij was duidelijk in zijn positieve opstelling ten opzichte van het Fokusconcept.”

Ango AanZet

AANZ001_12_Nieuws.indd 13

| 13

10-02-14 11:21

Kort nieuws

De Woonbond en de FNV hebben de Tweede Kamer opgeroepen om de huurverhoging voor 2014 te matigen. Huurders gaan er met de voorgestelde huurverhoging (inflatie + 1,5%) teveel in koopkracht op achteruit. De gehandicaptenorganisaties delen de zorgen van de Woonbond en de FNV en steunen de oproep om de huurverhoging te beperken. Veel mensen met een beperking kunnen door een laag inkomen of door drempels bij hypotheekverstrekkers geen eigen woning kopen en zijn dus gedwongen een huis te huren. In 2013 was de gemiddelde huurverhoging 4,6%. Voor huurders betekende dat vorig jaar al een koopkrachtdaling van 1,2%. Voor mensen met een beperking of chronische ziekte komt dit extra hard aan. Zij hebben al te maken met stapelingseffecten, zoals meer eigen bijdragen en vermindering van tegemoetkomingen, waardoor hun koopkracht onder druk staat. Nog eens een extra huurverhoging betekent dat zij er in koopkracht nog verder op achteruit gaan. In een oproep aan de Tweede Kamer vragen de Woonbond en de FNV om de betaalbaarheid van het huren niet alleen met de mond te belijden, maar ook concrete maatregelen te nemen om de huurverhoging voor 2014 binnen de perken te houden. Dat betekent dat huurverhogingen onder de 3% moeten blijven, in plaats van de minimaal 4% huurverhoging die het kabinet nu wil opleggen. Een meerderheid in de Tweede Kamer is voor de invoering van een stemprinter, waarmee kiezers een stembiljet kunnen uitprinten. Aan het huidige stemsysteem zitten nadelen, bijvoorbeeld voor mensen met een handicap. Een stemprinter zou gebruiksvriendelijker zijn. Ook denkt men dat er minder fouten worden gemaakt bij het tellen dan nu. De commissie Van Beek pleitte vorige maand voor stemmen via een stemprinter. Kiezers printen daarbij in het stemlokaal zelf een stembiljet uit. Daarop staat alleen de naam van de partij en de kandidaat waarop wordt gestemd. De kiezer controleert het biljet en doet het vervolgens in de stembus. Na het sluiten van de stembussen kunnen de biljetten binnen een uur elektronisch worden geteld. De com-

missie pleit niet voor herinvoering van dezelfde stemcomputers die in 2007 werden afgeschaft omdat ze af te luisteren waren. Minister Plasterk gaf eerder al aan voorzichtig positief te zijn over het advies. Het voorgestelde systeem lijkt volgens Plasterk betrouwbaar en de privacy lijkt gewaarborgd.

Het boek Bram, je kunt het! vertolkt op aansprekende wijze de gevoelswereld van slechtziende en blinde kinderen. De thema´s zijn aangereikt door kinderen en ouders tijdens revalidatiebijeenkomsten bij Visio Revalidatie & Advies: bang om ergens voor het eerst naar toe te gaan, geplaagd worden om je uiterlijk, niet opgewassen zijn tegen iemand die de baas speelt, niet mee mogen doen, iets niet kunnen, geen hulp durven vragen, winnen en verliezen, boosheid die uit het niets opduikt, samen werken, succes voelen als iets goed gelukt is. Auteur Gonnie Hordijk is werkzaam geweest als ontwikkelingsbegeleidster bij Visio Revalidatie & Advies in Goes. In die functie begeleidde ze kinderen die slechtziend of blind zijn. In haar ruim 35-jarige dienstverband bij Visio heeft zij, door het gehele land, kinderen en hun ouders ondersteund en begeleid. Ze kreeg hulp van kinderboekenschrijfster Jacobina Kunnen. Het boek Bram, je kunt het! telt tien verhalen om zelf of met elkaar te lezen en om voor te lezen. Het boek is via Visio te koop en kost € 10,-, exclusief verzendkosten. Het Nederlandse Rode Kruis wil alle Nederlanders uitrusten met een persoonlijke EHBO-kaart. Op deze kaart staat

specifieke gezondheidsinformatie voor hulpverleners. Met deze kaart moeten mensen in nood beter en sneller kunnen worden geholpen. Volgens Gijs de Vries, de nieuwe directeur van het Nederlandse Rode Kruis, is de hele zaak nog in een onderzoeksfase maar de eerste partijen die nodig zijn, zoals de Nederlandse Patiënten en Consumenten Federatie en de Landelijke Huisartsen Vereniging, reageerden positief. Op de kaart komen waarschijnlijk zaken te staan zoals het feit of iemand een reanimatieverklaring heeft, of iemand diabetes heeft en of iemand over een donorcodicil beschikt. Het wordt geen verkapt Elektronisch Patiëntendossier, maar alleen een informatiekaart, die overigens ook een QR-code kan zijn: een digitale streepjescode met informatie. Veel mensen hebben meer informatie nodig, voordat zij zo maar op pad kunnen gaan. Mensen die een beperking hebben, kunnen vaak niet zo makkelijk ‘in den vreemde gaan’. Zij moeten zoeken naar een gehandicaptenparkeerplaats, omdat zij meer ruimte nodig hebben om uit de auto te kunnen komen of hebben een aangepast toilet nodig, zodat zij makkelijker op kunnen staan of kunnen overschuiven naar een rolstoel. Maar ook mensen die slecht of niet kunnen zien, zoeken naar een museum waar informatie ook te horen is, of waar ze stukken mogen aanraken. Of bezoeken een restaurant die ook een menu in braille heeft, of waar het menu op de website staat en deze kan worden voorgelezen door voorleessoftware op de telefoon. Voor al deze mensen is er nu de applicatie Gankelijkheid. Met de applicatie kun je al meer dan 100.000 handige en leuke plekjes vinden, maar kun je die ook aan anderen doorgeven. Zo bouwen de gebruikers samen aan een wegwijzer. Een wegwijzer in je broekzak, want te gebruiken op een computer, smartphone en tablet; het is een mobiele website, een web-app. Een moderne manier, die je altijd bij je hebt om te melden en te vinden. Je kunt een uitgebreide melding doen, maar ook even snel met het uploaden van een foto of ingesproken boodschap. Zo wijzen de gebruikers elkaar de weg. Samen werken aan toegankelijkheid! Meer informatie:

http://applicatie.gankelijkheid.nl

14 | Ango AanZet

AANZ001_14_Kortnieuws.indd 14

10-02-14 11:23

Vilans

Keuzewijzers voor veiliger gebruik scootmobiel Alarmerende ongevalcijfers, scootmobielen die niet gebruikt worden, gebruikers die zich juist beperkter voelen met een scootmobiel. Geen feestelijke geluiden. Terwijl scootmobielen juist bedoeld zijn om mensen zelfredzaam te houden. En een betere kwaliteit van leven, meer vrijheid en plezier te geven. Hoog tijd om hier wat aan te doen vond Blijfveiligmobiel.nl en gaf Vilans, het kenniscentrum voor langdurende zorg, opdracht om een keuzewijzer te ontwikkelen. Want met de juiste scootmobiel, afgestemd op de persoonlijke behoefte en situatie, levert dit hulpmiddel wel degelijk de gewenste vrijheid op. Bijna 1% van de scootmobielgebruikers moet na een ongeval naar de Spoedeisende Hulp (SEH). In 2011 waren dat 2000 mensen. Van die slachtoffers moet 1 op de 3 in het ziekenhuis blijven voor behandeling. En daar bovenop komen nog alle slachtoffers van kleinere en grotere ongevallen die niet bij de SEH terecht komen. De cijfers komen van VeiligheidNL die ook de toedracht onderzocht: de meeste ongevallen werden veroorzaakt door het kantelen van de scootmobiel en door bedieningsfouten. Tien belangrijke organisaties werken op landelijk niveau samen in ‘Blijf veilig mobiel’ om een veiliger verkeersdeelname mogelijk te maken. Onder die organisaties de ouderenbonden, Veilig Verkeer Nederland, ANWB en de Fietsersbond. De ANBO coördineert en het Ministerie van Infrastructuur en Milieu financiert de activiteiten van www. blijfveiligmobiel.nl.

Wat kunt u doen Wat kan een (toekomstige) gebruiker doen om anderen en zichzelf niet in gevaar te brengen? Allereerst, wat alle verkeersdeelnemers zouden moeten doen, eerlijk zijn over de eigen vaardigheden en bij twijfel bijtijds een advies vragen of een rijvaardigheidstest doen. Belangrijk is ook om de verkeersregels te kennen en in acht te nemen, want niet elke scootmobielgebruiker weet wat hij wel en niet mag met zijn voertuig. Zeker zo belangrijk is dat de scootmobiel past bij wat de gebruiker wil én kan,

dus dat het voertuig aansluit bij de gebruiksomstandigheden. Een scootmobiel die niet geschikt is voor een gebruiker, wordt nauwelijks gebruikt of levert gevaarlijke situaties op. Voor het vinden van de meest passende scootmobiel is goede informatie essentieel. De (toekomstige) gebruiker wil weten wat er op de markt is en waar hij op moet letten. En hij wil geholpen worden om de eigen eisen en wensen in kaart te brengen. Net als bij de meeste andere consumentenproducten. De keuzewijzers scootmobiel geven de informatie waarmee de gebruiker de soort scootmobiel die het best aansluit bij zijn wensen en omstandigheden kan kiezen. Wie de scootmobiel zelf betaalt, heeft alle keuzevrijheid. In dat geval onder-

steunen de keuzewijzers een verantwoorde aanschaf. Als een scootmobiel voor (gedeeltelijke) vergoeding in aanmerking komt, kan de gebruiker niet altijd zelf kiezen. Dan helpen de keuzewijzers om het werk van een indicatiesteller sneller en makkelijker te maken.

Keuzewijzers helpen De keuzewijzers scootmobielen helpen een match te vinden tussen wat een gebruiker zoekt en welke soort voertuig daaraan tegemoet komt. Vilans ontwikkelde twee verschillende keuzewijzers: 1. Een brochure, ook downloadbaar, beschrijft de belangrijkste voor- en nadelen van de verschillende soorten scootmobielen. Hierdoor is snel te zien welke soort verplaatsingshulpmiddel geschikt is en welke minder. Daarna zijn andere aspecten die de keuze beïnvloeden aan de beurt, zoals stabiliteit, snelheid, wendbaarheid en meeneembaarheid. Datzelfde geldt voor de onderdelen en accessoires. Dit is belangrijker dan het lijkt, want met bepaalde onderdelen kan een scootmobiel geschikter worden gemaakt. Verder bevat de keuzewijzer veel aandachtspunten en tips. Achterin zit een samenvattende checklist. 2. Er is ook een digitale keuzewijzer die stapsgewijs vragen laat beantwoorden, waarna een scootmobiel met bepaalde accessoires en onderdelen wordt ‘geadviseerd’. De keuzewijzers zijn te vinden op www.blijfveiligmobiel.nl. De digitale keuzewijzer staat ook op www.hulpmiddelenwijzer.nl. Wie meer wil weten kan in de Vilans Hulpmiddelenwijzer verschillende scootmobielen en andere hulpmiddelen opzoeken. En voor wie geen scootmobiel nodig heeft: Vilans heeft voor Blijfveiligmobiel.nl ook een digitale keuzewijzer voor e-bikes (elektrische fietsen) gemaakt. Ook deze is te vinden op bovengenoemde sites.

Ango AanZet

AANZ001_15_Vilans.indd 15

| 15

10-02-14 11:25

Interview

José lijdt aan HSMN

‘Gaat u maar naar het toilet van de buren’ Rolstoelontoegankelijk en dan tóch een Michelinster. José vindt dat het niet zou moeten kunnen. Hij werkte jarenlang als beleidsmedewerker op het gebied van toegankelijkheid, keek daarbij ook naar andere landen en is ervaringsdeskundige. José weet hoe het voelt om als ‘minderwaardig’ te worden gezien of om ergens niet naar binnen te kunnen. Door: Gonneke Bonting “De glibberigheid van menselijk gedrag, dat ongrijpbare, en dan zó emotioneel bedreigend. Dat heeft diep ingegrepen”, zegt José van Rosmalen (66). Hij vertelt over een conflict van jaren geleden waarin zijn lichamelijke beperking een grote rol speelde. “Er was sprake van een volkomen uit de hand gelopen arbeidssituatie. Ik werkte bij een vormingsinstituut in Rotterdam. Er was een sfeer ontstaan waarmee ik niet goed kon omgaan. Zo van: jij deugt niet, want je hebt een handicap. Het is al dertig jaar geleden dat dit gebeurde, maar tot op vandaag voel ik pijn en boosheid als ik eraan terugdenk.” José –zijn naam leidt vaak tot verwarring maar is in Spaanstalige gebieden een gangbare mannennaam- lijdt aan hereditaire motorische en sensorische neuropathie (HMSN). Dat is een erfelijke aandoening van de zenuwen die signalen doorgeven van de zintuigen naar de hersenen en van de hersenen naar de spieren. Al van jongs af aan liep José moeilijk. Dat er iets aan de hand was, werd extra duidelijk toen hij op zijn vierde jaar werd geslagen door een non en in een ziekenhuis belandde. “Ik had een hersenschudding en moest wekenlang bedrust houden”, vertelt hij. “Daardoor manifesteerde de spierziekte zich eerder.” Toch werd de ziekte destijds nog niet gediagnosticeerd. Op zijn zevende onderging José een operatie waarbij zijn beide voeten werden recht gezet en de achillespezen uitgerekt. “Nu zou je dat zo niet doen”, zegt hij. “Ik moest zes

16 |

weken in het ziekenhuis blijven, met mijn benen in het gips. Daarna kreeg ik loopgids en moest opnieuw leren lopen. Een jongetje van zeven! Het was 1954.”

