i m t ec h
A r bo d i en s t
a s bes t r eg elg e v i n g ( v er s i e
v ei l i g
en
2 .1)
g e zo n d
w er k en
a s b e s t r eg e lg e v i n g
Wat is asbest? Asbest is de verzamelnaam voor een zestal vezelachtige stoffen. Veel toegepaste soorten zijn chrysotiel (wit asbest), crocidoliet (blauw asbest), amosiet (bruin asbest), actinoliet, anthofyliet en tremoliet. Asbest is schadelijk als het in hoge concentraties wordt ingeademd. Blootstelling kan op termijn asbestose veroorzaken. Dit is een vorm van longfibrose (verbindweefseling). Het is een progressieve aandoening die tot verlaging van de longcapaciteit leidt. De beschikbare gegevens wijzen ook op een verhoogd risico tot het krijgen van longkanker. Dit vooral bij rokers. Roken geeft een 80 keer grotere kans, blootstelling aan asbest een 3 keer grotere kans en roken én blootstelling aan asbest geven samen een 240 keer grotere kans op het krijgen van longkanker. Een zeldzaam voorkomend ziektebeeld is mesothelioom. Dit is een vorm van kanker van borst- of buikvlies, die uitsluitend door blootsteling aan asbestvezels ontstaat. Alle aandoeningen door asbest uiten zich meestal na een vrij lange periode tussen het begin van de blootstelling en het ontstaan van de ziekte (20 tot 30 jaar).
Asbest op het werk Op dit moment is het toepassen van asbest verboden. Maar asbest is decennia lang toegepast in bedrijfsgebouwen, installaties, voertuigen en woonhuizen. Bij Imtech kan blootstelling vooral bij renovatie van oudere installaties en gebouwen (van vóór 1994) voorkomen. Asbestvezels kun-
B l oo t s t e l l in g voora l bi j
nen vrijkomen bij het verwijderen, slopen of bewerken van bijvoorbeeld
ins ta l l at ies en g ebo u w en
asbesthoudende plafond- en wandplaten of isolatiemateriaal rondom ver-
van v ó ó r 19 9 4
warmingspijpen. Ook kunnen vloeren zijn gemaakt van asbestcement of kan asbest gebruikt zijn als brandafscheidingsmateriaal.
Wet- en regelgeving veranderd Niet uit ieder materiaal komen gemakkelijk asbestvezels vrij en niet elke activiteit leidt tot een even hoge blootstelling. Daarom wordt in de weten regelgeving tegenwoordig onderscheid gemaakt in verschillende risicoklassen. Op basis van deze risicoklassen (1, 2 en 3) wordt vastgesteld welke maatregelen genomen moeten worden. De regels voor werkzaamheden met een laag risico zijn versoepeld en voor werkzaamheden met een hoog risico aangescherpt. Als er asbesthoudend materiaal op een project aanwezig is moet er door een SC 540-gecertificeerd bedrijf een asbestinventarisatie worden uitgevoerd, tenzij sprake is van bepaalde ‘vrijgestelde’ werkzaamheden. >
i m t ec h
a r b o d i e n s t
2
a s b e s t r eg e lg e v i n g
> Voorbeelden hiervan zijn bijvoorbeeld: het in het geheel verwijderen van pakkingen uit verbrandingsmotoren (met een nominale belasting tot 2250 kilowatt) of geklemde vloerplaten onder verwarmingstoestellen. In deze situaties mogen de asbesthoudende onderdelen in eigen beheer verwijderd worden, zonder dat dit aan de arbeidsinspectie gemeld hoeft te worden, of dat een gecertificeerd asbestinventarisatiebedrijf meekijkt. Wel moeten de risico’s vooraf vastgelegd worden in de project-RI&E en/of taakrisico-analyse en dient de werkwijze overeen te komen met de juiste normen of branchespecifieke richtlijnen. Daarnaast dienen de betrokken medewerkers voldoende te zijn voorgelicht over de werkzaamheden, de te nemen beschermingsmaatregelen en de wijze waarop het materiaal moet worden afgevoerd. Let op! Het gaat hier om (vrijwel) onbeschadigd materiaal. Is dit niet het geval dan dienen aanvullende maatregelen genomen te worden in overleg met een deskundige! Bij de asbestinventarisatie wordt gekeken naar het type asbestmateriaal én de werkzaamheden die worden uitgevoerd. Op basis hiervan wordt bepaald in welke risicoklasse de werkzaamheden vallen. Wanneer er sprake is van een laag risico (klasse 1), is het mogelijk dat Imtech, net als
H e t g aat a lt i j d om
bij de vrijstelling, het asbest zelf mag verwijderen. In deze situatie moet
( vri j w e l ) onbeschadi g d
echter ook de toezichthouder schriftelijk op de hoogte worden gebracht
mat eriaa l
van de werkzaamheden. Het gaat ook in dit geval nooit om verspanende bewerkingen aan asbesthoudende materialen. En ook in dit geval dienen de risico’s vooraf vastgelegd te worden in de project-RI&E en/of taakrisicoanalyse. Bij een risicoklasse 2 of 3 geldt dat een gecertificeerd saneringsbedrijf het asbest moet verwijderen, alvorens verdere werkzaamheden kunnen worden uitgevoerd.
