Impactanalyse Landelijke Voorziening Waarde Onroerende Zaken (LV WOZ)

               

  Impactanalyse    

Landelijke Voorziening  Waarde Onroerende Zaken  (LV­WOZ)   

[Geef tekst op]   

   

Inhoud  1 

Inleiding ..................................................................................................... 2  1.1 

Aanleiding en doelstelling ..................................................................... 2 

1.2 

Doel en kaders impactindicatie .............................................................. 2 

1.3 

Aanpak impactanalyse ......................................................................... 4 

  2 

De Landelijke Voorziening WOZ .................................................................. 5  2.1 

Inleiding ............................................................................................ 5 

2.2 

Betrokken organisaties en ontwikkeling LV WOZ ..................................... 5 

2.3 

Hoofdlijnen wijzigingen ........................................................................ 6 

2.4 

Stelsel van Basisregistraties ................................................................. 7 

  3 

Thema’s impactanalyse LV WOZ ................................................................. 8  3.1 

Bruikbaarheid ..................................................................................... 8 

3.2 

Organisatie­ en procesinrichting ............................................................ 9 

3.3 

Techniek ...........................................................................................10 

3.4 

Implementeerbaarheid en ondersteuningsbehoefte .................................12 

3.5 

Kosten en Baten.................................................................................13 

3.6 

Communicatie ....................................................................................14 

3.7 

Specifieke aandachtspunten ................................................................15 

  4 

Indicatie implementeerbaarheid en haalbaarheid verplichting ................. 17  4.1 

Indicatie (grootschalige) implementeerbaarheid .....................................17 

4.2 

Indicatie haalbaarheid verplichting .......................................................17 

  5 

Invoeringsstrategie .................................................................................. 19 

    Bijlage 1 Overzicht betrokkenen ....................................................................... 23   

   

 

 

1 

     

1 Inleiding    Deze impactanalyse is het eindrapport van de door KING uitgevoerde Impactanalyse  landelijke Voorziening Waarde Onroerende Zaken (LV WOZ). In deze rapportage is  opgenomen wat de vraagstelling was, op welke wijze deze is beantwoord en wat de  conclusies en aanbevelingen zijn.   Dit inleidende hoofdstuk behandelt de aanleiding en doelstelling, de gehanteerde  vraagstelling, scope en de gevolgde aanpak.  

1.1

Aanleiding en doelstelling 

In opdracht van het ministerie van Financiën maken we de impactanalyse LV WOZ. Een  analyse van de LV WOZ, leidt tot conclusies over de implementeerbaarheid en de  haalbaarheid van de verplichting om op 1 januari 2014 alle gemeenten aangesloten te  hebben op de LV WOZ.   Het doel van de Impactanalyse is om de weg te bereiden voor een succesvolle  implementatie van voorzieningen bij gemeenten. De centrale vraag is: Is de LV WOZ  implementeerbaar en hoe kunnen gemeenten dit goed invoeren, vullen, muteren en  laten functioneren in de praktijk? De Impactanalyse helpt door randvoorwaarden te  scheppen, een effectief proces van co­creatie te starten, betrokkenen op alle niveaus  ‘implementatiebekwaam’ te maken en een advies te geven voor eventuele  implementatieondersteuning.  Bij de Impactanalyse faciliteert KING de gemeenten bij de bepaling wat zij relevante  implementatie­issues vinden en welke acties nodig zijn om implementatie en gebruik zo  goed mogelijk voor te bereiden. De Impactanalyse voor de LV WOZ spitst zich toe op de  informatiekundige gevolgen en de randvoorwaarden die essentieel zijn voor gemeenten  om de voorziening voor eind 2013 te implementeren, te vullen en te muteren.  Door een overzicht van de conclusies en bijbehorende acties te geven, biedt een  impactanalyse een overzicht van wat nodig is om een succesvolle implementatie in het  gemeentelijk domein te bewerkstelligen. Daarbij wordt niet alleen aangegeven wat de  impact op de gemeente is, maar in het bijzonder ook wat er nog ingeregeld moet  worden, welke acties het ministerie, KING, VNG of andere stakeholders op zouden  moeten pakken.  Het is belangrijk vast te stellen dat een impactanalyse zelf niet een handreiking voor  gemeenten is. Het document impactanalyse biedt de start voor de ontwikkeling van wat  nog nodig is! 

1.2

Doel en kaders impactindicatie 

Impactanalyses worden binnen KING uitgevoerd. De centrale vraag voor deze  impactanalyse is:  

   

 

 

2 

    Is de LV WOZ implementeerbaar? Zo ja, wat is de ideale invoeringsstrategie,  zodat gemeenten voor eind 2013 kunnen aansluiten (inclusief vulling) en de  LV WOZ goed kunnen laten functioneren in de gemeentelijke processen en  informatiehuishouding? 

 

Hierbij zijn drie specifieke aandachtspunten meegegeven:  a) Planning: de huidige planning gaat uit dat eind 2012 de LV WOZ operationeel is en  alle gemeenten in 2013 dienen te gaan aansluiten. Belangrijke vraag is of het  haalbaar is dat 415 gemeenten eind 2013 de LV­WOZ hebben geïmplementeerd en  zo niet wat dan het meest haalbare pad is. Wat zijn eventuele (financiële)  consequenties van aansluiten? Wat is de impact op de organisatie en processen? Wat  is de kritische massa (gemeenten en/of objecten) die nodig is om te kunnen gaan  draaien met de LV WOZ? Wat is een handige invoeringsstrategie?  b) Gebruik van bestaande e­overheidsbouwstenen: voor aansluiting op de LV WOZ  moeten gemeenten zorgen voor een installatie van Digikoppeling met juiste  beveiligingscertificaten. Nog niet alle gemeenten beschikken hierover. De vraag is in  hoeverre MijnOverheid.nl randvoorwaardelijk is voor aansluiting op de LV WOZ en of  het nog niet operationeel zijn van Digilevering en Digimelding tot problemen leidt.  c) Technische en inhoudelijke implementeerbaarheid: een andere vraag is of gemeenten  (technisch en inhoudelijk) in staat zijn om de LV WOZ te implementeren. Van welke  gegevensset maakt de LV WOZ gebruik? Is koppelen tussen vakapplicaties en de  landelijke voorziening mogelijk? In hoeverre wordt aangesloten bij open standaarden  als StUF? Is het technisch mogelijk om alle gemeenten in een half jaar aan te  sluiten? Bestaat er een duale periode voor leveranciers? Hoe wordt het  opdrachtgeverschap georganiseerd voor de technische en inhoudelijke aanpassingen  aan de vakapplicaties?  Alvorens te komen tot een impactanalyse is eind september een impactindicatie  gemaakt. Deze indicatie is daarna verdiept voor de uiteindelijke analyse. Onderliggend  document is de onderbouwing van de impactanalyse. De gehanteerde vraagstelling is  als volgt:  Geef een indicatie van de implementeerbaarheid van de LV WOZ in het gemeentelijk  domein. Focus daarbij op de belangrijkste kritische succesfactoren en showstoppers;  Geef aan onder invulling van welke randvoorwaarden het mogelijk is de verplichting  voor aansluiting op de LV WOZ op 1januari 2014 te realiseren;  Geef daarbij aanbevelingen over de wijze waarop de gestelde randvoorwaarden  ingevuld kunnen worden;  Vertaal deze aanbevelingen in concrete acties, plaats waar mogelijk deze in de tijd,  wijs een actiehouder aan en valideer/verifieer de actie met de actiehouder;  Neem in zowel analyse als aanbevelingen de rol van de belangrijkste stakeholders  nadrukkelijk mee. 

   

 

 

3 

   

1.3

Aanpak impactanalyse 

Voor de uitvoering van de impactanalyse wordt het volgende proces doorlopen:  

  Op 6 augustus 2012 is gestart met de impactanalyse LV WOZ. Om te komen tot deze  rapportage hebben wij de volgende stappen gezet:  Thematisch kader impactanalyses ingevuld (voor het bepalen welke aspecten  bekeken moeten worden);  Verzamelen overige beschikbare relevante documentatie;  Gesprekken gevoerd met het ministerie van Financiën, de Waarderingskamer, KING  en VNG om kader en richting van de impactanalyse te bepalen;  Interviews met relevante stakeholders, gemeenten (individueel en  samenwerkingsverbanden), leveranciers en overige relevante stakeholders. In  Bijlage 1 is een overzicht van geïnterviewde personen te vinden;  Destilleren van de belangrijkste thema’s, kritische succesfactoren en showstoppers;  Toetsen van bovenstaande in de begeleidingscommissie (zie bijlage 1 voor  deelnemers);  Verdiepen van analyse naar aanleiding van de uitkomsten van de eerste bijeenkomst  van de begeleidingscommissie middels interviews en co­creatie;  Toetsen resultaten in tweede bijeenkomst met begeleidingscommissie en bepalen  van vervolg acties;  Uitwerken feitelijke bevindingen en voorlopige conclusies in rapportage.     

