In Grunn-stad en ommeland bruist het weer van Peper- en aan de Peper gelieerde activiteiten

24e jaargang nr.2 • 22 februari 2015

informatieblad van de OVG

VAN DE REDACTIE In Grunn-stad en ommeland bruist het weer van Peper- en aan de Peper gelieerde activiteiten. We gaan richting de veertigdagentijd en richting Pasen. Een vooruitblik op de vieringen lees je in de rubriek OVER KOMENDE VIERINGEN. Wees alert op de aanvangstijden van de vieringen in de Goede Week! Houd bij de rubriek MEDEDELINGEN – AANKONDIGINGEN je agenda bij de hand. Dan ben je up-to-date en kun je weer mooie dingen noteren om aan mee te doen. Zeven pepergangers doken in zichzelf om zich te vertellen. Wie? Dat lees je in de steeds verrassende rubriek GEZICHTEN HEBBEN NAMEN. Minke Harryvan deelt met ons haar wijsheid over en kijk op liturgie. In de rubriek ZICHT OP LITURGIE vind je haar vijfde en laatste inspirerende bijdrage. En nog veel meer: spaardoosjes en ontmoetingstafels, lichtlopers en herbergen, workshops en daklozen, gedichten en bespiegelingen, jongeren in het klooster en ………. lees het maar! Kopij-leveranciers, dankjulliewel! Blijf ons informeren, dan blijven wij redigeren. Veel leesplezier! Redactie Peperclip, Anne Hesseling & Aart Jan de Geus

OVER KOMENDE VIERINGEN (1) ……………. ============================================================== VEERIGDAGENTIJD Het thema van de serie vieringen in de veertigdagentijd is: Jezus, geconfronteerd met de lijdende mens, aan de hand van vijf verhalen uit verschillende evangeliën. De gedachte achter deze serie is om aan de hand van deze verhalen stil te staan bij de vraag hoe Jezus zich verhoudt tot het lijden in deze wereld en de lijdende mens. En tot welke houding hij ons oproept. Elk van de vijf verhalen roept verschillende vragen op: de vraag naar ziekte en lijden en naar de impact die dit heeft op de mens die dit ondergaat en op de mensen rondom; de vraag naar de reactie van omstanders, veraf en dichtbij. In de vieringen gaan we, aan de hand van wat Jezus ons hierover laat zien, op zoek naar antwoorden op die vragen en naar de betekenis van die antwoorden voor ons leven, in relatie tot God en de mensen om ons heen. We stellen niet zozeer het wonderkarakter van de verhalen centraal. Dat kan ook, maar dat vergt een wat andere benadering. Het spanningsveld tussen het wonderkarakter, zoals beschreven in de evangelieverhalen en zoals beleefd in haar tijd, en de kijk van de moderne mens met de medische technologie en kennis van deze tijd, komt mogelijk in de laatste viering aan de orde. In alle vieringen zal het gaan om de samenhang tussen het (fysieke) lijden van de mens als deel van het leven, wat dat met een mens doet en hoe dat te verstaan, vanuit de optiek van zingeving. En hoe Jezus die drie verbindt vanuit zijn verbondenheid met de Eeuwige en de geloofstraditie, waaruit hij leeft en waarmee hij wordt geconfronteerd. e

22 februari ’15 – 1 zondag veertigdagentijd In deze viering houdt Ben van der Maas de overweging over het verhaal uit Marcus 2 – de genezing van de lamme man. Iemand is letterlijk en figuurlijk immobiel. Maar zijn vier vrienden leggen zich daar niet bij neer en breken het dak open. Jezus wordt getroffen door hun vertrouwen, dat leven weer in beweging kan komen. En dan komt Hij met een confronterende vraag. e

1 maart ’15 – 2 zondag veertigdagentijd Deze viering gaat over de genezing van de lamme in het badwater te Bethesda. Het optreden van Jezus aan de fundamenten van de tempel – de religieuze traditie – in confrontatie met een mens die alle hoop heeft laten varen. Ook de hoop die besloten ligt in de traditie van de tempel.

OVER KOMENDE VIERINGEN (2) ……………. ============================================================== e

8 maart ’15 – 3 zondag veertigdagentijd Deze viering is voorbereid met Chris Fictoor. Het verhaal van een moeder die alleen achterblijft. Haar zoon is overleden. Ze is weduwe geworden, in die tijd een uiterst kwetsbare positie. Jezus ziet de vrouw, op weg om haar zoon te begraven. Hij wordt geraakt door dat beeld, door die vrouw in de kwetsbaarheid van het rouwende moment en in de grote zorgen over de tijd die gaat komen, als ze er alleen voorstaat. Hij grijpt in. Hij laat het niet gebeuren. e

15 maart ’15 – 4 zondag veertigdagentijd In deze viering staat de genezing van het dochtertje van Jaïrus centraal. Over het geloof van de vader en de scepsis van de omstanders, waartegen Jezus zich verzet. En de weg naar binnen, waartoe Jezus uitnodigt, een weg die de opent tot leven. e

22 maart ’15 – 5 zondag veertigdagentijd De laatste viering wordt voorbereid door mensen die allen medisch professioneel werkzaam zijn. Het verhaal is dat van de vrouw die bloed vloeide. Haar ziekte bepaalt haar leven zeer en is zo uitzichtloos, dat ze Jezus niet eens om hulp vraagt of durft te vragen, maar toch de zoom van zijn kleed aanraakt, als uiterste redmiddel. Geen relatie durven aangaan en toch hoop en verwachting. We gaan op zoek naar wat bij Jezus de kern van compassie is, ook op momenten die in alle hectiek haast ongemerkt aan je voorbij trekken. Zoals zo vaak gebeurt in situaties, waarin je moet doen wat op grond van je beroep van je verwacht wordt. Namens de voorbereidingsgroep, Henk Bodewitz -----------------------------------------------------------------------------------------------------------DE GOEDE WEEK 2015 “IN JOUW OGEN” De Veertigdagentijd heeft dit jaar als thema “Jezus geconfronteerd met de lijdende mens”. We lezen in deze periode nieuwtestamentische verhalen waarin wordt verteld hoe Jezus niet wegkijkt, als hij geconfronteerd wordt met zijn lijdende medemens. Hij kijkt. Raakt aan. Geneest. Hij redt mensen. En uiteindelijk is hij zelfs bereid om ons allemaal te redden, door zelf te sterven. Tenminste….. dat is één versie van de gebeurtenissen in die Paasweek lang geleden. Maar er zijn meer versies; er zijn uiteenlopende reacties; er was verschil in perspectief. Als vervolg op het thema in de Veertigdagentijd, wordt daarom ons thema met Pasen dit jaar: “In jouw ogen. De mens geconfronteerd met de lijdende Jezus.” We vragen ons af: Wat zagen Jezus’ leerlingen? Wat zag zijn moeder? Wat zie ik? En wat zie jij?

OVER KOMENDE VIERINGEN (3) ……………. ============================================================== We gaan die verschillende perspectieven niet tegen elkaar uitspelen, zullen niet beweren dat de ene interpretatie meer waarheid bevat dan de andere. Het doel is eerder alsof we met een grote verzameling gekleurde steentjes een mozaïek proberen te maken. Eén grote en inspirerende afbeelding die ons allemaal bezielen kan. Concreet betekent dit dat we in de verschillende vieringen in de Paasweek steeds het perspectief van één persoon, of van één groep, zullen innemen. Muzikaal zullen we ook verschillende geluiden laten horen, en op zaterdag 28 maart is er een creatieve workshop, waarvoor je je kunt opgeven. Meer informatie hierover volgt nog! Als je het leuk vindt om op een nieuwe manier met Bijbelteksten te werken en ‘verbeeldingen’ (verschil in perspectief) tot uitdrukking wil brengen, .reserveer dan alvast deze datum in je agenda en meld je aan! workshop ‘Teksten Verbeelden’ zaterdag 28 maart, aanvang 14.00 uur opgeven bij Saskia Treu - [email protected] (let op: aan de workshop zijn kosten verbonden!)

VIERINGEN IN DE GOEDE WEEK 29 maart ’15 – PalmPasen – 10.30u “In jouw ogen” ……. We zijn allemaal verschillend. We willen allemaal wat anders, en we zoeken naar verschillende dingen. Wat doe je met al die verwachtingen die je van jezelf, de ander en het leven hebt? In deze viering gaan we samen op zoek. Want soms loopt alles in het leven anders dan je van tevoren denkt: verwacht je een triomferende bevrijder, en krijg je een koning op een ezel…. 2 april ’15 – Witte Donderdag - 17.30 uur!! Agapèmaaltijd “In jouw ogen. Judas” ……. We oordelen vaak over anderen en in onze ogen schieten mensen snel te kort. Over Judas in het bijzonder heeft de geschiedenis hard geoordeeld. Maar vaak, als we elkaar beter leren kennen, blijkt dat ons begrip voor die ander meegroeit. In de bijzondere viering op Witte Donderdag willen we onze kennis over Judas, en die over elkaar vergroten. We willen elkaar beter te leren kennen. We zullen proberen contact met elkaar te maken, elkaar aan te leren voelen. Dit doen we door letterlijk elkaars hand te pakken, en te masseren, en daarna samen brood te delen en te eten. Let op: iedereen moet zelf brood meenemen en twee keukenhanddoeken.

