Nr.
7
M a r k t l e i d e r
i n
o n d e r n e m e n d
T w e n t e .
Sep
08 | Twentevisie | Jaargang 20 | Nummer 07 | September 2008 |
SBS6-programmadirecteur Tina Nijkamp:
‘Ik zie direct of het een succesvol programma kan worden of niet’
colofon
| inhoud
commentaar | jan medendorp
Milieu Ik ben afgelopen zomer naar een paar verre
4 Egbert ten Cate zal zijn bank nooit verkopen 7
Column Financieel Accent
8
Frans van der Loo is geen moralist
11 Column Notarieel Advies 12 Carrie ten Napel in gesprek met SBS6programmadirecteur Tina Nijkamp 14 Frans Wegter gaat de strijd aan met Ikea 16 Wegener nog steeds op de beurs genoteerd 18 Memphis in beeld 23 Column Juridisch Gezien 24 Nieuws en Feiten 27 Het hapklare succes van Thuisbezorgd.nl 30 Joop Munsterman in dialoog met Eddy van der Ley 33 Column Training en Coaching
4 Egbert ten Cate, bankier
Van de kredietcrisis heeft hij weinig last. Bank Ten Cate & Cie belegt alleen het vermogen van rijke mensen. Egbert ten Cate had zelf erg graag aan het roer van Ten Cate willen komen, maar hij erkent volmondig dat hij het waarschijnlijk lang niet zo goed zou hebben gedaan als Loek de Vries.
39 Opmerkelijke personeelstransacties 41 Bakkerij Oonk doet 75 gebakjes in een uur 43 Johan Kuis doet zijn naam echt eer aan 44 Horloges van drie ton en meer uit Oldenzaal 47 Huur een acteur 48 De Groot Vroomshoop blijft aan de toekomst bouwen
58 Toon van Asseldonk kritiseert netwerken 60
Toch kansen verbreding A1
62
Je imago staat op internet
Willemsgang 5, Almelo
[email protected] www.punctuality.nl T. 0546 - 639370
Twee dezelfde kop en schotels: de ene is ‘gewoon’ wit, op de andere is een speciaal motiefje aangebracht dat zo gewild is dat de prijs soms wel twee of drie keer over de kop gaat. Het bedenken van merken, de marketing, het hypen, dat doet Frans Wegter die nu met V&D het nieuwe merk Sec-Home heeft ontwikkeld.
via Amsterdam was honderden euro’s goedkoper dan direct via Amsterdam. Ik kon het eerst niet geloven. Zal wel marketing zijn, vliegtax en weet ik wat voor flauwekul, maar minder gevlogen, de overheid pikt alleen nog
64 De redding van de Nederlandse keukenapparatuur 67
Scope en IKT-nieuws
68
Twente Agenda
Ook meer commerciële slagkracht? Kijk op www.visie.com
wat meer geld in, Net als de automobilist die zich klem betaalt, maar van de opbrengst wordt slechts een fractie besteed aan de mobiliteit en er wordt niet of nauwelijks minder gereden. Daarover zegt Frans van der Loo, fiscalist van Kroesewevers, in dit nummer opvallende dingen. Ik vind het milieu een belangrijk onder werp, alleen om die reden zou ik nooit op die witkop van een Wilders stemmen die de problemen gewoon ontkent. Maar bij ‘links’ is het
KroeseWevers kocht twee kantoren van Deloitte, maar dat is geen beleid, zegt fiscaal directeur Frans van der Loo, die verhaalt over de leerstoel aan Nyenrode en en passant het ‘groene’ beleid van dit kabinet hekelt. En hij bekritiseert de opkoopfondsen niet die hun prooien (te?) zwaar financieren.
14 Frans Wegter, pionier
bestemmingen gevlogen. Vanaf Düsseldor f
het is echt waar. Er wordt geen kilometer
8 Frans van der Loo, fiscalist
34 Oldenzaalse micro-financieert ondernemers in Tanzania 36 Onroerend Goed Transacties
Dé specialist in Twente in werving, selectie & detacheren van topsecretaresses
ook niet in goede handen. Daar hebben ze het geld te hard nodig om Evelien Her fkens een beetje fatsoenlijk te laten wonen. Een milieuvriendelijke auto is fiscaal aantrekkelijk. Maar ik wil nog niet dood gevonden
ZIE PAG 22
58 Netwerken
in een Toyota Prius. Ik heb er afgelopen tijd serieus naar gekeken, omdat ik op zoek was naar een nieuw ver voermiddel. Uit woede heb ik een lompe Amerikaanse slurper uitgekozen.
Directeur Toon van Asseldonk toonde zich tijdens het eerste lustrum van Oost014AdvTV56x44.indd NV bezorgd over de wildgroei van de regionale netwerken. Volgens hem zijn ze nadelig voor echte creativiteit en kunnen ze de innovatie vertragen.
Uw partner in opleidingen
Deze maand komt het kabinet weer met
nieuwe 26-08-2008 16:27:10
1
plannen, de kinderopvang gaat er ook
aan, ik ben benieuwd hoe Sharon Dijksma dat gaat uitleggen. Nou moet de PvdA de laatste jaren toch al veel uitleggen, hoewel ik me niet aansluit bij de hype om iedereen www.maatwerktwente.nl
te vragen naar zijn verleden in de jaren tachtig. Ooit publiceerde ik het adres van de Almelose wethouder Pingen, dus ik ben ook
51 IKTelgids
de laatste die Wijnand Duyvendak
NIEUW IN OOST-NEDERLAND!
Colofon Twentevisie is een onafhankelijk economisch magazine dat maandelijks (m.u.v. juli/augustus) verschijnt voor ondernemers in Twente. In dit blad zijn onder meer verhalen opgenomen van inter views die hebben plaatsgehad in het economische programma ‘Memphis’. De opnames vinden maandelijks op dinsdag plaats in de business-ruimte van de Grolsch Veste in Enschede. De data vindt u elders in dit magazine. Daarnaast fungeer t Twentevisie als of ficieel mededelingenorgaan voor deelnemers van de Industriële Kring Twente
veroordeelt. Maar het is not my cup of tea… Ik ben erg benieuwd naar
Uitgever Twentevisie b.v., Getfer tsingel 41, Enschede, Postbus 268, 7500 AG Enschede, Telefoon 053-4842180, Fax 053-4842189, E-mail:
[email protected], Website: www.twentevisie.nl
COMMERCIEEL
Directie André Odding Bladmanager Frederik van Leersum Redactie Jan Medendorp (hoofdredacteur), Anno Oude Engberink (eindredactie), Eric Brinkhorst (fotografie) Redactie IKT Niko Wind,
KLANTGERICHTHEID
Saskia Rikhof-Slot, Jaap Baar t (fotografie) Secretariaat IKT Hengelosestraat 585, Postbus 5501, 7500 GM Enschede, Telefoon 053-48 49 980, Fax 053 - 48 49 985 E-mail:
[email protected],
LEIDINGGEVEN
van dit kabinet voor het
Website: www.ikt.nl Adver tentie-exploitatie Twentevisie b.v., Angela Heijboer, Aleid Kluivers, Telefoon 053 - 484 21 80, Fax 053 - 484 21 89, E-mail:
[email protected] Acquisitie
COMMUNICATIE
komende moeilijke jaar.
het ondernemersbeleid
IKTelgids Angela Heijboer Basis lay-out & vormgeving TerZake reclameadvies, Hengelo Vormgeving Wegener Studio Speciale Uitgaven, Enschede Druk Roelofs, Enschede Cover foto Eric Brinkhorst Oplage De oplage bedraagt ongeveer 7.000 exemplaren en wordt verspreid onder IKT-deelnemers, bedrijven met meer dan 5 werknemers, en zogenoemde ‘deci-
Zie de bijsluiter in deze uitgave voor onze open trainingen en kijk op www.XL10.nl
sion makers’. Ar tikelen uit deze uitgave mogen niet zonder toestemming van de uitgever worden overgenomen. Aan de inhoud van dit blad kunnen geen rechten worden ontleend. © Twentevisie bv
Twentevisie 07/2008
Twentevisie 07/2008
JOBO5012 AD 50x40mm 1
06-01-2006 12:27:00
Bank Ten Cate & Cie, enige onafhankelijke Nederlandse vermogensbank blijft familiebezit
interview | bank ten cate & cie
‘Hoe meer onrust bij de collega’s,
hoe beter het voor ons is’ zijn vader al overleed toen Egbert pas negen jaar was. En dus ging hij in Amerika studeren, in Londen werken en nam (samen met een vriend) in Friesland een jachtwerf over die helaas failliet ging. Hij probeerde het in 1982 opnieuw met de overname van effectenbedrijf Jonas en Kruseman. In 2001 zei hij daarover in Twentevisie: Dat was de naam en een mooie gevel.”
‘Mensen komen naar ons toe omdat wij gespecialiseerd én omdat wij onafhankelijk zijn’
Egbert ten Cate neemt als leidinggevende langzaam maar zeker afscheid, maar de Bank Ten Cate blijft in de familie. Elly Rijkenbarg is aangetrokken om de markt in het oosten van het land te gaan bewerken.
(door Jan Medendorp) Het wereldje van de vermogensbeheerders, Dik Wessels kan het zo mooi vertellen: ‘Dan komt er een oudere, nette gedistingeerde mijnheer op kantoor die uitlegt hoe hij werkt en in hem heb je dan wel vertrouwen. Daarna zie je die man nooit meer en heb je van doen met knullen die nauwelijks droog zijn achter hun oren die wel even weten hoe ze jouw zuur verdiende geld moeten beleggen’. Egbert ten Cate lacht bij het ongetwijfeld gechargeerde voorbeeld. Hij is eigenaar en directeur van een bank die zich alleen en uitsluitend toelegt op vermogensbeheer. Vanaf een kwart miljoen euro’s, maar liever toch wel iets meer. In 2001 gaf hij voor het eerst een interview, aan Twentevisie, want in zijn kringen gold ‘blijf uit de kroeg en uit de krant’. Het smaakte naar meer. Tegenwoordig organiseert hij zelfs relatiebijeenkomsten waar-
bij ook journalisten worden uitgenodigd. “Naamsbekendheid is voor ons belangrijk.” Er bestaan geen kleine vermogensbanken meer. C&E, Nachenius Tjeenk, MeesPierson, allemaal zijn ze opgekocht en/of verkocht door de grote handelsbanken. De andere kleine onafhankelijke bank Van der Hoop ging failliet, een van de grootste bancaire schandalen van na de tweede wereldoorlog. Die affaire kostte ‘de laatste der Mohikanen’ Ten Cate & Cie gelukkig geen klanten, benadrukt Ten Cate. “Wel hebben we een aantal ongeruste klanten op de koffie gehad.” Bank Ten Cate zit aan de Amsterdamse Herengracht, belegt het vermogen (van ruim een half miljard) van een kleine tweeduizend Nederlanders (met ruim dertig medewerkers). En de bank doet dat goed (althans de laatste vier jaar die we hebben beoordeeld), in vergelijking met de indexen, vindt Ten Cate. Hij ziet de laatste jaren onder zijn bewind de bank graag nog wat groeien.
Maar verkoop? “Uitgesloten.” Dat heeft de familie zo besloten. “Het is heel goed mogelijk om een scheiding te maken tussen enerzijds het eigendom en anderzijds de leiding van de bank. Ik zal er op een bepaald moment uitstappen en dan beperk ik mij tot het zijn van aandeelhouder.” Overnamekandidaten genoeg, maar geen interesse, misschien de volgende generatie, net als bij Grolsch…
Trein Ten Cate woont in het bekende Almelose landhuis De Bellinck dat werkelijk in alles doet denken aan de vroegere textieldynastie die in Twente heerste. ‘Neef’ Egbert was voorbestemd voor de Raad van Bestuur van Ten Cate. Het liep anders, er kwam iemand van buiten (Georg Reudink). De familie had genoeg geld om de rest van hun leven tikkertje te spelen op het landgoed, maar Ten Cate wilde zich bewijzen. Als ondernemer, hij wilde niet het predicaat van lapzwans opgeplakt hebben, ook al omdat Twentevisie 07/2008
Later volgde nog de Amsterdamse Krediet en Handelsbank. In het wereldje van bankiers voelt Ten Cate zich dus beter op zijn gemak. Hoewel, we hebben hem een paar keer gebeld voorafgaande aan dit interview, regelmatig zei hij dat we ongelegen belden, omdat hij in de trein zat. In de trein? Een bankier in de trein in plaats van op de achterbank? “Grote banken hebben grote bestuurders met grote auto’s,” grapt hij, “ik ga het liefste met de trein naar Amsterdam, want de weg zit vol en als je dan met een chauffeur rijdt, dan zit je samen met hem in de file en dat schiet nog minder op.”
Onrust Hij ontkent het ten stelligste, maar het kan toch niet anders dan dat de champagne werd ontkurkt bij Bank Ten Cate toen de concurrentie miljarden moest afschrijven in verband met de hypotheekcrisis. “Wij verkopen geen hypotheken, maar als vervolgens de economie daardoor slechter gaat draaien, hebben wij daar met onze beleggingen ook last van.” De Rabo-top verkneukelde zich onlangs publiekelijk over de ellende bij Fortis en de ABN-AMRO. Als het daar regent, moeten bij Ten Cate toch ook nieuwe klanten binnendruppelen? “Hoe meer onrust bij de collega’s, hoe beter het voor ons is.” Toch blijft het vreemd, je hebt toch zoiets als een kritische massa. Bij Bank Ten Cate hebben ze toch ook overhead. En grootbanken als Rabo en Fortis doen er alles aan om hun klanten naast kredieten, verzekeringen en hypotheken toch ook het vermogensbeheer in te duwen. Waarom gaan die mensen (voor een klein deel) dan toch naar de Herengracht? “Wij zijn een heel gespecialiseerde bank. Wij doen beleggingsadvies, vermogensbeheer en geven financieel advies. Meer niet. Dus we verkopen geen hypotheken, wij handelen niet voor eigen rekening, wij verkopen geen verzekeringen, wij geven geen kredieten aan Twentevisie 07/2008
bedrijven. Mensen komen naar ons toe omdat wij gespecialiseerd én omdat wij onafhankelijk zijn. Wij zijn de enige bank in Nederland die geen onderdeel is van een groot financieel concern waar andere afdeling producten bedenkt die via de private banking aan de man moeten worden gebracht. We hebben ook geen eigen beleggingsfondsen. We beleggen in aandelen, obligaties, vastgoedbeleggingsfondsen en bepaalde hedgefunds. In overleg met het risico dat de klant aangeeft.” Ten Cate heeft in het verleden meer gedaan dan vermogensbeheer; drie bedrijven werden naar de beurs begeleid. Van Nypoplast is hijzelf nog steeds grootaandeelhouder (in de hoedanigheid als president-commissaris heeft hij een paar jaar geleden getracht Plasticon in Oldenzaal over te nemen) en De Vries Robbé dat voor een hoop negatieve publiciteit zorgde omdat de ‘hooge heeren’ aldaar uitsluitend oog hadden voor het eigenbelang. “Wij waren niet tegen die mensen van De Vries Robbé opgewassen,” zei Ten Cate in 2001 eerlijk tegen Twentevisie.
Astrix en Obelix Het is niet bekend of de verongelijkte vermogensgrap van Wessels Ten Cate betrof. Die reageert met: “Wij beleggen via een beleggingscomité, daarin zitten experts en private bankers en die bepalen de beleggingsstrategie. Dat gebeurt één keer per week, op dinsdagmorgen. Niemand neemt individuele beslissingen voor individuele klanten.” En ook geen snotjochies. “Bij ons werken ervaren mensen die elders het vak goed geleerd hebben en bewezen hebben dat ze weten waar ze over praten en die, en dat vinden we heel belangrijk, de integriteit hebben om met de naam van Bank Ten Cate Nederland door te gaan.” Al vijftien jaar is Bank Ten Cate een soort Astrix en Obelix in optima forma, terwijl de halve wereld roept dat het niet kan wat Ten Cate doet. Nazaat Egbert geniet ervan. “Hoe het lukt? Het is een regel die veel met voeten wordt getreden in het leven: houd dingen eenvoudig, dan kan het op kleine schaal ook.” En die regel nummer één van Ten Cate kenden de bankiers van Van der Hoop niet. “Slecht management.” Om jaarlijks winst te kunnen blijven presenteren, werd steeds een stukje van het tafelzilver verkocht. “Het bedrijf was zelf niet winstgevend.” En bij de rol van commissarissen én De Nederlandse Bank zet Ten Cate een groot vraagteken. Hij vraagt zich af hoe zij akkoord hebben kunnen gaan met de nieuwe activiteit, de verkoop van hypotheken. “Hypotheek is het meest concurrerende onderdeel van de financiële sector in Nederland. De Rabo en de Postbank en de ING’s…,
die zijn er echt heel goed in. Welke klanten krijgt Van der Hoop dus voor zijn hypotheken? De mensen die én door de Rabo én door de ING én door de Postbank zijn afgewezen.”
Commissaris Het is in een kleine kring bekend dat Ten Cate er hard aan getrokken heeft om commissaris bij ‘zijn’ Koninklijke Ten Cate te kunnen worden. Er is daar ook zo af en toe iets aan de hand met claims en rechtszaken. Waarom wil Ten Cate zo graag Ten Cate controleren? “Omdat het een bedrijf is dat uit mijn familie is voortgekomen. Ik volg dat bedrijf al van jongs af aan. Waar ik, als de zaken anders waren gelopen dan ze gelopen zijn, had gewerkt.” KTC is zijn trauma, zijn frustratie? Niet of niet meer, ook al omdat hij de professionaliteit toont om te erkennen dat wat Loek de Vries als ondernemende CEO doet, hij niet had gekund. “De Vries is een man met een grote visie en hij is ook verdomd goed in het implementeren van die visie. Die fantastische omslag bij het bedrijf had ik niet gekund.” Terwijl hij toch de aangewezen man leek eind jaren tachtig om Albertingk Thijm op te volgen. “Ten Cate maakte in die tijd 20 miljoen gulden verlies en het laatste waar men op zat te wachten was een jonge man die weliswaar een aardige opleiding had en links en rechts werkervaring had opgedaan, maar die ook de naam Ten Cate droeg en dat kwam op dat moment slecht uit.” ■
Elly Rijkenbarg (36) is per 1 oktober aangetrokken bij Bank Ten Cate om in het oosten vermogende particulieren te enthousiastmeren voor de unieke kleine Nederlandse bank. Ze woont in Ruurlo en van daar uit zal ze ook gaan werken. Geen kantoren, geen poespas voor Bank Ten Cate; een telefoon, een computer, een auto en de boer op. Letterlijk in veel gevallen. Dat Bank Ten Cate het oog op de vermogende particulieren in Oost-Nederland heeft laten vallen, is niet vreemd. Enerzijds omdat er vrij veel mensen met een dikke portemonnee aan deze kant van de IJssel wonen, anderzijds omdat Ten Cate voor veel van die mensen al een vertrouwde klank heeft. Rijkenbarg komt van ABN AMRO Private Baking. Zij is (natuurlijk) blij met de overstap. “Hoe groter de bank, hoe onpersoonlijker het wordt.” Ze was hoofd van de beleggingsafdeling. Haar huidige klanten heeft ze nog niet geïnformeerd over haar overstap. “Dat zou niet integer zijn.”
Frans van der Loo, fiscaal directeur van KroeseWevers, hekelt het groene kabinet en neemt het
‘Ik ben fiscalist, ik heb hoe wetten in (door Jan Medendorp) Het personeelsbestand van KroeseWevers (geen maatschappij maar in BV-structuur, met circa 250 mensen onder zeventien directeuren/aandeelhouders, met acht kantoren in voornamelijk Twente) werd door de recente overname van twee kantoren van Deloitte (in Doetinchem en Emmen) ineens met 40% uitgebreid tot 350 werknemers (accountants, fiscalisten en dergelijke). Het kwalitatief sterke maar ook regionaal gerichte kantoor (zoals KroeseWevers zich volgens de eigen website profileert) kreeg ineens meer dan een vleug arrogantie van de ‘Big Four’ zoals KPMG, PWC, Deloitte en Ernst & Young in het wereldje van de cijferaars worden genoemd. Deloitte, was dat ook niet dat kantoor dat in het kielzog van Ahold ook een knal voor de kop kreeg? Tijd voor een interview met fiscaal directeur Frans van der Loo (47) van KroeseWevers. “Wie zegt dat Ten Kate Huizinga, De Jong en Laan en KroeseWevers niet in elkaars vaarwater zitten? We vissen in dezelfde vijver van het grotere en mooie familiebedrijf.” We stellen ons zo voor dat Deloitte alleen nog maar interesse heeft in grote bedrijven, zich terugtrekt in de grachtengordel en alles wat daar buiten ligt als boeren bestempelt. “Ik begrijp dat u het leuk vindt om het zo te zeggen, maar de mensen op de kantoren in Doetinchem en Emmen die bij ons zijn gekomen, wilden zich ook graag bij ons aansluiten. KroeseWevers richt zich vooral op het grotere en betere MKB-bedrijf. Dat waren ook de klanten van de Deloitte-kantoren in Doetinchem en Emmen terwijl het hoofdkantoor van Deloitte juist had besloten een andere koers te gaan varen. Als gevolg van de overname verandert er op de kantoren in Doetinchem en Emmen dus niet veel. Wij willen dat al onze kantoren alle disciplines aan de klant kan aanbieden.” Verder hecht Van der Loo eraan te benadrukken “dat de werknemers van Deloitte heus niet met een grote sticker op het hoofd rondlopen van Deloitte.” Met andere woorden, het zal zo’n vaart niet lopen met de cultuurverschillen.
Nyenrode
Frans van der Loo, fiscaal directeur bij KroeseWevers, neemt geen blad voor zijn mond. “We hoeven er niet ingewikkeld over te doen, belasting is bedacht om er voor te zorgen dat er geld binnen komt bij de overheid. Als de wet legale mogelijkheden biedt om wat minder te betalen, dan ben ik er voor om die legale route te maximaliseren.”
Waar De Jong & Laan links en rechts kleinere kantoren overneemt, daar lijft KroeseWevers dus ineens twee grote kantoren in. Dat is geen beleid, begrijpen we uit de woorden van Van der Loo: “Het kwam op onze weg, het is niet zo dat we alle kanTwentevisie 07/2008
op voor private equalty
interview | financiën
geen moreel oordeel over elkaar zitten’ toren die Deloitte wil sluiten, gaan overnemen.” KroeseWevers wil een sterk regionaal bedrijf zijn dat wel voor vol wordt aangezien. Internationaal is KroeseWevers aangesloten bij Nexia, een internationaal netwerk van accountants en fiscalisten in meer dan honderd landen en daarnaast is er een samenwerkingsverband met Horlings in het westen en Koenen & Co in het zuiden des lands. “Wij willen absoluut zelfstandig blijven, maar door onze samenwerking kunnen we bijvoorbeeld een leerstoel op Nyenrode Business Universiteit betalen. Dat zouden we in ons eentje niet kunnen.” Die leerstoel is goud waard, vindt Van der Loo. “Wij hebben op Nyenrode vaktechnische mensen neergezet die uitstekende ingangen hebben bij hoogleraren en professoren. Er wordt op fiscaal gebied enorm veel geproduceerd aan nieuwe wetsvoorstellen en jurisprudentie; het is erg aangenaam als daar mensen zijn die zich daar uitsluitend mee bezig houden en jou in hapklare brokken de theoretische stukken leesbaar aanleveren. Met hun commentaar en al.”
Luiheid Dan zijn we erg nieuwsgierig naar de mening van fiscalist Van der Loo over al die (veelal buitenlandse) opkoopfondsen die mooie Nederlandse bedrijven als Hema, Van Gansewinkel en Wavin overnemen, de balans aftanken met schulden en de rente prettig aftrekken van de belasting. Er bestaan ideeën om die rente niet langer aftrekbaar te houden; in dat plan zou de vennootschapsbelasting kunnen worden verlaagd van 25,5% naar 20% en zou de dividendbelasting afgeschaft kunnen worden. Van der Loo is niet enthousiast: “Het plan zou een vereenvoudiging zijn, maar er zijn nu ook al maatregelen om renteaftrek te beperken.” Een waardeoordeel? “Er is ook heel veel voor te zeggen dat bij bedrijven die heel makkelijk gefinancierd zijn, dus met veel eigen vermogen, een bepaalde luiheid optreedt. Die bedrijven zullen op termijn ook de concurrentieslag verliezen omdat ze links en rechts ingehaald worden door lui die wel scherp zijn.” Een verrassende ondernemende opstelling. “Ik ben geen moralist, ik ben een fiscalist. Ik heb geen moreel oordeel over hoe wetten in elkaar zitten. We hoeven er niet ingewikkeld over te doen, belasting is bedacht om er voor te zorgen dat er geld binnen komt bij de overheid. Als de wet legale mogelijkheden biedt om wat minder te betalen, dan ben ik er voor om die legale route te maximaliseren.” En als dat lukt, is het genieten. “In mijn werk bij KroeseWevers heb ik vrijwel altijd direct contact met de eigenaar van de onderneming; mensen die het waarderen als je Twentevisie 07/2008
een ton verdient voor de club. Dat wordt niet als een soort vanzelfsprekendheid ervaren.” Voor 1994 werkte Van der Loo bij Loyens en Volkmaars die onder meer Ten Cate, Ericsson en Atag als klanten had. “Ook interessant werk, in die zin dat je heel veel vaktechnische kennis op een heel klein gebied kunt spuien.” En het groene beleid van dit kabinet dat vooral via de portemonnee gevoerd wordt, is Van der Loo ook een gruwel. “Het fiscale stelstel is niet geschikt om de vergroening te onderbouwen. Nee,
‘Het is een illusie om te veronderstellen dat je tegenover een klant die jou betaalt, van wie jij dus uiteindelijk afhankelijk bent, een volstrekt onafhankelijke positie tegenover kunt innemen’ ik ben geen voorstander van vliegtax en weet ik welke milieubelasting ze allemaal hebben bedacht. Het is ingevoerd onder het mom van dat het goed is voor het milieu. Maar ik vind het niets anders dan ordinair geld binnenhalen voor allerlei uitgaven die niet specifiek voor het milieu zijn bedoeld.” En dus vliegt half Nederland vanaf Düsseldorf, Münster en Dortmund.
een illusie om te veronderstellen dat je tegenover een klant die jou betaalt, van wie jij dus uiteindelijk afhankelijk bent, een volstrekt onafhankelijke positie kunt innemen.” Maar dat probleem oplossen met een karrenvracht aan wetten en regels is het paard achter de wagen spannen, vindt Van der Loo: “Dan ontstaat een enorme bureaucratie, die veel geld kost, dat de klant uiteindelijk betaalt.”
