September 2012, jaargang 5, nummer 3
In dit nummer:
Ui-geluiden
Creatief met uien
De toon is gezet
Openheid over prijzen spreekt me aan
Agrarische sector en politiek
Medelingen VTA secretariaat
Wortelpraat
Knolselderij
Van de voorzitter, Het seizoen 2012/2013 is begonnen en wat ziet de wereld er anders uit dan 1 jaar geleden. In Europa wordt er tarwe verhandeld op € 25,00 en de termijnmarkt voor aardappelen op april 2013 laat al meer dan € 23,00 zien. Wederom is het oncontroleerbare weer deels verantwoordelijk. In Nederland maar ook in West-Europa is het areaal aardappelen met meer dan 6% gedaald. Door een lastig voorjaar, wederom door het weer, is de algemene verwachting dat de aardappeloogst plusminus 10% lager zal uitvallen. Hierbij moet nog worden aangetekend dat het knolaantal aan de hoge kant is, wat weer zijn gevolg heeft voor “lengte” zoals men dit noemt. Er is sprake van koopalertheid bij de verwerkers. Zelfs in België betaalt de verwerkende industrie oplopende prijzen. Ook bij de uien is de situatie drastisch anders. Het areaal is met meer dan10% gedaald en afland worden, op moment van schrijven van dit stuk worden prijzen van € 10,00 en meer betaald. Dat is iets anders dan je product voor niets wegbrengen of zelfs geld toegeven in sommige gevallen. Toch is de situatie bij uien een andere dan bij aardappelen. Bij uien is meer dan 90% van de oogst bestemd voor de export. Met andere woorden, de exportkansen bepalen in hoge mate de prijs. Onze grootste concurrent op de exportmarkt is India. Bij aardappelen daarentegen wordt het meeste afgezet aan de verwerkende industrie in Noordwest-Europa. Dezelfde, continentale industrie exporteert het grootste deel van de productie, maar de bezetting van de hier gevestigde fabrieken is wel belangrijk. VTA roept al jaren dat de akkerbouw in Nederland wel overwogen beslissingen neemt maar dat “moeder natuur” vaak de storende factor is. Om deze oncontroleerbare storende factor te compenseren pleit VTA al langere tijd voor regulering van de aardappelmarkt. Waarom deze markt? Omdat West-Europa een hoge concentratie van productie en verwerking kent, dit in tegenstelling tot andere gewassen. Dat anderen om marktregulering voor bijv. graan roepen is niet realistisch. De Nederlandse graanproductie stelt zowel Europees als mondiaal niets voor. De politiek in Europa voert een tegengesteld landbouwbeleid en mondiale marktregulering is gewoon niet haalbaar. Maatregelen ter bescherming van de nationale belangen zoals bijvoorbeeld Rusland dat doet in de vorm van exportverboden zijn eerder denkbaar. Het komende seizoen zal verrassend kunnen verlopen, laten we het vorige daarom maar snel vergeten. Hopelijk compenseert oogst 2012 meer dan het verlies van oogst 2011. Louis Beemsterboer
Ui-geluiden De rubriek Ui-geluiden heeft een vaste opzet. Een aantal grote Nederlandse exporteurs worden gebeld en zij krijgen allemaal dezelfde vragen voorgelegd. De antwoorden op de vragen zijn een samenvatting van de antwoorden die de exporteurs gaven. Hoe staan de uien zowel rood als geel ervoor? De uien staan er goed voor. We halen niet de opbrengst van vorig jaar, maar een gemiddelde tot bovengemiddelde opbrengst wordt toch wel verwacht. Terugkijkend naar begin juli zijn de opbrengsten zeker boven verwachting. Rode uien lijken schaars, het is bij rood absoluut de vraag of er voldoende grove uien gaan komen. Bij de gele uien is de grofte goed, de kwaliteit lijkt goed te zijn, mits men maar niet de verzopen plekken op gaat rapen. Raken de plantuien op? Op het moment dat de exporteurs geïnterviewd werden waren ze nog niet helemaal door de plantuien heen, maar wel heel ver op weg. De betere bestemmingen kregen reeds zaaiuien geleverd. Naar verwachting worden er alleen nog
zaaiuien gedraaid op het moment dat deze VTAktueel uitkomt. Hoe loopt de export tot nu toe en waar gaan de uien heen? De export heeft goed gelopen en er liggen volop kansen. Momenteel is het even iets minder. Afrika heeft de afgelopen tijd veel afgenomen, maar er gaat momenteel nog maar weinig die kant op. De export naar Midden- en ZuidAmerika, m.n. Brazilië, loopt erg goed en het Verre Oosten, Maleisië en de Filipijnen nemen goed af. Verder zijn Engeland en Scandinavië genoemde bestemmingen.
