ilr
Nr.29
augustus
1989
N$nttt-
e/
S,íi9
Secretariaat en redactie: M.A.de Vos, Margrietlaan !,
xlttn
6721
EK
Bennekom, te1.15009
*"
+-Ë
,"\Sr
R
\:i
i
.\.* Zandueg
uan de pag.2) .
Dít pad maakt deel ,uLt I september a's' (zLe op monumenten-fíetsroute
met fíetspad. in
cle Kt:aats.
foto: Gíisbert
SPíekermann, Ede
ACT IV
IÏE
ITEN
Het programma voor de nazomer staat dit jaar geheel in het teken van de landel ijke 0pen Monumentendag, welke is vastgesteld op zaterdag 9 september a.s. \^/at betreft de gemeente Ede werd n.l. besloten dat, na Lunteren in 19g7 en Ede in 1988, Bennekom dit jaar centraal zar staan. Daarbii is gekozen voor het thema rrBoerderijen". De organisatiá voor deze dag is in handen van een door de gemeántel ijke Monumentencommi ss ie gevormde werkgroep. H ier i n h"bb"n o.r. zitting vertegenwoordigers van de Monumentencommissie, de Oudheidkundige verenigingen in de gemeente Ede en de V.V.V..
ïer
voorbere i d i ng op Bennekomrr een lezing
de 0pen Monumentendag heeft 'r0ud vastgesteld. Hiervoor heeft zich beschikbaar gesteld de heer K.Boeder, medewerker bij de Gelderse Monumentenraad, I id van de gemeentel ijke Monumentencommissie Ede en werkleider voor de stichting Historisch Boerderij 0nderzoek in de provincie Gelderland. Het programma ziet er als volqt uit: - D0NDERDAG 7 SfptEMBER 1989, lezing door de heer K. Boede r over het onderwerp: "Boerderijen in Bennekom en omgeving". Zaal I'De Brinktt, Brinkstraat 39 te Ben ne kom, -
aanvang 20.00 uur.
9 SEPTEMBER 1989, fietstocht langs monumenten in en rond Bennekom. De gratis routebeschrijving, voorzien van de nodige informatie, is verkrijgbaar in het Kijk en Lu i stermuseum, Kerkstraat I te Bànnekom. Het museum is geopend van i0.00 tot I7.00 uur. Men kan de fietstocht op een zel f gekozen tijdstip maken, dan wel in groepsverband onder leiding van een gids. verdere bijzonderheden over de fietstocht en andere activiteiten met betrekking tot de 0pen Monumentendag zul Ien worden opgenomen in een speciale rubriek van rrDonderdagrr. ZATERDAG
het
N.B. -
is-aan-hu isblad Het Kijk en Luistermuseum is op 9 september de gehele dag geopend en voor de deelnemers aan de fietstocht grat i s toegankel ijk. Momenteel zi jn er
hu
extra exposities ingericht over ilspeelqoed van vroeger" en rrPoppen in Zeeuwse klederdrachi". - Tijdens de fietstocht kan men zich, behalve over de monumenten, ook een indruk vormen over het teqen2
woordig veel besproken landel ijk Kraatsi' en het "B i nnenvel dr''
gebied van
"De
LEZ I NG: BOERDER
Val lei het Veelal bestaat van de boerderij in de Geldersein het groebeeld van een klein boerderijtje weggedoken nendehout.VJatmoetjeermeerVanVertellen.Bijnadere te vertellen beschouwing bf i-; kt aát "r heel wat meer over is' is, hoewel I ite;atuur nauwel ijks voorhanden in de Eerst zal iets worden vertelà over de boerderij hallehuistype Middeleeuwen, daarna toegespitst op hetbehoren' waartoe de boerderijen in Éennekom en omgeving l !10 getot 1 550 l i ng vanaf ca. H i erna wordt oe ontíi kke woongedeelte' volgd van het hoofdgebouv,v en met name het zal in ln verband met verichillen in de bedrijfsvoering potstal en ' worden gegaan op stalvormen zoal s grupstal OmdatdeboerderijindeGelderseValleieenzogenaamo zul len deze ,uÀàng"rteld erf is met meerdere bijgebouwen ook uitvoerig aandacht krijgen' tp"tïfieke functie en was een noodEl k bijgebouw ;;;-;t" zeer kenmerkend zakel ijk onderdeel van het totale erf' Een hiervan onderdeel was de schaapskooi ' 0p het functioneren K. Boede r . zal wat dieper worden ingegaan' OVER I
GE
AGENDA
.drs. J .A. J .Vervl oet - 9 November 1989, lezing doorie prof over de 'rH i stor ische geograf van het landschaP rond Bennekom.t'
een pro25 Januari 1990, ledenvergadering, gevolgd door ' g-r"tt" met d i a ' s over het vroegere Bennekom over het 1 Maart 1990, lezing door de heer G'de Graaff onderwerp rrPortret van een boerderij"' per De Kostersteen verschijnt eenmaal gratis aan de leden van Oud Bennekom m;iffiwordt bij het toegezonden. lnformatie over het lidmaatschapbedraagt secretariaat, adres zie voorzijde' De contributie echtpaar' Postmomenteel í 12,50 p.p. of f 17,!0 voor een goáíao', t.n'v' Penninsmeester 0ud Bennekom te ;;;;;i;;"t. DE KOSTERSTEEN
Bennekom.