Corporate finance In toenemende mate vragen klanten van Van der Loo ook om advies bij het verkopen van hun bedrijf. Dat zal in de komende jaren alleen maar meer worden, vandaar dat KroeseWevers (naast accountancy, belastingadvies, estate planning, pensioenadvies, salarisservice en subsidieadvies) corporte finance heeft toegevoegd aan de lijst specialismen. “Het kopen of verkopen van een onderneming, het begeleiden van dat proces, zoeken naar kopers, zoeken naar verkopers, die elementen vormen een aparte tak van sport in onze branche. Ik ga dat binnen KroeseWevers op mij nemen.” Het bedrijf is toch vaak de oudedagsvoorziening van de ondernemer, in sommige gevallen zelfs een ‘love-baby’. In elk geval een veel besproken onderwerp. En ondernemers zeggen dan altijd dat het hun om de continuïteit van het bedrijf gaat. “Tegen mij zeggen ze dat de prijs ook erg belangrijk is. Het is wel zo dat de meeste eigenaren van familieondernemingen veel beleving hebben bij het voortbestaan van het bedrijf.” ■
Accountants Je kunt fiscalisten niet bozer krijgen dan door ze in één adem te noemen met accountants. “Nee, ik kijk niet neer op die beroepsgroep, maar er is wel een soort gezonde rivaliteit. De accountant zorgt voor de bonnetjes en de fiscalist doet het echte werk. Dat zeggen we wel eens voor de grap tegen elkaar, daar kunnen we alle twee om lachen, de fiscalisten misschien iets harder.” Dat KroeseWevers geen fraaie maatschap is maar een ordinaire BV komt ook voort uit die broederstrijd. Volgens de Wet Toezicht Accountants Verkeer mogen accountants en fiscalisten niet in één maatschap samenwerken. Snerend: “Het is zwaar overdreven voor kantoren zoals het onze, dat je daar een dergelijke rigide wetgeving op zou moeten loslaten om te voorkomen dat een accountant niet in de verleiding komt een frauduleuze accountantsverklaring te maken. Daar geloof ik niet in. Nee, het verleden heeft geleerd dat er gefraudeerd wordt en er zal altijd gefraudeerd worden.” De situatie dat een klant een controleur moet betalen, is een vreemde, vindt ook Van der Loo. “Het is
Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl
column | notarieel advies
Flexibilisering van het BV recht De wettelijke regeling voor de BV zal ingrijpend worden gewijzigd. De gedachte die aan de wijziging ten grondslag ligt is tweeledig. Enerzijds bestaat er in de praktijk bij ondernemers en adviseurs een grote behoefte om de BV naar eigen inzicht en wensen vorm te geven. Anderzijds bestaat de politieke wens om Nederland aantrekkelijk te houden als vestigingsland voor ondernemingen. De BV moet kunnen concurreren met rechtspersonen in andere Europese landen waar flexibele rechtspersonen al zijn of worden ingevoerd. Een greep uit de aanstaande wijzigingen: afschaffing van het verplichte minimum kapitaal en overige kapitaalbeschermingsbepalingen, verruiming van de mogelijkheden tot het besluiten buiten vergadering, exit van de verplichte blokkeringsregeling en introductie van stemrechtloze en/of winstrechtloze aandelen. Ook de verplichte accountantsverklaring bij inbreng in natura zal komen te vervallen. Dit artikel is de eerste in een serie van twee over dit onderwerp.
Het wetsvoorstel De basis voor de wijziging is gelegd in 2004 met een rapport van een groep experts uit wetenschap en praktijk. Het wetsvoorstel Wet vereenvoudiging en flexibilisering BV recht is in mei 2007 ingediend bij de Tweede Kamer. De geplande invoerdatum is 1 januari 2009. Hoewel het niet voor het eerst zou zijn dat de invoering van een dergelijke wetswijziging wordt uitgesteld lijken er bij dit wetsvoorstel weinig belemmeringen om tot een snelle invoering te komen. We hebben in deze bespreking een selectie gemaakt van de belangrijkste wijzigingen. De wijzigingen zijn grofweg in te delen in vier categorieën: kapitaalbescherming, orgaanstructuur en bevoegdheden, aandelen en tenslotte het besloten karakter van de BV. De eerste twee categorieën worden hieronder besproken, de laatste twee in onze volgende bijdrage.
Kapitaalbescherming Op uit te geven aandelen in een BV zal in beginsel ten minste de nominale waarde van die aandelen gestort moeten worden. Onder het huidige recht dient een dergelijke storting bij oprichting van een BV minimaal € 18.000 te bedragen. De wettelijke bepalingen die er op toe zien dat het op aandelen te storten kapitaal daadwerkelijk bijeen wordt gebracht en vervolgens bijeen wordt gehouden, worden de kapitaalbeschermingsregels genoemd. Twentevisie 07/2008
Deze regels zijn door de wetgever geïntroduceerd ter bescherming van de belangen van aandeelhouders en schuldeisers van de BV. De kapitaalbeschermingsregels blijken in de praktijk niet effectief te zijn en vooral belemmerend en kostenverhogend te werken. Vandaar dat de roep uit de praktijk om afschaffing van deze bepalingen de laatste jaren steeds luider is gaan klinken. Vanzelfsprekend is een dergelijk stelsel van beperkende regels ook niet bevorderlijk voor de concurrentiepositie van de BV in vergelijking met rechtsvormen in andere Europese landen. Met de wetswijziging zullen de kapitaalbeschermingsregels grotendeels komen te vervallen. Zo zal het verplichte minimumkapitaal bij oprichting worden afgeschaft en zullen de verplichte bankverklaring (bij storting in geld) en de verplichte accountantsverklaring (bij storting door inbreng anders dan in geld), niet langer nodig zijn. Andere, misschien minder tot de verbeelding sprekende, maar in de praktijk belangrijke wijzigingen zijn onder meer afschaffing van de Nachgründungsregeling (het beruchte artikel 2:204c BW) en de beperking van het verlenen van financiële steun (artikel 2:207c BW). De mogelijkheid tot inkoop van eigen aandelen wordt verruimd. Misschien wel de belangrijkste wijziging betreft de mogelijkheid tot (winst)uitkering aan de aandeelhouder. Door het vervallen van de kapitaalklem wordt het voor uitkering beschikbare gedeelte van het eigen vermogen groter. Daarnaast is nieuw dat het bestuur van de BV met de uitkering moet instemmen. Mocht na uitkering de BV in betalingsproblemen komen, dan worden de bestuurders die dat bij de uitkering wisten of behoorden te weten hoofdelijk aansprakelijk. Het bestuur zal, anders dan nu, een solvabiliteitstest moeten doen om vast te stellen of er ruimte is voor een uitkering. Bij faillissement van de BV zijn de aandeelhouders onder omstandigheden gehouden ontvangen uitkeringen terug te betalen.
plaatsvinden. Zo zal de minimale oproepingstermijn voor een algemene vergadering worden teruggebracht van vijftien naar acht dagen. De plaats waar vergaderd dient te worden kan voortaan ook buiten Nederland liggen. Een belangrijke wijziging betreft de mogelijkheden om buiten vergadering te besluiten. Het is niet meer nodig dat de statuten een dergelijke wijze van besluitvorming mogelijk maken. Besluitvorming buiten vergadering zal, in tegenstelling tot de huidige situatie, ook mogelijk zijn als er certificaathouders zijn. Het vereiste dat een degelijk besluit met algemene stemmen moet worden genomen, komt te vervallen. Wel is het zo dat vergadergerechtigden (degenen die op grond van de wet of de statuten het recht hebben de vergadering bij te wonen en daar het woord te voeren) moeten instemmen met deze wijze van besluitvorming.
Wordt vervolgd In de volgende bijdrage gaan we in op de introductie van winst- en/of stemrechtloze aandelen. Daarnaast bespreken we de afschaffing van het verplichte besloten karakter van de BV, een fundamentele eigenschap waar de BV haar naam aan te danken heeft. Ook deze wijzigingen komen tegemoet aan een reeds lang gekoesterde wens van de praktijk om de onderlinge verhoudingen van aandeelhouders in een BV flexibeler te kunnen vormgeven. ■
Mr. Mariëtte Plaggemars. De auteur is werkzaam als notaris verbonden aan de sectie ondernemingsrecht bij Suwijn Notarissen te Hengelo(O)
Orgaanstructuur en algemene vergadering Het duale karakter van de BV blijft gehandhaafd, dat wil zeggen dat het bestuur en de algemene vergadering twee gescheiden organen blijven. Een andere scheiding van organen is die tussen bestuur en raad van commissarissen. Een gezamenlijk bestuur, naar Angelsaksisch voorbeeld, waarin zowel uitvoerende als toezichthoudende bestuurders plaats hebben, is wel besproken maar niet in het wetsvoorstel opgenomen. Met betrekking tot de formaliteiten rond het oproepen en houden van een algemene vergadering van aandeelhouders zullen veel wijzigingen
Mr. Dolf Plaggemars. De auteur is werkzaam als kandidaat-notaris verbonden aan de sectie onderneming bij Suwijn Notarissen te Hengelo(O)
11
‘Ik zie de televisie als een vriend, ik heb er een relatie mee’
interview | carrièrevrouw
Tina Nijkamp, gelukkig “Gaan we eerst op de foto? Oh dan maak ik me nog even op want ik ben wel ijdel hoor! Gaan we bij die stoeltjes staan? Die kunnen echt niet meer. Maar ik laat ze uit bijgeloof staan. Ik wil alleen maar serieus op de foto staan hoor.” Tina Nijkamp spreekt. Ik lach, hoezo controlefreak? “Ja, dat ben ik zeker,” lacht ze terug.” Dat maakt je vast zo succesvol. “Waar wil je het eigenlijk met me over hebben, gewoon de standaard vragen?” Ik lach weer, maar word er ook wel een beetje onzeker van. Tegenover mij staat een van de succesvolste vrouwen van medialand. Ze is ook een van de weinige vrouwen die een toppositie bekleedt in omroepland. Voorzichtig begin ik met mijn eerste vraag:
als vergadertijger nen. Mannen hebben sterkere doelen, vrouwen willen het vooral heel leuk hebben op het werk. Ik weet niet beter dan dat vrouwen werken. Mijn moeder was ook carrièrevrouw, alleen dan op de boerderij samen met mijn vader. Voor mij was dat niet bijzonder. Maar de droom van een vrouw kan ook zijn dat je bij je kind bent. Het gaat erom dat we gelukkig zijn. De een wordt dat van zijn kind, de ander van werk, of misschien wel van een combi. En iedereen moet doen waar hij zelf zin in heeft. Het kan goed zijn dat ik over tien jaar ook bij mijn kinderen ga zitten. Daar is toch niets ergs aan? Als je het leuk vindt moet je dat doen.”
ligt helemaal vol met bandjes. Ik kan heel snel scannen. Ik zie direct of het een succesvol programma kan worden of niet. Daar ben ik in een minuut mee klaar. Dat doe ik op gevoel, vrouwelijke intuïtie, ha ha. Tachtig procent is niet geschikt. Wij weten heel goed wat SBS6 is. Een zender voor iedereen: ‘What you see is what you get’.”
verhalen ziet. Daar werd ik in gezogen. Ik vond dat magisch, glamourous, iets anders dan in een dorp wonen. TV is voor mij gewoon vriendschap. Geen vermaak. Dat is een pretpark, maar die is in de winter dicht. De TV is er altijd. Een vriend is er altijd. Dus zie ik het gewoon als vriendschap. Het is bijna een relatie die je met je TV hebt.”
Geeft dat een machtig gevoel. Jij bent dus eindverantwoordelijk en bepaalt wat mensen kijken?
Dus indirect maak jij mensen gelukkig?
“Nee. In medialand bekleed ik een toppositie. Ik heb een verantwoordelijke baan. Maar iedereen is hier belangrijk, we doen het met een team.”
Jij wordt nu gelukkig van werken? Ik ben opzoek naar succesvolle vrouwen uit Overijssel. Vind jij jezelf succesvol? “Oei, dat vind ik een moeilijke vraag. Ik doe mijn best om succesvol te zijn.”
Durf je niet van jezelf te zeggen dat je succesvol bent? “Nee. Succes duurt bij TV maar één dag. Dat zijn namelijk de kijkcijfers die ik elke morgen binnen krijg. Dat bepaalt of je succesvol bent. Ik zou niet van mezelf durven zeggen dat ik een succesvolle vrouw ben.”
Dus jouw succes hangt van de dag af? “Wat is succes? Ik vind dat iedereen succesvol kan zijn in wat hij of zij doet. Toen ik begon als stagiaire bij ‘De vijf uur show’ deed ik ook elke dag mijn best en was ik succesvol. De ene dag meer dan de ander natuurlijk. Ik vind succes een moeilijk begrip.”
Bestaat een carrièrevrouw voor jou dan?
Tina Nijkamp, r echts naast Car rie ten Napel, heeft furore gemaakt als programmadirecteur bij SBS6.
Voor Twentevisie portretteert Carrie ten Napel een aantal succesvolle ondernemende vrouwen uit het oosten des lands; een zoektocht naar de carrièrevrouw. In dit nummer Tina Nijkamp. Ten Napel kreeg thuis de journalistiek met de paplepel ingegoten van vader Evert (Studio Sport). Ze werkte zelf als sportjournalist voor Tien (het televisiekanaal van John de Mol, inmiddels ter ziele en ze is dit televisieseizoen presentatrice van het praatprogramma En Dan Nog Even Dit (dagelijks bij TV Oost).
12
(door Carrie ten Napel) IJdel maar nuchter. Succesvol maar niet op zoek naar succes. Vrouw in een mannenwereld, maar geen mannelijke vrouw. Afkomstig van de boerderij, maar een stadsmens pur sang. Tina Nijkamp, 35 jaar, is als programmadirecteur verantwoordelijk voor de programmering van SBS6. Zij bepaalt dus eigenlijk wat wij zien. Voor de ontmoeting met haar reis ik af naar Amsterdam waar SBS6 zijn kantoor en studio’s heeft gevestigd. We hebben een uur, want een programmadirecteur heeft weinig tijd over.
“Een carrièrevrouw is een vrouw die carrière maakt. Maar dat kan een man ook. Maak ik carrière? Als je het zou omschrijven zoals het in het woordenboek staat wel ja. Mensen zien mij wel als carrièrevrouw denk ik. Maar ik heb dat nooit doelbewust gedaan. Ik had een droom en dat was bij TV werken en die droom is uitgekomen. Dat wist ik op de dag dat ik het telefoontje kreeg van John de Mol producties. Ik werd als stagiaire aangenomen bij ‘De vijf uur show’. Toen wist ik dat ik mijn droom verwezenlijkt had.”
Verleg je die droom niet steeds? “Dat had ik wel verwacht. Dat doen mensen wel. Die willen steeds meer. Dat zit in ons systeem. Dat heb ik niet, ik leef per dag. Ik vind het nu leuk en doe er alles voor. Dat is anders bij vrouwen dan bij man-
Twentevisie 07/2008
“Ja, dat maakt mij heel gelukkig. Ik werk in een geweldig team. Het is een enorm dynamische wereld. Je hebt veel stress maar het is heel uitdagend. Elke dag krijg ik een rapport met daarin de resultaten van de dag ervoor. Dus elke dag is het opnieuw presteren. Er zijn een aantal dingen heel belangrijk voor me. Dat is mijn werk, maar het zijn ook mijn familie en vrienden. Meer niet. Ik word niet meer gelukkig van reizen, dat heb ik al gedaan. Ik word gelukkiger van hier in het kantoor zitten dan met een rugzak door Thailand trekken.”
Je bent 35, hebt al rond gereisd, twee jaar in Australië gewoond, en nu bekleed je al een toppositie in medialand. Jouw leven klinkt als een droomscenario. “Zo zou ik het niet willen omschrijven. Was het maar waar. Je moet er heel hard voor werken hoor. Het is niet zo dat ik thuis kom en klaar ben. Dan moet ik nog bandjes bekijken, naar de zender kijken. Er gaat heel veel tijd in zitten. Als ik niet op kantoor of in de studio ben, werk ik alsnog in mijn hoofd door. Eigenlijk ben je er continue mee bezig. Ik ben altijd bang iets te missen, ik ben wel heel ‘eager’ om het goed te doen. Mijn leven is geen droom. Daar moet je hard voor vechten.”
Hoe ziet je dag eruit? “Ik kijk als eerst de kijkcijfers door. Dan mijn mail checken, en daarna is het de hele dag vergaderen. Dan komen de producenten binnen om alle programma’s te bespreken. Of ik doe een set bezoek. Ik bemoei me overal mee. ‘s Avonds ga ik thuis alle bandjes bekijken. Daar heb ik hier geen rust voor. Ik verbaas me echt over het aanbod van programmaformats. Het blijft maar binnen stromen. Soms leg ik het opzij, dan kan ik het niet meer zien. Mijn bureau
Twentevisie 07/2008
Maar vind je het dan ook niet knap van jezelf dat je die toppositie bereikt hebt? “Ik vind het vooral heel leuk dat ik dat bereikt heb. Ik heb twee jaar in Australië gewerkt en gewoond. Ik vond het toen ook heel leuk om een documentaire te maken over de Deense kroonprinses en die te verkopen aan de Deense televisie. Weet je wat het is, je moet gewoon per dag leven. Je moet genieten van elke dag. Ik geniet ook niet van het uitzicht of zo. Ik geniet van de mensen hier en dat we samen ergens voor gaan.”
Is het in medialand een prestatie dat een vrouw deze positie bekleedt? “Het komt niet veel voor. Er zijn er wel een paar. Uiteindelijk is het wel een mannenwereld. Vaak vraagt men mij of ik daar tegen moet vechten? Wat valt er te vechten. Ik ben wie ik ben. Ik probeer goed te zijn in tv maken. Maar ik ga niet vechten om te vechten. Tegen wat?”
Maar je bent wel bewust op je doel afgegaan toen je jong was? “Hoe kom ik bij de TV terecht? Dat zag ik als een groot probleem. Mijn familie woonde in Bathmen en omgeving. Ja, daar kent niemand iemand van televisie. Dus ik moest goed nadenken hoe ik dat zou doen. Ik kon wel de school voor journalistiek gaan doen in Zwolle, maar dan zat ik nog niet dicht bij Hilversum. Daar had ik geen zin in. Dus ben ik communicatie in Amsterdam gaan studeren. Ik moest en zou bij die TV. Dat is altijd mijn doel geweest. Wat ik er zou gaan doen maakte mij niet uit. Ik moest bij TV. Ik heb daar zo van genoten als kind. Ik heb zoveel TV gekeken. Ik vond dat het allerleukste dat er is, veel leuker dan spelen. Het mooiste is dat je
“Dat hoop ik. Ik denk dat heel veel mensen het zo zien.”
Had jij een alternatief in je hoofd als het niet zou lukken? “Nee, daar heb ik nooit over nagedacht want ik wist dat het zou lukken. Als je echt wilt, lukt het. Maar je moet wel bereid zijn daar alles voor over te hebben. Je kunt dan niet nog eens vier keer per week sporten en je vrienden zien. Als je één doel hebt dan ben ik ervan overtuigd dat het lukt. Je moet het wel leuk vinden. Ik heb verder geen hobby’s. Ik kan al mijn tijd in televisie stoppen. Verder heb ik familie en vrienden die ik belangrijk vind.”
Ben je door je ouders ook gestimuleerd om die droom te verwezenlijken? “Voor mijn vader was het duidelijk dat ik geen interesse had in het runnen van de boerderij. Hij vond dat ik moest doen wat mij gelukkig zou maken. En ik kon goed leren, dat was ook een voordeel. Ik ben heel liefdevol opgevoed. Ik heb echt hele leuke ouders. Zij hebben zelf heel hard moeten werken voor hun geld. Mijn vaders droom was de boerderij. Ik heb dus gezien dat je met heel hard werken je droom kunt realiseren. Dat heeft mij wel geholpen. De boerderij was mijn vaders leven. TV is mijn leven. En daar word je dus heel blij van. Voor mij is mijn werk mijn hobby. Ik ben blij dat ik op de boerderij in Bathmen ben opgegroeid, al ga ik niet terug. Ik houd van beton en niet van bomen. Ik houd van drukte niet van stilte.”
Heb je nog dromen? “Op werkgebied hoop ik dat het zo blijft. Dat het team ook in de zelfde samenstelling blijft. Voor de rest hoop ik dat mijn familie nog lang bij me blijft. En dat ik met mijn man nog lang gelukkig ben en dat ik uiteindelijk toch een gezinnetje ga vormen. Uiteindelijk gaat het hele leven om de mensen om je heen. Die kunnen je gelukkig maken. En niet zo zeer succes of geld. Maar nu kan ik me nog geen leven zonder werk voorstellen.” ■
13
‘Een tafel wordt sneller verkocht als het met mooi servies is aangekleed’
interview | merken
Frans Wegter is meesterverleider
van consumenten (door Jan Medendorp) Twee ogenschijnlijke identieke kop en schotels. De ene ‘gewoon’ wit, op de andere is een leuk motiefje geplakt. Met motief blijkt een hype waarvoor mensen met graagte twee, drie keer zoveel willen betalen. Het is de wereld van de merken, de marketing. Bij auto’s en vooral mode is de positionering van de merken van levensbelang. Frans Wegter doet het (ordinair gezegd) met servies en kussenslopen. Hij noemt dat ‘home-deco’ en ‘table-top’. Wegter bedacht onder meer het merk Blond Amsterdam, hij is ook de man achter SEChome, het nieuwe merk dat deze maand gepresenteerd is bij V&D. “Een Mercedes die twee keer zo duur is als een Opel is niet twee keer zo goed, het gaat om de emotie.” “Het heeft alles te maken met hoe een consument een product ervaart. In de mode zie je dat goed, mensen willen specifiek Gant of Hilfiger, dat wordt door de consument ervaren als iets bijzonders. Mensen vereenzelvigen zich daarmee en dat betekent dus dat ze bereid zijn om daar meer voor te betalen dan eenzelfde artikel waar dat merk niet op staat.” Bij sommige merken gaat dat heel ver en willen ze niet meer in alle winkels verkocht worden of uitsluitend in speciale ‘shop in shops’, een speciaal afgescheiden hoek waar bijvoorbeeld uitsluitend Van Bommel schoenen staan opgesteld. V&D heeft merken als Benneton en Esprit binnengehaald die extra aandacht krijgen. “Daar hebben ze heel veel succes mee. De winkelsector is de laatste vijftien jaar enorm veranderd. De zelfstandige winkel heeft het in veel branches moeten afleggen tegen het grootwinkelbedrijf dat een comeback heeft gemaakt. Het is een plek waar mensen graag komen; het is lekker droog en warm, ze hebben roltrappen, er is een goed restaurant. ‘Shop in Shops’ blijkt voor veel consumenten een prettige manier van winkelen te zijn.”
SEChome
14
Frans Wegter, merkenbedenker en marketeer in ‘home-deco’ en ‘table-top’. “Bij SEChome financieren wij de voorraad, wij zorgen voor het meubilair, we richten de shop in. V&D stelt ruimte beschikbaar en heeft personeel dat de hele afhandeling doet.”
Begin september werd het merk SEChome gepresenteerd. “De pilot ging van start, V&D ziet dat als een voorbeeldwinkel voor de toekomst.” Wegter ontwikkelt concepten die te maken hebben met wonen, tafelen, baden en slapen. “Een belangrijk merk van ons is Blond Amsterdam, erg Twentevisie 07/2008
Twentevisie 07/2008
populair bij dames tussen de 25 en de 40 jaar. We hebben ook andere merken, zoals Marjolein Bastin en het nieuwe SEChome. De bedoeling is dat de consument in een bepaalde doelgroep kiest voor een merk dat bij haar of hem past, en dat proberen wij op woongebied in te vullen.”
‘Je moet dat merk laden, je moet er voor blijven zorgen dat de consument het interessant vindt om jouw bier te drinken, om jouw shirtje te dragen of in jouw auto te rijden’ Zelfs topmerken als Coca Cola, Grolsch en Nike moeten hun naam ondersteunen, onderhouden zoals Wegter dat noemt. “Je moet dat merk laden, je moet er voor blijven zorgen dat de consument het interessant vindt om jouw bier te drinken, om jouw shirtje te dragen of in jouw auto te rijden. Dat ondersteunen doen wij ook. In de eerste plaats moet een merk merkwaardig zijn. Dat betekent dat de kwaliteit van de producten goed moet zijn. Ten tweede adverteren. Bij SEChome financieren wij de voorraad, wij zorgen voor het meubilair, we richten de shop in. V&D stelt ruimte beschikbaar en heeft personeel dat de hele afhandeling doet.”
Twee Wegters Wegter Consumenten is voortgekomen uit een kleine huishoudwinkel, zoals er vroeger bijkans op elke hoek van de straat, naast de kruidenier, een zat. Het was de voorloper van de tegenwoordig bekende Blokkers en Marskramers. De grootvader van Frans begint er mee in 1916, in de decennia daarna werd dat winkeltje uitgebouwd tot een groothandel, ook voor levensmiddelen. De kleinzonen Marc en Frans nemen het bedrijf over in 1989 en splitsen het begin deze eeuw. Waarom is niet helemaal duidelijk want Wegter Consumenten en Wegter Grootverbruik (dat onlangs in Oldenzaal een groot nieuw pand langs de A1 liet verrijzen) passen ogenschijnlijk best goed bij elkaar. Desgevraagd wil Frans Wegter (gevestigd in Hengelo) weinig over de splitsing van het bedrijf kwijt.
VT Wonen Een andere samenwerking, met VT Wonen - lees uitgeverij Sanoma (Finland) - is onlangs uitgedraaid op een rechtszaak. Wegter claimt onge-
veer 1,4 miljoen van Sanoma. Van abonnementen alleen kan een uitgeverij (als gevolg van de ontlezing) tegenwoordig niet meer rondkomen. Waar ook de regionale krant tegenwoordig meer weg heeft van een reisbureau en een wijnkelder was ook VT Wonen zoekende. Wegter bracht tot voor kort met groot succes speciale VT Wonenproducten (zoals lampen, kussens en vazen) op de markt. “Het was natuurlijk de bedoeling dat de mensen de producten zouden associëren met het blad en met betrouwbaarheid en de merkwaarde.” Dat lukte zelfs zo goed, dat er ook speciale VT Wonen-shops bij warenhuizen werden ingericht. Sanoma ontving van elk verkocht product 12% van de verkoopprijs. Dat vond de Finse uitgever blijkbaar te weinig (zo vermoeden wij, ze willen geen commentaar geven op de kwestie) dat ze van de ene op de andere dag het contract met Wegter hebben opgezegd. Die stapte naar de rechter die Wegter in het gelijk stelde en van Sanoma eiste dat het contract werd nagekomen. Het lijkt een pyrrusoverwinning, want Sanoma werkt inmiddels met een ander bedrijf samen. Dus is opnieuw de rechter geraadpleegd over een schadevergoeding. “Dat kan nog wel een half jaartje duren.”
