1833 1980 1891 1919 1946
2005 1965
VOLUTIEVAN DE HEUPPROTHE EEVOLUTIEVAN ESEDEEVOLUTIEVANDEHEUP OTHESEDEEVOLU HESEDEEVOLUTIEVANDEHE PROTHESEDEEVOL EDEEVOLUTIEVAN DEHEUP ROTHESEDEEVOLUT LUTIEVANDEHEUPPROTHESEDEEVOLUTIEVANDE VOLUTIEVANDEHEUPPROTHESEDEEVOLUTIEVAN EHEUPPROTHESEDEEVOLUTIEVANDEHEUPPROT
“In the early days” Behandeling van de pijnlijke heup.
Operatieve behandelingen • 19e-1e helft v.20e eeuw - “muscle release” vb. Voss operatie - Zenuwsectie rond heupgewricht - Resectie heupkop- arthroplastiek vb.Girdlestone evt. met trochanterosteotomie - Osteotomie vb. Pauwels - Arthrodese
Heupprothesen Heroïsche tijden ! 19e eeuw 1833 Ollier: interpositie van weke delenweefsel Vb. varkensblaas huidflap goudfolie Anesthesie? Steriliteit? Bloedverlies! Geen antibiotica! Infectie, afstoting.
1
Heupprothesen • 1891 Gluck: 1e prothese – mislukking. NB. 1e gebruik van RX in 1896
Heupprothesen -1938 Wiles: 1e totale heupprothese
• Pioniers: - 1919 Delbet: rubberen heupkop - 1923 Smit-Petersen: in glas gemouleerde cup
- 1927 Hey-Grooves: ivoren bal met steeltje
- 1937 Venable, Stuck, Beach: 1e gebruik van vitallium
Heupprothesen • 1946 Judet: headcup in acryl met pin onstabiel, migratie, breken van steel
Judet • Metaal met steel migratie, breken
• Metalen kop uitslijten acetabulum
• Nylon of huidbedekking
Heupprothesen
Mc Kee-Farrar prothese
• 1951 Mc Kee: in metaal, vroegtijdige loslating en en slijtage
Moore prothese, Thompson prothese • 1953 Haboush: polymethyl metacrylaat ter fixatie van prothese
• 1960 Mc Kee-Farrar: chroom-cobalt metaal type Thompson (kop en steel,+ metalen cup) beide met botcement gefixeerd
2
Heupprothesen • Mid jaren ‘60 Charnley: poging Teflon op Teflon, gezien vroegtijdig falen van Mc Kee-Farrarprothese
High Density Polyethyleen cup + prothese in Cr Co kopje op steel 22mm diameter (low friction) Stem en cup gefixeerd met PMMA Rond jaren ’70 Charnley-prothese alomgebruikt.
Noodzaak operatieve behandeling neemt toe
Heupprothesen Gezien slijtage van prothesemateriaal, verwikkelingen en revisie een zware ingreep is (veel bloedverlies!), werd de heupprothese voorbehouden voor mensen boven 65 jaar. Desnoods bij fel gehandicapeerde jonge personen ( zware destructie, moeilijk stappen )
Problemen PMMA-cement ( vroeg of laat ) = rigider dan bot! Loskomen, weefselfilm, erosie : osteolysis barstjes in cement, mechanische invloed,
•Populatie wordt ouder (meer slijtagekansen) zwaarder •Pijn en immobiliteit (= indikatie) worden minder aanvaard •Pathologieën bij jongere personen nemen toe Vb. avasculaire necrose tgv medische behandelingen.
Pogingen aanpassen stem: Müller, Harris, Ling, Vives, …. -ruwe stem, precoating -gladde stem -groeven op stem -model stem
3
Heupprothese fixatie Oplossing: Hoe cement inbrengen? -1e generatie: jaren ’60 –fingerpacking -2e generatie: mid ’70’s-intramedullaire plug -cement spuit
-3e
generatie: onderdruk inbrengen reductie porositeit (vacuum) perfect centraliseren v. stem
NB. cement = toxisch ( longembolen )
Heupprothese fixatie Oplossing: cementloze cup en steel? jaren ’70 oa Ring pionier
Press-fit ( in bot gespannen ) -porous coated: inerte microporeuze bedekking -hydroxyapatiet coated: ca-fosfaat-ceramiek ( late jaren ’80 ) -trabecular metal: vrij recent CAVE: botkwaliteit! Niet bij osteoporotisch bot oa rheuma, hogere leeftijd, enz.
4
Trabecular metal
Cementloze prothese
Cementloze cup • Schroefcup: veel fiasco’s ( jaren ’80 ) • Press-fit: -porous coated -hydroxyapatiet coated -beide • Met of zonder schroeffixatie ( of pinnen ) • Met of zonder gaten polyethyleen partikels transport !
5
Types van cup
Heupprothese fixatie
Heupprothese fixatie • Oplossing: hechte anatomical fit?