 

 

4 

   

2 De Landelijke Voorziening WOZ    

2.1

Inleiding 

De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de Basisregistratie WOZ (BR WOZ). BR WOZ   is een decentrale basisregistratie met een registratie per gemeente (vergelijk BAG en  GBA). Om te zorgen dat afnemers van deze basisregistratie niet geconfronteerd worden  met 415 afzonderlijke "loketten" voor deze BR WOZ, komt er één LV WOZ per 1 januari  2013, waarop alle gemeenten per 1 januari 2014 moeten zijn aangesloten.    De LV WOZ gaat een kopie van gegevens uit de gemeentelijke registraties bevatten. De  LV WOZ biedt de noodzakelijke (technische) voorzieningen aan gemeenten om te  kunnen waarborgen dat de kopie synchroon is met de decentrale registratie. De LV WOZ  biedt daarnaast de nodige (technische) voorzieningen aan de afnemers om gegevens uit  de BR WOZ geleverd te krijgen en/of op te vragen.   Alle voorzieningen voor gemeenten en afnemers zijn digitaal (gebaseerd op XML­ berichtenverkeer). Het is dus bijvoorbeeld niet mogelijk een mutatie schriftelijk door te  geven of een gegeven telefonisch op te vragen. 

2.2

Betrokken organisaties en ontwikkeling LV WOZ 

Het Ministerie van Financiën is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de LV WOZ.  Het betreffende wetsvoorstel waarin de LV WOZ wordt aangekondigd (naast ondermeer  openbaarheid van de waarde) is door het ministerie aangeboden aan de Raad van State.  Vooruitlopend op aanvaarding van het wetsvoorstel wordt de LV WOZ reeds ontwikkeld.  De Waarderingskamer houdt toezicht op de werkzaamheden die gemeenten uitvoeren  ten aanzien van de WOZ. De Waarderingskamer is een zelfstandig bestuursorgaan met  een publiekrechtelijke rechtspersoonlijkheid. De politieke verantwoordelijkheid ligt bij de  Minister van Financiën. De Waarderingskamer ondersteunt het ministerie tevens bij de  invoering van de LV WOZ en heeft een rol in het bepalen of de kwaliteit van de  gegevens die gemeenten aanleveren aan de LV WOZ voldoende zijn.  Het Kadaster wordt in de nieuw voorliggende wet aangewezen als de beheerder van de  LV WOZ. Het Kadaster heeft ervaring op dit terrein vanuit haar rol als beheerder van de  LV BAG en vanuit haar rol ten aanzien van de basisregistratie Kadaster. Door haar rol  als beheerder van de LV WOZ heeft het Kadaster bij de ontwikkeling met name ook te  maken met de technische infrastructuur die ingeregeld moet worden. Gemeenten sluiten  via het Kadaster aan op de LV WOZ.   De gemeenten zijn bronhouder van de basisregistratie WOZ. Zij voeren de taxaties die  in het kader van de Wet WOZ worden verricht uit. De waardegegevens worden door de  gemeenten aan de waterschappen en de Belastingdienst geleverd. In de toekomst gaat  deze levering via de LV WOZ en niet meer via afzonderlijke bestanden die nu nog  maandelijks gemaakt en geleverd worden. Gemeenten zijn hierbij verantwoordelijk voor  de waarden en voor de registratie hiervan. Een deel van de gemeenten heeft deze taak  uitbesteed aan externe partijen, waaronder samenwerkingsverbanden en  belastingkantoren.     

 

 

5 

    Daarnaast zijn gemeenten ook één van de afnemers van de LV WOZ. In de meeste  gevallen zal een gemeente als afnemer echter het eigen bestand gebruiken dat  synchroon loopt met de LV WOZ. Anders afnemers, zoals bijvoorbeeld CBS,  Belastingdienst, waterschappen en notarissen, kunnen door de komst van de landelijke  voorziening wel op één centraal punt terecht. Het gebruik van de LV WOZ voor deze  partijen is buiten scope van deze impactanalyse.  Voor de ontwikkeling van de LV WOZ is GouwIT ingehuurd. Samen met onderaannemer  JNet zorgen zij voor de bouw van de LV WOZ en voor het inpassen van de LV WOZ  binnen het applicatielandschap van het Kadaster. Uitgangspunt bij ontwikkeling is  gebruik maken van de stelselvoorzieningen Digikoppeling, Digilevering en Digimelding.  Daar waar een stelselvoorziening niet tijdig beschikbaar is, dienen de aannemende  partijen met een alternatief te komen. 

2.3

Hoofdlijnen wijzigingen 

Met de komst van de LV WOZ veranderen er enkele zaken.   a) Geen maandelijks bestand: Voor gemeenten is het na aansluiting op de LV WOZ niet  meer noodzakelijk om maandelijks een bestand aan afnemers te sturen met daarin  WOZ­gegevens. Afnemers moeten dan ook op termijn overstappen op afname van  de gegevens uit de LV WOZ.  b) Gebeurtenisgericht werken: De LV WOZ werkt gebeurtenisgericht. Dit betekent voor  gemeenten dat bij een mutatie ook is aangegeven vanwege welke gebeurtenis die  mutatie doorgevoerd is. Bij het doorvoeren van deze gebeurtenis moeten ook direct  alle mutaties die samenhangen met de gebeurtenis worden gerealiseerd. Er zijn 21  gebeurtenissen gespecificeerd die aanleiding zijn tot een wijziging in de BR WOZ.  Zodra een gebeurtenis zich voordoet wordt de mutatie in de (decentrale) registratie  bij de gemeente verwerkt en ook direct als afzonderlijke gebeurtenis verzonden aan  de LV WOZ.  c) Technische infrastructuur: Om gebeurtenissen goed door te kunnen geven en te  kunnen verwerken zijn aanpassingen aan de technische infrastructuur bij gemeenten  nodig. Als uitwisselingsformaat wordt, anders dan voorheen, de StUF standaard  gebruikt . Ook dient de gemeente te beschikken over een Digikoppeling aansluiting  (vereiste ondersteunde standaarden EBMS en WUS). De leverancier van de  gebruikte belastingapplicatie dient met een release te komen waarin het gebeurtenis  gericht werken ondersteund wordt en waarin de juiste berichten gegenereerd  worden. De gemeente (of andere uitvoerder van de gemeentelijke taak t.a.v. de  WOZ) dient zich deze nieuwe release en het gebeurtenisgericht werken eigen te  maken.  d) Inpassing in stelsel van basisregistraties: De basisregistratie WOZ is onderdeel van  het stelsel van basisregistraties met ook een groot aantal relaties naar andere  onderdelen van dit stelsel. Tot nu toe werden alleen de relaties naar de  basisregistratie Kadaster, GBA en Handelsregister geleverd aan afnemers. Via de LV  WOZ leveren gemeenten ook de relatie naar de BAG aan de afnemers. 