Wat te doen bij asbest op het project Voorafgaand aan projecten moet in de project-RI&E altijd nagegaan worden of er asbest voorkomt op de werklocatie. Wanneer er maar de geringste twijfel bestaat over de aanwezigheid van asbest is het zaak dat dit zo snel mogelijk verder wordt onderzocht. Wanneer je tijdens het werk zelf vermoed dat er asbest aanwezig is op de locatie dan is het noodzakelijk dat je stopt met de werkzaamheden en dit zo snel mogelijk bespreekt met de werkplekleiding. De werkplekleiding kan vervolgens de
B i j t w i j f e l a lt i j d
opdrachtgever op de hoogte brengen en vragen om een nader onderzoek.
des k u ndi g e
Om vast te stellen of een bepaald materiaal daadwerkelijk asbest bevat
onders t e u nin g
is altijd laboratoriumonderzoek noodzakelijk door een geaccrediteerd
inscha k e l en
laboratorium. Dit kan niet met het blote oog worden vastgesteld. Daarom >
i m t ec h
a r b o d i e n s t
3
a s b e s t r eg e lg e v i n g
> is het van belang in een zo vroeg mogelijk stadium contact op te nemen met de afdeling QHSE (Kwaliteit, Gezondheid, Veiligheid en Milieu ) of het Health & Safety Centre (Arbodienst). Op de volgende pagina wordt aangegeven welke stappen gevolgd moeten worden bij een (mogelijke) asbestblootstelling. Ook wordt aangegeven welke maatregelen er getroffen moeten worden in de verschillende risicoklassen en/of met welke aspecten Imtech medewerkers rekening moeten houden.
Blootgesteld en nu? Helaas komt het soms voor dat, ondanks alle voorzorgsmaatregelen, achteraf toch blijkt dat mensen aan (te hoge concentraties) asbest zijn blootgesteld. In dat geval zal Imtech, waar mogelijk, de opdrachtgever aansprakelijk stellen. Daarnaast wordt in je personeelsdossier geregistreerd waar, wanneer en op welke wijze je bent blootgesteld. Ter bevestiging krijg je hiervan ook een brief thuis. Blootgesteld worden aan asbest is erg vervelend. Garanties dat je niet ziek wordt kunnen helaas niet worden gegeven. Wel is bekend dat de kans dat mensen (op termijn) ziek worden door blootstelling aan asbest toeneemt naarmate zij aan grotere hoeveelheden, langer en vaker worden blootgesteld. Je kunt uiteraard altijd voor uitleg rondom de blootstelling
R e g is t rat ie nie t nodi g
aan asbest en de eventuele gevolgen hiervan terecht bij het Health & Safety
bi j vri j s t e l l in g sre g e l in g
Centre (Arbodienst). Het is echter niet mogelijk medisch vast te stellen of
o f k l asse 1
je daadwerkelijk asbestvezels hebt binnengekregen en/of je hier wel of niet ziek van zult worden. Longkanker of mesothelioom openbaren zich doorgaans pas na 20 tot 30 jaar en kunnen ook dan pas worden vastgesteld. Let op! Wanneer je werkzaamheden hebt uitgevoerd die onder de vrijstellingsregeling of in risicoklasse 1 vallen, dan wordt er vanuit gegaan dat blootstelling niet schadelijk is geweest, en is registratie niet nodig!
Risicoklassen Niet alle werkzaamheden met asbest leiden tot blootstelling aan schadelijke hoeveelheden. Daarom wordt in de huidige wet- en regelgeving uitgegaan >
van risicoklassen.
i m t ec h
a r b o d i e n s t
4
V r i j s t e l l i n gs r eg e l i n g Voor de werkzaamheden zijn genormeerde en/of algemeen aanvaarde branchespecifieke werkmethoden beschikbaar, waarvan is aangetoond dat de asbestconcentratie in de lucht lager of gelijk is aan 0,01 vezels per kubieke centimeter (gemeten gemiddeld over 8 uur). De werkzaamheden en de verwijdering van het asbesthoudende materiaal mogen onder strenge voorwaarden door Imtech worden uitgevoerd. Let op! Het gaat hier altijd om werkzaamheden waarbij asbesthoudende materialen zonder breuk (tenzij incidenteel) verwijderd kunnen worden en dus nooit om verspanende activiteiten.