zullen wereldwijd goed afgezet kunnen worden. De vraag is wel of alle potentiële kopers geld hebben, want van vorig jaar is ook nog niet alles afgerekend. Het areaal is dit jaar kleiner. Is er iets te zeggen over het prijsniveau? Het prijsniveau moet redelijk tot goed kunnen zijn. Topprijzen liggen nog niet in het verschiet, aangezien de te exporteren hoeveelheid een record moet verbreken. Het areaal is dan wel iets gedaald, maar is nog steeds groot t.o.v. 5 jaar geleden. De opbrengsten zijn niet top, maar wel minimaal gemiddeld. Ralph de Clerck en Leo de Jonge
Waar liggen de kansen voor oogst 2012? Over heel de wereld liggen mogelijkheden, het is nu 100% anders dan vorig jaar. Goede uien tegen redelijke prijzen
Creatief met Uien ‘Sommige mensen zijn wel erg creatief in het wegwerken van overschotten’. Een VTA-lid was afgelopen zomer in Canada. Op een gezellig terrasje kreeg hij het volgende bij het eten geserveerd. Een gefrituurde uienring en iets van gekiemde groente dat op taugé leek. De taugé smaakte wel erg naar uien. Bij navraag bleek het om gekiemd uienzaad te gaan. Een ietwat wrange smaak als je op dat moment thuis nog 200 ton onverkoopbare uien in opslag hebt.
De toon is gezet In tegenstelling met Nederland, waar de industrie weinig affiniteit heeft met aardappelhandelshuizen, is dat in Duitsland totaal omgekeerd.
Weuthen, het grootste handelshuis in Duitsland, verhandelt niet alleen een groot deel van alle Duitse aardappelen, maar is ook in de omringende landen zeer actief. Weuthen is hofleverancier bij heel veel verwerkers in Duitsland en heeft contacten en contracten met de gehele West-Europese industrie. Jaarlijks organiseert het bedrijf een “Kartoffeltag” waar veel aardappeltelers op af komen. Frappant is echter dat vertegenwoordigers van de hele WestEuropese industrie hier ook massaal naar toe gaan. Ondanks dat deze mensen vaak doen voorkomen de wijsheid in pacht te hebben, hangen zij aan de lippen van de heer Buffen als hij met zijn aardappelverhaal begint en zijn voorspellingen voor het komende seizoen wereldkundig maakt. Anders dan in Nederland, waar veel organisaties de taal van de industrie spreken, is Buffen laat maar zeggen; ‘recht voor zijn raap’. Tijdens de Kartoffeltag wordt dan ook de eerste toon maar vooral ook de stemming gezet voor het nieuwe seizoen. Buffen voorspelt een prijstechnisch gezien goed aardappeljaar. 16 tot 22 eurocent voor de industrieaardappelen en 20 tot 30 eurocent voor de tafelaardappelen. Tijdens de rooimaanden zal daar volgens hem, als gevolg van kwalitatief mindere partijen in de markt, nog weinig sprake van zijn, maar verder in het af-
zetseizoen verwacht hij sterk oplopende prijzen. Verder geeft hij aan, in navolging van NEPG en andere berichtgevingen, dat er minder aardappelen uitgezet zijn, de opbrengsten per ha in alle landen minder zijn en de concurrentie met andere teelten voor het volgende seizoen heviger zal worden. Tevens zijn er al vroeg in het seizoen voldoende exportkansen richting Afrika en Zuid-Europa, weinig concurrentie vanuit de andere kant van de grote plas wat betreft aardappelproducten en kleine voorraden bij de verwerkers. Alles bij elkaar voldoende ingrediënten voor een goed aardappeljaar. Wij als VTA zijn het in grote lijnen eens met deze uitspraken. De visie van VTA stemt duidelijk overeen met die van de Buffen. VTA verwacht dat de industrie ook nog eens onvoldoende ingedekt is met zijn contractpositie, dus in het verloop van het gehele seizoen zal moeten bijkopen. De eerste tekenen zijn al merkbaar. De trukendoos zal weer wijd open gezet worden. Men zal weer met combinatiekopen komen en andere, op het eerste oog, aantrekkelijke voorwaarden. Diverse telers zijn bijvoorbeeld al voorstellen gedaan waarbij men een iets hogere prijs dan de dagwaarde voor de vrije aardappelen bood, maar dan moest men wel een contract voor het volgende seizoen tekenen waarvan de contractprijs 1 eurocent hoger ligt dan de contractprijs van dit jaar.