   

 

 

6 

   

2.4

Stelsel van Basisregistraties 

Het stelsel van basisregistraties wordt gevormd door authentieke gegevens over  personen, bedrijven, adressen, verblijfplaatsen en hun ligging (percelen en topografie),  voertuigen, lonen, arbeid­ en uitkeringsverhoudingen, inkomens, ondergrond en de  waarde van onroerende zaken.  De toegevoegde waarde van het stelsel ligt niet alleen in de gegevensverzamelingen  (basisregistraties) zelf, maar vooral ook in hun onderlinge samenhang, relaties,  koppelingen en afspraken op het niveau van het stelsel als geheel. Het stelsel kent een  aantal gemeenschappelijke voorzieningen voor gegevensuitwisseling, terugmelding die  afnemers in staat stelt fouten in de basisregistraties terug te melden en ontsluiting en  gebruik.  Er is een aantal leidende principes met betrekking tot het stelsel van basisregistraties  dat het stelsel meer maakt dan de som der delen:  Eenmalige aanlevering/verzamelen en meervoudig gebruik;  Verplicht gebruik: authentieke gegevens moeten verplicht door iedere  overheidsinstantie worden gebruikt;  Terugmeldplicht: indien een afnemer een fout ontdekt dan mag hij afwijken van het  authentieke gegeven in de basisregistratie, maar dan moet hij dit terugmelden aan  de basisregistratie;  Onderzoeksplicht: de basisregistratie heeft als plicht het teruggemelde gegeven te  onderzoeken, de afnemer heeft de plicht het uiteindelijke resultaat van het  onderzoek te gebruiken;  Kwaliteit: elke basisregistratie heeft een kwaliteitssysteem om er voor te zorgen dat  de betreffende gegevens een zo hoog mogelijke kwaliteit hebben;  Interoperabiliteit: uitwisselbaarheid van gegevens en aansluiting op elkaars  processen, eenduidige semantiek en samenwerkende infrastructuurcomponenten. 

   

 

 

7 

   

3 Thema’s impactanalyse LV WOZ    Dit hoofdstuk beschrijft de belangrijkste thema’s die met de begeleidingscommissie  vastgesteld zijn. Dit heeft plaatsgevonden op basis van de gehouden interviews. Tevens  heeft er via de co­creatie een verdieping op de thema’s plaatsgevonden. Op basis van  de bevindingen ten aanzien van deze thema’s worden in het volgende hoofdstuk  conclusies getrokken. In hoofdstuk 5 wordt een implementatiestrategie voorgesteld met  bijbehorende acties.  De zes hoofdthema’s die behandeld worden, zijn 1) bruikbaarheid, 2) organisatie­ en  procesinrichting, 3) techniek, 4) implementeerbaarheid en ondersteuningsbehoefte, 5)  kosten en baten en 6) communicatie. Daarnaast is een separate paragraaf opgenomen  waar in wordt gegaan op de specifieke aandachtspunten zoals in paragaaf 1.2  weergegeven. Enkel die aandachtspunten worden genoemd die niet in de andere  paragrafen al naar voren zijn gekomen. 

3.1

Bruikbaarheid 

Gemeenten leveren tot op heden maandelijks een WOZ­bestand aan afnemers  (Belastingdienst en waterschappen). Deze maandelijkse leveringen zijn met aansluiten  op de LV WOZ verleden tijd. Voordelen van de nieuwe systematiek worden gezien.  Zeker door samenwerkingsverbanden die voor meerdere gemeenten bestanden moeten  aanleveren: die moeten dat tot op heden per gemeente doen, waardoor het voordeel  voor hen bij het vervallen van deze taak nog groter is dan per individuele gemeente.  Enkele afnemers hebben aangegeven enkel via 1 systematiek (dus of bestanden per  gemeente, of via de LV WOZ) gegevens willen afnemen. Het Kadaster voorziet in de  service om tijdens de transitieperiode voor de gemeenten die reeds aangesloten zijn op  de LV WOZ de bestanden te maken vanuit de LV WOZ. Hierdoor hebben gemeenten een  prikkel om aan te sluiten, ze hoeven dan immers zelf geen bestanden meer aan te  maken.  Opgemerkt is dat gemeenten soms met externe taxateurs werken. Daarbij komt het  voor dat de taxateur via Stuf­TAX bestanden de waarde doorgeeft. Dit bestand is niet­ gebeurtenis gericht, terwijl de LV WOZ wel gebeurtenis gericht werkt. Gemeenten  moeten dan ook binnen de organisatie zorgen dat de mutaties die via een externe  taxateur binnen komen op een juiste wijze hun weerslag in de BR WOZ en daarmee in  de LV WOZ krijgen. Vanuit de leveranciers is aangegeven dat zij in de aangepaste  software applicaties zorgen dat de verwerking van deze Stuf­TAX bestanden naar  gebeurtenissen plaats kan vinden.   Qua datakwaliteit worden geen extra aanvullende eisen gesteld vanuit de LV WOZ.  Aangesloten wordt bij de reeds aanwezige kwaliteit die gemeenten nu al hebben voor de  gegevens in de basisregistratie WOZ. Wel konden gemeenten tot nu toe de relatie  tussen WOZ­objecten en BAG­objecten niet leveren aan de afnemers met behulp van de  bestaande formaten. Aan de LV WOZ kan en moet deze relatie tussen WOZ en BAG wel  worden geleverd. 

   

 

 

8 

   

3.2

Organisatie­ en procesinrichting 

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het bijhouden van de BR WOZ. Een deel van de  gemeenten geeft hier invulling aan door het zelf te doen. Een behoorlijk deel heeft dit  buiten de deur georganiseerd, middels een samenwerkingsverband, uitbesteding bij een  andere gemeente of via bijvoorbeeld een belastingkantoor. Bij de Waarderingskamer is  exact bekend welke gemeenten dit waar uitbesteed hebben. De partij die de BR WOZ  uitvoert is ook de aangewezen partij voor realisatie van de aansluiting op de LV WOZ.  Deze partijen zijn op de hoogte van de komst van de LV WOZ. Gemeenten die de WOZ  hebben uitbesteed hebben de LV WOZ niet altijd scherp op het netvlies staan, de  noodzaak hiertoe is kleiner (de impact op hun eigen organisatie is beperkt tot afwezig).  Wel blijven deze gemeenten verantwoordelijk en dienen ze mimimaal op de hoogte te  zijn om vanuit opdrachtgeverschap te zorgen dat de koppeling met de LV WOZ gelegd  wordt door de partij waar zij de WOZ aan hebben uitbesteed.   Een risico dat is geconstateerd betreft gemeenten die midden in het proces van  uitbesteding zitten. Gevolg is dat in de eigen organisatie niet meer de transitie naar de  LV WOZ wordt gemaakt. Vanuit samenwerkingsverbanden is aangegeven dat het  opnemen van een nieuwe gemeente tot een behoorlijke inspanning leidt. De kwaliteit  moet gestroomlijnd worden met de reeds aangesloten gemeenten en indien  medewerkers mee komen met het werk, dienen die conform de processen van de  nieuwe organisatie te werken. Het geconstateerde risico betreft dat zo’n traject veel tijd  en inspanning kost, hetgeen kan leiden tot een minder hoge prioriteit en kwaliteit om  snel aan te kunnen sluiten op de LV WOZ.  De werkwijze verandert met de komst van de LV WOZ. Mutaties worden verwerkt aan  de hand van gebeurtenissen. Tevens worden mutaties direct doorgevoerd naar de LV  WOZ. Voor de organisaties waar de WOZ wordt uitgevoerd geldt hierdoor dat de  administratieve organisatie herschreven moet worden. Uitgewerkte procesmodellen  dienen aangepast te worden. Hierbij moet aangesloten worden op de nieuwe werkwijze  die mede door de nieuwe software release wordt geïntroduceerd. Training en opleiding  van medewerkers om gebeurtenisgericht te werken – middels de nieuwe releases van  de applicaties – is vereist.   Als een van de vereisten voor aansluiten op de LV WOZ geldt dat de koppeling tussen  de BAG en de WOZ moet zijn gelegd (koppeling op objectniveau). Momenteel zijn  gemeenten hier nog volop mee bezig. De deadline die vanuit het i­NUP is gesteld betreft  1­2­2013. Vanuit KING wordt samen met ondermeer de Waarderingskamer de i­ Versneller1 ingezet om gemeenten te ondersteunen met als doel zo snel mogelijk te  zorgen dat alle gemeenten gereed zijn. Dit wordt als een belangrijke voorwaarde gezien  voor het straks kunnen aansluiten op de LV WOZ. Gebleken is dat nog niet bij  gemeenten bekend is of 100% van de koppeling gelegd moet zijn, of dat een kleiner  deel volstaat. Dit dient vastgelegd te zijn in de aansluittoets. De vereisten uit de  aansluittoets zijn echter nog niet bekend gemaakt. Voor gemeente is het wel essentieel  om te weten, aangezien dan ook duidelijk is welke inspanning gemeenten moeten doen.  

                                            1

 De i­Versneller BAG­WOZ is een initiatief van Operatie NUP is samenwerking met het ministerie van  Infrastructuur en Milieu en de Waarderingskamer. In deze i­Versneller zijn activiteiten gepland om  gemeenten te ondersteunen bij de realisatie van de koppeling BAG­WOZ. De activiteiten omvatten  informeren, stimuleren, ondersteunen, faciliteren, plannen en monitoring. 