‘Een Mercedes die twee keer zo duur is als een Opel is niet twee keer zo goed, het gaat om de emotie’ Gust Wegter moet het dus hebben van zijn creativiteit, hij zoekt partners waar hij de spullen kan verkopen. Met het Poolse bedrijf Black Red White, de grootste meubelfabriek van Polen, lijkt hij een grote vis aan de haak te hebben geslagen. “Consumenten willen graag verleid worden. Meubels blijken nog beter te worden verkocht als je er accessoires bij brengt zodat de consument kan zien hoe hij thuis de tafel kan dekken. Met een leuk servies is de kans groter dat die tafel verkocht wordt.” Die nieuwe lijn onder de naam Gust (Pools voor smaak) zal niet in Nederland te koop zijn. “Qua concept is het redelijk vergelijkbaar met wat we in Nederland doen. In de praktijk blijkt de smaak van de Polen niet erg afwijkend te zijn van wat wij hier mooi vinden. ■
15
‘TenCate is een van de bestpresterende fondsen op de Amsterdamse beurs’
achtergrond | beurs
Wegener nog steeds (door Jan Medendorp) “September is traditioneel de slechtste beursmaand. Als beleggers inderdaad conform het gezegde ‘sell in may, come back in september’ in mei hun aandelen hebben verkocht bij een AEX-stand van de rond de 480 punten, dan zullen ze goede zaken hebben gedaan. Want het dieptepunt op de beurs lag deze zomer op donderdag 17 juli met een AEX van 374 punten,” zegt Wim Steenkamp, beleggingsadviseur van de Rabobank Centraal-Twente. “Al met al zijn de koersen gemiddeld met 20% gedaald. En de redenen zijn de aanhoudende zorgen over de kredietcrisis en de gevolgen ervan op de wereldeconomie.” Maar de vraag is natuurlijk: komen de beleggers inderdaad terug in september? Zo goed ligt de beurs er niet bij, de afgelopen maand pendelde de AEX tussen de 390 en 410 punten. “De beleggers durven nog geen kleur te bekennen, wat begrijpelijk is gelet op de onrust binnen met name de financiële sector. Wij geven voor die sector ook een negatief advies. De kansen liggen de komende tijd onzes inziens vooral in de wat defensievere sectoren zoals nutsbedrijven en energie. Dan moet je denken aan fondsen als RWE, Fugro, Total, Ahold, Nutreco en Coca Cola. Ja, wij denken dat de Amerikaanse beurzen sneller zullen herstellen dan de Europese tegenhangers. Institutionele beleggers zoals pensioenfondsen verwachten dat de bodem van de beurs in de VS zo ongeveer is bereikt, ze zien de dollar mogelijk nog sterker worden en zien dat de man met de hamer in Europa nog moet komen. Opkomende markten hebben de laatste maanden ook flink wat van hun glans verloren.” Bodemonderzoeker Fugro en uitzender USG People zijn vanaf begin september opgenomen in de AEX-hoofdgraadmeter van de beurs in Amsterdam. De twee fondsen promoveren van de Midkap-index en nemen de plaats in van Hagemeyer en Vedior. “Fugro vinden wij een interessante koopkandidaat met koersdoel 61 euro. USG People hebben we op staan maar wordt af en toe getipt als overnamekandidaat.”
Tip van de Week In de afgelopen jaren gaven Wim Steenkamp en Martin Landkroon elke vrijdagmiddag bij Radio Oost de tip van de week. De tip is met ingang van dit jaar verplaatst van radio naar televisie (op woensdagavond). De tips van de heren staan in een kader elders op deze beurspagina’s. Om de kwaliteit van de tips te beoordelen zijn in het kader ook de benchmark-ontwikkelingen opgenomen. Aan Steenkamp en Landkroon is daarnaast gevraagd aan het begin van het jaar om een pakket aandelen samen te stellen van tien bedrijven waarvan zij hoge verwachtingen hebben. Die tien fondsen staan ook elders op deze pagina’s. Het Rabo-beleggingsspel is een simpel maar leuk spel dat gespeeld wordt tijdens (en vooral in de weken voor) het maandelijkse radiocafé Memphis. Bezoekers kunnen een formulier invullen, anderen kunnen meespelen via internet (www.twentevisie.nl) en de vraag beantwoorden hoe hoog de AEX zal staan tijdens de eerstvolgende Memphis-bijeenkomst op 7 oktober. De winnaar deze maand was mevrouw Kolk-Van Zanten die van Rabo-analist Martin Landkroon een kistje wijn kreeg.
heeft alles te maken met de verhoging van de winstprognose en het melden van fraaie orders van het Amerikaanse en Europese leger. Niet verwonderlijk dus dat de divisie Advanced Textiles en Composites de beste resultaten liet zien. TenCate profiteert ook van de scherpere eisen ten aanzien van beschermingsniveaus van brandwerend weefsel voor militair personeel en materieel.” Vanaf deze maand is TenCate gepromoveerd naar de AMX, de midcap-index. “Het aandeel staat bij ons op 'houden', wel staat het er technisch goed voor en zou richting 30 euro kunnen gaan, denken we.”
TKH TKH kwam op 29 augustus met uitstekende halfjaarcijfers (de nettowinst steeg met ruim 46% naar ruim 25 miljoen euro en de omzet steeg met meer dan 31% tot een half miljard euro) en werd beloond met een koersstijging van ruim 5%. “De winstvooruitzichten over geheel 2008 zijn uitstekend. Het bedrijf uit Haaksbergen heeft goede zaken gedaan met de overname van bedrijven in de tweede helft van vorig jaar. Het bedrijf met 3.800 werknemers lijkt weinig last te hebben van de kredietcrisis.”
TenCate Binnen de oostelijke beursgenoteerde ondernemingen was TenCate de witte raaf. Het aandeel is dit jaar een van de best presterende ondernemingen op de Amsterdamse effectenbeurs. “Dat
16
aan de beurs genoteerd
Wavin Op dezelfde dag (29 augustus) kreeg Wavin de handen van de beleggers niet echt op elkaar. De nettowinst daalde met 44%. De koers liep iets
terug, niet verwonderlijk, het bedrijf is somber over de Europese bouwmarkten zoals Ierland en Engeland.” Wel blijft Wavin positief over de opkomende markten in Europa. “Bij ons staat het aandeel op ‘houden’.”
Nedap Nedap presenteerde ook lagere winst-en omzetcijfers. Bovendien kwam daar een eenmalige afboeking bovenop. De klantgroep Verkiezingssystemen heeft de opbrengsten gedrukt omdat onder meer in Nederland het gebruik van stemcomputers is afgeschaft. “Nedap geeft ook geen duidelijke verwachting af voor de rest van het jaar. Daarom gaat ons advies niet verder dan ‘houden’.”
Wegener Hoewel het Engelse Mecom uitgever Wegener heeft overgenomen, staat het aandeel nog steeds aan de Amsterdamse beurs genoteerd. Dat is een gevolg van het feit dat (nog) niet alle aandelen (tot nu toe 87%) aan Mecom voor overname zijn aangeboden. De Britse aandeelhouder Governance for Owners heeft haar pakket van 10% niet verkocht omdat ze het bod van 17,50 euro dat Mecom betaalde te laag vond. “De koers van Wegener schommelt nu tussen 7,50 en 9,50 euro met geringe omzetten van enkele honderden stukjes per dag. De verkopers van toen lijken dus de beste beslissing te hebben genomen.” De verkopende aandeelhouders konden kiezen Twentevisie 07/2008
tussen cash of aandelen Mecom. Een van de aandeelhouders die koos voor omruil was de vroegere Wegener-topman Jan Houwert. Omdat het aandeel Mecom na de overname van Wegener is ingestort, is van zijn aandelenvermogen in Mecom (bij de overname waard ongeveer 135 miljoen) nog ongeveer 35 miljoen over. De omzet van Wegener steeg in de eerste zes maanden van dit jaar tot 355,5 miljoen, de winst daalde fors tot 13,9 miljoen. Dat komt ook omdat een voorziening is getroffen van 15 miljoen voor een reorganisatie. Die reorganisatie is nodig om de overname van Wegener door Mecom te financieren. Mecom betaalde voor 87% van de aandelen meer dan zeshonderd miljoen. Dat geld (rente en aflossing en winst) wil Mecom terug hebben. Mecom-topman Montgomery ziet in Joop Munsterman de man die de klus goed kan klaren. Eerder maakte Munsterman de divisie Huis-aanHuisbladen tot een groot succes (zo ongeveer de enige divisie binnen Wegener die goed rendeert). Hij heeft zelfs geprobeerd (onder Houwert) ‘zijn’ divisie via een management buy-out los te weken van Wegener. Nu moet hij voor het hele concern hetzelfde kunstje doen als welke hij eerder bij de gratis weekbladen deed. Daarvoor worden vooralsnog vele honderden banen geschrapt. Munsterman ‘veegt’ de burelen leeg en ontziet niets en niemand. Zo zijn er geruisloos al een paar directeuren en managers, die hun doelstellingen niet haalden en dat niet konden uitleggen, via de achterdeur verdwenen. Het zit Munsterman economisch gezien niet mee. De Nederlandse advertentiemarkt voelt als een van de eerste sectoren een neergang van de econoTwentevisie 07/2008
In de wandelgangen tips 2008 Index 09.01.2008
01.09.2008
AEX 492,00 AScX 605,00 AMX 616,00 30.01 Ahold 8,75 27.02 BAM Groep 14,95 23.04. AKZO 53,20 23.04. Boskalis 40,30 07.05 Aalberts 13,60 21.05 Unilever 20,30 28.05 Reed Elsevier 11,84 04.06 Fugro 56,20 11.06. Imtech 18,12 18.06. ING 22,07 25.06 Randstad 23,52 09.07 Arcadis 13,7 23.07. KPN 10,5 30.7. Royal Dutch Shell 23,4 13.08. TNT 23,78 20.08. TomTom 15,85 20.08 Total 51,5 27.08. DSM 37,5
Verschil
412,09 532,00 588,76
-16,24% -12,07% -4,42%
8,69 12,10 42,00 40,70 10,49 18,99 11,50 50,18 17,50 21,50 21,80 14,28 11,60 23,2 25,19 17,50 48 39,60
-0,50% -23,50% -26,00% 1,00% -29,00% -1,30% -2,90% -12% -3,70% -2,60% -7,80% 4,20% 10,50% -1% 5,90% 10,40% -7% 5,60%
gemiddeld resultaat per tip ( totaal 33) was 0,50%. reeds verkochte tips zijn niet opgenomen Beleggingsportefeuille Punt Komma Titels
datum aankoop
aankoop koers
stuks
startwaarde
huidige koers
huidige waarde
koersresultaat
dividenden
resultaat %
TNT
15/08/2008
€ 24,51
360
€ 8.816
€ 25,42
€ 9.142,98
€ 327
€ 86
4,69%
ING
15/08/2008
€ 22,00
371
€ 8.167
€ 21,36
€ 7.929,09
€ 238-
€ 171
-0,82%
TKH Holding
11/01/2008
€ 12,90
775
€ 10.000
€ 15,50
€ 12.015,50
€ 2.016
€ 512
25,27%
Arcelor Mittal
25/08/2008
€ 52,34
138
€ 7.203
€ 53,85
€ 7.410,75
€ 208
€ 172
5,27%
Imtech
11/01/2008
€ 13,33
750
€ 10.000
€ 17,62
€ 13.218,30
€ 3.218
€ 353
35,71%
Fugro
09/07/2008
€ 56,16
123
€ 6.911
€ 52,57
€ 6.468,89
€ 442-
€ 0,00
-6,39%
HP
25/08/2008
€ 32,01
187
€ 5.991
€ 32,20
€ 6.025,58
€ 34
€ 0,00
0,57%
Fortis Equity Turkey
11/01/2008
€ 256,30
39
€ 10.000
€ 182,98
€ 7.416,70
€ 2.583-
€ 0,00
-25,83%
Black Rock Merill Lynch Latin America Fund
11/01/2008
€ 57,61
174
€ 10.000
€ 53,74
€ 9.328,24
€ 672-
€ 0,00
-6,72%
Sam Smart Energy Fund
11/01/2008
€ 22,25
449
€ 10.000
€ 20,86
€ 9.375,28
€ 625-
€ 0,00
-6,25%
Spaarrekening 3 % wekelijks renderen Totaal
€ 2240,37
€ 87.087
mie. Ook de Telegraaf Media Groep kwam recentelijk al met een winstwaarschuwing. De grote waarde van de uitgeverij is het enorme databestand dat verder geëxploiteerd zal worden. Lezers krijgen ook wijnen en reizen aangeboden. En Wegener onderzoekt tevens of verzekeringen
€ 90.572
€ 13,51
€ 1.244
€ 1.307
een optie zijn. Saillant detail is dat de samenwerkingen tussen AD en Wegener al een mislukking kan worden beschouwd. Wegener wil af van haar 37% belang. Munsterman verloochent zijn achtergrond niet als hij daarvoor graag de lokale media van PCM wil overnemen. ■
17
xx
| onderwerp De hapjes en drankjes tijdens de opnames van Memphis worden aangeboden door Twentse Catering Groep en Twentevisie.
onderdeel
Memphis in beeld
onderwerp | onderdeel impressie | memphis
Accountancy, concurrentie en geld Op 2 september vond voor de eerste keer in het nieuwe seizoen het radiocafé Memphis plaats. De locatie was zoals gewoonlijk de TOS lounge van de Grolsch Veste; vooralsnog, in afwachting van de realisatie van de nieuwbouw aan de overkant van het stadion. Te gast waren drie regionale ondernemers die hun sporen verdiend hebben. Fiscaal directeur Frans van der Loo van KroeseWevers schoof als eerste aan tafel; hij gaf zijn visie op het groene beleid van de overheid en de commotie over opkoopfondsen. Daarna mocht Frans Wegter van Wegter uitleggen waar hij de lef vandaan haalt om met zijn bedrijf Wegter Consumenten de concurrentie aan te gaan met de Scandinavische reus Ikea. Als derde genodigde van Jan Medendorp deed bankier Egbert Ten Cate een boekje open over bankieren en Ten Cate. De volgende opname van Memphis is op dinsdag 7 oktober en vervolgens dit jaar op 4 november (in het Polman Stadion in Almelo!) en 2 december (in de Grolsch Veste). Twee gasten voor het radiocafé op 4 oktober zijn al bekend. Directeur-eigenaar Martin Wermer van Drukkerij Roelofs vertelt zijn succesverhaal dat leidde tot de noodzaak om te verhuizen naar een groter, modern pand dicht bij nieuwe brouwerij van Grolsch. Verder is uitgenodigd Gert-Jan Morsink, de nieuwe bestuursvoorzitter van postbedrijf Sandd. Als u maandelijks uitgenodigd wilt worden voor de opnames van Memphis, dan kunt u zich voor de e-mailservice opgeven via www.twentevisie.nl. U wordt dan ook op de hoogte gehouden van de gasten. U ontvangt dan bovendien de maandelijkse nieuwsbrief die een voorproefje geeft van wat de komende uitgave te bieden heeft.
Op de volgende pagina’s een vervolg van de fotoreportage van de Memphis-bijeenkomst van 2 september.
Te gast bij Memphis op juni waren, van boven naar onder: Frans van der Loo, fiscaal directeur van KroeseWevers accountants en fiscalisten, Frans Wegter van Wegter Consumenten en Egber t ten Cate van de gelijknamige bank Ten Cate & Cie.
Werving, selectie & training Ondernemend in krediet vOOr Ondernemers
18
053-480 49 49 www.valkselect.nl
ValkSelect
Credion Twente B.V. Nijverheidstraat 11 - 3e etage 7511 JM Enschede
telefoon (053) 4822245 fax (053) 4822250 web www.credion.nl
Van Loenshof 84 - Enschede (Winkelcentrum De Zuidmolen) www.miss-jones.nl
Tel.: 053 4754500 Fax: 053 4754535
[email protected]
19
onderdeel
| onderwerp
impressie | memphis
Special Events De expert in groepsreizen
Fa r w i c k d o e t j e t u i n g o e d
voor al uw opsporingen
20
B I J KON I N K LI JK E B E S C H I K K I NG
HOFLEVERANCIER
WWWPDRECHERCHEADVIESNL
www.specialevents.nl Twentevisie 07/2008
T: 0546 628 629 Tubbergen
Kom verder met uw organisatie Deeltijdonderwijs van Saxion. Maatwerk voor uw mensen. Kom verder. Saxion.
saxion.nl/kennistransfer 053-4871871
21
Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl
column | juridisch gezien
Seksuele intimidatie: staat dit onderwerp al bij u op de agenda? Ongewenst gedrag op de werkvloer komt helaas voor. En, zoals ook blijkt uit de rechtspraak, vooral vrouwen zijn het slachtoffer. De wetgever heeft de werkgever een actieve rol gegeven in het voorkomen en bestrijden van seksuele intimidatie op de werkvloer. Lekker laten overwaaien is voor u als werkgever geen optie, zoals blijkt uit de hieronder besproken zaak!
Wetgeving Arbeidsomstandighedenwet De werkgever wordt op grond van art. 3 lid 2 van de nieuwe Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet), die op 1 januari 2007 in werking is getreden, geacht beleid te voeren gericht op voorkoming en, indien dat niet mogelijk is, beperking van psychosociale arbeidsbelasting (PSA). Seksuele intimidatie valt onder de (nieuwe) definitie van psychosociale arbeidsbelasting, evenals agressie en geweld, pesten en werkdruk in de arbeidssituatie die stress teweeg brengen. Wet gelijke behandeling mannen en vrouwen (WGB m/v) Seksuele intimidatie valt onder het verbod van het maken van direct onderscheid tussen mannen en vrouwen. Dit verbod is dan ook in de Wet gelijke behandeling mannen en vrouwen (WGB m/v) ondergebracht. Ten slotte bevat art. 7: 646 BW het verbod aan het adres van de werkgever om onderscheid te maken tussen mannen en vrouwen bij de arbeid.
Definitie seksuele intimidatie Wat wordt er nu eigenlijk precies onder seksuele intimidatie verstaan? De WGB m/v definieert seksuele intimidatie als volgt: Enige vorm van verbaal, non-verbaal of fysiek gedrag met een seksuele connotatie dat als doel of gevolg heeft dat de waardigheid van een persoon wordt aangetast, in het bijzonder wanneer een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende situatie wordt gecreëerd.
Rol werkgever De werkgever zal maatregelen moeten nemen ter voorkoming of beperking van psychosociale arbeidsbelasting. Wat moet u zich bij het nemen van dergelijke maatregelen eigenlijk voorstellen? Te denken valt aan het aanstellen van een vertrouwenspersoon, het hanteren van een Twentevisie 07/2008
gedragscode, het invoeren van een klachtenregeling en ten slotte registratie van en opvang na incidenten.
De zaak In de navolgende zaak straft de kantonrechter de werkgever af omdat hij een door een werkneemster ingediende klacht niet zorgvuldig heeft behandeld. De werkgever wordt veroordeeld tot het betalen van een ontbindingsvergoeding die gelijk is aan een correctiefactor van liefst 2.5 (2.5 keer zoveel als in een ‘neutrale’ situatie!).
Wat was er aan de hand? De werkneemster, Bernadette, sales en marketing manager Benelux en tevens lid van het managementteam, heeft zich beklaagd bij de vice-president marketing over de wijze van leidinggeven door haar nieuwe leidinggevende (een marketing director). De vice-president besloot de ontwikkelingen af te wachten. Bernadette brengt haar klacht ook onder de aandacht van de Manager Finance & Staff. Een aantal maanden later maakt Bernadette telefonisch melding van haar klacht bij de vertrouwenspersoon binnen de onderneming. Bernadette klaagt over uitspraken van haar leidinggevende die van aanvaardbare plagerijtjes ongemerkt verglijden naar ongepaste grapjes en eindigen in het maken van beledigende, insinuerende opmerkingen. De vertrouwenspersoon constateert a) dat het in de hele organisatie ontbreekt aan draagvlak ten aanzien van ongewenste omgangsvormen en b) dat er geen klachtencommissie is. De vertrouwenspersoon merkt verder op dat het telefonisch overleg met Bernadette niet tot werkbare c.q. concrete ideeën heeft geleid. De rol van de vertrouwenspersoon blijft eigenlijk beperkt tot het doorspelen van de verkregen informatie aan de bedrijfsarts. Bernadette meldt zich uiteindelijk ziek en komt vervolgens terecht bij de bedrijfsarts. Bernadette geeft tegenover de bedrijfsarts aan, dat haar ziekmelding onder meer is veroorzaakt door het intimiderende gedrag van haar leidinggevende. In het door de bedrijfsarts opgestelde gespreksverslag vindt Bernadette in het geheel niet de door haar genoemde aanleiding van haar ziekmelding terug. Bernadette wendt zich, last but not least, met haar klachten over de negatieve en intimiderende wijze van benadering van haar leidinggevende tot de CEO van het concern. Zij vraagt de CEO maatregelen te nemen. Bernadette schakelt tevens een advocaat
in, omdat zij inmiddels geen andere oplossing ziet dan beëindiging van de arbeidsovereenkomst. De werkgever komt eerst dan tot actie door in allerhaast een klachtencommissie te formeren teneinde de klacht te onderzoeken.
De beoordeling van de zaak Volgens de kantonrechter valt het de werkgever te verwijten dat noch de bedrijfsarts noch de vertrouwenspersoon adequate actie heeft ondernomen naar aanleiding van de klachten van Bernadette. Punt van kritiek was ook dat er geen leidinggevende verantwoordelijk en aanspreekbaar was voor de ongewenste bejegening richting Bernadette. De kantonrechter constateert dat er een formele klacht bij de CEO voor nodig was om de werkgever in actie te krijgen. Bovendien zijn er volgens de kantonrechter bij het afhandelen van de klacht meerdere procedurele onzorgvuldigheden begaan. De financiële uitkomst van het onzorgvuldig optreden van de werkgever is u al bekend. ■
Mr. Brigitte Siesling De auteur is werkzaam als advocaat bij Van Overbeek de Meyer c.s. Advocaten te Deventer
23
nieuws en feiten
| actueel
actueel | nieuws en feiten
gezamenlijk op bij het voorkomen van grondspeculatie in het kader van de herontwikkeling van vliegveld Twente en omstreken. Beide gemeenten hebben daarom een voorkeursrecht gevestigd op gronden die wellicht bij de herontwikkeling van vliegveld Twente worden meegenomen. VTM i.o. (een samenwerking van Rijk, provincie en gemeente Enschede) heeft in juli jl. een rapport uitgebracht met daarin twee vlekkenplannen voor de herontwikkeling van de voormalige vliegbasis Twente en omstreken. Het grondgebied van de gemeenten Enschede en Dinkelland ligt aansluitend aan het directe studiegebied uit het rapport.