Over contractprijzen gesproken. Historisch gezien gaan contractprijzen tijdens een matig seizoen met 1 eurocent omlaag en in een goed seizoen, hetgeen nu voor de deur staat, met 1 eurocent omhoog. Los van het feit dat 1 eurocent voor het volgende seizoen onvoldoende zal zijn, is zo’n deal een sigaar uit eigen doos. Ons credo is daarom, geef je vrije aardappelen niet weg!! Raadpleeg eerst de VTA-PISA-lijst, informeer eens bij de concurrent en houd contact met onze intermediair. Maak pas daarna een afweging wat het meest gunstige is in uw situatie. Vooruitlopend op het volgende seizoen zal de contractprijs met behoorlijk meer dan 1 eurocent omhoog moeten, wil de industrie een redelijk kwantum kunnen vastleggen. Niet alleen zijn essentiële zaken als arbeid, energie, kunstmest en bestrijdingsmiddelen duurder geworden, maar vooral de concurrentie van minder risicovolle teelten zal bij de telers zwaar gaan meetellen bij de afweging om door te blijven gaan met aardappelen telen of toch maar eens een paar procent minder uit te zetten. Langer wachten met een contract tekenen in combinatie met een lager kwantum, kan voor volgend seizoen lonend zijn. Jan de Lange
‘Openheid over prijzen spreekt me aan’ Voorverkoop heeft een risico en af land verkopen is lastig te organiseren, vindt akkerbouwer Willem Hekma Wierda in het Groningse Winsum. Hij verkoopt daarom zijn vrije graan en uien na de oogst, vanuit de eigen opslag.
„Laten we eerlijk zijn, de graanprijzen liggen nu maar net boven het niveau van vorig jaar. Ze zijn nu globaal kostprijsdekkend. Of je bij deze prijzen een kleine plus op de kostprijs krijgt, is afhankelijk van je bedrijf, van je opbrengst per hectare en van hoe je de kostprijs berekent.” Berichten over hoge graanprijzen zijn aan Hekma Wierda niet besteed. Hij hoopt bovendien dat Europa de grenzen niet sluit voor graanexport, zoals enkele jaren geleden gebeurde. „Daar ben ik huiverig voor. Het is een mechanisme om een prijsstijging te voorkomen, maar we zitten nu niet op luxe prijzen. Ik hoop op een stevige prijs.” Tien jaar is Hekma Wierda nu lid van VTA. „Ik was niet de allereerste, maar ik heb me wel snel aangesloten. Het idee om elkaar te informeren over de prijzen die we realiseren, om daarover open te zijn naar elkaar, dat spreekt me erg aan.” Het werkt goed, vindt hij. „Of het goed werkt, dat hangt vooral af van de betrouwbaarheid van het systeem. En daar doet VTA veel aan.” Hekma Wierda gebruikt vooral de prijsinformatie over tarwe, uien en peen. Tijdens het verkoopseizoen kijkt hij vaak naar de prijzen. Dat verkoopseizoen begint voor Hekma Wierda niet voordat het product in de schuur zit. Voorverkoop vindt hij een risico. „Onze producten zijn natuurproducten. Je weet tijdens het groeiseizoen niet hoe de kwaliteit gaat worden. Er kan nog van alles gebeuren voordat het in de schuur zit. Als je vooraf een goede prijs afspreekt en de prijzen dalen, dan heb je een probleem. Er is
Willem Hekma Wierda kijkt geregeld naar de prijzen voor graan, uien en winterpeen.