• Hybride methode: gecementeerde stem gecombineerd met “uncemented” cup
late ’80’s-begin ’90’s: hele reeks maten v. afzonderlijke subcomponenten v. prothese -cupmaten uitgebreid -stemmaten -aparte kopjes vb. -4, 0, +4, +8, +16 -evt sleeve op de stemnek
Nota: jaren ’60-’70 kopje vast op nek ( monobloc ) nadien kopje apart ( lengte aanpassing )
6
Heupprothese slijtage • Polyethyleen cup:vrijkomen van partikels bij
Keus en maten uit de kast!
slijtage, migreren rond prothese, osteolyse, loskomen! • Oplossing?: kopje diameter 22 mm (low friction) nadelen: impingement-luxatie î diameter 32 mm (stabieler) nadelen: polyethyleen dunner tussenmaten 26 en 28 mm
Heupprothese slijtage • Oplossing? – kopje en evt cup in ceramiek = aluminium oxide eind jaren ’70 gestart 4x minder slijtage ( minder partikels tussen contactoppervlakken ) nadelen: duurder, max. diameter 32 mm “ontploffen” v. kopje is katastrofe!
7
Heupprothese slijtage • Oplossing?: kopje in Zirconium soort ceramisch en metalen materiaal van jaren ’90 uit handel genomen !
kopje in Oxinium zeer recent soort keramisch, gediamantiseerd metaal ( duur )
Heupprothese slijtage
Resurfacing
• oplossing?: Highly Cross-linked Polyethyleen (Durasul) minder slijtage, erg recent, nevenwerkingen? (toxiciteit v. slijtagepartikels?)
Metaal op metaal: moderne versie van Mc Kee, geen polyethyleen meer. Zou minder slijtage geven (vochtlaagje) Grotere diameter = stabieler
8
Resurfacing • Noodzaak: stevig bot! Dus jongere personen, niet osteoporotisch. niet te felle misvorming. • Voordeel: -anatomisch gevoelen -stabieler, minder luxatieneiging -revisie: nek en schaft nog intact
Resurfacing
Magnumkop
• Nadelen: -grotere incisie, meer spieren en kapsel losmaken. -Meer postop pijn, tragere revalidatie. -Metaal in bloed! (Cr en Co) grotere heupkoppen: 28x meer dan norm.
• Cementloze metalen acetabulaire cup • Geen polyethyleen liner in cup • Ipv. kleine diameter kop: grote metalen diameter kop op stem (metal to metal) Voordeel: minder slijtage? stabieler (minder luxatie) kleinere incisie (tov. Resurfacing)
Nieren! Kankerrisico?
-Fraktuur femurhals.
9
Heupprothese, welke, bij wie?
Keuze genoeg
•Gecementeerd: oudere personen, minder goede botkwaliteit, levensexpectantie
•Ongecementeerd: jongere patiënten, soms gemakkelijkere revisie
•Resurfacing: jonge personen
- klassieke prothese: goedkoper - cementloos, keramisch, resurfacing, oxinium, trabecular metal, …: duurder ( opleg )
Minimal invasive surgery Kleine incisie, minder weefsel losmaken
10
Leercurve M.I.S.
Voordelen M.I.S. • • • • • •
Minder groot litteken Sneller genezen, evt. herstelfase korter Minder bloedverlies Evt. kortere operatieduur Minder pijn Evt. snellere revalidatie en werkhervatting
• • • • • • •
Rekking van huid, necrose Zenuwletsels Fraktuur Verkeerde positie van prothese Operatie kan langer duren ( infectie, trombose ) Speciaal instrumentarium Beperking prothesekeuze
Andere types prothese? Vb. Thrustplate prothese
computernavigatie • Vb Chendo prothese
• Correcte positie van prothese • “time consuming” preop uitmeten perop trager
• Investering • toekomst
11
Revisieprothesen
HEENDTHEENDTHEENDTHEENDTHEENDTHEEN DTHEENDTHEENDTHEENDTHEENDTHEENDTHE EENDTHEENDTHEENDTHEENDTHEENDTHEEND NDTHEENDTHEENDTHEENDTHEENDTHEENDTH THEENDTHEENDTHEENDTHEENDTHEENDTHEE ENDTHEENDTHEENDTHEENDTHEENDTHEENDT EENDTHEENDTHEENDTHEENDTHEENDTHEEND DTHEENDTHEENDTHEENDTHEENDTHEENDTHE EENDTHEENDTHEENDTHEENDTHEENDTHEEND NDTHEENDTHEENDTHEENDTHEENDTHEENDTH THEENDTHEENDTHEENDTHEENDTHEENDTHEE ENDTHEENDTHEENDTHEENDTHEENDTHEENDT EENDTHEENDTHEENDTHEENDTHEENDTHEEND NDTHEENDTHEENDTHEENDTHEENDTHEENDTH THEENDTHEENDTHEENDTHEENDTHEENDTHEE ETHEENDTHEENDTHEENDTHEENDTHEENDTHE DTHEENDTHEENDTHEENDTHEND THEENDTHE EENDTHEENDTHEENDTHEENDTHEENDTHEEN
12
