Cliëntvoorkeuren in de GGZ In totaal hebben 1.246 mensen de vragenlijst ingevuld, waaronder 521 mannen en 725 vrouwen. Heeft u een voorkeur voor een mannelijke of vrouwelijke therapeut?
Voorkeur geslacht therapeut 70,00%
65% 54%
60,00% 50,00%
44%
40,00% 27%
30,00%
Man Vrouw
20,00%
8%
10,00%
2%
0,00% Geen voorkeur
Man
Vrouw
Een ruime meerderheid van de mannen heeft geen voorkeur voor het geslacht van de therapeut. Mannen die wel een voorkeur uitspreken willen het liefst in behandeling bij een vrouw. Dit geldt ook voor vrouwen, die in meerderheid wel een voorkeur uitspreken. Van alle 1.246 ondervraagden, man en vrouw, hadden slechts 58 (4,7%) een specifieke voorkeur voor een mannelijke therapeut. Uit gegevens van het CBS blijkt dat 75% van de universitair ingeschreven studenten psychologie vrouw is, binnen de HBO opleiding is dat 65% (gegevens 2012). Gelet op de cliëntvoorkeuren lijkt dit een goede verhouding. Heeft u een voorkeur voor de leeftijd van de therapeut?
50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0%
leeftijd 45%
27% 22%
6%
Jonger dan 30
30 Tot 45
Ouder dan 45
Geen voorkeur
Iets meer dan de helft van de mensen heeft een voorkeur voor de leeftijd van de therapeut. Therapeuten jonger dan 30 hebben de minste voorkeur en therapeuten van 30 tot 45 de meeste. Bij deze vraag konden cliënten meerdere keuzemogelijkheden aangeven.
Voorkeur leeftijd therapeut 50%
43%
40%
21% 20% 10%
Leeftijd cliënt
Jonger dan 30
24%
30 tot 45
14% 2%
44%
35%
31% 29%
30%
48%
Ouder dan 45
10% 1%
0% Jonger dan 30
30 Tot 45
Ouder dan 45
Geen voorkeur
Als we de leeftijd van de cliënt zelf meenemen, dan zien we bovenstaande verdeling. Cliënten jonger dan 30 jaar, met een voorkeur, willen in overgrote meerderheid behandeld worden door een oudere therapeut, het liefst tussen de 30 en 45. Voor de groep cliënten van 30 tot 45, met een voorkeur, geldt dat ze het liefst een therapeut willen van de eigen leeftijd en anders jonger. Dit is opmerkelijk en hadden wij niet verwacht. De groep cliënten van 45 of ouder had geen keuzemogelijkheid voor een oudere therapeut en kiest in meerderheid een therapeut van de eigen leeftijd. 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0%
46% 41%
43%
32%
Leeftijd cliënt
27%
12%
Jonger dan 30
23%
20% 15%
Mannen
19%
30 tot 45
15%
Ouder dan 45 7%
Jonger dan 30
30 Tot 45
Ouder dan 45
Geen voorkeur
60% 50%
45% 37%
40%
Vrouwen
49% 42%
Leeftijd cliënt
35% 36%
Jonger dan 30
30%
30 tot 45
20% 10%
4% 5%
9%
Ouder dan 45
13% 12% 14%
0% Jonger dan 30
30 Tot 45
Ouder dan 45
Geen voorkeur
Kijken we nog een laag dieper, dan zien we dat vooral mannen minder moeite hebben met een jongere therapeut. Therapeuten tussen de 30 en 45 hebben de voorkeur. Bij vrouwelijke cliënten ligt
dit duidelijk anders. Vrouwen hebben een voorkeur voor een oudere therapeut, liefst ouder dan 45 jaar. Heeft u voorkeur voor een bepaalde therapievorm?