Bedrijfsgegevens Willem Hekma Wierda heeft een akkerbouwbedrijf met twee vestigingen in Winsum en in Den Andel, beiden in Groningen. Op 190 hectare teelt hij 80 ha wintertarwe, 8 ha suikerbieten, 15 ha Engels raaigras voor graszaad, 18 ha uien, 12 ha winterpeen, 7 ha luzerne en 9 ha natuur; dat is ingezaaid met een zaaizaadmengsel voor wintervoedsel en een deel is bestemd voor broedende vogels . Het pootaardappelland (40 ha) is verhuurd. Daarnaast beheert het bedrijf nog een stuk kwelder en dijken. Het bedrijf heeft een vaste medewerker, in de functie van bedrijfsleider.
blijkbaar altijd een reden te vinden om een korting te geven of het product zelfs af te keuren. Dat is niet altijd eerlijk, maar als teler sta je machteloos. Daarom ben ik terughoudend met voorverkoop. Als het eenmaal in de schuur zit, weet ik wat ik heb. En de afnemer weet het ook.” Graan: pool versus vrij Op beide locaties van zijn bedrijf heeft Hekma Wierda het graan in eigen opslag. De ene partij zit in de lange bewaarpool bij Agrifirm Plant, de andere heeft hij vrij. „Daardoor kan ik goed vergelijken. Het ene jaar haal ik met de pool de hoogste prijs, het andere jaar met m’n vrije tarwe. Grote prijsverschillen zijn het nooit”, zegt hij. Het graan in de pool wordt afgeleverd tussen januari en mei, afhankelijk van wanneer de afnemer het nodig heeft. De vrije tarwe verkoopt de akkerbouwer via een commissionair op de graanbeurs in Groningen. „Ik doe al jaren zaken met hem, we hebben echt een vertrouwensband. Hij adviseert me soms om nog even af te wachten of om juist te verkopen. Daar richt ik me op.” Maar ondertussen weet Hekma Wierda via de informatie van VTA wat de ontwikkelingen bij de graanprijzen zijn. Uien vrij Ook de uien verkoopt Hekma Wierda pas als ze in de opslag liggen. Op het bedrijf in Den Andel heeft hij een kistenbewaring voor 640 kisten, in Winsum liggen de uien losgestort. De totale op-
slagcapaciteit is 1.000 ton en de gehele oogst is nog vrij. „Er zijn best aardige prijzen geboden voor levering afland”, weet Hekma Wierda. Maar zijn uien gaan in de opslag, tenzij hij ze niet kan bergen. Hij verkoopt niet graag afland. „We zitten hier aan het eind van Nederland. In de oogstperiode kunnen de vrachtwagens in Flevoland genoeg uien laden, ze komen dan niet snel naar Groningen. En als ze hier wel afland kopen, zie je dat de uien vaak net even langer blijven liggen dan wanneer ze in de eigen opslag gaan. Dat is niet altijd goed voor de kwaliteit. Ik heb de ruimte om ze zelf op te slaan. Peen in pool De winterpeen heeft Hekma Wierda in de pool bij Dutch Carrot Group. Dat begon heel anders, vertelt hij. Met vijf akkerbouwers had hij zijn peen in een gezamenlijke, vrij kleine pool onder supervisie van Agrifirm Plant. De telers waren intensief betrokken bij de verkoop. Vier jaar geleden ging de pool verder onder de Dutch Carrot Group. „Nu hebben we geen directe invloed meer op de verkoop.”
dat niet zo, dan raak je ze aan de straatstenen niet kwijt. Ik zou een groot probleem hebben als ik met 1.300 kisten peen bleef zitten.” Hij krijgt met de pool niet altijd gegarandeerd de hoogste prijzen. Daar legt hij zich bij neer. „Want ik mis ook de dalen. De zekerheid van afzet vind ik belangrijk bij zo’n dure teelt als winterpeen. Het zaaizaad is al erg duur, maar op het moment dat je gaat rooien, beginnen de kosten echt op te lopen. We hebben twaalf jaar geleden in Den Andel de bewaring gebouwd met als uitgangspunt een kostenplaatje van € 25 per kist voor investeringen per jaar, plus de energiekosten.”