Ondernemersnieuws Eind augustus is bekend gemaakt dat de aanbesteding van de tijdelijke exploitatie van luchthaven Twente is mislukt. De laagste inschrijver vroeg een veel hoger bedrag dan de overheid ervoor over heeft. Dit heeft minister Wouter Bos van Financiën aan de Tweede Kamer geschreven. Het Rijk, de provincie Overijssel en de gemeente Enschede hadden geld beschikbaar gesteld voor drie jaar exploitatie van de luchthaven, nu Twente niet langer een militair vliegveld is. Bos ‘acht het niet verantwoord’ de financiële bijdrage voor de opdracht te verhogen. De economie van Overijssel is het afgelopen jaar harder gegroeid dan die van Nederland als totaal. Overijssel scoorde een groei van 3,9 procent tegen het landelijke gemiddelde van 3,5 procent. Gelderland bleef met 3,3 procent groei iets achter. Dat blijkt uit de regionale groeicijfers van het CBS. Het is al voor het derde achtereenvolgende jaar dat de Overijsselse economie harder groeit dan de Nederlandse economie als geheel. In 2005 bedroeg de provinciale groei 2,2 procent. In 2006 4,0 procent en vorig jaar 3,9 procent. Blyco Textile Group B.V. gaat een nieuw bedrijfspand bouwen op bedrijventerrein De Marssteden, waar het een bedrijfskavel van 9.980 m² heeft gekocht van de gemeente Enschede. Op dit moment is Blyco gevestigd aan de Twekkeler Es in Enschede. Blyco Textile Groep B.V. biedt in zijn Enschedese vestiging werk aan 35 medewerkers. De verwachting is dat dit aantal in de komende drie jaren met zo’n 10% zal groeien. Blyco wil het nieuwe bedrijfspand begin 2010 gerealiseerd hebben. De activiteiten van Blyco bestaan uit de import en export van textiel en textielproducten voor de interieur- en decoratiemarkt. Burgemeester Den Oudsten van Enschede heeft onlangs machinefabriek Delwi/Groenink aan de Marssteden in Enschede met een bezoek vereerd. Het bedrijf, dat geleid wordt door directeur Johan Delfsma, is onlangs fors uitgebreid en biedt nu werk aan 42 mensen. Delwi/Groenink is gespecialiseerd in robotlassen. Een aanal jaren geleden fuseerde Delwi met het toen Hengelose bedrijf Groenink. De Hengelose groothandel op het gebied van woonaccessoires Wegter Consumenten gaat de strijd aan met de reus Ikea. Daartoe heeft het bedrijf een miljoenencontract afgesloten met een Poolse partner, Black Red White, een grote meubelfabriek met meer dan 400 eigen winkels. Voor de strijd met het Zweedse woonwarenhuis heeft het Poolse bedrijf een nieuw bedrijf opgezet en begin volgend jaar wordt een begin gemaakt met de aanpassing van de winkels van Black Red White. TenCate Advanced Composites heeft nieuwe orders ontvangen voor de levering van antiballistische materialen ten behoeve van Europese troepen
24
Machinefabriek Delsi/Groenink kreeg onlangs bezoek van burgemeester Den Oudsten (links)van Enschede.
in Afghanistan. Het betreft leveringen voor zogeheten urgent operational requirements. Voor 2008 wordt met deze orders een omzet verwacht van circa € 20 miljoen. De antiballistische concepten die TenCate Advanced Composites levert, zijn gebaseerd op eigen ontwikkelingen. Het zijn nieuwe bepantseringsconcepten, die voldoen aan de zwaarste eisen qua beschermingsniveau. TenCate beschikt hiermee over eigen stand alone-oplossingen voor voertuigbescherming. In Oost-Nederland wordt door de provincies Overijssel en Gelderland, de Regio Twente, de Stadsregio Arnhem Nijmegen en Rijkswaterstaat Oost-Nederland gewerkt aan een Kwaliteitsnet Goederenvervoer. Dit is een netwerk van goede verbindingen tussen economische centra. Er worden wegen aangewezen waarover vrachtvervoer mag plaats vinden. In deze wegen wordt geïnvesteerd om knelpunten voor vrachtvervoer op te lossen. Wegen waar vrachtvervoer onwenselijk is, kunnen hierdoor worden vermeden. Het kwaliteitsnet wordt niet alleen ontwikkeld voor de weginfrastructuur, maar ook voor de spoor- en waterwegen. Het kwaliteitsnet zal aansluiten op de kwaliteitsnetten in andere landsdelen. Ook TLN, EVO, VNO-NCW Midden en de Kamers van Koophandel werken mee aan het project. Voor de derde keer op rij bestaat 10% van de genomineerde bedrijven voor de jaarlijkse Deloitte Fast 50-verkiezing uit snelgroeiende technologiebedrijven die een sterke relatie hebben met de Universiteit Twente en Kennispark Twente. Fortes Solutions, Xsens Technologies, TSi Solutions en Topicus zijn alle vier gestart vanuit de TOP-regeling (Tijdelijke Ondernemers Plaatsen) van de Universiteit Twente. De vijfde nominatie is voor Sqills, opgericht door UT alumni. In 2007 en in 2006 werden ook al respectievelijk 4 en 6 bedrijven uit Twente genomineerd. Twentse nieuwkomers zijn TSi Solutions en Sqills, zij werden nog niet eerder genomineerd. De drie andere bedrijven eindigden in 2007 bij de eerste 25 van de Fast 50 en zelfs bij de eerste helft van de Europese Fast 500. Op 9 oktober wordt tijdens de
Award Ceremony in Zaandam bekend gemaakt hoe hoog onze toppers dit jaar eindigen. De Twentse Bierbrouwerij is overgenomen van drankenhandel Brunger uit Enschede door De Hengeler Horecagroep in Hengelo. In de voormalige Hazemeyerfabriek wordt gebouwd aan een combinatie van een Twentse bierbrouwerij annex-horecagelegenheid. Op 5 oktober gaan de deuren open. De eerste producten die worden gebrouwen zijn Twents Pils en Twents Wit. Aan de Staalsteden op de Marssteden in Enschede neemt ijs- en dessertfabriek Boermarke begin september een nieuwe fabriek in gebruik. De totale oppervlakte van het terrein is liefst 30.000 m², waarvan 18.000 m² in beslag wordt genomen door de fabriek van de familie Varvik. Voor de fabriek in Hengelo wordt een koper/huurder gezocht, voor de fabriek aan de Holterhofweg is geen toekomst meer. In Hengelo moet, vergeleken met de rest van Overijssel, veel bouwleges worden betaald voor bouwaanvragen. Borne en Hof van Twente hanteren aanzienlijk lagere tarieven. Dit blijkt uit het jaarlijkse overzicht van de Vereniging Eigen Huis, waarin de bouwleges van alle 443 Nederlandse gemeenten met elkaar worden vergeleken. Een voorbeeld: voor een verbouwing van 10.000 euro moet in Hengelo 334,60 euro worden betaald. Dat betekent landelijk de 71ste plaats en in Overijssel zijn alleen Hellendoorn (435 euro) en Tubbergen (338 euro) duurder. Binnenkort wordt er gestart met de uitbreiding van het huidige Bedrijvenpark Twente aan de noordzijde van rijksweg N36, grenzend aan de gemeenten Wierden en Twenterand. Het terrein wordt ruim 20 hectare groot en het is een ontwikkeling van Van Merksteijn Real Estate. Op het bedrijventerrein kunnen zich, met uitzondering van detailhandel, vrijwel alle soorten bedrijven vestigen. De gemeenten Enschede en Dinkelland trekken Twentevisie 07/2008
Het Hengelose Scala nodigt de gemeente Hengelo uit om een onafhankelijk rekenkameronderzoek te doen naar haar financiën om aan te tonen dat de Hengelose welzijnsorganisatie haar financiën wel op orde zou hebben. Daarmee reageert directeur Paul Roessen op vragen van de VVD Hengelo over declaraties en verantwoordingen door Scala. Roessen stelt dat Scala juist externe audits (controles) goed heeft doorstaan. Volgens hem is de onduidelijkheid te wijten aan een verandering in de wijze waarop de gemeente verantwoording van Scala vraagt. De VVD denkt ook over een voorstel voor een rekenkameronderzoek, maar laat dat nog afhangen van het antwoord van de wethouder op de ingediende vragen. De VVD Hengelo ziet, zoals gemeld, de fusie van Scala met ‘t Iemenschoer uit Haaksbergen niet zitten. Volgens liberalen heeft Scala de zaken intern niet op orde. De VVD heeft het college opgeroepen om de fusieplannen een halt toe te roepen. Per 1 juli jl. is er een samenwerking tot stand gekomen tussen Ten Bolscher & Kreijkes Accountants en Belastingadviseurs in Rijssen en Eshuis Accountants en Belastingadviseurs. Aanleidingen voor de samenwerking waren onder andere het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd van de heer C. ten Bolscher AA en de wens om te blijven voldoen aan de kwaliteitseisen die worden gesteld aan accountantskantoren. De dagelijkse leiding van het kantoor in Rijssen, waar 7 medewerkers werkzaam zijn, blijft in handen van mr. Tonny. Vooralsnog blijft de huidige kantoornaam ongewijzigd. De gemeenten Hengelo en Enschede ontvangen totaal anderhalf miljoen euro subsidie van de provincie Overijssel voor een opknapbeurt van twee bedrijventerreinen. De provinciale bijdrage komt bovenop investeringen van de gemeenten zelf en - in het geval van Hengelo - een subsidie van het ministerie van Economische Zaken. Het gaat in Enschede om het binnenstedelijke bedrijventerrein Hardick & Seckel en in Hengelo om bedrijventerrein Twentekanaal. Startende ondernemers in Twente en de OostAchterhoek kunnen sinds vorige week een beroep doen op een nieuwe financieringsregeling om een bedrijf te kunnen beginnen. Het gaat om nieuwe ondernemers die niet in aanmerking kunnen komen voor een normaal bankkrediet. De overheid heeft Twentevisie 07/2008
De Enschedese brandweer gaat als eerste korps in Nederland met een groen blusvoertuig de straat op.
daarvoor een krediet met borgstelling in het leven geroepen. De uitvoering is in handen van ROZ Twente. ROZ Twente werkt daarbij nauw samen met de Rabobank en ABN Amro. Alle starters uit Twente en de Oost-Achterhoek (Aalten, Winterswijk, OostGelre en Berkelland) die een WW-uitkering hebben of arbeidsongeschikt zijn (WAO. Wia) of een bijstandsuitkering hebben komen in aanmerking. Gebr. van der Geest schildersbedrijf gaat een nieuw bedrijfspand bouwen op bedrijventerrein Josink Es. Op dit moment is het bedrijf nog gevestigd aan de Kuipersdijk. Gebr. van der Geest biedt werk aan 80 mensen. Xsens Technologies heeft vrijwel alle activa overgenomen van Utellus B.V., een technologieleverancier met een uitgebreide kennis op het gebied van impulse-radio Ultra-Wide Band (UWB) technologie en -toepassingen. Utellus is in 2003 gestart als een spin-off van Ericsson EuroLabs in Enschede. MaMoPerS B.V. in Hengelo heeft hard- en sofware ontwikkeld voor bedrijven om hun machinepark te monitoren en de performance van de machines willen verhogen. Met deze nieuw ontwikkelde MaMoPerS software worden de ‘in’ productietijden en de ‘uit’ productietijden (down-time) van machines visueel inzichtelijk gemaakt en kan de machineoperator zien hoe het machinepark een boost kan worden gegeven. De Enschedese brandweer gaat als eerste korps in Nederland met een groen blusvoertuig de straat op. Omdat groen voor veiligheid staat en rood een alarmkleur is, heeft Brandweer Enschede besloten om een groen blusvoertuig in te zetten. In de periode van14 juni tot en met 13 juli heeft de Rechtbank de volgende faillissementen doorgegeven. Let wel, tussen het verschijnen van deze uitgave en de uitspraak van de rechtbank kunnen er wijzigingen ontstaan. Voor de actuele situatie kan men terecht bij het handelsregister, telefoon 0900-1234567 of via www.kvk.nl/faillissementen. Almelo: A. van Lies Holding B.V.; Van Lies Euro Holding B.V.; Van Lies Euro Personeel B.V.; C.M. van Egdom Beheer B.V.; Van Egdom Exploitatie B.V.; Van Egdom Beveiligingstechniek B.V.; Van Egdom Design
Verlichting B.V.; Electrotechnisch Installatie Buro C.M. van Egdom B.V. Borne: Robustus Vastgoed B.V. Enschede: Meebouw B.V.; Meebouw Detachering B.V.; Coster Media B.V. Goor: G.B. Butera, geb. 29-10-1963 hodn Jan Butera Montage- en klussenbedrijf . Hengelo Ov: ID Manufacturing B.V.; ID Development B.V.; ID Projects B.V.; Casu Lusso B.V. Holten: ’t Hazenpad B.V.; H. Cretier, geb. 9-11-1952 en I. Cretier-Cimen beiden vennoot van Cretier Cimen Consultants. Oldenzaal: A.E.C.M. van der Struik-Maarschalkerweerd, geb. 20-9-1949 hodn Interventa. Overdinkel: B. Pierens-Jonker, geb. 112-1967 en M. Pierens, geb. 6-7-1968 beiden vennoot van Grand Café Stadse Fratsen. Tubbergen: R.E. de Vries, geb. 23-1-1960 hodn Montagebedrijf De Vries. In de periode 14 juli 2008 tot en met 15 augustus 2008 heeft de Rechtbank de volgende faillissementen doorgegeven. Almelo: Stichting Samenlevingsopbouw Schelfhorst. Enschede: Openbareverkopen.nl B.V.; Minkhorst B.V.; PM Beheer B.V.; LFM Lifestyle Fashion & More B.V.; La Conga B.V.; Downtown Horeca Enschede B.V.; Circus Party- Zalen en Uitgaanscentrum B.V.; Le Monde Horeca B.V.; Ein-Stein B.V.; Café Oude Markt 10 B.V.; Café Moskito B.V.; Graffity Café B.V.; D. Paunovic, geb. 28-3-1976 hodn Scorpion Security Bemiddeling; G. Bacher, geb. 11-11-1971 hodn Halal-slacht en Uitbeenbedrijf Deli Bekir; L. Dalenoor, geb. 17-8-1983 hodn Freaky Fish. Enter; Profect B.V. Hengelo: Baepers B.V.; Gasterij ’s Heerenberg B.V.; Baerijze Herberg B.V. . Nijverdal: E.A.S. Schellekens-Brouwer, geb 18-5-1965 hodn Labora-uitzendburo B.V. i.o; A.A.M. Schellekens, geb. 7-6-1961 en E.A.S. Schellekens-Brouwer, geb 18-51965, beiden vennoot van Yare Geschenken; R.G.J. Harbers, geb. 17-4-1978 Hodn Glasinterieurdesign Nederland; F.H.H. van Dongen, geb. 9-10-1968 hodn Stucadoorsbedrijf van Dongen. Oldenzaal: Trend-Karpet B.V. Vriezenveen: W.C. Bos, geb. 1010-1969 hodn Falcon Forest Computers. ■
Persberichten kunnen per e-mail worden toegestuurd aan
[email protected]. Tekst als word-bestand, eventuele foto’s of ander illustratiemateriaal als jpeg, 300 dpi.
25
Thuisbezorgd.nl verovert Europa vanuit Twente
interview | internetmaaltijden
“Zes miljoen unieke bezoekers en bijna twee miljoen bestellingen” (door Martijn Albers) Op een familiefeest in 1999 stelde student Jitse Groen zichzelf de vraag: ‘Hoe komen we aan eten?’ En daarmee was een idee voor een webservice geboren. Het werd Thuisbezorgd.nl, een handige naam en bovendien te gebruiken voor alles tussen eten en apparatuur. Inmiddels zijn we bijna tien jaar verder. Groen is al lang geen student meer. Met een database van ruim 1.300 restaurants is hij marktleider in Nederland. Op een drukke zondagavond worden 60 tot 100 bestellingen per minuut geplaatst via zijn site. “Toen de CD van Madonna maar niet wilde verkopen, dacht ik: we gaan focussen.” Hij had helemaal niets met al die ondernemende studenten toen hij in 1996 naar Twente kwam. Pas toen hij een stel studiegenoten als ‘studentondernemers’ in het NOS Journaal zag, dacht hij: dat kan ik ook. Inmiddels heeft hij recht van spreken. Maar het ging niet vanzelf. Jitse Groen (30) is eigenaar van Thuisbezorgd.nl, marktleider in het online bestellen van maaltijden. “Toen we begonnen, hadden we drie restaurants in Zoetermeer op onze website staan. Om de database op te bouwen gingen we langs bij restauranthouders. De meesten hadden nog nooit van internet gehoord. We waren meer aan het voorlichten dan verkopen. Bovendien werkten de meeste computers in het jaar 2000 nog met een inbel-verbinding. Het opstarten en inbellen duurden langer dan de telefoon pakken. Achteraf zijn we juist groot geworden nadat de hele internethype uiteenspatte.”
Goed concept Het concept is simpel. Thuisbezorgd.nl heeft een database met het aanbod van alle restaurants die bezorgen. Thuis op de bank doet men via de site een bestelling en Thuisbezorgd.nl stuurt deze naar het restauranthouder via fax, terminal of mail. Die meldt de ontvangst van de bestelling zodat de klant de orderstatus via de website kan volgen. “We voeren de gegevens van de restaurants zelf in. Dat is kosteloos. We vragen alleen een bijdrage per bestelling, op dit moment één euro. Daar doen we alles mee, van techniek tot marketing. De meerwaarde zit in het concept voor gebruiker en leverancier: eenmaal besteld via onze site blijft men terugkomen. Voor veel restauranthouders zijn we onmisbaar: voor sommigen brengen we wel 20.000 euro per maand aan extra omzet in het laatje,” aldus Groen. Twentevisie 07/2008
Jitse Groen ontwikkelde Thuisbezorgd.nl van een B-naam tot een A-merk.
Online groei Rond 2003 deed breedbandinternet zijn intrede in ons land. Het begin van de groei. “De meeste ‘dotcoms’ waren de jaren daarvoor omgevallen. Ook onze grootste concurrenten.” Met de boel op orde kon Groen zijn diensten uitbreiden en vernieuwen. Dit doet hij tot op de dag van vandaag. Zo introduceerde hij online betalen, zodat met creditcard of iDeal kan worden afgerekend. Bovendien bedacht hij het concept ‘De baas betaalt’ waarbij werknemers kunnen bestellen op rekening van hun bedrijf, dat vervolgens elke maand een factuur krijgt voor de overwerkmaaltijden. Op deze manier kunnen ook kleine restaurants leveren volgens de factuurstandaarden en helpt hij indirect kleine ondernemers aan extra omzet. In Nederland heeft hij inmiddels zes miljoen unieke bezoekers en bijna twee miljoen bestellingen per jaar. “We verzorgen inmiddels een omzet van 20 miljoen euro en hebben van een Bnaam een A-merk gemaakt.”
Gewild en wijs Is het nu echt zo’n succesverhaal? “We hebben ook wel minder leuke dingen meegemaakt. Zo hebben we veel geld moeten uitgeven aan een rechtszaak. Helaas bestaan er altijd mensen die over de rug van een ander geld willen verdienen. Je hebt dan geen andere keuze dan je bedrijf daartegen te verdedigen.” Ook de schaalgrootte zorgt voor nieuwe vraagstukken. Zo is creditcardfraude een belangrijke verliespost. “De creditcardmaatschappijen hebben boter op
hun hoofd. Keuren ze eerst een transactie goed, komen ze na een maand het geld terughalen omdat de creditcard gestolen zou zijn. Dus hebben we zelf een systeem gemaakt om verdachte patronen te herkennen. Zo hebben we eerder dan de eigenaar door of een card gestolen is.” Met een schat aan ervaring is Groen inmiddels toe aan nieuwe uitdagingen.
Expansie vanuit Twente De schaalbaarheid van het concept deed hem besluiten om het in Denemarken te proberen. Het werd een succes. Duitsland volgde al snel en België en Engeland worden dit najaar veroverd. “Begin volgend jaar verhuizen we van het BTCTwente naar een eigen kantoorvilla aan de singel in Enschede. Dat is nodig om de groei van techniek en marketing op te vangen. Bovendien gaan we Duitsland vanuit Enschede bedienen.” Zijn bedrijf telt inmiddels elf fulltimers op vooral techniek en dertig parttimers in het callcentre. “Het voordeel van Enschede is dat restauranthouders niet zomaar even langskomen. Bovendien vinden de medewerkers het hier prima wonen. Zeker nu we groeien is de nabijheid van Duitsland voor ons ineens erg gunstig. Dus voorlopig blijft ons bedrijf wel in de regio.” Hij is begonnen op een studentenkamer met honderd gulden. Van een technische service heeft hij Thuisbezorgd.nl ontwikkeld tot een marketingconcept. Wanneer gaat hij cashen? “Natuurlijk willen er wel eens mensen praten, maar daar heb ik voorlopig nog geen trek in.” ■
27
Joop Munsterman, voorzitter van FC Twente, houdt te allen tijde de controle
interview | joop munsterman
‘Ik kan niet harder
werken dan ik al deed’
(door Eddy van der Ley) Hij is de hyperambitieuze preses van het spectaculair groeiende FC Twente en voert bij Wegener - als verse bestuursvoorzitter - een drastische sanering door. Verder is hij druk met zijn vele, tijdrovende nevenfuncties. Joop Munsterman kan zichzelf nog niet klonen, maar dat hoeft ook niet, bezweert hij. “Het is een kwestie van goed plannen en dus efficiënt met je tijd omgaan. Ik kan niet harder werken dan ik al deed.” In zijn werkkamer in Enschede spreekt Joop Munsterman met de hem zo kenmerkende geestdrift. Zijn adagium, andermaal: niets is onmogelijk. Zelfs zijn mobieltje is afgesteld op ambitie. Bij ieder inkomend telefoontje klinkt de hymne van de Champions League, tientallen keren per dag.
À propos Champions League. FC Twente loopt de groepsfase van dit prestigieuze toernooi mis. Wat scheelt dat aan inkomsten? “Ik schat zeven tot acht miljoen euro, opgebouwd uit startgeld, recettes enzovoort. Een bedrag om pijn van in je buik te krijgen. Het zou voor nóg een financiële impuls hebben gezorgd. Maar ja, het is niet anders. Het lot was ons met Arsenal niet erg gunstig gezind.”
Toch is het merk FC Twente bijkans de hele globe over gegaan. “Zeker. We hebben in Arnhem ook een geweldige eerste helft gespeeld. Tijdens de wedstrijd hoorde ik de mensen van het Arsenal-bestuur tegen elkaar zeggen: ‘Er klopt iets niet. Er staan continu 21 spelers op ónze helft. Normaal is dat andersom. Wat gebeurt er toch?’ Ja, dat geeft ons toch een gevoel van tevredenheid.”
Bij de presentatie van Steve McClaren was FC Twente ook al wereldnieuws... “Ha ha, er kwamen twaalf cameraploegen op de persconferentie af, BBC en Skysports verzorgden vanuit De Broeierd een live-registratie. En ’s avonds zagen we onszelf terug op CNN. Ongelooflijk. Maar een prima ontwikkeling. FC Twente is een nationale club geworden.”
Welke voordelen brengt die nieuwe status met zich mee? “Door de toenemende interesse van grote
30
Joop munsterman: “‘Eigenlijk heb ik een heel saai leven.”
media als De Telegraaf, de Volkskrant, AD, VI en Sportweek kunnen we onze boodschap gemakkelijker over de bühne brengen. Vorige week was Hugo Camps nog hier, namens Elsevier. Ik bedoel maar. FC Twente is een A-merk aan het worden, we worden steeds interessanter binnen het spectrum van de voetballerij. Toch een mooie gewaarwording. Ook sportief. We wippen nu van de Champions League-voorronde naar de UEFA Cup, terwijl we tot voor kort al blij waren met een plekje in de Intertoto. Wat dat betreft leven we nu in luxe.”
Het zelfbewustzijn van FC Twente is groter dan ooit, lijkt het wel. “We stralen iets uit, binnen en buiten het veld. Een gevoel van trots dat door iedereen wordt gedragen. Supporters, ondernemers: wij merken het overal. Rondom FC Twente is een serene rust ontstaan, terwijl binnen de club dynamische processen plaatsvinden. Iedereen presteert op een hoger niveau, gedreven door plezier en succes.”
Hoe gaat het nu Europees verder, qua financiën? “Vergeleken bij de Champions League is de UEFA Cup een troosttoernooi. Mochten we ons plaatsen voor de groepsfase, met in elk geval twee thuiswedstrijden, dan genereer je inkomsten door tv-gelden en recettes, maar niet veel meer. Daar moeten dan nog de premies voor de spelers vanaf. Misschien dat we een half miljoen overhouden. Maar ook dat is pure winst, omdat
we de Europese opbrengsten niet in de begroting hebben opgenomen. FC Twente calculeert voorzichtig.”
De uitbouw van de Grolsch Veste leidt tot een begroting van 29,5 miljoen euro, een record. Wat is er nog meer mogelijk? “Meer, denken we. Ik sta soms te kijken bij het nieuwe stadion en hoor dan oudere supporters zeggen: dat we dít voor elkaar hebben gekregen, ongelooflijk! Dan denk ik: dit is een tussenstap, we moeten naar de U-vorm, er is geen keus. Een capaciteit van 32.000 toeschouwers en een begroting van 33, 34 miljoen euro, in 2010 of 2011, is absolute noodzaak. Willen we het WK van 2018 in huis halen, dan moeten we naar een stadion van 43.000 mensen. Maar één ding is zeker, FC Twente moet in beweging blijven, we moeten waken voor stilstand of verzadiging.”
Je geniet wel van de Grolsch Veste, toch? “Met volle teugen. Het is een fantastisch voetbalstadion geworden, met een robuust uiterlijk en opgetrokken uit basismateriaal. De rood gespoten golfplaten geven het karakter van de club aan: midden in de maatschappij. Passend bij onze grondhouding. Ik houd niet van gladde plastic platen aan een stadion. Ik heb ook meer met de Kop van Anfield Road dan met het Theatre of Dreams van Manchester United.”
Toch ligt de waarheid (lees: een deel van het kapitaal) nog altijd op het veld. FC Twente heeft zich de laatste tijd daadTwentevisie 07/2008
krachtig getoond, door de vergaande interesse van topclubs voor spelers als Douglas, Arnautovic en Wielaert af te wimpelen. “Die standvastigheid heeft ons vorig seizoen een ticket voor de Champions League-voorronde opgeleverd. Ajax wilde Engelaar in de winterstop per direct overnemen, Feyenoord El Ahmadi en PSV Rutten. Omdat we kansen zagen op een succesvolle tweede competitiehelft en de financiële noodzaak van directe verkoop ontbrak, hebben we onze poot stijf gehouden en dit drietal een verbeterd contract aangeboden. Dat was een weloverwogen beslissing, die succesvol heeft uitgepakt.”
Wielaert, Arnautovic en Douglas kregen onlangs een verbeterde aanbieding voorgelegd. Moet je dat als club niet doen vóórdat de topclubs zich melden. “Oh, maar dat doen we ook. Toen Ajax zich voor Wielaert meldde, had hij al een contractvoorstel op zak. Douglas idem dito. Het contract van El Ahmadi hebben we in de loop der tijd wel drie keer herzien. Wij weten de ontwikkeling van onze spelers op waarde te schatten.”
In sommige gevallen ontkom je niet aan verkoop, door de wurgconstructie van een gelimiteerde transfersom. Zoals in het geval van Luke Wilkshire. En daarvoor ook met Engelaar en El Ahmadi. “We proberen die constructie zoveel mogelijk te vermijden, maar soms ontkomen we er niet aan om goede spelers überhaupt voor langere tijd te kunnen vastleggen. Dat is de realiteit in Twentevisie 07/2008
het voetbal, je kunt de wens van een ambitieuze voetballer niet zomaar negeren. En inderdaad, als het grootkapitaal zich dan meldt, ben je kansloos. Al toucheer je dan wel de vastgestelde som. Maar geloof me, we halen er alles uit wat er redelijkerwijs in zit.”
‘Dan denk ik: dit is een tussenstap, we moeten naar de U-vorm, er is geen keus’ Je bent druk met FC Twente, met je amateurclub ATC’65, je dagelijkse werk als directeur van de Huis-aan-Huis-divisie Wegener en nu heb je ook nog het bestuursvoorzitterschap van Wegener aanvaard. Kan één mens dat combineren? “Eén ding is zeker: ik kan niet harder werken dan ik al deed, dat gaat gewoon niet. Ik doe ook niet méér dan voorheen, ik doe het anders. Sommige dingen stoot je af, andere dingen deel je anders in. Natuurlijk, ik zit elke morgen om half zeven achter mijn bureau en werk twaalf tot veertien uur per dag, maar van hard werken gaat niemand dood.”
Tast het je levenskwaliteit niet aan? Ik bedoel, je hebt een vrouw, kinderen. “Nee, hoor. De zaterdag is voor de familie en doordeweeks knijp ik er op kantoor soms best even tussenuit. Dan sla ik de warme maaltijd over en bezoek ik, met een boterham op de vuist, ›
FC Twente Village Zoals Chelsea het Chelsea Village heeft, zo hoopt Joop Munsterman op FC Twente Village: het stadion als centrum van een gebied met sport- en uitgaansmogelijkheden, dat zich globaal uitstrekt van de Grolsch Veste in Enschede tot aan het trainingscomplex/FBK-stadion in Hengelo. Het geheel valt logisch in elkaar, benadrukt Munsterman. Een deel van de faciliteiten en accommodaties is al aanwezig of in aantocht. Zoals de bioscoop en de kartbaan (behorend tot Go Planet), de ijsbaan en de Grolsch Veste, met daarin toekomstig een dependance van de opleiding ‘Sport en bewegen’ van het ROC van Twente, de Cas Spijkers-academie en wellicht een gezondheidskliniek. ‘Stel je voor dat je er een hotel bij kunt bouwen, dan schep je voor mensen de mogelijkheid een avondje of weekendje FC Twente Village te pakken. Het zou fantastisch zijn dat onder één noemer onder te brengen. Dat spreekt aan, lijkt me.” De groenstrook tussen Enschede en Hengelo is volgens beide gemeenten geschikt voor passieve recreatie, waarbij de natuurwaarden van groot belang zijn.. Over het prestigieuze plan zijn momenteel gesprekken gaande tussen de gemeenten Enschede en Hengelo, FC Twente, vastgoedontwikkelaar Guus Brandriet en een investeringsmaatschappij.
