® F in n o v e r e n ® ,
n a a r e e n id e e v a n d i² D
Ilse Roelants Benny Lauwers
Inhoud Inhoud .....................................................................................................................................................2 Voorwoord ...............................................................................................................................................3 1.
Finnoveren… hoe kom je erbij?.......................................................................................................5
2.
Finnoveren, niet zomaar een verhaal ..............................................................................................6
3.
Finnoveren staat model ...................................................................................................................7
4.
Finnoveren is een kernproces .......................................................................................................11
5.
Finnoveren-toolbox........................................................................................................................17
6.
Finnoveren vermijdt de klassieke valkuilen van innoveren............................................................18
7.
Finnoveren brengt op ....................................................................................................................21
8.
Typevraagstukken .........................................................................................................................21
9.
Wat u echt moet onthouden over Finnoveren! ..............................................................................23
10.
Bijlage – Case: ontwikkelen en vermarkten van een nieuwe dienst..........................................24
2 di²D, Finnoveren
Voorwoord Beste lezer, Er is een nieuw elan. Bedrijven kiezen bewust voor verandering en vernieuwing. Ze gaan op zoek naar nieuwe mogelijkheden die uitzicht bieden op hernieuwde groei. Echte verandering vraagt om innovatie; innovatie van producten, diensten, processen en organisatievormen. Innoveren op strategisch of tactisch niveau, is een platgetreden pad. Innoveren op operationeel niveau, het ‘hoe’, blijft het struikelblok. Daarom gaan wij voor “Finnoveren” of voluit Functioneel Innoveren, een werkbaar en flexibel proces, opdat de juiste ideeën effectief op de markt geraken als innovaties. Het is onze bedoeling om u tijdens het lezen van deze paper mee te nemen in een nieuwe praktische visie op het ‘hoe van innoveren’, het Finnoveren.
Laat ons zeker iets weten als u dit boeiend vond. Laat het ons ook zeker weten als u dit maar niets vond. Laat ons zeker overleggen als u hierover meer wilt weten.
di²D ‘dream to innovate, innovate to Do’
3 di²D, Finnoveren
4 di²D, Finnoveren
1. Finnoveren… hoe kom je erbij?
Finnoveren is duidelijk een werk-woord. Iets nieuws valt niet zomaar in je schoot, het idee misschien nog wel, maar de uitwerking naar een echte – wie weet baanbrekende – innovatie is
Waarom spreken we niet over innoveren, zoals
werken, bijblijven, beslissen, sturen en bijsturen.
iedereen? Het is een containerbegrip geworden, een hype, een modewoord … Wij bieden een werkbaar concept - geen lege doos.
Met Finnoveren introduceren we een
Met Finnoveren, wat staat voor functioneel
manier van werken die kan volgehouden
innoveren, willen we af van alle overtollige
worden, die aanzet tot voortdurend
fantasietjes van die innovatiebubbel en willen we
openstaan voor vernieuwing en die leidt
teruggaan naar de essentie van innoveren
tot innovaties in de markt.
namelijk vernieuwingen die opbrengen. Finnoveren vertaalt zich in: risico en kost beheersing kortere doorlooptijden snellere beslissingsmomenten nieuwe en vernieuwende marktklare producten, diensten, processen, business models… innovatiecultuur en –management Finnoveren doen we in operationele tijd. Het is als het aankweken van een reflex voor vernieuwing. Met andere woorden, het oog en oor hebben voor nieuwe mogelijkheden of vernieuwingen moet niet buiten het ‘normale werkritme’ gebeuren, maar moet deel uitmaken van de normale handelingen van elke werknemer. Finnoveren zorgt ervoor dat in de toekomst nieuw geld kan gegenereerd worden uit de nieuwe ideeën van vandaag en morgen.
5 di²D, Finnoveren
2. Finnoveren, niet zomaar
nodige kennis en talent heeft en/of de goede partnerships kan afsluiten om die ideeën uit te
een verhaal
werken én als het idee zo kan worden verfijnd dat 5
Iets nieuws begint altijd bij iemand met een idee. Dat idee wordt een innovatie als het wordt
het net dat extra oplevert voor de klant , dan heb je vuurwerk. Dat vuurwerk is een innovatie die nieuw geld6 zal opleveren en dus de
1
geaccepteerd door de markt . Dat is onze
continuïteit van het bedrijf garandeert. Geld dat
definitie als het gaat over innovaties.
Figuur 1 - Het verhaal achter Finnoveren 1
Een bedrijf heeft mensen nodig met ideeën . Die
voor een deel terug kan geïnvesteerd7 worden in
mensen moeten hun ideeën kunnen en durven
mensen met andere nieuwe ideeën .