UITGAVEN
m.b.t.
KADASTRALE KAARTEN
De uitgave van de KADASTRALE ATLAS VAN BENNEKOM laat nog even op zich wachten. Het feit dat het voorbereidende werk veelal op vrijwi I I ige basis plaats vindt, vergt vaak meer tijd dan werd verwacht. Degenen die reeds voorlopig hebben ingetekend ontvangen bericht zodra de Atlas vol tooid is. I nmiddel s verscheen een publ icatie ui tgegeven door de "Dr ie Gasthu i zenrr te Arnhem i n samenwerki ng met de Veren i g ing 'rGel re" onder de t itel : rrVan Geel kerckens Kaartboek van de landerijen van het Sint Catharinae Gasthuis in Arnhem (1635), vergeleken met de oudste kadastrale kaarten (1832)", geschreven door mr.G.B.Leppink. Voor belangstel lenden heeft het secretariaat een folder beschi kbaar met verdere bijzonderheden omtrent deze u i tgave. De fol der i s ook te verkrijgen op de e.v. bijeenkomst van 'rOud Bennekom" op / september a.s. MOLENS
TE
BENNEKOM (Z)
23 november 1944 I n de jaren voor de Tweede Wereldoorlog leidt Karel de Bruin in het na zijn huwelijk betrokken huis tegenover de mol en aan de Mol enstraat een rust i g bestaan . Zi in knechts doen het meeste werk in de malerij en brengen het meel rond met kar en paard. Zo wordt het 1940. Veranderingen, dat zeker. Maar het oorlogsgeweld trekt Bennekom in eerste instantie snel voorb i j en het I even voor de meeste Bennekommers bl i j ft zijn gewone loop behouden. De oorlog komt pas echt dichtbij als in september '44 de luchtlandingen beginnen en Bennekom op t'loopafstand'r van het front komt te I iggen. De dorpel ingen krijgen te maken met ingekwartierde Duitse soldaten en er arriveren vluchtel ingen uit Oosterbeek, Renkum en Wageningen. Totdat ook Bennekom ontruimd moet worden. Het is dan 22 oktober 1944. Juist die evacuatie is van belang voor ons verdere betoog over de voorma I i ge wi ndmol en "Onze R i ka" van e i genaar Karel de Bruin. De molen die overigens al sinds l!14 geen wieken meer heeft en waarvan de romp een stuk is ingekort. I
L
\íe laten de Bennekomse politieagent M.R.Klein aan het woord die na de oorlog rapport moest opmaken en schreef: "0p 23 november 1944 , ' s morgens oms t reeks ha I f negen , heeft een explos ie plaatsgevonden aan de Molenstraat te Bennekom. De voormal ige Duitsche VJeermacht had in die dagen een munitiedepot opgericht in de graanmalerij van de heer de Bru i n, Mol enstraat 52. (...) Voor zover bekend is deze explosie teweeggebracht door een 0berfeldwebel die in het depot les gaf in het monteren en demonteren van mijnen'r. Een verwoestende klap. Behalve de in 1!12 gebouwde graanmalerij (vermoedel ijk vond daarin de explosie plaats) verdween door de ontploffing van de demonstratiemijn ook de voorma I i ge wi ndmol en, benevens een aanta I oml i ggende huizen waaronder het molenaarshuis en de woning van Karel en Rika de Bruin-Bussink van de aardbodem. Ook verder uit de buurt was de schade aanzienlijk. rrEen zware ijzeren balk kwam op het dak van een 300 meter verderop gelegen vi I la (Molenstraat 10, CH.) terechtr', schrijft het Eders Nieuws- en Advertentieblad op 2! december 1950, ruim vijf jaar na dato. Bedrijf en molen in één keer verdwenen. Een gebeurtenis die, achteraf mogen we het een gelukkig toeval noemen, plaatsvond in een verlaten Ben ne kom,
Geen Bennekommers onder de s I achtoffers dus. Wé I Du i tse sol daten. Schatt i ngen over hun aanta I I en I open u i teen van
67 tot 103 (Ede's Nieuwsblad). Het rapport van agent Klein spreekt van 70 à 75. Anderen noemen, puttend uit hun heri nner i ng, een geta I van rond de 80. De I ijken werden naar de Gereformeerde School (nu Commanderij) aan de Veenderweg gebracht. rrDaar lagen de I ijken met het hoofd tegen de muur", aldus Al ie Vonk toen noodhulp van het Rode Kruis en zoals veel meer Bennekommers in de evacuatietijd gedaan hebben op weg naar de ouderl ijke woning aan de Veenderweg om achtergebleven huisraad op te ha I en.