31
interview | joop munsterman
Zonder in details te treden, wat ga je veranderen bij de regionale dagbladen van Wegener? “De organisatie moet zichzelf veranderen Er worden onderdelen van Wegener, de zogenaamde back-office, in elkaar geschoven.”
‘En inderdaad, als het grootkapitaal zich dan meldt, ben je kansloos’ Hoe groot is de druk van Mecom, de Engelse eigenaar van Wegener? Vinden ze niet dat je erg veel tijd aan FC Twente besteedt? “Nee hoor, zij staan daar zeer positief tegenover. Zo simpel is het. Zij volgen FC Twente op de voet. De presentatie van McClaren was live op SkySports. De board van Mecom volgde de uitzending in zijn geheel en belde onmiddellijk: 'Vanmorgen vrij genomen, Joop?’ Engelse humor: mooi.” ■
FC Twente in mooie cadans richting toekomst
een wedstrijdje van mijn voetballende dochter en zoon. Het valt allemaal best te combineren. Ik heb geen tijd om te golfen en andere tijdrovende hobby’s heb ik ook niet. Eigenlijk heb ik een heel saai leven. Werken en slapen…”
Als bestuursvoorzitter van Wegener ben je niet bepaald in een gespreid bedje terecht gekomen. Er verdwijnen ruim 400 banen, er was al een stakingsdreiging… “Het instapmoment is niet altijd gunstig, die pech
heb ik wel vaker. Bij ATC, bij FC Twente, bij de huisaan-huis-bladen. Maar in alle gevallen bleek dat er veel kundige mensen waren die de schouders eronder wilden zetten. Ook nu is dat zo.”
Niet iedereen bij Wegener was blij met je komst. De commissarissen Han Noten en Joop Vink stapten op. Je zou geen bindende eigenschappen bezitten. “Tja, wat moet ik daarmee? Ik heb nooit gesprekken met die mensen gehad.”
Begroting 2005/2006 2006/2007 2007/2008 2008/2009
14,3 miljoen euro 15,1 miljoen euro 16,5 miljoen euro 29,5 miljoen euro
Baten
2005/2006
2006/2007 2007/2008
2008/2009
Sponsoring Recettes Tv-rechten Overige baten
59% 15% 22% 4%
58% 14% 20% 8%
58% 15% 11% 16%
58% 15% 19% 8%
Uitgaven
2005/2006
2006/2007 2007/2008
2008/2009
Personeelskosten Wedstrijdkosten Kosten vervoer Huisvestingskosten Verkoopkosten Algemene kosten Kapitaalkosten
66% 5% 1% 10% 3% 5% 10%
66% 6% 1% 10% 3% 4% 10%
48% 5% 1% 7% 4% 12% 23%
Twentevisie 07/2008
66% 6% 1% 8% 3% 4% 12%
Met een begroting van 29,5 miljoen euro, een spetterend record in de clubgeschiedenis, gaat FC Twente in een soepele cadans op weg naar een mooie toekomst. Afgezet tegen de verwachtingen die in het vijfjarenplan ‘Meer dan alleen een passend (t)huis’ zijn vastgelegd, ligt de club - aanbeland in het derde jaar - keurig op schema. “We kunnen niet anders dan tevreden zijn,” schetst Munsterman. “De Grolsch Veste is volledig eigendom van de club en de catering hebben we ook zelf in handen genomen, onder het motto ‘massa is kassa’. Bijna 25.000 mensen die een frikadelletje en een drankje nemen, het is nogal wat. De opbrengsten vloeien nu rechtstreeks in de kas van FC Twente en dat stuwt de begroting weer naar boven.” Voor het vierde achtereenvolgende heeft FC Twente, ten opzichte van het budget, een positief resultaat behaald, ondanks stevige investeringen als de twee kunstgrasvelden op het trainingscomplex en de voorkosten van het stadion. “Een verheugend resultaat,” zegt Munsterman. “Niet voor niets zijn we andermaal positief beoordeeld door de licentiecommissie van de KNVB, die ons in categorie drie heeft geplaatst, die van de gezondste clubs.” “Kijkend naar de begroting voor dit seizoen zien we dat de tvrechten procentueel dalen, maar in absolute zin gelijk blijven. Dat heeft te maken met de meeropbrengsten van sponsoring en recettes. De diverse opbrengsten stijgen door onder meer catering en merchandising. De uitgaven stijgen door de hogere financieringskosten van het stadion, de personeelskosten dalen relatief.”
33
Ondernemende Oldenzaalse helpt Tanzaniaanse ondernemers
interview | chaka africa travel
Microfinanciering zoals
Máxima het bedoelt (door Jan Medendorp) Als je geen blanke of Indiër bent, is het nagenoeg onmogelijk in Tanzania om geld te lenen bij een bank. Elly Siers is de afgelopen jaren helemaal Tanzania-adept geworden. En dat wil wat zeggen, want in de ongeveer twintig jaar dat ze in het reisvak zit - eerst bij Arke en sinds 2000 bij Bennie Brinkman - heeft ze heel wat van de wereld gezien. Samen met haar man heeft ze met de Tanzaniaanse ondernemers Julius Mtuy en Peter Urassa Chaka Travel (swahili-woord voor bush) opgezet. Siers financiert en probeert in Nederland gasten te werven voor Tanzania. Uiteindelijk is het doel dat Mtuy en Urassa het bedrijf zelf gaan leiden. De plaatselijke ondernemers met wie Siers in zee is gegaan, zijn niet helemaal van de straat, horen we onderweg van Urassa als hij ons van het wildpark Ruaha via het andere wildpark Selous naar de havenstad Dar Es Salaam rijdt. We zitten in een grote fraaie vierwielaangedreven Toyota Landcruiser, die volgens Urassa beter is dan een Engelse Landrover. De wagen is overgenomen van een NGO (non gouvernementele organisatie). Mensen van die organisaties rijden er een jaar of drie in en dan worden ze doorverkocht. Voor de safari’s worden de vaste daken eruit gezaagd en ze worden in hoogte verstelbaar weer gemonteerd. Toeristen kunnen staan in de auto, foto’s maken, maar zijn veilig ten opzichte van de olifanten, leeuwen en zelfs cheeta’s die we onderweg tegenkomen. Urassa heeft het College of African Wildlife management gevolgd en die opleiding staat wereldwijd bekend als de beste. En Urassa en Mtuy hebben gewerkt bij het Nederlandse bedrijf Mobile Safari Compagnie.
Elly Siers en Peter Urassa, par tners in Tanzania.
34
Twentevisie 07/2008
leidt, krijgen we een veelvoud aan nijlpaarden, krokodillen, vriendelijke en boze olifanten, drinkende giraffen die elegant door de voorpoten knielen en zelfs leeuwen te zien die zich volvreten aan een olifantje. “Dat was een kleine olifant, wellicht verstoten door de groep, dat komt helaas voor.” Urassa wordt zelf enthousiast als twee cheeta’s op jacht voor de auto langs rennen. “Die laten zich zelden zien.” En bij een troep wilde honden neemt hij zelf het fototoestel over en schiet foto’s. “De beste jager die er bestaat. Stuur mij een paar foto’s, want er zijn zelfs collega’s van mij die deze beesten nog nooit zo van dichtbij hebben gezien.”
Geen burgeroorlogen Het land met pakweg 120 stammen is in de afgelopen decennia nooit in het nieuws geweest met de zoveelste burgeroorlog. En dat is opvallend te noemen, omdat Tanzania in het noorden begrensd wordt door Kenia en ten westen liggen landen als Oeganda en Ruwanda. Urassa voert ons door de binnenlanden waar zelden een blanke komt. Op advies van Siers hadden we schriftjes en pennen meegenomen waar het schoolhoofd in een van de plaatsen die we onderweg aandoen zielsgelukkig mee is. Het land toont geen confronterende armoe. In de schoollokalen zouden de meeste Nederlanders hun kinderen niet achterlaten, maar er is geen honger en de meeste kinderen zien er zelfs netjes uit. “De schooluniformen moeten de ouders betalen. De overheid verzorgt alleen de schoolboeken.”
File
‘Weet je, ik heb eigenlijk een hekel aan toeristen die zich laten invliegen, zich een paar dagen laten rondrijden en dan zeggen dat ze Tanzania hebben gezien. Ons land biedt zoveel meer’
Tanzania is ongeveer 26 keer zo groot als Nederland. De wildparken op zich zijn al groter dan Nederland. In Afrika wordt er aan gewerkt dat al die parken met elkaar verbonden worden zodat de dieren over het continent kunnen trekken. Chaka Africa Travel richt zich vooral op het zuiden van het land. In het noorden, rond de bekende Afrikaanse berg Kilimanjaro, buitelen honderden grote en kleine tourorganisaties over elkaar heen. “Daar sta je echt in de file met andere toeristen als je onderweg een leeuw of olifant tegenkomt.” Of we geluk hebben of niet, maar in die paar dagen dat Urassa ons door de parken
We slapen onderweg in ‘lodges’, kleine losstaande huisjes in een soort minipark. “Midden in de wildernis, dus ga ’s nachts niet even alleen een wandeling maken,” grapt Urassa. “Tenzij je beroemd wilt worden.” Het huisje is van alle gemakken voorzien, zelfs douche en toilet zijn aanwezig. Achter het huis hangt een soort regenton waar het douchewater uit komt. “Ik heb vrijwel alle logdes bezocht, want ik wil weten waar ik de gasten achterlaat,” vertelt Siers. “Vergelijk het met een driesterrenhotel. Je kunt het net zo luxe krijgen als je wilt, maar ik zeg altijd,
Twentevisie 07/2008
vergeet niet dat je in Afrika bent.” De reizen zijn altijd individueel en duren net zo lang of kort als jezelf wilt. Als je met z’n tweeën gaat, zit je ook met z’n tweeën in een auto. Niet met voor jou onbekende gasten erbij.”
Picknick “Weet je, ik heb eigenlijk een hekel aan toeristen die zich laten invliegen, zich een paar dagen laten rondrijden en dan zeggen dat ze Tanzania hebben gezien. Ons land biedt zoveel meer.” Dwars door een greppel stuurt Urassa de sterke Toyota Landcruiser tussen een paar lage boompjes door. Even kijken we elkaar aan. Dan stapt hij uit om picknicktafeltjes uit te klappen. Tijd voor de lunch. Restaurants of snackbars zijn we onderweg niet tegengekomen. Dit is donker Afrika. Waar de kinderen onderweg onze blanke huid willen aanraken. Het is warm. De lucht trilt. In de verte komen een paar kinderen aanrennen. Ze hebben lange stokken bij zich. Als ze dichterbij komen, worden de door de zon verbleekte kleuren van hun rood-blauwe massai-kleden zichtbaar. Verlegen blijven ze op een afstandje kijken. Leunend op hun stok. Als we de stoeltjes hebben uitgeklapt, komt een massai-krijger aanfietsen. Onder zijn rood geruite gewaad piept een sportieve zwarte korte broek met sportieve streep. Urassa vraagt hem of wij onder deze boom een half uurtje mogen picknicken. Even stoppen we met het uitpakken van de picknickmand. ‘Karibu’, zegt de massai-krijger op de fiets dan met een brede glimlach. Welkom betekent dat. Ook de vrouwen van deze Tanzaniaanse nomadenstam zijn inmiddels voorzichtig dichterbij gekomen. Nieuwsgierig kijken ze naar de vier blanke gezichten die op hun terrein zijn neergestreken. De donkere huiden, met zelfgemaakte sieraden kleuren prachtig bij de rode gewaden die ze dragen. We vragen de massai-man op de fiets of we een foto mogen maken. Dat mag. Urassa en zijn vriend/zakenpartner Mtuy zijn nog steeds onder de indruk dat een Nederlands echtpaar hen met vele tienduizenden euro’s helpt om een eigen bedrijf te beginnen. Toch heeft zowel Siers als hij het gevoel gelijkwaardig aan elkaar te zijn. Er zijn cultuurverschillen, Urassa en Mtuy hebben in Tanzania als gevolg van de samenwerking een nieuwe status. Niet iedereen gunt hun het succes. In de afgelopen jaren zijn er al ruim honderd mensen met Chaka naar Tanzania gegaan. Voor Urassa mag het wel meer en sneller. “Blijf kwaliteit leveren, dat is waar wij vanuit Nederland op hameren,” zegt Siers. ■
35
transacties
vastgoed | transacties
| vastgoed
Vastgoed transacties Almelo u Uniek Bedrijfsmakelaars heeft aan de Buitenhaven ong. circa 385 m² nieuwbouw bedrijfsruimte verkocht aan H. Geerts Holding. Deze opdracht is collegiaal gedaan met DTZ Zadelhoff in opdracht van een ontwikkelaar. De koopsom bedraagt € 320.000,- VON. u Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. heeft
namens de eigenaar, DLH Planontwikkeling, het kantoorgebouw aan de Wierdensestraat 116 van 690 m² verkocht aan Deurwaarderskantoor Karin Wigger B.V. De koopsom is niet bekend gemaakt. Kamphuis Makelaars trad op namens de koper. u Uniek Bedrijfsmakelaars heeft aan de Buitenhaven
ong. circa 238 m² nieuwbouw bedrijfsruimte verkocht aan Technigro. Deze opdracht is collegiaal gedaan met DTZ Zadelhoff in opdracht van een ontwikkelaar. De koopsom bedraagt € 213.500,- VON. u U niek Bedrijfsmakelaars heeft aan het
Twentepoort West ong. 3 nieuwbouw bedrijfsunits van in totaal circa 919 m² verkocht aan een particuliere belegger. Deze opdracht is collegiaal gedaan met DTZ Zadelhoff in opdracht van een ontwikkelaar. De koopsom bedraagt circa € 725.000,- VON.
Dit bedrijfspand aan de Bentheimergraven 15 in Oldenzaal is verkocht aan een particuliere belegger.
Borne u B erndsen Schutten Roelofs Accountants Belastingadviseurs heeft in het kantoorgebouw aan de Oostermaat 5 de begane grond, groot 340 m², gehuurd. De huurprijs is niet bekend gemaakt. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. bracht de transactie namens de verhuurder, een particuliere belegger, tot stand. Enschede u Post jr. Bedrijfsmakelaars heeft namens haar opdrachtgever, een belegger, een kantoor-/winkelruimte aan de Boulevard 1945-276 van 110 m² verhuurd aan Fair Personeelsdiensten. De huurprijs op jaarbasis bedraagt € 18.000,-. u De Beckmann Groep concentreert alle activitei-
u DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft op het Bedrijvenpark
Twente namens een transportbedrijf circa 8.000 m² grond verkocht aan een particuliere belegger. De koopsom bedroeg € 655.000,- v.o.n.
ten aan de Hendrik ter Kuilestraat. Daar hebben zij een bedrijfspand gehuurd van circa 3.735 m². DTZ Zadelhoff v.o.f. trad op namens de eigenaar, een particuliere belegger. De huurprijs werd niet bekend gemaakt.
u Ten behoeve van een nieuw advocatenkantoor
heeft een maatschap de monumentale kantoorvilla gelegen aan de Ootmarsumsestraat 85 van 350 m² in eigendom verworven. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. bracht deze transactie namens de verkoper, Onderlinge Verzekeringsmaatschappij Univé Twente B.A., tot stand. De koopsom is niet bekend gemaakt. De koper werd bijgestaan door Kamphuis Makelaars.
u Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. heeft
namens de eigenaar, een particuliere belegger, de verhuurde winkelruimte met bovenwoning aan de Lipperkerkstraat 32a/34/36 verkocht. De winkelruimte wordt gehuurd door drogisterijketen Schlecker. De koper is eveneens een particuliere belegger. De koopsom is niet bekend gemaakt.
1.782 m². De huurprijs is niet bekend gemaakt. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. bracht de transactie namens de vertrekkende huurder, ABN AMRO, tot stand.
wikkelaar Stibo Projecten een bedrijfsverzamelgebouw van totaal circa 3.000 verhuurd en verkocht aan diverse gebruikers en beleggers aan de Bedrijfsweg 62 - 84.
u Post Jr. Bedrijfsmakelaars heeft namens
opdrachtgever Groengoed aan het Schuttersveld 3 850 m² winkelruimte verhuurd aan Swissense slaapkamerspeciaalzaak. De huursom bedraagt € 65.000,- op jaarbasis. Uniek bedrijfsmakelaars trad op namens huurder.
Hengelo u Namens de eigenaar heeft Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars circa 175 m² kantoorruimte aan de Generatorstraat 60 verhuurd aan Flunker V.O.F. De huurprijs bedraagt naar verluidt € 19.000,-.
u DTZ Zadelhoff heeft namens Vredehof Uitvaarten
u Ten behoeve van de uitbreiding van haar win-
bemiddeld bij de aankoop van het voormalig hoofdkantoor van Woningbouwvereniging de Woonplaats aan de Wethouder Beversstraat 104. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars heeft bemiddeld namens de verkoper, een bouwonderneming.
kelformule IT’s heeft Impact Retail B.V. circa 460 m² winkelruimte gehuurd aan de Marskant 58-60. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. trad op namens verhuurder Morssinkhof Bouwontwikkeling B.V. Impact Retail B.V. werd geadviseerd door DTZ Zadelhoff Winkels Oost. De huurprijs is niet bekend gemaakt.
u DTZ Zadelhoff heeft namens Polman Vastgoed Ten behoeve van een nieuw advocatenkantoor heeft een maatschap de monumentale kantoor villa gelegen aan de Ootmarsumsestraat 85 in Almelo gekocht.
geadviseerd bij de verhuur van circa 1.325 m² bedrijfsruimte aan de Marssteden 20b te Enschede. De huurder is Verzuimpunt. De huurprijs is marktconform. u Uniek Bedrijfsmakelaars heeft namens een parti-
u Voskamp Vastgoed B.V. heeft de winkelruimten
culier circa 140 m² kantoorruimte verhuurd aan Vinci B.V. voor een huurprijs van € 12.700,- per jaar. Het object is gelegen aan de Marssteden 106.
aan de Haverstraatpassage 26 en 28 van respectievelijk circa 90 en circa 60 m² in eigendom verworven. De koopsom is niet bekend gemaakt. De huurder van de winkelruimten is TUI Nederland N.V. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. trad op namens de verkoper, een particuliere belegger. De koper werd geadviseerd door DTZ Zadelhoff.
u DTZ Zadelhoff heeft namens AMRES circa 1.105 m²
u Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. heeft in
u DTZ Zadelhoff heeft namens Stichting Rabobank
het gebouw aan de Boulevard 1945 324-326 1.887 m² kantoorruimte verhuurd. MEE Twente huurt 550 m² op de begane. Woningcorporatie Domijn heeft de 2e en de 3e verdieping gehuurd. De huurprijzen zijn niet bekend gemaakt.
Pensioenfonds circa 500 m² kantoorruimte verhuurd aan de Institutenweg 20-22. De huurprijs is € 70.500,- per jaar en de huurder is Stichting Gezondheidscentrum Enschede.
kantoorruimte verhuurd aan de Institutenweg 4. De huurder is De Jong & Laan Accountants B.V. en de huurprijs is marktconform.
u DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft collegiaal met Post u De karakteristieke kantoorvilla van 235 m² aan
de Hengelosestraat 155 is in eigendom verworven door Jarabee Jeugdzorg in Twente. De koopsom is niet bekend gemaakt. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. bracht de transactie namens de verkoper, een particuliere belegger, tot stand. Ten Hag Bedrijfsmakelaars trad op namens de koper.
Jr. Bedrijfsmakelaars bemiddeld bij de verhuur van circa 2.420 m² bedrijfsruimte aan de Lonnekerbrugstraat 81. De huurder is H&W Spuitgiet B.V. De huurprijs werd niet bekend gemaakt. Goor u Uniek Bedrijfsmakelaars heeft samen met ont-
u Post Jr. Bedrijfsmakelaars heeft namens opdracht-
gever MLB Computers een bedrijfsruimte met woning verkocht aan de Binnenhavenstraat 61 en 63. De koper is betreft een detacheringsen technisch uitzendbureau. De transactieprijs bedraagt € 500.000,-. u Namens de eigenaar, een aannemer, heeft DTZ
Zadelhoff v.o.f. 2 bedrijfsunits aan de Sloetsweg 53-55 van elk circa 56 m² verkocht aan respectievelijk een particulier en de firma Maxilum. De koopprijs van de units bedraagt € 67.500,- v.o.n. u Post Jr. Bedrijfsmakelaars heeft namens de verhuurder een bedrijfsruimte met kantoor verhuurd aan Schreuder Expo, wandafbouw. De bedrijfsruimte is 500 m² groot en ligt aan de Herinckhavestraat 1A. De verhuursom bedraagt € 20.000,- per jaar. Nijverdal u Levite Makelaars B.V. verhuurde namens de particuliere eigenaar bedrijfsruimte ter grootte van b.v.o. 260 m² en kantoren met een b.v.o. van 60 m² op de begane grond en 60 m² kantoorruimte op de eerste verdieping aan de Alexander Bellstraat 4 aan een groothandel in posters. u Namens een particuliere belegger verhuurde Levite
Makelaars B.V. bedrijfsruimte met showroom en kantoorruimte aan de Bedrijvenweg 41 ter grootte van in totaal b.v.o. circa 665 m²aan een bedrijf dat handelt in aluminium en houten vouwsystemen.
u Pieter Lem Makelaars B.V heeft namens haar
opdrachtgever, een Enschedese textielgroothandel, het bedrijfspand aan De Reulver 71 verkocht aan een eveneens in Enschede gevestigde onderneming. Het pand meet circa 1900 m² en het bijgehorende perceel is circa 2900 m² groot. De koopsom bedraagt circa € 900.000,-. Aan de Rijssenstraat 10 in Wierden is deze kantoorruimte verhuurd aan Architectenbureau Bekhuis en Kleinjan.
36
u ROC van Twente is de nieuwe huurder van het
monumentale kantoorgebouw aan de Piet Heinstraat 4-8. De totale oppervlakte bedraagt Twentevisie 07/2008
u Levite Makelaars B.V. verhuurde namens de parti-
ROC van Twente is de nieuwe huurder van het monumentale kantoorgebouw aan de Piet Heinstraat 4-8 in Enschede.
Twentevisie 07/2008
culiere eigenaar 2 bedrijfsruimtes ter grootte van 270 m² en kantoren van 55 m² op de begane grond en 55 m² kantoorruimte op de eerste verdieping aan de Energieweg 23-01 en 23-02 aan een bedrijf dat besturingstechnieken ontwikkelt, realiseert en onderhoudt. Oldenzaal u Het bedrijfspand aan de Bentheimergraven 15 is
De kantoor-/winkelruimte aan de Boulevard 1945-276 in Enschede is verhuurd aan Fair Personeelsdiensten.
door Van Schoot Beheer B.V. verkocht aan een particuliere belegger. Het totale bedrijfspand omvat circa 2.200 m². Een koopsom werd niet bekend gemaakt. DTZ Zadelhoff v.o.f. trad op namens de verkopende partij. u DTZ Zadelhoff v.o.f. trad op namens de eigenaar,
een particuliere belegger, bij de verhuur van circa 1.370 ² bedrijfsruimte aan de Bentheimergraven. Het object is verhuurd aan Top Craft voor een huurprijs van € 65.000,- per jaar. u U niek Bedrijfsmakelaars heeft namens een
particulier circa 239 m² winkelruimte aan de Steenstraat 9 verhuurd aan Piet Zoomers. Uniek trad op namens verhuurder. De huurprijs bedraagt circa € 165,- per m² per jaar. u DTZ Zadelhoff heeft namens Woningmaatschappij
WBO bemiddeld bij de verhuur van circa 421 m² kantoorruimte aan de Steenstraat 105. De huurder is ROC van Twente en de huurprijs is € 52.800,- per jaar. u DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens de eigenaar,
een particuliere belegger, een nieuw te realiseren bedrijfsunit van circa 763 m² verkocht aan de Eekboersraat 28g. De koopsom is € 425.000,v.o.n. De koper is Circastor Houtbewerking. Ootmarsum u DTZ Zadelhoff v.o.f heeft namens de verkoper, een particuliere belegger, het object aan de De Mors 47-53 verkocht aan een particulier belegger, de firma Bruns en Broekhuis. Het betreft hier een bedrijfspand bestaande uit 2.275 m² bedrijfsruimte inclusief kantoorruimte. De koopsom bedraagt naar verluidt € 825.000,-. De verkoop werd collegiaal verricht met Van Dijkhuizen Makelaars. Wierden u Plaggemars Makelaars heeft namens eigenaar Spitman vastgoed, circa 140 m² kantoorruimte aan de Bongerd 10 verhuurd aan Archivision. De huurprijs bedraagt € 16.000,- per jaar u Namens de eigenaar van de Rijssenstraat 10
heeft Plaggemars Makelaars circa 285 m² kantoorruimte verhuurd aan Architectenbureau Bekhuis en Kleinjan. De huurprijs is niet bekend gemaakt. ■
37
actueel | personeelstransfers
‘Als je team ‘los zand’ is, probeer dan het cement te zijn waarmee ze kunnen bouwen’
Mens en organisatie Voor de maand september werden de volgende opmerkelijke transfers op management- en directieniveau in Twente bij de redactie van Twentevisie aangemeld. Outplacementbureaus, werving- en selectiebureaus, bedrijven of instellingen, maar ook nieuwe medewerkers zelf kunnen recente transfers doorgeven aan de redactie van Twentevisie via www.twentevisie.nl (voorpagina, rechts in de menubalk). Ing. Gert Woudstra is benoemd tot directeur van Automatiseringstechniek Winkels B.V. in Enschede, een nieuwe werkmaatschappij van de Winkels Techniek Groep. Automatiseringstechniek Winkels is gespecialiseerd in industriële automatisering, risicomanagement en zorgoproepsystemen. Hiervoor was Woudstra Unitmanager Industrie bij Winkels Installatietechniek Enschede B.V. Gert Woudstra Bij De Aanleiding Relatiemanagement in Hengelo is sinds 1 april Esther ter Harmsel in dienst getreden. Hiervoor heeft zij ruim 3 jaar gewerkt bij een internationaal bedrijf waar zij verantwoordelijk was voor de PR en Marketing. In haar nieuwe baan gaat Esther zich naast PR en marketingwerkzaamheden richten op alle facetten van relatiemanagement. Met ingang van april 2008 is het team van Vlutters Bouwlogistiek, leverancier van bouwliften en kranen, uitgebreid. Corné Mulder, general manager, is verantwoordelijk voor het strategisch en operationeel beleid van Vlutters Bouwlogistiek. Tevens ondersteunt hij de buitendienstmedewerkers bij relatiebeheer en acquisitie. Lammert Vis, account manager, zet zich in voor het beheren en uitbouwen van het relatiebestand. Beiden hebben een jarenlange ervaring binnen de diverse disciplines in de bouwwereld met als specialisatie ‘veilig werken op hoogte’. Corné Mulder Arjan Stuij (39) uit Beuningen is per 1 mei gestart als algemeen directeur bij DirectLease in Oldenzaal. Voorheen was hij onder andere adjunct-commercieel directeur bij De Lage Landen Translease in Nijmegen.