Beetje zielig Maar al volgde de diagnose pas veel later, dat er iets aan zijn lopen schortte, was al vroeg duidelijk. “Natuurlijk werd ik wel gepest”, vertelt hij. “Maar dat was niet eens het ergste. Vaak vonden ze me een beetje zielig. Een gymleraar gaf me een beoordeling voor een hardloopprestatie. ‘Jij krijgt hiervoor een zes’, zei

Risico om te vallen Hij ziet ook een andere kant van zijn beperking. “Telkens als ik me teweer stel, als ik het overwin, voel ik me sterk”, zegt hij. “En al loop ik slecht, er is genoeg wat ik wel goed kan. Op school deed ik het prima en later studeerde ik sociale wetenschappen aan de universiteit. Ik ontdekte dat ik aardig kan schrijven. Mijn intellectuele vaardigheden helpen een beetje om mijn fysieke beperkingen te accepteren, misschien zelfs wel te compenseren.” Zijn beperking werd intussen steeds groter. Pas toen hij 39 was, werd vast-

“Telkens als ik me teweer stel, als ik het overwin, voel ik me sterk” hij. ‘Maar een ander kind had ik hiervoor een vier gegeven.’ Dat voelde als een soort verwijt. En in Den Bosch, waar ik tot mijn elfde opgroeide, zeiden mensen tegen elkaar: ‘Dat jungske is een beetje zielig.’ Goed bedoeld of minder goed bedoeld, dat wil je niet horen.” In Utrecht, waar José vanaf zijn elfde woonde, kreeg hij de bijnaam Pinguïn. “Ook dat was niet eens altijd onaardig bedoeld”, herinnert hij zich. “Je kunt er ook niks tegen doen. Ik deed altijd maar alsof ik er wel tegen kon. Toen ik ouder werd, nam ik bewust het besluit mijn leven niet te laten kleuren door discriminerende incidenten.”

gesteld dat het slechte lopen een naam had: HMSN. “Toen vielen er meer kwartjes”, vertelt José. “Mijn moeder liep ook slecht. Ze struikelde overal naartoe. Als meisje van twaalf had ze een voetoperatie ondergaan, maar ze droeg geen orthopedische schoenen, zoals ik. En toen ik verder nadacht, realiseerde ik me dat mijn opa ook HMSN gehad moet hebben.” De diagnose gaf duidelijkheid. Er kwamen meer ‘oplossingen’ en hulpmiddelen. “Ik ga niet meer de deur uit zonder fiets. Ik heb een loopfiets, zonder trappers, en mijn gewone fiets heeft elektrische ondersteuning en een verlaagd za-

Ango AanZet

AANZ001_16_Interview.indd 16

07-02-14 13:27

Interview op. Ik heb in Nederland wel meegewerkt aan het geven van zo’n module. Dat zou ook hier veel gangbaarder moeten zijn. In het VN-verdrag inzake de rechten van mensen met een beperking , waarover men het in Nederland nog eens moet worden, komen structurele maatregelen te staan over hoe hiermee om te gaan.”

Op je gemak

del”, vertelt José. “Het risico om te vallen is groot. Ik ben al vaak erg ongelukkig terecht gekomen en ik kom zonder hulp niet meer overeind. Binnenkort ga ik een valtraining volgen. Wellicht biedt me dat meer vertrouwen en voorkomt het onverwachte ritjes met de ambulance naar het ziekenhuis.”

Instaphulp Toen José zich bewust werd van het feit dat hij een ‘handicap’ had, richtte hij zich ook in zijn werk meer in die richting. “Ik was begonnen in het vormingswerk en overgestapt naar werk als beleidsmedewerker. Ik ging nu als beleidsmedewerker aan de slag bij de Vereniging van Gehandicaptenorganisaties Rotterdam en werkte later bij Viziris, de landelijke belangenbehartigende organisatie van mensen met een visuele beperking. Tegenwoordig heet die organisatie ‘de Oogvereniging’.”, vertelt hij. “Toegankelijkheid werd mijn specialisatiegebied. Natuurlijk is elke beperking anders en iedereen kan zelf het beste inschatten wat kan en nodig is. Maar het helpt dat ik weet hoe het voelt als een gebouw meer of minder toegankelijk is.” Hij geeft voorbeelden. “Dat je in een restaurant bent, naar de wc moet en de ober doodleuk zegt: ‘We hebben geen aangepast toilet maar we hebben af-

spraken met onze overburen. U mag aan de overkant naar de wc hoor.’ Of dat je om met een trein van de NS te reizen van tevoren een instaphulp moet regelen en dan dus ook geen mogelijkheid hebt om een latere trein terug te nemen als het gezellig is.” Hij zit nu op zijn stokpaardje. “Een restaurant hier in de buurt kreeg een Michelinster”, vervolgt hij. “Met een rolstoel kun je niet eens naar binnen! Zo’n restaurant verdient die ster niet.”

Cursussen “Niet alleen toegankelijkheid is belangrijk, ook omgangsvormen spelen een grote rol”, vindt José. “Daarvoor moet je dingen aanvoelen, communiceren en elkaar niets opdringen als je iemand wilt helpen. Niet iedereen is gelijk. Wie een lichamelijke beperking heeft, weet zelf wel hoe je hem het best kunt helpen.” Hij vindt dat de bewustwording op het gebied van omgaan met lichamelijke beperkingen in Engeland veel verder is dan in ons land. “Ik heb in Cambridge gesproken met een beleidsmedewerker”, vertelt hij. “Wie in Groot-Brittannië in de dienstverlening werkt, volgt cursussen op het gebied van toegankelijkheid. Schouwburgpersoneel, werknemers van wooncorporaties, noem maar

Naast beleidswerk ontdekte José zijn schrijftalent. Zijn website, www.josevanrosmalen.nl, is inmiddels riant gevuld met verhalen, gedichten en artikelen. Ook verscheen zijn boek, ‘Over grenzen, observaties en verkenningen’. “Schrijven lukt goed, ondanks dat HMSN mijn handen aantast”, zegt hij. “Verder zwem ik graag in het aangepaste zwembad in een revalidatie-instelling en doe ik aan yoga die wordt gegeven door een docente die zich gespecialiseerd in lichamelijke beperkingen. Dat maakt dat je je meer op je gemak voelt.” Dat laatste is belangrijk voor het omgaan met zijn beperking. Dat blijkt ook uit de pijn die het uit de hand gelopen arbeidsconflict heeft achtergelaten.

Duisterland Ken je het land waar niemand luistert? waar ogen niet zien, het verstand verduistert ken je het land, waar de liefde loos is? waar waan regeert en iedereen boos is Het land Vernederland is vaak dichtbij soms woont het in jou, soms ook in mij mensen vol angst voor hun veiligheid bang voor elkaar, met de schijn van heiligheid Dat land kan bestaan, als mensen niet kijken zich van elkaar afsluiten, elkaar de hand niet reiken. dat land kan verdwijnen, als we niet zwijgen de kracht van liefde is dan niet klein te krijgen!

Ango AanZet

AANZ001_16_Interview.indd 17

| 17

10-02-14 11:26

Biep Miep

Rennen, vliegen, vallen, opstaan en weer doorgaan Deze rubriek besteedt normaal gesproken alleen aandacht aan net verschenen uitgaven. Dit keer maken we een uitzondering op die regel. Elders in dit nummer kunt u lezen over de Nederlandse Paralympische sporters die naar de winterspelen in Sochi gaan. Eén van de deelneemsters is snowboardster Bibian Mentel die krap anderhalf jaar geleden een boek van de persen liet rollen, waarin ze haar levensverhaal vertelt. Een verhaal waarin nuchterheid en humor de boventoon voeren, maar die toch een zeer serieuze, emotionele ondertoon heeft. In de hoofdstukken, die allen een bepaalde periode beslaan, vertelt ze eerst van haar leven als valide topsportster. Onderwijs en werk werden ondergeschikt aan haar carrière als snowboardster. Ze kan mooi vertellen over de geluksbeleving, het gevoel van vrijheid op het board, de krakende sneeuw, het gevoel van snelheid en uitdagende berghellingen. Maar ze is ook realist genoeg om de gevaren te zien. Na een succesvol seizoen, met kans op de Olympische Winterspelen, blijft ze zitten met een dikke enkel. Na enkele maanden blijkt dat het botkanker is en moet ze de moeilijke beslissing nemen om haar onderbeen te laten amputeren. Dit wordt op een integere manier beschreven. Het revalidatieproces gaat niet van een leien dakje, men is niet gewend aan een topsportster die weet wat ze wil. Maar ze krabbelt op en leert omgaan met haar nieuwe imago. Reacties van vrienden sterken haar in haar overtuiging: “ik heb zelf de sleutel in handen om negatieve beeldvorming tegen te gaan.” De sportster in haar krijgt weer de overhand. Toch weer een keer van de berg af! Dan begint het overleg met de prothesemaker waarbij de sporttechnische invalshoek die ze altijd had, haar goed van pas komt. En zo komt het sporten terug in haar leven. Daarnaast gaat er meer spelen in haar leven want ze wordt zwanger. Ook haar opleiding bij de Randstad Topsport Academie komt weer in beeld en ze studeert later af in Commerciële Eco-

18 |

nomie. Dat resulteert in diverse banen, waaronder bij Red Bull Extreme Sports. Het leven zit haar niet mee, want de kanker komt terug, en niet één keer, maar vier keer. Telkens weer weet ze toch weer de kracht te vinden om door te gaan en het is knap zoals ze dat op papier kan zetten. Ook in relationele sferen zijn er bergen te overwinnen die ze eerlijk beschrijft. Na alles wat ze heeft meegemaakt is het zeker ‘petje af’ voor haar instelling in het leven. Misschien is dat wel de instelling van een topsportster: deze wedstrijd verloren, niet zeuren, op de naar de volgende, en harder trainen. Haar motto is niet voor niets ‘it’s all about mentelity’. Mentaliteit is haar grootste goed! En natuurlijk is dat een leuk grapje op haar achternaam. Ze schrijft ook dat ze het boek geschreven heeft om “anderen te inspireren om altijd naar mooie dingen in hun eigen leven te blijven kijken, hoe donker de situatie er ook uitziet.” Maar het zijn geen loze woorden, ze is ac-

tief in haar eigen Mentelity Foundation waarmee ze jonge gehandicapte sporters ondersteunt om de top, de Spelen, te halen. En dan met name op gebied van de extreme sports zoals snowboarden. Daarnaast heeft Bibian Mentel zich ingezet voor internationale erkenning van haar sport en is het mede te danken aan haar grote inspanningen dat het parasnowboarden voor de eerste keer op de agenda van de Paralympische Winterspelen 2014 staat! Een levensverhaal dat zeker tot inspiratie van anderen leidt!

Met mijn goede been uit bed: vijf keer kanker, tien keer goud / Bibian Mentel; geschreven door Elise G. Lengkeek. – Utrecht etc: Kosmos uitgeverij, 2012. – 176 p. – foto’s ISBN 978-90-215-4905-7 Prijs € 19,95

Ango AanZet

AANZ001_18_Vrijetijd-biepmiep.indd 18

10-02-14 11:30

Vrije Tijd

Agenda De plek in AanZet om leuke en toegankelijke uitjes te vinden Kom in de Kas Het eerste weekend van april staat in het teken van ‘Kom in de Kas’. Een paar honderd glastuinders openen 5 en 6 april hun kassen voor u en laten u kennismaken met de wereld van groente-, bloemen- en plantenkwekers. Kinderen worden op een speelse manier geïntroduceerd in de hightech glastuinbouw en zien hoe hun groenten, fruit en bloemen worden ontwikkeld door robots en in laboratoria. Ouders kunnen uitleg krijgen over gezonde voeding en genieten van kookworkshops. ‘Kom in de Kas’ is het grootste publieksevenement van de Nederlandse Glastuinbouw. De bedrijven liggen verspreid over Nederland. Het is een unieke kans om eens te kijken wat er allemaal gebeurt in die glazen kassen. Vol trots presenteren de kashouders de kunst van de teelt van mooie, verse, smakelijke, gezonde en veilige natuurproducten. De laatste jaren doen steeds meer andere agrarische bedrijven mee. Ieder jaar trekken de ‘Kom in de Kas’ dagen meer dan 200.000 bezoekers. Wilt u ook een kas bij u in de regio bezoeken neem dan een kijkje op de website van ‘Kom in de Kas’ of informeer bij de VVV. De toegankelijkheid van de kassen kan per deelnemer verschillen. Vraag dit na bij de plaatselijke organisatie.

Meer informatie: www.komindekas.nl

Het jaar van de grutto Natuurmuseum Fryslân is een museum voor kinderen, ouders en grootouders, natuurliefhebbers en iedereen die wel eens een potvis van nabij wil zien, een rondje boven Fryslân wil vliegen of over de bodem van een sloot wil lopen. Zelf doen en beleven staat centraal in het museum en maken dit tot het natuurleukste museum van Fryslân. Drie verdiepingen vol informatie, bijzondere dieren en planten, opdrachten, proefjes, spelletjes en andere verrassingen nodigen uit om ontdekt te worden. In de expositiezaal zijn wisselende tentoonstellingen te zien waardoor er altijd iets nieuws te bekijken is. Tot en met 1 juni is er een expositie rond de grutto

te zien. Hierin is de grutto het hele jaar door te volgen aan de hand van foto’s, filmpjes en trekroutes. Ook zijn er opgezette grutto’s uit de eigen collectie te zien. Grutto’s verblijven gedurende het jaar langer in het buitenland dan in Nederland. Ze komen naar Nederland om te broeden en kuikens op te laten groeien. Ze zijn ruim vier maanden in Nederland en van de overige acht maanden verblijft een groot deel lange tijd in Afrika. Het museum beschikt over het Internationaal Toegankelijkheidssymbool.