1
2
uitspreken, ‘afgeven’ . Met de nodige durf en waakzaamheid voor de visie van het bedrijf,
Voor goede ideeën hebben we nood aan
worden de meest beloftevolle ideeën
creativiteit en een dosis lef. Om van een
geselecteerd
3
om verder uitgewerkt te worden. 4
Uitwerken kost geld , maar als het bedrijf de
goed idee een innovatie te maken is er nood aan systematiek en goed ondernemerschap.
1
Markt refereert afhankelijk van de situatie naar zowel de
externe markt (producten, diensten, go-to-market, business model) als naar de interne markt (processen).
6 di²D, Finnoveren
3. Finnoveren staat model Iedereen verkondigt steevast overtuigd dat innoveren onze toekomst moet redden. Waarom blijft innoveren voor veel bedrijven dan nog een grote wollige wolk? Voor een deel is dat te wijten aan té veel informatie, té veel zienswijzen, té veel quotes en té veel waarheden. Innoveren brengt alles met alles in relatie. Maar hoe begin je en hoe ga je verder? Finnoveren biedt een antwoord op die hoevragen. Met Finnoveren hebben we structuur gebracht in alle aspecten van innoveren en uit die structuur hebben we de essentie gepuurd. Onze bevindingen en visie hebben we omgezet in een eigen Finnoveren-model.
Figuur 2 - Finnoveren Model
7 di²D, Finnoveren
Belangrijke katalysatoren voor vernieuwing zijn strategie, cultuur en openheid. De bedrijfscultuur en strategie sturen hoe er in het bedrijf omgegaan wordt met vernieuwing en hoe hoog dit op de agenda staat. Praten kan altijd, maar als innovatie niet voorkomt in de visie van een bedrijf dan is het een hol begrip. De bedrijfscultuur moet speling laten voor een echte innovatiecultuur. Een cultuur waarin ruimte is om te proberen, om risico’s te nemen en om te leren uit mislukkingen. Een cultuur waar men niet onmiddellijk afgerekend wordt, maar waar men wordt gestimuleerd en geïnspireerd tot voortdurend meedenken over de groei van het bedrijf. Een echte innovatiecultuur stimuleert dat men openstaat voor ideeën, expertise en technologie van buiten het bedrijf. Medewerkers zijn alert voor de buitenwereld en de bruikbare elementen van die buitenwereld worden naar binnen gezogen. Mogen medewerkers dan in het wilde weg hun tijd steken in leuke vernieuwingen? Uiteraard niet. Een innovatiestrategie geeft grenzen en een richting aan. Al het bovenstaande stimuleert en inspireert mensen om verder te kijken dan hun operationele taken. Innoveren werkt niet als het vrijblijvend is. Innoveren werkt niet als het niet levendig gehouden wordt. Innoveren werkt niet als er geen markt is. Innoveren werkt niet als er geen mensen zijn die durven en kunnen. Daarom zouden mensen moeten denken in termen van Finnoveren, want functioneel innoveren gebeurt in hun eigen operationele tijd.
8 di²D, Finnoveren
Nu komen we tot de kern: het Finnoverenproces! Het Finnoveren-proces combineert fases, stappen, beslissingsmomenten en tools. Mensen zijn gewoon aan proces-denken en daarom werkt Finnoveren. Finnoveren laat ruimte voor creativiteit, maar legt die creativiteit terug aan banden om ‘georganiseerd en systematisch’ te werken aan die veelbelovende ideeën waarvoor er een markt is of komt. Dat ‘georganiseerde en systematische’ zit verwerkt in de procesaanpak. Het Finnoveren concept integreert zich naadloos in de bestaande cultuur en strategie van het bedrijf en zorgt voor succesvolle innovaties.
9 di²D, Finnoveren
10 di²D, Finnoveren
4. Finnoveren is een kernproces
risicohoudende aspecten van het nieuwe idee. Idee en team staan centraal. De uitvoerende fase is de meest
Finnoveren is een resultaatgericht proces om sneller te komen tot marktklare innovaties. Mens,
zichtbare fase. Hierin staat de klant centraal.
idee, klant, team, risico, tijd, kost, beslissingen, fases, stappen en werkbare tools zijn de kernwoorden. Innovatie zoals hierboven gedefinieerd is het doel. Finnoveren is het proces en het Finnoveren-model is het systeem.
Om te kunnen Finnoveren hebben wij een toolbox samengesteld. Een verzameling van interessante hulpmiddelen, methodieken en best practices die een bedrijf, een team, het management, de Finnovator ondersteunt om doelgericht te werken aan innovaties.