Tekst en fotografie: Harma Drenth
Het voordeel van de pool is dat het zekerheid biedt van afzet, vindt Hekma Wierda. „Het afzetapparaat is goed. De verkopers hebben niet alleen contacten voor de afzet op de verse markt, voor de goede peen, maar ook voor afzet naar de industrie. Daar kan de slechtere peen naar toe. De kwaliteit moet goed zijn. Is
De karakteristieke boerderij in Winsum is gebouwd in 1861. In de schuren liggen graan en uien opgeslagen.
Agrarische sector en politiek Je zou bijna de indruk krijgen dat er betere tijden aanbreken voor de primaire sector. En misschien is dit wel zo voor het komende seizoen maar structureel heb ik zo mijn twijfels. Natuurlijk roept iedereen dat ten gevolge van de bevolkings- en koopkrachttoename de vraag sterker toeneemt dan het aanbod. Iedereen luidt de alarmbel bij de huidige “hoge” (graan) prijzen. Prijzen die eindelijk op bedrijfseconomisch verantwoord niveau komen. Historie Je kunt je geen maatschappij voorstellen zonder agrarische sector want voedsel behoort tot de primaire levensbehoeften van de mens. Vooral na de tweede wereldoorlog was dit besef luid en duidelijk aanwezig in de wereld en dus ook in Europa en Nederland. Er moest te allen tijden een hoge mate van eigen voorzieningsgraad zijn. Dit heeft geleid tot een Europees landbouwbeleid waar sommigen nog met weemoed aan terug denken en anderen met afschuw. Zelfs de bedenker van dit beleid, Mansholt, keerde op latere leeftijd op zijn schreden terug (lees eens ‘De graanrepubliek’ van Frank Westerman, hfdst. Wapserveen). Uiteindelijk kun je als maatschappij niet zonder agrarische sector. Dat daarbij soms de hulp van de politiek gewenst is moge duidelijk zijn. Echter in de praktijk is de politiek geen partner gebleken waarop je kunt bouwen. Duurzame energie Onder de noemer van duurzame energiebronnen en eindigheid van minerale olie werd wereldwijd een programma opgezet om via andere wegen energie te produceren. De enige sector die hiervoor in aanmerking kwam was de agrarische sector en de grondstoffen varieerden van agrarische afvallen, maïs, plantaardige oliën tot suikerriet. Het aardige was de min of meer continentale verdeling: ZuidAmerika suikerriet, Noord-Amerika maïs en Europa oliehoudende zaden. Plannen werden gesmeed, lange termijn gedefinieerd en geld vrijgemaakt. Ondernemers investeerden en werkten mee aan lange termijndoelstellingen. Echter de lange termijndoelstellingen werden snel onderuit gehaald; het aanbod loopt niet parallel met de vraag. Het gevolg is dat menige biodieselfabriek stil ligt of grote verliezen lijdt. En waarom? Omdat de overheid geen consequente partner is in het door henzelf geformuleerde beleid. Publieke discussie over agrarische gewassen voor voeding of energie werd actueel door niet verwachte schaarste. Anders had men dit beleid toch niet gemaakt? Weg beleid, weg investering.
Aandacht van de politiek De pluimveesector. De Partij voor de Dieren heeft al langer meer oog voor het welzijn van het dier dan voor de inkomens van de agrariër. Kooi-eieren en plofkippen zijn onterechte benamingen voor agrarische producten die met zorg worden geproduceerd. De politiek benoemt dit dan ook nog op een onfatsoenlijke manier. De productieomstandigheden waar de politiek op hamert worden schandalig genoemd. Dat dit mogelijk het gevolg is van een niet economische beloning voor het werk, wordt niet gezegd. Dat de boer geen andere keuze heeft wordt niet onderkend. De politiek doet het zelfs voorkomen dat de schuld ligt bij de nietsontziende agrariër die alleen maar meer geld wil verdienen. Wat een onzalige gedachte. De beloning is vaak nauwelijks toereikend en veroorzaakt schaalvergroting en problemen bij bedrijfsovernames. Dat men nu maatregelen heeft genomen om het dierenwelzijn te verhogen zonder de economische beloning voor de boer aan te pakken is een ernstige nalatigheid. M.a.w. de verdeling blijft onevenwichtig, alleen op een iets hoger prijsniveau.