Meer informatie: www.natuurmuseumfryslan.nl of tel. 058-2332244.

GEK-Gekiekt Aangepaste bank Deze afbeelding kreeg AanZet van Hannie Bruinsma. Treft U onderweg ook wel eens gekke situaties aan met betrekking tot uw handicap? Of heeft u nog een leuke foto in de kast liggen? Stuur uw foto naar de redactie van AanZet of mail hem naar [email protected]. De persoon van wie wij de foto plaatsen, krijgt van ons een leuke cd.

Ango AanZet

AANZ001_18_Vrijetijd-biepmiep.indd 19

| 19

10-02-14 11:30

Ango.nl

40 jaar Ango afdeling Dinkelland Op 18 maart 2014 bestaat Ango afdeling Dinkelland 40 jaar! Uiteraard een mijlpaal waar we even bij stil willen staan. Veertig jaar lang heeft Ango via deze afdeling bijgedragen aan het welzijn van mensen met een beperking en chronisch zieken in Dinkelland. Voorzitter Gerrit Hofsté vertelt: “In de voorbije jaren hebben we veel kunnen betekenen voor mensen met een functiebeperking, chronisch zieken, arbeidsongeschikten en ouderen. Veel

dank zijn we verschuldigd aan de vele vrijwilligers, die ervoor hebben gezorgd dat de Ango afdeling Dinkelland de belangenbehartiging en het lotgenotencontact op een voortreffelijke wijze kon

realiseren. In 2014 willen wij de leden opnieuw het gevoel geven dat zij er niet alleen voor staan. Elkaar ontmoeten, mensen leren kennen en samen aan de slag gaan, dat is waar het onze Ango vrijwilligers om te doen is. We kunnen terugkijken op een aantal prachtige activiteiten in de laatste jaren, zoals het jaarlijkse reisje en vorig jaar de gezellige spelmiddag voor leden. Ook in het jubileumjaar staan wij voor de leden klaar en zijn er veel leuke activiteiten om elkaar te ontmoeten. Het afdelingsbestuur, dat naast de voorzitter bestaat uit Martin Stockmann (penningmeester),

Nederlands Studenten Orkest steunt de Ango Het is voor het Nederlands Studenten Orkest (NSO) traditie om geld in te zamelen voor studenten die het minder makkelijk hebben. De afgelopen jaren ging een deel van de tourneeopbrengst onder andere naar de Ango. Hierdoor konden verschillende studenten een cursus volgen of een computer kopen voor hun studie. Ook tijdens de tournee van het NSO in 2014, die traditiegetrouw in februari plaatsvindt, zal er aandacht besteed worden aan de Ango door een vrijwillige bijdrage van concertbezoekers te vragen in ruil voor een programmaboekje van het concert. Het Nederlands Studenten Orkest wordt jaarlijks opnieuw samengesteld uit studenten die zich naast hun studie aan een hogeschool of universiteit bezighouden met klassieke muziek. Via strenge audities worden ongeveer honderd studenten tot het orkest toegelaten. Voor de orkestleden staat de maand februari geheel in het teken van het 62ste tournee van het NSO. Aan het begin van de maand trok het orkest zich 10 dagen terug om onder leiding van een gerenommeerde dirigent een ambitieus programma in te studeren. Na de repetitieperiode werd het programma op elf avonden achter elkaar uitgevoerd op de grote Nederlandse concertpodia. Aansluitend gaat het orkest naar Riga, de cultrele hoofdstad van Europa in 2014, om op 23 februari een concert te geven in de Great Guild Hall. Inmiddels is het orkest een begrip geworden in zowel muzikaal als studerend Nederland. Bij de concerten van het NSO zijn jaarlijks honderden mensen

20 |

betrokken. De organisatie van de tournee ligt in handen van zeven studenten, die hun studie een jaar onderbreken om zich fulltime met het NSO bezig te houden. Samen vormen zijn het bestuur. Dit jaar is Sara Lisa van Dusseldorp, vierdejaars studente diergeneeskunde, persvoorlichter. Waarom is zij een jaar gestopt met haar studie? “Ik speel al sinds mijn zevende jaar altviool en heb lang overwogen om aan het conservatorium te gaan studeren. Uiteindelijk heb ik toch voor diergeneeskunde gekozen en besloten om viool spelen

alleen hobbymatig uit te oefenen. Ik vind het leuk en leerzaam om me naast diergeneeskunde te verbreden op een ander vlak. Ik was dan ook heel blij dat ik gevraagd werd voor de functie van persvoorlichter omdat ik hier organisatorisch heel veel van leer waar ik later in een praktijk veel aan zal hebben. En ook over de meest effectieve manier van communiceren met allerhande personen en doelgroepen steek ik veel op voor mijn toekomstige beroep.” Het bestuur wordt ondersteund door de comités die de plaatselijke organisaties

Ango AanZet

AANZ001_20_Ango.indd 20

07-02-14 13:19

Ango.nl

o

rondom de concertavonden voor hun rekening nemen. Deze werken weer samen met de lokale studentencomités die het concert onder de studentenpopulatie promoten. Voor belangrijke beslissingen is het bestuur verantwoording verschuldigd aan de Commissie van Toezicht die erop toeziet dat de continuïteit van het NSO gewaarborgd blijft. Op deze manier heeft het NSO zich bewezen als een unieke en stabiele organisatie.

Muziek en dichtkunst De NSO brengt dit jaar klassieke muziek en dichtkunst bij elkaar. De vraag die centraal staat is ‘Hoe klinkt een gedicht?’ Het concert begint met een opdrachtcompositie van Matthias Kadar, geschreven als muzikaal gedicht. Hierna zal het prachtige Sea Pictures van Elgar worden uitgevoerd, met als soliste mezzosopraan Barbara Kozelj. Na de pauze zal het spektakelstuk de tiende symfonie van Sjostakovitsj te horen zijn. Van 8 tot en met 18 februari was het NSO, onder leiding van Jurjen Tempel, te horen in: Someren, Enschede, Maas-

tricht, Eindhoven, Leeuwarden, Leiden, Haarlem, Nijmegen, Groningen, Rotterdam en Amsterdam. Op zaterdag 15 februari werd daarnaast het Bijzonder Concert 2014 gegeven speciaal voor blinde en slechtziende kinderen in de Vereeniging in Nijmegen. Een concert met klassieke muziek is iets waar je als kind met een visuele beperking niet zomaar naar toe gaat. Het orkest zit ver weg op een podium. De klank spreekt, maar de instrumenten en de opstelling van het orkest zijn onbekend. Hoe werkt het instrument en hoe voelt het om in een orkest te zitten of zelfs te dirigeren? En wat is het verband tussen taal en muziek? TV presentator Sipke Jan Bousema nam die middag de kinderen mee in een avontuur vol geluiden en gedichten. Daarnaast werden verschillende activiteiten rondom het concert georganiseerd zoals een instrumentenmarkt en een speciale Donker Beleving.

Meer informatie: Nederlands Studentenorkest, www.nso.nl

Johan ten Zijthof (collecteorganisatie) en Marjo Schiphors (sociaal adviseur) heeft ervoor gekozen het jubileum te vieren voor en met de Ango leden van de afdeling. Geen geldverslindende receptie of feestavond, maar een aantal leuke activiteiten voor de leden.” In januari werd het jubileumjaar geopend met een nieuwjaarsreceptie. Op 26 maart zijn de Ango leden uit Dinkelland welkom op de jaarvergadering. Natuurlijk wordt er een feestelijk tintje gegeven aan deze avond. Wat dat precies zal zijn, is nog een verrassing. Op 4 april is er een feestelijke jubileum/ paas bingo met grote prijzen. Overigens organiseert de afdeling elke maand een bingo met leuke prijzen. Met de opbrengst van de lotenverkoop kunnen weer nieuwe activiteiten worden georganiseerd. Op 14 juni is een dagje uit gepland voor de leden. Er wordt een kleine eigen bijdrage gevraagd in de kosten, maar het streven is dat iedereen mee kan met de dagtocht. De details zoals bestemming, kosten voor deelname etc. worden bekendgemaakt in de afdelingsnieuwsbrief, de jubileumuitgave, die begin maart bij de Dinkellandse leden op de mat valt. Verder worden er dit jaar, zoals elk jaar, tal van activiteiten georganiseerd door de afdeling. Er is voor elk wat wils! Wat dacht u bijvoorbeeld van: Elke maandag een kaartavond. Verder zijn er verder in de week nog een handwerksoos en een hobbyclub ‘Creatief met papier’ actief. En iedere donderdagavond houdt de afdeling spreekuur, voor juridische, financiële en andere vragen. Elk voor- en najaar houdt Dinkelland een computercursus voor Ango-leden, voor zowel beginners als gevorderden. Maar er zijn niet alleen leuke maar ook serieuze activiteiten. Gezien de vele wijzigingen binnen zorg en welzijn vindt Ango Dinkelland het belangrijk om de leden hierover de informeren. Er wordt een aantal presentaties ontwikkeld over verschillende onderwerpen. Wanneer deze klaar zijn, zullen informatiebijeenkomsten worden georganiseerd.

Meer informatie: Bestuur van Ango Dinkelland, [email protected] of bel naar 0541-358270 (donderdag van 18.30 tot 19.30 uur).

Ango AanZet

AANZ001_20_Ango.indd 21

| 21

10-02-14 11:31

Ango.nl

In gesprek met

Wilma Mug In deze rubriek kijken we achter de schermen bij de regio-coördinatoren die de jaarlijkse Ango / handicap.nl collecte organiseren. In deze eerste aflevering zijn we in gesprek met Wilma Mug - Hembrecht uit het Twentse Enter, regio-coördinator in Overijssel en Zuidoost Drenthe. Door: Margreet Leijdekker Beste regio-coördinator, wie ben je? ‘Mijn naam is Wilma Mug - Hembrecht, ik ben 57 jaar en getrouwd met Pelle Mug met wie ik drie volwassen kinderen heb. Als 18-jarige ben ik mijn loopbaan gestart bij de politie. Vervolgens ben ik een tijd uit het arbeidsproces geweest vanwege het moederschap. Na een HBO-studie communicatie heb ik in communicatie en Nederlands lesgegeven op het ROC in Almelo. In januari 2006 ben ik gestart als regio-coördinator in Overijssel. In 2013 heb ik er ook nog een stukje Drenthe bij gekregen. Ik stuur nu zo’n 75 collecte contactpersonen (ccp-ers) aan die weer de contacten met de collectanten onderhouden.”

Hoe kwam je bij de Ango terecht? “Er was een vacature. De aangeboden functie leek me heel afwisselend en ik was na het ROC toe aan wat we tegenwoordig ‘een nieuwe uitdaging’ noe-

22 |

men. Het aantrekkelijke van de Ango vind ik dat het een platte organisatie is, zonder ‘toeters en bellen’. Daarnaast heb ik affiniteit met de doelgroep van de Ango, veelal toch - door hun beperking de kwetsbaren in onze samenleving. Een puntje van aandacht bij mijn aan-

Wat zijn de charmes van het organiseren? “Het leuke van organiseren is dat je heel breed bezig bent en er op veel verschillende capaciteiten van je een beroep wordt gedaan. Mijn studie communicatie komt me hierbij heel goed van pas.”

Waarom ben jij de juiste vrouw/ man om de collecte in jouw regio te coördineren? “Werkzaam zijn in collecteland betekent tegenwoordig: maatwerk leveren. Je moet je dienstbaar en klantgericht opstellen naar je ccp-ers, ze verleiden. Dus service verlenen, tot aan stickers uitdraaien toe. We hebben hier ook

“Je moet je dienstbaar en klantgericht opstellen” stelling was wel dat Pelle districtsvoorzitter van de Ango is. Maar ik opereer rechtstreeks onder verantwoordelijkheid van het dagelijks bestuur van de Ango en val niet onder het districtsbestuur. Voordeel was natuurlijk wel dat ik al ruim bekend was met de missie van de Ango.” Hoe was je inwerkperiode? “Ik ben niet echt ingewerkt maar gewoon in het diepe gegooid. En dan blijkt dat je kunt zwemmen.”

een belteam dat collectanten werft. De eerste bellers heb ik ontmoet op een stagemarkt voor scholieren die hun Maatschappelijke Stage moesten invullen. Velen daarvan blijven hangen. Anderen stoppen na verloop van tijd in verband met vervolg-studie, maar dan zijn er inmiddels wel zusjes, neefjes, vriendjes of buurmeisjes die de opengevallen plaatsen willen innemen. Het team bestaat uit 15 bellers waarvan er maximaal 6 tegelijk kunnen bellen, allemaal met een headsetje. We noemen het ‘het kippenhok’, vanwege het geluid dat er geproduceerd wordt, maar het is een kamer in ons huis die vrij was. Ze komen vier maal per week, drie avonden en op zaterdagmiddag. Het bellen gebeurt bijna het hele jaar door, uitgezonderd de maanden juli, augustus en september. Maar in oktober gaat het dan toch weer bij iedereen kriebelen. Sinds oktober 2013 zijn we dus al aan het bellen voor de collecte in juni 2014. We bellen op verzoek van de plaatselijke ccp-ers die een vacante looproute hebben. Niet alleen in mijn eigen district, op aanvraag van collega regio-coördinatoren is er ook gebeld naar Limburg en Noord-Brabant. De telefoonnummers

Ango AanZet

AANZ001_22_Ango-Interview.indd 22

10-02-14 11:34

Ango.nl

meestal in contact bij het innemen van de collectebussen. Dan vraag ik collectanten of ze een stukje in de organisatie willen doen.”