Figuur 3 - Finnoveren proces: 3 fases
Het Finnoveren proces leidt ons door drie grote fasen: Bedenken – Exploreren – Uitvoeren. De fase van het bedenken is de creatieve en vernieuwende fase. Mens en idee staan centraal. De exploratieve fase is een zeer intensieve fase waarin creatief wordt omgesprongen met het aantonen en uitzoeken van het onbekende. Korte stappen met focus op uitkomst en een hoge prioriteit aan de meest
11 di²D, Finnoveren
Elke fase wordt ingevuld door een aantal
De juiste tool ondersteunt het team én het bedrijf
stappen.
om sneller onderbouwde conclusies te trekken. Daardoor worden risico en kost onder controle
Finnoveren is gefocust op resultaten, niet
gehouden. Er wordt een duidelijk doel vastgelegd
zozeer op het proces op zich!
en er wordt gewerkt op korte doorlooptijden. Elke fase, elke stap eindigt in een demonstreerbaar
Dit flexibele negen-stappen proces is gekoppeld
gegeven én een beslissingsmoment.
aan een relevante keuze aan beschikbare tools.
Figuur 4 - Finnoveren proces - 9 stappen
12 di²D, Finnoveren
13 di²D, Finnoveren
Eerst moet men ideeën hebben, vooraleer men ze kan
overgebleven ideeën moet men de meest beloftevolle selecteren.
uitwerken.
De juiste criteria dringen zich op, de juiste
Fase: Bedenken
methodiek van analyse en selectie dringt zich op.
Stappen: ideegeneratie – ideecaptatie –
Onderbouwde gutfeeling mag meespelen, zolang
ideeselectie
men maar de meest beloftevolle ideeën naar
Resultaat: beloftevolle ideeën die kunnen leiden
voor schuift.
tot innovaties Deze fase eindigt met de keuze van één of enkele beloftevolle ideeën.
Als men ideeën heeft, moet men snel kunnen inschatten of er marktpotentieel is. Fase: Exploreren Stappen: kritische 6 – snelle markttoets – dieptezicht Resultaat: concept-model
Figuur 5 - Finnoveren fase 'Bedenken'
In deze fase zoeken we bewust naar ideeën. Mensen moeten hun ideeën kunnen ventileren in een ‘veilige’ omgeving. Sessies in groep, spelvormen, campagnes, … met iedereen of met enkelen, met internen of in combinatie met externen, … Het bedenken van ideeën gebeurt georganiseerd en systematisch. Creativiteit ligt binnen ieders handbereik en je moet geen genie zijn om een goed en waardevol idee te bedenken. Die ideeën worden vastgelegd en zijn zichtbaar voor alle belanghebbenden. Ideeën moeten kunnen groeien, rijpen en gecombineerd kunnen worden. Ze moeten kunnen aanleiding geven tot andere ideeën. Uit die lijst van
Figuur 6 - Finnoveren fase 'Exploreren'
Uit de bedenken-fase komen een aantal beloftevolle ideeën naar voor als startpunt van een nieuwe cyclus. Allereerst worden ideeën
14 di²D, Finnoveren
binnenstebuiten gekeerd, gewikt en gewogen. De
We vertrekken van een sterk conceptmodel. Hier
bedoeling is om zeer kritisch naar alle aspecten te kijken zodat dit idee aan kracht wint. Deze manier van werken moet zaken die niet duidelijk zijn, die verder moeten bekeken worden, onbekenden, risico’s, … blootleggen. Daarnaast wordt gericht gekeken naar markt en doelgroep. Wie zijn de betalende klanten, zijn er mogelijke nieuwe klantengroepen of markten, wie speelt een rol in het koopproces, op welke manier zal dit product of dienst geld opbrengen, wie of wat kan ons hinderen bij vermarkting. In de dieptezichtstap gaan we elke aspect diepgaand onderzoeken en moet er naast kwalitatieve gegevens ook kwantitatieve data komen. Werken met business cases kan hier zeer leerrijk
Figuur 7 - Finnoveren fase 'Uitvoeren'
zijn. Al moeten we toegeven dat, in het geval van
moet de klant letterlijk een plaats én een stem
veel onbekenden waar we dus verplicht zijn te
krijgen in het ontwikkelingsproces. Een
werken met ‘best mogelijke schatting’, een
gedetailleerde profilering van klanten en
vermenigvuldiging van schattingen misschien
stakeholders leent zich daar uitstekend toe.
een pseudo-cijfermatig bewijs is. Het is belangrijk
De implementatie van de dienst of het product
vooraf de juiste keuze te maken in hoe men de
wordt uitgevoerd met respect voor de
waarde van de toekomst nu wil ‘bewijzen’. Dit
verwachtingen van de klant en van het bedrijf.
hoeft niet noodzakelijk enkel financieel te zijn.