Het zoeken en overbrengen van de I ijken gebeurde vooral door ongeveer een achttal Nederlanders waaronder Paul de Nooij, ook die dag als bijna alle dagen met toestemmingspapieren van de Duitse autoriteiten tóch in Bennekom, en
waarschijnl ijk ook Gerri t van Barneveld (vrachtrijder) van de Bovenweg. De s I achtoffers werden, voor zover Àoge r i j k, gekist en overgebracht naar de Bennekomse beqraafplaals. Na de bevrijding volgde een herbegrafenis op á.n oorrogskerkhof voor Duitse mi I itairen in de buurt van venlo. Omtrent de begrafenis en vooral rondom het weer opgraven van de slachtoffers doen vandaag de dag nog steeds verhalen de ronde die w€, met enige voorzichtigheic, grotendeels als anekdotisch mogen omschrijven Zo werd op de plaats waar volgens de aanduidinq acht Duitse mi I itairen zouden I iggen slechts één kisi gevuld met houtkrul len gevonden! Hadden deze sordaten van dà gelegenheid gebruik gemaakt om vast naar huis terug te keren? Het kl inkt aannemel ijk. Sterker: een getuige sprak later over 103 I ijken die in de school g"legen zouden hebben. Er werden er echter "maar" 6l opgegraven. Zijn de andere 36 s I achtoffers op andere pl aatsen ter aarde bestel d, of. . . ? Donderdag 2l november 1944. De ontploffing op het terrein van Karel de Bruin vaagde de restanten van de molen én de maalderij in één klap weg. !íie de Molenstraat nu inrijdt vindt op nummer 54 het huis van de fam. Van Roekel: de rrMeulenhofr'. De molen stond achter in de 'hofil van dit hu i s, i n de r i cht i nq van de Hooqakker. B
ronnen
1. Ede's Nieuws- en Advertentieblad, 29-12-1950 2. Gemeente-a rch i ef Ede ( reg i strat i e '40- ,45) 3. ï.d.. Nooij, C.Stunnenberg (Bennekom), V.LagerweÍj (Ede) , A. Vreeken-Vonk (or i.uórgen) . C.A.Heitink.
