PEPER&ZOUT SINT-JANSSCHOOL KNOKKE-HEIST
P.A.Plan
PEPER&ZOUT www.sint-jansschool.be
goeiemorgen …
onbetrouwbaar … een stel is geen stel …
is niet altijd zo …
al eeuwen een stel …
“Pesten is een vorm van respectloos gedrag waarbij iemand of een groep herhaaldelijk en op een systematische manier geweld wordt aangedaan. Het gaat om negatief gedrag van een groep of een individu dat – zeker bij iets oudere kinderen – de bedoeling heeft het slachtoffer of de slachtoffers te kwetsen, pijn te doen of onderuit te halen.”
PEPER&ZOUT www.sint-jansschool.be
“In de meeste gevallen blijven plagerijen onschuldige, zelfs humorvolle uitingen van communicatie. Plagerijen hebben vaak te maken met de ik-jij relatie. Wie plaagt, geeft of vraagt om aandacht. Plagerijen wijzen op betrokkenheid.”
PEPER&ZOUT www.sint-jansschool.be
PEPER&ZOUT www.sint-jansschool.be
1. Gesprek met slachtoffer en pester (gaat het wel om pesten ?) 2. Klasverwerking : - Vrije schrijfoefening - Sociogram - Ik vind, ik voel, ik wil gesprek - Klasthermometer stap 1 : hoe voel ik me op een schaal van tien stap 2 : twee reeksen individuele vragen Kruis aan hoe het er in onze klas aan toe gaat + benadering / - benadering stap 3 : klasafspraken 3. Leerkrachten worden op de hoogte gebracht. Observatie 4. Ouders worden op de hoogte gebracht + eventueel gesprek 5. Opvolgen
“Pesten is een vorm van respectloos gedrag waarbij iemand of een groep herhaaldelijk en op een systematische manier geweld wordt aangedaan. Het gaat om negatief gedrag van een groep of een individudat ‐ zeker bij iets oudere kinderen ‐ de bedoeling heeft het slachtoffer of de slachtoffers te kwetsen,pijn te doen of onderuit te halen. “Pesten bestaat al zolang mensen en dus kinderen bestaan. Voor heel wat kinderen is pesten dé reden om de school voor eens en altijd te haten, anderen te wantrouwen, en sociale contacten te mijden. Pesten neemt steeds subtielere vormen aan. Pesten kan van op afstand. De pester hoeft zich niet meer fysiek kenbaar te maken. Een SMS is snel verstuurd, een mail, de chatbox, de blogs ... Communicatiemiddelen die nuttig zijn maar al even snel misbruikt worden.Hoogstwaarschijnlijk is het pesten op school in belangrijke mate oorzaak voor mobbing, pestgedrag later op het werk. De pester gaat gewoon op zijn elan verder. De gepeste blijft ofwel slachtoffer of wordt zelf een gepatenteerde pestkop uit weerwraak. Daar willen wij iets aan doen. Sommige Indiaanse volksstammen lossen hun conflicten op door het uitwisselen van keien. Op de keien staan figuren gekerfd die bij elkaar horen. Door die symbolen bij elkaar te brengen worden conflicten opgelost. Veel pesterijen ontstaan uit conflicten, sluimerende ruzies die niet opgelost raken.
“In de meeste gevallen blijven plagerijen onschuldige, zelfs humorvolle uitingen van communicatie. Plagerijen hebben vaak te maken met de ik – jij relatie. Wie plaagt, geeft of vraagt om aandacht. Plagerijen wijzen dikwijls op betrokkenheid.” Wij gingen dus op zoek naar een middel om de kinderen de kans te geven ruzies, pagerijen zelf op te lossen voor ze zouden kunnen leiden tot pestgedrag. We wilden dus hebben dat kinderen zelf de conflictsituatie herkennen en meteen de reflex hebben om er iets aan te doen.
Dit moeten ze kunnen doen zonder beroep te doen op de leerkrachten. De pleinwachter op de speelplaats wordt dus niet betrokken in het proces. Wij kwamen uit op een Peper&Zout stel. Makkelijk hanteerbaar, mist niets aan symboliek, ze kruiden het leven, altijd samen maar toch apart, onafscheidelijk. Om alles nog wat meer vorm te geven plaatsten we ons stel in een “First emergency” kastje. Dit om aan te tonen dat het gaat om noodgevallen. Als de nood het hoogst is dan is het Peper&Zoutstel nabij ! Omdat we dat kastje ergens wilden aanhangen dachten we : laten we een huisje maken. In dat huisje kunnen de kinderen, afgezonderd van de buitenwereld, hun conflict oplossen. In het huisje hangt een oud, gouden kader. Daarin het contract, door iedereen ondertekend : Wij zijn hard tegen pesten !