   

 

 

9 

    In dit kader wordt ook vermeld dat binnen enkele jaren de BRK (Basisregistratie  Kadaster) via een andere systematiek gaat werken. Het kadastrale gegeven is een  belangrijk onderdeel voor de WOZ­uitvoering. De koppeling met de BRK verdient de  komende periode dan ook de nodige aandacht. Deze verandering in de verwerking van  kadastrale gegevens is echter geen randvoorwaarde voor aansluiting op de LV WOZ.  Tot slot geldt dat met de LV WOZ ook de nieuwe terugmeldsystematiek binnen het  stelsel van Basisregistraties wordt gebruikt. Het terugmelden door afnemers van de  gegevens uit de LV WOZ gaat straks via Digimelding (NB: indien Digimelding niet tijdig  gereed is, wordt als tussenoplossing een specifieke voorziening gerealiseerd). Een pilot  voor Digimelding versie 1.2 loopt op dit moment met een vijftal gemeenten. Bij goed  gevolg wordt daarna een pilot gedaan met versie 2.0 waarbij ook statusveranderingen  meegegeven kunnen worden. Voor de partijen die de WOZ uitvoeren is het van belang  om rekenschap te hebben van de wijze waarop terugmeldingen ontvangen worden.  Middels werkbeschrijvingen moet vastgelegd worden hoe de verwerking plaatsvindt.  Gemeenten zijn reeds gewend terugmeldingen te krijgen van bijvoorbeeld  Belastingdienst en waterschappen (signaleringslijsten etc.) alleen de weg waarlangs  deze terugmeldingen worden gegeven, verandert. 

3.3

Techniek 

Technische specificaties  Gemeenten en hun leveranciers bereiden zich voor op de aansluiting op de LV WOZ. De  specificaties voor deze aansluiting zijn beschikbaar. Deze specificatie van de inhoud ligt  vast in de Catalogus WOZ­gegevens voor afnemers, versie 1.6. Het aanleveren van  gegevens aan de LV WOZ gebeurt met berichten per gebeurtenis. Informatie over de  relevante gebeurtenissen en de wijze van aanleveringen is gespecificeerd in de  genoemde catalogus, StUF woz 03.12 en de specificatie van digikoppeling voorzien van  eBMS en WUS.  Generieke voorzieningen  De LV­WOZ applicatie zal gebruik gaan maken van generieke voorzieningen van het  stelsel van Basisregistraties, zoals DigiKoppeling, DigiMelding en DigiLevering. De  specificaties voor de berichten die worden gebruikt voor de communicatie met de LV  WOZ zijn vastgelegd in de Berichtcatalogus LV WOZ binnen StUF woz 03.12. Tevens is  voorzien dat de LV­WOZ wordt aangesloten op MijnOverheid. In de toekomst kan  MijnOverheid dan worden gebruikt voor het inzien van de waarden ("persoonlijke  gegevens"), het volgen van bezwaarprocedures ("lopende zaken") en voor het versturen  van de aanslagbiljetten met WOZ­beschikkingen ("berichtenbox").   Afnemers  Het aansluiten van afnemers op de LV WOZ gebeurt zodra er voldoende gemeenten zijn  aangesloten. Deze afnemers hebben dus meer tijd om de aanpassing van hun ICT­ systemen te realiseren. Conform de specificaties in de genoemde catalogus komen er  voor afnemers verschillende aansluitvormen (services) beschikbaar. De LV WOZ biedt  ook voorzieningen aan notariaat, banken en verzekeraars om de WOZ­waarden te  raadplegen. Zodra een gemeente is aangesloten op de LV WOZ, komen de WOZ­ gegevens van deze gemeente voor deze partijen beschikbaar via de LV WOZ. Enkele  afnemers – waaronder de Belastingdienst – zullen in de overgangsperiode totdat alle  gemeenten aangesloten zijn op de LV WOZ nog gebruik maken van bestanden. Zodra     

 

 

10 

    een gemeente is aangesloten op de LV WOZ, wordt dit bestand door de LV WOZ  gegenereerd en (middels FTP) beschikbaar gesteld aan de afnemers.  Leveranciers belastingapplicaties  Het aansluiten van de gemeenten verloopt via de leveranciers. Zij dienen de software  aan te passen aan de technische vereisten vanuit de LV WOZ. Met alle betreffende  leveranciers is gesproken. Allen geven aan dat benodigde ontwikkeling gestart is.   Een verschil kan gemaakt worden tussen leveranciers die ‘totaal leverancier’  zijn (ze  bieden voor bijna alle gemeentelijke processen ondersteuning) en leveranciers die een  beperkter productaanbod hebben en zich veel meer op de WOZ­/vastgoedadministratie  en WOZ­taxaties richten. Voor de totaal leveranciers geldt dat de doorwerking van de  LV WOZ in al hun modules bekeken moet worden. De complexiteit voor de ontwikkeling  is hiermee groter. Tevens dienen deze leveranciers ook andere innovaties door te  voeren, waaronder de bouwstenen uit het iNUP. Het risico bestaat dat ontwikkeling  hiermee langer duurt.   Ontwikkeling van de releases loopt en/of is ingepland voor uitlevering begin 2013.  Nadere uitwerkingen van de vereisten aan de techniek lopen per eind september nog.  Zo zijn alle gebeurtenissen helder, een uitwerking naar de technische verwerking wordt  middels een werkgroep opgepakt. De conformiteitstoets is ten tijde van het uitvoeren  van deze impactanalyse nog niet gereed. Hierdoor kunnen leveranciers nog niet toetsen  of hun applicaties geheel voldoen aan de vereisten. Oplevering van het systeem om de  formele conformiteitstoets te kunnen uitvoeren, is gepland voor januari 2013. Wel wordt  eerder getest of de conformiteitstoets werkt.  Met alle leveranciers van belasting­/WOZ­applicaties is gesproken over de planning voor  het beschikbaar hebben van de release voor gemeenten. Elke leverancier werkt toe naar  uiterlijk de voorjaarsrelease 2013. Dit houdt in dat er dan zo’n driekwart jaar is voor het  uitrollen van de release bij de klanten. Voor twee leveranciers wordt hier een risico  voorzien. Zij hebben veel klanten die allen de release moeten afnemen, hierin kunnen  ze niet door de leverancier gedwongen worden. Ervaring uit het verleden leert dat veel  klanten niet direct migreren als er een nieuwe release is2. De doorlooptijd van uitrol  duurt in de regel zo’n twee jaar. Dat is fors langer dan de nu beschikbare tijd. Tevens is  het niet mogelijk om alle klanten op hetzelfde moment te migreren vanwege de  benodigde capaciteit aan de kant van de leverancier (technisch, maar ook training ten  aanzien van de nieuwe werkwijze applicatie / gebeurtenisgericht werken).  Digikoppeling  Behalve een nieuwe release dient een gemeente ook te voorzien in een Digikoppeling  aansluiting. Deze moet voldoen aan eBMS en WUS. Niet alle leveranciers leveren bij de  nieuwe release ook de vereiste Digikoppeling. In de meeste gevallen dient de gemeente  dit separaat te verzorgen. Mogelijk is er al een Digikoppeling, ongeveer een derde van  de gemeente beschikt hier al over voor de communicatie met het Omgevingsloket  Online. Dit betreft dan meestal enkel de eBMS koppeling zodat een aanvulling nodig is.  Uit de enquête blijkt dat ruim de helft van de respondenten niet weten of ze aan de  vereisten t.a.v. Digikoppeling voldoen of niet.                                              2

 Redenen liggen in het feit dat veel klanten willen wachten totdat mogelijke kinderziektes uit de systemen  zijn. Ook zijn er perioden in het jaar dat klanten liever niet willen migreren vanwege vakanties (gedurende  de zomer), voorbereiding beschikkingronde (november – februari) en verwerken beroepen/bezwaren  (februari – april). 