EEN
FABR I
EK VAN DENNEI^/OL OF BOSI^/OL IN
BENNEKOM
In 1986 ontving ik een fotocopie van een artikeI uit ilDe strr van 1855 over "Dennen-wol en Dennen-olie". Tot dat moment had ik nog nooit over dennewol qehoord en Economi
6
wist ik ook niet wat het was. In twee jaar tijd ontving ik over dit onderwerp echter nog I artikels en aangezien het ook al les met Bennekom te maken heeft, wi I ik u er iets meer over vertellen. Allereerst het artikel uit I'De Economist" van | ó)). "Dennen-wol en Dennen-ol ie"
t
{
"0nder dit opschrift treft men een artikel aan, in een te Parijs verschijnend dagblad "le Monde Industriel,,, (no.l4 junij l.l.), dat geheel aan de belangen van nijverheid, handel, landbouw, enz. is gewijd. Een door Nederlandsche fabriekanten ter Parijsche Tentoonstel I ing ingezonden product heeft tot dat artikel aanleid i ng gegeven, we l ks i nhoud wi j van genoegzaam be l ang achten om daarvan mededeel ing te doen: "Groote rijkdommen, waarvan de bron in voortbrengselen van de grond is gelegen, bl ijven nog onbekend en verborgen. En zoo al de wetenschap, aan de nijverheid ter hul pe komende, hier en daar eene enkele in het I icht doet treden, moet men het betreuren dat hare toepassing niet meer algemeen wordt, vooral als de ui tkomsten onwederlegbaar bl ijken te zi jn. Deze gedachte kwam bij ons op bij de beschouwing oer monsters van pl antaard i ge wol , en van ol ie u i t dennenaa I den, ter Tentoonstel I i ng i ngezonden door de Heeren PANH0RST, PRINS en C0MP. te Bennekom (t'tederlanden) , waarop de Heer A.van Hassel t, Nederl andsche Commi ssar i s, onze aandacht gevest i gd heeft. De bewerk i ng van d i t voortbrengse I kl i mt hoogs tens op tot een twintigtal jaren. Men is haar verschuldigd aan den I specteur-Generaal der bosschen in Pruisen, den Heer von Pannewitz, die door een chemische bereiding het middel vond om de veze I s van den dennennaa I d te zu i veren, en daaru i t eene stof te trekken, veel overeenkomst hebbende met wol, waaraan hij den naam van HOLZW0LLE gegeven heeft. De wijze van bereiding door den Heer von Pannewitz toegepast, bestaat daarin dat de harstachtige bestanddelen, welke de dennennaalden omgeven, door middel van kooking en met toevoeg i ng van zekere chemi sche praeparaten, worden afgescheiden en opgelostrr. Tot zover een gedeelte van het artikel uit rrDe Economistrr.
ln Duitsland werd in 1ïUZ met een fabriek gestart. ln Bennekom begonnen de heren Panhorst en Pri ns i n 854' Zonder Drecies te weten hoe men in Duitsland te werk ging' hadden zij toch genoeg van de werkwi ize bgrepen om hier met een fabriek te durven beginnen. De schrijver van het artikel in "le Monde lndustriel" spoort verder de Franse industrie aan om ook in Frankrijk de mogel ijkheden te onderzoeken om een dennewol-fabriek op te r i chten. Tweeduizend jaar geschiedenis van Gelderland. ln 1987 kwam ik in het bezit van het bovengenoemde boek' Hierin staat op blz. 340 over de Gelderse industrie het vo I gende: rrMaar hier en daar probeerde een enkel ing iets nieuws van de grond te krijgen. Zo werd in 1854 in Bennekom een boswoliabriek opgericht. Dit artikel werd verkregen uit naalden van den grove den en diende als vul I ing van matrassen' canapé,s en dergel ijke. I n de fabri ek zel f werkten de twee oprichters, geholpen door twee knechts. In het verslag van de prov i nc i e I ezen we: "beha I ve dezen verd i enen nu reeds vele, inzonderheid arme menschen, daardoor ten dele hun brood. De grondstof wordt verzameld in de dennen-bosschen, inzonderheid in den wintertijd, wanneer overigens weinig werk te bekomen is." vooral bejaarden, vrouwen en kinderen hielden zich hiermee bezig. Gezinnen konden op deze manier soms vier tot zes gulden per week verdienen. De pret was echter van korte duur. Al i n 857 bl eek de fabr i ek geen succes te zijn en in 1858 werd ze sti lgelegd." Verslaq van den toestand der provincie Gelderland in 1855 tot I 859 Nu wi lde ik natuurl ijk ook graag die verslagen van de orovincie eens inzien. Door de vriendel ijke bemiddel ing van onze oud-voorzitter de Heer A.F.van Hattem, lukte dit en kreeg ik ook hier weer fotocopÍeën van. Zo stond in het verslag over 1885 het volgende: 'rVan de n i euw opger i gte boschwoi -fabr i j k onder de gemeente Ede vernamen wij het navolgende: Te Bennekom werd eene fabrijk opgerigt en om die te kunnen drijven is door de oprigters de heren Panhorst, Prins en 1