OVER KOMENDE VIERINGEN (4) ……………. ============================================================== 3 april ’15 – Goede Vrijdag - 19.30 uur!! “In jouw ogen. Maria” ……… Op de dag dat de dood lijkt te winnen, komen wij met bloemen samen rondom het kruis. Maar terwijl wij debatteren over het leven en de dood van de messias, sterft voor Maria niet de heiland, maar haar zoon. In de viering op Goede Vrijdag willen we haar pijn en verlies centraal stellen. We proberen te kijken met haar ogen, willen zien wat zij als geen ander zag. 4 april ’15 – Paaswake - 22.30 uur!! “In jouw ogen. Kaïn” ……… Wat als…. Had Kaïn bij nader inzien niet liever alles anders gedaan? Zou dat kunnen? Kunnen we onszelf heruitvinden? Of moeten we gewoon maar accepteren wie we zijn, en onze rol vervullen, steeds opnieuw? In de paaswake wachten we op het licht, we herinneren ons Gods geschiedenis met de mensheid en we verbazen ons over het ene unieke leven dat we leiden. Aansluitend aan onze paaswake begint, om 0.00u, een paaswake in de Martinikerk. In deze Peperclip vind je meer informatie - zie het artikel over lichtlopers. 5 april ’15 – Pasen – 10.30u “In jouw ogen. Jezus”……. We hebben het in de Goede Week over onszelf, over onze menselijke twijfels en overtuigingen. Wat wij zien. Wat wij van alles denken moeten, of alles echt gebeurd is, of misschien toch niet… Maar wat gebeurt er wanneer we de zaken eens helemaal omdraaien? Wat gebeurt er, als we het één en ander vanuit Jezus’ perspectief bekijken. Waar blijft zijn kant van het verhaal? Wat zien we door zijn ogen? Voor meer informatie over de Goede Week - [email protected] ---------------------------------------------------------------------------------------------------- -------12 april ’15 – beloken Pasen – 10.30u voorbereid en uitgevoerd door de Peperjongeren

Als thema hebben we gekozen voor: Hoe wil je zichtbaar zijn in de wereld? Hoe wil je dat de wereld jou ziet? In ons kloosterweekend hebben we hiermee een begin gemaakt. We hebben nagedacht over deze vragen, en allemaal iets meegenomen wat symbolisch was voor hoe je wilt dat de wereld jou ziet. Daarna hebben we doorgepraat over de keuzes die hieruit voortkomen. In hoeverre wil en kun je uniek zijn, en in hoeverre wil je ook deel zijn van een groep? En wat betekent uniek zijn dan? En hoe belangrijk is een eerste indruk, krijg je een tweede kans om de eerste indruk die mensen van je hebben, te veranderen? We hebben er een boeiend gesprek over gevoerd, ook vanuit het perspectief van e de verschillende leeftijden. Op je 12 kan je hier nog heel anders over denken dan e op je 17 , bijvoorbeeld. Binnenkort gaan we verder en gaan we zoeken naar bijbelverhalen, waarin dit thema ook speelt. En natuurlijk gaan we op zoek naar een muzikale en creatieve invulling!

OVER KOMENDE VIERINGEN (5) ……………. ============================================================== ZOMERVIERINGEN 2015: “IK WEET EEN TUIN …….” Ook dit jaar worden er in de zomervakantieperiode (5 juli t/m 16 augustus) weer zomervieringen gehouden: korte, meditatieve vieringen die, naast gedachten ter overweging, vooral ook veel rust, ruimte en stilte willen bieden. Als thema voor de zomervieringen van 2015 is gekozen: Ik weet een tuin….. Een veelzijdig thema dat mogelijkheden biedt voor benadering vanuit heel verschillende invalshoeken. Net als in voorgaande jaren is het bedoeling dat elke viering wordt voorbereid en verzorgd door 2 - 3 mensen. Ter ondersteuning krijgen de voorbereiders bouwstenen aangereikt in de vorm van lezingen, teksten en (suggesties voor) liederen. Ook worden er - ter informatie èn inspiratie - twee plenaire bijeenkomsten georganiseerd voor alle voorbereiders met de twee trekkers, Wil van den Broek en Ineke Molenkamp. Daarin wordt het materiaal gepresenteerd en komen diverse inhoudelijke en organisatorische aspecten van de vieringen aan de orde. Deze bijeenkomsten zijn voorlopig gepland op zondag 26 april en zondag 17 mei, in beide gevallen aansluitend op de Peperviering. Over de plaats van samenkomst wordt nog nagedacht, maar het ligt voor de hand dat dat ergens in een (mooie) tuin zal zijn. Wie zin heeft om mee te doen kan zich opgeven bij Ineke Molenkamp: [email protected] - (050)5493942. Ook mensen die nog nooit een viering hebben voorbereid, maar dat wel eens willen proberen, nodigen we nadrukkelijk uit om zich op te geven. We streven ernaar dat in elk groepje tenminste één van de deelnemers ervaring heeft met het voorbereiden van vieringen. Dus een gebrek aan ervaring is geen probleem. Wij hopen op veel enthousiaste aanmeldingen! Wil van den Broek en Ineke Molenkamp ------------------------------------------------------------------------------------------------------------

MEDEDELINGEN – AANKONDIGINGEN (1) …………………… ============================================================== VAN HET BESTUUR Gemeenschapsavond Noteer alvast in uw agenda: donderdag 23 april gemeenschapsavond om 20u in de Immanuelkerk – Overwinningsplein 1 – 9728 GP Groningen. Op deze avond wordt in elk geval het jaarverslag gepresenteerd, met speciale aandacht voor de rol van de vele (werk)groepen in de Peper. Meer informatie over de avond lees je in de volgende Peperclip. Verruiming aftrekbaarheid bijdrage Deze maand is de jaarlijkse financiële actie weer gestart. De penningmeester heeft begunstigers van de stichting OVG benaderd met een verzoek om een bijdrage voor 2015. Mocht u geen bericht ontvangen hebben of meer willen weten, neem dan contact op: [email protected]. Goed om te weten: De aftrekbaarheid van uw bijdrage aan de OVG is verruimd en eenvoudiger gemaakt door de Belastingdienst. Door van uw jaarlijkse bijdrage aan de OVG een overeenkomst te maken, is het gehele bedrag aftrekbaar voor de Inkomstenbelasting. De zogenaamde 1%-drempel voor giften geldt dan niet. Deze overeenkomst moet gelden voor minimaal 5 jaar. Wanneer uw bijdrage aan de OVG in het geheel of gedeeltelijk binnen de 1%drempel valt, is het aantrekkelijk om zo’n overeenkomst af te sluiten. Als u een mail stuurt naar [email protected] met vermelding van de gewenste hoogte van uw donatie per jaar, dan ontvangt u een ingevuld formulier in tweevoud, inclusief een toelichting. Deze toelichting is ook te vinden bij: www.belastingdienst.nl. U zoekt dan via het zoekvenster: periodieke gift. Wijziging rekeningnummer oecumenische vieringen Groningen Vele jaren had de OVG zowel een rekening bij de ING (voorheen Postbank) als bij de Rabobank. Om de steeds hogere bankkosten te bestrijden is het beter te bankieren bij één bank. Daarom is er gekeken welke bank de beste tarieven biedt. De conclusie is dat de Rabobank voor ons de beste tarieven hanteert. Daarom heeft de OVG op 1 januari ’15 de ING verlaten. Geef voor de automatische betalingen van uw bijdrage het nieuw IBAN-nummer door aan uw bank. Doe dit s.v.p. vandaag nog!! Dat scheelt de penningmeester een boel werk. Het nummer bij de Rabobank is NL03 RABO 0385 1260 85. Namens het bestuur, Marijtje van Duijn [email protected]

MEDEDELINGEN – AANKONDIGINGEN (2) …………………… ============================================================== CORRECTE POSTCODE Wij hebben veel kerstkaarten mogen ontvangen die helaas waren voorzien van een onjuiste postcode, nl. 9741 CG. Deze postcode staat ook in de Peperpraktisch, bij mijn (Tom's) naam. We hebben al verzocht om een correctie in de Peperpraktisch. Met dit bericht willen we jullie graag onze juiste postcode laten weten: 9741 GC. Anneke Ypma en Tom van Bochove ---------------------------------------------------------------------------------------------------------VERBLIJFSVERGUNNING Een maand geleden kreeg ‘onze’ Farhad Shokoori na vijf jaar wachten eindelijk zijn verblijfsvergunning. Hij is er heel erg blij mee. En wij met hem! Na de viering van 25 januari zei Fahrad: Ik wil jullie hartelijk bedanken voor alle steun en medeleven die ik de afgelopen periode heb gekregen uit de Peper. In mijn eigen taal zeg ik: YAK DONYA TASHAKOR, dat betekent 'dank, zo groot als de wereld'. Gefeliciteerd Farhad!! ---------------------------------------------------------------------------------------------------------AFSCHEID ELSE MARIJKE SCHOT Tijdens de viering van 25 januari ’15 nam Else Marijke Schot afscheid als cantor / pianiste. In haar dankwoord stond het lied Mensen van Catharina Visser centraal: Zijn met mensen het brood delen de beker drinken muren slechten weten zonder woorden samenvloeien als water