   

 

 

11 

    Er zijn twee mogelijkheden om Digikoppeling aan te leggen. Of direct tussen de  belastingapplicatie en de LV WOZ. Of via de gegevensmakelaar. In dat laatste geval kan  Digikoppeling ook voor andere processen gebruikt worden. Dan wordt echt meervoudig  gebruik gemaakt van één generieke voorziening/aansluiting. Op die wijze aansluiten is  echter wel complexer en omvangrijker en dus vaak duurder voor gemeenten. Om  snelheid te behalen zou de keuze voor de eerste optie gemaakt kunnen worden  (aangegeven is dat dit in 24 uur geregeld kan zijn mits de gemeente dit geheel door een  leverancier laat verzorgen). Voor gemeenten is het goed om inzicht te krijgen in het feit  dat er twee opties zijn opdat ze een bewuste keuze kunnen maken. 

3.4

Implementeerbaarheid en ondersteuningsbehoefte 

Voor de implementeerbaarheid wordt aangesloten bij het wetsvoorstel zoals dat nu  voorligt bij de Raad van State. Na advies aldaar wordt hij aan de Tweede Kamer  aangeboden. Verwacht wordt dat het voorstel zonder bijzonderheden wordt  aangenomen waardoor er geen aanvullende belemmeringen komen ten aanzien van de  implementeerbaarheid.  Gemeenten zijn in grote mate afhankelijk van hun leverancier om de LV WOZ op een  goede wijze te implementeren. Daarnaast hebben gemeenten zelf een  verantwoordelijkheid op het gebied van het aanpassen van werkprocessen,  training/opleiding van medewerkers en het verzorgen van de juiste vereisten ten  aanzien van Digikoppeling. Veelal ondersteunt de leverancier in al deze zaken.  Bij de initiële vulling is gesteld dat de historie vanaf 2009 meegenomen moet worden.  Voor een deel van de gemeenten kan dit een probleem opleveren. Met name indien een  gemeente onlangs een herindeling heeft gehad, of indien de uitvoering (recent) door  een externe partij is overgenomen. In niet alle gevallen is deze informatie dan  voorhanden. In voorkomende gevallen is als procesafspraak opgenomen dat deze  gegevens dan niet meegeleverd worden bij de initiële vulling. Indien er nog wel  wijzigingen op waarden plaatsvinden voor een periode waarvoor de gemeente geen  gegevens heeft aangeleverd aan de LV WOZ, dan dienen die wel (handmatig)  gemuteerd te worden door de betreffende gemeente zelf. Ook de levering van deze  gewijzigde gegevens aan de afnemers moet de gemeente dan zelf verzorgen buiten de  LV WOZ om (bijvoorbeeld apart Stuf­WOZ bestand aanmaken en verzenden).  In de uitgevoerde enquête via internet is gevraagd aan gemeenten welke  ondersteuningsbehoefte ze ondervinden. Deze betreft ondermeer het volgende:  Informeren wat een gemeente exact moet doen/weten; projectplan; blauwdruk voor  niveau bestuurder t/m uitvoerder  Bestuurlijke urgentie: die wordt momenteel vaak nog als te weinig gezien terwijl dit  nodig wordt geacht om de vereiste budgetten en tijd te krijgen  “Handjes” en geld voor de uitvoering  Ondersteuning in contact tussen uitvoeringsorganisatie en gemeente om zorg te  dragen dat de gemeente weet wat zij moet doen voor gegevensleveringen en  datakwaliteit 

   

 

 

12 

   

3.5

Kosten en Baten 

Invoering van de LV WOZ brengt kosten met zich mee. Zichtbare kosten zijn diegenen  waarvoor geoffreerd wordt: nieuwe release én Digikoppeling. Opgemerkt wordt dat  Digikoppeling niet enkel en alleen voor de LV WOZ gebruikt hoeft te worden. Hij is wel  noodzakelijk, maar juist door Digikoppeling te gebruiken is de gemeente in staat om  ook andere koppelingen te leggen zonder dan weer een investering te hoeven doen.  Gesteld kan worden dat de kosten voor Digikoppeling dan ook niet volledig ten laste  hoeven te komen aan het project voor aansluiting op de LV WOZ. Wel dienen de kosten  gemaakt te worden (tenzij de gemeente hier reeds over beschikt). Ook voor de nieuwe  release wordt aangemerkt dat vervanging van applicaties periodiek plaats vindt en dat  de wijzigingen zorgen dat de belastingapplicatie passend wordt binnen het stelsel van  basisregistraties waar naartoe gewerkt wordt. Kosten voor de release vallen dan wel nu,  maar dienen meer doelen dan puur aansluiten op de LV WOZ.   Aanvullende kosten die de gemeente maakt betreffen de interne kosten. Dit betreft  interne uren, projectkosten en mogelijke conversiekosten.  Het is nog niet inzichtelijk wat de kosten voor de gemeente precies inhouden, nog wat  een realistische inschatting is. Wel zijn deze kosten van immens belang. Gemeenten  zitten midden in een periode waar er stevig bezuinigd moet worden en van  prioriteitstelling welke zaken wel en niet gedaan worden. De vraag is of gemeenten de  keus maken om de LV WOZ tijdig (voor 1­1­2014) in te voeren. Gebleken is dat een  deel van de gemeenten de LV WOZ nog niet in de begroting voor 2013 heeft staan  (conform de gehouden enquête betreft dit ongeveer de helft van de gemeenten).   Naast kosten zijn er ook de baten voor gemeenten. Deze bestaan ondermeer uit een  efficiënt gegevensbeheer en het niet meer maandelijks hoeven leveren van bestanden.   Ook het behandelen van aanvragen van andere afnemers zoals notaris en banken  vervalt. Een kwantificering hiervan per gemeente is nog niet gemaakt. In de in 2010  opgestelde businesscase zijn de baten voor gemeenten gezamenlijk begroot op tussen  de € 6 en € 16 miljoen over een looptijd van 10 jaar.  Naast baten voor gemeenten zijn er baten voor afnemers van de gegevens. Zij hoeven  niet meer maandelijkse bestanden te verwerken in hun eigen systemen, de tijdigheid  van gegevens is groter en de LV WOZ schept een omgeving van waaruit de voorziene  openbaarheid van de WOZ­waarde kan worden verzorgd. Tevens wordt met de LV WOZ  invulling gegeven aan een systeem ten aanzien van de openbaarheid van de WOZ  waarde. Dit voorkomt de situatie dat gemeenten hier zelf een oplossing voor dient te  ontwikkelen (eigen applicatie met inzage) of hier capaciteit voor dient vrij te maken  (voor telefonische/digitale beantwoording van verzoeken voor de waarde).  Vanuit het ministerie van Financiën is eind 2010 een kosten­batenanalyse uitgevoerd.  Hierin wordt ingegaan op de kosten en baten voor gemeenten. Daarbij zijn gemeenten  als een groep gedefinieerd en is niet aangegeven wat dit per gemeente betekent. Baten  zijn berekend in aantallen fte voor de totale groep gemeenten. Deze komen uit op 12  fte (besparing door het niet meer maken van maandelijkse bestanden) en aanvullend 23  fte door het niet meer leveren van gegevens aan notarissen, banken, etc. Totale  maximale baten betreft dan 35 fte, verdeeld over alle gemeenten. De vraag is of deze  baten gematerialiseerd kunnen worden. Voor gemeenten die de WOZ zelf uitvoeren  waarschijnlijk niet, voor samenwerkingsverbanden mogelijk wel. Vanuit de kostenkant     

 

 

13 

    lijkt geen rekening gehouden te zijn met de totale investeringskosten voor een nieuwe  release. Dat is verdedigbaar aangezien op termijn gemeenten toch over moesten naar  een nieuwe release om aan het sectormodel en het stelsel van basisregistraties te  voldoen. Maar het gaat wel voorbij aan de noodzaak om nu deze investering te doen.   Vanuit de gehouden enquête blijkt dat niet alle gemeenten duidelijk hebben wat de  kosten en baten zijn. Andere gemeenten geven aan baten te zien: geen bestanden meer  maken, lean werkproces, besparen op kosten WOZ­beheer en minder telefonische  vragen/emails van notarissen/banken/verzekeraars. Als kosten worden gezien: nieuwe  release, digikoppeling, training en opleiding, wijzigen werkprocessen en de koppeling  BAG­WOZ.   Inzicht in de kosten en baten per gemeente geeft duidelijkheid waar ze aan toe zijn. Het  geeft een gemeente ook een handvat om de benodigde budgetten te reserveren. Meer  inzicht in de financiële impact die de LV WOZ heeft kan mogelijk helpen om de keuze  van gemeenten om de LV WOZ al dan niet tijdig in te voeren positief te laten omslaan. 