Omdat Finnoveren iedereen gefocust houdt, kan men sneller voortgang boeken. We stimuleren
Deze fase eindigt in een concept-model dat ter
om te werken op korte opeenvolgende iteraties
discussie staat en waarover men een
gericht op het creëren van klantwaarde.
inhoudelijke beslissing moet nemen: doorgaan,
Mogelijke bottlenecks worden eerst aangepakt en
teruggaan of afvoeren.
pas later houdt men zich bezig met het ‘voor de hand liggende’. Er komt een gedrevenheid in het team en ieder wordt optimaal ingezet, wat zorgt
Als er marktpotentieel is, moeten we alles zo ontwerpen dat de klant er wild van wordt.
voor vaart en betrokkenheid. Deze fase eindigt in de marktintroductie van een klantklare innovatie.
Fase: uitvoeren Stappen: stakeholderprofilering – design & build – vermarkten Resultaat: marktintroductie van de innovatie
15 di²D, Finnoveren
16 di²D, Finnoveren
5. Finnoveren-toolbox
Het warm water opnieuw uitvinden? Neen dank je wel. De inhoud van de Finnoveren-toolbox is
De Finnoveren-toolbox is een effectief
een verzameling van bestaande tools,
hulpmiddel om innoveren systematisch en
methodieken en best practices aangevuld met
gestructureerd aan te pakken. Men krijgt grip op
eigen Finnoveren-tools. Wat men op welk
het proces waardoor de time-to-market korter
moment best gebruikt, is een kwestie van
wordt, de ontwikkelkosten lager en de risico’s op
ervaring.
falen onder controle. Voor alle duidelijkheid, de Finnoveren-toolbox is geen gadget of is geen
Hieronder een greep uit de beschikbare tools.
commercieel product.
Figuur 8 - Finnoveren Toolbox
17 di²D, Finnoveren
6. Finnoveren vermijdt de
Valkuil 2: De selectiecriteria zijn niet de goede en
klassieke valkuilen van
‘waardevolle ideeën’ gaan
innoveren
verloren. Stel men heeft een continue instroom van
Valkuil 1: Mensen krijgen niet de kans om ideeën te formuleren of mensen zwijgen
ideeën, hoe haal je daar de waardevolle ideeën uit? Finnoveren zal op verschillende manieren de ideeën bekijken. Eerst gaan we grof filteren. Veel ideeën zijn een vertaling van een frustratie en
over hun ideeën.
bijgevolg zijn een groot pak ideeën louter
Mensen en hun ideeën zijn het startpunt van
operationele verbeteringen. Deze worden
Finnoveren. Mensen hebben altijd ideeën. Alleen
aangepakt, maar niet binnen het Finnoveren
zijn er verschillende redenen waarom die
proces. Blijven dus over, die ideeën waar meer in
misschien niet aan de oppervlakte komen. Denk
zit. De volgende stap is een fijnere filter omdat
maar aan:
vele ideeën incrementele verbeteringen aan
•
•
•
•
bedrijfsculturen waarin een sterke
producten of diensten beogen. Na de fijne filter
hiërarchie contraproductief werkt en
houden we de echt nieuwere ideeën over. Nu is
mensen hun ideeën niet vrijgeven omdat
het de kunst om deze ideeën te analyseren
ze er geen erkenning voor krijgen
zonder ze plat te analyseren. We willen vooral
bedrijven die zeer risico-avers opereren
vermijden dat beloftevolle ideeën verdwijnen. We
zodat een nieuw idee op voorhand stuit
maken een valorisatiematrix op die de
op ‘maar-reacties’
ideeënselectie ondersteunt en onderbouwt. Hier
op nog andere plaatsen worden ideeën
houden we ook rekening met gutfeeling, want
wel opgevangen, maar er wordt niets
een idee waar iedereen warm van loopt, moet
mee gedaan
meer hebben.
of de ideeën gaan naar ‘boven’ en er komt weinig of geen feedback terug
•
of men verwacht dat de CEO de enige is met ideeën.
Valkuil 3: Onvoldoende draagvlak bij de mensen om
Kortom, tal van redenen waarom het niet werkt
het idee verder uit te werken.
als men innoveren niet als een proces opneemt,
Het slechtste wat er kan gebeuren is dat een
Finnoveren maakt dat er via een proces
idee, het idee-van-één-iemand of erger het idee-
aandacht komt voor alle aspecten van innoveren,
van-een-ander blijft. Met respect voor de idee-
waardoor het omgaan met innoveren werkbaar
eigenaar, moet dit zo snel mogelijk
wordt. Finnoveren geeft aandacht aan het
opengetrokken worden naar een team dat
genereren van ideeën en aan een
aangesproken wordt door het idee en dat tijd wil
gebruikersvriendelijke manier van opslaan en
steken in het meer inhoud geven van het idee. In
bewerken van ideeën.
onze toolset hebben we methodes die een team van mensen helpt om na te denken over een idee
18 di²D, Finnoveren
en op zeer korte tijd helpt waardevolle informatie
kunnen dat, tegen dat men met de betonnen brug
te verzamelen zodat men komt tot een
de overkant heeft bereikt, men daar al lang een
gezamenlijke ‘value proposition’.
andere manier van reizen heeft gekozen.