Wij hebben ruzie en we willen dit opgelost zien. Ik ga naar het kastje, neem het Peper&Zoutstel, stap naar de tegenpartij toe en stel hem of haar voor het conflict uit te praten. De tegenpartij mag mijn voorstel niet weigeren. Doet hij of zij dat wel, dan mag of moet de leerkracht tussenbeide komen.Ons concept werkt. Het Peper&Zoutstel helpt ontegensprekelijk en effectief conflictsituaties onder elkaar op te lossen, zonder daarvoor de tussenkomst van een volwassene nodig te hebben. De schrik dat het huisje en/of het stel te pas en te onpas zou gebruikt worden was ongegrond. Sommige kinderen gaan er prat op dat ze nog nooit in het huisje zijn binnen geweest.
En we wilden nog verder gaan. We wilden dat kinderen, vooral zij die niet zo mondig zijn en dus ook dikwijls het slachtoffer zijn van pestgedrag een signaal konden geven. Het idee van de “first emergency” mondde uit in een EHBP‐kastje. Een Eerste Hulp Bij Pestgevallen. De gimmick hier werd
een “pollepel”, wij noemen hem een paplepel omdat PAP toevallig de afkorting is van PestActiePlan. De paplepel hangt aan hetzelfde huisje. Wanneer de PAP‐lepel meegenomen wordt is dat het signaal van de “gepeste” : “Ik kan niet meer ! Nu moet er iets gebeuren !” De PAP‐lepel wordt meegenomen naar de klas en aan het bord gehangen. Uit onderzoek blijkt dat heel dikwijls veel kinderen op de hoogte zijn van het pestgedrag, maar er zelf niets aan durven doen. Meer dan 80 % wil dat er een eind komt aan het pestgedrag. Dan start de pestprocedure. Een pestprocedure is eigen aan iedere school. Voor onze procedure haalden we de inspiratie in het tijdschrift E.G.O.Echo jrg 5 nr 4 van het schooljaar 2002‐2003. 1. Gesprek met de kinderen, de “pester”, de “gepeste”, de leerkracht, de directie. (Gaat het wel om pesten ?) Kunnen we dit niet op een eenvoudige manier oplossen ? 2. Klasverwerking : ‐ vrije schrijfoefening (wat is er gaande ?) ‐ sociogram ( computerversie) ‐ ik vind/ik voel/ik wil gesprek met slachtoffer en dader. Ik vind ... Hoe kijk ik aan tegen wat er nu gebeurt. Ik voel ... Welke gevoelens maakt dit in mij los. Ik wil ... Wat wil ik dat er verandert. ‐ klasthermometer ( hoe voel ik me op een schaal van tien) ‐ vragenreeks reeks 1 + benadering (vb. Er zijn geen echte kliekjes) reeks 2 ‐ benadering (vb. Bij ons mag je je mening niet zeggen) ‐ klasafspraken : drie afspraken die de klassfeer zouden verbeteren 3. Alle leerkrachten worden op de hoogte gebracht. Iedereen helpt opvolgen. 4. Ouders worden op de hoogte gebracht. 5. Sanctie voor onaanvaardbaar gedrag. No blame voor de toekomst. We draaien de bladzijde om. Of het PestActiePlan werkt is en blijft een open vraag. Het resultaat is onmeetbaar. Een PestActiePlan is iets van lange adem. Ons PestActiePlan is als een trein. We hebben het op spoor gezet door het bespreekbaar te maken. Het duurt een poosje voor het op gang getrokken is. Af en toe wordt aan de noodrem getrokken. Dan moet je een stukje achteruit, vertragen, het station opnieuw binnenrijden om daarna opnieuw te kunnen starten. We zitten op het goede spoor, maar het is een beetje zoals bij de NMBS, af en toe kom je wel eens te laat.
Deze zomer, tijdens de grote vakantie werd onze speelplaats opnieuw aangelegd. Het plan oogt origineel en vernieuwend. Alles situeert zich rond een centrale plaats met daarrond een aantal satellieten. Iedere satelliet biedt de kinderen iets anders : rust, spel, groen, ... De Koningin Paolaprijs, twv. 6500 euro, wordt integraal besteed aan de herinrichting en zal dus rechtstreeks bijdragen tot het “goed gevoel” op onze school. De Sint‐Jansschool, je bent thuis, op school.