3.6

Communicatie 

Nog niet altijd staat scherp bij gemeenten op het netvlies wat er precies moet gebeuren  voor aansluiting op de LV WOZ. Tevens blijkt dat bij de afdeling belastingen vaak  bekend is dat de LV WOZ eraan komt, maar dat niet altijd afgestemd is met de interne  informatievoorziening. Gerichte communicatie over de impact op gemeenten helpt.  Aandachtspunten hierbij zijn:  Vereiste van nieuwe release – opdrachtgeverschap richting leverancier  Vereiste van Digikoppeling (eBMS en WUS) – inkopen en inbedden binnen  gemeentelijke architectuur  Doorwerking gebeurtenisgericht werken – aandacht nodig voor training en opleiding  van medewerkers  Afhankelijkheid andere doelstellingen vanuit Operatie NUP, zoals de BAG­WOZ  koppeling  Inzicht in kosten/baten voor de gemeente – zorgen voor benodigde middelen in de  begroting  Inzicht in baten voor afnemers  Inzicht in bijdrage in baten binnen het Stelsel van Basisregistraties  Inzicht in de te doorlopen stappen voor gemeenten  Naast communicatie vanuit het Ministerie van Financiën, de Waarderingskamer en het  Kadaster kan er ook via en met de leveranciers en gebruikersverenigingen  samengewerkt worden om gemeenten op de LV WOZ te wijzen. Leveranciers hebben  een belangrijke rol bij het beschikbaar stellen van de nieuwe release en het trainen van  medewerkers om via de nieuwe werkwijze te werken. 

   

 

 

14 

   

3.7

Specifieke aandachtspunten 

Vanuit de opdrachtgever zijn enkele specifieke aandachtspunten voor deze  impactanalyse meegegeven, zie paragraaf 1.2. Hieronder volgt per aandachtspunt dat  nog niet in de bovenstaande paragrafen is behandeld de beantwoording.  Kritische massa  Gevraagd is naar de kritische massa om te gaan draaien met de LV WOZ. Het is lastig  hier een eenduidig antwoord op te geven, mede doordat het begrip kritische massa niet  nader gespecificeerd is en daarmee niet specifiek genoeg is. Wel kunnen enkele  opmerkingen gemaakt worden.  Gemeenten sluiten stuk voor stuk aan. Zodra een gemeente aangesloten is, behoeft  deze gemeente geen maandelijkse bestanden meer te versturen. Het Kadaster verzorgt  dit vanaf dat moment. Voor deze gemeente worden op dat moment de baten al  behaald. Hiermee is het aanleveren aan de LV WOZ voor deze gemeente gereed. Bij het  aansluiten in 2013 is het voor de gemeente direct mogelijk om de services van de LV  WOZ te gebruiken, zoals de massale bevraging en de individuele bevraging (via  webservice of webapplicatie). Alleen het gebruik van abonnementen (Digilevering) zal  pas later beschikbaar zijn, als alle gemeenten zijn aangesloten. (NB: dit is niet voor elke  gemeente relevant aangezien ze de gegevens vaak zelf al hebben, wel interessant is het  als de WOZ uitbesteed is).   Er zijn diverse gemeenten die aangesloten zijn op een samenwerkingsverband/private  partijen. Het samenwerkingsverband dient dan de koppeling met de LV WOZ te leggen.  Indien een samenwerkingsverband gereed is voor de LV WOZ, dan worden direct  meerdere gemeenten tegelijk aangesloten. Tevens zijn er gemeenten die per 1 januari  2013 gaan aansluiten bij een samenwerkingsverband. In dit geval dient het  samenwerkingsverband de WOZ uitvoering te integreren in het bestaande werkproces  inclusief het gelijktrekken van de datakwaliteit van de verschillende aangesloten  gemeenten. Dit kan volgens een van de grotere samenwerkingsverbanden tot een jaar  doorlooptijd hebben. Deze integratie is voorwaardelijk voor het samenwerkingsverband  om aan te kunnen sluiten op de LV WOZ. Indien veel gemeenten toetreden tot een  samenwerkingsverband kan dit leiden tot een latere aansluiting van deze  gemeenten/het samenwerkingsverband op de LV WOZ.  Afnemers hebben verschillend gereageerd op de komst van de LV WOZ. Enkele vinden  een periode waarin ze deels afname uit de LV WOZ hebben en deels via bestanden geen  probleem. Anderen willen slechts één aanlevermethode en wachten totdat de laatste  gemeente aangesloten is. Voor een waterschap geldt dat enkel de gemeenten in  hetzelfde verzorgingsgebied relevant zijn. Zodra die gemeenten over zijn, kan ook het  waterschap geheel gebruik gaan maken van de LV WOZ. Voor bijvoorbeeld de  Belastingdienst geldt dat alle gemeenten aangesloten moeten zijn voordat alle  informatie uit de LV WOZ gehaald kan worden. Tevens zullen afnemers mogelijk  wachten met het gebruik maken van geautomatiseerde berichtenverwerking via  Digilevering en met bevragingen totdat de LV WOZ geheel gevuld is. De planning die  met gemeenten en leveranciers opgesteld wordt, kan inzicht geven in welke gemeente  wanneer aansluit en daarmee inzicht in afnemers wanneer de voor hen relevante  gemeenten aangesloten zijn. 

   

 

 

15 

    MijnOverheid.nl  Gevraagd is of MijnOverheid.nl randvoorwaardelijk is voor implementatie van de LV  WOZ. Dit is door geen enkele gesprekspartner aangegeven als een voorwaarde.  Digilevering en Digimelding  Het niet operationeel zijn van Digilevering en Digimelding kan tot problemen leiden. Dit  probleem is voorzien door de opdrachtgever van de LV WOZ. De aannemende partijen  die de ontwikkeling van de LV WOZ voor hun rekening nemen hebben aangegeven dat  als onderdeel van hun contract geldt dat zij in een voorziening moeten voorzien in het  geval Digilevering en Digimelding niet tijdig beschikbaar zijn. Mogelijk kan dit tot  planningsproblemen leiden. Vooralsnog hebben de ontwikkelende partijen aangegeven  dat het binnen de planning past.  Digilevering is met name van belang voor afnemers. Opgemerkt is dat indien een  samenwerkingsverband de afhandeling van de WOZ voor haar rekening neemt,  Digilevering mogelijk gebruikt kan worden om de gemeente toegang te geven tot de  gegevens.  In het kader van de Wet WOZ gebruiken Belastingdienst en waterschappen nu andere  kanalen om hun terugmeldingen aan de WOZ­bronhouder te doen. Wanneer  Digimelding nog niet beschikbaar is, kunnen deze bestaande kanalen in de richting van  gemeenten vooralsnog worden gebruikt. 

   

 

 

16 

   

4 Indicatie implementeerbaarheid en  haalbaarheid verplichting   

4.1

Indicatie (grootschalige) implementeerbaarheid 

Door geen van de partijen is aangegeven dat er een belemmering is die zorgt dat de LV  WOZ niet kan worden geïmplementeerd. Positief geformuleerd: voorzien is dat de LV  WOZ grootschalig kan worden geïmplementeerd. De grootste afhankelijkheid betreft het  vermogen van de leveranciers van de applicaties om een release uit te brengen waarin  de koppeling met en aanlevering aan de LV WOZ wordt gerealiseerd. Vanuit de  leveranciers is voorzien dat dit gaat lukken. Met de leveranciers en de ontwikkelaar van  de LV WOZ is met regelmaat contact. Ook worden nog opstaande punten op verzoek  van leveranciers opgepakt en verder doorontwikkeld.   Randvoorwaardelijk zijn de tijdige oplevering van de LV WOZ en het beschikbaar  hebben van de conformiteitstoets zodat leveranciers tijdig kunnen testen of hun  software voldoet. Dit laat onverlet dat bij gemeenten die in hun applicatielandschap veel  componenten hebben van steeds verschillende leveranciers, het mogelijk is dat hier  specifieke koppelvlak problematiek optreedt. Verwacht wordt dat de leveranciers in  staat zijn dit op te lossen.  Daarnaast dienen gemeenten de kwaliteit van de data op orde te hebben. Toetsing  hiervan vindt plaats met de aansluittoets, de vereisten die hieruit voortkomen dienen zo  vroeg mogelijk beschikbaar te zijn opdat gemeenten weten aan welke criteria ze moeten  voldoen. Momenteel zijn deze vereisten nog niet exact bekend. Wel is aangegeven dat  het de BAG­id’s betreft en een afstemming tussen deelobjecten BAG en WOZ. Onbekend  is wanneer het goed genoeg is om de aansluittoets te halen. Gemeenten moeten zorgen  voor voldoende capaciteit om aan de criteria te voldoen (voldoende fte met de juiste  kennis en kunde). Ondersteunend werkt het goed als ervaringen van de eerste  gemeenten die aansluiten beschikbaar komen. 