Hoe staat de Ango / Handicap.nl collecte er voor volgens jou?

van de betreffende straten vinden we op internet. Op die manier hebben we niets van doen met het Bel-me-niet Register. Wie toezegt te willen collecteren wordt daar een aantal weken voor de collecte aan herinnerd via een mailtje, telefoontje of briefje. Inmiddels zijn er in het belteam jongeren met een rijbewijs. Zij helpen nu ook bij het rondbrengen van de collectebussen.”

Hoe ziet je ideale collecteweek eruit? “Twee maanden voor de collecte is het hier een en al hectiek. Dan probeer ik met assistentie van mijn man en het belteam alles zo goed mogelijk voor te bereiden voor alle betrokkenen. In een ideale collecteweek gebeuren er vervolgens geen gekke dingen zoals een beroving of een melding over een valse collectant. Het stemt me tevreden als alle energie die je er als team in hebt gestopt tot een mooie collecteopbrengst leidt waar je met z’n allen trots op kunt zijn.”

Wat is je leukste collecte-herinnering? “Ik heb heel veel leuke collecte-herinneringen en ik vind de contacten met de plaatselijke ccp-ers altijd leuk. Zelf collecteer ik hier in Enter tijdens de collecteweek op vrijdagmiddag en ein-

dig ik - vaste prik - in de kroeg in de Dorpsstraat, omdat dat zo gezellig is en er ruim gedoneerd wordt. En ik vind het ook heel leuk om aan een kinderdagverblijf of ander goed doel geld te kunnen overhandigen uit de percentageregeling.”

Wat was een absoluut dieptepunt? “Naast de al genoemde beroving of valse collectant trek ik het me erg aan als ik, ondanks al mijn inzet en goede bedoelingen, toch verkeerd begrepen word. Als ik in de hecktiek van de laatste weken voor dat de collecte daadwerkelijk start dingen vergeet en daar niet altijd begrip voor is. Mijn perfectionisme zit me dan danig in de weg.”

Wat staat er nog op je verlanglijstje? “Collectanten kun je niet genoeg hebben. Sinds oktober 2013 heeft het belteam al 450 nieuwe collectanten geworven. Met nieuwe ccp-ers kom ik zelf

“In mijn districht doen jongeren ook echt goed mee”

“De Ango is, in vergelijking met veel andere fondsenwervende organisaties en collectes, een kleine organisatie. Maar de bedragen die met de huis-aan-huiscollecte worden opgehaald zijn aanzienlijk voor het Ango Fonds. Belangrijk punt van aandacht is dat de naamsbekendheid van zowel de Ango als de collecte handicap.nl vergroot moet worden. Als kleine organisatie kunnen we ook geen grote budgetten spenderen aan radio- en t.v.-spots. Ik vind het dan ook heel goed dat Ango-medewerkers en vrijwilligers vorig jaar waren te vinden op de Seniorenbeurs, de Libelle Zomerweek, de EO-jongerendag, Pinkpop, de Sail-Marinedagen, de Zwarte Cross, Lowland en bij de Nijmeegse Vierdaagse om zoveel mogelijk mensen kennis te laten maken met het werk van de Ango en om collectanten te werven. Ik geloof erg in collecteren met een collectebus. Daarvoor moet je het wel van de kwantiteit aan collectanten hebben. Maar goedwillende mensen zijn zeker te vinden. En in mijn district doen ook jongeren echt goed mee. Doneren via een sms-je vind ik ook een goed initiatief. Maar die mogelijkheid moet nog verder groeien en zal jongeren meer aanspreken dan ouderen.”

Heb je een goede tip voor je collega-coördinatoren? “Het zit natuurlijk bij iedereen wel eens tegen. Maar blijf positief. Blijf bellen. Blijf veel energie steken in de goede zaak. Ik ben trots op de Ango!”

Vraag aan de volgende regiocoördinator: “Een collecte organiseren doe je niet alleen, je bent afhankelijk van heel veel goedwillende mensen. Het is een soort piramide. Als regio-coordinator sta je aan de basis. Daarboven staan de stadshoofden, ccp-ers en/of je 25%-organisaties en je belteam en de bovenste laag zijn je collectanten. Hoe ziet de collecteorganisatie er in jouw regio uit en kunnen we elkaar nog meer versterken?”

Ango AanZet

AANZ001_22_Ango-Interview.indd 23

| 23

10-02-14 11:33

Belastingen

De aftrek van specifieke zorgkosten

Aangifte loont Geeft u veel geld uit aan medische zorg, hulpmiddelen en voorzieningen? Maak dan gebruik van de aftrek van specifieke zorgkosten bij de aangifte inkomstenbelasting. In dit artikel een korte handleiding voor de aangifte in elf vragen en antwoorden. Door: Kees Dijkman

De aftrek van zorgkosten is toch afgeschaft? Lang zag het er naar uit dat de aftrek van specifieke zorgkosten zijn langste tijd gehad had. In het regeerakkoord stond dat deze aftrek al per 1 januari 2014 zou vervallen. Dat plan is gelukkig niet doorgegaan. Door het herfstakkoord van oktober 2013 en dankzij een intensieve lobby van de CG-Raad, het Platform VG en andere patiënten- en gehandicaptenorganisaties is de aftrek voor een groot deel blijven bestaan. Ook voor 2014 en latere jaren. Ik betaal nooit belasting. Hoe kan ik dan iets terugkrijgen? De kans is groot dat u wel degelijk belasting betaalt. Kijk maar op de jaaropgave over 2013. Onder het kopje ‘loonheffing’ vindt u het bedrag dat de werkgever of de uitkeringsinstantie voor u aan de Belastingdienst heeft afgedragen. Een deel daarvan krijgt u terug, als u recht heeft op aftrek. Zelfs als uw inkomen inderdaad zo laag is dat u echt geen belasting hoeft te betalen, kunt u belastinggeld terugkrijgen vanwege aftrekbare zorgkosten. Dat komt door de Tegemoetkomingsregeling. Als u zorgkosten heeft opgevoerd bij uw belastingaangifte en u voldoet aan de voorwaarden voor deze regeling, dan krijgt u daarover vanzelf bericht van de Belastingdienst. Ik kom er niet uit. Wat nu? Veel belangenorganisaties beschikken over deskundige vrijwilligers, die u graag helpen. Neem voor meer informatie contact op met uw gehandicaptenorganisatie, patiëntenvereniging,

24 |

Dit artikel gaat over de aangifte over het belastingjaar 2013. U doet deze aangifte in het voorjaar van 2014.

ouderenorganisatie, belastingwinkel of vakbond. En als ik het toch zelf wil doen? Ga naar de website Belastingdienst.nl en download het Aangifteprogramma 2013. Heeft u een fiscale partner (echtgenoot, geregistreerd partner of samenwoner), gebruik dan samen één Aangifteprogramma. Hoe ga ik te werk? Vul eerst de algemene gegevens in waar het Aangifteprogramma om vraagt. Ga dan naar het onderdeel Aftrek, vink ‘Specifieke zorgkosten’ aan en klik op Akkoord. U krijgt een lijstje te zien met de verschillende onderdelen van deze aftrekpost. Onder de vraagtekentjes vindt u telkens een toelichting. Voor de aftrek van specifieke zorgkosten geldt een aantal algemene regels en beperkingen. U moet de kosten in 2013 hebben betaald. Het gaat om kosten voor uzelf, uw fiscaal partner, uw kinderen tot 27 jaar (ongeacht waar ze wonen) of familieleden die bij u wonen en die van uw zorg afhankelijk zijn. Zorgpremies zijn niet aftrekbaar. Uitgaven die vergoed worden, kunt u niet ook nog eens aftrekken. De wettelijke eigen bijdragen die u betaalt aan het

CAK, aan uw zorgverzekering of aan de gemeente zijn niet aftrekbaar. Het eigen risico in de basisverzekering is niet aftrekbaar, ook niet als uzelf hebt gekozen voor een hoger eigen risico. U kunt bij het Aangifteprogramma geen specificaties meesturen. Maar u moet veel kosten wel kunnen aantonen. Bewaar daarom altijd bonnen en betaalbewijzen overzichtelijk in een speciale map. Wat kan ik allemaal aftrekken? De specifieke zorgkosten bestaan uit verschillende onderdelen. U vindt deze onderdelen terug in het Aangifteprogramma. Hieronder staan ze op een rijtje, met een toelichting. Genees- en heelkundige hulp Deze post bestaat uit twee onderdelen: (1) medische en paramedische hulp en (2) particuliere verpleging en verzorging. Bij medische hulp gaat het om rekeningen van artsen die naar Nederlandse maatstaven als arts worden erkend. De kosten van alternatieve geneeswijzen kunt u alleen aftrekken als de behandeling plaatsvindt op verwijzing en onder begeleiding van een dergelijke erkende arts. Kosten voor ooglaserbehandelingen zijn niet aftrekbaar. Paramedische kosten zijn bijvoorbeeld de kosten voor een fysiotherapeut, een ergotherapeut, een tandarts of orthodontist. Hierbij geldt als uitzondering de kosten voor bruggen: die vallen onder het kopje ‘hulpmiddelen’. Bij particuliere verpleging en verzorging gaat het om uitgaven die niet onder een

Ango AanZet

AANZ001_24_Belastingen.indd 24

10-02-14 11:36

Belastingen

Hulpmiddelen Het gaat om hulpmiddelen die een elementaire lichaamsfunctie overnemen of om hulpmiddelen die u speciaal vanwege uw handicap of ziekte hebt aangeschaft en die voor anderen geen waarde hebben. Dit geldt bijvoorbeeld voor steunzolen, elastische kousen, prothesen (waaronder bruggen die de tandarts aanlegt) en rolstoelen. Ook de kosten voor het verzekeren en het onderhoud van hulpmiddelen zijn aftrekbaar. Laadkosten voor accu’s van scootmobielen en elektrische rolstoelen zijn aftrekbaar. U moet ze dan wel aannemelijk kunnen maken. Huurde u hulpmiddelen, bijvoorbeeld via een thuiszorgwinkel, dan is de huur aftrekbaar.

AWBZ-indicatie vallen. Er zijn vier mogelijkheden. • U heeft geen AWBZ-indicatie, maar u schakelt vanwege uw handicap of ziekte wel particuliere verpleging of verzorging in. De kosten hiervoor zijn aftrekbaar. • U heeft een Persoonsgebonden budget (Pgb) voor verpleging en verzorging, op basis van een AWBZ-indicatie. Maar die indicatie is niet toereikend. Daarom koopt u naast uw Pgb ook zelf nog particuliere verpleging of verzorging in. In dat geval zijn alleen de uitgaven aftrekbaar die uitgaan boven uw bruto Pgb (de indicatie, omgerekend in geld). De uitgaven die u doet omdat uw Pgb is gekort met de eigen bijdrage (het verschil tussen uw bruto Pgb en uw netto Pgb) zijn niet aftrekbaar. • U woont in een particulier verpleegof verzorgingshuis, zonder AWBZ-indicatie. Een deel van de pensionprijs is bedoeld voor zorg. Dit deel is aftrekbaar. Het huis heeft hierover afspraken gemaakt met de Belastingdienst en kan u verder informeren. • U woont in een AWBZ-instelling. U gaat mee op een bewonersvakantie. U krijgt hiervoor een factuur van de instelling. Op die factuur is gespecificeerd welk deel betrekking heeft op de salariskosten en de verblijfskosten voor het verplegend en verzorgend personeel dat mee gaat met de va-

kantie. Alleen dat deel is aftrekbaar als ‘genees- en heelkundige hulp’. Reiskosten ziekenbezoek Het gaat om reiskosten die u maakt om een zieke en gehandicapte (voormalige) huisgenoot te bezoeken. Die huisgenoot moet dan wel meer dan 10 kilometer verderop verpleegd worden, die verpleging moet langer dan een maand duren en u moet er regelmatig op bezoek gaan. Denk aan het bezoeken van een kind, familielid of partner die vanuit uw gezamenlijke huishouding in een AWBZ-instelling is opgenomen. De aftrek is niet beperkt in de tijd, u kunt er ook nog gebruik van maken als uw voormalige huisgenoot al jaren in een instelling woont. Reist u per openbaar vervoer of per taxi, dan zijn de kosten volledig aftrekbaar. Neemt u de auto, dan geldt een standaardtarief van € 0,19 per kilometer. Voorgeschreven medicijnen Het gaat bij deze post om medicijnen (waaronder verbandmiddelen) die u gebruikt op voorschrift van een in Nederland erkende arts en waarvoor u geen (volledige) vergoeding krijgt van uw zorgverzekeraar. Ook uitgaven voor homeopathische medicijnen zijn aftrekbaar, als ze door een arts zijn voorgeschreven.

U hoeft hulpmiddelen over het algemeen niet af te schrijven. U kunt de kosten dus in één keer aftrekken. Voorwaarde is dat het hulpmiddel al na het eerste gebruik geen handelswaarde meer heeft. Om die reden moet u een scootmobiel juist wel afschrijven. Gebruikte scootmobielen zijn namelijk goed te verhandelen. U kunt dan alleen de afschrijving over 2013 opvoeren als specifieke zorgkosten. Uitgaven voor een aantal hulpmiddelen zijn niet aftrekbaar. Ze zijn bij wet van de regeling uitgezonderd of de belastingrechter heeft er in het verleden een uitspraak over gedaan. Extra stookkosten en uitgaven voor brillen, contactlenzen, contactlensvloeistoffen en loophulpmiddelen (stokken, krukken, rollators) kunt u daardoor niet aftrekken. Met ingang van het belastingjaar 2014 (aangifte in het voorjaar van 2015) kunt u ook kosten voor rolstoelen en scootmobielen niet langer aftrekken. Ook de wettelijke eigen bijdrage die u betaalt bij de verstrekking van hulpmiddelen (bij-

Ango AanZet

AANZ001_24_Belastingen.indd 25

| 25

07-02-14 13:20

Belastingen

voorbeeld de 25% eigen bijdrage bij een gehoorapparaat of een kunstgebit) kunt u niet aftrekken.

prijs voor uw type auto uit de tabellen van de ANWB of de Consumentenbond.