1
8
Cie. concessie gevraagd en verkregen tot het daarstel len van een stoomwerktuig van middelbare drukking met tubulairen ketel voor vier paardenkrachten. Hoezeer voor het tegenwoord i ge nog kl e i n van omvang en eerst langzaam zich ontwikkelende, zoo als bijna hier te lande met eene nieuwe zaak altijd het geval is, is deze onderneming zeer belangrijk met opzigt tot het fabricaat dat wordt vervaardigd en het vertier dat zij aan de gemeente en hare omstreken belooft te qeven. l,/at het fabricaat aanbelangt dit bestaat uit: le. eene Vezelstof, boschwol genaamd, die door eene kunstmatige bereiding verkregen wordt uit de naalden van de grove den (pinus silvestris). Deze boschwol wordt gebezigd tot opvul I ing van matrassen, canapés, stoelen en dergel ijke, en heeft het voordeel van niet al Ieen daartoe buitengewoon geschikt te zijn, maar ook zeer te strekken tot bewaring der gezondheid, terwijl zij eene insectwerende e i genschap bez i t, 2e. eene aetherische ol ie, welke als geneeskrachtig middel door onderscheidene geachte geneeskundigen, niet alleen in het buitenland, waar zij reeds werd aangewend, maar ooK hier te lande, tegen onderscheidene kwalen als hei lzaam is aanbevol en geworden. Gunst i ge resu I taten werden reeds verkregen bij I ijders aan j icht en rhumat iek, 3e. een extract, dat even als de olie geneeskrachtig is en inzonderheid tot het toedienen van baden wordt gebezigd. In Duitschland bestaan onderscheidene bad-inrichtingen, waar hoofdzakelijk baden met dit extract worden toegediend, die heerl ijke uitkomsten hebben opgeleverd. Zoodanige baden zijn en worden, volgens ontvangen berigten, met gunstig gevolg toegediend in het gasthuis te Amsterdam aan rheuma-, klier- en huidziekte.rl Hierna volgt het gedeelte, wat ik hierboven heb aangehaald, uit de "Tweeduizend iaar geschiedenis van Gelderland". Het verslag eindigt dan als volgt: rrVoorts is men te Bennekom bezig om matrassen te vervaardigen, hetgeen almede met der tijd een beduidend voordeel kan opleveren voor hen die zich daarmee beziq houden. De
9
verkocht tegen J 40 en J 100 de fijnheid en de meer of mate de'l 00 ned. ponden' naar verkocht tegen 60 cents wordt De ol i e m i ndere bere i d i ng. het fleschje, de extracten tegen 4! cents het fleschje, bevattende genoegzaam voor twee baden.rl .l856 vermeldt het volgende: Het verslag over "Het gebru i k der fabr i caten heeft gunst i ge gevol gen opgeleverd, wat betreft het verbruik ten behoeve der baden, door den heer lí.Nieuwenhuizen en ook door anderen toegeboschwol wordt aan de fabrijk
di
end.
Slechts langzaam evenwel neemt het debiet (=afzet) toe; goede verwachtingen mag men echter voor het vervolg koeit"r"n, door de voortdurende bestel I ingen voor de gasthuizen te Amsterdam en voor de departementen Van oorlog en koloniën. Met betrekking tot de gemeente is een toenemende bloei der fabrijk al lezins te hopen. Aan vele behoeftige menschen verschaft en zi j brood, i nzonderhe i d des wi nters. Voor aankoop van grondstof, dat is verdiensten voor de armen, meent men dat in 1855 ongeveer J 300 betaald is' Gaarne deelden wij meer bijzonderheden mede, doch zijn daartoe buiten staat, daar de fabrikanten begrepen hebben, geen meerdere opgaven te moeten doen." Hierui t bl ijkt dus, dat ook het Departement van oorlog boswol kocht. vJaarschijnlijk zal dit alleen gebruikt zíjn voor de matrassen van de officieren. lk kan me niet voorstel len, dat Jan soldaat bij een prijs van í 0,40 tot í 1r- per pond, een matras van dennewol kreeg. Die zu'l Ien het wel, net aIs ik, met een strozak hebben moeten doen' Het vers I ag van 1 857 gaat verder: ilOmtrent de in 18!4 opgerigte boschwolfabrijk te Ede kunnen wij geene bijzonderheden mededeelen. De fabrijkanten bleven ook nu weigeren, die te verstrekken. Evenwel vernamen wi j , dat het gebru i k der fabr i caten toeneemt en meer en meer gunstig bekend wordt. Desniettegenstaande werd, ten gevolge van ontstaan verschil tusschen de fabrijkanten onderling, in de tweede helft des jaars de fabrijk sti I gezet, met het doel de onder l i nge maatschapp i j te ontb i nden. " En tot slot nog de verslagen van 1858 en 1859. "De gunst i ge várwacht i ng, d i e men van de dennennaa I denfa10