Valkuil 4: Het idee wordt
Valkuil 6: Het product komt er
losweg uitgewerkt zonder
wel, maar is niet marktklaar.
regelmatig na te gaan of de
De markt reageert bijgevolg
verdere uitwerking van het
zeer lauw, niet of zelfs
idee nog steek houdt.
negatief.
Het kan zijn dat een idee waar iedereen meteen
Hoe dikwijls gebeurt het niet dat men datgene
voor te winnen was, direct doorgeduwd wordt
ontwikkelt wat men graag doet en vergeet dat de
naar implementatie. Fout. Beter vooraf – al is het
klant iets anders verwacht. Vooral
kort – enkele aspecten onder de loep nemen.
technologiebedrijven lopen warm voor de
Hoe sneller men te weten komt dat iets niet is
technologie op zich. Gebruikers echter kicken op
wat het zou moeten zijn, hoe sneller men of met
functionaliteit en vormgeving. En dan kom je uit
een oplossing kan komen of het geheel kan
met een metalen kubus, terwijl je gebruikers een
afvoeren. Soms kan het zijn dat men jaren doet
mooie ronde vormgeving willen die geen storend
over het ontwikkelen van een nieuw idee. In dat
element wordt in hun interieur. Dat had je wel
geval is het zeer belangrijk dat men de trends in
kunnen weten, als je vooraf een correcte
de markt of de wetgeving ter zake continu
profilering had gemaakt van de klantenbasis.
opvolgt.
Finnoveren besteedt ruim aandacht aan de profilering van klanten, potentiële klanten,
Valkuil 5: Het duurt veel te lang om het product of dienst in de markt te zetten. Het
klantengroepen en stakeholders. Onze intentie is om de klant mee rond de tafel te zetten en hem een gezicht en stem te geven in het ontwikkelingsproces van nieuwe zaken.
momentum is voorbij. Dat risico wordt veel kleiner als men de uitwerking iteratief aanpakt en de risico-aspecten eerst uitwerkt. In het Finnoveren proces is het belangrijk dat elke stap in de uitwerking eindigt in een aantoonbaar resultaat. Dat vermijdt te optimistisch dromen dat het wel in orde zal komen. Dit stimuleert een team om door te gaan omdat er telkens op korte termijn een doel bereikt wordt. Soms beter eerst een brug in hout, snel en doeltreffend – dan direct een brug in beton met fundamenten voor 100 jaar. Het zou wel eens
19 di²D, Finnoveren
20 di²D, Finnoveren
7. Finnoveren brengt op
pakken en innovaties uitwerken, daarvoor bestaat Finnoveren.
Met iets nieuws beginnen kost geld. Duidelijk! Wat zijn de alternatieven?
8. Typevraagstukken
Niet innoveren en gewoon voortdoen? Dat is hetzelfde als stilstaan. Voor ons geen optie. Alles inzetten op innoveren, want innovaties zijn de toekomst? Dat is een brug te ver springen. Voor ons ook geen optie, tenzij u een starter
Wat kan men nu echt bereiken met Finnoveren? Hieronder een greep uit concrete vragen die de veelzijdigheid van dit concept en onderliggend proces aangeven.
bent. Finnoveren binnenbrengen en een cultuur
•
marktbekendheid. Wij denken eraan om
kweken van ondernemersdynamiek met ‘het
een extra service te bieden die ons moet
doen’ gericht op de core business en een
toelaten om klanten meer te binden en
scherpe aandacht voor mogelijke innovaties. Dat
extra inkomsten te genereren. Hoe
is een werkbare manier van omgaan met
beginnen we daar aan? Hoe moet die
innovaties.
service eruit zien? Is er potentieel?
Met de implementatie van het Finnoveren proces werkt men op:
Wij hebben een product en een bepaalde
•
Een tweetal jaar geleden zijn we gestart met een innovatie team. We zien nu dat
beloftevolle ideeën
de impact die we in begin hadden aan
sneller
het verzwakken is. Kunt u ons helpen
minder risico
onze werking te evalueren en ons te
lagere kost
begeleiden naar een betere interne
gericht op continuïteit.
positionering? Er is geen interpretatie van ‘opbrengen’ mogelijk.