Beleid Al deze voorbeelden geven duidelijk aan dat er geen agrarisch beleid is en als het er al is, dan is dit een kort leven beschoren. De verschillende sectoren zouden zelf aan marktregulering mogen moeten doen. Echter het is verboden in het belang van de consument. De consument die er niets van merkt wanneer agrarische producten in de goot liggen, maar die wel wordt geconfronteerd met prijsverhogingen in een seizoen dat de markt omhaag gaat en die nimmer meer worden teruggedraaid. Wanneer de beloning voor de agrariër economisch zou zijn, dan is een belangrijke factor voor tekorten weggenomen. Maar de politiek wil zijn vingers niet branden en schuift alles onder de noemer bescherming van het consumentenbelang. Ik beweer dat op lange termijn de consument er niet bij gebaat is wanneer de agrarische sector krimpt als gevolg van een oneconomische beloning.
Graan Zo ook de graanwereld. De klimaatveranderingen in combinatie met het niet parallel lopen van het aanbod met de vraag (zie hierboven) zijn niet de enige factoren waarom de graanvoorraden steeds verder dalen. Het achterblijven van een bedrijfseconomische beloning mag wel als eerste genoemd worden. Dat realisatie hiervan wereldwijd een probleem is, staat buiten kijf. Een wereldwijde afstemming zal niet eens haalbaar zijn. Maar continentaal zou dit toch moeten kunnen.
En nu dreigt er internationaal een tekort (minder voorraad) aan graan te zijn met “ontoelaatbare prijzen”. Deze lagere productie komt voort uit het feit dat men structureel onvoldoende voor voedselgrondstoffen betaalt. Plots moeten we aan marktregulering gaan doen. Marktregulering alleen wanneer de prijzen hoog zijn? Niet wanneer de agrariër zijn product voor weinig of niets moet afzetten? En wat met een marktregulering voor o.a. graan. Nederland produceert slechts 16% van haar behoefte aan graan en ook Europa behoort niet tot het wereldmarktbepalende gebied. Dus Europa is niet aan zet. Brussel heeft zich al langer afgekeerd van marktregulering en nationaal is dit niet meer aan de orde. Zelfs als je internationaal medestanders zou kunnen vinden, dan nog zal er geen werkbaar akkoord uit kunnen komen. In tijden van tekorten neemt het nationale belang sterk toe, vooral uit politieke motieven. En wat de prijzen betreft: tarwe noteerde vorig jaar rond deze tijd hetzelfde prijsniveau en enige jaren daarvoor zelfs hoger, maïs 27% hoger dan vorig jaar en enige jaren eerder ook al dit hoge niveau. De wereldeiwitbron sojaschroot is de enige die een hoogterecord van laat zien. Zie de grafieken met de prijsverlopen op de bladzijde hiernaast.
Aardappelen Aardappelen: van de laatste 6 seizoenen zijn er maar 2 waarin de opbrengst boven de kostprijs ligt. Dit komt niet door ondoordacht handelen van de akkerbouwer maar eerder door de invloed van moeder natuur en dat is statistisch meer dan duidelijk.
Kort en goed De overheden helpen de agrarische sector niet. De sectoren zouden zelfregulering moeten mogen toepassen, dierenwelzijn komt dan op een hoger niveau en de consument is op langere termijn gediend met een gezonde agrarische sector.
Alsof dit nog niet voldoende was, begon GroenLinks onlangs over nieuwe productieomstandigheden voor varkens. Ze moeten weer met de snuit in de modder. De geschiedenis herhaalt zich en het is net als hierboven: dierenwelzijn is belangrijker dan agrarisch, bedrijfeconomisch ondernemen. Door dit aspect niet aan te pakken, blijft het dweilen met de kraan open. De mens is inventief en vindt wegen om het inkomen te optimaliseren. En morgen komt er wederom weerstand tegen een element hiervan.
Louis Beemsterboer
Prijsverloop graan
Prijsverloop soyaschroot
Prijsverloop maïs
Mededelingen VTA-secretariaat Bij verzending van email naar de leden komen er wekelijks nogal wat foutmeldingen binnen. Mogelijk zit uw mailbox te vol of beschikt het secretariaat niet over uw juiste mailadres. Wij vragen u daarom het mailadres te controleren dat VTA van u heeft op www.vtanederland.nl. U vindt dit door in te loggen en te kiezen voor Mijn VTA en dan voor Mijn Profiel boven in de grijze balk. U kunt het mailadres dan zelf aanpassen.