Vervoer Het gaat hierbij om de extra vervoerskosten vanwege uw handicap of ziekte. Er zijn twee mogelijkheden: (1) ziekenvervoer en (2) leefvervoer.

Maakt u vanwege uw handicap of ziekte extra kosten voor leefvervoer (privévervoer), dan zijn die kosten aftrekbaar volgens een zogenoemde vergelijkingsmaatstaf. U moet aantonen dat u vanwege uw handicap meer uitgeeft aan uw vervoer dan anderen.

Bij ziekenvervoer gaat het om de reiskosten voor (para)medische behandelingen. • Wordt u per ambulance vervoerd, dan betaalt uw zorgverzekeraar de kosten. • Krijgt u nierdialyse in een instelling, krijgt u chemotherapie of radiotherapie, kunt u zich alleen per rolstoel of scootmobiel verplaatsen, kunt u door uw beperkte gezichtsvermogen alleen met een begeleider reizen of hebt u met succes een beroep gedaan op de hardheidsclausule voor langdurige behandelingen, dan krijgt u een vergoeding van uw zorgverzekeraar voor het ziekenvervoer, na aftrek van een eigen bijdrage van € 95,=. Die eigen bijdrage is niet aftrekbaar. Voor vervoer per eigen auto rekende de zorgverzekeraar in 2013 een vergoeding van € 0,31 per kilometer. Is dit bedrag niet toereikend voor uw type auto, dan kunt u de meerkosten aftrekken. • Voor andere vormen van ziekenvervoer krijgt u alleen een vergoeding van uw zorgverzekeraar als u hiervoor een aanvullende verzekering hebt afgesloten. Heeft u geen aanvullende verzekering, of maakt u meer kosten voor ziekenvervoer dan uw aanvullende verzekering vergoedt, dan kunt u de meerkosten aftrekken. Neemt u de auto, ga dan uit van de kilometer-

Dieet op voorschrift U kunt alleen dieetkosten opvoeren zoals die genoemd worden in de tabellen van de Belastingdienst. U heeft een verklaring nodig van een arts of een erkende diëtist. Kleding en beddengoed Kunt u aantonen dat u vanwege ziekte of handicap meer dan € 620,= extra kosten maakt voor kleding en beddengoed (dus meer dan anderen die geen handicap of ziekte hebben), dan mag u € 775,= aftrekken. Kunt u dat niet aantonen, maar blijkt ‘uit algemene kennis’ dat uw handicap of ziekte extra kosten voor kleding en beddengoed met zich meebrengt, dan mag u € 310,= aftrekken. De bedragen gelden per persoon. Ook de extra kosten voor het wassen van kleding en beddengoed kunt u meerekenen. Aanpassingen aan een woning De kosten voor woningaanpassingen zijn aftrekbaar, maar er gelden wel voorwaarden. De woning moet op medisch voorschrift zijn aangepast. Bovendien geldt een ingewikkelde verrekening met de eventuele waardestijging

van uw woning. Deze regeling geldt ook voor nieuwbouwwoningen. Het gaat dan om meerwerk boven de standaard uitvoering van de woning. Aanpassingen in huurwoningen zijn aftrekbaar, maar alleen voor zover die aanpassingen voor uw eigen rekening komen. Betaalt de verhuurder de aanpassingen en stijgt daardoor uw huur, dan is die extra huur niet aftrekbaar. Met ingang van het jaar 2014 (aangifte in het voorjaar van 2015) zijn woningaanpassingen niet langer aftrekbaar. Andere aanpassingen Andere aanpassingen zijn bijvoorbeeld de aanpassingen aan uw auto, fiets of brommer, maar alleen als die voor mensen zonder handicap geen betekenis hebben. Ook aanpassingen aan een tweede auto (bijvoorbeeld een aparte rolstoelbus) zijn hier aftrekbaar. Uitgaven voor extra gezinshulp Het gaat bij deze post uitsluitend om de kosten voor particuliere huishoudelijke hulp die u inhuurt vanwege uw handicap of ziekte, maar waarvoor de gemeente geen indicatie heeft afgegeven in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Er zijn twee mogelijkheden. 1. U hebt geen Wmo-indicatie voor huishoudelijke hulp. In dat geval kunt u alle kosten meetellen. 2. U hebt wel een Wmo-indicatie voor huishoudelijke hulp, maar die indicatie is niet toereikend. U regelt daarom op eigen kosten extra huishoudelijke hulp. In dat geval kunt u alleen de kosten meetellen die boven de indicatie uitgaan. Krijgt u hulp in natura, dan is de eigen bijdrage die u daarvoor betaalt niet aftrekbaar. Krijgt u een Persoonsgebonden budget (Pgb) van de gemeente voor huishoudelijke hulp, dan zijn alleen de uitgaven boven het bruto Pgb (de indicatie, omgerekend in geld) aftrekbaar. De uitgaven die u doet omdat uw Pgb wordt gekort met de eigen bijdrage (het verschil tussen uw bruto Pgb en uw netto Pgb) zijn niet aftrekbaar. Er geldt voor deze aftrekpost een drempelbedrag, afhankelijk van uw inkomen. Alleen uitgaven boven de drempel zijn aftrekbaar. Maakt u gebruik van deze

26 |

Ango AanZet

AANZ001_24_Belastingen.indd 26

07-02-14 13:20

Belastingen

de bedragen invullen die u in de loop van het jaar al betaald heeft of heeft teruggekregen vanwege een voorlopige aanslag over het jaar 2013. Klaar. En nu? Stuur uw aangifte in via internet. Om dat te doen heeft u een DigiD nodig. Heeft u nog geen DigiD, vraag die dan tijdig aan via de website Digid.nl. De Belastingdienst reageert op uw aangifte met een belastingaanslag. Ook als u geld terugkrijgt. Meestal krijgt u eerst een voorlopige aanslag en pas later een definitieve. Krijg ik precies terug wat in het overzicht stond? Meestal wel. Zo niet, bekijk de aanslag dan zorgvuldig en maak zo nodig officieel bezwaar. Hoe dat moet staat in de aanslag zelf.

post, dan berekent het Aangifteprogramma automatisch deze drempel. Verhoging Heeft u een (gezamenlijk) drempelinkomen dat niet hoger is dan € 33.555,= dan geldt een standaard verhoging van een aantal specifieke zorgkosten. De verhoging geldt niet voor de posten ‘genees- en heelkundige hulp’ en ‘reiskosten ziekenbezoek’. De verhoging is afhankelijk van uw leeftijd: voor AOWers geldt een hogere factor (1,13 keer) dan voor anderen (0,4 keer). Het Aangifteprogramma berekent zelf of u in aanmerking komt voor de verhoging en om welk bedrag het gaat. Het programma vult het bedrag vervolgens automatisch voor u in. Het Aangifteprogramma berekent nu zelf het totaal van uw specifieke zorgkosten, inclusief de verhoging. Ook dit bedrag vult het programma automatisch voor u in. Krijg ik al die kosten terug? Helaas niet. Voor de aftrek van specifieke zorgkosten geldt een drempel. Alleen als u meer specifieke zorgkosten hebt dan de drempel, mag u de kosten boven de drempel aftrekken. Toch haalt u

de drempel gemakkelijker dan u denkt. Vooral voor mensen met een laag inkomen is de drempel niet zo hoog. En de verhoging van de specifieke zorgkosten telt mee om de drempel te halen. Het Aangifteprogramma berekent uw drempel automatisch, op basis van de gegevens die u eerder heeft ingevuld over uw inkomen in de verschillende boxen. Het Aangifteprogramma berekent vervolgens zelf welke bedrag u kunt aftrekken als specifieke zorgkosten en vult het bedrag alvast voor u in. Bent u fiscale partners, dan heeft u bij de vorige stappen de aftrekbare specifieke zorgkosten uitgerekend voor uzelf en uw fiscale partner samen. U hebt dus één bedrag uitgerekend, dat betrekking heeft op u beiden. U moet deze aftrek nu gaan verdelen. U mag zelf bepalen in welke verhouding u dat doet. Ga naar de rubriek ‘Verdelen’. Als u bij één van beiden een bedrag invult, berekent het Aangifteprogramma zelf hoeveel aftrek er voor de ander overblijft. In het Aangifteprogramma kunt u in de rubriek ‘Overzicht’ zien hoeveel belastinggeld u terugkrijgt. U moet dan wel

Moet ik opschieten? Veel mensen krijgen van de Belastingdienst per brief of per e-mail een uitnodiging om aangifte te doen. Er staat dan bij dat u uw aangifte moet insturen vóór 1 april 2014. Lukt dat niet, vraag dan uitstel tot 1 september. U hoeft alleen maar even te bellen met de Belastingtelefoon 0800-0543. Houd daarbij uw BSN-nummer (sofinummer) bij de hand. Doe dat wel vóór 1 april. Bent u fiscale partners, dan moet u allebei even bellen. Krijgt u geen uitnodiging van de Belastingdienst om aangifte te doen, dan kunt u nog tot vijf jaar later zelf een aangifte indienen. Voor het belastingjaar 2013 kan dat dus nog tot 31 december 2018.

Deze informatie wordt u aangeboden door Ieder(in), de opvolger van de Chronisch zieken en Gehandicapten Raad Nederland en het Platform VG (Verstandelijk Gehandicapten). De tekst is met de meeste zorgvuldigheid samengesteld, maar u kunt er geen rechten aan ontlenen. Voor meer informatie, kijk op de website www.Meerkosten.nl in de rubriek ‘Belastingvoordeel’ of bestel de brochure ‘Belastingvoordeel 2013 voor mensen met een handicap en chronisch zieken’ bij de Ieder(in) bestellijn, telefoon 030-7200049.

Ango AanZet

AANZ001_24_Belastingen.indd 27

| 27

07-02-14 13:21

Ergonomie is een kunst, een subtiele mix van vakmanschap en wetenschap. Mede dankzij nauwe samenwerkingsverbanden met revalidatiecentra en gespecialiseerde ergotherapeuten beheerst Pronk ergo die kunst tot in de finesse. Onze 'meesters' ontwikkelen en ontwerpen de meest geavanceerde aanpassingen voor mensen met uiteenlopende functiebeperkingen. Vakkundig en professioneel.

Sanitair

mogelijkheden zonder beperkingen telefoon 079-361 13 40 * www.pronkergo.nl/sanitair ZOETERMEER - HALFWEG - EINDHOVEN - HOOGEVEEN - SITTARD - BRUGGE (BE)

Hulp bij opstaan uit rolstoel nodig? >asƟg om een transfer te maken? ‘Ik kan nu zelf weer mijn transfer maken en opstaan uit de rolstoel, waar en wanneer ik dat wil. Het is gemakkelijk, met net dat beetje extra hulp.’

superieure ergonomie

>eZoulĠ Wlus heeŌ een elektrisĐhe hoogͬlaag en een opsta funĐƟe, hierǀoor krijg je net dat beetje extra hulp en blijf je zo zelfstandig mogelijk. Ͳ sraag extra informaƟe aan op www.soweĐare.nl of bel Ϭϱϰϲ Ͳ ϰϵ ϯϭ ϰϱ

AANZ001_Advertentiepag.indd 28

07-02-14 12:40

Allerlei

Plaatsen mantelzorgwoningen wordt vergunningvrij Er wordt al jaren gepraat over de mogelijkheid om de procedure voor het plaatsen van mantelzorgwoningen en zorgkamers eenvoudiger te maken. Er is nu een doorbraak. Het kabinet heeft het formele besluit genomen het plaatsen van deze objecten in de regel vergunningsvrij te maken. Volgens het kabinetsbesluit is er in de toekomst geen vergunning meer nodig voor bouwwerken ten behoeve van mantelzorg, zolang die niet te groot zijn, een niet te groot deel van de tuin in beslag nemen en van een goede kwaliteit zijn. In andere situaties gelden straks eenvoudiger en kortere procedures. De mantelzorgwoning is een unit, dat naast een bestaande woning wordt gezet, waardoor twee aparte huishoudens met behoud van privacy dicht bij elkaar kunnen wonen. De mantelzorgwoning is verplaatsbaar en zo nodig voorzien van vele flexibele zorgvoorzieningen en hulpmiddelen. De mantelzorgwoning wordt zowel door particulieren als woningbouwverenigingen aangeschaft. Verspreid over het hele land staan inmiddels vele mantelzorgwoningen. In de eerste jaren waren deze allemaal van dezelfde omvang, namelijk 6 bij 9 meter. Hoewel in 2013 dit nog steeds de meest geplaatste oplossing was, zijn er ook diverse grotere mantelzorgwoningen geplaatst. Zo zijn in Uddel en Rijen mantelzorgwoningen van 6 bij 12 meter (72 m2) geplaatst en in Herveld zelfs van 6 bij 15 meter (90 m2).Daarnaast is er ook meer vraag gekomen naar kleinere mantelzorgwoningen, vanaf 30 vierkante meter. Het kabinetsbesluit wat er nu ligt, is het resultaat van 6 jaar hard lobbyen, door belangrijke maatschappelijke organisaties als de ouderenbonden, Mezzo, Landelijk Overleg Cliëntenraden (LOC), vereniging Eigen Huis en de Chronisch Zieken en Gehandicaptenraad (CG-raad). Over het kabinetsbesluit vindt nu een schriftelijke procedure in de Tweede Kamer plaats. Omdat een zeer grote Kamermeerderheid voor de wijzigingen is en ook de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) een positief advies heeft gegeven, is de verwachting dat het vergunningvrij maken van mantelzorgwoningen in de loop van 2014 een feit is.