•
managers elke dag minstens 10’ bezig
Of het gaat om effectief inkomsten genereren of
zijn met innovatie?
het gaat om extra kosten vermijden. Het Finnoveren kernproces zorgt voor korte stappen
• •
•
te werken. Hoe moet ik dat nu
Het is een utopie om te denken dat men nooit
aanpakken?
meer op een verkeerd idee zal inzetten. Maar wat beloftevol leek, maar daar snel achterkomen of een beloftevol idee niet uitwerken. Kansen
Ik (bedrijfsleider van kleine KMO) heb veel ideeën, ik heb niet de tijd om die uit
ergens anders meer hadden kunnen betekenen.
is beter? Inzetten op een verkeerd idee dat wel
Hoe kunnen we ervoor zorgen dat de ideeën blijven komen?
verliest men geen kostbare tijd of hypothekeert men niet nodeloos mensen en middelen die
Hoe kunnen we de instroom van ideeën behandelen?
met focus en aantoonbare meerwaarde voor de klant. Daardoor kan men sneller beslissen en
Hoe kunnen we ervoor zorgen dat onze
•
We brainstormen, en wat er uit die sessies komt is zeker interessant maar situeert zich eerder in de sfeer van verbetering. Bovendien valt het
21 di²D, Finnoveren
enthousiasme na zo’n sessie snel stil.
•
•
We hebben een systeem om ideeën te
Hoe kunnen we dat beter doen?
capteren, maar we komen er maar niet
Wij hebben een bepaald idee. Hoe
uit op welke manier we nu met die
kunnen we op korte termijn te weten
ideeën moeten omgaan. Hoe we ideeën
komen of er klanten voor zijn en wat ze
kunnen selecteren. Hoe we feedback
zouden willen betalen?
kunnen geven aan de mensen die die
We doen een workshop rond innoveren.
ideeën hebben vrijgegeven.
Kunnen jullie komen spreken over
•
•
•
We hebben een revolutionaire
Finnoveren en hoe je dat wel kan
technologie en we weten welke markt we
integreren in je dagdagelijkse
willen aanpakken. Hoe kunnen we nu te
bezigheden.
weten komen wat het minimum is wat de
We willen innoveren, maar weten niet
klanten willen en wat hen zou overtuigen
hoe we daaraan het best beginnen. We
om ons product te kopen?
hebben al een aantal initiatieven genomen, maar die zijn op een sisser uitgedraaid en nu staan mijn mensen nogal sceptisch tegenover iets nieuws.
22 di²D, Finnoveren
9. Wat u echt moet onthouden over Finnoveren! Met Finnoveren gaan we terug naar de essentie van innoveren ‘het moet opbrengen’. Niets mis mee, toch? Dat is gewoon een kat een kat noemen. Finnoveren is een proces omdat mensen gemakkelijker denken in proces termen en omdat bedrijven op die manier vat hebben op hun innovaties. Het Finnoveren-proces is eenvoudig, met een pragmatische down-to-earth toepassing en belangrijk: •
Elke stap is resultaatgericht.
•
Elke vorm van dubbelwerk wordt vermeden.
•
Risico’s worden al vroeg in het proces meegenomen.
•
Mogelijke bottlenecks worden eerst behandeld waardoor men verder in het proces snel en ononderbroken kan doorwerken.
•
Voortgang wordt gestimuleerd omdat men werkt in kortere stappen en dus sneller resultaat boekt.
•
Beslissingen volgen kort op elkaar zodat geen kostbare tijd, lees geld, verloren gaat.
Finnoveren is bovendien een flexibel proces zodat het aanpasbaar is aan elke specifieke situatie. •
Incrementele innovaties of quick wins of low hanging fruits, het maakt niet uit hoe je ze noemt, zijn innovaties met een snelle time-to-market en waar het risico goed kan ingeschat worden. Snelle geld verdieners dus, die zorgen voor motivatie.
•
Breakthrough innovaties of jackpot ideeën hebben tijd nodig – soms veel tijd - de investering ligt naar alle waarschijnlijkheid hoger en het risico is moeilijker in te schatten. Daar staat dan wel tegenover dat terugverdienen een veelvoud is.
Er is een mix van nieuwigheden nodig: korte termijn en lange termijn en een Finnoveren proces om die mix ook echt in de markt te krijgen. Wat voegen we toe aan innoveren? NIETS! Integendeel, we strippen innoveren tot een werkbaar proces dat effectief leidt tot succesvolle innovaties. Innovaties zoals wij ze hebben gedefinieerd: Iets nieuws begint altijd bij iemand met een idee. Dat idee wordt een innovatie als het wordt geaccepteerd door de markt.