Uitstromen als beken weten van bergen, zeeën ieder zijn weg niemand alleen

Bezit delen vrede drinken onmin slechten het licht bevrijden

Bedankt Else Marijke Schot! ---------------------------------------------------------------------------------------------------------BESTELLEN HUISPAASKAARSEN 2015 Binnenkort is er weer de mogelijkheid om een Huis Paaskaars te bestellen. Voor de paaskaarsen van 2015 heeft de abdij enkele nieuwe afbeeldingen ontworpen. Alle combinaties staan in de folder duidelijk afgebeeld. Op de zondagen 1 en 8 maart kunt u uw bestelling aan mij opgeven na de viering in de koffiekamer. Dit kan alleen, als u meteen contant afrekent. Graag zoveel mogelijk gepast geld meenemen. Domien Verwer / [email protected]

MEDEDELINGEN – AANKONDIGINGEN (3) …………………… ============================================================== VOORJAARSBIJEENKOMST Vereniging ’n Herberg organiseert op 7 maart as. weer een bijeenkomst in de Emmauskerk - Ra 4 – 9733 HS Groningen (wijk Leeuwenborg). U bent van harte welkom. We beginnen om 9.30u, inloop met koffie / thee. Om 10.00u start het morgenprogramma. De inleidster op deze dag is drs. Toos Scholte, een moderne religieuze, die een boeiend verhaal gaat houden. Ze gaat met ons in gesprek over: Geloven anno nu: “Geloven is liefhebben, uiteindelijk omhelzen wat het leven ons brengt. Daar is lef en vertrouwen voor nodig. Geloven blijft een zoektocht in ons leven en het verlangen om God te duiden”. Dit zijn enkele zinnen uit haar boeiende inleiding. ‘s Middags zal het vocaal en instrumentaal trio Mja Mera, bestaande uit Karin Heesen viool en zang, Renate Klumper zang en Peter Rippen accordeon en zang, ons een gevarieerd programma bieden van liederen in het Jiddisch uit verschillende landen. Na een korte viering sluiten we deze dag om 16.00 uur. Wilt u meer weten over onze vereniging kijk dan op: www.’nherberg.nl Aan niet leden van ’n Herberg vragen we een bijdrage van € 10,=. U neemt uw eigen brood mee en er is soep, koffie en thee te koop. Ciel Huitema, voorzitter Wilma Altena, secretaris. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------GASTVRIJHEID De viering van 11 januari jl. ging over gastvrijheid. Wederzijds de stap naar elkaar toe maken. Hoe is het gesteld met onze gastvrijheid in het PeperGASThuis? Bij de koffie-ochtenden 'Kerk en kroeg' horen we nogal eens dat het moeilijk is contact te krijgen. Na de inspirerende viering van 11 januari bedacht ik iets nieuws: 'De ontmoetingstafel'. Bij de schouw in de koffiekamer staat voortaan een tafel waar nieuwe mensen, gasten en allen die op dat moment geen gesprekspartner hebben elkaar kunnen vinden. De gastheer of gastvrouw staat daar ook. En we hopen dat de vaste pepergangers ook hun gastvrijheid laten blijken door eens daar een praatje aan te knopen, want anders leren de gasten alleen elkaar kennen. De (hernieuwde) kennismakingsochtenden 'Kerk en kroeg' in La Brasse staan steeds vermeld in de zondagsbrief. Vorige keer waren daar 10 vaste pepergangers om mee koffie te drinken met de nieuwe mensen. Over gastvrijheid gesproken! Dat was geweldig. Tot ziens aan 'De ontmoetingstafel”. Lida Weeda (coördinator gastheer/gastvrouw en, samen met Karin Heesen, coördinator nieuwe pepergangers)

MEDEDELINGEN – AANKONDIGINGEN (4) …………………… ============================================================== WORKSHOPS IN DE POORT 1. Zing het voorjaar in! En weer wordt het voorjaar: een nieuw begin, het ontluikend groen, de zon en de vogels. We zingen mantra’s en spirituele liederen met een frisse geest en we laten ons inspireren door oude en nieuwe woorden uit allerlei spirituele tradities. Bij mooi weer zingen we ook buiten. Tussendoor doen we klank-en lichaamsoefeningen. Begeleiding op piano, harp, monochord en klein slagwerk. Het herhalen van eenvoudige woorden op een simpele melodie brengt ons van het hoofd naar het hart. Brengt ons ook bij stilte: van doen naar zijn. Deze workshop is op zondag 15 maart ’15 / 10.30- 13.00 uur in centrum De Poort. 2. De vrouwelijke mystieke weg Een innerlijke tocht als bezinning op Pasen. Stap voor stap reizen we langs de oude mystieke route van de zeven smarten en zeven vreugden: de weg die Jezus ging door de ogen van Maria bezien. Kijken met milde ogen naar ons eigen leven en ontdekken dat verdriet en vreugde verbonden zijn. We werken met: tekst, muziek, beweging, tekenen. Deze workshop is op zaterdag 4 april ’15 / 10.00 - 17.00 uur in centrum De Poort. De workshops staan onder leiding van Else Marijke Schot (musicus en trainer/coach) Voor opgave ga je naar www.cursuscentrumdepoort.nl ---------------------------------------------------------------------------------------------------------LICHTLOPERS Wachten op het licht - Wakend en biddend tot de dageraad…… De nacht voor Pasen is de belangrijkste nacht van het kerkelijk jaar. Het is vooruitzien en verlangen naar het onbegrijpelijke, het hoopvolle van de Paasmorgen. Wat in onze wereld niet kan, gebeurt: de dood die altijd het laatste woord lijkt te hebben, wordt als het eeuwige einde een nieuw begin, tegenovergesteld. En dat bracht en brengt mensen wereldwijd in een beweging van geloof, hoop en liefde. Niet als een wetenschappelijk bewezen feit, waarmee iemand de nobelprijs heeft gewonnen, waarna het leven gewoon weer verder gaat. Maar als een werkelijkheid van geloof, waardoor in hoop en verlangen dat het anders kan, mensen voorgoed in beweging komen in de richting van een wereld, zoals God haar bedoeld heeft! Zo'n nacht mag je niet verslapen! Zo'n nacht wil je vieren! Zo’n nacht wil je samen je twijfels delen, maar ook je hoop verbeelden!

MEDEDELINGEN – AANKONDIGINGEN (5) …… ============================================================== En je bent uitgenodigd dat te doen, komende paasnacht, van zaterdag 4 op zondag 5 april. Deelden we vorig jaar op Witte Donderdag onze Passie tijdens en met the Passion, nu wachten we in de Martinikerk op het licht, en we delen onze hoop, ons verlangen en onze liefde. Je bent vanaf 0.00 uur welkom in de Martinikerk, waar we samen blijven tot de dageraad, gedragen door elk half uur een korte viering in de nacht. Er zijn allerlei activiteiten, er is stilte en een plek om een kaars te ontsteken. En we werken samen aan een kunstwerk van licht en leven, dat ons energie geeft voor de nieuwe dag. De eerste dag van nieuwe hoop, die we beginnen met een viering in het ochtendgloren en een gezamenlijke maaltijd. Je kunt je opgeven bij Annemieke ter Brugge [email protected] Ds. Evert Jan Veldman (Nieuwe Kerk) Ds. Geert Brüsewitz (Doopsgezinde Gemeente) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------FILM OP ZONDAG De zondagen 26 april en 3 mei hebben als thema ‘Dal van diepe duisternis’. De voorbereidingsgroep gaat in de komende tijd aan de slag met de inhoud en vormgeving van deze vieringen. (In de volgende Peperclip meer informatie) Als eerste stap in de voorbereiding willen we met elkaar een film bekijken. Hierbij zijn alle pepergangers welkom! Het gaat om de film ‘La Stanza del Figlio’. De film wordt vertoond op zondag 22 maart - na afloop van de viering - in de koffiekamer van de Peper. Om mee te kijken kunnen belangstellenden zich melden bij Liesbeth Fransen, [email protected] Korte omschrijving van de film De titel betekent: de kamer van de zoon. Givanni, Paolo en hun tienerkinderen Irene en Andrea, leven in een klein stadje in Noord-Italië. Givanni is een psychiater. Dag na dag nemen zijn patiënten hem in vertrouwen over de eindeloze details van hun neuroses die een scherp contrast vormen met de orde in zijn eigen leven. Givanni ‘s leven bestaat uit gewoontes die strikt worden nageleefd: hij leest, luistert naar muziek en put zichzelf uit met lange, eenzame marathons door de stad. Op een ochtend ontvangt Givanni een dringend telefoontje van een patiënt en kan hij niet gaan joggen met zijn zoon, zoals gepland. In plaats daarvan gaat Andrea, zijn zoon, met zijn vrienden duiken. Hij komt echter niet meer terug.