De grens verleggen Op het moment dat ik deze column schrijf, staan we aan het begin van de Paralympische winterspelen. Het Nederlandse team staat te trappelen van ongeduld om aan het karwei te beginnen in Sochi. 7 toppers, die de afgelopen jaren alles in het werk hebben gesteld om zich te verbeteren en te kwalificeren. Goed om te zien dat Nederland dit keer breed vertegenwoordigd is en dat KeesJan van der Klooster in tegenstelling tot 4 jaar geleden veel Nederlandse medesporters heeft! Het mooie vind ik is dat deze topsporters al jaren bezig zijn om een stap verder te komen. Elke keer een stap in het diepe zetten om verder te komen. De komende Support beurs sluit hier mooi op aan. Het thema “Samen onbeperkt, de beurs vol mogelijkheden” staat daarbij centraal. Alles staat in het teken van ervaren, doen, kennis uitwisseling met als doel om een stap verder te komen. Dit kan je alleen doen, maar vaak kan je met een beetje hulp nog veel meer bereiken. Hulp in de vorm van mensen, maar net zo goed hulp in de vorm van hulpmiddelen. Er zijn zoveel mogelijkheden, groot en klein, die ervoor zorgen dat het ongemak dat je hebt niet altijd een beperking is. Tijdens de Support beurs kan je zelf ervaren hoe dit is. Sporten (zomer en winter), rijden in aangepaste auto’s (rijbewijs is niet nodig!), testen van de nieuwste rolstoelen en scootmobielen, kamperen etc. Daarnaast staan er tijdens de 4 dagen vele mensen op het podium die zelf deze stap al gemaakt hebben, hetzij op het gebied van sport, wonen, werken, daten, mantelzorg (ook voor ouders met een zorgintensief kind) etc. Al met al nuttige informatie, mooie ervaringen en interessante kennis die ervoor zorgen dat je de dag(en) erg goed besteed hebt. Via de website www.supportexpo.nl kan je je gratis voorregistreren voor een bezoek, jullie zijn van harte welkom! Ik zie jullie in mei!

Evert Jan Bos Marktmanager Zorg @evertjanbos

Ango AanZet

AANZ001_28_Reserve2.indd 29

| 29

10-02-14 11:37

Paralympics

Sochi: moderne stad op grens van zee en bergen Sochi is een moderne badplaats in het zuidoosten van Europees Rusland. De stad telt zo’n 430.000 inwoners en meer dan honderd verschillende nationaliteiten. Sochi maakt deel uit van Krasnodar, een regio met een populatie van 5,1 miljoen mensen die grenst aan Georgië. Sochi ligt aan de Zwarte Zee, aan de voet van de westelijke Kaukasus. De agglomeratie is 200.000 hectare groot. Daaronder vallen meer dan 30.000 hectare aan arboretums, botanische tuinen en natuurreservaten, met een unieke flora en fauna. De stad is beroemd vanwege zijn bijzondere klimaat, dat zowel mediterraan als bergachtig is. In de bergen ligt er ‘s winters gemiddeld twee meter sneeuw. De temperatuur daalt dan onder het vriespunt, maar het is doorgaans niet extreem koud. Het organiseren van de Olympische Spelen maakt Sochi tot het eerste internationale wintersportcentrum van Rusland.

Stad toegankelijk Bij de voorbereiding van de Spelen van 2014 heeft de organisatie grote inspanningen geleverd om alles aan te passen aan de behoeften van mensen met een handicap. Een speciale service zal informatie verschaffen over toegankelijk vervoer en mensen bijstaan bij het boeken. Ook bieden zij begeleiders in gebieden waar mensen met een handicap moeilijkheden zouden kunnen ondervinden bij het overstappen van het ene openbaarvervoersmiddel in het andere.

Bij de bouw van de Olympische accommodaties is bovendien uitgegaan van groene standaarden, waarbij rekening wordt gehouden met de unieke natuur-

lijke omgeving van de regio. Dit is voor het eerst in Rusland, waarmee Sochi voor andere Russische steden ook een voorbeeld is van duurzaam bouwen.

Driehonderd uur Paralympische sport Mensen die geïnteresseerd zijn in de Paralympische Winterspelen, hoeven dit jaar nauwelijks iets te missen. Het Internationaal Paralympisch Comité (IPC) gaat in maart meer dan driehonderd uur sport live uitzenden via www.paralympic.org. Naast de openings- en sluitingsceremonie, zullen op de website van het IPC vier livestreams te zien zijn, die ononderbroken alpineskiën, langlaufen, bi-

30 |

atlon, sledgehockey en rolstoelcurling gaan uitzenden. Een vijfde HD-kanaal zal een mix van alle sporten uitzenden. Alle kanalen worden voorzien

van Engelstalig commentaar. Na elke competitiedag, zijn alle wedstrijden van die dag terug te kijken via www. youtube.com/ParalympicSportTV. Daarnaast worden er video’s gemaakt met de hoogtepunten van elke tak van sport. Op de IPC website zijn ook liveuitslagen te vinden, aangevuld met geschreven voor- en nabeschouwingen en interviews met sporters.

Ango AanZet

AANZ001_30_Sport.indd 30

10-02-14 11:49

Paralympics Sport

Twee Paralympische gebieden De Spelen van Sochi 2014 zullen de meest compacte Winterspelen ooit worden. Het is mogelijk om in slechts een paar minuten van de ene sportaccommodatie naar de andere te gaan. Alle faciliteiten zijn rolstoelvriendelijk. De elf accommodaties die voor Sochi 2014 werden gebouwd zijn onder te verdelen in twee clusters: mountain en coastal. De clusters bevinden zich op 48 kilometer van elkaar, een afstand die via de nieuw aangelegde spoorweg in een half uur is af te leggen. Beide clusters bevatten een Olympisch dorp. De reistijd van het Olympisch dorp naar de evenementen in het coastal cluster bedraagt niet meer dan vijf minuten. In de bergen is de reistijd maximaal vijftien minuten.

Coastal cluster Het coastal cluster is gecentreerd rondom het Olympic Park. Het verbindt alle wedstrijdlocaties, parkeerplaatsen en overige infrastructuur. Voor het eerst in de geschiedenis van de spelen, zijn alle ijsarena’s op loopafstand van elkaar. Het Olympic Park kan zo’n 70.000 bezoekers tegelijkertijd herbergen. Hier zijn de volgende accommodaties te vinden:

Fisht Olympic Stadium Het stadion zal gebruikt worden voor de opening, de sluiting en de medailleceremonies. Het dankt zijn naam aan de Fisht. Deze berg is 2.857 meter hoog en is een van de beroemdste pieken van Rusland. In het Adyghe staat de naam voor ‘wit hoofd’, ‘witte vorst’ of ‘grijs hoofd’. De sneeuwlaag op de top van de berg fungeerde als voorbeeld voor het ontwerp van het Olympisch Stadion. Het Fisht Olympisch Stadion biedt plaats aan 40.000 toeschouwers. Het ontwerp is uniek in Rusland. Voor het eerst is een dergelijk groot gebouw voorzien van een doorschijnend dak van polycarbonaat. De bezoekers hebben vanuit het stadion een perfect uitzicht op de bergtoppen in het noorden en de Zwarte Zee in het zuiden. Hierdoor vormt het gebouw een harmonieus geheel met het landschap van de

Imeretinskaya-vallei en de bergen van de Kaukasus. Na de Olympische en Paralympische Spelen in 2014 zal het Fisht Olympic Stadium gebruikt worden voor wedstrijden en trainingen van het Russische nationale voetbalteam. Ook zullen er grote evenementen en shows worden gehouden.

Shayba Arena Tijdens de Paralympische Spelen wordt het sledge hockey-toernooi in dit stadion afgewerkt. De Shayba Arena is ontworpen met een capaciteit van 7.000 toeschouwers. Het is een verplaatsbare accommodatie, wat betekent dat het complex na de Spelen kan worden afgebroken en elders weer als ijspaleis kan worden opgebouwd. Shayba is het Russische woord voor ‘puck’ en de naam verraadt dan ook meteen het doel van de hal. Russische ijshockeyfans roepen ook vaak het woord “Shaybu!” om hun team tijdens internationale wedstrijden aan te moedigen. Daarmee accentueert de naam van deze accommodatie het Russische karakter van deze Paralympisch spelen.

len worden gehouden in twee van de vijf wedstrijdcomplexen.

Laura Cross-country Ski & Biathlon Center Het complex omvat twee aparte stadions met 7.500 zitplaatsen, elk met zijn eigen start- en finish-zone, twee ski- en biatlonparkoersen, schietgebieden en warming up-zones. Tijdens de Paralympische Spelen worden de stadions gebruikt voor het alpineskiën, parasnowboarden en biatlon. Laura is een turbulente bergrivier met talloze watervallen, die ontspringt in de Kaukasus. De naam van de stroom is gebaseerd op de legende van een jong meisje, Laura, die de dood verkoos boven het leven met een oude prins van wie ze niet hield. Nadat ze bij hem was weggelopen, sprong Laura van een rots in de rivier, die later naar haar werd vernoemd. Murat, Laura’s minnaar, kon niet leven met de pijn van het gemis van zijn geliefde en sprong ook in de rivier. Hun lichamen werden nooit gevonden. Volgens de lokale bewoners waren de goden zo geroerd door wat er gebeurd was, dat zij het stel meenamen naar de toppen van de heilige berg Elbroes.

Ice Cube Curling Center Het complex heeft een eenvoudig design. Dit zou moeten staan voor democratie, toegankelijkheid en feestelijkheid, wat ook kenmerken zijn van de Paralympische Spelen. Hier worden de curlingwedstrijden gehouden. Het Ice Cube Curling Center is ook een verplaatsbare hal, dus ook dit complex kan na de Spelen worden afgebroken en elders weer worden opgebouwd.

Mountain Cluster Het mountain cluster is gevestigd in Krasnaya Polyana. Het bevat biatlon- en ski-complexen, een bobsleebaan, een skischans, een snowboard park en een freestyle center. De Paralympische Spe-

Rosa Khutor Alpine Center Het Rosa Khutor Alpine Resort bevindt zich op de Aibga-bergkam. Het bestaat uit één stadion met 7.500 zitplaatsen. Hier worden alle disciplines van het alpineskiën afgewerkt: de afdaling, combinatie, reuzenslalom en Super-G. De totale lengte van de pistes is 20 kilometer. Rosa Khutor is een uniek skigebied in het Krasnaya Polyana district. De naam komt van het gelijknamige gebied van zo’n 1.820 ha. in het Aibga-gebergte boven de rivier de Mzymta. Het is een belangrijk skigebied in de noordelijke Kaukasus en er zijn al diverse internationale wedstrijden gehouden.

Ango AanZet

AANZ001_30_Sport.indd 31

| 31

10-02-14 11:51

Paralympics

Zes sporten Tijdens de Paralympische Winterspelen in Sochi zullen atleten het in zes sporten tegen elkaar opnemen: alpineskiën, langlaufen, biatlon, snowboarden, ijssleehockey en curling. AanZet stelt de sporten voor. Alpineskiën Vanaf 1950 werden er overal ter wereld wedstrijden gehouden voor mensen met een handicap . Tot de jaren zeventig van de vorige eeuw werd de sport alleen beoefend door mensen met amputaties of visuele beperkingen. Met de introductie van de zit-ski konden ook mensen die aan een rolstoel waren gebonden gaan skiën. Op de eerste Paralympische Winterspelen (Örnsköldsvik 1976) stonden twee alpineskionderdelen op het programma: de slalom en de reuzenslalom. In 1984 in Innsbruck werd de afdaling toegevoegd. In Lillehammer 1994 kwam ook de Super-G als onderdeel er bij op de Paralympische Winterspelen.

Biatlon Biatlon vindt zijn oorsprong in oefeningen voor Noorse soldaten; de eerste bekende wedstrijd vond plaats in 1767. Biatlon is een langlaufwedstrijd waarbij de deelnemers op bepaalde punten met een geweer schieten op een doel. Wordt dat doel gemist, dan betekent dit tijdverlies, meestal doordat men een

32 |

extra strafronde moet lopen voor men op het eigenlijke parcours verder mag gaan. Biatlon voor atleten met een fysieke handicap werd op de Paralympische Spelen geïntroduceerd in Innsbruck in 1988. Vier jaar later konden ook atleten met een visuele handicap op deze discipline uitkomen.

van de jaren zestig van de vorige eeuw bedacht in een revalidatiecentrum in Stockholm door mensen die ondanks hun fysieke problemen ijshockey wilden blijven spelen. Tijdens de eerste Winterspelen, in 1976 in Örnsköldsvik, speelden twee Zweedse ploegen een demonstratiewedstrijd. Sinds het debuut in Lillehammer (1994), is het één van de grootste publiekstrekkers.

Snowboarden Langlaufen

Snowboarden is een sport waarbij men op één board met vastgemaakte schoenen afdaalt van een berghelling of sneeuwpiste. Origineel komt het snowboarden van surfers die een houten plank aan hun voeten hadden vastgebonden om zo door de losse sneeuw van de berg af te glijden. Sinds die tijd is het board ontwikkeld tot wat het nu is.. Dit jaar staat de snowboardcross, mede dankzij de inzet van Bibian Mentel, voor het eerst op het programma.