23 di²D, Finnoveren
10. Bijlage – Case: ontwikkelen en vermarkten van een nieuwe dienst
huis. Het bedrijf was een erkende waarde in de markt. In het kader van duurzame groei koos het bedrijf volop voor: vernieuwen en uitbreiden van het dienstenpakket?
De Klant
De opdracht
Dienstenbedrijf, 30-tal medewerkers, actief in het
di²D werd ingeschakeld om het volledige proces
aanbieden van consultancydiensten in een
van ideegeneratie tot vermarkten te begeleiden
nichemarkt. Het bestaande dienstenaanbod
volgens het Finnoveren-concept.
vereist zeer gespecialiseerde kennis en richt zich op de markt van de productiebedrijven. De
De aanpak
klantenfocus van het bedrijf ligt op de Top 300
Eerst was er een zeer intensief gesprek met de
van productiebedrijven in België.
CEO en het managementteam. De eerste doelstelling was duidelijk: gericht ideeën
De Situatie
losweken - fase van het ‘Bedenken’. Daartoe
De groei van het bedrijf stagneerde en was zelfs
besloten we een brainstormsessie te organiseren
licht dalende. Door gebrek aan vernieuwing van
volgens de brainwalking methode. Rond de tafel
de diensten kwamen er geen nieuwe
brachten we een multidisciplinair team van
vervolgopdrachten binnen. Een te verwachten
medewerkers samen. Vooraf hadden we in
resultaat omdat de bestaande diensten bij bijna
overleg met het management de focusvraag en
alle klanten waren uitgespeeld.
de 5 hoofdthema’s bepaald. Na 2,5u hebben we
2
deze sessie beëindigd met een resultaat van een Het management van het bedrijf kwam zelf met 3
50-tal zeer uiteenlopende ideeën waaronder
mogelijke alternatieven:
nieuwe diensten, maar ook producten,
Het dienstenpakket uitbreiden en / of vernieuwen. De klantenfocus uitbreiden naar Top 300
organisatie, andere business modellen, go-tomarket, nieuwe markten,… Deze ideeën werden 3
geplaatst in het Finnoveren-ideeën-canvas .
bedrijven in het buitenland. De klantenfocus uitbreiden naar
Hier werd een stop ingelast. Het ideeën-canvas
productiebedrijven die niet tot de Top
werd op een zichtbare plaats opgehangen zodat
300 behoorden, waarbij het
iedereen gemotiveerd werd om de ideeën verder
dienstenaanbod zeer zeker diende
te evalueren, nieuwe combinaties te bedenken,
aangepast te worden.
erover te communiceren met collega’s… 2
Troeven en keuze
Multidisciplinair: medewerkers uit verschillende afdelingen
en met verschillende profielen, zodat er verschillende standpunten en een voldoende kritische massa aanwezig is.
Het bedrijf beschikte over een zeer mooie
3
klantenportefeuille. Men had de nichekennis in
snelle intuïtieve manier te clusteren naar idee-type (vb
Het Finnoveren-ideeën-canvas laat toe om ideeën op een
proces, product…) en naar graad van innovatie.
24 di²D, Finnoveren
installatie en het verdere beheer ervan, de life Een week later gingen we aan het werk met de
cycle cost zo laag mogelijk te houden.
bewerkte lijst van ideeën. Er werd een panel samengesteld met dezelfde diversiteit. Vooraf
Na deze eerder creatieve fase van ‘bedenken’,
was er in overleg met het management gewerkt
komt een fase van ‘exploreren’ die eindigt in het
op een lijst van belangrijke selectiecriteria
bevestigen of afvoeren van het idee. Een goed
waarbij volgende punten naar voor werden
idee moet eerst de eigen kritische massa
geschoven: originaliteit en onderscheidend
overtuigen. In die zin gingen we aan de slag met
vermogen; implementatie; valorisatie, markt en
een groepssessie volgens de 6 denkhoeden van
klant, strategie. Onder begeleiding van di²D
De Bono. In deze sessie wordt het idee zeer
werkte men een matrix uit op om een snelle en
kritisch benaderd vanuit 6 standpunten om te
objectieve manier de ideeën eerst te filteren en
bekijken of het idee (intern) overeind blijft. Het
dan te waarderen. Aan het einde van de
resultaat van deze sessie was positief en het
waarderingssessie bleven er drie zeer
idee werd aangevuld met een aantal heel
beloftevolle ideeën over.
originele en waardevolle elementen. Nu was het idee zover dat kon overgegaan worden tot de
Deze drie ideeën werden verder uitgewerkt in het
‘snelle markttoets’.
door di²D aangereikte NABC denkkader. Dat wil zeggen dat een team werkt rond 4 cruciale
Door op een high level manier een eerste
vragen (Need, Approach, Benefit, Competition)
markttoets uit te voeren zijn volgende aspecten
die het mogelijk maken om op een
m.b.t. de haalbaarheid van het idee afgetoetst
gestructureerde manier een idee verder uit te
geweest: analyse van de concurrentie,
werken, zowel kwalitatief als kwantitatief. Het is
segmentatie van de markt en afnemers, analyse
de perfecte opstap om het idee-van-één-iemand
van trends en tendensen, analyse van risico’s en
te laten evolueren naar een idee van een team.
impact, analyse van verschillende scenario’s.