Twentevisie 07/2008
Per 1 juli 2008 is als partner tot de maatschap van Ernst & Young Accountants benoemd Wilco Jacobs RA. Hij volgt Han Hoogstraten RA op als vestigingsleider van het kantoor van Ernst & Young in Hengelo. Jacobs is voornamelijk werkzaam in het MKB, bij middelgrote en grote ondernemingen en bij familiebedrijven. Wilco Jacobs Ellen Kuipers (35) is per 1 juni 2008 toegetreden tot het Management Team van SIR Communicatiemanagement, waar zij verantwoordelijk is voor acquisitie, communicatie en de vakinhoudelijke ontwikkeling van het bureau. Kuipers was de afgelopen jaren zakelijk directeur van Materia, internationaal platform voor architecten en designers. Daar was zij verantwoordelijk voor de strategie, de organisatie en het succesvol in de markt zetten van het Materia-concept. Voor haar komst naar Twente was Kuipers werkzaam als consultant bij diverse communicatie en designbureaus in Amsterdam. Ellen Kuipers) Ruud Sweelssen (36) uit Ahaus is per 1 augustus gestart als logistiek manager bij Howden Netherlands in Hengelo. Daarvoor is hij werkzaam geweest als consultant bij NCIM groep. Michelle Mengerink (42) uit Goor is per 1 augustus als afdelingshoofd Publiekszaken gestart bij de Gemeente Oldenzaal. Hiervoor heeft ze gewerkt als hoofd zorgkosten en verzekerden bij Uvit Zorgverzekeraar. Arvid Ladega (36) wordt de senior finance manager van Wasco Coatings Europe. Hiervoor was hij werkzaam als financieel directeur bij Bartels Engineering in Lochem waar hij veel internationale kennis heeft opgedaan. In deze nieuwe eindverantwoordelijke functie zal hij, wegens de snelle groei en uitbreiding van Wasco en T.K-P.S., de financiële processen herstructureren en professionaliseren.
Deze pagina wordt samengesteld door Joost Luttikhuis, directeur van Cevae TopSelect. Objectief, in samenspraak met de hoofdredactie.
Naam: Boud van Beurden (46) Gehuwd met: Idelette Kinderen: Ryanne (22), Yvette (20), Niek (18) en Xander (12) Vorige functie: Managing Director Ansul Europe Nieuwe functie: Algemeen Directeur TKF Je ziet wel vaker mensen met een militaire academie als achtergrond op verantwoordelijke posities. Heb jij een idee hoe dat komt? Ik denk dat het onder andere te maken heeft met de arbeidsopvatting. Je leert op de academie om gestructureerd en planmatig te werken en hebt een continue focus op het team. Ook in het bedrijfsleven zijn dit belangrijke aspecten. Heb je een specifieke opdracht meegekregen bij je aantreden? TKF zit in een transitietraject dat voor de organisatie behoorlijk wat voeten in de aarde heeft. We willen onze organisatie omzetten van een product-georiënteerde naar een solutions-georiënteerde organisatie. Daartoe gaan we samen met de opdrachtgever kijken naar een samenwerking die voor hem het meest effectief is. Dat kan logistieke voordelen opleveren, maar bijvoorbeeld ook voordelen op het gebied van de verwerking van onze producten. We willen rond 2010 hiermee een duidelijk zichtbare stap gezet hebben. Waarom ben jij dé persoon die deze ontwikkeling mag gaan leiden? Met name omdat ik in vorige functies ook dergelijke transitie-trajecten met succes heb begeleid. In mijn vorige functie bij Ansul hadden we ook te maken met een commodity product (brandblussers) en hebben we een soortgelijke verandering van marktbenadering tot stand gebracht. Heb je al kunnen proeven aan de Twentse mentaliteit? Jazeker. En ik heb ervaren dat deze erg hartelijk is. Men kijkt eerst even wat voor vlees men in de kuip heeft, maar als je daar op goede manier doorheen komt, verwacht ik samen goede dingen voor elkaar te krijgen.
39
Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl
column | personeelsmarketing
Winnen of gelijkspelen op de beurs! ‘Nou, misschien heb ik toch wel iets!’ sprak Dirk bedachtzaam. ‘In oktober is het weer zover. De belangrijkste beurs in onze branche. Als één van de belangrijkste spelers mogen we daar niet ontbreken. En Arjan… eerlijk gezegd, we stoppen er iedere keer opnieuw echt een heleboel geld in, maar de resultaten worden steeds minder!’ Zo kreeg mijn eerste kennismaking met Dirk een onverwachte wending. Dirk bleek zich steeds meer af te vragen of de enorme aanslag die deze beurs deed op zijn marketingbudget nog wel gerechtvaardigd was.
Herkent u dit? Dirk investeerde alleen in deze beurs al € 120.000,- en dan telde hij de uren, reis- en verblijfskosten van zijn standbemanning - toch ook een man of twaalf - nog niet eens mee. Laten we duidelijk zijn. Een goede vakbeurs met voldoende, voor u, interessante bezoekers biedt enorme kansen. Indien aan de juiste voorwaarden is voldaan, hebt u immers volop scoringskansen in termen van nieuwe aanvragen, nieuwe prospects, etc. En toch… ook na afloop van deze goede beurzen voelt de ene standhouder zich een echte winnaar terwijl de ander reageert als een voetbaltrainer na een onterecht gelijkspel. Vreemd! Ze richten zich immers beiden met een bijna identiek product (laat ze het niet horen) op dezelfde doelgroep.
Hoe is dat mogelijk? Lees rustig verder! Tip 1 - Definieer 1 of 2 doelen en nog belangrijker handel daar naar. Hier begint het al. Veel organisaties definiëren geen concreet beursdoel. Veelal wil men zich positief profileren, een nieuw product introduceren, bestaande relaties in de watten leggen en tegelijkertijd veel nieuwe prospects opsporen. Maar wat betekent dat nu voor de standbemanning? Welk gedrag zullen zij gaan vertonen? Wanneer is de beurs geslaagd? Wanneer hebben ze het goed gedaan? U begrijpt het al… zo’n breed doel is veel te algemeen. Hoe het dan wel moet? Een relatie van ons introduceerde een nieuwe machine op een internationale vakbeurs. Het doel was helder - 150 aanvragen verzamelen van organisaties die op dat moment nog niet tot hun klantenkring behoorden. Concreet focuste men zich op die prospects die investeringsplanTwentevisie 07/2008
nen hadden binnen een termijn van twee jaar. En de standbemanning wist exact wat van hen werd verwacht. En ieder beursgesprek was gefocust op het ‘opsporen’ van investeringsplannen en de bijbehorende vragen waren vooraf ingetraind: welk type machine gebruikt u nu? Hoelang werkt u al met deze machine? Op welke termijn verwacht u deze te vervangen? In hoeverre overweegt u uw machinepark de komende jaren uit te breiden? Helder. To-the-point. En het allerbelangrijkste… resultaatgericht! Tip 2 - Besteed je tijd aan zinnige contacten. Tijd is de belangrijkste vijand op de beurs. Op een vierdaagse beurs moet het in 4 keer 10 uur gebeuren. En er loopt zoveel ‘aantrekkelijks’ rond. Verspil daarom geen tijd aan concurrenten, oude collega’s, leveranciers, persoonlijke kennissen of je eigen collega’s. Spreek bezoekers aan en zorg dat u binnen 1 minuut weet met wie u te maken hebt. Hoe? Stap op iemand af. Combineer een inleidende zin met een open vraag (‘Ik zie dat u staat te kijken naar …. Vanwaar uw belangstelling?’). Neem de leiding door uzelf voor te stellen. Vuur de volgende vragen af: Wat brengt u naar de beurs? Voor welke organisatie bent u actief? Waar houdt uw organisatie zich mee bezig? Wat is uw rol precies bij deze organisatie? En neem dan een beslissing - de diepte in of netjes parkeren en op zoek naar een commercieel interessante gesprekspartner. Tip 3 - Wees pro(CRE)actief en voorbereid in het trekken van bezoekers. Bedenk vooraf wat u gaat doen om bezoekers in de stand te krijgen. Spreekt u mensen uit het gangpad aan? Geeft u een flitsende presentatie waarin u samen met uw collega’s onder begeleiding van een opzwepend muziekje een product presenteert? Of… Nou ja, bedenk het maar. Wat u ook doet, bereid het zo grondig voor zodat u daadwerkelijk effect sorteert. Tip 4 - Zorg voor uitvoeringsdiscipline. Een beurs is topsport. Een uur of 10 per dag gefocust op commerciële gesprekken. Leuk, uitdagend, maar ook super intensief. Zorg dat uw standbemanning zich blijft concentreren op het beursdoel. Benoem bijvoorbeeld een beursmanager die onder meer hierop toeziet en waar nodig corrigeert. Zo is het mogelijk om op basis van uw BRM-systeem (Beurs Relation Management) iedere dag vast te stellen welke bijdrage ieder lid
van uw standbemanning levert aan het realiseren van uw beursdoel. De ervaring leert dat resultaten grote verschillen laten zien in performance van de verschillende leden van uw team. Tip 5 - Plan tijd in voor de follow-up. Een té vaak gemaakte fout. De beurs is achter de rug en iedereen gaat over op de orde van de dag. Snel weer de ‘verloren’ tijd inhalen. Er is zoveel blijven liggen tijdens die beursweek. En wat gebeurt er met al die waardevolle contacten? Jammer, jammer, jammer. Plan daarom tijd voor de follow-up. Eén van onze relaties kiest consequent voor een gezamenlijke follow-up. Na de beurs drie dagen in teamverband bellen en uiteraard het effect blijven meten. Natuurlijk drie maanden later opnieuw. Zij weten wel wat een investering in de beurs hun uiteindelijk oplevert. Tip 6 - Laat uw mensen trainen in beursgesprekken. Heel belangrijk! Het voeren van een gedegen beursgesprek is een vak apart. Ik geef het u te doen. Snel contact leggen, binnen 1 minuut weten wie je voor je hebt om deze persoon vervolgens elders te ‘parkeren’ of in een paar minuten ‘warm’ te maken voor een nuttig vervolgcontact na afloop van de beurs. Kortom, vaardigheden die tegengesteld zijn aan de dagelijkse praktijk van uw accountmanagers, adviseurs en vertegenwoordigers. Bovendien is een dergelijke training gemakkelijk te plannen… U haalt uw volledige standbemanning toch al bij elkaar om de beursdoelen, de bijbehorende aanpak, de belangrijkste noviteiten uitgebreid voor te bespreken. Ik wens u, net als Dirk, betere beursresultaten toe met bovenstaande tips! ■
Arjan Bloemendaal Directeur Jobo Training & Advies en XL10 Training
41
Kuis is alleen kuis als er Kuis op staat
interview | schoonmaken
Specialistische afvalzuigers (door Mario van Santen) Hij heeft zijn naam mee en daar maakt hij dankbaar gebruik van. Met succes, want sinds Johan Kuis vorig jaar voor zichzelf begon, lopen de orders binnen. Kuis Reinigingstechniek verovert vanuit Oldenzaal de schoonmaakwereld met zijn industriële stofzuigers. Geen standaardwerk. “Wij beginnen altijd met de vraag waar het afval uiteindelijk naartoe moet en bieden dan een pasklare oplossing.” Als verkoper van industriële stofzuigers voor een Duits bedrijf werd Johan Kuis door de DuitsNederlandse Handelskammer benaderd met de vraag of hij de Nederlandse markt wilde gaan bewerken. “Ik heb gezegd dat ik dat best wilde, maar wel als zelfstandig ondernemer. Er hoefde wat mij betreft niets te veranderen, maar voor de stoere Beier die aan het hoofd van deze onderneming stond, ging het allemaal veel te snel. Hij haakte af. Met de ervaring die ik had opgedaan, wist ik dat er op deze markt nog veel te winnen is. Vrijwel bij alle bedrijven waar ik kwam, voldeden de industriële zuigers niet voor de volle honderd procent.”
Pasta Kuis maakt alleen offertes als hij de situatie in een bedrijf zelf mag bekijken, zodat hij inzicht krijgt in veelal de specifieke problemen. Zo vertelt hij bijvoorbeeld over de oplossing die hij Hunter Douglas bood. “Daar gebruiken ze voor hun raamdecoraties een soort yoghurtachtige vloeistof als verf. Het restmateriaal liep in een kar die door twee werknemers aan de andere kant van de hal in een container moest worden leeggegooid. Ik bedacht een oplossing waarbij onze aangepaste zuiger de pasta rechtstreeks in die container pompt. Uiteindelijk verkocht ik een zuiger die een veelvoud kostte van de standaardmachines, maar er was wel een oplossing.” En zo noemt Kuis nog een aantal van zijn succesverhalen. Bijvoorbeeld die van de oliezuiger die hij ruitenwisserbladenfabrikant Bosch in België leverde, de zuiger die de hitte van vierhonderd graden Celsius bij de Smith’s chipsfabriek kan doorstaan of de zuiger die niet verstopt raakt ondanks de grote hoeveelheden afval die hij bij Ursa steenwolfabrieken moet opzuigen.
Johan Kuis: “Ik heb natuurlijk mijn naam geweldig mee voor deze handel”
ment om onder eigen naam te gaan verkopen. Vooral in België heb ik een aardige binnenkomer, omdat het woord kuis daar ook in het dagelijks leven veel gebruikt wordt. Hoe dan ook wilde ik op mijn naam, op mijn specificaties en op mijn tekeningen machines laten bouwen. Nadat de machine gebouwd is, wordt hij rechtstreeks aan de klant geleverd. Ik ga er wel zelf naartoe om de machine te installeren en te horen of we het juiste hebben afgeleverd. En omdat het over het algemeen niet meer is dan een stekker in het stopcontact te steken, is de zuiger meestal al in gebruik als ik er ben. Ik geniet dan van de enthousiaste reacties. Het komt geregeld voor dat ik bij binnenkomst al de opdracht krijg er nog zo’n machine bij te maken, omdat ‘de jongens’ het ding geweldig vinden en overal achter zich aanslepen.”
Eigen naam De zuigers worden in het Duitse Düsseldorf gefabriceerd. Een bedrijf met gespecialiseerde vakmensen levert exclusief voor Kuis zuigers af. Zo ontstond de Kuis als merk. “Een geweldige naam natuurlijk voor deze handel. Je kunt de slogans er zo allemaal bij verzinnen. Dat was voor mij ook een belangrijk arguTwentevisie 07/2008
Eikenprocessierups Niet alleen in de industrie probeert Kuis zijn afzetmarkt te creëren, ook gemeenten zijn potentiële klanten. Zo heeft hij handig ingespeeld op het groeiende probleem van de schadelijke eikenprocessierups, die in Nederland steeds vaker voorkomt. Hij
verkoopt speciale zuigers die deze beestjes van een boom opzuigen en vernietigen. “Speciaal aan deze zuiger is dat de medewerkers van de groenvoorziening op geen enkele manier in aanraking komen met de brandhaartjes van deze dieren en daardoor volledig veilig kunnen werken.” Ook wil hij gemeenten zijn Glutton gaan verkopen, een kliko met stofzuiger op wielen, die hetzelfde werk kan doen als vijf straatvegers en daarmee een einde moet maken aan het zwerfvuil in de verschillende binnensteden. Hij ontdekte het machientje in België en is ervan overtuigd dat het ook in Nederland een hit wordt. Ambities heeft hij genoeg. Nu zit Johan Kuis nog op een kleine gehuurde bovenruimte, maar nog voor de jaarwisseling verhuist hij haar naar een nieuw bedrijfsverzamelgebouw op industrieterrein Hazewinkel in Oldenzaal, waar hij ruimte krijgt voor een showroom en een magazijn. Maar daarmee zijn de ambities niet voorbij. “Ik ben ervan overtuigd dat ik over tien jaar een eigen pand heb met maximaal tien medewerkers. Dat is een mooie maat om de hele Nederlandse industriële markt schoon te zuigen.” ■
43
Oldenzaalse broers bestormen de markt met horloges van ruim 300.000 euro
interview | tophorloges
‘Ik draag een Grönefeld’
verovert de wereld horloges in hun handen voor reparatie of onderhoud. Het zijn veelal mechanische horloges. Daarin gaat dus wel eens iets stuk. Een veertje knapt, een radertje loopt vast of de olie in het uurwerk moet worden vervangen. Wij maken de horloges open, halen alles uit de horlogekast en zetten dit stukje voor stukje weer in elkaar. Echt vakwerk, met de hand gedaan.”
Eigen merk
Bart en Tim Gröneveld met een prototype van hun nieuwe horloge. Met katoenen handschoenen, want een horloge van dit type moet je krasvrij aan een klant kunnen leveren.
(door Maurice Velthuis) De wereld van Grönefeld Exclusive Timpieces is er een van het grote geld, mooie auto’s gevoel voor stijl en er goed uitzien. Altijd en onder alle omstandigheden. Een wereld om jaloers op te worden dus. Want steeds vaker ziet Grönefeld ondernemers langskomen die denken dat de uitstraling van een stijlvol horloge helpt om een deal te sluiten. “En vaak is dat ook zo,” zegt Bart Grönefeld.
44
“Iedereen wil graag iets unieks in zijn bezit. Een horloge is daar een prima voorbeeld van. Volgens ons is dat het enige sieraad dat een echte man draagt. Daar pronkt hij mee, binnen en buiten een gebouw. Een mooie snelle auto moet je altijd voor een restaurant parkeren. Die kan niet mee naar binnen. Een horloge draag je altijd. De uitstraling en stijl die bij een uurwerk horen, draag je ook altijd met je mee.”
QWS (Quality Watch Service Netherlands BV), het Oldenzaalse bedrijf van de broers Tim en Bart Grönefeld, is al jarenlang nauw betrokken bij de reparatie en services van Breitling horloges. De uurwerken hebben vaak een groot, sterk en stoer uiterlijk en worden bijna altijd door mannen gedragen. Met een aankoopprijs van tussen de 1.200 en 180.000 euro vallen de horloges in het hogere marktsegment. “Onze vijftien medewerkers krijgen jaarlijks zo’n drie- tot vierduizend Twentevisie 07/2008
Ondanks alle respect die een Breitling in het zakelijke verkeer afdwingt, komt er een einde aan de samenwerking. “Importeurs van dit Zwitserse horlogemerk moeten vanaf 2009 hun eigen after sales gaan regelen. Dit was het moment om afscheid te nemen en al onze energie en knowhow in te besteden aan ons eigen horlogemerk,” vindt Bart Grönefeld. De twee wachtchmakers, zoals ze zichzelf noemen, hadden al snel een visie ontwikkeld op de toekomst van hun bedrijf. Zelf horloges ontwerpen en produceren om ze vervolgens aan de man te brengen. In een kleine serie met een zeer hoog afwerkingniveau en alles handgemaakt. Een Grönefeld om de pols moet de wereld veroveren. “De markt is er, het geld is er en de vraag naar onze horloges is er. Hoewel we nu nog niet kunnen laten zien wat uiteindelijk het resultaat is, krijgen we toch al vragen over de levertijd van het horloge. Die markt is veel groter dan menigeen denkt en behelst niet alleen Nederland maar bijvoorbeeld ook de nieuwe rijken van de wereld zoals in China, India en vooral ook Rusland. De jaarlijkse horlogebeurzen in Basel en Genève, waar uurwerken van ver boven de 1 miljoen euro worden verkocht, wordt bezocht door duizenden potentiële klanten. Dat is een hele grote markt van mensen die er veel voor over hebben om iets unieks om de pols te hebben. Daar mikken wij op.”
Drie ton of meer De Grönefeld-horloges worden uitsluitend met de hand gemaakt. Alle ongeveer 600 onderdelen worden handmatig in de kast van het uurwerk gelegd nadat ze zijn gepolijst, gevijld, gefreesd, gematteerd of gepoetst. Wijzerplaat, horlogekast en uurwerken worden, in een serie van tien stuks, gegarandeerd nergens anders ter wereld aangeboden. De rosé gouden uitvoering van een Grönefeld komt op 295.000 euro terwijl voor een platina uitvoering 335.000 euro op tafel gelegd moet worden. Een kleine demonstratie van het prototype van het nieuwe horloge voor Twentevisie 07/2008
de verslaggever leidt tot een potsierlijke voorstelling. Bart Grönefeld draagt katoenen handschoenen voordat een handgemaakte horlogekist, met de afmeting van een behoorlijke wijnkist, uit dik beschermend noppenplastic wordt gewikkeld. Uiterst voorzichtig wordt de kist geopend waarna het prototype wordt getoond. Voor de goede orde, het betreft alleen een kast van een horloge, zonder wijzerplaat of uurwerk. De kist kan, nadat het horloge er uit is, worden gebruikt als volwaardige sigarendoos, inclusief bevochtigingregelaar en aansteker. “Ik begrijp best dat het er voor een buitenstaander een beetje raar uitziet. Maar een horloge van dit type moet je krasvrij aan een klant kunnen leveren. Daar mag geen enkele oneffenheid aan zitten. En vergeet niet dat het hier een prototype betreft. Alleen de ontwikkelingskosten voor dit horloge liggen al ver boven 1 miljoen euro. Vind je het gek dat we daar voorzichtig mee zijn?” Overigens wordt dit bedrag zonder externe financiers door de broers zelf op tafel gelegd. Om onafhankelijkheid en zelfstandigheid te waarborgen.
Horen hoe laat Het idee en het ontwerp van het Grönefeld-horloge is afkomstig van de heren Bart en Tim zelf. Verder wordt er intensief samengewerkt met specialisten uit de watch-valley, het hart van de mondiale horloge-industrie bij het Zwitserse Neuchâtel waar bedrijven zitten die zich richten op het ontwerpen en produceren van horlogeonderdelen voor het hogere marktsegment. “De prijs van een horloge is
‘Onze klanten zijn zo rijk dat ze niet worden geraakt door een wereldrecessie’
worden gekeken,” aldus Tim Grönefeld. “Collega’s van ons in Zwitserland brachten jaren geleden ook een eigen horlogelijn op de markt. Nog voordat de eerste te koop was, waren er al imitatiehorloges in Azië op de markt. Een groter compliment kun je niet krijgen, al is het niet helemaal de bedoeling. Nee, zolang het niet de spuigaten uitloopt, zullen wij daar niets aan doen. Degene die vandaag een imitatie-Grönefeld koopt, draagt morgen een echte. Daar zijn we van overtuigd,” zegt Bart Grönefeld.
Koerswijziging De Oldenzaalse broers zijn overtuigd van hun succes. Ze verwachten eind dit jaar met een eigen Grönefeld op de markt te komen. Dan worden ook vakbladen geïnformeerd en worden Nederlandse rijken uitgenodigd om eens een kijkje in Oldenzaal te komen nemen. Hun imponerende pand aan de Steenstraat wordt verbouwd tot een presentatieruimte waar geïnteresseerden de horloges kunnen bekijken. Het contact tussen de watchmakers en de potentiële kopers wordt door anderen tot stand gebracht. “Op beurzen staan wijzelf. Singapore staat hoog op ons lijstje, daar verwachten wij veel van. We hebben in ieder geval een goed gevoel over deze koerswijziging. Collega’s die dezelfde weg zijn ingeslagen, verkopen vaak al de eerste horloges voordat deze klaar zijn. Ze zeggen dan ook dat vaak de prijs niet het probleem is maar de levertijd. Want ook de rijken der aarde willen niet te lang wachten op hun spulletjes. En duurt het toch wat langer dan verwacht, dan gaan ze elders kijken. Ongeacht wat het kost.” ■
Horloges zijn sterker dan een recessie gebaseerd op de oplage van een serie, de gebruikte materialen en het ontwerp. Complicaties als een eeuwigdurende kalender, een chronometer of een splitseconds chronograaf beïnvloeden die prijs. De Grönefelds die op de markt komen, kunnen bijvoorbeeld laten horen hoe laat het is. Door een speciale knop te verschuiven laat het horloge de tijd op de minuut nauwkeurig horen. Via een speciale stijlvolle klank. Doordat de band iets van de kast af staat blijft het prachtige geluid in het horloge, het wordt niet gedempt door de band. Dat zijn van die details die een Grönefeld uniek maken. Ook zijn de wijzerplaats en achterkant open zodat er altijd naar het wonderbaarlijke mechanisme in het uurwerk kan
De Grönefelds vrezen niet een aanstormende inflatie of recessie. Ook de aanslagen van 9 september die de wereld op haar grondvesten deden schudden, zijn niet van invloed op de niche-markt waar de broers zich op begeven. Ze vertrouwen op een natuurlijk evenwicht dat altijd wordt gezocht én gevonden na ingrijpende gebeurtenissen. “Onze klanten zijn zo rijk dat ze niet worden geraakt door een wereldrecessie. Ze doorzien dat het na wat mindere tijden ook weer beter wordt. Vaak zijn mindere tijden de ideale periode om iets te kopen. Goedkoper wordt het namelijk nooit.”
45
‘In een paar seconden ben je vergeten dat het een acteur is’
bedrijfscommunicatie | training
Huur Een Acteur voor betere communicatie
Mirjam Brugman-Van Emden beschikt met haar bedrijf ‘Huur Een Acteur’ over een netwerk van veer tig tot vijftig geschoolde acteurs, die zijn bekwaamd in de specifieke eisen waaraan een trainingsacteur moet voldoen.