MEDEDELINGEN – AANKONDIGINGEN (6) …………………… ============================================================== DoReCafé Op het snijvlak van geloof en samenleving Levenskunst Hoe wordt je leven zinvol? Hoe te leven? Hoe om te gaan met breuken en verlies? Hoe kan religieuze inspiratie bijdragen aan goed leven en samenleven? Hoe ga je om met eindigheid, vriendschap, liefde en trouw? Of religieuze intolerantie en politieke destructie? Wij zijn niet de eerste mensen die met deze vragen leven. Het fundament van antwoorden op de vraag ‘hoe te leven’ is geworteld in inspiratie en inzichten van mensen vóór ons. Geloofsinspiratie die ons leert omgaan met de gebrokenheid van de wereld nu. Dit voorjaar sluit het DoReCafé aan bij het jaarthema ‘Levenskunst’ van de Remonstrantse Broederschap. Met vier bijeenkomsten over de persoonlijke omgang met kwetsbaarheid, de waarde van ouder worden voor onze hele samenleving, wat er te leren valt van Dietrich Bonhoeffer als de wereld ten prooi valt aan intolerantie en geweld, en de geloofskracht van de chassidische levensvreugde bij Hendrik Werkman zoeken we nadrukkelijk naar een verbinding tussen levenskunst en de kunst van het geloven. In deze huidige ‘snelle’ tijd is er grote behoefte aan verdieping, niet alleen als antwoord op maatschappelijke ontwikkelingen maar ook ter bezinning op het persoonlijke leven. Hierin kan religieuze traditie een belangrijke bron van inspiratie zijn. De tradities van de doopsgezinden en remonstranten worden gekenmerkt door tolerantie en individuele verantwoordelijkheid. Daarbij past een open uitwisseling van standpunten en ideeën, midden in de samenleving. DoReCafé programma voorjaar 2015 16 februari: De levenskunst van Dietrich Bonhoeffer 16 maart: Levenskunst of levenskunde? 16 april: Het vuur van vervoering Werkman 21 mei: Ouder worden als roeping De toegang is gratis of een kleine vrijwillige bijdrage. Soms is er na afloop een hapje of een drankje. Adressen in Groningen: Doopsgezinde Kerk - Oude Boteringestraat 33 - 9712 GD Groningen Remonstrantse Kerk - Coehoornsingel 14 - 9711 BS Groningen Voor verdere informatie: http://www.remonstranten.org/groningen/dorecafe

MEDEDELINGEN – AANKONDIGINGEN (7) …………………… ============================================================== VEERTIGDAGENTIJD: SPAARDOOSJESTIJD Op woensdag 18 februari was het Aswoensdag en hiermee begon de Veertigdagentijd. Deze tijd wordt ook wel de Vasten genoemd. Het is een periode om je te bezinnen en voor te bereiden op het grootste Christelijke feest dat Pasen is. Dit jaar valt Pasen op 5 en 6 april. Zoals ieder jaar zijn er ook dit jaar weer spaardoosjes voor kinderen en volwassenen, waar het geld, dat je bespaart door soberder te gaan leven, in gedaan kan worden. Op 22 februari (de eerste zondag van de Veertigdagentijd) worden de doosjes aan de kinderen uitgedeeld tijdens de kinderviering. Na afloop van de viering kunnen volwassenen in de koffiekamer een spaardoosje krijgen. e Op 1 paasdag en op zondag 12 april kunnen de doosjes bij Albert Meems of Kees Sikkema worden ingeleverd. Het geld is bestemd voor een project van Kerk In Actie in Bangladesh, waar de bevolking ondersteuning en training krijgt van Taizébroeders. Namens de collectegroep, Kees Sikkema ---------------------------------------------------------------------------------------------------------KENNISMAKINGSAVOND Op woensdag 4 maart organiseren Lida Weeda en Karin Heesen een kennismakingsavond. De avond is bedoeld voor mensen die de vieringen in de Pepergasthuiskerk al kortere of langere tijd bezoeken, maar nog niet eerder een kennismakingsavond hebben kunnen bijwonen. Er zijn ook een paar plekken voor mensen die wel op zo’n avond zijn geweest, maar graag meer mensen willen leren kennen en nieuwe mensen willen welkom heten. Het doel van de avond is in de eerste plaats mensen te ontmoeten. Hierdoor kunnen we meer gezichten herkennen als we de vieringen bezoeken en kan het gemakkelijker worden met elkaar een praatje te maken of elkaar aan te spreken als we daar behoefte aan hebben. Maar ook praten we over de OVG en kunnen we elkaar hierover bevragen. De avond is bij Lida Weeda - Kerklaan 19 - 9717 HA Groningen / 19:30 - 21:30u. U kunt zich telefonisch of via e-mail opgeven bij Karin Heesen - 050-5427032 / [email protected]. Tijdige opgave vinden we prettig!. Graag tot ziens op 4 maart

GEZICHTEN HEBBEN NAMEN (1) ========================================================== Vaak horen we: “bekend gezicht, naam onbekend”. Wie zijn die andere PeperGangers? Regelmatig portretteren we er een paar. Samenstelling: redactie Peperclip

Mijn naam is Linda Waanders. Ik ben 49 jaar, woon in Groningen en ben getrouwd met Aart Jan de Geus. Mijn beroep is interim-directeur in het basisonderwijs en coach. Ik werk als zzp-er voor ons bedrijf Via Futura. Sinds 2013 ga ik voor een Nederlandse organisatie twee keer per jaar naar Flores – Indonesië. Samen met een scholenstichting daar werken we aan kwaliteitsverbetering van het basisonderwijs. In mijn vrije tijd kook en lees ik graag. Hardlopen is mijn manier om conditie te houden en mijn hoofd leeg te maken. Sinds 2005 kom ik in de Peper. Ik kom er om samen te vieren, voor ontmoeting en ont-moeten. Mijn activiteiten voor de Peper zijn gastvrouw, koffieschenkster en onregelmatig medewerkster van vieringen. Mijn tip aan de Peper: blijf experimenteren met inhoud en vorm. Durf keuzes te maken, bijvoorbeeld oriënteren op een ruimte waar veel meer mogelijkheden zijn voor andere vormen van liturgie. Met het doel: gemeenschap zijn en vieren met alle kleuren, geuren en smaken die er zijn! ------------------------------------------------------------------------------------Mijn naam is Liesbeth Fransen. Ik woon in Groningen, in de wijk Helpman Mijn leeftijd is 62 jaar Mijn beroep is Eventmanager – organisator van diverse soorten evenementen - bij de Hanzehogeschool Groningen Ik ben Peperganger sinds de start van de Pepergemeenschap. Ik kom in de Peper, omdat ik me betrokken voel bij de mensen en samen met hen onderweg wil zijn op de reis die – geloofs - leven heet. Mijn activiteiten voor de Peper: op dit moment ben ik secretaris van het vo-klein (vieringenoverleg klein). Het vo-klein is verantwoordelijk voor het samenstellen van het vieringenjaarrooster en de bemensing van de voorbereidingsgroepen. Ook geeft ze adviezen over de inhoud, liturgie, muziek en praktische zaken, zodat de vieringen ‘peperwaardig’ zijn. Hiervoor is o.a. het Handboek Vieringen beschikbaar. Naast het vo-klein bestaat het Vieringenoverleg. Daar worden alle trekkers voor uitgenodigd en een ieder die belangstelling heeft voor de vieringen is ook van harte welkom. Hier gaat het om terugkijken op en vooruitkijken naar de vieringen en komen inhoudelijke zaken aan de orde. Verder bereid ik enkele malen per jaar in kleine samenstelling een viering voor. Mijn tip aan de Peper: in de koffiekamer attent zijn op mensen die in hun eentje staan koffiedrinken.