Voorkeur therapievorm 100,00%
91%
90%
80,00% 60,00% Man 40,00%
Vrouw
20,00%
10%
9%
0,00% Ja
Nee
Maar weinig mensen hebben een voorkeur voor een bepaalde therapie. Dit kan komen omdat veel cliënten niet op de hoogte zijn van de verschillende behandelmogelijkheden. Sommige veel voorkomende klachten, zoals angst, depressie of verslaving, kunnen effectief verholpen worden via e-health behandelmodules. Soms is er sprake van een combinatie van ehealth en face-to-face-gesprekken met een psycholoog. Het voordeel van e-health is dat u er vaak direct mee kunt beginnen en de kosten, ook voor u, een stuk lager liggen. Zou u gebruik willen maken van e-health wanneer er een module beschikbaar is passende bij uw klachten?
E-Health een optie 50%
43%
46%
40%
32%
30% 20%
39%
22%
18%
Man Vrouw
10% 0% Ja
Ja, in combinatie met face-toface gesprekken
Nee
Een ruime meerderheid van de mannen (61%) en vrouwen (68%) staat open voor e-health, eventueel in combinatie met face-to-face gesprekken. De oorzaak dat het met e-health nog niet zo een vaart loopt moet dus niet bij de cliënt gezocht worden. Hoewel het aantal personen dat hulp ontvangt via internet de afgelopen jaren is gegroeid, blijft dit aantal achter bij de verwachtingen. Hiervoor zijn verschillende oorzaken, waaronder het ontbreken van een goede financieringsstructuur. De kosten van e-health worden niet of nauwelijks door verzekeraars vergoed, laat staan dat GGZ-instellingen
voor toepassing van e-health extra worden beloond. Bekostiging van de GGZ vindt voornamelijk plaats op basis van manuren, waardoor e-health juist een kosten opdrijvend effect heeft voor de instelling zelf, ongeacht de lagere kosten voor de cliënt of maatschappij. Naast financiële redenen vormt o.a. de persoonlijke motivatie van zorgverleners soms een belemmering, blijkt uit navraag.
> Angststoornis > Stemmingsstoornis > Somatoforme stoornis > Eetstoornis > Slaapstoornis Nee
> Aanpassingsstoornis
Combi
> Seksuele stoornis
Ja > Impulsbeheersing > Aan middelen gebonden stoornis > Ontwikkelingsstoornis > Anders 100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
Mensen met uiteenlopende klachten staan open voor e-health. Je zou verwachten dat mensen met klachten in de taboesfeer, zoals seksuele problemen, of verslavingsproblematiek, meer open zouden staan voor e-health, dan mensen met klachten die niet in de taboesfeer liggen. Dat blijkt echter niet zo te zijn. Heeft u voorkeur voor een vrijgevestigde therapeut of een instelling?
Voorkeur instelling/praktijk 90,00% 80,00%
79%
80%
70,00% 60,00% 50,00%
Man
40,00%
Vrouw
30,00% 17%
20,00% 4%
10,00%
18%
3%
0,00% Geen voorkeur
Instelling
Vrijgevestigde therapeut
De overgrote meerderheid van de ondervraagden heeft geen voorkeur voor behandeling in een instelling of vrijgevestigde praktijk. De mensen die wel een voorkeur hebben kiezen voor een vrijgevestigde praktijk, slechts enkelen hebben een specifieke voorkeur voor behandeling in een GGZinstelling. Hoe ver bent u bereid te reizen voor een passende therapeut?
Bereidheid reisafstand 60,00% 50,00%
53% 45%
40,00%
33%
36% Man
30,00%
Vrouw 20,00%
13% 8%
10,00%
6%
5%
Tot 30 km
Tot 40 km
0,00% Minder dan 10 km
Tot 20 km
Al jaren wil de overheid meer zorg in de wijk, dicht bij de cliënt. Gelet op de bereidheid van cliënten om te reizen voor een passende therapeut lijkt dit een goed streven. De meeste mensen zijn niet bereid om verder te reizen dan 10 km. Als u met een rapportcijfer moet aangeven, in hoeverre bent u dan bereid om tijd en moeite te steken in uw behandeling?
Motivatie 10,00 9,00 8,00 7,00 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00
8,59
8,36
Man Vrouw
Totaal
Mannen en vrouwen zijn ongeveer even gemotiveerd om tijd en moeite te steken in de behandeling en beoordelen deze bereidheid met een rapportcijfer 8,36 resp. 8,59. Bron: TelePsy, maart 2013 (www.telepsy.nl;
[email protected])