Wortelpraat De peen staat er zowel in de polders als in het zuidwesten goed voor. In het zuidwesten is de stand van het gewas normaal, al kan het per regio nog wel verschillen. In de polders staat het gewas wat dunner door de opkomstproblemen als gevolg van luis in combinatie met een virus. Door minder planten per m² zal de peen in de polders grover zijn dan gemiddeld. De verwachting is dat hierdoor de fijne peen ten behoeve van de schalenmarkt schaarser zal zijn. Momenteel is de markt rustig. Vraag en aanbod zijn in evenwicht. Afgelopen maand is er peen verkocht voor 20 eurocent op februari. De verwachtingen voor het komende afzetseizoen zijn goed. In Engeland is er flink minder peen, Duitsland en Frankrijk hebben een productie overeenkomstig met vorig jaar. In Polen en de rest van Oost-Europa was het droog dus daar is waarschijnlijk ook minder peen beschikbaar uit eigen land. Internationaal lijken er dus kansen te liggen voor het afzetseizoen oogst 2012. Na de tegenvallende kwaliteit van oogst 2011 zou de kwaliteit dit jaar wel goed moeten zijn, als het weer blijft meewerken. Zeer regionaal in bijvoorbeeld de NOP zijn er wel plaatsen die meer regen hebben gehad. Daar doen zich mogelijk wel kwaliteitsproblemen voor, maar over het algemeen staat het gewas er goed voor.
Winterpeen 6.101 Waspeen 2.531 Bron: CBS/Landbouwtellingen
VTAktueel is een periodieke uitgave van Verenigde Telers Akkerbouw, de vereniging van, voor en door telers die markt– en prijsinformatie levert aan haar leden. De verschijningsfrequentie is vier keer per jaar. Redactie Verenigde Telers Akkerbouw Groeneweg 62 4759BB Noordhoek Tel. 0168 33 59 94 Fax. 0168 33 66 73 Email:
[email protected] www.vtanederland.nl Fotografie www.digidamco.nl
Raming peen areaal 2012 Areaal 2011 hectare
Colofon
Geschat areaal 2012
Verschil 2011/2012 hectare
6.070 2.100
-30 -430
VTA medewerkers Hanneke de Baar-Aarden Eric Braber Jaap de Lint
% -1 -17
Knolselderij Areaal Oogstjaar 2011 heeft vooralsnog bewezen dat er nauwelijks ruimte is voor areaaluitbreiding in de knolselderij. Het meerjarig gemiddelde areaal (opgave CBS 1995-2011) beslaat 1.400 ha, het areaal in 2011 was 1.650 ha. Insiders melden dat er afgelopen seizoen plm. 10.000 ton knolselderij geen bestemming heeft gekregen en spijtig genoeg door telers terug op het land is gereden. Bij een gemiddelde opbrengst van 40 ton/ha netto afleverbaar product is dit de opbrengst van 250 ha. Exact het verschil tussen het meerjarige gemiddelde areaal en het areaal in 2011. De voorlopige areaalprognose van CBS voor 2012 ligt weer in lijn met meerjarig gemiddelde. In combinatie met de huidige matige gewasontwikkeling zijn de markt- en prijsontwikkelingen gunstig. Kostprijs De kostprijs stijgt behoorlijk. Beperkingen op het gebied van gewasbeschermingsmiddelen maken het telen van een gewas dat vrij is van onkruiden, insecten en ziekten vrijwel onmogelijk. De Knolselderijtelersvereniging maakt zich daarom sterk voor het toelaten van diverse middelen om de teelt perspectief te bieden.
VTA bestuur Voorzitter: Louis Beemsterboer Vicevoorzitter: Dick de Bruijne Secretaris: Jan Verhoeven Penningmeester: Meeuw de Bruijne Internationaal: Jan de Lange Bestuurslid: Leo de Jonge Bestuurslid: Ralph de Clerck Handelscommissie Voorzitter: Meeuw de Bruijne Lid: Jan de Lange Lid: Ralph de Clerck Lid: Leo de Jonge Raad van Toezicht Paul van Elderen Bert Timmermans Simon de Brouwer Intermediair aardappelen Agro - Trade: Menno Kaan Intermediair uien PPA: Jelle van der Krift