GEZICHTEN HEBBEN NAMEN (2) ========================================================== Mijn naam is Bert Kunst. Ik woon in Peize. Mijn leeftijd is 56 en mijn beroep is concerncontroller / beleidsadviseur op het gebied van financiën en besturing van de Hanzehogeschool Groningen Mijn partner heet Gea de Groot, Zij is op 20 november 2013 overleden als gevolg van een ongeluk, twee dagen daarvoor. Ik heb 3 kinderen, 2 meiden en een jongen. Marleen, Ellen en Sander. Marleen is als docent Aardrijkskunde werkzaam aan een middelbare school in Zwolle. Ellen en Sander studeren nog, in Wageningen en in Groningen. In mijn vrije tijd: sporten, tuinieren, films kijken, theater- en concertbezoek, muziek luisteren, lezen. Maar vooral sportief bezig zijn. In oktober ga ik naar Nepal om daar in het Himalayagebergte te gaan wandelen. Iets wat Gea en ik samen hadden willen doen, maar dat is er niet meer van gekomen. Ik beschouw het nu als een soort eerbetoon aan ons samenzijn en samenleven. Ik ben Peperganger sinds de start in 1991. Wij komen vanuit de Martinikerk en zijn, zoals velen, toen overgestapt naar de Peper. In de Martinikerk was de aandacht toch vooral gericht op studenten. We hadden behoefte aan een gemeente, waarin voor iedereen plaats is en waarin iedereen in gelijke mate aandacht krijgt. Vanaf 1991 heb ik 5 jaar in het bestuur gezeten als penningmeester. Een leerzame tijd in die pioniersfase, waarin we, zeker de eerste jaren, nog niet echt geaccepteerd werden door de andere kerken. Onze dochter Ellen hoorde bij de eerste dopelingen. Het was een heel gedoe om dat voor elkaar te krijgen. Uiteindelijk vond de doop plaats onder verantwoordelijkheid van de kerk van Peize. Ik kom in de Peper, omdat …. Dat vind ik een heel lastige vraag. Ik vraag mij dat namelijk vaak af. Waarom ga ik naar de Peper? Wat trekt mij aan in die kerk? Heeft dat met het geloof te maken, de mensen die er komen, de sfeer, de mystiek, de muziek? Van huis ben ik gereformeerd opgevoed. Het geloof heb ik dus met de paplepel ingegoten gekregen. Maar kan ik mijzelf betitelen als een gelovig iemand. Nee, eigenlijk niet echt. Er is meer tussen hemel en aarde. Wat dat dan is, dat is voor mij de grote vraag. Ik ben en blijf, denk ik, zoekende. En toch voel ik mij thuis in de Peper: de warmte en betrokkenheid van mensen, de stilte, de rust om je te kunnen onttrekken aan de alledaagse drukte en stil te staan bij wat jou bezig houdt en wat je echt belangrijk vindt. En niet te vergeten de muziek. Ik hou van muziek en zing vaak volop mee. De tekst moet wel aansprekend, want ik moet mij wel kunnen vinden in wat ik zing.

GEZICHTEN HEBBEN NAMEN (3) ========================================================== Maar toch ….. God, de stille kracht. Bij en na het overlijden van Gea heb ik mij gesterkt gevoeld, heb ik een kracht ervaren, die ik vooraf bij mijzelf niet zo zeer verwacht had. En dan vraag je je natuurlijk af, wat dit zou kunnen zijn. Is dat God, de liefde, het licht dat mij verder leidt? Ik weet het niet, maar koester het wel. Mijn tip aan de Peper: wees een huis waarin iedereen die zoekende is zich thuis kan voelen en zich gesterkt voelt door de aanwezigheid van God en mensen. Wat God ook moge wezen. En houd zorg voor elkaar, kijk naar elkaar om. Ik heb deze zorg na het overlijden van Gea als een warm bad ervaren. ------------------------------------------------------------------------------------------------------- --Mijn naam is Hendrikus Boersma en ik woon in Groningen. Ik ben 46 jaar en mijn beroep is ziekenhuisapotheker in het UMCG. Mijn partner heet Anoesjka van den Broek. Wij hebben 3 kinderen In mijn vrije tijd schrijf ik gedichten onder het pseudoniem Job Steenhouwer (kijk maar eens op www.ello.co/jobsteenhouwer) en doe wat aan sport. Verder luister ik graag muziek en ga af en toe uit eten of naar de kroeg. Ik ben Peperganger sinds 2007. Ik kom in de Peper, omdat wij voor onszelf een kerk zochten die voor ons beiden een goede oplossing was. We gingen in het verleden nog wel eens afwisselend naar protestantse en katholieke kerkdiensten, en dat maakt e.e.a. vrij gecompliceerd. Mijn activiteiten voor de Peper zijn: af en toe een viering mee voorbereiden en wat andere hand- en spandiensten. Mijn tip aan de Peper: wees attent op Pepergangers die (nog) geen aansluiting hebben bij een groep binnen de Peper. Ze zouden zomaar weer de verbinding met ons kwijt kunnen raken. Het heeft ook mij een paar jaar gekost om te wennen aan de Peper, maar nu ben ik op mijn plek. ------------------------------------------------------------------------------------------ ----------------Mijn naam is Henny Colenbrander-Overeem. Ik woon in Vries. Mijn leeftijd is 59 jaar en mijn partner heet Frits Colenbrander. Mijn beroep was: ruim 30 jaar werken in het basisonderwijs. De laatste jaren heb ik me ook veel bezig gehouden met het begeleiden van PABO-studenten en het onderhouden van het ICT-netwerk. Ik heb 2 dochters. De oudste, Janne, woont in Amsterdam en Margriet woont in Utrecht. In mijn vrije tijd geniet ik van zingen bij de Asser Bach Cantategroep en bij Northern Voices. Verder ben ik vrijwilliger bij de Voedselbank in Assen en doe ik nog één ochtend per week vrijwilligerswerk op de basisschool, waar ik het laatst heb gewerkt. Ik ben Peperganger sinds 2000.

GEZICHTEN HEBBEN NAMEN (4) ========================================================== Ik kom in de Peper, omdat de sfeer me er erg aanspreekt. Ik houd van de liturgie: de teksten, de muziek, de overweging of gedichten zijn me heel dierbaar. Mijn activiteiten: we zorgen er (samen met anderen) voor dat de liturgieën op vrijdag opgehaald worden bij de drukker en dat ze op zondag aanwezig zijn. En ik ben gastvrouw. Mijn tip aan de Peper: blijf doorgaan met het houden van deze mooie vieringen, houd het (kerk)muzikale niveau hoog en laten we met elkaar blijven genieten van de mooie woorden die ons elke week weer worden toegezegd. --------------------------------------------------------------------------------------------------------Mijn naam is Elles Huisman-Dijkhuizen, ik ben al bijna 25 jaar heel gelukkig getrouwd met Johan. We wonen in Uithuizen en hebben drie lieve jongens, Michel (18), Remon (16) en David (14). Ik ben 47 jaar en werk met veel plezier op de basisschool als juf, momenteel bij de kleuters. Wij zijn Pepergangers van het eerste uur. We hebben zelfs de Pepergasthuiskerk als locatie mogen keuren! Eerst zongen we bij Chris van Bruggen in de Martinikerk, in het GSPkoor. Eigenlijk was dat een studentenkoor, maar de studenten bleven lid, ook als ze allang waren afgestudeerd. Chris ging op zoek naar een nieuwe kerk om daar opnieuw te beginnen. Hij vond de Pepergasthuiskerk een geschikte plek. Op een avond hebben we de Peper in een klein gezelschap bekeken en beoordeeld. Johan heeft toen nog het hekwerk van het liturgisch centrum verwijderd, omdat Chris deze ruimte anders te klein vond. Bij één van de achterste banken, aan de voorzijde van de kerk kun je dat hekwerk nog zien! Eerst kerkten we de ene keer in de Protestantse kerk in Uithuizen en, als we moesten zingen, in de Peper. Maar al gauw werd het contrast tussen beide kerken zo groot, dat we nu alleen nog in de Peper komen. De muziek is het eerste wat ons zo aanspreekt. Als je vraagt naar mijn lievelingslied, dan kun je beter vragen wat ik minder mooi vind, want lievelingsliederen, dat zijn vrijwel alle liederen van de Peper. De teksten zijn begrijpelijk en komen door de muziek nóg beter tot hun recht. Ook vind ik het heel sterk, dat de vieringen worden voorbereid en gedragen door mensen uit de gemeente i.p.v. door 1 voorganger. In de tijd dat onze jongens klein waren, maakte ik deel uit van de kinderoppas. Ook heb ik jarenlang meegedaan met de kinderviering. Graag zou ik eens meedoen met een voorbereidingsgroep, maar met de vele naschoolse activiteiten kan ik dat nu nog niet bolwerken. Ik vind het een voorrecht om bij het Peperkoor te mogen zingen en hoop dat anderen ook geraakt worden door de inhoud van de teksten in combinatie met de muziek en dat dit een rol mag spelen in hun leven.