De uitkomst is meteen een aanzet naar een
Ook na deze stap was het duidelijk dat het idee
aangescherpte value proposition.
moest verder uitgewerkt worden. Deze stap heeft vooral vanuit klanten perspectief nog een aantal
Het bedrijf in kwestie had niet de budgettaire
uit te zoeken punten aangevoerd. De
ruimte, noch het aantal resources ter beschikking
daaropvolgende detailanalyse resulteerde in een
om de drie ideeën in parallel uit te werken.
concept model, geruggensteund door een
Daarom besliste het managementteam, op basis
business case.
van de drie waardevoorstellen van de teams, om verder te gaan met één enkele piste. Het meest
Het management was unaniem in de beslissing
beloftevolle en ook haalbare idee was het
om de dienst effectief uit te werken en in de
aanbieden van consultancydiensten op het vlak
markt te zetten.
van productie-installaties, vanaf de bouw tot en met de disposal van de installatie. Het
Alle verzamelde gegevens werden gebruikt voor
zogenaamde ‘cradle to cradle’ principe. Doel was
het opmaken van een echte
om vertrekkende vanuit de bouw van de
stakeholderprofilering. De twee belangrijkste
25 di²D, Finnoveren
stakeholders waren in dit specifieke geval de
Door het opmaken van de stakeholderprofilering
klant en de partners waarmee op enkele
is de dienst relatief snel en rekening houdend
specifieke kennisdomeinen samengewerkt zou
met de verzuchtingen van de stakeholders
worden. Klant en partner werden op een
gelanceerd. Daardoor vond de dienst zeer snel
dusdanige manier geprofileerd dat ze
ingang naar de beoogde doelgroep.
daadwerkelijk een gezicht en stem kregen. Deze verpersoonlijking ondersteunt effectief de beslissingen van het ontwikkelteam. Op dat moment is het businessplan eigenlijk al uitgewerkt en is het enkel nog een kwestie van het bundelen van alle informatie die stapsgewijs werd verzameld, geanalyseerd en gebruikt. Op dit punt is de rol van di²D als Finnovator grotendeels uitgespeeld. In het vervolgtraject nemen we nog enkel de rol van externe, kritische en onafhankelijke klant op.
Deliverables en Doorlooptijd De deliverables in dit project waren de volgende: 1. Een ideeënlijst 2. Selectiecriteria voor het waarderen van ideeën 3. De 3 meest beloftevolle ideeën 4. Het meest beloftevolle idee 5. Kritische evaluatie van het idee (Go/No Go beslissing) 6. Snelle markttoets van het idee (Go/No Go beslissing) 7. Gedetailleerde markttoets van het idee / Concept (Go/No Go beslissing)
Het Resultaat
8. Stakeholderprofilering
Het bedrijf heeft de dienst gelanceerd, met een
9. Business Plan
eerste nieuwe groeischeut van het bedrijf als resultaat.
Het bedrijf stelde één medewerker full time ter beschikking om de snelle en gedetailleerde
De feedback over de Finnoveren aanpak In het Finnoveren-proces is de informatie op een geleidelijke manier opgebouwd, zodat telkens opnieuw de inspanningen voor het verzamelen beperkt zijn gebleven. Met beperkte inspanningen, kan wel voldoende inhoud geleverd worden om beslissingen te nemen over
markttoets uit te voeren en te coördineren. Voor de gedetailleerde markttoets schakelde het bedrijf een gespecialiseerd marktstudie- en trendbureau in. Het effectief ontwikkelen en uitwerken van de dienst met alle beschikbare informatie duurde een 2-tal maanden. 3 medewerkers werden halftijds vrijgemaakt om deze dienst marktklaar te maken.
het al dan niet verder uitwerken van het idee. De totale doorlooptijd van het traject van Gesteld dat op een bepaald moment de analyses niet zo positief hadden gebleken en men had geopteerd om het uitwerken van het idee stop te zetten, zou de investering vanuit het bedrijf beperkt zijn gebleven.
ideeëngeneratie tot en met vermarkten bedroeg 5 maanden. di²D werd gedurende deze 5 maanden 27 dagen ingeschakeld voor facilitatie, coaching, coördinatie en opvolging.
26 di²D, Finnoveren