De sport staat vanaf het begin op het programma. Afhankelijk van zijn beperking gebruikt een deelnemer gewone ski’s of een zitski. Atleten met een visuele beperking maken gebruik van een gids. De atleten komen uit op drie onderdelen, in lengte variërend van 2,5 kilometer tot 20 kilometer. Ook is er een estafette. De sport wordt beoefend door atleten in 24 landen.

IJssleehockey

Rolstoelcurling

IJssleehockey is de Paralympische versie van ijshockey. Het spel is snel en zeer fysiek. De sport werd in het begin

Rolstoelcurling is een variant op het gewone curling, de regels zijn hier iets aangepast. Het staat sinds Turijn 2006 op het programma van de Paralympische Winterspelen. Curling wordt gespeeld op een 42 meter lange en 4.26 meter brede baan van ijs met aan beide kanten daarop rode en blauwe cirkels die ‘het huis’ wordt genoemd. De granieten Curlingsteen heeft een rond/ ovale vorm, weegt 19 kg en heeft een handvat om hem weg te kunnen duwen. De regels lijken op die van jeu de boules. De bedoeling is dat op het einde van elk spel een aantal stenen van het eigen team dichter bij het midden van het huis (de dolly) ligt dan de stenen van de tegenpartij. Hiervoor krijgt het winnende team punten.

Ango AanZet

AANZ001_30_Sport.indd 32

10-02-14 11:51

Paralympics

Deelnemers Paralympische Spelen Sochi 2014 De Paralympische Winterspelen van 2014 worden van 7 tot en met 16 maart gehouden in het Russische Sochi. Nederland zal deelnemen aan het alpineskiën en het snowboarden.

Kees-Jan van der Klooster Voor Kees-Jan van der Klooster wordt Sochi 2014 zijn tweede ervaring op de Paralympische Spelen. In Sochi vertegenwoordigt Van der Klooster Nederland in ieder geval op de Super-G en de afdaling. Tijdens Vancouver 2010 was hij de enige Nederlandse deelnemer en startte hij op de reuzenslalom, de Super-G en de afdaling. Hij slaagde er niet in om een medaille te winnen. “In Vancouver was alles voor mij en het team nieuw”, zegt Van der Klooster. “De afgelopen jaren zijn we gegroeid. Als team, maar ik ben ook als atleet weer een stuk verder. Mijn resultaten zijn een stuk constanter geworden. Ik wil in Sochi laten zien waar ik nu toe in staat ben en zeker op de snelle disciplines meedingen voor de medailles.” Na een snowboardongeluk in 2001, waarbij Kees-Jan van der Klooster zijn rug brak en een complete dwarslaesie opliep, wist hij één ding zeker: “Ik moet er het mooiste van maken. En dat heb ik

vanaf de eerste dag geprobeerd. Tijdens de revalidatie kwam ik in contact met diverse sporten. Toen ik voorlichting kreeg over aangepast skiën, was ik meteen vastberaden dat ik dat weer wilde. Mijn hart lag en ligt nu eenmaal in de sneeuw.” En zo kwam de geboren Zeeuw in de zitski terecht. “Als je skiën vergelijkt met zitskiën, dan is skiën autoracen en

zitskiën meer karten. Je zit laag bij de grond en kunt die bak in de bochten plat tegen de sneeuw aan drukken. Dat geeft een waanzinnig gevoel van ‘carven’, een groot gevoel van snelheid en een enorme adrenalinebeleving.” Op dat laatste onderdeel worden in de zitski wel eens snelheden van 130 kilometer per uur gehaald.

Merijn Koek Merijn Koek is een nuchtere, vrolijke Brabander die zijn ‘kwaaltje’ weg kan lachen. Ondanks het feit dat hij zijn rechteronderbeen en beide handen mist sinds zijn geboorte, is er niets wat hij niet kan. Hij draagt een loopprothese voor dagelijks gebruik, en om te sporten een snow/wakeboard prothese. De 23-jarige Koek behaalde in het voorjaar van 2013 tijdens de World Cup Big White in Canada een achtste plaats en op 21/22 november 2013 tijdens de wereldbekerwedstrijd in Landgraaf een vijfde plaats. Koek voldeed hiermee aan de vastgestelde limiet en mag in Rusland zijn debuut maken op de Paralympische Spelen.

Ango AanZet

AANZ001_30_Sport.indd 33

| 33

10-02-14 11:51

Paralympics

Anna Jochemsen Jochemsen is voor het eerst gekwalificeerd voor de Paralympische Spelen en doet mee op de slalom, de Super Combinatie en de Super-G. “Als ik een goede dag en een beetje geluk heb, dan kan ik mooie dingen laten zien. Ik wil een medaille zeker niet uitsluiten.” Wat Anna betreft, mogen de omstandigheden tijdens de Paralympische Spelen best zwaar zijn. “Ik vind het heerlijk om af te zien”, zegt de op drie onderdelen gekwalificeerde alpineskister. “Mist, sneeuw, of zelfs regen. Dan doe ik het vaak goed. Onder slechte omstandigheden heb ik ook mijn beste resultaten gehaald.” Anna is geboren met één been en skiet zodoende ook op één been. Voor de balans maakt ze gebruik van ski-krukken, krukken met kleine ski’s aan de onderkant. “Tot aan mijn negentiende was ik

maar vier keer op wintersport geweest. Daarna ben ik wel een aantal keer gaan indoorskiën en dat ging best wel hard. Ik wist niets van techniek, maar wilde wel graag beter worden. Via google vond ik een skiër op één been die in het Nederlands team zat. Ik ben bij hem bij een training gaan kijken en ben toen door de coach gevraagd om een keer mee te gaan naar Oostenrijk. Daarna ging het per uur beter en werd ik steeds enthousiaster. Omdat ik ook nog een hoop andere dingen deed en het ook best veel geld kost, heb ik pas in 2008

Bart Verbruggen Door in februari 2013 tijdens de Wereldkampioenschappen alpineskiën vierde te worden op de afdaling, wist Bart Verbruggen zich te kwalificeren voor de Paralympische Spelen Sochi 2014. Een hele opluchting voor de Utrechter, want vier jaar geleden miste hij op een haar na kwalificatie voor Vancouver 2010. “Toen scheelde het een tiende van

34 |

echt de keuze voor de wedstrijdsport gemaakt.” “Het is wel zwaar, op één been skiën”, vervolgt Anna. “Zeker tijdens de afdaling, waarbij je anderhalve minuut lang heel diep moet zitten en ongeveer drie keer je lichaamsgewicht op je been voelt drukken. Als je staand op twee benen je balans verliest, kun je nog iets opvangen met je andere been. Als ik mijn balans verlies, ben ik vrij snel weg. Maar ik ben niet bang om geblesseerd te raken. Als het gebeurt, dan gebeurt het. Voor mij is het: gewoon gaan.”

Lisa Bunschoten een seconde. Nu heb ik de kwalificatie al vroeg binnen en dat is heel erg fijn. Scheelt toch een hoop stress en spanning.” Bart werd in 1988 te vroeg geboren, met een dubbele hersenbloeding. Zodoende is hij linkszijdig spastisch, waardoor hij zijn linkerarm en -been niet goed kan aansturen. Skiën leerde hij niettemin al toen hij heel jong was. Na een uitstapje naar het CP-voetbal, ging hij met het skiën de wedstrijdsport in. “Ik ski gewoon op twee ski’s, maar wel met één stok, omdat ik in mijn linkerhand niet genoeg kracht heb om een stok vast te houden. Bochten maak ik anders dan valide skiërs. Met een bocht naar rechts kan ik mijn heup er goed in draaien. Met een bocht naar links kan ik dat net niet. Om te voorkomen dat ik niet te ver doordraai met mijn bovenlijf, moet ik wat anders met mijn bovenlijf doen.” “Mijn eerste doel was om de Paralympische Spelen te halen. Nu wil ik zo goed mogelijk skiën en meedoen om de prijzen, in ieder geval op de afdaling. Ik hoop mij in ieder geval ook nog te kwalificeren op de Super-G. Ik moet in staat zijn om mee te doen voor de bovenste plaatsen.”

De jeugdige Lisa Bunschoten (17) snowboardt met een onderbeenprothese, als gevolg van een voetamputatie. “Ik ben geboren met fibula aplasie, wat inhoudt dat ik mijn kuitbeen mis. Na diverse mislukte operaties is uiteindelijk op mijn zestiende mijn voet geamputeerd.” “Toen ik leerde snowboarden had ik mijn voet nog en ben ik eerst gaan lessen op de borstelbaan”, vertelt Lisa. “Ik ben toen ook een keer één week met mijn ouders en mijn broer op wintersport geweest. Daarna is mijn voet geamputeerd. Na de operatie kwam ik Bibian tegen op de Wintersport Fundag. Vanaf dat moment ben ik mee gaan trainen en is het heel snel gegaan. Na een half jaar meetrainen had ik mijn eerste wedstrijd.”

Ango AanZet

AANZ001_30_Sport.indd 34

10-02-14 11:52

Paralympics

Bibian Mentel Mentel was in 2002 als snowboardster hard op weg naar kwalificatie voor de Olympische Spelen van Salt Lake City, toen ze geblesseerd raakte. Waar ze dacht aan een blessure aan haar enkel, bleek het te gaan om een agressieve vorm van botkanker, hetgeen uiteindelijk leidde tot amputatie van haar rechteronderbeen. “Tijdens mijn revalidatie stond ik alweer op een snowboard en kwam ik al snel tot de conclusie dat er niet zo heel veel was veranderd”, zegt Bibian. “Natuurlijk deed mijn stomp een beetje pijn en was het wennen, maar ik hoefde niet opnieuw te leren snowboarden. Exact zeven maanden na mijn amputatie werd ik opnieuw Nederlands kampioen bij het valide snowboarden.” Na het winnen van het NK na haar amputatie, realiseerde Bibian zich dat als zij dat kan, anderen dat ook zouden

Bunschoten had bij de eerste keer dat ze op een snowboard stond al direct zoiets van: wauw, dit lukt gewoon. “Met snowboarden kan ik laten zien dat er wèl heel veel mogelijk is. Dat geeft een goed gevoel. Snowboarden geeft heel veel vrijheid, je kunt doen wat je zelf wilt.” Lisa kwalificeerde zich voor Sochi 2014 door in november 2013 tijdens een Europa Cup-wedstrijd in Landgraaf derde te worden. Het is haar eerste Paralympische optreden. “Ik vind het heel gaaf dat ik naar de Spelen mag. Het geeft aan dat ik steeds verder kom. Maar meer nog dan dat ik concurrenten wil verslaan, vind ik het vooral belangrijk om zelf steeds beter te worden. Dan versla je uiteindelijk vanzelf ook andere mensen.”

moeten kunnen. “En dat ik daar dus niet bijzonder in ben. Toen dacht ik: wat is het grootste platform, waarop we iedereen met een lichamelijke beperking over de hele wereld kunnen laten zien dat snowboarden heel goed te doen is als je een lichamelijke beperking hebt?” “Doordat ik veel heb gesport, ben ik sterk en krachtig en daardoor kan ik in het dagelijks leven weer makkelijker met mijn beperking omgaan”, vervolgt Bibian. “Dat is iets wat ik met mijn stichting – de Mentelity Foundation - graag op kinderen en jongeren wil overbrengen. Je kan veel meer dan dat je wel-

licht in eerste instantie denkt. Kijk naar mogelijkheden in plaats van naar beperkingen. Dat is een heel mooi proces om mee te maken.” “Ik ben ook een lobby gestart met NOC*NSF om snowboarden op het programma van de Paralympische Spelen te krijgen. Daar hebben we acht jaar over gedaan, maar inmiddels is het zo ver. En dat is fantastisch. Temeer omdat ik het zo belangrijk vindt dat kinderen en jong volwassenen, die nog hun hele leven verder moeten met hun handicap, zien wat ze nog allemaal kunnen, ook dit soort sporten. En dat ik dan zelf ook nog mee kan doen, is de kers op de taart.” Voor Sochi 2014 heeft Bibian twee doelen. “Ik trainde de afgelopen twee jaar met vier atleten die tijdens de clinics van mijn stichting naar voren zijn gekomen. Die zijn heel goed bezig en ik hoop dat ze in Sochi goede resultaten boeken. Zelf wil ik tijdens de Paralympische Spelen zoveel mogelijk en het beste uit mijzelf halen: de doelstelling in mijn leven. Dat is ook de reden dat ik hard aan het trainen ben, fit wil zijn en de beste wil zijn. Want dat zit ook wel in me: willen winnen.”

Chris Vos “Het goud van Nicoliene Sauerbreij in Vancouver 2010, de ontmoeting met Lucille Werner in het TV progamma Cappies en de kennismaking in dit progamma met Bibian Mentel hebben er toe geleid dat mijn droom die ik toen had, nu uit komt”, vertelt Chris Vos (16). “De Johan Cruijff Foundation heeft het initatief genomen om samen met de Sportbond NSKIV en de Mentelity Foundation een project op te starten genaamd “Van FUNdament tot Talent” In dit project heb ik mijn eerste stappen gedaan als opstap naar Topsport snowboarden.” De Mentelity Foundation van Bibian Mentel heeft de topsporttak verder ingevuld in dit traject met als resultaat Sochi. Chris is op 5-jarige leeftijd verlamd geraakt aan zijn rechterbeen door een ongeluk met een graafkraan wat inhoudt dat een aantal zenuwen niet meer goed functioneren. Hij mist ook zijn dikke bilspier.

Ondanks zijn fysieke beperking doet Chris lekker waar hij zin in heeft. Hij is fanatiek aan het snow- en wakeboarden. Zijn orthesebeen met speciale gasveer zorgt ervoor dat hij deze sporten goed kan beoefenen. Chris traint samen met Bibian en reist de hele wereld rond om zo veel mogelijk te snowboarden. Hoewel hij kansen zag voor kwalificatie voor de Paralympische Spelen 2018 blijkt hij nu al zo sterk dat hij zich heeft weten te kwalificeren voor de komende Paralympische Spelen in Sochi.