GEZICHTEN HEBBEN NAMEN (5) ========================================================== Mijn tip aan de Peper: denk bij elke viering ook aan de kinderen, wat geef je hen mee, wat is hun rol. Standaard een kinderlied toevoegen vind ik ook gewenst. Plan vaker jongerenvieringen: fantastisch wat de jongeren bedenken en hoe ze dit vorm geven! --------------------------------------------------------------------------------------------------------Mijn naam is Jan van Loon. Ik ben 76 jaar, woon in De Punt en heb daar een mooi atelier en een ruim uitzicht. Mijn beroep is kunstenaar en docent. Zo’n e vijftig jaar intussen. Bizar! Tot mijn 34 heb ik in de stad gewoond (in Groningen en Den Haag). Daarna veel langer erbuiten. Nu zou ik graag in het centrum van Groningen gaan wonen, maar dat is, met een flink atelier erbij, niet mogelijk. Dus ik blijf voorlopig waar ik ben. Ik ben twee keer getrouwd geweest, vader van vijf kinderen en ik heb elf (bijna twaalf) kleinkinderen. Na mijn HBS-b diploma wilde ik naar de Academie Minerva. Dat mocht alleen als ik alle onderwijsdiploma’s zou halen. Dat heb ik gedaan. De eerstegraadsbevoegdheid kreeg ik op de Koninklijke Academie in Den Haag, waar ik les ging geven (tekenen, kunstgeschiedenis en handvaardigheid) en waar ik twaalf jaar heb gewoond. Na twee jaar VU en diverse scholen ging ik lesgeven aan de Academie Minerva in Groningen. Nu geef ik nog les aan de Klassieke Academie. Ik werk bijna dagelijks aan een nieuwe opzet voor een schilderij. Dat blijf ik doen zolang het kan. Misschien moet ik iets vaker nee zeggen tegen de vele uitnodigingen voor nieuwe tentoonstellingen. Via de Nauta’s kwam ik in de Peper en voelde mij daar direct op mijn plaats. Samen hebben we een aantal keren theatrale voorstellingen gemaakt voor de verschillende jubilea van de Peper. Ook heb ik korte tijd als trekker gefunctioneerd. De grote doeken die aan de wand hangen, zijn door mij met plezier gemaakt. Hoewel ik mezelf agnost noem, kom ik graag in de Peper om te zingen en mensen te ontmoeten die, net als ik, de zondag niet voorbij willen laten gaan zonder de muzikale vieringen mee te beleven. Het zou goed zijn als er meer jeugd betrokken zou kunnen worden bij de zich vernieuwende Pepergemeenschap.

MOOIE CD’S ==========================================================

DE VERHALEN In de vieringen van 21 en 25 december en 4 januari is het (kerst)oratorium “DE VERHALEN” gezongen. De teksten zijn geschreven door Michael Steehouder, de muziek door Chris van Bruggen, Anneke van der Heide en Peter Rippen. Dit oratorium staat op cd.

DE BEELDENTUIN Een cantate van Herman Verbeek, zijn laatste werk, in 10 delen, voor koor, instrumentale / vocale solisten. De composities zijn van Peter Rippen De cantate is in 2013 uitgevoerd in de Pepergasthuiskerk. Helaas heeft Herman Verbeek het zelf niet meer mogen horen Met steun van het Verbeekfonds is deze cantate op de CD gezet.

De cd’s zijn uitgevoerd door het projectkoor "Liedkunst in De Ark” o.l.v. Chris van Bruggen en Anneke van der Heide, piano Peter Rippen, en met medewerking van instrumentale en vocale solisten. Hoe bestel je deze cd’s? • Je stuurt een e-mail naar [email protected] • Je vermeldt welke cd’s je wilt en het gewenste aantal. • Je vermeldt je naam en het bezorgadres. • Je ontvangt je bestelling. De prijs: € 15,00 per stuk, exclusief verzendkosten.

ZICHT OP LITURGIE ========================================================== Lieve ‘vieringengenieters’, Op grond van een aantekening in het commentaarschrift ben ik uitgedaagd om in de Peperclip een klein rubriekje te schrijven over liturgie. Ik wil dat wel doen. Graag zelfs. Niet vanuit een wijsheid die mij aangeboren zou zijn, maar die ik lerend en lezend in mijn leven heb opgedaan. Wel bekome het jullie. e

Zicht op Liturgie (5 en laatste aflevering) Onze geleefde werkelijkheid vertoont vervormingen in de taal. (‘met de trap gaan‘ in plaats van ‘de trap op gaan’). Als zo’n soort vervorming ook de liturgische taal binnensluipt (Heer), dan levert dat wrijvingen op. Binnen het liturgisch taalgebied wordt ongelooflijk veel herhaald, en zo voor God gebracht. Als die vervormingen van onze geleefde werkelijkheid zo voor God herhaald worden, dan bestendigt dat die vervormingen in de werkelijkheid. En als dat zo gehoord wordt of zelfs alleen maar gehoord kan worden (door oecumenische gemeenten, vrouwen, kinderen, jongeren, mensen van middelbare leeftijd, ouderen, alleenstaanden, homosexuele en lesbische mensen, mensen met een handicap of donkere huidskleur etc. etc.) en mogelijk niet eens zo bedoeld is, dan moeten we ons toch afvragen wat we kunnen doen om de taal in de liturgie te veranderen, want dan staat liturgie op gespannen voet met wat ze zelf wil en kan zijn. Uitsluiting schuift dan naar achteren wat liturgie in die viering had kunnen zijn. Terwijl aangebrachte veranderingen daarentegen vast op hun beurt wel weer mensen kunnen aanzetten en motiveren om kleinering te verminderen. Liturgische taal heeft de zorg, door geen onderscheid te maken, de ontmoeting met Ik-zal-er-voor-jou-zijn voor iedereen mogelijk te maken en te houden. Daardoor juist wil liturgie eredienst zijn. Niet om God in te perken, of om te slijten aan vervormingen. Wie geen vertaalslag hoeft te maken, loopt niet achter op het gebeuren in de viering en kan zichzelf betrokken weten bij de ontmoeting om woorden van leven te inhaleren. “Onze” vieringen worden gemarkeerd door twee programmapunten die de mogelijkheid tot liturgie in zich hebben: • Aan het begin leert eén van de kleine kinderen het belangrijkste wat je in een religieuze gemeenschap kunt leren, namelijk dat je zelf het licht in je leven kunt aansteken.  Aan het eind zingen we voluit - meestal samen met ons kostbare koor onder leiding van de opperzangmeester(es) - dat we God en allen om ons heen danken voor dat wat we kregen: jij geeft ons vleugels en handen vol licht. Minke Harryvan-van Loon

ZICHT OP LITURGIE (2) ========================================================== Naschrift bij “Zicht op liturgie”, niet als Aap uit de mouw. Niet veel (2) lezers vroegen me om een naschrift, een soort streep, als onder een optelsom: en wat nu verder ermee? Ja, dat moet zich nog wijzen, om te beginnen (?) in onze Peperpraktijk. Zo zorgvuldig als ik maar kan, probeer ik het te duiden, afgaande op vreugde uit geloof. Ons liturgisch taalgebruik is indrukwekkend en eerbiedwekkend en vol afwisseling, maar nog steeds buitensluitend. Niemand wil dat, maar taal heeft zo’n grote invloed dat veranderingen (b.v. bij hem, hij, zijn, Heer) als taalkundig onmogelijk worden ervaren, terwijl we zo’n rijke nederlandse taal bezitten. We zijn zo verknocht aan bepaalde termen dat we er gezag aan toekennen, hoewel ze uit een andere, oudere cultuur stammen. De hardnekkige gevolgen ervan vragen er toch om dat we er des te harder aan werken om ze te voorkomen? Ik zei toch al: wel bekome het je? Minke Harryvan-van Loon -----------------------------------------------------------------------------------------------------------VANUIT ONZE VIERINGEN Op weg naar het DELEN wensen we de ander VREDE …. Wat zou het MOOI zijn als we bij die PERSOONLIJKE wens die ander ook echt ZIEN …. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------

POEZIEPAGINA (1) =========================================================== bijdrage van Paul Steverink – aansporing voor jongeren – tekst Christa Pelkert-Flashpäcker - vertaling Paul Begheijn SJ – bron internet

WAT MOED DOET Wees niet bang Je kunt de eerste toon zijn van een lied waardoor alle grenzen vergeten worden wees niet bang ook wanneer de toon nog amper klinkt wees niet bang Je kunt de eerste vonk zijn van een vuur dat alle wapens omsmelt tot ploegen wees niet bang ook wanneer de tegenwind je striemt wees niet bang Je kunt de eerste graankorrel zijn op een akker die alle handen vullen zal met brood wees niet bang ook wanneer het land vol stenen zit wees niet bang Je kunt de eerste pas zijn voor een dans die alle voeten leidt naar het land van recht en vrede wees niet bang ook wanneer je voet nog struikelt wees niet bang --------------------------------------------------------------------------------------------------------

POEZIEPAGINA (2) =========================================================== ALS HET WARE Zo neem ik waar loop tegen dingen aan stoot me aan de werkelijkheid ga aan een tafel zitten. Zo nam ik waar maar waar zat ik, te kijken naar een schilderij als ware alles buiten daar en ik alleen hierbinnen. Maar waargenomen ben ik het schilderij zijn wij, leven in de lijst van tijd er is geen buiten geen vroeg of later. De kaart is niet het land het schilderij geen landschap. Er is geen schilderij er is alleen maar landschap waar mij voor ik onzichtbaar ben, de tekening is als het ware als een stilleven. Zo is het ongeveer maar dan zonder denken zonder schrijven zonder potlood of papier niets van dat alles – alles niets volledig. Alleen de meester-tekenaar bestaat als grond van het bestaan, hij tekent naar het leven wij leven zijn tekenen Johan Vermeulen Zuidhorn – februari 2015

JOSEF DE RECHTVAARDIGE ========================================================== Op 19 maart vieren veel kerken het feest van Sint Josef. Gebaseerd op een verhaal in het maandblad Volzin en op het boek Jezus van Nazareth van Paul Verhoeven, een bijdrage van Paul Steverink.