(door Patricia Penrhyn Lowe) Gedrag en houding van personeel, op kantoor, in een winkel, aan de telefoon, het kan vaak veel beter. Met behulp van een trainingsacteur, een methode die volgens Mirjam Brugman-Van Emden heel effectief kan zijn. ‘Huur Een Acteur’ is het bedrijfje van Brugman in Almelo. Zij zette het twee jaar geleden op met de bedoeling ook de Twentse markt te gaan bespelen. Brugman is zelf een ervaren trainingsacteur. Ze werkte onder meer voor een theaterbureau, de politieschool, bij ROC’s, reisorganisaties en de Jeugdzorg. Ze schreef ook cursussen op haar vakgebied en leverde een toneelstuk af. “Huur Een Acteur wordt in Twente nog een beetje met de bekende ‘kwk-blik’ bekeken,” vertelt de Almelose in haar knusse jaren-dertighuis, het geadopteerde Griekse zwerfhondje aan haar voeten. “De grootste vraag komt nog steeds uit het westen, jammer dat Twente nog niet is overtuigd van het nut van het inhuren van trainingsacteurs. Het leeft hier nog niet echt. De meeste opdrachten komen uit het westen.”
bij oogcontact en lichaamstaal heel belangrijk zijn. Dat kun je duidelijk maken door reële situaties te spelen en iemand bewust te maken van zijn gedrag. De feedback van de acteur is de directe winst. Hij maakt duidelijk hoe iemand overkomt en wat de verbeterpunten zijn. Het ongeïnteresseerde personeel in winkels is vaak ten hemel schreiend. Blijkbaar is het daar nog niet tot iedereen doorgedrongen dat een lap kauwgom in je mond niet gunstig is voor de verkoop. Acteurs kunnen zich her en der nog erg nuttig maken. Ook in het oefenen van conflictsituaties die zich op het werk kunnen voordoen. Hoe kalmeer je een agressieve klant? Een rollenspel is dan heel nuttig.”
‘Op de huid acteren’ noemt ze het nabootsen van praktijksituaties waarin het vooral aankomt op soepel lopende communicatie, verbaal en non-verbaal. “Het is belangrijk dat mensen weten hoe ze overkomen en hoe ze communiceren met een klant, waar-
Jensen
Twentevisie 07/2008
‘Het zit vaak in heel kleine dingetjes waar mensen geen erg in hebben’ Acteurs zijn ook in te huren als ‘mysterie-shopper’ of zogenaamde cliënt die een analyse maakt van de kwaliteit die een bedrijf of organisatie in huis heeft, of juist niet.
‘Huur Een Acteur’ beschikt over een netwerk van veertig tot vijftig geschoolde acteurs, die zijn bekwaamd in de specifieke eisen waaraan een trainingsacteur moet voldoen. “Ze hebben aan-
vullende cursussen gevolgd. Het is meer dan een kunstje opvoeren.” Het kunstje, tot in de perfectie uitgevoerd, was wel aan de orde in een uitzending van ‘Jensen’ in april. Een acteur van HEA speelde een ex-TBS’er. De persoon in kwestie was uitgenodigd als gast om over zijn boek te vertellen, maar hij wilde zelf niet in de uitzending. De uitgever van het boek belde HEA. Zelfs Robert Jensen had niet in de gaten dat hij in de maling werd genomen door een stand-in. De ‘stunt’ haalde de pers. Dat was lachen, maar ‘Huur Een Acteur’ is toch vooral een serieus bedrijf, al gaat Mirjam het opleuken van feestjes en gelegenheden niet uit de weg. Het is haar in de eerste plaats om personeelstraining te doen, ook in de non-profit sector. “Een acteur kan heel goed een reële situatie neerzetten. In een paar seconden ben je vergeten dat hij of zij een acteur is. Je moet mensen heel goed kunnen ‘spiegelen’, laten zien wat hun gedrag oproept. Dat worden ze zich in zo’n gespeelde situatie bewust.” Het rendement is groot, garandeert Brugman. “Het zit vaak in hele kleine dingetjes waar mensen geen erg in hebben, maar die wel bepalen hoe ze overkomen. Een politieagent met de pet achter op het hoofd, terwijl hij een bekeuring uitdeelt. Dat ondermijnt zijn autoriteit. De burger neemt hem niet serieus. Wat denkt-ie wel niet met die pet achter op z’n hoofd. Het non-verbale aspect is vaak nog belangrijker dan het verbale.” ■
47
De Groot Vroomshoop maakt alles prefab:
interview | bouw
‘Architecten en constructeurs (door Mario van Santen) De twee directeuren Pigge en Beltman zijn het roerend met elkaar eens: De Groot Vroomshoop is dusdanig groot dat twee kapiteins op één schip helemaal niet verkeerd is. Prefab huldigen zij als sleutelwoord. Dat geldt ook voor het rendement in hun onderneming; dat ligt namelijk elk jaar op ongeveer vijf procent. En volgens eigen zeggen vindt moedermaatschappij VolkerWessels het prima. “Toch willen we proberen dat cijfer de komende jaren op te schroeven tot acht procent.” De nieuwe productiehal die na de bouwvakantie in gebruik werd genomen, moet daarvoor de eerste aanzet zijn. Wie ooit zelf een huis bouwde, heeft grote kans dat er in of bij zijn woning producten van De Groot Vroomshoop zijn verwerkt. Want het bedrijf maakt niet alleen prefab bergingen, maar ook seriematig gevelelementen en dakconstructies. Daarin behoort het bedrijf tot een van de grootste van Nederland. Alles wat in Vroomshoop gemaakt wordt, hoeft op de bouw alleen nog maar gemonteerd te worden. In de nieuwe ruim zevenduizend vierkante meter grote productiehal die net in gebruik is genomen, zijn nu negen productielijnen waardoor de capaciteit van alle afdelingen met een kwart kan worden vergroot.
‘Maar weinig architecten of constructeurs hebben kaas gegeten van hout’ Drie werkmaatschappijen De Groot Vroomshoop bestaat uit drie werkmaatschappijen; een bouwbedrijf met jaarlijks ongeveer 30 miljoen euro omzet, een houtbouwbedrijf met eenzelfde jaarlijkse omzet en een bedrijf waar jaarlijks ongeveer zeven miljoen wordt omgezet met gelijmde houtconstructies. Willy Pigge leidt het bouwbedrijf, Gerard Beltman de houtbouw en samen zijn ze verantwoordelijk voor de gelijmde houtconstructies. Met z’n tweeën leggen ze ook verantwoording af aan VolkerWessels. “Ik voel me dan ook net zo beroerd als het bouwbedrijf een slechte maand heeft als wanneer mijn houtbouw een slechte maand heeft,” aldus Gerard Beltman.
Centenkwestie Hoewel de kleinste van het bedrijf lijkt de afdeling waar gelijmde houtconstructies worden gemaakt
48
Willy Pigge (rechts) leidt het bouwbedrijf, Gerard Beltman de houtbouw en samen zijn ze verantwoordelijk voor de gelijmde houtconstructies.
Twentevisie 07/2008
weten niks van hout’ het meest geliefd. Beltman: “Dat is echt het troetelkindje van De Groot Vroomshoop, omdat het altijd mooi en imposant is wat we daar maken. Met deze constructies hebben we onszelf op de kaart gezet.” Tijdens een wandeling door deze afdeling wijzen Beltman en Pigge met trots op twee voorbeelden. Midden in de productiehal ligt een enorme steunbalk van een wegportaal. Zo een waar boven een snelweg verkeersborden aan worden gehangen. Meteen ernaast ligt nog een gedeelte van een houten vangrail die voor Rijkswaterstaat werd gefabriceerd. Beide experimenten bleken overigens geen succes. “Dat is puur een centenkwestie,” aldus Pigge, “omdat hout op de manier zoals wij het verwerken nog altijd duurder is dan staal. Maar met de almaar stijgende staalprijzen komt het omslagpunt steeds dichterbij.”
Architecten Dat een gedeelte van alle innovaties die bedacht worden nooit tot productie komt, is ingecalculeerd. “Bij ons wordt continue gebrainstormd over toepassingen met onze gelijmde houtconstructies. Dat is belangrijk, omdat je een dergelijke constructie moet verkopen voordat een architect gaat tekenen. Wat wij maken is namelijk nooit een vervanging van staal of beton. Als dat eenmaal in een ontwerp is verwerkt, komen wij er nooit meer in,” zegt Beltman, die stelt dat maar weinig architecten of constructeurs kaas hebben gegeten van hout. “Van staal en beton weten ze precies hoe sterk bepaalde diktes zijn en wat er nodig is om een gebouw neer te zetten. Voor hout bestaan dergelijke standaardberekeningen niet. Telkens als je iets tekent, moet je opnieuw een hele technische berekening uitvoeren om de sterkte van een constructie te bepalen. Architecten vinden dat kennelijk maar lastig, waardoor ze toch vaak kiezen voor de bekende materialen. Wij vinden dat wel eens jammer, omdat er met hout zoveel mooie dingen te maken zijn.” Pigge: “Er wordt door ons wel flink gelobbyd bij architecten, in netwerken en overkoepelende organisaties, maar veel beweging zit er bij hen nog niet in. Daarom proberen we ook zelf continue nieuwe toepassingen te vinden. Die wegportalen en vangrails zijn daar voorbeelden van.”
Troetelkindje Dat de afdeling gelijmde houtconstructies het troetelkindje van De Groot is, blijkt uit het feit dat er in deze afdeling veruit het meest wordt geïnvesteerd in productieautomatisering. Beltman: “We hebben net een gloednieuwe robotmachine gekocht Twentevisie 07/2008
die voor ons de meest ingewikkelde verbindingen kan maken. Om de delen aan elkaar te bevestigen, is zelfs geen staal meer nodig. We zijn de eerste in Nederland die zo’n machine heeft. Hij kan zelf verschillende houtdelen of een boor, zaag of frees pakken. Vanaf de tekentafel gaat het ontwerp rechtstreeks de machine in, die er vervolgens heel eenvoudig allerlei soorten verbindingen in maakt. We verwachten met deze machine onze concurrenten voor te kunnen blijven en onze leidende marktpositie te kunnen behouden.” Daarbij wordt door beide heren ook serieus naar het buitenland gekeken, want daar werden eind vorige eeuw miljoenen omgezet. Pigge: “In ons beste jaar haalden we in Duitsland heel gemakkelijk vijftien miljoen omzet. Toen gingen hier dagelijks drie vrachtwagens met dakconstructies voor Berlijn de poort uit. Dat was ook de tijd dat we er alle BPtankstations ombouwden en er asielzoekerscentra moesten komen. We hebben zelfs in Tsjechië een vestiging gehad, maar die is niet het succes geworden waarop we hadden gehoopt. Toen de recessie in Duitsland doorzette, hebben we besloten ons helemaal terug te trekken op de Nederlandse markt. Een slecht besluit is dat niet geweest, want we halen nu nog steeds dezelfde omzet, alleen doen we dat volledig in Nederland. En begrijp me goed, zodra de recessie in Duitsland weer voorbij is, zullen we zeker weer die kant op gaan. Alle vergunningen die nodig zijn om in Duitsland te mogen werken, hebben we nog. Dus als het moet, zitten we er snel. Maar we zeggen ook steeds dat we koersen op rendement en niet op omzet. We willen daar leveren waar we rendement kunnen maken. Nu is dat alleen in Nederland, maar op het moment dat dit in Duitsland ook weer kan, willen we daar zeker een graantje van meepikken.”
Profiteren De Groot Vroomshoop kwam in 1993 onder de vleugels van VolkerWessels, maar heeft al die tijd zijn zelfstandigheid behouden. “We hebben zelfs onze eigen huisstijl nog,” zegt Pigge. “Het grote voordeel voor ons is dat we op veel fronten profiteren van onze moedermaatschappij. Inkoop, ICT en andere stafdiensten worden bijvoorbeeld centraal en daardoor goedkoper en beter geregeld. We opereren verder zelfstandig en rapporteren rechtstreeks aan de raad van bestuur. Maar we gebruiken de naam VolkerWessels vooral als het ons uitkomt. Bij projecten in Zeeland bijvoorbeeld is het handig te vermelden dat je een dochter van ze bent, omdat ze daar met de waterwerken natuurlijk faam heb-
ben gemaakt. Ook in het buitenland is het handig, want dan ben je opeens onderdeel van een groot concern. Maar sommige aannemers in Nederland die wij als klant hebben, vinden het vervelend om bij de concurrent te kopen. Er is trouwens nog een nadeel… we moeten onze winst afdragen.”
Costleader Volgens Pigge en Beltman is er geen echt groeiscenario. “Voor ons zijn vooral rendement en continuïteit belangrijk,” stelt Beltman. “Het enige wat voor ons telt is dat we ‘costleader’ willen worden, dus tegen een zo laag mogelijke kostprijs produceren. Door in te blijven spelen op de vraag uit de markt en alert te zijn op ontwikkelingen kunnen we tussen de zeventig en tachtig miljoen omzetten. Ik denk dat dat ook het maximum is voor een organisatie zoals wij hem ingericht hebben. Als je nog verder wilt groeien, moet er een managementlaag tussen en is het risico dat je terugvalt in een iets mindere markt veel groter.” Pigge: “Continuïteit is voor ons het allerbelangrijkst. Jojoën met personeel is hartstikke lastig. We hebben nauwelijks verloop in ons personeel en zijn blij dat heel veel mensen doorgroeien. Dankzij de ontwikkeling van onze mensen blijven we altijd onze jaarlijkse doelstelling van vijf procent rendement halen. Maar alleen als we kunnen garanderen dat we dat continue kunnen halen, willen we natuurlijk best doorgroeien naar acht procent. We durven dus ook best nee te zeggen tegen bepaalde projecten.” ■
49
IKT Visie op…
Oostelijke brain drain??
Toon van Asseldonk 58 kritiseert netwerken Toch kansen 60 verbreding A1 Je imago staat 62 op internet De redding van 64 de Nederlandse keukenapparatuur Scope en IKT-nieuws 67 Twente agenda 68
Twente is een van de Nederlandse randregio’s die te maken hebben met een tekort aan hoogopgeleid personeel. In toenemende mate trekken hoogopgeleiden weg uit perifere gebieden om in de economische centra in Midden-Nederland en de Randstad de arbeidsmarkt te betreden. Hierdoor ontstaat er een brain drainsituatie. Het Twentse bedrijfsleven voelt dit en ondervindt steeds meer moeilijkheden in het vervullen van de zwaardere functies. Het Career Center Twente (CCT) behartigt de belangen van het Twentse bedrijfsleven door zich in te zetten voor een evenwichtige regionale arbeidsmarkt met de nadruk op hoogopgeleiden. Om meer inzicht te verkrijgen in het migratieproces van hoogopgeleiden heeft UT-student Jeroen Timmer in opdracht van het CCT een onderzoek uitgevoerd naar de factoren die een rol spelen in dit brain drain-proces vanuit Twente. Aan dit onderzoek waaraan 1.140 hoogopgeleiden hebben deelgenomen, blijkt dat vooral gevoelsmatige factoren van invloed zijn op het vertrek van hoogopgeleiden, gevolgd door de factoren werk, sociale netwerken en omgeving. De voornaamste ‘blijf’-factoren voor Twente bestaan uit emotionele elementen, sociale netwerken en werk. Professionals blijven in Twente omdat ze zich verbonden voelen met de omgeving en de gemeenschap, omdat ze er familie en vrienden hebben wonen en omdat er aantrekkelijke carrièremogelijkheden zijn. De ligging is de belangrijkste ‘vertrek’-factor. Ook bij verhuizen (of terugkeren) naar Twente blijken emotionele factoren de sterkste invloed te hebben, gevolgd door ‘werk’ en ‘omgeving’. Hoogopgeleiden verhuizen naar Twente omdat ze zich verbonden voelen met de regio, omdat er aantrekkelijke carrièremogelijkheden zijn en omdat ze de omgeving aantrekkelijk vinden. Dat geldt met name voor professionals die een connectie hebben met Twente. Voor ons in het bedrijfsleven blijft het zaak om Twente als goede woon-, werk- en leefomgeving neer te zetten; een zaak waaraan ook in het lopende Twentse positioneringsonderzoek veel aandacht zal moeten worden gegeven. Geert de Raad Voorzitter IKT
Stichting Industriële Kring Twente - Postbus 5501, 7500 GM Enschede - Tel. 053 - 48 49 980 - Fax 053 - 48 49 985
| Twentevisie | Jaargang 20 | Nummer 7 | September 2008 |
Toon van Asseld o n k b i j
“Netwerken kunnen 58 Toon van Asseldonk werd als directeur van een vijfjarige overstelpt met knuffels.
eCeHrs A tPeE Al uUs t r u m O o s t N V :
KOP verlammend werken” Een eerste lustrum van een fusie is bijna nooit reden voor een uitbundig feest. Meestal worden tegen die tijd de laatste scherven gelijmd en begint de nieuwe organisatie te lijken op wat bij de start de bedoeling was: een efficiënte samenwerkende club mensen zonder onderlinge haat en nijd. Zo niet bij ‘onze’ ontwikkelingsmaatschappij Oost NV. Vijf jaar na de fusie tussen de OOM en de GOM werd - onder de titel ‘Dag van het Verschil’ - een bijzondere happening gehouden in de Feestfabriek in Hengelo. De directeur hield een (kritische) feestrede en gedeputeerde Carry Abbenhues reikte vouchers uit aan de directies van vier veelbelovende nano-bedrijven. Het was daarbij vooral een dag waarop iedereen aanwezig was: de ultieme samenklontering van alle Twentse netwerken, aangevuld met netwerkers uit andere delen van de provincies Overijssel en Gelderland. En juist overvloed aan netwerken baarde Van Asseldonk grote zorgen.
59
Carry Abbenhues verblijdt de directie van SenzAir
(door Niko Wind)
De kritiek van Toon van Asseldonk gold niet zozeer het bestaan van netwerken, maar vooral de wildgroei daarvan. “Zit onze economie nu echt te wachten op het zoveelste netwerk? ” Hij toonde zich geen tegenstander van netwerken, want zonder menselijke relaties is er geen distributie van kennis en emoties “En daarvoor zijn, ondanks alle digitale snufjes, netwerken nog steeds het logistieke instrument bij uitstek.” Hij sprak over netwerkfiles die ontstaan zijn door het teveel aan netwerken. “En u weet wat het probleem is bij files: ze houden de boel op, kosten geld en vertragen de economie.” Netwerken blijken ook niet de ideale voedingsbodem te zijn voor overdracht van impliciete en expliciete kennis, dus van innovatie. “Het is eerder andersom: juist toevallige relaties zijn het die ons verrassende frisse informatie en onverwachte marktkansen bieden. Sterker nog, langdurige relaties kunnen zelfs negatief uitwerken.” Dat heeft volgens Van Asseldonk te maken met de sterke onderlinge afhankelijkheid die vastroestend en dus contraproductief werkt. De neiging ontstaat dan om nieuwe relevante kennis en informatie die van buiten komen, af te sluiten. “De onbevangenheid is dan verdwenen en de rivaliteit wordt gesmoord in een klamme deken van sociaal wenselijk gedrag.”
Innovatieclusters De stimulering van innovatie wordt, volgens de directeur van Oost NV, in veel gevallen ook vanuit de bestaande netwerken opgezet. “Hoe vaak zien we niet dat een innovatiecluster wordt gestart met het routinematig instellen van een stuurgroep, die op basis van haalbaarheid en draagvlakvergroting wordt samengesteld. Laten we dat ‘maakbaarheidmechanisme’ achterwege, dan voelt deze of gene zich gepasseerd. Nieuwe netwerken worden zo al bij voorbaat van de eigen identiteit beroofd. ”Hij pleitte ervoor om alle netwerkconfiguraties in Oost-Nederland grondig door te lichten op effectiviteit voor de regionale economie. ■
Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen
www.ikt.nl
Gedeputeerde Carry Abbenhues en de voorzitter van de adviescommissie Nano4vitality, prof. David Reinhoudt, reikten de eerste ‘beschikkingen’ uit voor een doorstartsubsidie aan vier ‘oostelijke’ bedrijven in de nanotechnologie. In totaal gaat het in deze eerste ronde om een bedrag van € 1,7 miljoen. In het totaal is er in het kader van het project ‘Pieken in de Delta’ een bedrag van € 7 miljoen beschikbaar voor nano-starters. EZ fourneert daarvan de helft. De rest wordt opgebracht door de provincies Gelderland en Overijssel.
De winnaars SenzAir b.v. ontwikkelt een meetinstrument voor ammoniak in menselijke ademhaling. Door deze vinding zal het in de toekomst mogelijk zijn om onder meer de aanwezigheid van maagzweren zonder inwendig onderzoek vast te stellen. De Universiteit Twente maakte later bekend in dit bedrijf te gaan participeren. Ostedum b.v. werkt aan een chip voor snelle screening in ziekenhuizen of op luchthavens, om uitbraak van bijvoorbeeld SARS vóór te zijn. Een klein speeksel- of bloedmonster volstaat. Plant Research International b.v. ontwikkelt een elektronische neus, die op basis van DNA objectief geuren in voedsel kan vaststellen. Micro Dish b.v. ontwikkelt een mini-sensor voor een snelle screening op de aanwezigheid van bacteriën. Dit zal het ‘op kweek zetten’ in veel gevallen kunnen vervangen.
Rapport commissie R u d i n g
Toch kansen
biedt mogelijk ruimte
voor de A1? in een bepaald jaar niet worden besteed, meegenomen mogen worden naar het volgende jaar. Dit infrastructuurfonds groeit daarbij (afgezien van de inflatie) tot 2020 met 2,8%. “Het vreemde is, dat er door de fijnstofproblematiek geen tekort is aan geld, maar dat er meer dan 100 miljoen euro over was.”
De A1 blijft, ondanks een andere financiering, nog lang een zorgenkindje.
60
Wel de Twenteroute De plannen van de overheid zijn neergelegd in het Meerjarenprogramma Infrastructuur Ruimte en Transport (MIRT). Het huidig MIRT (dat jaarlijks wordt bijgesteld) geeft een prioriteitstelling tot 2014 met een doorkijk tot 2020. “De weg Enschede-Varsseveld staat daar wel in, de verbreding van de A1 niet. Die komt dus - volgens de huidige plannen - pas vanaf 2020 aan de orde.” Bovenop het geld van het MIRT is er - als uitvloeisel van de nota mobiliteit - in 2005 nog eens 14,5 miljard euro gereserveerd voor de grote knelpunten. Hiervan moet 1 miljard euro uit tolgelden komen van projecten die niet in het MIRT staan. Jammer voor ons, maar die knelpunten zitten allemaal in de Randstad.
Private financiering
Herman Hazewinkel.
Begin van dit jaar was er een bijeenkomst in het kader van het actieprogramma Versterking Industriepotentieel Twente (VIT) die geheel gewijd was aan de bereikbaarheid van Twente met de nadruk op de snel dichtslibbende A1. De verbreding van deze Europese hoofdverkeersader zou pas na 2020 kunnen starten. Uit de meest conservatieve berekeningen blijkt dat tegen die tijd de totale rechter rijstrook door het vrachtverkeer zou worden gebruikt zodat afslaan en invoegen voor het personenverkeer een hachelijke zaak zou worden. De VIT-bijeenkomst was vooral bedoeld om druk uit te oefenen op ‘Den Haag’ en de Twentse bestuurders extra munitie te geven om gaten te schieten in de plannen van het ministerie. Weinigen beseften dat op dat moment een prominente Twentse ondernemer bezig was om - binnen een door twee ministeries geïnitieerde commissie - na te denken over een slimmere financiering van de aanleg van infrastructuur, waardoor de verbreding van de A1 mogelijk
naar voren kan worden geschoven. Herman Hazewinkel zat daar weliswaar als voorzitter van de Raad van Bestuur van de Koninklijke Volker Wessels NV, als Twentenaar vertelde hij een selecte groep Almelose IKT-deelnemers over zijn ervaringen en de hoofdpunten van het rapport waarover de Tweede Kamer zich komende maand zal buigen. (door Niko Wind)
De commissie ‘Private Financiering van Infrastructuur’ die onder leiding van oud-minister Onno Ruding aan de slag ging, was het directe gevolg van een in juni 2007 door Mark Rutte ingediende motie. De laatste maakte zich grote zorgen over de financiering van de rijksinfrastructuur. Over de uitkomsten van dit werk is amper wat in de pers verschenen. De commissie Elverding, die inging op de mogelijkheden om de besluitvorming rond de infrastructuur te versnellen, kreeg veel meer aandacht. Herman Hazewinkel was in
Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen
de Commissie Ruding in gezelschap van CdK Ed Nijpels, de Delftse hoogleraar prof. Primus, oud CBP-directeur Derksen en het (CDA-) Kamerlid Wortman-Kool.