Ango AanZet

AANZ001_30_Sport.indd 35

| 35

10-02-14 11:52

Jongeren

Passend onderwijs en gelijke behandeling Vanaf komend schooljaar (augustus 2014) geldt passend onderwijs voor alle basis- en middelbare scholen in Nederland. Passend onderwijs moet er toe leiden dat leerlingen met een beperking niet langer thuis zitten, omdat een school hen weigert. Als een leerling met een ondersteuningsbehoefte zich bij een school meldt is de school verantwoordelijk voor het plaatsen van de leerling. Als het niet kan op de school waar de leerling zich meldt moet het schoolbestuur zorgen voor passend onderwijs op een andere school. Daarnaast wordt bij de invoering van passend onderwijs de leerlinggebonden financiering afgeschaft.

In plaats daarvan krijgen scholen, of samenwerkingsverbanden van scholen, geld om de (extra) ondersteuning te regelen. Zij maken daar momenteel afspraken over. Nu al hebben leerlingen met een beperking recht op extra ondersteuning om onderwijs te volgen op de school van hun keuze. Dit staat in de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of

chronische ziekte. De school moet onderzoeken of de leerling met behulp van een aanpassing op de school terecht kan of kan blijven. Als dat zo is, moet de school die aanpassing ook bieden. Bijvoorbeeld extra begeleiding voor een leerling met autisme. Alleen als de aanpassing in redelijkheid niet van de school gevraagd kan worden, geldt het recht op extra ondersteuning niet. Deze verplichting blijft ook na de invoering van passend onderwijs bestaan.

Wat doet het College voor de Rechten van de Mens? Het College beoordeelt in individuele gevallen of er spraken is van discriminatie. Leerlingen en hun ouders kunnen bij het College terecht met een discri-

Omgaan met ziektecompetitie, wil je dat wél winnen? Ik heb jaren voor de diagnose Posttraumatische dystrofie (Pd) moeten strijden. Voor die tijd werd het psychisch geacht door artsen die niet wilden zien wat er aan de hand was. Toen ik de diagnose Pd kreeg, was ik – genoeg - blij. Het ‘beestje’ had eindelijk de juiste naam gekregen. In het begin van de ziekteperiode wilde ik alles over Pd lezen wat los en vast zat. Door het lezen wilde ik begrijpen wat ik had. Ik hoopte dat ik er dan ook iets aan kon doen, wat natuurlijk niet zo werkte. Ik werd lid van de Nederlandse patiëntenvereniging voor Posttraumatische dystrofie. Ik heb lotgenotencontact gehad met vele andere Pd’ers. Ik merkte snel op dat er regelmatig een onderlinge competitie was van: wie heeft het ’t langst? Of wie heeft het ‘t ergste, in de zin van wat kun je nog wel en niet meer doen? Ook was er competitie op het gebied van medicijnen, in de zin van bijvoorbeeld zoveel mogelijk medicijnen hebben. Tevens was er per medicijn strijd in de hoogte van de dosis. Na een tijdje kwam ik in contact met lotgenoten met een ander ziektebeeld. Ik merkte dat je daar net zo goed een luisterend oor of een zinvolle kennisuit-

36 |

wisseling kunt vinden. Het gaat om wat je gemeenschappelijk hebt met elkaar, wat niet hetzelfde ziektebeeld hoeft te zijn. Het contact met lotgenoten met dezelfde ziekte is soms anders dan lotgenotencontact met lotgenoten die een ander ziektebeeld hebben. De vragen over medicijnen en de dosis komen nog wel af en toe ter sprake, maar de onderlinge competitie en strijd is er niet zo, dat

is tenminste mijn ervaring. Ik hoor van lotgenoten met een ander ziektebeeld dat zij die ziektecompetitie herkennen. Onlangs bevestigde cabaretier Javier Guzman dat die competitie er ook tussen verslaafden onderling is. Mensen blijven dus onderling strijden of het nu om een chronische ziekte, lichamelijke handicap, verslaving gaat of wat dan ook. De strijd van het vergelijken,

Ango AanZet

AANZ001_36_Jongeren.indd 36

10-02-14 11:48

Jongeren

minatieklacht en vragen over discriminatie. Bijvoorbeeld als een school een leerling met een beperking weigert aan te nemen of geen geschikte aanpassing wil regelen. Ook scholen en belangenorganisaties kunnen bij het College terecht. Wilt u weten of u met uw klacht bij het College terecht kunt? Of wilt u eerst wilt weten of er nog andere oplossingen zijn? Bel het College: 030-8883888 (iedere werkdag van 10 tot 16 uur) of mail naar [email protected].

Meer informatie over de gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte: https://mensenrechten.nl/dossier/ onderwijs-en-een-beperking

Mee Op Weg: reismaatje voor gehandicapten het willen winnen en competeren, zit dus blijkbaar universeel in ieder mens. Alleen ben ik van mening dat er wedstrijden zijn die je niet eens moet willen winnen waaronder de ziektecompetitie. Bezoek www.intermobiel.com voor meer informatie over het hebben van een lichamelijke handicap of chronische ziekte.

So what!

Stichting Intermobiel zet zich in voor en door jongeren met een lichamelijke handicap en/of chronische ziekte. De mensen achter deze stichting werken mee aan de AanZet. Dit keer schrijft Veroni Steentjes, initiatiefneemster en voorzitter van Intermobiel. Ze ligt al vele jaren op bed door Posttraumatische dystrofie (Pd). De juiste diagnose stellen heeft vele jaren geduurd. Ze is in 2001 begonnen met Intermobiel opzetten. De grafische bijdrage is van Intermobiel vrijwilligster Jeanne Melchels.

De stichting MEE Zuidoost Brabant is begonnen met een proefproject om gehandicapten zelfstandig te leren reizen. Mensen met een beperking krijgen een reismaatje dat hen begeleidt. Het doel is om uiteindelijk zelfstandig te kunnen reizen zodat mensen met een beperking niet meer afhankelijk zijn van speciaal vervoer zoals een busje of taxi. Autisten leren bijvoorbeeld wat ze moeten doen als er iets onverwachts gebeurt. Lichamelijk gehandicapten leren hoe het is om zich in de drukte van een station te redden. Jordin Boeren uit Asten is hier een voorbeeld van. Hij is 15 jaar en is tot nu toe afhankelijk van het gehandicaptenvervoer. Als het taxibusje vertrekt, moet hij ook mee. Even na school tijd doorbrengen met zijn vrienden in Eindhoven is er dan niet bij. Daarom wil hij graag zelfstandig leren reizen. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan want Jordin heeft een handicap waardoor hij moeilijk kan lopen. ”Ik kan niet zo lang staan en ik val heel snel om. Daarom ga ik iedere keer op een bankje zitten”, zegt Jordin. Via MEE op Weg van de stichting MEE krijgt hij maatje Rowann Kruizinga toe-

gewezen. Ze studeert pedagogiek in Eindhoven en begeleidt Jordin een aantal keren tijdens de reis. “Voor mij is het een stage. Ik vind het belangrijk dat hij straks de vrijheid heeft om te gaan en staan waar hij wil.” Jordin staat met een lijstje met reistijden in de hand op bus 11 te wachten. Rowann heeft hem hiermee geholpen. Ook weet hij nu wat hij moet doen als hij toch valt. Margo de Waal van MEE Zuidoost Brabant ziet grote voordelen in een maatje: “Een familielid kan dit ook doen, maar vaak zie je dat een maatje net iets meer biedt. We werken veel met pubers die naar school moeten. Voor hen is het niet altijd even gemakkelijk om iets van hun ouders aan te nemen. Een maatje staat hier wat onafhankelijker in en dat kan net dat beetje extra bieden.”

Ango AanZet

AANZ001_36_Jongeren.indd 37

| 37

10-02-14 11:48

WEL OF GEEN ZORG, IEDEREEN IS WELKOM

OP LANDHOEVE ZWIESEBORG

camping

(aangepast) hotel

speeltoestellen

restaurant/terras

wandelgebied met pontje en uitkijktoren (rolstoelvriendelijk)

land h o eve waar zorg recreatie wordt

Landhoeve Zwieseborg Hardenbergerweg 23 7778 HP Loozen

bijzonder personeel

vakantie met zorg

kinderboerderij/ dierenweide

huifkar- en boottocht

Telefoon: 0524 563 200 [email protected] www.zwieseborg.nl

landhoeve zwieseborg is rolstoelvriendelijk

volop informatie op www.zwieseborg.nl

Flevostraat 160 • 1442 PZ PURMEREND T: 0299-436 706 I : www.kofferbakliften.nl E: [email protected]

NIEUWE KOFFERBAKLIFT (TOT 45 KG)

KO M P L E E T G E M O N T E E R D €895, I N C L.BT W

AANZ001_Advertentiepag.indd 38

07-02-14 12:41

Puzzel

Prijzen De oplossing van de puzzel dient uiterlijk 15 maart bij ons binnen te zijn. U kunt de uitkomst, uitsluitend op een briefkaart, zenden aan: Puzzelredactie AanZet, Postbus 850, 3800 AW Amersfoort. De goede inzenders loten mee naar een fraaie prijs. De oplossing van deze puzzel verschijnt in de volgende AanZet. De oplossing van de puzzel in AanZet 6 was ‘vuurwerk’. De winnaar is: R.J.Doedens-Moesker uit Hardenberg. De oplossing van de puzzel in AanZet 7 was ‘zomerpret’. De winnaar is: P.A.M.B. Smits uit SteylTegelen.

KRUISWOORDPUZZEL Horizontaal 2 welslagen, 7 blaasinstrument, 13 leermeester, 15 onderaardse gang, 17 Regeringsreglement (afk.), 18 menigte, 20 verkeerd, 22 wiskundig getal, 23 Algemene Inspectiedienst (afk.), 25 wis en waarachtig, 26 inzinking, 27 schoorsteenzwart, 29 bedorven, 30 baat, 31 kneedbaar mengsel, 32 inzet van geld, 34 zangvogel, 36 patiënt, 37 zeurkous, 39 rivier in Zwitserland, 40 part, 41 kustinsnijding, 43 gewaad, 45 masker, 46 geluid voor stilte, 48 verleggen, 49 autogas, 51 Europees ruimtevaartinstituut, 52 deel van het lichaam, 53 insect, 55 golfterm, 57 onverbloemd, 59 rustteken, 61 afgescheurde lap, 63 plantengeslacht, 65 zonder kleren, 67 schaamte, 68 oesternet, 69 stroef, 71 boordsel, 72 bid (Lat.), 73 temmen van dieren, 75 ten name van (afk.), 76 persoonlijk vnw., 77 maangodin, 78 meerstemmig zangstuk, 80 water in Noord-Brabant, 81 raadsel, 83 onderwereld, 85 lyrisch dichtgenre, 86 spanning. Verticaal 1 boer, 2 selenium (afk.), 3 plaats in Flevoland, 4 machtsovername, 5 altijdgroene naaldboom, 6 knappe jongen, 7 beramen, 8 gevaarlijke prestatie, 9 puntzak, 10 hectogram, 11 de onbekende, 12 wilde berggeit, 14 sterrenbeeld, 16 leer van het heldendicht, 19 mensenmassa, 21 scherprechter, 24 Griekse letter, 26 niet geheel, 28 afslagplaats bij het golfspel, 31 aanwijzend vnw., 33 gesplitst, 35 schoeisel, 36 zeuren, 38 seintaal, 40 hoeveelheid, 42 boom, 44 mineraalwater, 45 soort fiets, 47 Stichting Leerplanontwikkeling (afk.), 49 branieschopper, 50 land in Afrika, 53 gebak, 54 onwrikbaar, 56 Zweedse munt, 57 versiersel van bloemen, 58 Nederlandse provincie, 60 dun stuk hout, 62 bijbrengen, 63 kip, 64 uitstraling, 66 manwijf, 68 deel van een jas, 70 huilen, 73 vreemde munt, 74 kortaangebonden, 77 dergelijke, 79 Nederlands Economisch Instituut (afk.), 82 dat is, 84 dierengeluid. 1

2

13

3

4

5

6

7

8

14

10

11

15

17

18

23

9

24

27

19

20

16

21

22

25 28

12

26 29

30

31

Hartelijk gefeliciteerd! 32

33 37

41

34

35

38

42

43

36

39

40

44

45

46

52

53

47

48 49

50 55

61

51 56

57

62

58

63

67

64

68

72

59

69

76

70

66 71

74

77

81

60 65

73 78 83

85

75 79

82

54

80 84

86

© Sanders puzzelboeken, Vaassen

Breng de letters uit de overeenkomstig genummerde hokjes over naar de hokjes hieronder. Deze letters vormen de oplossing. 70

32

30

37

51

54

2

22

72

39

86

Ango AanZet

AANZ001_39_Puzzel.indd 39

| 39

10-02-14 11:47

EEN ASSISTENTIEHOND

OPENT DEUREN Met een lichamelijke functiebeperking kosten de gewone dagelijkse dingen vaak veel moeite en energie. Deuren openen, dingen oprapen, uit bed komen…

Voor mensen met een lichamelijke handicap leidt KNGF Geleidehonden speciale assistentiehonden op. Zij helpen hun baas binnens- en buitenshuis en openen zo de deur naar een onafhankelijker en comfortabeler leven. KNGF Geleidehonden stelt de assistentie-hond kosteloos beschikbaar en kan u alles vertellen over de aanvraag en indicatie. Bel voor informatie naar 020-4969333 of mail naar [email protected]

WWW.GELEIDEHOND.NL AANZ001_Advertentiepag.indd 40

07-02-14 12:41