De verzen 6 en 7 in hoofdstuk 2 van Lukas luiden: 6. “Zij bracht een zoon ter wereld haar eerstgeborene” 7. “Zij wikkelde hem in doeken” Tussen deze twee gebeurtenissen is een nauwelijks zichtbare breuklijn in het verhaal van Lukas. Wat is die breuk? Het met doeken verwarmen is zoiets vanzelfsprekends in de verzorging van een pasgeboren kind, dat het de vraag is waarom het expliciet vermeld dient te worden. Het antwoord luidt: omdat het ook niét had kunnen gebeuren. In een mum van tijd neemt Josef een beslissing. Wat moet hij met dit kind dat volgens het Lukasverhaal niet van hem is? Wanneer Josef het kind niét als zoon erkend had, dan was het naakt buiten gelegd: te vondeling of ten dode opgeschreven, een bij Romeinen en Grieken bekende handelwijze met ongewenste kinderen. Maar Joden doen zoiets niet. Door toe te staan dat Mirjam / Maria het kind Jezus in doeken wikkelt, neemt Josef stilzwijgend het vaderschap op zich. In dit onvanzelfprekende moment gaat de verhouding van vader en zoon voorbij aan de biologie. De relatie wordt ethisch: het gaat over het juiste handelen. Hier gebeurt rechtvaardigheid. Mattheüs 1-19 meldt dat Josef een rechtvaardige was, een tsaddiq. Dat wil zeggen: een mens die zich verantwoordelijk acht voor de ander die op zijn zorg is aangewezen. ‘Vader’ is wezenlijk niet de verwekker, maar die goed is voor het kind. Dat hoeft geen zaak te zijn van veel woorden. De breuklijn in het evangelie is ragfijn, maar beslissend. We mogen ervan uitgaan dat Jezus bijzonder op zijn vader Josef gesteld was. Want als Jezus over God spreekt, noemt hij Deze altijd liefdevol abba, pappie of daddy. --------------------------------------------------------------------------------------------------------

Op stap met een dakloze ========================================================== Hebt u wel eens gehoord van het Groningse initiatief: “Gewoon een kop koffie”? In 2014 opgestart door stadjer Ritzo ten Cate. Hij kwam op weg naar zijn werk dagelijks John tegen, een dakloze die hij na verloop van tijd steeds begroette. Na verloop van tijd raakte hij met hem in gesprek en vroeg waar deze man de meeste behoefte aan had, geld, eten, etc. De man vertelde hem dat hij de meeste behoefte had aan contact met een ander mens, gewoon samen een kop koffie drinken. Dat hebben ze gedaan. Na verloop van tijd nodigde John Ritzo uit om zijn slaapplaats te bekijken. Dit raakte Ritzo zo, dat hij besloot het contact tussen daklozen en ‘gewone mensen’ te bevorderen. Zo ontstond het idee voor stadswandelingen onder begeleiding van (oud-) daklozen. Een wandeling van 3 tot 4 uur, waarin ongeveer 10 kilometer wordt afgelegd. Het traject verschilt per gids, maar loopt vaak langs het Stadspark, het Plantsoen en de binnenstad. De dakloze laat de plekken zien die in zijn leven een belangrijke rol spelen of hebben gespeeld, tot en met de slaapplaatsen aan toe. Inmiddels is er een aantal daklozen geselecteerd dat hieraan meedoet. Ze leiden allerlei groepen rond, van middelbare scholieren tot personeelsverenigingen, vriendengroepen, kerkgroepen, etc. Deelname kost 10 euro per persoon en komt volledig ten goede aan de dakloze. Niet cash, maar om boodschappen van te doen of kleding van te kopen. Voor de daklozen betekent dit project enorm veel. Dakloze Max vertelde, tijdens een rondleiding op het Martinikerkhof waar ik bij aanwezig was, dat hij nu weer gezíen wordt. Hij ging hiervoor eerst letterlijk achter een boom staan praten, en kwam er daarna achter weg, vertellend dat hij zich nu weer een mens voelde, gezíen door andere mensen, gevoed door contact. Dát is de werkelijke winst van dit mooie initiatief. Misschien dat er vanuit de Peper belangstelling is om een keer als groep verrast te worden met een rondleiding door de stad, gezien door de ogen van een dakloze? Het kan een groep zijn van 10 tot 20 mensen. Belangstellenden kunnen zich voorlopig melden bij mij. Ik hoef het niet zo nodig te organiseren, dus als er iemand is die dat wil doen, dan hoor ik dat graag. Op onderstaande sites kunt u alles nog eens nalezen: http://www.sikkom.nl/gewoon-een-kop-koffie-om-daklozen-als-mens-te-zien/ http://ritzotencate.blogspot.nl/2014/12/een-jaar-gewoon-koffie-1001-lessenvan.html Op facebook is ook een pagina: Gewoon een Kop Koffie. Annemiek Werkman / [email protected]

Kloosterweekend jongeren in Zwolle 2015 – verslag ================================================== Laatst zijn we met de groep jongeren naar het Dominicanen klooster in Zwolle geweest. Voorheen zijn we al naar Huissen geweest, dus vol verwachtingen waren we klaar voor dit weekend. Gelukkig was het hartstikke leuk en daarom kunnen we spreken van een geslaagd weekend! Vrijdagmiddag om 5 uur stond iedereen klaar op transferium Haren. Iedereen koos een auto, tassen werden ingeladen, ouders werden geknuffeld en zo konden we vertrekken. Zwolle is een stuk dichterbij dan Huissen (en veel dichterbij dan Taizé), dus na ongeveer en uur rijden waren we er al. Eenmaal daar moesten we eerst op zoek naar diegene die ons dit weekend zou ‘begeleiden’. Dat was Bastiaan, een vrolijke en enthousiaste jongerenmedewerker van het klooster. Hij vertelde dat we dit weekend een ‘huiskamer’ zouden hebben en de slaapruimte. De huiskamer was een apart gebouw en wordt ook wel het Wasdom genoemd. De slaapruimte was echt in het klooster. Alle tassen moesten daarheen, dus liepen we daar in vrolijke stemming heen. We moesten echter 4 trappen op! Al het snoep dat dit weekend genuttigd was, is er meteen weer vanaf gelopen. Als hechte groep kozen we ervoor om met z’n allen in één ruimte te slapen. Nadat de matjes lagen, konden we meteen de dienst in. De dienst was met een aantal bezoekers en met de monniken. Het ging wel een beetje mis, want voor de banken waren een soort latjes voor je voeten. Twee van ons (waaronder ikzelf) hadden dit niet door, waardoor we bijna vielen. Gelukkig konden we de lach inhouden en bleef de rust van het klooster behouden. Na de dienst konden we eindelijk eten. Iedereen had al aardige trek gekregen. In het Wasdom werd heerlijk eten bereid en konden we de buiken vullen. De avond hebben we gevuld met gesprekken over de komende jongerenviering. Zaterdag stond in het teken van brood bakken, het klooster bekijken en gesprekken voeren. Bastiaan verzorgde samen met een assistent en met buitenlandse studenten, genaamd spotters, een leerzame en leuke dag. De dag begon met een rondleiding door de kerk. Dit kon je doen door in je eentje met een kaarsje rond te lopen en dan het kaarsje op een plek te zetten die jou aansprak. De andere optie was om in een groepje met een boekje naar bepaalde plekken te gaan. Over de plekken kon je dan informatie lezen en met je groepje daarover praten. Het was een erg mooi klooster! ‘s Middags gingen we dus brood bakken. De ene groep ging eerst het deeg maken, terwijl de anderen praatten over dingen die jou gelukkig maken / waar jij blij van wordt. Hierbij zijn we tot de conclusie gekomen dat er ook heel veel gemeenschappelijke dingen zijn waar we gelukkig van worden. Vervolgens werden de groepen verwisseld. Er werden allerlei mooie en lekkere broodcreaties

gemaakt. In combinatie met het praten, was dit een zeer leuke bezigheid. De dag was toen alweer om! Bij het avondeten werd het brood gegeten en werden plannen voor de avond gemaakt. De avond bestond uit twee films kijken, op de tafels dansen en zingen voor Annemiek. Alle gezelligheid leidde namelijk tot een dag die pas na twaalven afgelopen was. Annemiek was zondag jarig dus begon zij haar verjaardag met ballonnen en mooi gezang. Hierna was het toch wel echt tijd om te gaan slapen. De laatste dag, zondag, hebben we besteed aan mediteren, kerkdienst, opruimen en een wandeling. Al vroeg zaten we in de kerk die langzaamaan volstroomde. De dienst duurde een beetje lang, maar het was een ervaring om een heel ander soort dienst mee te maken. Met brakke hoofden en wallen aten we hostie en zongen we verder. Na dienst was het tijd voor mediteren. Een monnik uit het klooster leidde ons hierbij. We waren allemaal in een trance en vielen in deze rust zowat in slaap na de korte nacht. Jammergenoeg kwam er een einde aan de rust na de lunch: het was de hoogste tijd om op te ruimen en schoon te maken. Na het alles piekfijn eruit te laten zien, maakten we nog een korte wandeling. En toen.. toen was het helaas alweer tijd om richting huis te gaan.