4.2

Indicatie haalbaarheid verplichting 

Voor de haalbaarheid van de verplichting geldt een deadline van 1­1­2014. Deze datum  hangt mede samen met de mogelijkheid dat vanaf deze datum de WOZ­waarde van  woningen openbaar wordt en gemeenten vanaf deze datum moeten kunnen voorzien  om deze WOZ­waarde van woningen beschikbaar te stellen. Door aansluiting op de LV  WOZ voorziet een gemeente hierin, wanneer een gepland landelijk loket de gegevens  uit de LV WOZ hiervoor kan gebruiken. Dat is het moment dat alle gemeenten dienen  aan te leveren aan de LV WOZ. Hiertoe dienen de gemeenten aan de vereiste  voorwaarden te voldoen.  Een van de voorwaarden betreft het kunnen leveren aan de LV WOZ. Hiervoor is een  release nodig vanuit de leverancier. Deze release komt – conform verwachting van de  leveranciers – uiterlijk in het voorjaar van 2013. Een tweetal leveranciers heeft een  groot aantal klanten. Deze klanten migreren vaak niet direct. In de regel duurt een  uitrol zo’n twee jaar. Ook is het niet mogelijk al deze klanten in een heel kort  tijdsbestek te migreren (capaciteitsvraagstuk bij de leverancier). De nu beschikbare tijd     

 

 

17 

    wordt dan ook als te kort gezien om alle gemeenten aangesloten te krijgen. Wel is er nu  een wettelijke verplichting. Dit kan een positief effect hebben. Echter, bekend is dat er  ook gemeenten zijn die het niet halen van een wettelijke verplichting niet altijd  bezwaarlijk vinden. De gemeente moet bovendien gereed zijn met de voorbereiding. Dit  houdt in dat de BAG­WOZ koppeling gelegd moet zijn en de datakwaliteit op orde is. Op  dit moment wordt hier nog hard aan gewerkt door gemeenten, waarbij bekend is dat  niet alle gemeenten de BAG­WOZ koppeling op de daarvoor vereiste deadline van 1  februari 2013 gereed hebben. Wel wordt hier de nodige extra aandacht aan te geven  om te zorgen dat gemeenten dit zo snel mogelijk gereed hebben opdat dit geen  bottleneck wordt voor de aansluiting op de LV WOZ.   Gekeken kan worden op welke wijze versnelling aangebracht kan worden bij het  aansluiten van alle gemeenten op de WOZ waar gemeenten aan moeten voldoen. Met  specifieke actie kan het aantal gemeenten dat voor 1­1­2014 aansluit verhoogd worden. 

   

 

 

18 

   

5

Invoeringsstrategie 

De invoeringsstrategie betreft datgene wat vanuit het programma voor de LV WOZ  wordt ondernomen voor de uitrol van de LV WOZ bij alle gemeenten. Dit zijn activiteiten  die in samenspel tussen het ministerie van Financiën, de Waarderingskamer, het  Kadaster, VNG en KING kunnen worden uitgevoerd. Deze activiteiten richten zich op  gemeenten en partijen die namens de gemeenten de aansluiting op de LV WOZ  verzorgen. Leveranciers zijn hierbij een belangrijke partij. In dit hoofdstuk wordt  aangegeven welke elementen terug dienen te komen in de te kiezen invoeringsstrategie  en welke acties hierbij horen. Deze acties zijn tijdens de tweede bijeenkomst van de  begeleidingscommissie vastgesteld.  Communicatie  Uit de impactanalyse is gebleken dat niet bij elke gemeente helder is wat er exact moet  gebeuren en aan welke voorwaarden voldaan moet worden. Binnen het  communicatieoffensief dient rekening gehouden te worden met de verschillende  betrokkenen binnen de gemeentelijke organisatie. Enerzijds de bestuurder die op de  hoogte moet zijn en het moet steunen. Anderzijds de inhoudelijk medewerkers (zowel  vanuit de WOZ kant als vanuit de BAG en/of ICT kant) die moeten weten waar ze aan  moeten voldoen. Het duidelijk naar voren brengen dat de LV WOZ een wettelijke  verplichting is, kan zorgen voor meer urgentiebesef bij gemeenten. Duidelijkheid over  aansluitcriteria (de aansluittoets) zijn essentieel. Naast de aandacht voor het aansluiten  op de LV WOZ, dient ook voldoende aandacht te zijn voor het juiste gebruik. Immers,  eenmalig aansluiten is te doen, wel moeten we zorgen dat er een toekomstbestendige  situatie bestaat waar de gemeente het beheer goed heeft ingericht. Baten dienen  benadrukt te worden.   Vanuit de leveranciers is aangegeven dat ze missiewerk verwachten vanuit het  ministerie. Anders komt alles op het bordje van de leverancier, terwijl de LV WOZ vanuit  het ministerie is geïnitieerd. Plaats hierbij de LV WOZ binnen het bredere kader van het  stelsel van basisregistraties en de generieke stelselvoorzieningen die daarvoor nodig zijn  (met Digikoppeling en de vereisten voor de LV WOZ in het bijzonder).  Maak afspraken wie welke boodschap verstuurt en met welke toonzetting. Zo ligt het  meer voor de hand dat berichten vanuit KING gericht zijn op een ondersteunende toon  van de uitvoerende ambtenaren, waar het ministerie dan wel de Waarderingskamer  vanuit hun rol ook meer gebiedend kunnen zijn en de VNG meer de bestuurders kan  toespreken via bijvoorbeeld een ledenbrief. Bij dit laatste kan ook het bredere  perspectief van de baten van het stelsel meegenomen worden. In navolging van deze  impactanalyse maken deze partijen afspraken over een communicatieagenda rondom de  LV WOZ.  Acties:  Vereisten aansluittoets bekend maken (Waarderingskamer)  Communicatie offensief richting gemeenten. Hierbij aandacht voor Digikoppeling,  gebeurtenisgericht werken, budgetteren van kosten en kosten/baten (Ministerie van  Financiën samen met mede­overheden)     

 

 

19 

    Missiewerk ten aanzien van belang LV WOZ in relatie met stelsel en generieke  voorzieningen (Ministerie van Financiën met VNG voor ledenbrief richting  bestuurders)  Brede communicatie, naast belasting medewerkers ook i­coördinatoren, e­adviseurs  en bestuurlijk niveau (mede ten aanzien van besluitvorming voor beschikbaar stellen  budget). Zowel gericht op wat nodig is als op het enthousiasmeren van gemeenten  (Ministerie van Financiën, samen met Waarderingskamer, VNG, KING)   Planning van gemeenten  Op dit moment is er nog geen inzicht in welke gemeente op welk moment wil aansluiten  op de LV WOZ. In de enquête is wel een anonieme uitvraag gedaan. Hieruit blijkt dat  een groot deel (bijna driekwart) van de gemeente nog niet weet of geen planning heeft  wanneer aangesloten wordt op de nieuwe release. Nog niet bekend is welke gemeente  met name benaderd dienen te worden om te versnellen. Een specifieke uitvraag kan  gedaan worden om hier meer helderheid in te verschaffen. Dit is bijvoorbeeld ook  gedaan in de i­Versneller BAG­WOZ, waardoor inzichtelijk is gemaakt welke gemeenten  extra ondersteuning/aandacht nodig hebben.   Vanuit de grote leveranciers gaat er waarschijnlijk met slots gewerkt worden  waarbinnen gemeenten kunnen aansluiten. Dit ook om de ondersteuning vanuit de  leverancier te kunnen leveren (capaciteit zo goed mogelijk inzetten en voorkomen dat  alle gemeenten binnen één specifieke maand willen aansluiten). Ook vanuit de  Waarderingskamer kan de planning inzichtelijk gemaakt worden, met name doordat alle  gemeenten de aansluittoets moeten uitvoeren. Hiermee heeft de Waarderingskamer een  duidelijk meetmoment in het proces. Afstemming van de planningen tussen gemeenten,  leveranciers en Waarderingskamer kan wederom inzicht geven in die gemeenten waar  extra aandacht nodig geacht wordt om ze tijdig aan te laten sluiten. Het gebruik van  een monitor kan hierbij alle partijen helpen inzichtelijkheid te bieden. Een monitor, zoals  KING deze in andere progamma’s ook gebruikt, biedt overheidspartijen inzicht in de  aansluiting, maar geeft ook gemeenten inzicht in de vorderingen in hun  implementatietraject. Door de monitor periodiek bij te werken kunnen gemeenten  vaststellen of ze op schema liggen en hun vorderingen vergelijken met andere  gemeenten.  Bij het uitvragen van de planningen dient daarnaast rekening gehouden te worden met  de vereiste voorbereiding van gemeenten. Maak duidelijk wat een gemeente op orde  moet hebben voordat het mogelijk is een release in productie te nemen en wat nodig is  om daarna definitief aan te sluiten op de LV WOZ.  Acties:  Duidelijk maken wat gemeenten op orde moeten hebben (zie eerder genoemde actie  rondom Stappenplan)  Opvragen planningen overgaan op nieuwe release door gemeenten en waar nodig  indelen in time­slots (Leveranciers)  Opvragen planningen gemeenten voor aansluiten op de LV WOZ en indelen in time­ slots (Waarderingskamer)  Afstemmen planningen gemeenten (Waarderingskamer met leveranciers)      