Bennekom koesterde en waarop wíj in vorige verslagen uwe aandacht vestigden, heeft zich niet verwezenlijktt zij verkeert thans in kwijnende toestand, hetgeen voornamel ijk wordt toegeschreven aan de ongunstige rapporten, welke de regering van hare deskundigen heeft ontvangen en die ten gevolge hebben, dat de producten, door haar vervaardigd, niet meer voor het leger, enz. worden gebruikt. Een geheele ondergang van deze fabrijk wordt thans gev rees d .t' ln 1859: rrDe dennennaaldenwol-fabrijk te Bennekom heeft
brijk te
opgehouden
te
bestaan.rl
Bomen, parken en bui tenplaatsen
in en om Wageningen
Als no.4 van de Historische Reeks van de Hístorische Vereniging "0ud-Wageningen", kwam eind 1988 bovenstaand boekje uit. rrHet landgoed rr0ostereng" in h istor isch I n het hoof dstuk perspectiefrr door J.Buis, komt ook de dennewol ter sprake. Dennenaalden uit de bossen van 0ostereng werden in de fabr i ek i n Bennekom verwerkt om de d i verse produkten te maken. Zo zou (volgens een folder) de denneolie, als ze op de huid gewreven werd, in de bloedbaan opgenomen worden. Dit leidde dan tot een betere spijsvertering, opgeruimdheid, een vrol ijke gemoedsgesteldheid, een frisse gelaatskleur en een rustige verkwikkende slaap. Ondanks al de goede eigenschappen van dennewol en denneol ie, kwam de zaak toch niet goed van de grond. 0f de ruzie tussen de heren Panhorst en Prins hier al leen schuld aan was, betwijfel ik. De negatieve rapporten' waar in het verslag van t858 sprake van is, zul len waarschijnl ijk wel de doorslag gegeven hebben. ln ieder geval kwam er dus na 5 jaar al een einde aan deze fabriek. Jammer! VJat zou ons land er beter uitzien als iedereen weer denneol ie gebruikte. 0pgeruimd, met een vrol ijke gemoedsgesteldheid na een verkwi kkende s I aap gaat i edereen 's ochtends naa r zi in werk. Het woord rrstressrt kan uit de woordenboeken. ls er nog iemand die (uit overlevering) weet waar deze fabriek heeft gestaan? Het is mij niet bekend. H.Gi isbertsen.
ll
N.B.
Nadat i k het bovenstaande verhaal bij de heer de Vos had ingeleverd, maakte deze mij nog attent op een artikeltje van Mevr.M.Post-Bakker in de rtMededel ingen" no.33 van Maart 1978. Hierin wordt in een stukje over de Prins Alexander Sticht i ng rrM i dden-Engrr ook gesproken over dennenaa I den baden. In het tijdschrift "Eigen Haard" no.47 van het jaar 1880 staat n.l. dat het huis rrMidden-Eng'r als oorspronkelijke bestemming "eene inrichting voor rheumatische I ijders" was geweest, die hier'rdennennaaldenbaden" kregen. Het zou leuk zijn als we nog eens konden ontdekken, wie het huis "Midden-Engrr heeft Iaten bouwen en wie hier daarna een i nr i cht i ng voor rheumat i sche pat i enten van heeft gemaa Kt .
In ieder geval heeft behalve Amsterdam ook i
Bennekom een nr i cht i ng gehad waar deze baden werden toegepast. HG.
cuRsusPR0cRAMMA SE I Z0EN 1 989- 1 gg0
Namens de Stichting
Gelders 0udheidkundig Contact en
de
turele Raad 0verijssel verscheen een overzicht betreffende de i n het komende se i zoen te organ i seren cursussen, voordrachtreeksen en studiedagen. Bij de niet minder dan l0 genoemde thema's zijn er wel I icht enkele waarvoor interesse aanwezig is binnen onze ledenkring. Zoals b.v. voor de serierrBronnen en Methoden van historisch onderzoekrr, de cursussenrr0ud Schriftil en rrLezen en begrijpen van middelnederlandse tekstenr', rrHistorische geografie" of de voordrachtreeksen over themars al s b.v. 'r0ost-Nederlands Antiek", rrAspecten van Gelderse stedenil en "Emigratie en immigratie in Oost Nederlandrr. Nadere informatie en aanmeldingsformul ieren zijn verkrijSbaar bij het Gelders 0udheidkundig Contact, Postbus l!!, 7200 AJ Zutphen, tel .nr.05750-11826. Het programma I igt ook ter inzage bij het secretariaat, adres zie voorzi ide.
Cul
IL