Dit weekend hebben we met plezier beleefd en het heeft onze groep nog hechter gemaakt. De gesprekken, het brood bakken, het gezamenlijk film kijken, het waren bezigheden waarbij we onszelf waren en hebben kunnen genieten. Een weekend om weer in je zak te steken! Namens de jongeren + begeleiding Maaike de Vries

ZALIGSPREKINGEN ========================================================== Zalig de vredestichters, want zij zullen kinderen Gods genoemd worden-Matt 5:9 Vrede brengen is een van de mooiste, en hoogst gewaardeerde activiteiten van een mens. Vermoedelijk daarom is er een afzonderlijke zaligspreking aan gewijd door Jezus èn als zodanig genoteerd door Matteüs. Naam (en faam) van het kindschap Gods brengt zaligheid, of is tenminste verbonden met zaligheid – via het brengen of stichten van vrede. Vrede is een van de grootste overkoepelende spirituele container-begrippen; daaronder vallen de vele v's: veiligheid, vertrouwen, vrijheid, vreugde, vriendschap, vergeving, verzoening, tot aan verlossing toe. Wat zou een mens nog méér willen dan veiligheid en liefde, en in vrede leven en sterven? Ik vraag geen opsomming, dat is voor een andere keer. Maar vanwaar eigenlijk die bijzonder hoge waardering, tot zaligheid toe? We kunnen onderscheid maken tussen  vrede in het eigen leven en met het eigen bestaan (inclusief de “cultuur” waarin we leven);  vrede met de naasten; de eigen dierbaren, en de buren dichtbij en ver weg (en zelfs in bijzonder verband met de vijanden, hier en elders; ook dit laatste aspect laten we even zitten);  vrede met God. Vooraf zeg ik maar even dat ik voorzichtig moet zijn met al te veel uitzonderingen, uitweidingen, aanhalingstekens, tussen haakjes plaatsen. Het zo te zien eenvoudige woordje “vrede” vraagt er eigenlijk wel om, maar de rode draad moet wel goed te volgen blijven. Ik zeg dit maar zelf, want iemand moet mij toch waarschuwen om mij niet te veel te laten leiden door mijn beperkingen. Ik denk dat die zaligheid in het bijzonder te maken heeft met die vrede van God. Deze Hoge Verschijning heeft het zich moeilijk gemaakt om geheel geaccepteerd te worden door èn zich te (laten) presenteren als schepper van de wereld, èn als bestuurder van allerhande om welke reden dan ook uit de hand gelopen processen in deze zelfde geschapen wereld. (En voor een tweede keer vraag ik toestemming van de lezer om de discussie over het verschijnsel van kwade of duivelse krachten uit te mogen stellen). Het lijkt soms wel of de hele wereld als proces uit de hand gelopen is. En met deze Hoge Figuur zouden wij dan in vrede moeten leven. Ik denk (alweer) dat er bij onze God begrip bestaat voor de moeizaamheid van dit vredesproces, dit vrede sluiten met de schepper van onze vaak moeizame wereld. Zelfs vergeving en verzoening spelen noodzakelijkerwijs een rol, wil deze zaligspreking kans van slagen hebben als een reële serieuze aangelegenheid.

God uit zijn hoge waardering voor die mens van vrede (vrede die van twee kanten moet komen) door iets van zichzelf, iets essentieel goddelijks, aan deze mens te schenken. God geeft wezenlijks van zijn eigenste wezen, zoiets als hartstochtelijke liefde, aan die mens – in de vorm van zijn eigen liefdesvuur waarmee hij de goddelijke vonk, principieel in iedere mens aanwezig, laat ontvlammen. De mens ervaart dit pure innerlijke liefdesvuur – deze goddelijke liefde – als zaligheid. De omgeving van deze mens ervaart of voelt de uitstraling van dit vuur als volkomen zuiverheid en zuiverende, helende straling, als van God zelf afkomstig – en benoemt deze mens als kind van God. Mens en God horen zo bij elkaar, in een vorm van eenheid. We kunnen de zaligsprekingen wegschuiven als bijkomstige versiering en eigenlijk irrationeel en illusoir, òf we doen een poging ze te verstaan – als maatgevende hoofdbestanddelen in een beleving van een zingevend christendom. Een groot Zelfbewustzijn en bewustheid van Zijn afkomst kan Jezus niet ontzegd worden. “Wie mij ziet, ziet de Vader”. Ik wil vertalen: zonder zoon geen vader. De mooiste teksten over de existentiële verbondenheid en eenheid van ouder en kind (Vader en Zoon) las ik bij Meester Eckhart. Daarom staat hieronder de schrijversnaam “leerling” (naam bekend bij de redactie) N.B. In onze gemeenschap zingen wij elkaar vaak liefde toe (Ubi caritas et amor), maar nog sprekender wensen wij elkaar de vrede van God. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------

PEPERKORREL Reliquiz-vraag Is Jezus: A)

historisch

B)

mythisch

C)

glossy

Aankruisen wat (niet) van toepassing is.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

PEPERCLIPS IN 2015 Deadlines kopij voor de volgende edities: nr. 3 inleverdatum 4 april 2015

verschijningsdatum 12 april 2015

nr. 4 inleverdatum 16 mei 2015

verschijningsdatum 24 mei 2015

nr. 5 inleverdatum 27 juni 2015

verschijningsdatum 5 juli 2015

nr. 6 inleverdatum 15 augustus 2015

verschijningsdatum 23 augustus 2015

nr. 7 inleverdatum 3 oktober 2015

verschijningsdatum 11 oktober 2015

nr. 8 inleverdatum 28 november 2015

verschijningsdatum 6 december 2015

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Peperclip is het informatieblad van Oecumenische Vieringen Groningen Redaktie: Anne Hesseling en Aart Jan de Geus Redaktieadres: Langestraat 226 9712 MJ Groningen E-mail: [email protected] Internet: www.ovg-web.nl Stichting O.V.G. Iedere zondag is er een viering in de Pepergasthuiskerk om 10.30 uur. Contactadres voor informatie over de vieringen: Secretariaat OVG Marijtje van Duijn Oranjesingel 8 - 9717 CB Groningen. 050-3125173 / [email protected]. Financiële bijdrage OVG Wilt u een bijdrage storten om de vieringen in de Pepergasthuiskerk te kunnen voortzetten? Het rekeningnummer is: NL03 RABO 0385 1260 85 Stichting Oecumenische Vieringen Groningen Postbus 257 – 9670 AG Winschoten Pastoraatsgroep De Peper heeft een pastoraatsgroep van vijf mensen. Voor een persoonlijk gesprek kunt u bij hen terecht. Zij bieden u een luisterend oor. Spreek gerust een van hen aan, als u er behoefte aan heeft om vertrouwelijk met iemand te praten. Misschien eenmalig, maar het kan ook vaker. Over gebeurtenissen in uw leven die u bezighouden. Over wat u na aan het hart ligt. Over uzelf. U kunt telefonisch contact opnemen of per e-mail. Verdere informatie vindt u in de folder Pastoraat in de Peper (ligt bij de uitgang) of op www.ovg-web.nl.

Karin Heesen

Wim Broersma

Mieke Thijsseling

Herman Boiten

Witske Bodewitz

Presbyterium Wilt u een aanvraag doen voor doop, belijdenis, een rouw- of trouwdienst, dan kunt u contact opnemen met het presbyterium via Sietse Wijnstra Eemskanaal ZZ 3 - 9623 PE Lageland. 050-7850375 / [email protected] In het OVG jaarrooster 2015 zijn voorlopig de volgende data gereserveerd voor dopen: 24 mei en 13 september. In verband met de benodigde voorbereidingstijd is het van belang om de doop tijdig aan te vragen (liefst 3 maanden van tevoren).