Kasstelsel “We moesten kijken naar de toepassing van private financieringen, waarbij sprake zou zijn van ‘value for money’ voor de belastingbetaler. Een harde, door het Ministerie van Financiën gestelde eis was dat de er geen sprake mocht zijn van het via een omweg belasten van de begroting.” Tot verwondering van Herman Hazewinkel bleek dat het Rijk volgens het kasstelsel werkt en niet - zoals in het bedrijfsleven - met het kapitaalstelsel, waardoor een investering op de balans komt en de kosten over een aantal jaren worden uitgesmeerd. Bij het Rijk komt elke uitgave op de begroting van het desbetreffende jaar, ook al heeft men daar 20 jaar plezier van. Geld dat niet wordt uitgegeven vloeit terug naar de algemene middelen. Voor uitgaven voor infrastructuur geldt in zoverre een uitzondering dat kasbudgetten die
www.ikt.nl
Herman Hazewinkel zag niet veel in tolwegen, omdat dit gaat interfereren met de kilometerbeprijzing die vanaf 2011 zal worden ingevoerd. “Het is voor een investeerder onduidelijk wat de combinatie van die twee voor het gebruik van die weg gaat betekenen.” Hij ziet wel veel mogelijkheden in het invoeren van DBFM (Design, Build, Finance, Maintenance). “In dat systeem gaat de overheid niet de aanleg van een weg aanbesteden, maar draagt hij de verantwoordelijkheid voor het ontwerpen, de aanleg, de financiering en het onderhoud over bijvoorbeeld 15 jaar over aan een groep investeerders. De overheid zegt dus ‘ik wil een weg van A naar B met een doorstroming van zoveel auto’s’.” Dit systeem heeft als grote voordeel dat een weg zo wordt aangelegd dat het onderhoud laag is. In het kassysteem van de overheid gebeurt het omgekeerde. Daar wordt een weg zo goedkoop mogelijk aangelegd, waardoor er in volgende begrotingsjaren veel onderhoud is. “Dit kijken naar de lifecycle van een weg levert volgens onze schatting een besparing op van 10%, wat neerkomt op 1,5 miljard euro.” De commissie Ruding heeft daarbij gekeken naar ervaringen in met name Engeland. Maar ook in Nederland is een succesvol DBFM-project uitgevoerd. Het betrof de ombouw van 10 kilometer van de rijksweg N59 van Rosmalen naar Geffen. Daar had de provincie Noord-Brabant een contract afgesloten voor 3 jaar aanleg en 15 jaar onderhoud. Het consortium kreeg een bedrag bij oplevering en ontvangt een jaarlijkse bereikbaarheidsvergoeding. “Het DBFM-traject zorgde voor een besparing van 14% en een versnelling in de uitvoering, waardoor de belastingbetaler echt ‘value for money’ kreeg.” Volgens Herman Hazewinkel kan de ‘F’ eenvoudig uit het DBFM verdwijnen. “Onze pensioenfondsen investeren vele miljarden in buitenlandse infrastructuur. Als zij een deel daarvan in Nederland besteden, kunnen de ontwerpers en bouwers snel aan de gang.” Als de Tweede Kamer volgende maand de aanbevelingen van de commissies Ruding en Elverding overnemen, kan er een enorme versnelling in de aanleg van de noodzakelijke infrastructuur plaatsvinden. Daarnaast kunnen door de kostenbesparing voor hetzelfde geld meer projecten worden uitgevoerd. Met een beetje geluk komt de verbreding van de A1 daardoor ook wat dichterbij. ■
61
‘Professionele bem o e i a l ’
“Je imago staat op
B a s v a n d e H a t e rd :
Google en Hives” Het advies van Bas van de Haterd, die zich zelf typeert als een professionele bemoeial, is dus: “Blijf als bedrijf authentiek en zorg dat er geen vuile was ontstaat, die buiten gehangen kan worden. Eén misser kan catastrofale gevolgen hebben!” (door Niko Wind)
Vroeger werd op verjaardagen en partijen gepraat over missers van bedrijven en de goede of slechte werksfeer binnen een organisatie. Nu spuit men de kritiek in een van de vele fora op internet en kan de hele wereld er kennis van nemen. Met alle gevolgen van dien. Eén conflict met een werknemer kan leiden tot forse imagoschade, zeker als de werkgever - in de ogen van de internetgebruiker - de schuldige partij lijkt. Momenteel is het imago wat er op weblogs, in Hives en op Twitter over je gezegd wordt. Een google alert op de eigen (bedrijfs)naam is dus van essentieel belang!
Google en Hives Bas van de Haterd ergerde zich groen en geel aan die carrièrebeurzen, waar lieftallige dames proberen sollicitanten te lokken zonder zelf maar het flauwste idee te hebben waarom men nu juist bij haar bedrijf zou moeten gaan werken. “Ook veel websites geven maar een onvoldoende en vooral onduidelijk beeld van wat een bedrijf nu echt doet en waarom het zich als werkgever onderscheidt van de collega-bedrijven.” Hij vertelde de massaal aanwezige IKT-ers dat 90% van de sollicitanten eerst uitgebreid de website bestudeert voordat er een sollicitatiemail wordt gestuurd. “Men gaat echter verder. Dankzij Google vindt men ook andere informatie over het bedrijf en ook internetvrienden delen graag hun ervaring. In het ergste geval eindigt zo’n zoektocht op een forum of een weblog waar ontevreden (ex-)werknemers een weinig verhullend boekje open doen over de cultuur binnen het bedrijf.” De tijd van een mooi opgepoetst imago dat een zwakke identiteit moet afdekken is volgens Van de Haterd voorgoed voorbij. “Men moet zich realiseren dat dankzij internet de waarheid nooit verborgen blijft!” De groei van het aantal weblogs is immers onstuimig en daarop worden 1,6 miljoen berichten per dag (dus 18 per seconde) geplaatst.
Master of Warcraft
Bas van de Haterd prefereert het internet boven W&S-bureaus.
Tien jaar geleden was solliciteren per e-mail een doodzonde. Nu is een papieren brief hoogst uitzonderlijk en ongewenst omdat deze niet meer in het digitale systeem past. De invloed van internet in het solliciteren gaat echter veel verder. Een sollicitant bestudeert de website en zoekt vervolgens het internet af naar goed
en slecht nieuws over zijn of haar potentiële nieuwe werkgever. Slimme werkgevers - maar dat zijn er niet zoveel - raadplegen zoekprogramma’s en vriendensites als Hives en Linkedin voor antecedenten van de kandidaten. Niemand kan zich meer verstoppen; de privacy is dood en niets blijft op internet onbesproken.
Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen
Het overgrote deel van de recruitment-functionarissen spit braaf de e-mails en CV’s door om zo de kandidaten te selecteren die op bezoek mogen komen en wie - als het goed is - een afwijzingsbrief ontvangt. “Echt antecedentenonderzoek op internet beperkt zich - als het al gebeurt - in het algemeen tot de wel geselecteerden. En dan nog vaak pas na het eerste gesprek. Goede kandidaten met een niet zo flitsende mail vallen zo buiten de boot en anderen gaan uw neus voorbij.” Van de Haterd had een bijzondere tip: “Vindt u iemand die aanspraak kan maken op de titel Master of Warcraft, neem hem dan zonder een verdere blik op zijn CV aan. Als je in de wereld van de computergames dat niveau bereikt, word je in de echte wereld voor 100% zeker een goede manager!” Een Amerikaanse producent van computergames past deze methode actief toe door in Facebook en Myspace intensief te zoeken naar enthousiaste gamers. “Passie is immers net zo belangrijk als talent en over je passies praat je online met je vrienden.”
www.ikt.nl
Dat het ook wel eens mis kan gaan, blijkt uit een verhaal over een hooggekwalificeerde man die maar steeds afgewezen werd. Totdat hij bij een gesprek een aantal teksten voorgelegd kreeg. Die bleken van een naamgenoot te zijn met een bijna gelijk e-mail adres. De laatste koesterde extreemrechtse ideeën… De man was dus genoodzaakt om bij sollicitaties expliciet afstand te nemen van de ideeën van zijn naamgenoot. “Frequent googlen op de eigen naam is dus niet alleen leuk, maar kan ook problemen voorkomen.”
Linkedin Dat er voor recruitement-functionarissen meer dan genoeg zoekmogelijkheden zijn, blijkt wel uit de cijfers: begin 2007 waren er 150.000 Nederlandse Linkedin-profielen; Hyves kent 6,5 miljoen leden, waarvan 5 miljoen in Nederland, en MySpace telt wereldwijd 250 miljoen profielen en groeit met 100 miljoen accounts per jaar. Internet is daarom bij uitstek een medium dat gebruikt kan worden voor het werven van nieuwe medewerkers. En het is goedkoop. Bas van de Haterd vertelde de IKT-ers over bedrijven die een kwart van de plaatsingen dankzij Linkedin regelt. “SABMiller bespaarde in 2006 alleen al op het hoofdkantoor ruim 800.000 euro op de wervingskosten door de werving in eigen hand te nemen, met name via Linkedin.” Linkedin en andere online-media zijn vooral wervingsinstrumenten voor hoger opgeleiden. “Hoe hoger het niveau, hoe meer er op Linkedin te vinden zijn.” Ook de eigen medewerkers kunnen via hun internetcontacten een belangrijke bijdrage leveren bij de werving van nieuwe medewerkers. Zo krijgt het grote Inter Acces de helft van de nieuwe mensen binnen via collega’s. Bas van de Haterd had nog meer prikkelende uitspraken. “Een werknemer die door een collega wordt aangebracht, is twee keer zo loyaal als iemand die op een advertentie reageert en wie via een W&S-bureau binnenkomt, blijft gemiddeld korter dan iemand die op een advertentie reageert.” Hij stelde zelfs dat 40% van de potentiële kandidaten niet door een werving- en selectiebureau benaderd wil worden. “Andere methoden zijn dus veel effectiever.” Een vaak vergeten groep vormen de alumni. Contact met oud-werknemers is van groot belang voor het opbouwen (of in stand houden) van het imago als werkgever. Zo haalde Deloitte in 2005 20% van de ervaren accountants binnen via het alumninetwerk. Een deel van hen was zelf oud-werknemer.
Long tail Internet is, volgens Bas van de Haterd, een wereld van niches; van kleine groepen gelijkgestemden. Het is geen massamedium, maar een massaal medium van niches. Om die reden is ook qua verkoop internet een opmerkelijk medium. “Normaal is de long tail (lage omzetten) voor een aanbieder niet interessant. Op internet is dat anders. Zo haalt Amazon 25% van de omzet uit boeken uit de long tail en bij Dvd-verhuurder Netflix is dat 21%.” Bol.com verkoopt zelfs alle Nederlandstalige boeken die momenteel nog in druk zijn; 95% daarvan wordt elk jaar minimaal één keer per jaar verkocht. “Hetzelfde geldt voor de Nederlandse recruitment-wereld. Ook daar spelen de niche-recruiters en de community boards een belangrijke rol. “Kijk dus niet alleen op de grote generieke sites, maar bestudeer óók de kleintjes!” ■
63
De revival van de Neder l a n d s e
Kleine ETNA 64
Het was een schok in het achterhoekse Ulft toen het ‘grote’ ATAG het faillissement aankondigde. De trots van het dorp ging ten onder met alle gevolgen van dien. Het zou leiden tot massaontslagen en men verloor alle vertrouwen in een bedrijf dat altijd zo dominant aanwezig was geweest en waar hele gezinnen jarenlang onbezorgd hadden gewerkt. Kort daarop sloeg de verbijstering om in verbazing en ongeloof toen bekend werd dat het kleine ETNA de nieuwe eigenaar zou worden. David nam Goliath over. Ongekend en - in de ogen van velen - ongehoord. ‘Men’ vreesde dat ETNA zich zou overeten en ATAG zou meeslepen in de ondergang. Dat zou de teloorgang van de totale keukenapparaten-industrie in Ulft betekenen en daarmee het verdwijnen van de Nederlandse inbreng in deze bijzondere markt. Niets bleek minder waar. ATAG, Pelgrim en ETNA zijn als merken volledig terug op de markt en het concern kan met deze producten de concurrentie aan met het buitenland. De man die dit kunststukje klaarde, Philip Sluiter, deed tijdens een IKT-bijeenkomst haarfijn uit de doeken hoe deze overname en de integratie waren verlopen. (door Niko Wind)
Philip Sluiter is met zijn 45 jaar relatief jong in de wereld van de bedrijvendokters, al voelt hij er niets voor om dat etiket opgeplakt te krijgen. Hij is een HTS-er werktuigbouwkundige, die na zijn ingdiploma door ging aan de Universiteit Twente om zich nadrukkelijker te verdiepen in de bedrijfskunde en informatica. Na drie jaar in loondienst bij Continental Can wist hij (of dacht hij) dat hij het zelf alleen beter zou kunnen. Hij had intussen al uitgekeken naar de briljante nieuwe business, waarop hij zich stuk zou kunnen bijten. Die was er niet. Dus nam hij - uiteraard met hulp van een bank - een groothandel in koffieautomaten over. In 1992 kreeg hij ETNA aangeboden voor het symbolische bedrag van één oude Nederlandse gulden. Hij introduceerde het SWAP business model en bracht het personeelsbestand terug van 120 naar 47 fte. Mede dankzij Britse ‘koffie-technologie’ kwam ETNA er weer bovenop. De zaken gingen goed, al bleek de combinatie koffieautomaten en keukenapparatuur niet ideaal. Zeker omdat ETNA een felle strijd moest voeren met branchegenoot (en dorpsgenoot) ATAG. Toen de laatste in 2000 dreigde om te vallen kwam Philip Sluiter onverwacht in beeld als overnamekandidaat
David en Goliath Voor Philip was het uiteraard een spannende tijd. “Nadat ik het jaar daarvoor al contact had gehad met ATAG, hoorde ik - via het circuit van de banken - in april 2000 dat het bedrijf écht in de problemen was. Twee maanden later zaten we aan tafel met de Raad van Bestuur, de Raad van Commissarissen, de banken en een paar consultants om te praten over een mogelijke herstructurering van ATAG. Toen dat onmogelijk bleek, vroeg het bedrijf op 3 juli surseance aan.” Door die besprekingen vooraf had het kleine ETNA een enorme informatievoorsprong op de andere gegadigden. Doordat de bedrijven in dezelfde branche opereerden (en in dezelfde plaats waren gevestigd) was het
k e u k e n a p p a ra t e n - i n d u s t r i e
redde grote ATAG
voor de bewindvoerder (en de banken) extra aantrekkelijk om ETNA als overnamekandidaat te kiezen. “Alles ging na die derde juli dan ook enorm snel. Binnen twee weken was de zaak rond en konden wij beginnen met het weer gezond maken van ATAG. Onze grootste concurrent was in één klap een deel van ons bedrijf geworden. We hadden als kleintje, dat acht jaar daarvoor óók ten onder ging, onze machtige dorpsgenoot ATAG overgenomen.”
65
Grote verschillen De feitelijke overname van ATAG was het begin van een lange weg. Het grote werk moest nog beginnen. De leiding van ETNA moest het logge ATAG in zo kort mogelijke tijd zien om te vormen tot een snelle klantgerichte organisatie en integreren in de bestaande structuur. Uit de ratio-analyse bleken de grote verschillen tussen beide organisaties. Philip Sluiter toonde ze met gepaste trots. Bij ATAG gaf men 2,7% van de omzet uit aan ICT tegen 0,5% bij ETNA. De logistieke kosten waren anderhalf maal zo hoog. Aan publiciteit werd twee maal zoveel uitgegeven, hetzelfde gold voor de kosten van service. “En dat terwijl onze service in de markt als beter werd ervaren.” Opvallend was ook het verschil in loonkosten per fte. Bij ETNA was dat € 65.000,- en bij ATAG - door extra lagen managers - bijna een ton. Het logische gevolg daarvan was ook een groot verschil in omzet per medewerker: € 977.000,-bij ATAG tegenover € 1.114.000,- bij ETNA. Een reductie van het aantal medewerkers was dus onvermijdelijk. Voor de tweede maal in zijn carrière ontving Philip één voor één alle medewerkers van een bedrijf om hun te vertellen of ze mochten blijven of niet. “Dat is het meest afschuwelijke werk dat er bestaat, maar juist daarom moet je het zelf doen. Jij bent immers verantwoordelijk en jij hebt uiteindelijk de beslissing genomen.” Dat dit niet altijd soepel verliep is duidelijk. ATAG was een begrip in Ulft; een werkgever waar hele gezinnen jarenlang in alle vertrouwen hadden gewerkt. Bij zo’n bedrijf ontslagen worden was daardoor voor de mensen in meerdere opzichten een onverteerbare ramp. De frustratie was soms zo groot dat Philip zelfs een keer letterlijk werd aangevallen. “Ik heb daarna de opstelling in de kamer zo veranderd dat er altijd een tafel stond tussen mij en de medewerker die het vervelende nieuws te horen kreeg.”
Maatregelen Cultuur Naast de strategie en de structuur waren er in 2000 enorme verschillen in cultuur tussen beide bedrijven. “Ons doel was om ATAG, Pelgrim en ETNA om te vormen tot één klantgerichte organisatie. Dat betekent één stijl van leidinggeven, één set van normen en waarden en een hoog niveau aan vaardigheden.” Philip Sluiter had de problemen duidelijk vanuit zijn bedrijfskundige achtergrond aangepakt en toverde zijn gehoor een schema voor waaruit de cultuurverschillen duidelijk werden. ATAG opereerde procesgebonden en mensgericht. Er heerste een gesloten cultuur met weinig controle. ETNA kende een resultaatgebonden aanpak, was werkgericht en pragmatisch. Er heerste een open cultuur met daarbinnen een strakke controle. “We hebben die verschillen in relatief korte tijd weten weg te werken en omgevormd naar een klantgerichte cultuur, waarbij door de ATAG-medewerkers meer pragmatisch werd gewerkt en de ETNA-mensen meer gingen nadenken. Alles uiteraard binnen een open communicatiecultuur; zakelijk zonder kil te zijn. De problemen werden uitdagingen en de focus werd gericht op het behalen van resultaat.”
Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen
Om de omslag te kunnen realiseren en de gewenste organisatie gestalte te geven namen Philip Sluiter en zijn mensen een aantal ingrijpende maatregelen, die - zeker bij de oud-ATAG medewerkers - soms hard overkwamen. “We hebben per discipline alles bij één leidinggevende ondergebracht en de werkzaamheden ook fysiek bij elkaar gebracht. Per discipline hebben we ook key performance indicatoren vastgesteld en ondergebracht in een Balanced Scorecard. Belangrijk was ook de implementatie van overlegstructuren en het afdwingen van de mentaliteit van ‘afspraak is afspraak’.” Het samenvoegen van afdelingen zorgde voor de nodige strubbelingen omdat het topmanagement uitging van het principe ‘the best man gets the job’. Een fors aantal leidinggevenden van het oude ATAG viel hierdoor - tot hun eigen woede - buiten de boot. Zij hadden immers bij het oude bedrijf een veel grotere afdeling geleid! Het streven naar open communicatie kreeg vorm in een volledige openheid met de OR (die vertrouwelijke informatie ook als vertrouwelijk behandelde) en een maandelijkse sessie met het volledige hogere en middenkader, waarbij de Balanced Scorecard centraal stond. Alle medewerkers kregen
per kwartaal een overzicht van de resultaten en konden zich één keer per jaar uitleven op een bedrijfsfeest.
Samenvoeging
Philip Sluiter bood de IKT-ers écht een kijkje in zijn keuken.
In de loop van het integratieproces werden ook de vestigingen aangepakt. Het nieuwe bedrijf ging van elf naar twee vestigingen. Later werd ook de fabriek in Lichtenvoorde gesloten als resultante van de strategie om het ‘zelf produceren’ tot een minimum te beperken en over te stappen op het inkopen van de beste apparatuur bij de Europese collega’s. De markt reageerde positief op de ontwikkelingen in Ulft. Het nieuwe bedrijf had zich binnen de kortste keren teruggevochten en zich met drie merken, ATAG, ETNA en Pelgrim, vast in drie verschillende segmenten van de markt genesteld. Volgers Philip Sluiter is er in de keukenapparaten-industrie (en daarmee in het dorp Ulft) in de afgelopen jaren enorm veel veranderd: “Tot 2000 was er oorlog tussen de aartsrivalen ATAG en ETNA; in 2001 sloot men vrede met achterdocht. Nu is het een innovatief, complementair, ambitieus en zeer succesvolle club mensen. De verschillen zijn verdwenen en er is sprake van ware liefde.” ■
www.ikt.nl ?
Scope Nieuwe deelnemers
Nieuwsrubriek over Twentse zaken en mensen.
IKT-Almelo e.o.
Wanneer u deelnemer bent van IKT kan uw nieuws onder Scope worden opgenomen. Persberichten bij voorkeur per e-mail aan te leveren.
Schröder Vastgoed Twentepoort West 10-12 7609 RD Almelo Contactpersoon: dhr. G.J.M. Schröder Kaak Horeca Groep Van den Broekeweg 8 7602 PH Almelo Contactpersoon: dhr. E.A.C.L. Willemsen Westerhof Advies Twentepoort West 10-11 7609 RD Almelo Contactpersoon: dhr. M. Westerhof MBA SNOR Ondernemersadviespunt Centrumplein 31-33 7607 SB Almelo Contactpersoon: dhr. H. Hulman
IKT-Berkelland
Easy Tank B.V. Postbus 39 7160 AA Neede Contactpersoon: dhr. W.J.P. Strijbosch
IKT-Enschede
Akkermans & Partners Pensioenconsultants Twente Enschedesestraat 47 7551 EJ Hengelo Contactpersoon: dhr. M. H. van der Krabben Is ook deelnemer geworden van IKT-Hengelo e.o. Top-Craft Postbus 311 7570 AH Oldenzaal Contactpersoon: dhr. drs. P.E. Holtkamp Pongers Autolease B.V. Postbus 45 7500 AA Enschede Contactpersoon: dhr. H.W. Becking Reclamebureau VanderVeer Marthalaan 5 7511 AZ Enschede Contactpersoon: dhr. C. Lubach Bonamice Postbus 40059 7504 RB Enschede Contactpersoon: dhr. M.H.G. Huegen Ter Hofte Verpakkingen Bentrotstraat 44-54 7531 AB Enschede Contactpersoon: dhr. E. Beumer P&A Coaching Gronausestraat 710 7534 ARE Enschede Contactpersoon: dhr. drs. ing. P. van der Haak Mindshift BV Hengelosestraat 583 7521 AG Enschede Contactpersoon: dhr. M.G.J.W. Leeuw
IKT-Haaksbergen
Achterberg Ballonvaarten De Greune 22 7483 PH Haaksbergen Contactpersoon: dhr. E. Achterberg
www.ikt.nl
67
Ons adres: IKT/Twentevisie T.a.v. Saskia Rikhof-Slot Postbus 5501 7500 GM ENSCHEDE
Tel. 053 – 48 49 980 Fax. 053 - 48 49 985 E-mail
[email protected]
Op maandag 9 juni werd de eerste heipaal geslagen van het viaduct aan de Pastoor Ossestraat bij het XL Businesspark Twente. Carry Abbenhues verrichtte als voorzitter van het Openbaar Lichaam Regionaal Bedrijventerrein Twente de openingshandeling door een flinke hamerslag uit te delen aan een kop van jut. Na het groene licht van de Raad van State zit de vaart zit er goed in. Op nagenoeg alle kavels van de eerste tranche van dit regionale bedrijventerrein is een optie uitgegeven. Dit jaar starten de eerste ondernemers met de bouw van hun bedrijf op het park. De Universiteit Twente, Property Conversion Group en Kondor Wessels Projecten pakken samen de herontwikkeling van universiteitsgebouw Langezijds aan. Het langste UT-gebouw zal de komende jaren herontwikkeld worden tot een hoogwaardig en multifunctioneel bedrijvencentrum binnen het Kennispark Twente. De samenwerkingsovereenkomst tussen de betrokken partijen werd op 18 juni officieel ondertekend. De streefdatum voor de oplevering van de eerste van de vier bouwfasen is begin 2010. ■
V.l.n.r. Eric Gude (Property Conversion Group), Anne Flierman (Universiteit Twente) en Rene Werger (Kondor Wessels Projecten)
In memoriam Willem Tieleman Op 7 augustus jl. overleed op 72-jarige leeftijd Willem Tieleman, oud-topman van UCN in Almelo en oud-voorzitter van de Industriële Kring Twente. Als directievoorzitter van UCN kreeg hij te maken met anti kernenergie-demonstraties en wist hij door een strak beleid van openheid de schade voor Almelo te beperken. Mede vanwege zijn positie binnen het toen roerige politieke landschap had hij veel ingangen binnen de Haagse politiek en daardoor een ingang voor Twente bij de landelijke overheid. In 1985 werd hij de eerste niet-kringgebonden voorzitter van de nog jonge IKT. Hij legde in de acht jaar van zijn voorzitterschap met het opzetten van de structuur met afdelingen en werkgroepen de basis voor de huidige IKT. Daarnaast was hij nauw betrokken bij de realisatie van het Ondernemingshuis Twente. Hoofdbestuur IKT
IKT-Hengelo e.o.
IKT-Oldenzaal
Ebbinge & Company Postbus 924 7550 AX Hengelo Contactpersoon: mevr. drs. S.J. Lohman
VanderLied Consultancy Telgenkamp 28 7576 EH Oldenzaal Contactpersoon: dhr. H.W.J. van der Lied
Koelplan Airconditioning Oost Postbus 8043 7550 KA Hengelo Contactpersoon: dhr. ing. E. Teune
Eurosped B.V. Postbus 102 7570 AC Oldenzaal Contactpersoon: dhr. J.J.M. Rødel
Twente Agenda 2008
68
Datum
Aanvang
Onderwerp
23 sept. 23 sept. 01 okt. 02 okt. 06 okt. 07 okt. 14 okt. 06 nov. 08 nov. 13 nov. 14 nov. 30 okt 17 nov. 18 nov. 19 nov. 26 nov. 04 dec. 08 dec. 10 dec. 16 dec.
12.00 uur 16.00 uur 17.00 uur 15.30 uur 16.00 uur 16.30 uur 16.00 uur 18.00 uur 09.30 uur 16.00 uur 12.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 12.00 uur 17.00 uur 17.00 uur 17.00 uur 17.00 uur
Lunchbijeenkomst IKT-Berkelland Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Avondbijeenkomst IKT-Haaksbergen Jaarvergadering IKT Bedrijfsbezoek IKT-Oldenzaal Bedrijfsbezoek IKT-Hengelo Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie Twente Concert Interregionaal Klootschiet Toernooi Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek Lunchbijeenkomst IKT-Haaksbergen Bedrijfsbezoek IKT Enschede Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Bedrijfsbezoek IKT-Berkelland Lunchbijeenkomst IKT-West-Twente Eindejaarsbijeenkomst IKT-Enschede Eindejaarsbijeenkomst IKT-Oldenzaal Eindejaarsbijeenkomst IKT-Almelo Eindejaarsbijeenkomst IKT-Hengelo
Organisatie
IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT
Voor nadere informatie: IKT
tel. 053 - 484 99 80
Jaarvergadering en Twenteconcert Peter den Oudsten is de gastspreker op de jaarvergadering van IKT op donderdag 2 oktober a.s. in het Rabotheater in Hengelo. Als voorzitter van de Regio Twente zal hij ons bijpraten over de ontwikkelingen in de regio en met name van de Agenda van Twente die in juni 2007 van start is gegaan. Aanmelden kan via www.ikt.nl. Vijf weken later, op donderdag 6 november, vindt in de Oude Blasius Kerk in Delden voor de zestiende keer het Twente Concert plaats. Zoals altijd met een verrassende muziekkeuze. Dit jaar kan men genieten van het virtuoze pianospel van Cor Bakker samen met de weemoedige en soms opzwepende klanken van The Rosenberg trio. Als contrast met de zigeunermuziek zullen de solisten Sandra van Megen-Timmerman en Sana van Mullem respectievelijk een Frans en Engels repertoire ten gehore brengen. Na afloop van deze 75 minuten muzikale verwennerij vindt in restaurant De Rustende Jager in Bentelo het al even traditionele diner dansant plaats. IKTdeelnemers ontvangen binnenkort een uitnodiging.
Sandra van Megen
Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen
Cor Bakker en The Rosenberg trio