 

 

20 

    Maken van een stappenplan voor gemeenten met daarin vereisten om in een  bepaald tijdslot voor aansluiten op LV WOZ te kunnen passen, inclusief aandacht  Digikoppeling aansluiting. Hierin aandacht voor wat de wethouder moet weten (kort)  en een verdieping naar de meer technische mensen. Naast aansluiten ook aandacht  voor op orde krijgen van het gebruik/beheer (KING, ondersteund door andere  partijen)  Bepalen of een monitor helpt bij inzichtelijkheid en of deze ingezet kan worden  (Ministerie, Waarderingskamer en KING)  Koplopergemeenten  Een mogelijkheid is om met koplopergemeenten te werken. Dit zijn gemeenten die ver  zijn met de voorbereidingen (koppeling BAG­WOZ, leverancier die zijn release  beschikbaar heeft, etc.). Bij deze koplopers kan de implementatie in een vroeg stadium  vorm gegeven worden. Ervaringen die worden opgedaan kunnen gebruikt worden in de  communicatie richting de andere gemeenten. Het enthousiasmeren van gemeenten om  als eerste aan de slag te gaan is van belang. De ervaring leert dat er veel gemeenten  zijn die graag andere gemeenten eerst de kinderziektes in een nieuwe release dan wel  de eerste aansluitervaringen wil laten oplopen voordat ze zelf migreren. Voordelen voor  een koplopergemeente kunnen zitten in extra ondersteuning van zowel leverancier als  vanuit de Waarderingskamer, het Kadaster en bijvoorbeeld KING. Bij voorkeur betreffen  de koplopergemeenten en representatieve vertegenwoordiging van verschillende  doorsneden van gemeentelijk Nederland voor wat betreft leverancier, grootte en  regionale spreiding.  Acties:  Bepalen of met koplopergemeenten gewerkt gaat worden en zo ja, het initiëren  hiervan (Ministerie van Financiën)  Organiseren van het regionaal uitwisselen van kennis en ervaringen (Ministerie van  Financiën)  Versnelling  Een mogelijkheid is om te kijken waar versneld kan worden. Zoals aangegeven is  verwacht dat de datum van 1­1­2014 niet door alle gemeenten gehaald gaat worden.  Ook met heel veel versnelling, aandacht en sturing is het niet de verwachting dat alle  gemeenten deze datum gaan halen. Wel kan reeds gestart worden met benadrukken  wat gemeenten nu al ter voorbereiding kunnen doen. De keuze ligt voor hoe de  ondersteuning ingericht wordt opdat zoveel mogelijk gemeenten wel 1­1­2014 halen. En  dat de rest van de gemeenten zo snel mogelijk daarna aangesloten zijn op de LV WOZ.  Kortom, versnellen om de LV WOZ zo snel mogelijk geheel gevuld te hebben en “de  massa” op gang te krijgen. Vanaf dan kunnen afnemers ook van een geheel gevulde LV  WOZ gebruik maken, met alle voordelen van dien.  De versnelling kan bestaan uit bijvoorbeeld extra communicatie, kennissessies in het  land, monitoring waar gemeenten staan en het beschikbaar stellen van een helpdesk en  van specialisten die gemeenten specifiek ondersteunen bij (technische) vraagstukken.  Kortom, zorgen dat elke gemeente weet wat ze moeten doen, hier telkens op gewezen  worden en ondersteund worden in de vragen die ze bij de uitvoering tegenkomen.        

 

 

21 

    Actie:  Afspraken maken tussen het ministerie van Financiën, de Waarderingskamer, het  Kadaster, VNG en KING wie welke taken op zich neemt ten aanzien van  versnellingsacties, waaronder inzet van bestaande middelen (i­Coaches,  ateliersessies, leverancierssessies, monitoring, etc.) (Ministerie van Financiën met  Waarderingskamer, Kadaster, VNG, KING)   

   

 

 

22 

   

Bijlage 1 Overzicht betrokkenen  Overzicht van leden van de begeleidingscommissie.  Aanwezig  Begeleidings­ commissie 20  september  Ja 

Aanwezig  Begeleidings­ commissie 18  oktober  Ja 

Gemeente Horst a/d Maas  Jeannette van den  Beuken  Gemeente Oost­Gelre  Stans Kleissen 

Ja 

Ja 

Ja 

Ja 

GouwIT 

Adrie van Zundert 

Ja 

Ja 

Kadaster 

Janette Storm 

Ja 

Ja 

KING 

Jeroen Schuuring 

Ja 

Ja 

KING 

Wilfred Lintsen 

Ja 

Ja 

Logius 

Johan ten Dolle 

Ja 

Ja 

Ministerie van Financien 

Anja Smorenburg 

Ja 

Ja 

VNG 

Gabriel van Tiggelen 

Ja 

Ja 

Waarderingskamer 

Caspar Remmers 

Ja 

Ja 

Gemeente Lingewaard en  Bussum  Gemeente Oost­Gelre 

Wim Fokker 

Ja 

Nee 

Richard van Halen 

Ja 

Nee 

Gemeente Westvoorne 

Cees Harthoorn 

Ja 

Nee 

Gemeente Westvoorne 

Alain van Hamond 

Ja 

Nee 

K5­gemeenten 

Reinier van Eijsden 

Ja 

Nee 

Dataland 

Ronald Bokhove 

Nee 

Ja 

Gemeente Apeldoorn 

Rene van Holland 

Nee 

Ja 

Jnet 

Karl de Boer 

Nee 

Ja 

KING 

Bart Geerdink 

Nee 

Ja 

Organisatie 

Naam 

Centric 

Jan Karel van Gent 

 

   

 

 

23 

      Overzicht van organisaties die tijdens deze impactanalyse zijn gesproken aanvullend op  gesprekken met leden van de begeleidingscommissie.  Organisatie 

Naam 

BSGR 

Machiel Aukes 

Centric 

Lidwien Meijers 

Dataland 

Pieter van Teeffelen 

Gemeente Almelo 

Ewald Kleingebbink 

Gemeente Katwijk 

Andre Remmelzwaal 

Gemeente Lopik (+  Montfoort/Oudewater)  Gemeente Oudewater 

Michel Graafland 

GeoTax 

Bernard Rutgrink 

GeoTax 

Peter Bruijnen 

Kadaster 

Rik Ebbeling 

SVHW 

Piet Bervoets 

Tog Nederland 

Marcel Pragt 

VNG 

Bart Drewes 

VNG 

Robbert Verkuijlen 

Waarderingskamer 

Ruud Kathmann 

Rene Engels 

   

 

 

24 

     

  M: [email protected]  Bezoekadres:  Postadres:  Nassaulaan  12  Postbus 30435  T: 070 373 8017  2514 JS Den Haag  2500 GK Den Haag  F: 070 363 5682 

 

   

 

 

25