nooi t om vers panende
P r e v e n t i e v e m a at r eg e l e n : n
ac t ivi t ei t en
Voordat met de werkzaamheden wordt gestart worden de risico’s en de te hanteren beheersmaatregelen vastgelegd in de project-RI&E en/of taakrisico-analyse;
n
Volg altijd genormeerde en/of algemeen aanvaarde branchespecifieke werkmethoden;
n
Volg de voorgeschreven beheersmaatregelen en procedures (bijvoorbeeld gebruik van een speciale stofzuiger, regelmatige bevochtiging en/of afplakken ventilatieopeningen) nauwkeurig op;
n
Werk rustig en voorkom dat er asbeststof in de lucht vrij komt;
n
Gebruik speciale werkkleding (bijvoorbeeld een wegwerpoverall), die je alleen op die plaats gebruikt, aan en uit doet. Deze kleding mag niet mee naar huis genomen worden en soms is ook een speciale ontsmettingsprocedure nodig!;
n
Zorg dat je de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen (bijvoorbeeld adembescherming, wegwerpoverall, afspoelbare veiligheidslaarzen en/of wegwerphandschoenen) hebt en gebruikt;
n
Eet en drink niet op de werkplek en verlaat de werkplek niet zonder de handen te wassen en de kleding achter te laten;
n
Neem persoonlijke beschermingsmiddelen niet mee naar buiten of naar de schaftruimte;
n
Bewaar en vervoer het asbesthoudende materiaal in een daartoe geschikte en gesloten verpakking en voer het asbesthoudende afval op een correcte wijze af in een geschikte verpakking voorzien van een duidelijk leesbare vermelding dat de inhoud asbest bevat.
R i s i co k l a ss e 1 De asbestconcentratie in de lucht is lager of gelijk aan 0,01 vezels per kubieke centimeter (gemeten gemiddeld over 8 uur). De werkzaamheden en de verwijdering van het asbesthoudende materiaal mogen onder strenge voorwaarden door Imtech worden uitgevoerd. Let op! Het gaat hier altijd om werkzaamheden waarbij asbesthoudende materialen zonder breuk (tenzij incidenteel) verwijderd kunnen worden en dus nooit om verspanende activiteiten. In de asbestinventarisatie wordt uitgegaan van specifieke werkzaamheden, controleer altijd of deze overeen komen met het werk dat jij gaat uitvoeren! >
i m t ec h
a r b o d i e n s t
5
a s b e s t r eg e lg e v i n g
>
P r e v e n t i e v e m a at r eg e l e n : n
Voordat met de werkzaamheden wordt gestart worden de risico’s en de te hanteren beheersmaatregelen vastgelegd in de project-RI&E en/of taakrisico-analyse. Het asbestinventarisatierapport kan hiervoor als uitgangspunt dienen.
n
p ro j ec t- R I & E o f taa k risico - ana ly se
Voorafgaande aan het werk worden de werkzaamheden door de werkgever (Imtech) schriftelijk gemeld aan de toezichthouder.
n
me l den bi j
Tijdens de werkzaamheden worden door een deskundige metingen uitgevoerd
arbeidsins p ec t ie
om naleving van de grenswaarde te waarborgen. n
Volg de voorgeschreven regels en procedures nauwkeurig op. Werk rustig en voorkom dat er asbeststof in de lucht vrij komt. Zie ook de ‘Vrijstellingsregeling’.
n
Na de werkzaamheden wordt, voordat met andere werkzaamheden wordt begonnen, visueel vastgesteld dat er geen asbest meer aanwezig is.
R i s i co k l a ss e 2 De asbestconcentratie in de lucht is hoger dan 0,01 vezels per kubieke cm, maar lager dan 1 vezel per kubieke centimeter (gemeten gemiddeld over 8 uur). De werkzaamheden dienen uitgevoerd te worden door een gecertificeerd asbestverwijderingsbedrijf (SC 530). Imtech kan
g ecer t i f iceerd
pas aan het werk als het asbest is verwijderd en de ruimte gereinigd. Ook moet door middel
asbes t ver w i j derin g s -
van monsters aangetoond zijn dat de ruimte kan worden vrijgegeven!
bedri j f ( S C 5 3 0 )
(vrijgavenorm is < 0,01 vezels per kubieke centimeter)
Handig om te weten : n
Er dienen waarschuwingsborden aanwezig te zijn om de werkplekken waar asbest aanwezig is te markeren;
n
Er dienen maatregelen te worden genomen om te voorkomen dat asbesthoudend stof of materiaal zich naar buiten de ruimte kan verspreiden.
R i s i co k l a ss e 3 De asbestconcentratie in de lucht is hoger dan 1 vezel per kubieke centimeter (gemeten gemiddeld over 8 uur). Deze werkzaamheden dienen uitgevoerd te worden door een gecertificeerd asbestverwijderingsbedrijf (SC 530). Imtech kan pas aan het werk als met behulp van een meting is vastgesteld dat de ruimte kan worden vrijgegeven!
Handig om te weten : Zie risicoklasse 2: Bij de eindbeoordeling dienen ook monsters genomen te worden van de naast de arbeidsplaats gelegen ruimten!
i m t ec h
a r b o d i e n s t
6
a s b e s t r eg e lg e v i n g
>
I m t ec h D é
A r bo d i en s t
p o r ta l
tot
g e zo n d h ei d
v ei l i g h ei d,
en
m i l i eu be w u s t
w er k en .. !
Imtech Arbodienst B.V.
Rivium Boulevard 41 2909 LK Capelle a/d IJssel Tel. +31 (0) 10 429 61 35 Fax +31 (0) 10 429 98 44
[email protected] www.imtech.nl/arbodienst
Samen Succesvol
www.imtech.nl/arbodienst
